장음표시 사용
491쪽
Deinde Schoc hinc discere Eoet aspidem Crystallinam fuisse quondam prae aliis Iasilidis speciebus in maximo
pretio quum hodie sit inter illas, quae non magni aestimantur: quod primae hodie deserantur aspidi Boreae, seu Turcicae, cui quondam apud Romanos Malias gentes quartae tribuebantur. Quomodo solent gemmartam Sc metallorum quoque pretia nunc augeri nunc minui, prout vel in majori copia haberi Possunt, velint rariora, vel etiam a magnatibus affectu jubente pluris aestimantur. Ut vel
hinc Iuculenter appareat, Ut aliarum rem ita gemmarum cumprimis valde inconstans Mincertium esse pretium, ut huic rei quam maxime conveniat illud verbum: Onmerarum carum.
Ad Apocal. XXI. et LQuodnam interpelluciditatem ut ita dicam resplendentiam seu renitentiam sit dilcrimen ex illis quae modo allata sunt satis constat. Vitrum vero quam maxime esse transiueidum, hodie sati xluperque notum est: mulaemtanto magis id esse tale quanto fuerit purius, magis mundum et qua etiam de caussa hoc ipso in loco vitrum idem Ouod modo purum, post pellucidum vocatur. Est autem illud potissimum observare in variis vitri speciebus, quas inter hodie in praecipuo pretio est Venetum maxime purum Sc maxime etiam pellucidum, sicut quondam Sidonium vitrum prae omnibus aliis maxime erat nobile. Cujus quidem rei caussa tum in materia ex qua conficitur, tum in artificiosa praeparatione consistit. De quare Operae pretium fuerit legere, quae nos docet idem ille nunquam satis
492쪽
satis laudatus Agricola tum fine lib. sta de natura Uilium tum sub finem lib. II de re Metallisa. Pelluciditatis autem caumasita est in partium aequali- rate, sicuti nitoris in laevitate superficiei a etiam de caussa quaecunque laevigata sunt , resplendere solent. Pelluciditas vero statim tollitur, scuti aequalitas illa tollatur. Quod in vitro quoque manifesto apparet. Quapa te enim illud fractum est, statim pelluciditatem amittit. Id quod proinde in oculi te cumprimis pupillae laesione quoque contingit. Fracta enim tunica cornea, nitor Uoque ipse M oculi splendor tollitur, nec amplius res, quae oculo objicitur in pupilla repraesentatur quum pupilla oculi recte constituti habeat sese adinstar alicujus speculi imasines rerum obversam
493쪽
Ad Matth. XXVII d y Act. I. Mi. Non levis agitatur controversa de mortis genere, qu. Judas, Salvatoris, domin siri proditor, perierit, ceti ex variantibus opinionibus planum et quas m ham partem in unum collectas praeter assios exhibent tum Iohannes Maldonatus Comment in Mattiaium, tum Cornellus Cornelii a Lapide Comment in his solica. Communiter quidem suspefidio eum semestirpsumi casse statuitur a quo tamem nonnulli recedunt, bc primo quidem ipsorum verborum quibu S. Scriptores tunturi generaliori significatione moti Matthaeus siquidem απῆγξατο usurpat, quo verbo nihil aliud denotari junt quam suffocationem jam vero non solum suspendio velistrangulatione suffocationem undue posse, sed etiam alia ratione Ic iidem a morbis quibusdam Lucas praeterea rete Ps 4ίνον λακησα μέσον scribit, quod nihil aliud denotat, quam pronum ipsum factum sonuisse vel potius cum crepitu medium disruptum fuisse. Ideoque censent fieri potuisse, ut angina siniscatus perierit, Sc ex lecto vel alio loco in quo decumbei et praeceps datus, Min caput praecipitatus ruerit, atque ita factum, ut venter rumperetur rim testina effunderentur. Deinde
udam non suspendio sed gravissimo exulcerata conscientiae tormenosci, hoc est moerore periisse ; quemadmodum Acbitophelem χnil Hebraeorum non ineruditi moestitia periisse. Grol. aunsis υν νώ Matth. ora 1. t Achitopnelamin udam prae ma-
494쪽
Deinde ex Hebraico quoque non pariam praesidii huic sententiae peti posse quibusdam videtui inimirum propterea quoque hi nomen Ischariothoe adhaesiisse , quod Rabbini
anginosum vocent Ucbaratha Nec obstare quod Mathaeus dudum ante nomen illud ipsi tribuem i, cirIi X videscet, ubi nomina Apostolorum recenset. Factum enim id esse per Anticipationem tum in S. Scripturis , tum apud alios quoque historicos frequentissimam. Hinc etiam esse quod Matthaeus statim codem loco, Ubi nomen eius exprimit, simul mentionem faciat proditionis, qua tamen diu itidem pol contigit. Tertio cum Iud hoc exitu coincidit, interitus Achitophelis, qui describituri m. sive Reg. XVII, a3 ubi apud xxx. quidem idem illud verbum quo Matthaeus utitur α- α ra videlicet occurrit, quum in Hebraico habeatur vox Chanan, quae perinde ut Graeca illa vox ambiguae sit significationis c in genere aeuocationem tantum de-
εno animi moerore ex angore tuisse mortuum, Neinc exerciti aerar. - th. e. aia obstructo nempe spiritus meatu . qui proinprie angor animi vel corporis, plerumque fauces live summas gulae gudiurisve partes cum anxietate maxima praecludit. α Exerciin Adacap. .vid quoque Gerh. On. VOMii Harmon Evangelist. lib.a cap.3.
s. 34. iudad, qui quoniam audierat Tu auιem homo cui simul mecum dulata capieb-eihi, sux .eu ct norm mein Det om De ambaelavimus cum consensu, proditor amici magistrι Salvatoris arguitur voce Ee nodum informis laritrasenectat ab alta. contraria latro erucem mutast
Elias in Thub refert, quosdam opinari, Achitophelem prae nimio animi
dolore S taedio,quod non sucem fis let consilium ejus, mortuum esse angi na seu suffocatione Daniel Fessetius f. i. adversarur. sacror . uis, . qui tamen rect c, nobi Icum leatici
495쪽
notet. Qua etiam de caussa, quo sensu in illo loco ver hum illud capi debeat, inter ipsos quouue Rabbinos non convenit aliis hic itidem anginam producentibus, aliis exadverso strangulationem agnoscentibus. Et qui in priori quidem sententia sunt Rabbini inter alia id quoque Urgenti quod non fuerit ex dignitate tanti viri, Achitophelis videlicet, summi Regis consiliarii uin maxima autoritate con .stituti, tam infame mortis genus sibimetipsi inferre. Quidquid autem de his aliisque argumentis sit, non possimul tamen non illis accedere, qui Achitophelem Iudam strangulationei quidem laqueo ipsis circumj cto interiisse censent. Ut enim a postremo imo ordiamur, licet vox illa Hebraica in genere stat focationem atqUe etiam seorsim sanguinosam insocationem denotet, pro posteriori tamen significatione plura militant. Et primo ouidem quod ita per paraphrasin describatur in Tar tam Deinde quod alia vox ab hac radice derivata ejusmodi supplicium denotet, quo laqueo collo circumjecto quis suffocatur. Quibus D tertio addi potest explicatio, quae in Lexic Hebraeo Germanico habetur quamvis illa nonnihil generalior. Quemadmodum haec omnia me docuit clarissi Saubertus
similis deinde plane ratio est v vocis απιγξαm. Licet enim Se illa in genere illocationem quamvis denotet, spe clatim tamen strans Ulationem quidem per Vmχε Γαι
factam significat. Quo sensu quoque apud Thucydidem illam vocem reperiri exicographis observatum est. Id quod nonnullis exemplis quoque confirmat Salmas episis. de cruce apud Barthoi pag. 6II.
Tertio quod ad anginam pertinet, utique verum quidem est, illam esse morbum valde acutum Sc Praetereat focando faucibusque praeclusisti Piritum sive aerem intercipienda
496쪽
bc Ac nitophelem Sc Iudam ursit, unquam quispiam alius
anginam incurrisse legitur rPerridiculum vero quarto est Rabbinorum argumen tum, quod videlicet summa Achitophelis autoritas non vi deatur admisisse tam infame mortis genias. Quin imo vini verisimillimum est, comnis aevi experientiae maxime consentanetam , homines desperatione actos ad laqueum confugere. Ut nullum mini videatur esie dubium , quin uterque laqueo collo circumjecto semetipsum strangulaverit.
Quod vero de Iuda insuper legitur, eum pronum crepuisse medium id vel ita intelligi potest secundum nonnullos, quod laqueo rupto in faciem praecipitatus uerit; vel, quod ita pendens prono fuerit capite, seu omnes suspensi esse solent. Quod denique ad crepaturam sive rupturam ventris
Se intestinorum effusionem pertinet, utique videtur illam- isse plane supernaturalis Se divinitus facta. Nec enim ullum ejusmodi crepatura exemplum apud alios occurrit.
Nam quod hydropem adducunt, quod nempe Iudas hydropicus factus fuerit iacita demum ruptus, plane nihili est. Nec enim ullo fundamento, id nititur: M ascite hydrope confecti nunquam tamen crepuisse vel ruptos sujsse fuit
Ut perinde naturalis quidam morbus nullo modo hic locum possit invenire, pariter ut nec in chitophelis lugubri exitu.
Ad Marci UlII p. 6. odi. I. scribitur, non alienum videtur esse ab illo quod physici tradunt, arbores Se quasvis alias plantas si-Hh miles
497쪽
4 et A. miles quodammodo osse homini mve o It videlice ut partes illae oae in hominibus sunt si Periores, in stirpi. sinseriori loco sint i litae, uviceversa, homini pariates inferiores in stirpibus sint sta Premae. Uo maximemioque pertinet Aristotelis doctrina, qua parteri illam corporum iventium, per Uam alimenta assumuntur, dicit esse superiorem. Haec vero in plantis utique non alia esse potestatque radix Posset itaque hoc ipsum, quod de caeco cui visus restitutus est, commemoratur, ita intelligi,
uuasi illi ad eum modum visi objecti luerint homines, quomodo plantae M earum situs sese habent videlicet homines ille viderit, quas capite in terram verso, pedibus autem versus coelum porrectiSessent . Onempe modo quo beneficio alicujus prismatis ex vitro confecti vel alio artificio in Camera quam vocanthobscura tali situ Mhomines Scaedincia, arbores inverso videlicet naturali)be in universum omnia exterius Posita referunturdi reprae-
Verum me quidem Judice eo sensu locus iste non videtur esse accipiendus, sed inpenere potius, quod homines ita oblati fuerint, quomodo arbores a longinquo apparere solent, quod nem Penon potuerit cognoscere veram figuram. Procul autem dubio homo ille vitium visus non anativitate contraxit, sed deinceps id ipsi accidit Fortassis etiam suffusione vel alio aliquo simili morbo laboravit; ita ut quae ipsi objicerentur depravate ab eo viderentur; quod vitium malo increscente in cecitatem postmodum abierit. Id quod innuere videntur ista verba quae sequen
rit λαυ- iactate; quod B Lutherus commode quoque
498쪽
Circa morbo istoc, quos Deus Israelitis legem 'suam transfredientibus interminatur, notandum eli 1 non simpliciter quinam morti proprie intelligantur inter inter-Dretes convenire. Deinde quaeri etiam posset, quid hi mo hῖ, qtiorum hic mentio fit, etiam diversum sentientibus interpretibuν, ab aliis peculiare habeant quum longe plures adhuc sint corporis i sectus, non nainus quin imo vehementius quoque heic commemoratis id amigentes, qui tamen neutro loco attinguntur, Cum Primis quippe maxime horrendi sunt illi assectus, qui insigne dolores habent conjunctos qu*d tamen de nullo qui hic adducuntur ita pro prie videtur posse dici. Licet enim affectus hic memorati hominem tandem conficiant, quum tamen plerique vix aliquem dolorem afferant, minus acerbiamdentur esse prae istis. Verum 1 quidem neutiquam haec ita accipienda 1unt quasi solos hos morbos Deus sese illis immimurum et sit minitatus, sed etiam alios qui vel istos consequi possunt vel cum iis conjunguntur iiDeinde plerique morbi utro-Que hoc loco recensiti sunt epidem ii opulariter aliquar clo quosvis promisciae solent grauari Talibus autem morbis Deum quam maxime uti, quando non unum ve-
alterum sed integram aliquam civitatem punire vult, imo me experientia omnis aevi docuit. Tertio nec ab illi as fectibus exclusus est dolor, sed multos sic satis acerbus οἱ nutatur. Quarto masna quoque illorum morborum do. lorificorum pars subausipus simul continetur, sub illis videlicet qui sensim hominem conficiunt. Quibus 8t quinto hoc addendum, quod omnes illi affectus quos Deus se triaxmaturum, esse minitatur, Non unam vel alteram aliquam
sorporis partem sed universam aflictant, ita ut ejusmocli
499쪽
affectus quam maxime ab aliis possint cognoscit in oculos incurrant.
Quandoquidem vero diversitas quaedam inter inte pretes ceu modo dicebam , hic occurrit, morbos istos ita considerabimus, Ut variantium interpretum simul quoque
Et PRIMO quidem inter morbos illos refertur Terror ω, α, α, idque summo jure quamvis enim assectetis ille animum proprie respiciat, nihilominus tamen ad corpus quoque prae aliis quam maxime pertinet, pro arcto illo
inter animami corpUs intercedente vinculo M affinitate. Est videlicet terror inter illos arsectus, qui gravissime simul universum corpus africiunt, Manto quidem gravius, quamo vehementior fuerit. Et vero hoc cum primis denotat Ox , qua Lxx. UtUntur, qua ejuSmodi terror hic significatur ut homo prae anxietate quos vertat nesciat. Id quod cumprimis etiam consentaneum est omnibus reliquis Propheticis praedictionibus, Sc eas insecuto maxime lugubri, horrendo eventui. Quantopere vero per ejusmodi terrorem Universum corpus atriciatur, vel ex unitis Belsagaris historia Danielis V.
descripta luculentissime constat. Ubi de allectus illius in corpus nostrum vehementissima vi quum jam disseruerim, nunc quidem denuo illa repetere non est necessiim. Hinc sane tanta vis est terroris, Ut plurimi gravissimos quoque mothos inde incurrant. Cumprimis autem illis nocet, qui vel jam tum morbo aliquo laborant, vel convalescunt, vel alias sunt valetudinarii. Ante omnes vero pestina e inde se habeant epileptici, poplectici, febricitantes, puerPem,& ejus generis affectibus obnoxii alii. Et tanto ciuidem vehementius a terrore corpus amigitur, quanto ipsemet Sevehementiores diuturnior frequentior fuerit. Quinimo
500쪽
Unicus terror usque adeo saepe est violentus, UtJetales quoque morbos indit cat. Quae omnia quum a quotidiana experientia subinde comprobentur, stra fuerit ullo exemplo ire illustratum.
Quod ad SE morbi genus jam attinet, de
eo mira est interpretum discrepantia. Quidam enim tabem Pontant Lutheriis nostet intumescentiam seu Scl imii lili LXX. v. λαν sive scabiem. Quidquid autem sit de his aliisque verisionibus, ad textus originarii veritatem nunc illa examinare nihil attinet, sed potius hac in parte ceu modo dictum interpretibus indulgendo de omnibus illis affectibus, qui in versionibus occurrunt, aliquid asseremtis. Ut itaque de tabe primum agamus, per illam tum in genere quaevis corporis contabescentia, tum seorsim Phthisis intelligi potest. Et posterior quidem acceptio fortassis videri possiet esse aliquo modo huic loco accommodatior, quod paullo post de omnibus affectibus hic adductis subjungatur per eos faciem Sc corpus confectum iri. QUO tamen neque hic quippiam desiderari possit, de utroque
commodum Veii aliquid afferro. Notari igitur debet in Scholis Medicis inter Tabem generatim dictam, Plithisin κα ἐξογία ita nuncupatam hoc poni discriminis, quod haec sit ab ulcere pulmonis, quum illa citra talem exulcerationem quoque esse poSsit. Praecipue vero ad tabem pertinet febris hectica, utpote quae citra aliquam pulmonis exulcerationem Universum corPUS
tamen faciat contabescere quamvis cum phthisi proprie ita dicta nunquam uoque non conjungatur, ita ut omnes Qui phthisi obeunt, simul hectica exstinguantur, liceti cticari enumero absque ulla tali sit phthisi. Talis autem tabes generatim considerata, quam in hectica potistimum sese exserere modo dictum est, omnis