Valentini Henrici Vogleri De rebus naturalibus ac medicis quarum in scripturis sacris fit mentio commenntarius. Accessit ejusdem Physiologia historiae passionis Jesu Christi 1

발행: 1682년

분량: 563페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

71쪽

3 CAPUT SECUNDUM.Liquae sequuntur plura. Stipendia iuris . Alii sunt. Ambros

isse destitutos. De qua omni re cum alii, tum Guilhelmus Hai eus, primus ille orbicularis motus sanguinis assertor, legi meretur, Exercit de Generat. Animal. l. p. 9e. t. diis de partu p. a o edit Londin. Omnium tamen elicissime procedit partus, si parturienti matri foetus quoque quasi subsidiarias operas praesici, Uterique claustra eaudens in lucem prodire conetur. Multum ergo melior est viviscetus quam mortui excluso, dum iste quidem proprio nisuc itum molitur: quae, aliaque plura erudite edocuit laudatus Anglus disp. de Partu p. 266 se'. Et negotium omne

nos fusius in Institutionibus Physiologicis aliquando ex-

Penderi s. At lue hinc nata est elegans Syracidae sententia cap. ix. ii bimul ais audierit se uonem stultus partu riet non aliter, quam era ira premente foetu. Ouamvis verbilinicultas ista partus in poenam irroga ta sit Evae Universoque sexta ejus non tamen existimandum est, quasi bruta animalia nulla cum dissicultate suos partus edant; clam notissimum sit, etiam illa saepenumero valde laborare, quin etiam manifesto periclitari, saepe et iam dissicilius parere, nisi adveniat manus humana. Nihilominus tamen non ita illud in contentionem venit epotest, cum illa dis ficultate partus, cui humaniam genus est obnoxium. In quo, pila tamen magnum vicis in hujus respectu est discrimen, cum quaedam mulieres cit , laboribus istis desungantur, quaedam parum afficiantur, ita ut vel eopse, vel altero, vel tertio partu die ad consueta sua munia sine ullo impedimento redire possint. Memorabile istius rei exemplum, quod ab lustrissimo Viro acceperat, commemorat Harvetis sub finem bis an laudatae

exercit. P. 276 haud indignum quod ejusdem verbis huc

72쪽

G E N EI EOS. 3stransseratur: Mulier gravida maritum in castis stipendia facientem comitabatur cum exercitus quotidie in alia &-

ea migraret, forte a minori fluminis occursu impeditus per horam iubstitit simul gramida haec ingruente jam partu ad arbustas ureta proxima secessit, solas citra ullius obse

tricis operam, aliumme apparatum, duo ii antempeperit: quos adsumen deferens, aqua mi aproluit,seque ipsa lamit quo Dao emelios rudi melamine inclusos humeris savit, eodemque die nudis pedibus, re erat, exercitum comitata duodecim mille passuum iter fecit , idque fine ulla maletudinis

dispendio. Sed haec cum rariora sint, nihil derogant generali illi divinae interminationi praesertim cum nullum sit dubium, Deum hac parte miseris nonnullis mulierculis, alio praecipue auxilio sere destitutis, succurrere. Nec Propterea Promiscue ab omnibus mulieribus simile robur corporis citra maximam injuriam potest exigi. ijd tamen a nonnullis duro prope terino, animo maritis non usque quaque observatur. Quoniam ergd haec ita sese habent, gravissime liberos monet Syracidetvry.2rito. Honoratopatrem toto corde, re dolorum matris tuae ne oblimiscaris. Memento quod per eos natus G, quam gratiam referes pro meritis, quae ab iliis accepist. Quam admonitio nem etsi veteres Ecclesiae Doctores subinde repetant, vix tamen quisquam luculentius eam proposuit, Ambrosio, cujus haec sunt verba maxime ααλ Pascepatrem tuum, pasce matrem tuam. spameris matrem, adhuc non reddidisti dolors, non reddis cruciatus, quos pro te passa est, non Teddidisti obsequia, quibus te illa gestumit non reddidisi alimenta, quae tribuit tenero pietatu affectu immulgens fabris tuis ubera non reddidisti famem, quam pro te toleraetit, neqrsid quod tibi noxium esset, ederet, ne quid, quod asti noceret, Pauriret. Tibi illa jejanaetit, tibi mansucumit tibi illa,

a quem

73쪽

i in Apra TERTIVM quem voluit, citam non accepit tibi quem noluit eoum

ter, 'IM VIR comment in Luc.p.I38. . . Ad Genes III vers. 8 I9. eius jam olim fuit Manichaeorum querela, Si Deus

rasis nasci de terra herbam pabuli Glignum fructiferum quis jussit nasci tantas herbas methpinosas mel menenosas, quae

ad tabulam non proficiunt tam mulsa ligna quae nullum friιaum ferunt uti eandem proponit ugustinus lib. I. de Geneti contra Maniosi cap. II. p. 8Is. Sed illico solidam subjungit responsionem Dicendum en quodperpeccatum hominis terra maledicta fit, ut lina pareret: non ι. ipsa poenas sentiret, quae sine sensu est, sed ut peccati humani

crimensemper hominibus ante oculas poneret, quo admonerenQ

ιur aliquando a merita peetatis, s ad Dei praecepta converti. Herba autem veneno se ad poenam, mel ad exercitationem mortalium creatae sunt: hoc totum propter peccatum,quia mortale po'peccatum facti sumus. Vicina huic, alteraxa est eorundem Haereticorum quaestio, quam orthodoxis Proponebant, ut idem ille cap. 16. refert Solentetiri annichaei movere itastionem, ut dicant quid opus era ut tam multa animalia Deus faceret,sime in aquis, e in terra quaea hominibus non sunt necessarii Multa etiam pernicio suis, Gli enda. Sed idem ille Patrum Latinorum doctissimus elegantem iis reponi responsionem,dum ita subjicii 4;o Si in alicu in opi laudo cinam imperitus intra mines ibi malia instrumenta,quorum causa ignorat, tr solium Minsipiens super a puta eros in fornacem incautincteiderit, aut ferramento aliquo acuto,cum Umgistractat, 'Qpsum vulnerale m emisiosa re via existimat ibi σε multa Quorum tamen usum quoniam novitasti αμ sipientium ejus ara E merba inepta non curans, ossicinam suam

74쪽

GENES EOS. 37sunm constanter exercet. Et tamen tam sulti sunt homine , ut apti a tifcem hominem nonali eant 'ituperare, quae ignorant se cum ea auderint, credant esse necessaria proptervius aliquos nisi tu a m hoc alitem mundo cujus conatiore, a mini irator praedicatur Deus audent multa reprehendere, qlsorum at a non mi ut G in operibus id in νη- Menti omnipotenti arti cis et olunt se mi eri scire quod nesciunt. Plura ibidem S. Doctor subjungit lectu digni sit

dem rem non multo pos cripsit Theodoretus Cyri Episcopus ti est iu Genesin cap. 8. Uncle saliena haec pauca excerpimus, uti quidem eadem vertit oli Pictis , in Senatu Parisiensi quondam praeses Praeterea ad alia besiae non uir nobis inulti N. Nam ex eis Iedici pharmacia non pauca componunt, a morbos propulsandos. Nemo igitur hesitisper se consideratu de creatore conqueratur sed utilitatem investi et Utiliter hic legi quoque poterit Lipsisus Physiolos Stoic. lib. i. dis s. 3. Ad Genes. VII. Diluvi consideratio in tribus fere capitibus consistit. Nam si exponendum venit diluvium ipsum in se specta tum quale videlice illud fuerit, a adjungendum,niam reapse fuerit iniversala, ad Univeritam videlicet terrai morbem Pertinens, an vero Particulare tantum non nisi in quibusdam untaxat locis factum. Qitibus a commode subjunguntur illa, quae eluvionem illam fuerint com

Quod igitur ad primum illud attinet, cujusnam videlicet nathaiae cla generis illud fuerit, non potest ea res esse ob scura historiam sacram accuratius inspicienti. Primo enim caelitus aquarum vim in terram fuisse est sana, disertis verbis asseritur. Deinde non fuit Ee pluviam illam vul- a garem l

75쪽

38 AD APUT SEPTIMUM garem, sint iter est manifestum utpote quum sacer scriptor Cataractas caeli sese aperuisse commemoret. Ut ita fuerit hoc ipsum intelligendum de effusissimo quodam imbre, M praecipiti nimbo, tali videlicet, ciuem nos vulgo eincia solambruch solemus appellare qualis scilicet passiimalias in nonnullis locis obtigit, qualisque nuper Ma-

laruam, Hispaniae celeberri inum emporium, tantum non obruit. Tertio quam maxime attendenda est continuitas illa decidentium imbrium per ipsos quadraginta dies

di noctes, absque ulla intermissione facta. 9ibus ex caussis porr&factum est, ut alti immorum montium iuga quis mergerentiar. Praeterea supernaturalem fuisse illum Cataclysmum , similitei extra controversiam est. Qtiamvis enim Omni hominum memoria hinc inde nonnullis locis sini-le quid acciderit tamen cum hoc quidem diluvio niallum illorum in contentionem venire potest. Nam non nisi certis quibusdam, iisque totius terrariam orbis respectu minimis,locis id contigit, nunquam etiam ad tantum tempus perduravit. Quanquam tamen Dipso illo particulares eluviones quam saepissime supernaturalem agnoscant cauti am,apua me extra dubium est: perinde ut omnes magna ac publicae calamitates, quum Deus diserte sese eas immittere neveret , etiam quae privatim quosdam

affliciunt. Num ver maxima illa aquarum copia tum

Creata, an vero ex aere in aquam commutato producta

fuerit, vix licet definire. Nihil etiam refert, utrum quis forte malit almerere, quum certum sit , iactum id esse percaus asplane supernaturales. Num porro vis illa aquarum niversum terrarum or- heminundaverit, an certa duntaxat quasdam regiones, in

historia quide m Mosaica totidem verbis non defitii tui: pritus

tamen omnino videtur vero magis consentaneum: δ soliciis

76쪽

argumentis haesit ita pridem ostendit Georgius Hornius, Virdo Lissuariis D ertatione dem laetate mundi cap. 3. ac defensione assertationis 6. Et quidem 1 in argumentum merito adduci notest illud, ex quo jam Veterum aliqUi magnum aliquod diluvitam aliquando contigisse, non Vane collegerunt quod videlicet in multis locis, non motibin summis montium cacuminibus sed quoque in abditis terrae visceribus cochleae, testudines reperiantiar, quae alias non nisi in mari solent reperiri nec id ipsu in exiguo numero , vel sparsim; sed in satis magna co-Pia, ut necessum sit, animalia illa ad loca illa aliquando fui me delata. Res nota ex Herodoto Euterp. ristotele . Meteor ult Plutarch. lib. de V. P. Strabone Geo'raph. Pli oneri nundiperennitate, lib. I. Mela lib. I. c. I. Ovid. Atitam lib. I. acalii plurimis; quorum nonnullOrum nec vana est conjectura, mare aliquando summos montium vertices aquis suis inundasse. Id vero memorabile est, non pauca ejusmodi corpora, post tot am elapsa secula, inveniri prorsus in lapides consolidata lapidum certe duritiem ac formam sic imitantia Ut non paucis, viris etiam doctissimis,persuasum fuerit,haec talia subterra sive Pernaturae lut 'Dii ille.Quan quam autem quaedam eorum talia sorte sint, omnia tamen

eandem habere originem mi lem non fit verosimile. Certe corpora nonnulla naturali sponte, aut succolapidescente firmata in saxeam dui itiem converti, experientia nodie satis est comprobatum. De ostreis quidem laconchyliis, aliis i in lapidem conversis solerter judicavit diligens naturde perscrutator Andr Casalpinus lib. 2. de A talucis cap. .. Nun Hendereus si dicamus huju3modi corpora non pauca, sed multa imo innumerabilia, eandem p orsus consigurationem cum mentibus ab ntia, mimentia

77쪽

extitisse, sed postea aut sponte, aut ob aliquem succum lapidescentem concrevisse in lapideam substantiam. Praecipue id

patiunturo rearum, Deaeterarum similium sae ossa animalium, ligna, dam intra terram diu condita cum enim minus putrescant, interim lapidescunt obterream substantiam.

Atque hac ratione sine dubio extitere rupes ac monte etestis in lapidem mutatis, quos in Schirwania ac Tagestha nia, Mediae regionibus, superesse refert Huri Olearius

lib. . Itiner. M cov. Per c.II. Ulib. d. c. II. Nec aliUmortum habent conchyliorum crustatorumque infinita genera, ctile ex montibus Vicentinis erui, in lapidis duristiem ni mala, commemorat Thomas Bartholinus lib. de

rinicornu cap. 37. Quid de Glossiopetra dicamus, quam in terra non nasci, sed demiente luna coelis decidere satis crassa superstitione credebat Plinius M. Mat. lib. 37.cap. O. Et quoque apud credulam potius plebem, quam eruditos fidem invenit vulgaris traditio, qua in Mattha insula lingua ejusmodi serpentum colore cinericio magna copia in ipsis copulis crescere ob eam causam dicuntur, quod cum Apostolus Paulus sarmenta in ignem conjiceret, gera manu adhaerescente, id gemis reptilium maledixerit, ex quo subito serpente um meneno mitam postmodum deposuerint, linguis

oeo uti lapsu temporis petrefactis, quod ipsum pie potius

se credere, quam tuto I firmare malle scribit eruditus hujus insulae D. Pauli naufragio nobilitatae, descriptor Burch. Niderstedi cap. 6. quo ipso adhuc annotavit illud tamen certum esse, non solitim oculos lingvas hic inveniri,

sed etiam dentes, mammissas, capita, eris illis serpentum membris simillima, quae in ipsis rupibus veluti in quodam semiisario succrescunt, cum adultiori aetate majus quos increm ratum recipientia. a Merito adducitur illud quod passim terrarum, non Prisciduntaxat aevo, sed hoc ipso quo-

78쪽

Gram Vs Ei s. ique tempore, effodiantur ossa plane immensae te monstro sae magnitudinis, non pauca etiam, quae Peregrinorum animalium esse necesse est Plura ejusmodi legere est in prae claro opere thanasii circiteri, viri industrii, quod ille Mundum subterraneum inscripsit. Nos saltem illud nota rnus quod in ipsis Serenisi ii norum nostrorum Principum ditioni nus sese iseri, in nobili prope Elbingerodam specu subterraneo, Bumanni vulgo dicio, in quo sedent tam homimina, quam animalium ali0rum, maximae ac tantae magnitudini reperiri, ut vix credi Q it et xi se unquam tantae magnitu inis homines, an animalia vita, jam su-neriori seculo scripsit Conradus Gesneriis lib. de rerum fossilium, lapidum, o gemmarum maxime, guris G muli uaini bus cap. r. Pluscula quidem sunt, sed quae argumenti hujus vim satis perspicuam reddunt, verba Conringit

nostri lib. in quem de Antiqui imo fatu Heli, adii ta mi-

ciuiae conjet luras suas, certe non vanas congessit, P. ro,

quae idcirco visum est subjungeres Ossa sita quae diximis Gigantea, in cavernas ida demenisse et i quadam immanicquarum, indicant ignotorum plane huic orbi marior m animalium humauis illa incondite commista alia re ipsa illorum specuum ratio quae non a miti nisi per confusam aliquam violentiam. iubeo me, ipsemet eruta exspectibus illis ossa brutorum, mi i tractatig alia, quae nulli Germaniae ouidem nostrae animali conmeniunt. Ex lo inqui, uiatur locis 'huc a me fa esse necessum B. Id rio quanam

alia ratione feripotuerit, quam ipsiusmet oceani aquarum iolentia non apparet. ver alio ex orbe aliter huc transferri quid temere potuit. Jam mero Oceanin ejusmodi aliquem impetum in hasce ing terras facere nou maluit , iis

excursione facta super omne hasce terra re montibus fatis Magni superatis Quale quid unquam contigisse nisi in cata-

79쪽

clipnt Noachiso tit omni caret testimonio, ita similitudine meri. Atque idem de Animalium ossibus terra obrutis D in lapidem concretis judicat Fab. Columna disert. eclossopetris, quae ejusdem libro de Purpura subjungitur. Certeolma animalium non minus quam conchas marinas lapidescere, supra jam observavit Caesa inus qui ejusdem

operis lib. a. cap. R. testatur, prope oppidem S. Johannis, in valle Arni, ossam taedam ingentis staturae reperiri eaque Pirtari essie ex elephantis illis, quae omnium primum Hannibal in Italia in aciem contra Romanos eduxit. Accedit iam a quod in non paucis, praecipue ver in

Frisia Mesollandia, sub terra reperiantur m rima copia trunci arborum situm plane eundem omnes obtinenteS. In Belgio magna copia, o latebris admodum profundis, talia ligna erui testantur Hadriantis unius in Batavia cap. I. atque Martin Schoockius Tractatu de Tur*s cap. II. Neque vero commoda ratio dari poterit, qua arbores, magnitudinis aliquando satis vastae, in loca nobis hodie subterranea devenire potuerint sine violento quodam diluvio: quale certe Noachicum illud pro reliquis fuisse omnibus dubio prorsus caret. Atque ab hac sententia tantum abest Ut nos dimoveant, quae contra eandem disputavit doctissimus Schoockius, ut potius in eadem Plane confirment. Primitiva illa cum post secutis temporibus conferenti facile licet colligere, etiam tum Noachi scilicet aetate fuisse ingentem hominum multitudinem. Quam non Uno in loco pomisse considere, sed late terrarum orbem occupasse, necesse est. Et vero si statum illum habitat orbis, ualis videlicet fuit xvi seculis a diluvio, consideramus,acile apparet, si non majorem, saltem non minorem hominum multitudinem fuiste etiam illo tempore, quo diluvium terris immissium t cumque totidem secula ab

eo a

80쪽

GENES EOS. 43 eo condito numerarentur. Quin imblonge maiorem tum fuisse hominum M incolarum copiam, quam eodem temporis intervallo post elapso haud ambigue collegeris ex illo, quod primaevis illis, diluviumque antegressis temporibus Miariora videantur fuisse bella, ac simul robusta or, atque etiam oecundior fuerit cum aliarum quarumvis rerum naturalium, tum hominum natura. Quae ipsa por-rd plurimum sunt aucta longaevitate priscorum hominum. Certe haec omnia non obscure annuuntur Gen. VI, 8. Homines etiam illos magnam putem fuisso gigantea b monstrosa corporis magnitudine, quibusdam alis est verosimile. Variis illos praeterea modis inter se belligerasse, diserte Moses affirmat. Unde superbos Gigante dilumio perisse dicitur sapisiit xii , 6. Sir xVI. X. Et vero haec ipsa res fabudas postea peperit Titanum c Gisantum: quos ex historia vera corrupta profluxis sie, uberius alias ostendam pectiliati libro de orig. DP gent. Fortassis etiam iulorum Priscorum monstrorum, praeter ossa modo adducta, aliae adhuc superstant reliquiae. Cujus generimetiam Uerit monumentum illud, quod in monte nostro Corneliano visitur. Ne nunc de aliis ejus seneris quid dicamus, quae

cum alias, tum in his etiam terris, Miraecipue ad vicinam nostram Hercyniam, in aliissimo monte Blanckenburgici comitatus, Homburgo, hodieque conspiciuntur. Sunt e luse

Argumentum illud de majori hominum multitudine, egregie contra Isaa. cum ossium urget Georgius ornius, opere jam in ipso textu paulo ante laudato. Idum quoque solerti ratiocinatione investigavit, quanta hominum multitudo tum ante, tum post diluvium generati s potuerit ibid. cap. s. defensen edisse rationua I ME . nec non in auctari defensionumuin utriisque. Neque lectu indigna sunt quae circa hoc argumentum observavit Lusebius Romanus Aminadper nam in a. rum Priatiamitarum cap 1,

SEARCH

MENU NAVIGATION