장음표시 사용
91쪽
c Asty TY V. H. xLI. Ad Genes LXV. Quomodo sit intelligendum , quando posteri dicuntur egredi e lumbis majorum vide expositum ad Ps. vo Io. Ad Genes XL.M XL Hic locus omnino videtur postulare, ut de somniis is caussa illorum eventu seu praedictionibus, aliquid in medium adducatur. Nec enim simpliciter absque discrimine rejici poterunt M tamen accurate hoc ipso in negotio versandum esse, res ipsa docet. Ubi somnia tamen visionibus proprie dictis initio sunt accurate distinguenda. Namque illa dormientibus, hae vigilantibus obtingunt.
Ut itaque naturami caussas insomniorum consideremus, fatendum sane est, rem illam non parum abstrusam perinde ut omne illud, quod ad facultates sensium intemorum pertinet, miris ociis est intricatum: de ut plurima non ita exacte liceat definire quaedam etiam qUadamtenus intellectu noster assequatur, ita tamen, ut tui, inde captum nostrum videantur remsere quod superiori seculo eleganti ilimis versibus descripsit Hieronymus Pracastori US.
Constat autem pori b, nihil aeque per insomnia affici, atque phantasiam quin imo illam saepius somni tempore magis agitari, quam fit in vigilantibus. Quo verbiathara illorum, quantum quidem licet ebciarius possit innotescere, necessarium fuerit prius de ipsa sensatione aviquid Praemittere. Et quidem, si Aristotelem audimus, cor sanguini prima partes hoc pio in ne otio veniunt attribuendae: quod videlicet species omnes sensibiles per sua sensoria quidem recipiantur, cum sanguine tamen ad cor tanquam primarium judicem, ut ita loquar transmittantiar. Gale-uus quidem M alii cerebro Mnervis vim illam competere
92쪽
contendunt. NeqIIe ver negari potest, pro cerebri alia atque alia constitutione, non tantum reliquam facultatem sensitivam , sed ipsos etiam sensus internos, adeoque ipsam quoque rationem variis modis assici. Nec etiam negari potest, nervos ipsos plurimum ad hanc rem conferre Verum primas partes praecorde ipsis competere, nullis licet argumentis comprobare. Deinde licet cerebrum cum s hole sua, seu nervis, multat huc conserat, non seqUstur tamen inde, vel solas vel praecipue lyas nostri corporispartes sensationem efficer . Pro Aristoteli L Gosententia mi stant omnes at secthas Maccidentia, quae circa facultatem sensitivam Sc intellectivam occUrruunt. Pro alia enim atque alia cordis, sanguinis temperie atque constitutione, non tantum variis modis omnes hae facultates assiciuntur, sed etiam si praeter naturam fuerint affectae, non nisi cordis sanguinisque intemperie sublata uec correcta pelli Si facultates illae in integrum restitui possunt , Rhiod cerebrum autem longe plurimum hac in parte valeat, nequaquam est mirum , UtPΟ-
te clami situs' figura Ze temperies uisus huic ipsi rei maxime adstipuletur. Quibus accedit, quod homini longe majus, cum aliis animalibus comparatione instituta , cerebrum obtigerit; quod videlicet de ille prae omnibus
aliis animalibus sit nobilissimus. Verum operae pretium est legere libellum illum de phantasia supra laudatum. Quod ad hanc vero de insonantis tractationem pertinet, quo facilius id ipsum pollit exponi, non fuerit abs re,
paucis duntaxat ipsius somni naturam exponere. Et quidem quod paulo ante de sensitivae facultatis sede dictum est, idem quoque de somno intelligi debet; praesertim cum per somnum sensitiva iacialias semper sopiatur, Sequas li-setur am Nistoteles Ecqui cum eo iaciunt, cor itidem ing
93쪽
36 D C. IPUT XL XLI per languinem affici dicunt: Galenol aliis contradicenti hus, cerebroque duasum attribuentibus. Qui qυ id autemst de discrepanti laus hisce sententiis, quas expendere non es hujus loci nullum tamen dubium est, quin Aristotelis doctrina magis consentanea sit illis, quae circa somnum obtingentia i tensus nostros incUrrunt. Etenim 1 cor assici per somnum maxime ex eo colligitur, quod sanguinisae caloris distributio illo ipso millnon parum cohibeatur. Id quod Meet ipso arteriarum pulsu clarissime liquet, utpote qui per somnum semper reddatur 1 tardior u languidior. Et ex eo tioque, quod qui nervigilantibus commodus est, vel alias tolerabilis dormientibus justo sit frigidior. Propter quem Proinde contemperandum lectis vel aliis integumentis corpus solemus commUnire. Praeterea vero cor oppressionem quandam per somnum pati, similiter non est obscurian, Praeterquam enim quod universum corpus somno ingruente reddatur torpidius S gravius, sangum is videlicet caloris libero influxu denegato; utique ex superioribus partibus ad cor Sc pectiis aliquid quasi delabi ipsi me dormientes percipimus. Quinita que cor per somnum M praecipue quidem affli latur, non videtur ene dubitandum. Cerebrum tamen nequaquam hinc excludi debet, cum causa somni a nullo alio membro quam ab eo ipso proficiscatur Usus videlicet ejus est, sanguini saccordis fervorem nimium contemperare.' a clecitasta Voci: tantia non omnes
sensus externi in capite linice sunt collocati quod ibi maxima tiat sanguinis attemperatio. Quam adsensationem requiri usque adeo certum est. Ut pro cerebri varia intemperie ipsi met etiam sensus illi laborent. Oritur igitur somnus qua iacto sangMis per arterias in caput delatus in lignem contemperationem Patitur, 3 Per
94쪽
venas ad cor remeans, ipsius quo ille servorem ad medio critatem redigit. Ut ita per somnum cor magnam sem-Per accipiat retrigerationem. Quo frigidita praeterea cerebrum fuerit, eo quoque somnias Sc longior profundiorchie solet. Quod si etiam nimia fuerit illa cerebra frigiditas, quod in Caro, Lethargo contingit, cor elidi ipsum nimium refrigeratur, adeoque calido exstincto mors ipsa sequi solet. Nec alio sere modo intereunt, qui hiberni frigoris in-l uria enecantur. Praeterea vero quo humidius fuerit cere-γrum, eo magis quoque citius somnum solet inducere. Hinc infantes pueri maximam partem aetatis suae Ormiendo transigunt. Oui praeterea compotationibus indulgere solent, Sc alius ebrii somno quoque opprimi solent, Ze Praeterea donec omnis crapula discitu fuerit solito plus in somnum seruntur: niu potus gentis nimis fuerit calidum, A cerebrum justo calidius tum enim contrarius affectus concitari diei, Psaq; ratio perturbari Rhiod vel solum est certissimo arsumento, non tantum ad sensuum, sed ipsius quoque facultatis ratiocinatricis legitimam constitutionem longe Plurimum conferre justam sanguinis tem
Quamvis autem cerebrum sanguinem ad cor remeantem in magna copia contemperando somniam inducat; nondum tamen constat an hoc per solam refrigerationem,
an vero aliquid vasis ansuinem ad cor remeantibus immittendo vel quasi infundendo fiat . Et quidem secundiam Aristoteli doctrinam posterius illud omnis bastii mandum erit: quum prius illis placeat, qui
cultas qualitates δ sacultates, Ut alias, ita quo hae in cerebro Se nervis agnoscunt. Quicquid autem sit de horum quidem sententia, quam alio loco accuratius examinabi-naos Aristotelis dogma magis omnino illis est consen-
95쪽
taneum, quae sensus 5 experientia circa hanc rem do
Pi imo enim considerari debent sinus seu ventriculi cerebri quos pro spirituit inanim ilium officina Galenti habuit. niem tamen ipsorum sum cum alii impugnavertant, tum Omnitim Praeclarissime aspartis o annus in suis longe doctissimus comment ad Galeni praestantissimum opus de usu partium corporis humani. Obstat videlicet quam maxime Galenicae illi sententiae, quod humores potius lapituita in istis ventriculis colligaturi quod sane nequaquam convenit spirituum generationi. Nec tamen fortastis ob eum solum tinem sinus istos esse fabii catos, non immerito quis existi: maverit pi e se trina cum collectio illa humo in recrementitiorum minus sit naturali debitae corporis constitutioni conveniens, sed potius ali Uod vitium quodammodo arguat, o indicet valetudinem ne V
tram Macrobius lib. i. No imus triplex somniorum geni erhiberi, Naturais, Divinuiset, Di .rbo iritim. De his ita sentiebat olim G. Virduum noster
ut naturalia tunc demum aliquam non et anam, iec DEMι em peιiem αμ ferre direret , cum trama hominis nec curis vari velut ebria, ne cibo
potu .gravas, nec coeno libidinum ιrsa, sedpura, quia aca foeca ra; quasi in recessum queniam ac petitia partum corporet μι ducta tim-yestas ibin tota isuasit. Hanc sententiam Dam eonfirmabat ex Galen or Xenophonte. In Ditinui Dia licis Am mi Q vider/t, an magnorum argi Pustrium eventuum ranunciasomnia; quaprisculeroi bus ali Tegibi extra Ecclesiam visa sunt, omitia fuerant una me ueta percussa, hoc LI. Ium ex iis divinι,sed cuncta pariter Daemonum a tu futura iis radixerint totam controversiam hoc Amite ut ita loquar, issparabat; ut qua uiarent vel elu aliquod vel superstitissum impiumve quippia , ea somma a pare luminum Varo in liti, si polim ex Orci tenebrosis horriserisq, faucibus eructare diceret cirilia viri rudicium uit in quo ipso divinitatis lare parente campor non semel repereo, quos infamilior tatem io ρραιnmassccbaς. Rupertusasr ad V I. Ma lib. Ac P. A
96쪽
GENES EOS. 'tram, quam appellant. Non injuria itaque somni quoque
inducendi caussa illos esse ita excavatos quis opinetiar: praesertim cum quaedam vasa in eis hient, ut ita videlicet sanguis quodammodo ex extremis arteriolis effusus ebit omitu refrigerationem consequatur; qui deinde a venulis iterum receptus cordis ealorem eo, quo diximus, modo vicissim contemperet. Certe somni tempore talem quandam vasculorum apertionem in cerebro fieri non Parum quoque eo redditur vero consentaneum qUOd multi praecipue quibus caput debilius obtigit , quando subito somno intem rupto exsuscitantur, clam alias capitis gravedines tum haemorrhapiam nari Um patiantur. Quae quidem nunculierius persequi non licet. Oilibus eo modo expositis, inquirendum nilne est in somniorum natUram causas. Et quidem Phantasiam maxime per ea affici , extra controversitam est, ceu jam supra notavimus. Rectissime autem Aristoteleso, servat, tum insomnia fieri, quando species quaedam a sensibus externi receptae moventur quae Porro movent sensus internos. Nec tamen hoc untaxat modo motio illa sive agitatio specierum sensibilium fiu sed etiam Penumero phantasia sensus externos movet, Sq, adeo, Ut non raro ninc contingat,ut somno Perterriti expergiscantur. Bene
97쪽
videlicet Averroes lib. .icolliget cap. ga Declaratum en infractatu de somno mi ilia, quod somnia attributa sint mirsuti imagina trita Sed ipsa facit in somno conirarium ejus, ouod facit in et Vilia quia in vigiliaprimo momet sensatum sensum communem. repostea illiι move imae nationem Sed in somnos modo contrario, quia moti incipi a miri iste imaginativa propter formam receptam, fessoru in vigilia. Quo tempore etiam illa en remota, cide primo Nooe sensi m
sentientvr ω, qvanieli essent extra: Etsciit hoc si in somno, sies in mullia,propter multam sollicitudinem circa aliqriam rem.
Recte porro idem Aristoteles notavit, pro humorum καγας Mu dispositione ipsorum qUOque insomniorum ra
tionem multum esse cliversam. Qxiod si enim sanguinis
forinsecu vaeas ad aures corporea prophetae venisse credenoueir, cum aιcit, Loquebatur in me: nou,ad me: utrum voces erant de spiritu factae riora, libu similes quales alimus,cum apud nos lacrii multa memorster, plerumsetiam cantando transcurrimus sed tamen edita ab angelo Ab sugementa: est quod in Evaugeli siriptum es0. Ecce angelu Dei naruit illi, omnM. Acens. Quomodo enim apparuerit , vel corsu angeli cum oculi clausis ZAbrahae quippe vigilanti ic apparuerunt, ut eo et ιamcnm pcdes lavit eis contrectando sentiret, ut spiritwspiritui dormiextu specie aba uasimi. δε corpori , ficu nos ipsi nobis virimur tali gura etiamριrkca movarismmantes, longe atiter uam membra in stratu jacentia moventtir. Hae ct ideo mira Iunt, quia occultiorem habent rationem auam At videri ιιl reddi ab homine homini p. t. Nam is causa sunt admirationis,chm vel tiocu 'g'rei tet, uti eadιm ει usitata, an istinuo aut ηgularis aut rara e P.
98쪽
nimis fuerit perturbatus, talia quoque producuntur insomnia quod si autem ille sedatiori temperatio tuerit, somnia quoque nec turbida, nec etiam gravia solent oriri. Non aliter videlicet atque humores in vase aliquo contenti species solis vel aliarum rerum referre nequeUnt, nisi quieti sint,vel ParUmmoveantur: quod si autem valde concutiantur vel agitentur, necies illas vel plane non, vel confuse re ferunt. Et vero simili modo insomnia sese habere, docent . phaenomen diligenter observata. Hinc non raro ex horrendis ut urbulentis insomniis, corpus vel jam morbo Iahorare, vel illum proxime imminere, colligitur. Praeterea quoqUe quo magis aligentia morbi, ed plus insomniis divexari solent aegrotantes: Si vice versa , morbo remittente
Sc magis magisque declinantes, ipsa quoque somnia sensirrimitigari solent. Quare vero quidam somniis plane non tententUr ejUScatissa videtur haec esse, quod sanguis in iis minus sit mobilis, M phantasia sedatior. Per quietem praeterea sensus externi quasi serianthi, nec ab externis Djectis temere moventur vel pertUrbantur ' Unde adeo fit, Ut tum simulacra rerum sensibilium vel repeti vel alias Phantasia objici soleant. Ut itaque
si in plura meidunt somnia vera quam melanchobeti reuiu causa IFι quod ob atram bilem ingenι valeant ac uitae dis metu sunt cogitabund . ita de niae etiam plura somnient, est pro somniorum copia , plura etiam vera; imo ct pro imperie, auia ut ingeniosi acutim cogitant de die, νta es subtili vi magmantur de nocte Geth.JαVoT .3s de Iiouiat. e. yup. δεσι Hieronymus Apol adversus Ruffinum lib. i. gesterte memin me puerum cursitasse per cestulas servularam diem Driarum Δxisse lusibi, ad Orbilium savientcm de avia irractum esse captivum. Et quo ma si stupeas nunc cano ct recalva vis βρ mihi videor in f mna eo-maru iu resum ta tega ante rhetorem controversiolam declamare. Cum
99쪽
saepenumero miratoriam ipsam ad insomnia aliquid ennis . ferre, neci mam sit dubitandum. Pqq. quoque quo impensius res quaepiam senso rium itinerit, vel alias vehementius fuerit desiiderata, vel M iturium etiam habuerit sollicitum; eo magis quoque resu usmodi per somnium solet nobis offerri. unde etiamsest, quod quibusdam subprimum statim inni tempus, de culis leniter tantum conniventibus, visa ejusmodi per i somnia soleant objici Ex quibus similibusque aliisomni Rhus reciprocus ille inter externos Sc internos sensus: adeoque inter corpus M animum, motus mali ruri otesciti' - qaiamvis modus, quo haec mutuo sese assiciunt, plane sit
Ex haec quid isereest natura insemisonim cou rum, Milaturalibus ex caustis pro, lucis ut Miam dicendum fuerit de illis insomniis, quae de rebus ris vel alias istis, quae vix vel in mentem verse ui. merina 'bringunt mn quidem supersuum insomnia attendenda sunt, adeo me vana Madoctrina metrocritica, pei)nde ut Astr. nihilominus tamen, ii pioni; ibiεω somnia esse negligenda, omnis aevi usius docuit. Sunt ver illa duorum victissim indam mali futurumi
dam Hieronymus ibid. sub finemo
100쪽
dam. ale insomnium fuit Pharaonis, Nabiachodonosoris, Danielis , militum item in castris Midianitarum tempore Gideonis excubantium. Qualia natalia alia suppedita externa quoque historia ne quid de illis dicam, quae postea atque adeo nostro quoque devovet contigerunt, vel adhuc sorte contingunt. Quaedam ver somnia res ita plane re. praesentant, quomodo Postea gestae uertini vel gerendae sunt. Inter quae Psa tamen non exiguum rursus est discria men quod quaedam dormientibus ita at Pareant, quaedam autem somni quidem temporeac noctu vigilantibus tamen, adeo e octilis 3Pertis. Ex quibus posteriora haec ad visiones, priora vero sola ad somnia referri debent. Quaenam ver,fatidicorum huj is modi, deque rebus futuris somniorum cauila Princeps sit, non vacat quadam obscuritate quibusdam Scilla quoque ad catusas merenaturales, quibusdam ad sUPernaturales, referentibus. Et quidem quibus prior sententia Placet, omnisa,vel phantatasiae vim diviniorem obtendunt. Id quod inter alios quo
que factum est ab Ernesto onero de quo paul post plu
Quamvis autem hoc fortastis ex parte concedi poster, de quibusdam videlicet rebus, ut nobis interdiu sunt agitatae, at hie animum nostrum habile ni sollicitum quale fuit somnium M. Antonii Flamini de libro quodam amitaci sui ab ancilla abscondito, quod Sonerus etiam adduxit. Cujus generis itidem merit somnium de loco quodam Dio genis
Rupustinus lib. xi I. de Genes. adii cap. z. Quanquam mihi accidissescis ct ob Metiam altu acciderepotui se zelpossemn dubito,ut insomnis viden insomnis me videre sentirem imagine quη ipsam nostram consita- tudinem Iud scare consueverun esse ora corpora, sed in somno praesentari sirmi m ttiam dormix tror in issentirem,