장음표시 사용
21쪽
Pio declara ἱone istius est notandum, quod ibi sunt notandi termini pilus de latati, puta quid sit actua intelligendi, quid si dicere, quid si acius producendi, & primo expedi
mus hoc per quaesione . Prima, utri ni ista si uera, quod ubi est tantum unus actus intelligendi, ibi si tantum unum dicere. seu actus producendi. Respondetur, quod isa propositio eu uertissima in creaturit, ita utid bene i equitur. In creatu rit est tantum unus actus intellagendi, seu notitia:igitur erittantum una productio, seu actio productivus Sed petes, utra eius intelligendi habeat esse per dicere, uel econtra res pol, de tu quod acius intelligetidi habet esse per uerbum , si cucti numquodque productunt habet esse formalit et per productione sed dices quod istorum praecedit, uel actu, intelligeridi, uel dicti est eis ridetur quod dicere, dicri te spectu producentas ad pio luctu in . Modo est regula Seo: i, quod extrema telati Quis semper sta cedunt saltem natura ipsam tela
is a ista propositio, dic Quaeritur,utrum ista proposito si uera in diuinis , ubi est
tantum unus alius intelligendi,ea tantum unum dicere. respondetur, u5d ista propositio noti eii uera in diuinit, quia omne intelligere diatinum, eli per aliquod dicere, se deelaratur,quia tu ei uinis es una intestigentia inlinita, increata, per quam pater intellisit illius, ct spiritu, sanctus anteli sunt. Dices no D tne in i a tete respectu uiuersorum biectorum pos sunt esse diuersi actui iti telligetidi,& plura fleete ei ponde tu qu4d non .primo,quia pater iudiumn nihil potes reciperes ei tui non potest habere plures a tua Mitelligendi a diuerc, obiectis . secundo quod illa diuersa obducta noti possitne babere di ei a ilicet e respectu intes lectui ditii m.
duci: iram lucem, Et tamen secundum eam potest habere plures productione .s militet. lato quod in diuinis eis et taurum una intellis curia, noti se uel et ut, quod esset tantum uia
productio. lintelligere aia ,3 c. J Doctor qu:tiit, qu e dissetentia in ter intelligere, di dicet e. Respodet, quod dicetentia est, qui αintelligere est perseesio illiua cuius eii sed dicere titinquam eii periectio simpliciter. Σquo uult habet e scotus, quod i lationes in diuitiis ad intra, non sunt petiectione, simplicit E ideo productio actitia patris ad filium non est persectio. Sed dicta itillaticia tua nihil valet quod probo, quia dicere , cst a citis sioductilius intrinsece, sed illum itiare est a tu; producti tu, extrinsece,& e se ibi notandum, quod iam productivus extitii sede ei quando nou recip tur ita proque eat sed quod inum intelligere, quod est commune tribus peribilia diuinis sed ex hoc t ua ratio non ualet, quia diceret aliquis, quod in patre es vitur i d cere, di in silio est unum dicere, licet si tantum untina in ea ligere. Ite n. si ut e petitia diuina titia. A ea. H. . sas ictationes personales Non sequitur igitur, ibi eu unu actus intelligendio ergo est taurum unum dicere, ista tamen propolitio,&c. L x omnibuη istit con ludit seotus, quod si ratio ualeas, non concludit nisi ii creatura , in diuinis autem concludere non poteu, propter tria. Primo quia habens unam lor main producti uani, potest habere plures productionei. Secundo novalet in di iiiiii , quia dicet et aliquit, utid in patie, et stio, gunut actu, intelligendi, tamen in patre est unum dicere . ita dicit et aduersarius etiam, quod an filio est unum producere.
Tettio uoti ualet in diutim, quia diceret aduersarius, quod celat euetitia diuina manens eadem, communicatur tribus
personiη per diu ei sos actus persona es, ita intelligere potest communicati tribus personat, per diuertos a tua perso
Nee tertia ratio Le. Coni uenter doctoi tot mat tertiam rationem s.Thomspersonae procedunt naturaliter, ted natura est determinata ad unum, igitur xiit taurum ut pcis apioducta per modu
vim solutione isti ut rationis dico .quod antecedens est sal
sum, ubi dicit, quod personae procedant ner modum natura. Id -- Dieii ulte ius 1 cottis, quod tua ratio nihil valet. quod pro---.bat.Nam ubi est unica nat ut etiam in supposito, pollunt esse plures prodii riunes per modum natus sequo declarat Scotus de igne,iti isto igne est tantum unica natura ignis, & ta meti iste ignis potest producere plui csignendi Ioe pet modum naturae, quia naturaliter. H
Est et go intellectu , A JD arat ergo docior iii aliter intelligit ut illa proposito.
quod natura determittatur ad unum : respondet Scotus, s
debet intellisi quo ad modum producetidi, de non quo ad I gii r
ductum. patet, quia agent naturale potest plute esse iii sio. duom duce te, igitus MDia eii determinat tim ad unum productum , natur sed es det ei initiatum ad uuum , si O ad modum producendi, quia senaperitici e naturaliter pio ducit suum effectu ite, quod non libere. Ativa Tt, quod quatuor, sunt modi producendi, se licet Daturaliter labete coiit in eliter, A nccellatio, ec de istii uidebitur in quaepione te tittit .si dicatur Dies,, u, ae Eoi natu . . tale potest producere plures essequi, uia piouum suum ei secium de matella ui l de obiecto, sed pater in diuitiis nisses roducit de nisi et .a, uel de tibi edito, igitur non potest habete plutei productioncs eiusdem ratiotiis. sio de elacatione es notandum utina sit producere de ma iecia, uel de obiecto, ut id e producere aliquid de materia , est in productio ite alicuius pix iupponete materiam, sed stolue ei e de obiecto eli productae de termino a quo, quini cotta ritur .exemplum de aere. st a tua, uomodo si de aete uar dico, quod tan liram de Obiecto. Hoc non obitat, Ac Haec eua: o non ualet, quod octenditiir, quando sunt duo agentia quotum unum toti a te continet usiectum, de aliud ontinet lotum partialiter, sicut en axeras naturale, ii illud, quod continet nartialiter eiscetum poli ut habere plutectist-tur a fortiori illud quod continet totaliter esiectum. Sed i ecli, u6d Deus totariter continet ei iactum, quia de nihilo Proeticere potess, ita agent naturale continet solum partialiter effecim. uia non potest picaticere, euectum niti matet . a piae p., tita, di istiad manifeste patet. Illud de Iarat Otui per exemplum. Nam asens natu tale timi, specie; porcii pluius eae et is si in ut producere, ta similii i poteti Detis simul multa creare, de quodcunque potest a-
se, ne intale,smul producere, ne ii ι potest creare:eigo Deus iso est 1iahcte plura pro uel bilia, Adi i ci consequetia ratio I . TIom et non ualet, quae sucidatur, quod natura ea deterinitiata ad unum.
D. qua ita ronestius est perfectus Deus, de )Nunc co- se ite iter doctor uolteri mendat soluere quartam rationem D. Tliomae perquam uult pertractate , quod in diuitii, uoti sunt lutes productio ius eiusdem rationis. Et sol matut tatio liliti, est petiectus illii , in diuinis: ergo habet totam si in 'tionem in diuinis. 42 ultra: ergo noti pollunt esse plures illi iti diu mi. Respondet Scotus ad issa ni rationem per aliquax
hoc itat, quod si alius Deus puta filius. r. pii tui sancius. vii de dato, quod habet totam deitatem, non tamen si Opter Ioe habet cum omnibus modii habendi eam: igit ut alius pote iit habete alio modo, licut bliti, habet deitatem; habet ta men alio modo,qu m pia e r. vitae in diutius tres sunt modi habendi de ita teiri, pater habet a te, filius a patre, spuitus sati res dctui ab utioque lia lid et i litis haberet tiliationem non tame tro secundum Omnem modum habendi eam. item dato, quod si- M iridi liui habeat totam filiationem, non tamen propter hoc sequi raum. tur,quandi alius possit habete aliam siliationem eiusdem tationi Se. l Adsu acti nem negative,&c. JDocior consequentet adducit unam rationem Uentiet, per quam uult idem probare.puta quod in diuitiis non pos- r Amr. 4iunt esse plures sititia i matur se ratio: Potentia generatitia patria, est totaliter exhausta respectu ad is petieradi filia ergo non potest generale alium hilum . consequentia ea nota. probat ut anteceden quia illa potentia , seu sxcutiestas patris, est totariter exhausa . quando semper uat actum
generaudi,& illud quod petieratur sed se ea, quod actus ganerandi stium semper itat,& ipse stitit: eigo sequitur, quod illa porent i a .a totaliter e liaulla: Dices quod non sequitur
22쪽
qu d illa si totaliter exhausta quia dato, quod ille actu tene tandi sen et stet, tamen cum illo potest esse at ut actus ge. ne tandi .Respondet Denticus,quod non sequitur,sed est impos lib. te quod cum iso actu generandi, stet alius a tu et gene randi, quod probat per Alistotelem, qu impossibile est mat etiam mutati linius duobus actibus generandi, di dicit . id impossibile est,quod aliquid moueatur simul pluribus motibus euia em rationis. Et iam ell impost bile, quod simul sol plures actus generandi respectu patris. item, Loe confirmata lenticus per exemplum, ut ii ella i unum semen, te non esset possibile esse aliud semen,N ex illo temper generaret ut 'filius tantum unus illius generaletur, sed sic est, quod ex patre se- per petieratur filius, di non potest esse aliua lilius, eigo est iantum unus illius. Sic breuiter formatur argumentumSie format adhuc He- dux suam lationem, eam abbreviando, actus adaequatus alicui potentiae qui semper stat, non compatitur secum aliuactum eiusdem rationis, sed actus generandi filium est adaequatus potetitiae generativae partis,& semper sarrigitur non compatitur secum alium actum generandi filium. pio liteia est dis ultas,quare aestui senerandi lilium semper stat Dico breuiter de quo postea magis dicetur,quod is apator smp conceditur,semper pater petierat filium genuit filium, eo permerat, g nerabit i lium, di per illas pa opost iones, actus senetandi i m mi Osη' portat,quod fuit ab aeterno, perhetuo etit, ct semper et , icta Merallistis iameti Leiba con notant illum acium coexistere,uel coextitisse, uel quod coexistet tempore futuro. De prima ratione, dic.)Doctor no per consequenter uult soluere istam rationem Henrici, di dicit primo, nod ista latio Henrici habet obseui itat em,pi optet istum terminum exsausa, quia quando tu dicis, sicutivitas patris est exhausta, uti intellis is, quod i i totaliter euacuata,& isc sessum dicis, quia i recunditas patris e perpetuo in patre, uel tu intelligis, quis des exhausta, quia non manet in patre ad alium actu generandi i lium, di i e sene dicis . non tamen probas illud quod debet probare: puta ,
quod ista foecunditat non maneat in patre ad ali iam actu ge- uelandi. Dicitet uenricus ego probo,quod non maneat mi alie ad alium actum generandi per hoc quod dico quod tais actus generandi semper stat, di per hoc si si eieciter pi
ina ἔ, .m Arguit Scotus contra Iscnricum se, quaecunque potetia M., iri possetnal te alium actum si iste actus non sum et manet et,' sui liciter potest habere alium actum sed se est, quod pote-tia generandi i lium, pose: habere alium actum ceneiandi siste uoti semper maneret. eigo sinpliciter potest habete tale actum, & ultra i mplicitet potest habere et ergo habet. patet consequentia quia omne postibile in diuinis ad intra, necessatio est. Antequam ultra procedamus possunt ibi solui multae dissicultates,quae tractantur in scolis, quia saepe multae solutitur, - - - .l elato duat,uel tre .utrum ista concedatur, stante reprobatione retri, Petrus potest saluati.Dico quod se, secundo dico, quod stante notitione Dei, utrum qui ι diligere possit deu
ratiuae patras, repugnat producere alium illium propter ali- uod possetius natura: puta propter actum generandi quem semper habet ergo non repugnat tibi simpliciter. exemplum habetur, dic. Declarat doctot nosset per exemplum unicum, ii sol unica illuminatione, quae sempei staret, non potest ad aliam illuminationem propter istam, non sequeretur quin impliciter posci ad aliam adeo inscit Scotus. suod simpliciter L absolute illuminario alia, est postibilia soli, di ir bol, smpliciter potest ad aliam illi ininationem.Cons matur ista ratio quandocunque aliqua potentia ex ratione sui, necessa 'ris non determinatur ad aliquem actum, potest sinpliciter
liabete alium actum , sed sic est quod potentia senerativa patris,ea ratione sui, necessario non de tei minatur ad aliua generanda,igitur potest habere alium actum. Exomitibus istis uidetur concludere Scotus, aliqua egregia. I Dino,nti d est tantum unus stius in diutius. Secuudo, uod non possunt esse pluies silii in diuisis, nec plures pro-uctiones eiusdem rationis.Tertio, quod laetitieus astu mittitium uertissimum quod potentia generanda in patre no manet in patre ad alium actum penetandi ei ciebat tamen I Ericus in probatione, de ideo istae rationes quas iacit doctor,
sunt solum contra eius probationem, in qua assumebant. v tota pro tota ratione, quod propter hoc 'uadal e actus guticiandi semper manet, non potest esse, alius actus generandi.Sed dices, quid igit ut dicas tu domine scote quare l . Usorma generativa patris, non potest generare alium filium . Respondet Scotus , quia talis actus generandi eli adaequa iis Re p.SO ad potentiae generativae patris, propter quam adae tiata em, et impossibile est, quod pater genei et ali uin siliti m. Dice sun. a. .art. de ue nil ista adaequatio, quod iste actus generandi situm, ea adaequatus potentiae paria, generaritiae, respondetur , quod prouenit ex eo, quod potentia ecti ei aliua patris, ex ratione sua necessatio sedeterminat ad illi in actum generandi : l euidelieet quod si per impossibile, pater non habet et isti mactum generandi lilium, diu quam pollet habete alium actum senerandi. Vnde etiam si per impossibile pater non generaretinum i lium, nunquam posset generare alium lilium.& ideo ille actus est sibi adaequatus, re ideo ex ratione sua, neces ario determinat ut ad isti m actum. De secundo articulo, dic.J . - - Nune in isto secundo articulo doctor uult ossendere quid tenendum es de quaestione icta, de ponit primo talem propositionem . Non postitit esse plures prodi et iones eiusdem ra- nta.
tionii in diuinis. Dicit secundo, quod ista quasio non solii h a,
s de tenetur, sed etiam ratione nece saeia ouetiditur. Et est notandum, quod doctor adducit tria pio ista quπ- is orizo,Mstione. Primo adducit rationes ducentes ad impossibile, m noti poti utit esse plures productiones eiusdem rationes 4n di- ά, A .uri uini,.secundo octeti sitie. Tettio potest consimari pi poti- . . P . . sis tum ex lutctitione ph losoplu. Et tormat ut 1 e ratio .si pol et esui lutes productioncs eiusdem rationis iu diuinis, teque - . s. . ixtur quod polle ut es eius nitae, di i lita posititit ese institiatae:ergo necessario essetit insultae. ista ultima colue uetitias iobatu quia quae sunt possibilia an diuinas, nec euatio sunt in diuinis. Alia conseque uti a probatur auctoritate, de ratione:auctoritate Augustini,conita Maximum Dicit enim Maxinivo,quod pater erat potentior titio, eo quod producebat creat rem, di creator non producebat creatorem, dicit ibi Augustinus, quod creator, ideli filius non potest producere alium creatorem, neque oportuit. quod probat: quia tune sistius produxis et alium filium ipse filius tu litet nepos patris, ta ultra ii iste silua potuit producere alium illium, de iste si lius alium filium produxi uel di siem inlinitum, siue indite iunipioducendo ue non, puta si stius produceret aut aliti,ta alius alium, siue pater produxisset pl uret alim stio, , sed hoe est salsis mitti, .uam inordinata sui siet series illam diuinis, ubi talis procesius suillet uiis e. t igitur in tali serie diuina, una peti ova timus ratio ius,5d nota esse processum in ins-nitum. Vnde ibi est notandum, V pro celsi x in infinitium indireectum est quando genitum producit alium,illa aliti, alium te se iii itistitium.Sed pi ocetius in sinitus non indirectum e , quando plura at, uno producuntur.
Notandum est ulterius quod omnes isse rationes seoti uolunt probare, quod si suis et pluralitas productionum eius datationis in diuinis, ii in potuit e dari certa pluralitas quin potui ibiit semper es e plures productiones, de ioimatur uetatio : omne illud, luod est pluti scabile in plura eiusdem ratiotiti, uel se habetis ad plura non potest determinari ex se ad ali uam certam pluralitatem,quod probat Scotti quia uel istaeterminatio ad certam pluralitatem prouenit ex parte ipsus luiis eabilis, uel ex parte causae, quae producit ilia plura ei uidem rati citiis, sed nullum est dicendum Primo non est ex parietatis p urificabilia,quia iii 'uriscetur ad duo, eadem ratione plura scabitur ad tria,& non prouenit ex parte causae quia si causa producat duo eius de rationis, qua ratione pro duceret illa eadem ratioae poterit producere plura ei uidem rationis. Ex Quo infert Scotus corollarium, quod quodcun. que pluriscabile eiusdem rationis quantum eii de se, potesteirendi ad infinita, nisi aliunde determinetur. Dicet is istud potes determinari ad certam pluralitatem per primum pro . ductum, hoc non potest esse, quia postquam primum productum est eiusdem rationis cum secundo, non potes magii soli talis determinatio per primum, quam per secundum . nec potest aliquo alio modo prouenite talis determinatio. quod probat doctor, a uia uel proueniret determinatio ad certam pluralitatem ex parte prioris,aut pcterioris, uel alicuius,qa
simul esset cum illis productionibua. Non ex patre prioris, quia hoc prouenitet ex parte producentis, uel ex parte principiis ot malis illarum product otium, sed nullum illorum classiceadum, pruno, non ex parte priueipii tot malis illamo
23쪽
nunquam determinatur ad certam pluralitatem.nee parte producentis, quia producens non determinatur ad certa pluralitatem productionum eiusdem rationis, quando principium tot male illarum productionum non determinatur qrest in tali productione nee potest determinari ad certam pluralitatem per aliquod posterius, auia productum N produces
eiusdem rationis, non habent elle per posterius: igitur non poterunt determinati per posterius ad certum numerum productivum nec potest ueri talis determinatio per aliquid uel per aliqua quae sunt i mulcum illis tiroductionibui . quod probat docior: quia quaerere per quid ut certa pluralitas illo tu quae simul sunt eum ipss prodi, tionibus.sLev Noo arguit Seotus ti iacit rationem ostensuam,
et non possint esse plures productiones eiusdem rationis. Etioimat ut se ratio. Nihil est in diuinis quod posset pluriscari,
ad ρlura eiusdem ration is: igitur non possunt esse plures productiones eiusdem rationis. Anteceden, probatur. illud nullo modo est pluti stabile ad ulura eiusdem rationis in diuinis, quod nullo modo potest determinati ad ortam pluralitate
eiusdem rationis: sed nulla productio , immo nihil quod est
in diuinis . t se determinari ad certa aliqua pluralitate igitur maior probatumquia si non pollet det et mitiari ad aliqua certam pluralitatem: ergo quantum es de se potest ii quotcunque plura, quia data quacunque pluralitate. potes dari maior pluralitas.Vnde declarat sco.in li
determinari ad ortam pluralitatem. & est non posse esse maior pluralitas. re esse indeterminatum ad certam pluralitate, ea quacunque pluralitate posita, posie esse maior pluralitas. Sed minor probatur scilicet ei nihil quod si in diuinis . potest determinari ad certam pluralitatem. quod probat scotui: atast determinatio ad certam pluralitatem heret uel per producta. uel per aliqua alterius ratiotiis ab isti productionibui: sed titillum est dicendum:primo non per ipsa producta.ut notum est Nec her aliqua alterius iatiouit: quia nihil ea in ditiini, nee potest esse alterius rationis, er quod potest ille talis determinatio igitur sequit ur,n, si sibi pollent elle plutes productiones. pollunt esse itis nitae item diei: Motu .illa qui sunt eiusdim rationis in diuinis, non praeeaigunt aliqua alterius rationis per quae pollet seti talis determinatio. Declarat per excplum.Si ignis produceret plures igne ,determinatio isma ad certam pluralitatem . non prou it ex parte ignis: nee ex parte lemum iam produciorum . non potest igitur uideri tin leposset seri tali, determina to. ut probat Scotus in prima ra. tione. de in ipsis ubi practica: una et , et nee per priuia aut posterius. Nec per causam, nec per aliqua quae sunt smul. utili istitur habere scotus: si si quis petat, quare non possunt effeylutei sitii in diuinis. Tota ratio es dueen ad inipoli bile, scilicet,quod ii pollent esse duo. possent esse ins niti. Ista ratio
ostensua. dieit coiit uenter Scotui, quo dicta ratio posset se sol mari breuiori modor omnis pluralitat necessario linita uel est eiusdem rationis, uel alteri u .si alter iis rationis, se est in diti in s. unde omnis pluralitas in diuinis . necessario est alterius rationa, .probat, i nen posset esse eiu sdem rationis, quia ipsa posset ille institia, uel determinaretur per aliqua quae sunt alterius rationi , scd quodlibet istorum est impossibile .ptimo quod pollet ei e pluralitas in si ita quod est tali ismum, te impossibile. conuo. quia si esset infinita talis pluralitas eiusdem lationis determinaretur per aliqua alterius rationis. quod etiam est impostabile, in diuinis.
sequenter doctor intendit declarare concluson msuam. puta v in diuinis non possunt ese plures producti eo eseiusdem rationis: di uult ostendere phaec suit mens, re intentio philosophi. & sol matur se ratio philosophi. Non posiacit
esse niti unum collum, quia non potest esse nisi unum moves: ergo non nisi unum coelum .consequentia est nota,& antecedetis probatur qui a uoi non est materia, non pollunt esse plura numero, sed in diuinis non potest esse materia igitur in divinis non possunt esse plures eiusdem rationis. Pro declarata one est notandum, quod Aristotele diueis mode capit materiam, in diuersi, locis . unde materia uno modo capit ut eli altera pars compoliti . quemadmodum dicimus,suod ens phγ scum, seu naturale componat ut ex materia & forma: A de ilia tio loquitur phalosophus duodecimo in athema: sic : quia per istam materiam no es pluralita eiusdem ratio ius ut alias uisum est in scito libro.Nee illa quae disserunt numero,d fieri ut per aliam materiam, ut in pars totius compositi.
ret quo sequitur corollarium, audd quandocunque in ali.
quo loco nox inuenimus, quod materia est principi una dili in a , muctionum illorum, quae sunt eiusdem rationis, nunquam capi mirari, tui materia,prout eli pars phiscalis. Alio modo capitur ma teria pro contrahente intrinsece naturam communicabitet, iis, uri ad elle incommunieabile: sicut est differentia indiuidualis, di ., m. tunc pono talem propostionem, quod materialia, quae nu- ,
mero differunt, differunt per materiam, capiendo pro differitia indiuiduali. Ex quo sequitur corollariti, quod si inuenimus in aliquo loco philosophi, quod materia est principium indiuiduatio
nis, debet capi materia pro differentia indiuiduali, perquam disseietitiam indiuidualem, illa materialia, quae sunt eiusderationis, diis erunt ad inuicem , ut duo lapides, disserunt per dissetetitiam indiuidualem. v et x iva dieit docior, quod sorma capitur dupliciter. Vno inodo pro altera parte compoliti, quae informat ipsam ri amaretiam, licui dicimus, quod ens naturale componitur i, tmateria,& sol a. esido capitur sorma pro ipsa natura, ii . .
quidditate, Se sic omne quod est de se communa cabile pii lib.
uocatur forma, ut humanitas, aut e flent: a di na.
Ex quo sequitur corollarium, Quod quando inucia initi, mtextu Aristotelis,quod forma est de diis nitione speciei. cuit ut forma pro quadditate, seu naturauic cupit ut, quando . . .citur, i species differant scut formae . i. icut natura, quae vi communicabile . Viteriti, dicit doctor, quod duplex est determinam mi od . dam eli militi secum sicut disseientiae. & modi inti inseca: cdam uero est praesuppotitum . Vnde est ibi notandum. U , aliquid determinatur iturinsece tribus modis. 'notii differentiam suam .secundo per modum intransectim, i. 'eans nitum, finitum, te spe iu entis. Tertio seipso es noli idia etentiam, nee per modum intrinsecum. Exemplum m. iuitiis, e lentia diuina est hie se ipsa Con ra . hisentia diu ia Ebaec per 'arcinitatem. aut filiationem, et o male dacis. Pro isto argumento est notandum, quod omnia quae si Mitin d. vii is, e istunt ipsa ellentia diuina,&sunt haee ipsa es . - tia propter identitatem quam habent cum elletitia.Tuue o s ino aliam propositionem de m clite philosophi fuit, V om . . t uae sunt in diuinis .ut p. imum mouens,& intelligentiae, tit i. . de se h re. de non per aliquod contrahcu
Lx quo sequitur corollarium.quda nunquam philosopbaa uoluit dicere, quod aliquid in diuitiis esset hoc per mat. Da, ualite te una ue materia capiaturiunde est mens doctoi is, 3. essentia existit, ita lixe est per se p. i
mo, essentia ea hoaeci f. notandum, duod mens philosophi fuit, quod in materialibus, quae sunt plura num ei O eiusde rarationis sunt haee per materiam, id est pei differentiam ind:- uidualem. Dico ulterius, qu d mens doctorii nolim eii corra
philosophum, quod intelligentiae seu anseli, quae sunt psilia
numero eiusdem rationis, sunt hae epeti uas digerentia, indiuiduales, sicut suit aliat adductum contra S.Tho. Lx quo sequitur, quod quandocunque in aliqua atrumcntatione,philosophus ex materia arguit distineti otiem num talem, uel pluralitatem, semper capit materiam pio dicerentia indiuiduali. Alio modo capit ut determinans, sue contra iliens pro illo quod praesupponit ut a 4ontiacio, idest a determinato :doctor dat exemplum, albedo quae communiter in s 'corpore determinatur a corpore quo recipitur. Vnde dicit doctor, quod si ellent tantum tria corpora, & laus a b diuis ille det et minarent ut per illa tria eorpora. Esa notandum circa textum, quod multi Thom ista, drantiqui, errauerunt in tuo textu quia uoluerunt dacere , risis subiectum determinat accidens ad esse hoc, R unum numc-ro licebat erum,quod albedo illius parietis,erat haec,& una numero per parietem,pei suum subiccturn, illud non est ue - , , tum . unde albedo. di quodlibet accidetis,ptius natura est hoe& unum numero, quam informet suum subiectum. & hoc pstiam d: scientiam indiuidualem.
Ex omnibus istas insert doctor talem propositionem,demet te philosophi es,quod in diuinis, nullum est contrahens ali
quo illorum modorum. Primo notuin est, quod non est eo n- trahens, capi do cotitrahens pro illo, quod praesupponit a centracto secundo, non est ibi eontrahens eapiendo conti hens pro contrahente intrinseco, seu pro differentia indaui duali.quod probat doctor, quia si in diuinis essent talia cc trahentia intrinseca, uel primo contraherent, per aliqua lux sunt alterius rationis, aut eiusdem rationis, sed nullum pol diei, quia non ea maior ratio de uno, quam de altero , et
24쪽
ibi non sunt ponenda talia contrahentiar ergo videtur esse mens Atiuo telis, quod in diuinis non potiatii esse plura est
1,-M sed inquirendum qualiter, 8ecit
.a l. Doctor consequenter Quaerit per unum textum Aristotest . 1 ui Aa i V; quod sa,eude modo se habeat indiuitii di mari . iis teri libus, ad id euiua est. i. . ., et Pro isto textu notandum est, ' per quod quid est intellisi, mus naturam seu quidditatem alicuitia sed per euius eli intel
mu na: uram ut humanitatem haben , est. O- tu, est humanitae, & habens diuinitatem euius ea diuinitas. Vnde ponitur talis propositio de mete Aristotelii quod quides, de eui ut es,in diuinis sunt idem petiit . Dieit enim,quod . primus mouens est hi seipso,¬i per aliquid aliud sediti materialibut, quod quid ess,non est idem eum eo cuius est: &ro huius es, quia in materialibus, a quid est, no est hoesti Pso sed per aliud contrahent, puta per disserentia indiuiduale, ut humanitas non est haee seipsa, sed per sua disteretia .ldeo dicebat quod quid est in materialibui non est ide eu eo cuius est. I x tertio arti eulo. Consequenter doctor noster in isto tet vj., io articulo, vult mouere resia dubia, di primo facit argu- mentum quod productiones in Diuinis, sunt eiusdem latio-I ' patet si liui &spuitu sanctii , Asot matur se argumetum. Omnes illae productiones sunt eiusdem rationis, uatum ne ametum,& terminus sunt eiusdem lationis: seu quarum
productionum principium sot male,& terminiit sot malis sunt eiusdem rationis. sed se est quod productionei in diuinis hobent principium formale sue sun amettim terminum eiusderationi. :ergo productiones in diuinii sunt eiusdem rationi . maior patet probatur minor,quia egentia est principium so te productionis filii di terminui sol mali ci militer est essen
ctionem , sibi adaequatam ubi eunque ponatur non potest hibere alium actum productivum cui ut ratio est, quia dicit Scotus,productionem adaequari principio,nihil aliud est quam esse vitam, scut principium est unum.
T V N c ponit doctor talem propositione, ede. Memoria in patre, habet productione, seu aetii productivum sibi adaequatum, ideo ubi eunque ponatur, & qualitercunque ponatur, nuquam habebit alium actum producendi, dat exeti plu doctor.
ii calor in igne habeat actu ni calefactedi tibi adaequatum ubi-
cunque ponatur ille calor non habebit alium actum ellesaeie Q di. ibi ponit doctor egregium dictum in phalosophia dicto, et qualita, exissent in subiecto licet possit Mei e in aliud subiectum ii non habeat actum adaequatum, tamen in illo subiecto in quo est, non pol agere. Et per hoe soluitur o, quare est caliditas quam homo babet in manu, non calefacit totam ilia manum. Soluit doctor, p qualitat existens in subiecto, no agit in illo subiecto in quo est. oportet enim agentia esse debite ap rix, proximata passo, quod non est in proposito. Tune ponit do- cictor talem propositionem, illius iii diuinit, habet memoriam . sicut pater, tamen in filio no est principium producendi. quia in parte habet actum sbi adaequatum Dices non est aliqua ra - tio quare ille actui producedi, seu illa productio activa, seu generatio,vt paternitas, si actus aequatus in patre s Respodet Seotus crimino, 5e to est, quia ista productio activa, seu gen ratio, au: paternitat est de se hec,& quia est de se hec ad equato seips memoriae in patre. Et ponit doctor illam egregia re-
tia eodem modo respectu pioductioni, spiritu transi viidetandum est,s quando si ius generatur, ei sentia diuitia accipi: esse in stio tanquam terminus sormaturii militer quando spiritussantius producitur, quod probat per duos doctores. primo per Hylatium. Dicit enim Hilari ut quod si iuc nihil habet nisi natum id est quod aeeipit esse per generationem, di spiritussanctui nihil habet nisi quod aceipit ese per spirationem, hae e etiam dicit A vet. audis steti eratio praestat essetitiam diuitia stio, scilicet respiritui sancto spiratio.videtur ergo quod in omnibus istas, essentia diuina si terminui sormarii. Est ibi parua dimetistat per hoe quod dicitia latiui quod nihil ea inflio nisi natum: ergo essentia diuina erit nata quae est in filio,
quod est salsum, sed e bet intelligi quod nihil est iti filio nistiatum, id est nisi quod naseeudo aeeipit. Ex hac probatur alia Ece. Ex icto probatur alia pati minoris in qua dieitur quod productione habent principium sol male eiusdem rationis quia essentia diuina est principium formale istarum productionia, di si matur seSi essentia diuina non esset plancipium formale istarum productionum tune terminii, formalit productio
nis praecederet principium tot male istarum productionum, quod probo, aura terminus sor malit eu essetitia: ergo si principium formale non ellet essentia diuina illud esset poster tua ipla essentia diuina, quod piobo,quia dictum est in prima quaestione quod prima entitat in diuini est essetitia diuinar igiturii prinei pium sol male non esset essentia diuina, terminus sor. malis praecederet principium ibi male. item producens & productum in diuinis asstiti latur, di non nisi per principium so male,& illud non ea ius essentia diuina: igitur essentia diuina erit principiti in sormale.
secundo contra cones usonem, ece. Irrissa, ἐῶ Doctor in icto argumento vult probare, qudd possunt esse plutes troductiones eiusdem rationis di se sormatur argumetum .Filius pol producere unum suu sicut pater: igitur erunt plures siti tu diuinis , di per cola sequens plures productionesi eiusdem rationis, antecedens probat doctor noster habe, prinjipium solis ale pio lueendi aliquid potest pro lueere, sed ii liui habet principium formale producedi se ut pater quia principium formale producendi silium, est me molia sed illitia habet memoriam, puta intellectum eum egentia diuina: igitur poterit producet e sicut pater.
Proueclaratione ii ius argumenti ponit doctor dua lutiones,quae quali in idem eoueniunt.pro prima solutione qui GL p. incipit ibi ad secundum,&e. ponuntur aliquae emulae propo P . ,α I-- st oiam. Prima duplex est principita formale produeedi, quo L, k I. sis dam est quod habet actum pio ductitium seu productionem s- e.ridi dis bi adaequatam: es de tali pono talem propolitionem .quando
ulam, quaecunque sunt in diuinis, quae non praesupponunt di inctionem alterius rationi , i ut de se hic sed productio actitia est huiusmodi ideo est de se tiaee.& propter hoc adaequatur memoriae in patre. Vnde ilia est in primo modo dicedi per se, paternitas eli haec:essentia diuina est haec.
Ea notandum, et maior doctoris debet se intelligi habeni principium sot male producendi aliquid, di no habens in alio
productionem tibi ada uata, pol ploducere aliquid. re ideo
quia principiti set male in diuinis, habet productione adaequatam in patre Ideo si ius non potest producere alium filium. I Ad eandem rationem,&e. JConseque ter feotus soluit istam rationem, te redit in ide. puta suppostum habens sermam producendi aliquid, potest 'per illam producere, nisi in alio habeat productione tibi adaequata Aoluit eonsequentet doctor qone, qua te memoria ha
het productione in patre tibi ad quatam. R. ei podet doctor Pproductio talia de se est haec di non per aliud, nec per negationem sicut dicebat Heri cur de Gandatio. qui dicebat quod ne satio est initium indiuiduationit, sicut visum est in ieeundo. I Quantum ad rationem, dec.l Cotis uetiter doctor vult io laete probationem minoris, quae erat talis memoria persecta est principium ei cedi, seu generandi glius habet memoriam, dic igitur habet principium perfectum. Tune nota hie, quod totu: iste textus sequeri .est ad soluendum istud dubium, virum habes principium formale pio cedi aliquid possit producere illud,& ponit doctor egregiaa propositionet. Pti in a.Nunquam aliquod suppositum potest agere per aliquam formam, mi habeat illam sortii secundum quod nata est haberi. Ex quo sequitur corollarium quod s I et tui haberet calididitatem in bursi sua peressaeutiam, & no per inlistentiam, utrum calefaceret pet illam respondetur quod non, quia notiabet illam secvngum quod nata est haberi, quia nata est haberi per inhaerentiam,& non solum pera is stetitia ideo si non habet per inhaeretitiam peream non aget: vel si haberet albe diuem Hausam tu bursa, non diceretur per illam eae albus, habere albedinem qnia non est ille modii, habendi persectus, quia albedo nata est haberi ut forma inibi mans. Ex quo sequi . . tur quod si in intellectu meo esset species Petri praesens per assuentiam tantum, intellectus meus noti pollet per illam eau 'go iasare notitiam Petri. Nota taliae quod Motus in tertio videtur - M.ficete oppostum, sed quicquid dicatur ibi, tamen in primo, re in secundo standum est hie,pro resolutione. Consequentet doctor noster intrat gi Imaticam. & primo . ponit talem tegulam gramaticalem. interminus importan plum. ut filius est principium agendi, utrum h e sit vera vel laini Dico est salsa. Tune adducitur probatio minoris. Memoria es principium persectum dicem, illius habet memoria igitur habet principium peti diu dicendi. no valet eoi equίtia.
25쪽
in ista probatione minoris sunt tret sellaeiae, scilicet sallatia
am ibologiae saliacia spure dictioni , di fallacia consequentre. Primo eu sallacia amphibologiae quia principium dicen- i aliter sumitur in maiore,quam in collusone. Nam in maiore eam tur ubi dici: habitudinem ad principium formale,
in concluso ne autem iii dieit habitudinem ad suppositum . Metiodo est sallacia figurae dictionis. Nam propter conuem e tiam quam habet actus importatus per gerundiuum in maiore, de cones uilone ad principium formale, uolo insertera
leui habitudinem ad suppostum, di i e commutatur quale quid in hoc ali iiid Tettio es sallacia conlequentis quia in maiori denotatur citat dicendi importatus per gerundium , de aliquo in uniueis ali. N in coclusione denotat ut de aliquo supposito. ec non sequitur, actus eli per hoc prancipium: er po actus est suppolit i. ideo uideturae uiualenter arguere a superiori, ad inlaesus, sicut dicendo animal currit, ergo homo Tha. o eontra illam propositionem quod prima pluralitas sitita die. Doctor impositat unum, quod est dictum ab omnibus theolo is, scilieet, quod prima pluralit, finita, est
aliquorum alterius rationis, de sormatur se ratio, distinctio minor semper est magis proxima unitati. quam distinctio maior, sed dis inctio ratiottit est nil noe, quam distincito realit: ergo illa erit magis proxima unitati, idest essentiae diuinae,
iram disinctio realii, re per coni equens procedit distincti
Pio Glutione illiti, ponit doctor aliquas propositiones, te aliqua distinctiones. Pilitia propositio. Prima distinctio , est distinctio reatis, quia talia distinctio, es inter personas trini
latit .secunda propositio. Prima distinctio, ea nee ei alio alterius rationis, quae eli inter personas trinitatis, d. diuinas productiones, quae productionet, sunt alterius rationii.Tettia inpolitio .Prima distinctio, est Decellario sinit a. iii od probat, a tali prima dillinctio, non es aliquorum eiusdem rationis , uia talis supponit distinctionem alteriua rationis, per quam determinat ut ad certam pluralitatem, ut uisum est in Resido articuloactis propolitionis ua politis, ponunt ut aliquidistinctiones. Prima duplex ea distinctio, scilicci maior, S: mitior. unde distinctio minor iterum ea duplex, scilicet intensiue,&extensiae. Distinctio ratinor intentiu illa eii cuiui extrema minus differunt Enemplum, ut distinctio inter albediri rem, Seiubedinem, est minor distinctio intensile, quam distinctio inter albedinem de nigreditiem.Tune ponitur talia propositio 'de icta distinctione minori iuretis ue , non loquitur dotior in argumento. Alia est distinctio initier exteti litie 5 est illa euius sunt rauciora distincta sciit si itinctio dualitatii, est mi
nor extensue, quam numeri quaternarii . Tune ponitur ta
li, pro postio. Illa distinctio minor edi: eu siue, es proxima unitati, id est essentiae diuitiae, uia ibi sunt Otum duae productiones alterius rationi , L non porcis esse mitior pluralitat, dualitate. Ide blando arguebas Minor dia Dictio, cst magi, prodiima unita: i. Dieo quod uerum est diuinctio minor extetis ue,quia distinctio duarum productionum alterius rationis,
Dieit ulteri u doctor, qu Ad disinctio minor intensiu). est duplex. Quaedam est quae attendii ut ex parte modi distinctionis. Alia est qu:e attendit ut penes extrema. unde dicunt tosici, quod triplex ea diuinctio numera ita generi ea , 5c specifica, minoi eit dii inctio numerali, post eam speeigca , de post pene ii ea .Sed di sinctio minor intensiae quo ad extrema , est
cuius extrema minus opponuntur. Dat exemplum doctor degenere,& specie.Vnde genus, de species, magii opponuntur in ratione intentionis, quam Sor: es, de Plato, quia genus, de
specie, diiserunt specie: ite, autem & Plato differtint solunumero. Dico tamen, quod senus, di species minui opponuntur quo ad intentionem inter se quam sortea de Plato quia idem potest dici geniis, di speelerites pectu diu ei sorum. Sed idem non potest diei sortet, & Plato, tua dis in iis non aphii tui in diuinit, icet posset aliplicati, duae ibi sutit productione . tamen possunt eidem conuenire quia pater producit s-lium . de eum filio producit spiritum sauctu in. Semi ndo quia a Deo pollent, Ac
secun Ho arguit doctor Duui immediate potest creare plura aliqua eius dein talionii e)go uidetur, quod dicti uctio ali. quo tum eiusdem in iociis potetit cisti prima, te quod plurali as aliquatum eiusdem ration ς, pure: it ceu prima. re immediata unita :i.Respoi det Scotus per aliqu as propositiones
ibi per hoc patet ad aliud det pluralitate, die. prima propos
tio, uerum est, quia Deus potest producere aliqua eiusdem
ratio mi cui duos bomines. secunda pro postici. Nulla licitura creata diluti scabilis pluribus,quantum e ide se,uil determinata ad aliquam certam pluralitatem, ite quias quantum est de se non poterat pluriscati in tot,quin pol sit in plura. quo sequitur, qtiod Deus non potest tot honianes producere quin plures,quia humanitas non potest in tot pluriscari, i ii .
ossit in plutei sed dices, tu dicis, quod non pollunt ei Ie totomines, quin Deus postia plures producere . uerum est, .a etiam opitiio doctoria nostra, licet urdeatur Oppolitum die e
re in secundo, ubi dicit, quod noti est possibili, dari uum. 'rus infinitus. Et ibi d eit,quod non poliunt ede tot homine . 'quin plures, de iste textus est tenendus de mente doctoris. Itti di ea , unde uenit, quod est certus numerui hominum. d. vii deuenit certa multitudo Respondet doctor, quod hoc prieci se uelut ex uoluiuate diuina, quα non uult plures homitio producere.' icet tamen 'osset.
Ex istis sequitur,quod dissetentia ea intercem municabi- n F. . Utile, de plurifieabile. Nam essentia diuina communicatur, ta- i,uo. ά . me inpossibile est, 1, pluriscetur. utide natura creata ut Iu i s ti, manitas semper pluriticatur. 1 in ea i- Ad sormam quando arguitur. Deus potes producere plu- b. ra eiusdem rationi . concedo : eigo prima diuinctio potes esse aliquorum eiusdemiationis. nego cola sequendiam, quia lii praesupponit distinctionem alterius rationis.
Ad primum triplex est uia respondendi, dec.J
hieonsequenter doctor utili soluete primum argumentsi satis r t. in quo sic arguebat. ills productiones sunt eiusdem rationis, s m. tris quando principium sol male, 5e termitius sunt eiusdem ratio cum . tiis. Doctor noti et dat tres soluciones. Ptiano adducit Henri- ita. Noricum de Gandatio. de sua solutio stat in utra negatione. dicit ei in quod essentia diuina non est principium formale, nec termis ut sol malit, nisi ut dei et mitiatur per determinantia , de distinctiva, ut paternitatem. aut siliationem . ideo negat minotem a reumenti, in qua dicebatur, quod ellentiae principium forma te, de te minus formalia, dicit lieno eua, quod non m si ut determinatur per respectutis eu pet illa de
Contra hoc sae t Motus consequen ter hie duat rationes. Prima se sui matur Si oporteret essentiam diuitiam determi nati ad illos respectu .sequetetur, quod ibi est et processus mitisnatum .probatur, quias iuxta mat per quid e sientia det ei minatur ad illos respeeius. Si dicas pei aliquos alios respectus quaeram iterum per quid determinatur ad illos ieipe citit, cum ipta sit semper in dii serens ad it a. Item ii diei, si,
essentia diuina determinatur ad patet nitatem, tune idem aeterminabit se Datet. Pater ect de: et manatus per te ad patet nitatem,& per aliquid: et go per paternitatem, uel tu pones cessum in infinitum, quod ea in conuenienti Est hie dubium.Nonne quando constituitur pater peres setitiam, de paternitatem , paternitas determinat essetitiam diuinam quia ut dictum est,de se es bae de omnia quae sunt
iij diuinis, de se sunt hie. Secundo diceretur, de e. Consequenter ponit dotior aliam solutionem Henties, de stat in una negatione. e. in aliquibui propo sitionibus quando se arguitur, ills productionei su ut eiusdem rationis, quado principium sol male, de tet minus sunt eiusdem lationis, dicit quiad uerum est in credititis, sed non in diuitiit, re dat rationem, uiam diuinia tale principium cst illinitiatum, in creaturis autem tu limitatum .se uidelicet quod si fit pro ductio eius d in rationis,producens de prodi sum erunt eiusderationi in diuinit, 'roducens, di productum, sunt ii limita ta, exemplum pii mi ut ignis produceni alium ignem. Si autem productio si alteritis rationia, pio ducena est aequivocu ,
sed nullum rate potest repetiti in diuinia. Tune ponit auquas propositiones, quae iam politae stierunt,puta de pluralitate alidium it quomodo ipsa cu i nita, de nec euatio suila, prima
4 ettio modo concedit ut in inor.Consequenter. re snali ter doctor soluit argumenta, di ponit aliquas est egias propos tionea. Prima propositio. Eilentia diuina non est princi-- iii et pium formale totale , tuarum productionum, patet .mem pa ria est principium sot male totale, quae comprehendit elos entiam, de intest ectum, prepterea, proprie essentia diuiua non est totalis te minus ista tum productionum , quod pa- vi iet.Nam situ, est terminus totalis pii mae producta onix, qui thlisiture sentiam diuidam, ec Di te notio uc similiter spi
26쪽
rItus sanctus est terminus totalis secundae productionis, qui complectitur essentiam diuinam,& amorem. Tunc ad formam quando arguebas. Essentia diuina est principiti formale,& terminus formalia istatu productionum: distinguo, aue principium totale utriusque productionis, ut se nego i aut principium partiale, di terminus formalis partialis, si e eon cedo. Dices in productione spiritus sancti quid erit principium sot male totale respondet. uoluntas, cum .essentia di
Est adhue i bi notandum, o ulid es entia diuina, reali ter idetiscatur eum quolibet,quod est in diuinis. Dico ulterio . Si tu quaeras,intellectus, di essentia diuina, iaciunt totale principium producendi silium, quod illorum est principaliti, Respondet doctor, quod nullum illotum est plineis alius alio nee minus requis tum alio, nee quas per accidens respectu alteri ut, sed sunt duo, quae se se habent, quod faciunt tota iste principium. ideo non est ibi quaerendum, quod illorum est principalius. Dicit ulterius,quod quando essentia diuina estprinei pium alicuius,quodcunque sit, essentia non est principium ni si in ratione potentiae,& hoe est quod dicit doctor in
quarto. Utrum essentia animae beatiscetur, uel solum iuratio potentiae Respondendum e st, quia in ratione potentiarum, quia potentia beatis eatur. Ideo etiam anima beati statur per actus suarum potenti arum, dominus Occham iacit ibi unum argumentum, probando contra doctorem, quod essetitia non stterminus set malis, & arguit se. Terminus formalis est qui accipit esse per productionem, essentia diuina non accipit esse per productionem : ergo essentia non est ter tuus formalis . Dices, quod non opora et,qu d tet minus formalis aeci piat esse per productionem.Contra Nullibi inuenitur oppositum, inutio Omnes doctore, uocauerunt principium forma te, tion quod sit forma, sed 'uia in productione, Meipit esse, sed egentia nullo modo accipit esse: .ergo non pol diei principium formale. Re ondetur ad argumentum Oecha, quod de ratione termini formalia, non eu quod simpliciter accipiat esse, sed stillicit, tu Ad aeeipiat esse, uel quod alicui cominunieatur, sed essentia diuina non aecipit esse, tamen com municatur silio esse, est quaestio, quit terminui est siliatio in productione filii quaestio secunda, utrum istae possitit simul stare, quod relatio ut comparata ad oppositum si res,& eo parata ad essentiam si relatio tantum.
Posτ a M doctor noster tractauit duat quaessiones de
productionibus, uult tractare pulcherrimam quaestionem de relationibus,quae relationes inueniuntur an diuinis. Pro declaratione est notandum,quod duplices inueniuntur relationes in diu in s .Quaedam relationes reales originis, quaedam relationes reales communes. Vnde relatio originti, est relatio productioni ,scut paterni las,siliatio spiratio .Ex quo sequitur,quod si cuis quaerat,quot sunt relationes reales noli communes in diuinis respondetur, quod sunt quatuor, scilicet sene ratio activa quae est paternitas: generatro passiua, quae est idem .quod stiatio: spiratio activa, qua spiritus sanctus spiratur,ta spiratio pactiva. aliae sunt omnes communes indauinis.ut sunt illae .quae de tribus personis dictitur sicut sint,aequalitas,s militudo, ut pater est aequalis stio , desilaus patri. Ex quo sequitur, quod licet spirat io activa dicat ut de patie & slio. tamen non est telatio communis, quia
plus requititur ad hoe,quod si communis, puta,quod de tribus dicatur. Et est ibi dubium, utrum spiratio activa, dicatur de patre, di filio, pulatim, uel diuis ira: scilicet utrum debeamus solum concedere istam, pater, A situs,spitant,aut istam pater spirat, di filius, spirat. Respondetur,quod illa conceditur. uel est concedenda, patet & illius spirant,de copulato sutiecio, sed ista copulativa, pater spirat, & illius spirat, no est concedenda absolute, sed bene,pater spirat partialiter, & s-lius spirat partialiter, dat exemplum de duobus portantibu lapidem,quorum nullus posset portare lapidem, tunc haec e alia Pettiit portat lapidem: similiter ista, sortes portat lapidem, sed i sta est uera Petrus portat lapidem partialiter. Notandum est ulterius,quod est ibi quae uio nostra, utrum relatio orietinis, sicut paternitas, comparata ad esentiam diuinam Dist diei res, uel ratio tantum, & comparata ad suu oppositum, puta ad filiationem, possit dici res. Vnde est ibi notandum,quod antiqui doctore proptet identitatem rea
tem quam habet paternitat eum egentia, nesciebant qualitet
Hic tria sunt uidenda,&c. 3Pio declaratione quaestionis doctor noster uult esse logus, quia uult declarare terminoi, di primo uult declarare ilium terminum res, di dieit Seotus, quod tes, potest eapi trib. m das, stilicet comiti unissime, communiter, & proprie.Vnde dicit doctor, quod rei communissime est omne illud, quod non est nihil, declarat doctor , stum terminum, nihil,& dicit,quod nihil capitur duplicite uno modo, nihil, est illud quod nullum esse potest habete, nee extra animam, nee i n anima, & seidum est quod ens impost bile. Vnde impossibile, nullum esse
potest habere, nee esse reale, nec cognitum: immo implieat, quod impossibile cognoscatur. &ii dicas impollibile potest imaginati. ergo aliquo modo cognosci. igitur habebit esse aliquod saltem cognitum. Respondetur breuiter ad istud , Re eupla
bilia ad inuicem, & se eo nee o. alio modo capitur nihil, ut opponitur illi quod non potest habere esse extra aitimam: tamen potest habete unum terminum tanquam unum per se cognoscibile,& se soluit ut quae stio. utrum secundae interione, lint nihil Dico quod nihil, ut nihil opponitur enti, quod potest habere esse extra animam. Dico tamen, quod no sunt nihil, ut nihil opponitur ad per se cognoscibile. euius ratio est, quia intentiones logicales licet non possunt habere esse extra animam tamen possunt habere esse in intellectit considerante. Et ibi notat Seotui duo,sei licet quod secundae intentiones habent esse cognitum, ut cognoscuntur tanqua per se .cognoscibilia, uult habere se eundo scotus, quod habent esse per intellectum considerantem,quod nihil aliud est, qui m ipseeundae intentiones solum durent quamdiu consideratio squam causantur durat. Qv AERIT ultra doctor noster, utrum possit eo needi,u' secundae intentiones sunt ret,& potest diei,quod se, ua illud nomen res potest extendi ad omne conceptibile, siue tale coeeptibile pollit habere esse extra animam, siue non. Ibi nota
dum est,an res dicatur uni uoce, uel analogiee,de ente extra animam,& de secundis intentionibus. Dico tamen, quod melius e si dicere,quod secundae intentiones sunt res, aut entia rationis.
Dici T ultra Motu , quod est disserentia inter intenti nes losi cales , & relationes rationis, quia relatio rationis in plus se habet. Nam omnis intentio logicalis est telatio rationis, sed non e contra. ut patet de obligatione ad p inam aeternam poli peccatum quia quando quis peccat, uel peccaui e ordinat ut ad poenam aeternam. Vnde i sta obligatio ad pie aeternam noti est nisi relatio rationis, causa per a tiam uoluntatit Dei uolentitissum ad hoc obligari,&talia est obligatiopa sua. Et se patet, ae rei communissime capta, se extendit ad omne conceptibile, sue tale possit habere eae extia ani
Axio modo eapitur res communiter, pro omni illo, sapotest habere uetum esse reale. & non solum per intellectum considerantem, & sic patet, quod relationes originis, postitit diei tes duobus modis,scilicet communissime, & co
I xRTro modo capitur res stricte, sue proprie, &in isto modo diuersis eati sunt philosophi antiqui. unde dixerunt,u res proprie dicitur de ente absoluto. puta de substantia, qualitate, se quantitate, quia solum illa sunt entia absoluta, Seissi non uocauerunt relationes res,sed proprietates rerum. Fuit enim dubium ab Avicentia: utrum res dicat ut de decegeneribus, puta de etite absoluto, de tes pectivo. Et dicit doctor ad istud, quod quaestio Avicennae erat solum de terminis, puta utrum ens dicatur de istis decem uocibus, puta de substantia, ualitate,& quantitate,& eae tela. Nolum est, Uista uocabula, sunt alia,& alia, apud alios,& alios homines, ut dicit propositio maior. Conceptus omnium sunt idem, apud omnes homines , & omnes percipiunt de omnibus rebus habere eonceptum unum. Ex quo uult itiserre doctor, quod res dicitur uniue te de orauibus praedicamentis, licet hie si patum curandum. Axio MODO Opiunt philosophi rem propriissime, puta pro ente per se existenta:puta pro substantia.Et dixerunt, quod accidentia non sunt res i sto modo quia non sunt entia, pec se eoaslent i a.sunt tamen aliquid rei. id est aliqua sunt , q
27쪽
Ex quo sequitur e tollarium v aecidentia no sunt entia, nis sicut logi ei dieunt non scibile scibile,& Don ens ens. Vnde logici uocaui propositionem salsam, non scibilem simplieitet.ideo dicit Aractoteles quod non est, non scit ut simpliciteritamen potest sciri secundum quid. Dici T ulterius,quod em dicit ut de entibus,scus sanum de sanis. Ex illis eiro testat respondete quaestionem : u- . trum relationes originis sint res. Respondet scotus, quod omnes a elationes originis sunt res primo, & secundo modo, mer Ong licet non dicantur res, tertio modo , id est proprie, aut pro Di m. prciis me. DE ii .articulo. Nune doctor uult respondere ad quaestios .artu nem in qua quaerebature ut tum relatio comparata ad esset tiam diuinam, sit res, uel ratio, & comparata ad oppositum, ruta ad filiationem, si ratio. Respondet doctor ponendo Ἀ- leni propositionem.' . Relatio scut paternitas comparata ad essentiam diui-R nam eli uereret. Probat istud doctor egregis rationibus. 3 Prima quandocunque ex aliqui bii, constituitur aliquid, illa liabent aliquam habitudinem adiuuieem,sed se est, quod ex Relai οφ elsentia, te telatione, eonstituitur persona. gitur. Nam pa' sani co e stituitur ex essetitia, di relatione loe. Maiorem pro-31 bat doctor nosset, tam in causis ea trinsecis, quam. intrinse- ia diu ' , est. Primo in causi extrinsecis, unde nunquam aliquae causaevire se ut eis cient,& finalis. pio ducereat aliquid , nisi haberent habitudinem ad inuicem. Item causae intrinse eae, scut materiali . & forma lis nunquam constituunt unum, nis habeat habitudinem ad inuicem. Ideo si quis quaerat, quare ex anima equi,& corpore meo, non poisit seri unum tertiuitis di- eo, quod ideo est, quia non habent habitudinem ad inuicem.& per hoc mulidi quaestiones in phvsica soluuntur .dices quomodo relatio, scut paternitas, habet habitudinem ad ellentiam diuinam ad constituendum stitim , cum ibi non si aliqua uiuo,neque informatio. quare ibi non est aliqua habitu do unius ad alterum. Respondetur, quod est ibi habitudo ide ' litas, seeundum quain identitatem, paternitas dicitur mei sentia diuina,& proptet talem habitudinem, illa eonstitust
unum tertium, scilicet perso tram, quia aliter non conititue
tetur persona diuina, quod ii non esset talis habitudo, nunquam constitueretur persona in diuitiis. Illi xxv v N A egregia dubitatio, dices uolo tenete s miteriquod prima persona in diuinis uere constituitur ex essentia, di relatione, ut pater ex elliantia, & patet nitate . Tunc quaero, utrum pater si sortia alifer unum , scilicet essentia, di paternitas, uel sit aliquid dis incium ab ilialis duobus, puta ab ess eiitra, di paternitates Respondeo de mente Seoti, quod nunquam potiunt aliqua eonsituere aliquod, mittit xi qua dastinctio antet cocilii tuens,& consti in
Ex quo sequitur eo rollarium, quod parer qui in diuinii
est unum eonai tutum exesentia, di paternatare, distinguitur ab i uis duobui, sicut illa distinguuntur ab inuicem. scilicet paternitas, & ei letitia diuina saec distingulatitur formaliter a ergo pater disii uitur formali tet ab illis duobus:puta a pat erui ate,& estentia, de se illa comparatio qua comparatur paternitas ad essentiam diuinam, uel est ipsa pater nitas, uel e si ahquid adueniens paternitati. Si dicas, quod est ipsa patertiitas rergo ipsa patern: tas comparata ad esseniat iam erit res. Dices extra textum , quod ipsa paternitas non est rea. ideo ipsa comparata non est res. Contra, paternitate, uere pater est patet: ergo s paternitas non si res, pater erit pater aliquo quod non est res.dice . Ego dico, quod eomparatio, non est paternitas,sed aliquid adueniens paternitati . Tune aistio se . Comparario, est aliquid superueniens paternitati, uod non vatiat naturam, seu entitatem paternitatis tergo siue ipsa comparatio sit paternitat siue aliquid adueniens pare in lati . se in per erat res ad quodcunque
. Et ponat doctor unam regulam. Nunquam rex mutatur in
sua entitate, propter aliquod superueniens , ides nunquam res mutat entitatem suam . propter quamcunque comparationem, ad quodcunque comparetur . exemplum: ecce albo dinem , comparetur albedo ad substantiam in qua est, & adeausam suam aqua eata satur: utrum talis comparatio mutetentitatem albedinis Dico quod non. Exquo sequitur, quod paternitas, propter hoc quo J comparatur ad egetitiam diuinam, di ad tuum oppos tu scilicet stratio uenus emi et t
re .Dat duo exempla doctor. unum de secundit intentioni. Lus,aliud de substantia de secundis intentionibus quae attribuuntur primis, id est rebus per intellectum. dat aliud exemplum doctor de substantia in primo phy sicorum. quod uere
est nulli acci t. VNon pro isto textu, uult habere philosophus, multae
gregia. Primo quod communitet dicitur,cu d uere est, id
est illud quod quid est substantia,nulli accidit, identi ulli potest inhaerere. Ex quo sequitur, quod licet sorma substantialis si in materia nulli inhaeret, licet bene materiam in-
Ex quo sequitur corollarium , quod magna est disserentia ut inter formare, & inhaerere, sicut uide it in isto quod libeto. Vult habere ulterius philosophus quod uere est, nulli accidit, id est illud quod eii talit entitas, propter hoc quod altera accidit uel comparatur, nihil mutatur de entitate eius, neque deperditur.igitur propter hoc, quod patet itas comparatu r adessentiam diuinam . non sequitur propter hoc quin sit res. Ex quo sequitur, quod paternitas de se, id est in modo dicendi per se es ad alterum: puta ad stiationem, & non est ad se, id est absolutum sumptum ibi in aliter. Ex quo sequatur, quod ad quodcunque comparetur semper erit ens ad alter , sue comparetur ad essentiam, sue ad oppositum, puta ad s
Irru x, T alius modus. Doctor nosset adducit opinio nem sancti Thomae, quae stat in tali propositione, relatio, s-
cui paterni tax in diuini a potest comparati ad duo i ad essentiam diurnam, L ad oppositum comparata ad essentiam, dicitur res,& comparata ad oppositum , dicitur habere disti Oionem te dicitur di si tacta. CONTRA illud iacit doctor noster tres paruas rationes. Prima ratio tangit unam maximam a quocunque res est ies. M. .sees ab illo habet unitatem,& distinctionem.sed se est, quod re latio est res aliquo modo a suo sundamento: igitu r ab eo habebit unitatem, di distinctionem.sequitur et , quod dato, quod paternitas nunquam compararet ut ad filiationem nihilo minui haberet suam dictinctionem . Dicet, res accipit suam disiunctionem per digerentiam indiuidualem: ergo noab illo a nuo es rea. Respondetur, quod illud argumentum parum ualet,ex hoe propter aequinoeationem,quando diei tur in maxima doctoris, quod ab illo a quo res est res, habet unitatem.& distinctionem, uerum est effective. sed alite e habet formaliter uni tat em & set mali tet distinctionem. Nani res est una sol maliter, unitate , &disiiticia sol maliter, di sincta one. Consi matur ratio. Arguit doctor. paternitas in diuinis, est de se haee, & quaedam relatio personalis: igitur ex se est di , sincta a quolibet alio. Ita quod ii quis petat, paternitas distinguitur a filiatione in diuinis, uetum est, quod dis insuitur, quo distinguitur Dieo, quod distinguitur se ipsa. igitur non per comparationem ad stiationem, ii cui dicebat sanctus T homat. Praeterea si relationes personales in diuinis noti haberent distinctionem in ordine ad essentia in diuinam, sequeretur, qu 3 in ellentia diuina nullam dillinctionem haberet. quod est falsilini uiri. Qv AN TvM ergo ad istud, consequenter doctor ponitu nam paruam epilogationetii, quae stat in aliquibus proposi
Prima propositio. Vnaque ueres ab illo a quo habet . quod si rea, ab illo habet, quod lit una, di quod ut dis incia, intelligendo propositionem, scut est declarata, puta eL sective. Alia propositio. Omne quod est in diuinis, quod non praesupponit distinctionem alterius rationis, est de se hoc.ut es sentia diuina est de se haee.paternita est de se haec Et ideo dicit doctor,quod paternitas es desedis, iacta a quolibet alio . o It similiter dicatur de quolibet quod est iu diuinis, quod is stinguituta quolibet, seipso. si dicas contia r in prima quaestio ne dixit doctor,quod omnia, quae sunt in diuinis, sunt haec per essentiam diui- Sunam.Resp et doctor noster in textu quod uerum est, ouod iaci vilis aromnia quae sunt in diuinis, sunt principali: et ellentia diutia rure ais inna.& sunt tes ab essentia radiealiter, di originaliter,sed non diati Din. formaliter. Qv AN Tum ad logicum. Doctor consequenter quaerit. u- pM a. in . trum illa concedatur, patetmias, ut comparata ad essentiam ramis si . sed uiarum, res. ιλ-
28쪽
Pro declaratione est notandum , quod in proposito- τέ p p. re ne teduplicativa sunt quatuor , scilicet subiectum, prae- 15- - dicatum, reduplicatio . di terminus etii additur ted opticatio , qui uocatur terminus reduplicatus. Exemplum in proposito, paternitas , ut comparata ad essetitiam diuinam , est res. Tune dicit doctor, quod dicito teduplica Pierio redu riua, setit, ut, in proposito , potest capi duplicitet. scilicet spes is catiue,& reduplicative. speciscatiue, ut,denotat, i μν duri ouod te minui sub tali ratione se se habet, quod prae- dicatum sibi conuenit, aut quod non repugnat sibi pra dicatum. unde quando dicitur paternitas, ut com parata ad essentiam diuina est res denotatur, quod esse res non repu - nat paternitati propter hoc, quod comparatur ad essentiai uinam. uel denotatur, quod illud praedicatum, esse res, conuenit paternitati comparatae ad enem iam diuinam. re se eapitur in toto textu, ly, ut, di sie ista est concedenda paret m-tas ut comparata ad essentiam diuinam,est tes. Alio modo capitur ψ, ut, reduplicative. Et tune talis propositio exponitur per unam hypotheticam causalem, uel conditionalem, quae habet pro antecedente , unam copulatinam composta
ex tribus proposito uibus cathegoricis. In prima cathesorica, assit matur praedicatum p tineipale de subiecto principali. In secunda, assirmatur dictio teduplicativa de subiecto principali. In tertia,quae debet esse uniuersalis. assit matur praedicatum dedictione reduplicata uniuersaliter. & consequens sumitur cum illa conditione, quia, uel si exemptu paternitas ut eomparata ad essentiam diuinam est tes. sie exponitur paternitas eli res, paternitas est comparata ad essentiam diui ana & omne comparatum ad essentiam diuinam est res; te quia paternitas est eomparata ad essentiam diuinam, igitur
est te . Et se ista uult habere ibi doctor, si e et ibi inulta
ponat exempla, quae omnia debent eodem modo exponi,si
Consequeuter quaerit doctor unam paruam quxsionem, utrum paternitas,ut ccmparata ad escentiam diuinam, possit diei ratio Respondet docior per unam distinctionem,quaeli talis. nisia disti Rario potest capi dupliciter. uno modo pro rationis pro .
- prietate, uel quasi aecidente, quod attribuitural cui subiecto,quasi adueniens. Et sic paternitas est ratio, respectu essetitiae diuitiae,quia tale est notionale, sicut est paternitas, respectu essient ii diui nae,eli enim quas aduenietis essentiae diuinae. Ex isto sequitur, quod capiendo isto modo rationem , quodlabet aliti tum iu diuinis,quaelibet relatio in diuinas, uocatur ratio, respectu essentiae diuinae. Alio modo capitur ratio,pro omni illo quod potest denominari per aliquam rationem, idest secundum intentionem, di quia paternitas potes denominari per aliquam secundam intentionem , quia per comparationem ad ei sentiam diuinam,quae comparatio passu ea telatio relationis. ideo paternitas uocatur ratio,ideli ens rationis. per praedicationem denominatiuam. Di .ces quate uocatur ratio, id est ens rationis, quia est i lud cui attribuitur aliqua secunda intentio , quae eli illa comparatio passu a , qua comparatur ad essentiam diuinam. Lar Dic patu una dubium quomodo hae conceditum paternitas est ens rationis, paternitas est ratio Respondetur , quod omn4a icta conceduntur, capiendo abstractum proconcreto, ut quando dicimus , paternitas est ena rationis ,
id est pate inita, habet aliquam denominationem per ens rationis , puta per comparationem passiuam. her quam sortii alia et dicitiit comparat , de magis usitate dacitur
C o N s L QI LNT E R doctor recapitulat illa, quae dicta it v. sunt in toto articulo, puta qualiter pater as est res, quali ter paternitas est relatio realis , qualiter distincta ab essetitia. de qualiter comparata ad oppositum est res, & qualiter se se eli haec. qualiter de se est una, de qualiter paternitas a se distincta, de qualiter paternitas radicaliter, di fundamentaliter ost tes, est bee,& distincta ab ellentia diuina radicaliter, dilixe pro parte lectionis sui sciant. .
atra NuNC Doc TOR vult impugnare unam pro postionem tridis . . iuperius dictam,quae tamen debet teneri tanquam uera, puta , 'uod parernitas ut comparata ad essentiam diuinam est. res. Illud uult improbare,& uult probare, quod haec propost io, non sit ueta. Et arguit se. Si paret nitas comparata ad es
sititiam diuinam esset idi,vel esset res ad se, uel ad alterum. sed neutrum est dicendu isitur male dicis. Primo non estiti ad se, idest absoluta,quia ipsa, est ipsa relatio. Neque es res ad alterum, quod probat doctor, quia si paternitas, ut
eomparata ad essentiam diuinam , esset res ad alterum , se queretur, quod essent in diuina esset res ad alterum. Probo consequentiam, quia comparare ad essentiam diuinam. non est aliud, quam paternitatem esse idem cum essentia diuina.
Si igitur paternitas ut comparata ad essentiam diuinam . sit res ad alterum sequitur, quod essentia diuina et it res ad alterum . quod est falsum. probat consequentiam. Nam ii h mo inquantum rationalis intelligat, rationale intelliget,igi. tuis paternitas comparata ad ene ut iam diuinam si re, ad alterum, ipsa essentia diuina eiit ad alterum. Probat adhue doctor istam consequentiam. Si aliquod praedicatum coiiue nil alicui propter aliud, magis conueniet illi alii, illud praedicatum: igitur si paternitati ut comparatae ad essentiam diuinam conueniat esse ad alte tum, magis conueniet et, entiae diuinae esse ad alterum. Respondetur.
soluit doctor istud argumentum, multa egregia ponendo in solutione, de ponit primo talem propositionem Istud argumentum soluitur eodem modo, sicut argumentum praecedens, distinguendo de ly,ut, si capiatur speciscatit uel re.
dupli eatiue . si capiatur speciscati uer ilia est uera, paternitas ut comparata ad essentiam diuinam, est rei ad alterum . re secundum illud soluuntur omnia quae ibi dicuntur. quod clarum est,tios consideremus unam propositionem Scoti: puta quod propter comparationem rei ad aliud, nihil entitatis acquiritur, uel deperditur, sed res illa semper remanet talis. Exemplum paternitas est ad alterum, qualitercunque igitur comparetur, semper remanebit res ad alterum. Ex quo sequitur eo tollarium .s, ut a conceditur, paternitas ut comparata ad essentiam diuinam, eli res ad alterum, ut ly,ut,capitur speeiscative. NOTAN Dura hie extra textum, quὁd pro postio ubi di-dio reduplicativa tenet ut speciscatiue ly , ut, exponitur, per unam copulativam, quae habet duas partes tantum . utilia, paternitas ut comparetur ad essentiam diuinam est res
ad alterum .sic exponitur, paternitas comparatur ad essentia
diuinam,& paternitas est res ad alterum. Aliud exemplum. ena inquantum ens, est subiectum Metaphysicae, sie expotii tur.ens ei lent, de ens est subiectum Metaphys .dices,quod
quando res ex natura sua eli talis, qualitercunque compar tur, semper est talis. Igitur illa erit concedenda.paternitas ut comparata ad essentiam diuinam , em eadem cum essentia diuina. Dices paternatas ut eomparata ad essentiam diuina
est res ad alterum: igitur paternitas ad essentiam diuinam, est tanquam ad alteriam. 1sT; D ARGvΜεNTvla quaerit unam dissicultatem, paternitas est res ad alterum , tespectu euius dicitur res ad alterum s Respondet doctor ponenda unam regulam , de
Relatio per se primo modo, est res ad alterum. Ita, quod ista in primo modo dicendi per se , paternitas est res ad
Alia proposito. Relatio, nunquam est res alterum per
se primo, nil in ordine ad suum corollarium. Tettia propositio. Intellectus intelligens paternitatem esin tem ad alterum primo non in ordine ad stiationem, s eit implicationem duorum contradictorio tu . quod concluditur se quia ii intelligat paternitatem ad alterum , non adsitationem, non intelliget in ordine ad suum corollarium .
ti s non intelligit in ordine ad suum corollatium, salse intelligit. Ideo uidebitur implicari. Ex quo sequitur magis mani-1etia contradictio , quia si in reli Iam paternitatem ad alterum , iam capio paternitatem, ut est relatio, de si ego tuus ligo non inordine ad alterum, puta ad corollarium: ergo
sacio, quod non est telatio. quod probo , quia illa, quae sunt
ad alterum, de non ad correlativum, non sunt relatrones.
Dices ultra: nonne ista potest concedi, essentia diuina est ad alterum. Respondet doctor, quod ista potest eoncedi peeidentitatem.dices,quid uult dicere, quod essentia diuina est eadem eum aliquo,quod est ad alterum. Dico, quod sensu tisius propolitionis, essentia diuina est eadem cum aliquo, quod est ad alterum, est iste, essentia diuina est tes, quae est ad alterum, quia est paternitas,quae est ad alterum. Vel essentia diuina est eadem cum paternitate, quae est ad alterum . illa tamen est salsa essentia diuina formaliter est ad alterum. Cuius ratio est,quia quado in aliqua propositione ponitur istud adverbium formaliter, tune denotatur, quod praediratu conuenit subiecto, secundum propriam rationem intellectus, uelim ni uni est tale.
29쪽
Ex quo sequitur eo tollarium quod non sequitur, paterni. tas ut comparata ad essentiam diuinam,est ad alterum,ergo es entia diuina est ad alterum. ET ponit talem regulam Scotus,quod non oportet,quods alicui tet,quae est determinatio, non conueniat praedicatu, quod propter hoc piaedicatum non conueniat rei intellectae
per talem determinationem Exemplum: paternitas ut comparata, determinatio eli, comparata: ultum, ergo oporteat,
quod ii aliquod praedicarum non conueniat comparationi, quod propter hoc non conueniat rei intellectar, aut com
Daci T vlteri ut, quod s at quod praedicatum dicatur de
aliouo secundum praedicationem sormalem, non oportet,s
dicatur de quolibet quod est ipsum, sicundum praedicatione formalem. Lxemplum, esse ad alterum, dicitur rot maliter de paternitate, non tamen oportet v dicat formaliter de quolibet quod est idem eum patet nitate. Ideo non oportet ut dicatur sci maliter de ellentia diuina. Sequit tir sit alit et,quod si ly, vi teneatur speeiscatiue ista est concedenda paternitas ut comparata ad essentiam diuinam,est res ad alterum. Si autetia teduplicatiue capiatur, est saltissima de eodem modo ostenda ut sicut fuit supra ostensu
opponentes . . lε. B., εο ti obiacias. Doctor quaerat ibi egregias di me ultat .al. . . . Prima est, utrum ista debeat concedi in theologia. essetitia est ' generans. ti uidet ut quod scisorma quae eli in aliquo, at illi aliquam denominationem, sed generalio ei in ellentia diuina. ut uisum est .apit ut peneratio dabat aliquam denominationem et sentiae diurnae. Et per consequens illa debet concedi, elicima est generans, quam i ei me omnes theologi ne gant . Q. Axai T vlterius utrum ista debeat concedi. Pater est generans . di s concedatur: ut tum sit nec talaria propositio, vel eoni angens.
N. 5ilia I Pro declaratione huius, ponit doctor aliqua egregia in phisia ,sin a. losophia. Et primo ponit licui propositionem.
Formitia Quandocunque est aliquid compositium ex matella, di sor retari La macie cundunt formam sunt duae denominationes, scilicet to viti e mia tum denominat ut a tali forma, de susceptiuum illiu , soliti eris D. . o capit etiam detiore ana: ionem a tali torma. Exemplum. homo subia non . componit ut ex materia, de forma, Nioima est anima, secuti
dum illam solitiam sunt duae denominationes, quia denominatur totum puta homo animatus.& corpus,quod recipit il
lam imam,denominatur animatum.
Dico ulterius. quod totum alitet capit denominationea ima, di alitet susceptiuum seu Dars. Nam totum capit denomatiatiouc ma solitia in primo inodo dicendi per se. ideo Ista est in primo modo dicendi per se, liomo est animatus Sed . susceptiuum illius sonos capit denominationem coni ingen
tem vi de iit ac sinere eoti tingetis.corpus es an amarii ni,si
eut illa,homo eli a. btis. Hoc applicemus in theologia, di in trinitate in diuitias ut patet est unum totum, uel quasi unum totum, quod cxtis tui tot ex susceptiuo, ta lotina, uel quasis ima puta lx elientia 5 patet tiliate. Et ponit doctoregie. sias propositannus. Parre ἀmo i rima. I oium.uel quas totum, ut pater in diuinis, capit
nasur a suam de uomitiationem a sol ma puta a paternitate, seu generatione activa, sicut alia tota iti creaturri capiunt denomitiationem a io ima.
I, quo sequitur eorollarium de mente doctoris, quod s- cui ista eii in ptimo modo dicendi per se, homo cli anima. tus, ita is a pater est senetans patet est pater. I xi TAT ergo solum nutie uidere, utrum susceptiuum.s, ΡΥ eui Essentia diuina. in qua est paternitas,seu generatio activa p eapiat denotititiationem a petierati ne actatia, seu pateruata te i eui susceptiuum iii cieatutis accipit denominationem a
ab ipsa capiet denominationem, igitur erit generata, & ip ἱ- Respondet doctor per aliquas propostiones Prima. sse nido suscipit deitia diuina nullo modo suscipit d. nominationem a paternitate, seu a generatione activa. Probat doctor ingeniosissime Primo, quia eii ludi serens, ta a limitata ad oppositum, puta ad senerationem passiuam. Vnde scut peneratio actitia est in ellent i a diuina. ita filiai o, seu tenet alio passu a eii in euentia. Ideo si diceretur generans a celetur generata quod male sonat lioc consi matur per Damascenum. t torreat ut se argumentum . Eilentia ditima est indissei ens ad illas relati nes personales, puta ad pate itatem,stiationem, di spitationem : cigo potest determinari per illas. sed non potest determinati, nisi capiundo denominationem ab illis: ergo
Pro responsone ictius ponuntur aliquae propositiones. Prima. verum es , quod ellentia diuina est inditaretis ad isti telationes personales. Dico tamen, quod eli impollibile, quod di determinetur per istas. Cuius ratio est, quia essentia diuina Mora notos est de se hae, es ellentia diuina est de se prima entitas. Ideo - impossibile es ab a quo determinetur. unde sicut ibi est rit r. i.
repugnantia homo irrationalis.1ta ibi est repugnantia, esseti in a. tia determinata. Et arguit ut se.
Istae relationes personales determinant, & non nis essen tiani et go. Respondet scotus ingeniose, uerum est, quod iste relationes sol males dete mitiant, non essentiam diu nu, sed hypostases dii es, quid intelligitur pers3posas es. Dico, p intellago per se subsisteni incommunicabile, tanquam quo, &tanquam quod, sicut suppolitum, di persona. Ideo in diuinis sunt tres hypossas es. i. tria supposta, seu tres personae. aliter paternitas non det ei minaret patiem, nec stiatio illium, nee piratio spiritum sanctum. P o diis cultate issa, ponitur una egregia regula Seoti is Ret M'. subi loquitur de tolutare, temper deleti nare, idem cil, s r
Ex quo sequitur corollarium, quod quando dicimus. p ternitas determitiat sypostasim. i.consiluit patrem,& sita- se tio situm, di spiratio, spirat uni sanetum. p. . . Lx Cmnibus is iis sequitur corollatium, quod essentia diuina habeat paternitatem, seu genetarionem activam, nullam tam edet ei minationem accipit a gine ratione activa,propter rationem diciam,quia diceretur genita, cum ita habeat sene rationem passivam, sicut activam.
Non AND vn est,quod ut dictum est, quandocunque ali-
quid capit denominationem a sorma denotatur illud , quod suscipit talem denominationem elle dis inciam a quolibet alio ideo quando dicit ut ellentia est generans, quid denotat ly,generansi denotat, quod ellentia est distincta a generat io-ne,quod est salsissimum, ideo ista non conceditur,essentia est
Item s relatio comparata ad quodcunque si tex, ree JDoctor consequinter uult probare, quod telario sicut paternitas in diuinit, i t eomparata ad eli titiam diuinam, non ' sit res.hiloimatur sic ars timentum si pateriaitas ut comparata ad essentiam diuinam sit tes, uel erat tes, sua propria reati tale, uel non . si primo modo.igatur in creaturis, ut comparata ad fundamentum, eius erit tes,propria realitate.&si se
non habebit esse a fundamento suo. mus oppositum dicitur ab omnibus antiquis doctoribus. Et si dicas, et ut comparata ad suum sundamentum es res, propria realitate, igitur erat accidetis sua propria accidentalitate. quod uidet ut esse salueu, quia eodem modo diceretur, albedo est accidetis, sua propria accidentalitate. Ad secundum licet esse magna, rec. Pio declaratione istius argumenti, notat doctor multa pulchra quae in articulis diximus. Primo est ibi notandum de meme doctoris. In primo, ut accidens, N Hahaeret, sunt termini synomni . de hoc capie n. in ido accidens prina ae imentionaliter . Ex quo sequitur, qutid ter ni o quando dico, quc d albedo est accidens, idem dico, cui si di n-.niacerem albedo eii infitiens. Ex quo sequitur,quod ista est mere contingens, albedo est accidens, quia aequi ualet isti, albe
do ea inhaerent. Nodo albedo, potest esse , & non iubae tebit, quia Deus potest separare albedinem, di omne accidens absolutum a subiecto, quo satio illud accidens non inhaerebit.
LT mouetur ibi parua qudisio ph, scalit. Si Deus sepa.
raret albedinem a quocunque subiecto , utrum isaestet concidenda albedo est accidens & uidetur, quod si concedenda,quia ea cvatura, ct non subsanti igitur uidetur, quodes accidens. In oppostum arguitur,quia non inhaeret: ergo non erit ac cidens. Respondeo breuiter ad hoc, quod accidens non dici- - - tur ex eo accidens, quia actu inhaeret, ides ab in harentia a- ι ad in- Ouali sed quia natum es inhaerere.i. ab inhaerentia apitudi- ι σταria nati .Et quia albedo qualitercunque ponat ut , nata est in hae nis in Arete. deci semper uocat ut accidetis,tio autem substantia. Ex
quo sequitur, quod si inueniat ut aliquid quod si natum in- illuhite, illud uere dicitur accidens. Ex quo sequitur aliud corollarium, quod quia nihil est in diuinis natum est inhaerere ideo in diuinis nullum est acciden nec patet metas, uec filiata uecipitatio.
30쪽
Vir rus est notandum, ut dupleae est aceident: stili
Odos tet absolutum ti respectivum. Absolutum, ut stitit duo praedi sex. camenta:scilicet quantitas, di qualitas. Et de istas potio talem
Iuliae tentia qua accidens inhaeret, distinguitur realiter ab
In Mentia accidente absoluto. Exemplum, albedo inhaeret parieti, in ae
substantia, in diuinis. I x suo insert aliud corollarium, quod nihil est In diuinii AU. Li,
quod iit eni per se, nisi sit persectio simpliciter. di omitis per- in divinii sectio s inpliciter in diuinis habent conditionem substantiae. Q. i sole Dices utium essetitia diuina sit communis patri, & silio, di Et ori in spiritui sancio. licut humanitas est communis et to, Paulo, Mulier. Ioanni Respondet doctor quod non, quia essetitia diuina L i amad si sti tur rentia utrum illa inhaerentia sit albedo, oldiit inguat ut ab Nabis ita albedine s Respondeo ut distinguitur realiter ab a bedine. qa est realiter communis patri, de filio, 3e spiritui s an ei os e,u, si iis ussaliati abservia. probatur: quia potest elle albedo sine tali inhaere uti a. Simili- pe i ta ra . ab σο. probatur: quia potest elleter dicam de omnibus altis accidentibus absolutis Sed dices, albedo inhaeret patieti. Et dicas P inhaeret italiaetentia; verum est. de diei, quod distinguitur realiter ab illa inhaeretitia, ueruest. xto tunc,quae res est illa in harentia Respondet doe. ut est unus te spectus extrinsecus aduenies,& ponit tale regula.
Omnis inlintentia, mnis unio, omnis insornaario ,eii respectus adueniens. de etiam omnis approximati O,omnis con
tinentia, innit praesentia. Daces illa itili aerentia per te est te- spectus extrinsecus adueniens, uerum est,utrum illeae spectus inhaeret uel non Re ondetur pet aliquas propositiones. Omne accidens respectivum inhaeret, sicut accidens ablo-ome ac ' lutum. Dico tamen . quod accidens respectivum initaret in Ga inhaerιι quae eueade realiter cum ipso accidente respectauo. Ex quo sequuntur corollatia egregia. Primum, postquam inhaerentia est eadem cum accidetite tespectivo, non potest, A esse accidens respectivum sine suo sundamento, cui inhaeret.
Pur.' er L, quo sequitur solutio rationum domini Oecha,quet sunt iii tiolae, per quas uult probare, ut relatio non distinguitur a fun
Esr lite dubium.uolore Delii in isto in stati destruat sortem,qui eii pater, in illo initanti potest ponere paternitatem
in filio suo: quo iacto, faciet accidentia migrate de subiecto in subiectum,& pro confirmatione argumenti, est inens do- toris ibi, quod telatio ut eomparata ad suum funda metum, est rei, propria realitate : ergo si sit res propria realitate, io inhab. bit lealitatem ad tuum iundam emum: igit ut non implicat habere elle litie illo scindamento. Pro de elatatione istius notandum est, i, non solum relatio habet inhaerentiam sibi identicam, sed habet dependentiam esse iritalem ad suum fundamentum, a quo non potest separa . unde licui totum habet dependentiam elletitialςm a suisitati abu, it a habet omne accidens respectauu ira ad suum tuti dumetitum uniuersaliter .&c.
Qv Lai T doctos regias diis cultates primo, utrum sequatur, hoc non potest esse sine hoc igitur hoc est idem illis di eo quod non .Contradicit Scotus m4ittera, ut omne illud uod conuenit alicui se, quod implicat contra Gictionem ene siue illo: illud est idem realitet illi. Respondetur ad istud, plittera doctoris est ueri si ina, di di eo quod non omne illud ilia ne quo Sortes non potest esse conuenit illi realiter, ut in pr
Iolito, fundamentum non conuenit relationi. ergo est idem illi: non licet non portit elias ne illosundamento. Ex omnibus istis sequitur, quod albedo inhaeret patieti , inhaerentia quae diiseri realiter ab albedine. 'e albedo est sintilis albedini. quo similitudine. Vtrum ista similitudo sit eadem cum albeditae
non . ut tum illa similitudo inhaereat albedini dico quod sic ut tum illa inhaerentia dissinguatur a ii militudine: dico quod nou. utrum Deus pollet facere illam inhaerentiam ii ne timilitudine s dico quod non .sed istud non prouenit ex hoe . quod talis inhaerentia si eadem realiter cum lini litudine. sed quia talis similitudo, non potin esse sine fundamentor ut puta linealbedine . . Corasi Μ t L i Tan in diuinis. Doctor consequenter uult im-- probare quod paternitas,seu relatio in diuinit, comparata ad cet- esseni iam non sit te . Et arguit se Si paternitas ut compara se tui ad elidat iam diuinam esset res, aut esset res substantialis, aut accidentalis. non accidentalis, quia in diuinis nullum est penitus accidens. nee substantialis, quia tune sequeretur Ad pater es et res ad se, di uera subflantia, quia constituitolia m. illud est nisum: ergo & cum arguitur dici respou
ad illud. s. - i 'io solutione argumenti, nil doctor egregia, propol tio
nes. Prima propositio. Essentia diuina, habet conuenientiam cum substantia secunda,& eum prima cum substantia secun da,quia est communicabilis, s eut quaelibet secunda substantia de se est communieabili ,seut himanitas. Conuenit cum per impoli bile nullus esset intellectus, adhue esset communis patri , di filio, & spiritui sancto.Ideo dicit ut e immunit.
communitate reali .sed humanitas, non est communis Pelio.
Paulo,& Ioanni, nisi secundum rationem, idest nisi si eundusti od intellectus eonliderat illud sine dii retentia indiuiduali.
Dices nonne istae rei tiones in diuinis, sicut paternitas,dicunt ut substanti aesti uidet ut quod sic. nam conue unico. a primis substantiis: via sunt incommunicabile, sicut primae substantiae ergo debetit dici primae substantiae . Respondetur ad istud argumentum, ponendo aliquas propositionet. Prima . Omne quod ea incommunieabile in diuinis, non est periectio simpliciter. & omne quod est pellectio limplici ter, est communicabile pluribus, scilicet ilibus personis. Ex quo sequitur, esse incommunicabile, non dicit persectionem in diuinis. Sequitur & aliud eo tollatium.Quod,licet illae relationes . origauis conueniant cum prima subitantia. in hoc , quod est esse iucommunicabile: non tamen capiunt rationem substan et . ii nec dicunt persectionem,uel imperfectionem formaliter. Iius. Sed arguitur contra hoc. Paternitas in diuitiis, uel est persectio simpliciter, uel realita, impellecta. Sed non est persectios inpliciter: ergo eu realitas imperiacia. Resporadet doctor, Pisset relationes originis, prtino non sunt periectae simpliciter, secundo,quod non sunt realitates imperi tiae. Nam scadalo sum ellet dicere, quod in diuinis essent realitates imperiecte. eo quod pater constitueretur per tua litatem miperfectam. Dices quid igitur sunt i dico ur sunt relationes costitutivae per sonarum,quae non sunt neque persectiones simpliciter,neque realitates imperfectae.
Dicit doctor ulterius, quod substantiae primet constituuntur per aliqua quae sunt eiusdem generis, & disserentiae perquax constituuntur primae substantiae sutit substantiae, sed illa per quα constituuntur personae in diuinis . non sunt substantiae i sed habent rationem ad aliquid. Ideo si quis quaereret, ut tum patet in diuinis sit rei ad se dicitur ut non. Immo phter sol maliter est ad aliud. sed adhuc arguitur. Omne quod est, uel est substantia, vel Dialis sis.
aecident: igitur pate initas quae est in diuinis, erit stibilantia,
vel accidena sed non est substantia igitur est acciden . Respodem l omne quod est in ereaturis eiu bene substantia. uel aec idem. sed non oportet quod omise illud quod est in diuinit, Suo; ast subsantia, uel aecidens. Immo paternitas quae est in diui .st. o sotiis, non ess substantia, nee accidens. Si adhuc tertio replices. mmia, πιι At guttur tertio. Vel paternitati conuenit inhaerere: uel si- ιο.asuris. bi te pugnat. i conuenit inhaerere, igitur est accidens. Si repugnat: ergo eli substantia. Respondet doctor de mente Avicennae, et hoc quod est conuenire inhaerere, non est ratio accidentis. neque hoc quod est tepugnare inhaesere,est ratio substant te. 'tid e repugnare inhaerere, non est ratio substantis immo substantia habet primo suam rationem , antequam repugnet sibi inhaerete. Ex quo sequitur largumentum hoc nihilua let, quia est ab in tuis cietiti enumeratione, quia licet non conuenit inhaerere, ge repugnat inti rere relationi in diuitiis: non tamen sequitur. si substantia , quia non sequitur,r pugnae libi inhaerere. ergo est substantia. Arguitur quarto.Quandocunque aliquid eonuenit pluribus conuenit illis per aliquam relationem communem. sed repugnare inhaerere conuenit substantiae, di conuenit paternitati, Stelationibus originis. ergo eonvenit eis per aliquam rationem communem.ergo hoe ea ratione eratis vel substantiae,uel accide ut is id est conuenit ipsis, aut in quantum sunt ens: aut accidens, aut substantia. non in quatum ens: quia ens est indisserens ad inhaetendum,& non inti tredum, nec ratio . ne accidentis notum est, quod ratione accidentis non conuenit alicui non inhaerere. ergo erit ratione subsantiae r ersci
. r. ia ita in paternitate includitur ratio substantiae. Respondetur quod impersectio potest repugnare alleui. dee. Respotidet doctor ptima substantia, quia est de se haee, & singulis.Ideo propter per aliquas propolitiones. ista duo conuenit essentia diuina cum secunda substantia, de Prima. Aliq ua imperiectio potest repugnare aliquibus scum prima. Ex quo senuitur eorollarium. Quod essentia di- tibus.& non per aliquam rationem communem illis. Ex quicum prima. Ex quo sequitur corollarium, quod essentia diuitiali et conditio a substantiae eo dicitur eas per se, latibus,ti non per aliquam ratiotum communem illis. Ex quo
sequitur, ut baee est talia quandocunque aliquid conuenit plu