장음표시 사용
291쪽
ia sedant, euocant urinam , calorem nimium pellant, Be oculis puerorum It Altera, flammatione tentatis prosunt. Est & alia herba eiusdem nominis, & facultatis, huicque, ut coniectari potes , congener, sed foliis circa exortum a pediculo mirarii. A. mme bifidis, de qua haec pauca dixisse sufficiat. Quin & Brioniam nostrinia , , , ii. ci chic amo ς Vocant Indi. aiuntque, ius decocti Infusum, mire pituitam purga. re, & Gallico morbo, aliisq; aegritudinibus, in quibus Impeditur motus, an , quis, ac rebellibus mederi.
tit purpureos, & tenues. & in eisiolia parua, serrata, &obrotunda, serma illis Adiani hi quadan tenus similia , quamuis minora. florem, E pallido rubrescentem,oblongum, & vastulo rosaceo pene simili contentum. radicem vero digitalem. Campeliribus , montosisque prouenit locis regionis Mexicanae . Radix Septembri mense solet ad usus euelli, atque recondi. huius est praecipuus in medicina usus. deuo rata urinam elicit, quacumque retiatam ex eausia. Frigida verbiliumentive narura constat,atq; ideo simili mesura febres extinguit. τὸ TLAP L. Stramonio. cap. XXIIX.
TL A P A T L herba selia fieri Vitis
lata , & sinibus , aut protundioribus laciniata crenis. caules virentes. florem candentem, ac longum, vasculorum figura ι fiuctum obrotundum, similem Erin ceis . radicem surculosam, & candentem. Nascitur in quibusque locis, praecipue T pleuacussit, & Mexici. frigida temperie constat. ac sapore, Odoreque insigni caret. Ius decocti foliorum, aduersus febres , &quartanam praecipue , illini Blci , authchnij modo obdi. fiuctus vero, Litave, aduersus pectoris dolorem . eadem aurium surdi tati ex aqua instillata conserunt. ceruicallii Osita somnum conciliant peruigilibus, di si pau o liberalius devorentur, insaniam.
Ii ter Strampnij,vel Daturae I cres Me nia me randa
292쪽
NARDI ANT RECCHI LIB. VIII. a p
randa ess, ideoque H sic amo propior quam Solanis, ad quod etiam ex miribus eonj-m ρoteri. In Solam erum genere nullam adhuc miri, quae mim habeat Nareoticam. Nec enim Mandragora ,Poma amoris, At en eui, Siliqua Dum, Dulcamara , plus somnum inducunt, quam aqua Rofarum temporibus anticata . Mosi amι autem mnes congeneres, non tantum ires habent 'Doricas, sed insep. r multa, ετ maria snducunt, tum migilantibus tum dormientibus,piantasmata. Exemplosunt ea omnia,
qua de Most amo, Datura , Sestarinna, Stramanto , ab Authoribus Funt prodita. qua de re Mia Garciam, sist Acoctam de Datura, re Iulium Maligerum inexercitationibus ad Cardanum. De Mandragora non ego tantum experimentum feci per saepe , sed etιam Excelgentis. D. Dannes Faber Lynceus, Summi Pontificis simpliciaraus,ir in Urbestmpticium Prosessoriamicus meus colendissimus , ἐν cum quo stequenter haec mea Aa contub, coram's Auditoribus magnum ramum, una cum seminibus ieiunias μυ- - ,sine vigo, mel somni mel alterius missigno minimo. ετ νt experimentum essera certius Hunus Uque ad prandium, per aliquor nempe boras permansit,in a rino , ne a Pharmaci debilitaretur, abstinuit.
nuncupata, alijs Theotiaquilia, a nonnullis Hachalindi dicitur. in villa Madriiij Hispaniae, Marabilias de Indias, ob florum admirabilem in eadem planta varietatem, appet titur . ab aliis Mexicani Iasimini, ob suauentia florum odorem . a plerisque , Solanur odoriserum, a soliorum cum Solani folijssimilitudine , & florum odoris gratia, Vocatur . Herba est Solani soli a ferens, sed maiora , viridia, satis carnosa, & succulenta, cir
ca basim ampla, per extremum mucronata s
in singulorum ramorum geniculis bina ex aduerso ordine disposita, quae trita grauem OdOrem, gu flata vero ingratum saporem referunt. Caulem duos tresve cubitos prolixum, aut am pliorem , pollicari crassitudine, succulentum, firmum, & ex viridi flavescentem, multis alis concauum, ac gelliculatum, & in frequentes ramos pariter nodosos diuisum. Flores in extremorum alis ramulorum singulos, oblongos, concavos , in quinque sinus, antequam aperiantur, complicatos , at ubi explicati sunt, Pyrieti storibus pene similes, non in mucronatos, sed obtusos anguinios, Conuoluuli florum instar, desinentes, varijs micantes coloribus, nonnun- Didi,ta. quam saturata purpura nitentes, interdum obsolete rubentes, aut flauescentes,
aliquando flavos,aut pallentes, quandoque puniceos, interdum vero ex pallido candicantes, sepissime binis coloribus simul elucescentibus, vel purpureo me-Α a a diam Diqitigod by Corale
293쪽
kro RERUM MEDICARUM NO. HIS P.
diam ssoris partem occupante, vel virgatim totum florem intercursante, vel rad ijs alternis, modo fauis modo purpureis, totum distinguentibus, aut inae dum magnis purpurantibus maculis, nonnumquam exiguis, vario situ, & mixtura,toto flore vel flavescente, pallestenteue,aut exalbescente. odoris suavis N a
cissum reserentis, sex oblongis staminibus, stiloq; paulo longiore, e medio flore
emergentibus. Hi enim flores, eis ephemeri sunt, noctu tamen explicantur, postridie ante meridiem, per aestum praesertim,se contrahere incipiunt, ac temperatiore aura,integro nonnunquam die expansi permanent,& sub noctem tantum contrahuntur, nec ultra diem perdurant. singulis tamen diebus recentes
explicantur, qui cum pridie decerpiis squod visu mirabile est in atque inter chartas repositiscollati, ijsdem quidem coloribus constare, quibus illi deprehenduntur ; at eorumdem situ & mixtione ab ijs variare, quisquis diligenter obsera uerit, animaduertet, tertio item die, & sequentibus similiter. Diutissime viret,& ab Iulio ad Octobrem usque mensem, primasq, pruinas, numerosa florui sobole luxuriare solet. Semina seri singula, nulla membrana, seu pericupio incluta, mucrone, cui flos insedit, obtuso, intima vero, qua caliculo adhaeret parte, tanquam exigua corona ornata, pentagona, baccae Myrtiri sere magnitudine, initio viridia, postea, ubi maturauerint, fusta , nigranti ave, & quibusdam veluti tuberculis obsita, sponte vel lauissima agitatione excidentia. nucleumque continent album . qui tritus, in candidissimam, &, Amrii instar, niveam, ma- bilemq; pulpam resoluitur. radix crassa, fibrataq; est, foris nigra, intus albata, gustu aliquantisper acris, cui admixta sit superficialis quaedam dulcedo. Etsi planta annua appareat, vivax tamen est. Varietas illa colorum, quae in floribus, eorumq; pediculis, ac caulibus, seminumq; crassitie, & brevitate visitur, licet sit animaduersione digna, nullam tamen specificam facit diskrentiam . Prou
nit Mexici passim, & in hortis, florum & deliciarum gratia, coli solet. Radix fiigida constat , humidaque, & lubrica natura. quamobrem deuorari refrigerii gratia, illinique solet. etsi, ut diximus, tantillum quid acredinis, cum pusillata superficiali dulcedine recipiat. Nec desunt, qui dicant, radicem eius, quae vario
est fiore, duarum drachmarum pondere deuoratam, egregie aquas educere. Consule-Caraum clusium iu rariorum plantarum lib. . . . Non adraservidam usi mirabilem Peruvianam, suadet suis magna foliorum acria monia. αuia si inter conuoluulos reponi debeat, mi figura foris, m emta eius eph
mera, tota', plantae constitutio, aliquo modo innuunt, maiori iure calida quam fetida futuetur, nec improbabiliter aquar subducet.
294쪽
NARDI ANT RECCHI LIB. VIII. agr
ga dodrantes, ob*ngis ornata soliis, Ocymi, sed crassiusculis, neruosis, serratis, binis per interualla. de asperis caulibus, teretibus, tenuibus, & nonnihil purpurascentibus. & circa summos caules floribus craneis, paruis, & in oblonga capitula, Stoechadi similia, compositis. &radicibus orbicularibus, Ponticis nucibus
forma & magnitudine , haud dissimilibus, unde nomen, non sine alijs capillamentis , hinc inde tum ab ipsis radicibus, tum ab inferiori caulis parte prodeuntibus. Nascitur in frigidis, fixosisq; locis, iuxta
aquas . radices sunt frigidae, atque humenis les. deuoranturque quaternae illarum aduersus febrium ardores.eaedem, addita Te pMonacati, aluum sistunt.
'LALLANT LACA CUITLA PILLI herba est selijs munita
Scymi, ternis, quaternisve. caulibus tres
longis spithamas,lignosis, & laeuibus, partimq; rubeis . fructu glandium serma, spi-
Cato, ac partim coccineo, pleno modico semine. & floribus rubeis, ac stellatis. Insigni sapore caret, & lubricitatem quandam lancinantem praesesert: more earum plantarum, quas siuexquis vocant. Radix
vero fibrata, surculosa, & crassa est. N stitur in calidis lanensibiu. frigida,& humida est natura.tussi medetur, alijsq; pectoris morbis. reseruntque, enixas, &la situdinem pasios roborare, &sedare dolores. Tragacanthi gummi gustatu
uemadmodum in Trifolio pratens mirum 6' rarum eri eum quatuor folijs illud ν periri , se hane plantam raritatis gratia Trifolium Tetrapbgon appellare placuit, ese in eadem ira triaWquatuor filia con ciantur.
295쪽
,81 RERUM MEDICARUM NO. HIS P.
Lithospermo Arundinaceo alio. p. XXXII. HERBA est Tormis il aebcbiti, quam alij CoirotRm vocant, translata iamdiu in Hispanias, vocaturque ibi, quod Elia ferat Arundinis, sesectum vero initio candidum, ac gemmantem, ac demum nigrum, & nitidum, di praecarijs vocatis globulis persimilem, Lithoseermum Arundinaceum. Et quamuis in calidis magna ex parte nascatur, frigida tamen, & temperata loca non refugit. repellit praeter naturam tumores. frigida siquidem radix, humidaq; constat temperie, grato etiam, & glutinoso sapore. De Disitirco by Corale
296쪽
DE T Z A UT L I. Glutine . cap. XXXIII.
lia Porracea mittens, lineis discurrentibus secundum longitudinem. caules rectos,&geniculatos. in eisq; flores e luteo purpura seentes, Irinis forma quadantenus similes, sed longe minores. radices vero Asphodelo si miles, candentes fibratas. Quibuique locis vivit, editis ac planis, sed praecipue calidioribus. Radix ethfrigida, humidaque, & glutinosa. ex ea enim praestantissimum gluten, di valde tenax, quo utuntur Indi, & praecipue pictores, ut pigmen
ta tenacius adhaereant, ne rerum repraetentatae
imagines facilius deleantur. Secatur haeci frusta parua, & siccata Sole laevigatur, atque ita demum nobile illud glutinis paratur g nus . aiuntque', radicem hanc semiunciae pondere deuoratam, mederi dysenterijs. verum caeteris etiam opitulatur morbis, qui e defluxione, nimiaq; laxitate oriri solent.
multam admodum in radicibus habet viscosam humiditatem, cui tamen saepe amaror,vel acrimonia mixta. de non mirum Viscum ex itili parari posse. Euin etiam ius vomitiua,ex eadem eausa sua videtur trahere origιnem. De TAT AC UAU, ALIC, seu Herba glutinosa, or candentι. cap. XXXIV. GLUTI NOS A ALBA. G LUTINOS A ALBA ALIA.
297쪽
,84 RERUM MEDICARUM NO. HIS P.
VOLUBILIS genus est herba TVM qa alie, nomen a radice impensε
glutinosa habens . quae interne candida , externe vero rubea est, insigni que sapore caret. caulesq; mittit longos, tenues, conuoluentes sese . & in eis talia Alliariae, Tu si illaginisve, laeuiter serrata. ac florem, ut aiunt, nullum. fiuctum vero racemosum, uuis acerbis, serma & magnitudine similem, & capreolos hinc inde exorientes. Montanis, saxosisq; locis regionum temperatarum , qualis est Mexicana, prouenire solet. Radicum eius decocti ius medeturdi arrhoeis. radix vero epota unciae umus mensura, itinere longo defatigatis sec- currit. medetur fracturis cum Xochinacaciti. urinam euocat unius unciae pon dere deuorata.exhibetur ducendis in balneum post aegritudines. partumque, corroborationis, ut aiunt, caussa. applicata vero, dolores lenit, repellit inflammationes , & extinguit febres . fiigida enim est, humentique, & glutinosa natura.
cano. Cap. XXXV. TRIA SPICATUM MEX. TRIFOL UM SPICATUM ALIUD.
HERBA est casalis civistimensis, sella ferens Amygdali, terna per in
terualla. caules lignoses, & tenues. florus coccineos, paruos. in corymborum sermam compositos, & in summis ramulis quasdam veluti spicas paruas, pallentes, necnon exiguas quasdam siliquas,quae concinnantur ex floribus, semine paruo refertas. radicem vero fibratam,tenuem, ac longam . Nascitur in calidis. Digida est, & glutinosa. vomitum, diar rhoeas, dysenterias, & sanguinis excreationes sistit. abortum cohibet, tenelmum compe.cit, exedit carnem excrestentem in oculis, dc argemata dissipat, inflammationes repellit,& mem
298쪽
NARDI AN T. RECCHI LIB. VIII. a 8s
bra quaecumque ob calidam intemperiem debilia firmat, atque corroborat. Reperi aliam eodem nomine plantam in planis, faucibusq; montium βμώμο-nas censium , & Tacvictilentiam, necnon Ocoituri, eisdem facultatibus, di forma circiter praeditam, sed ob situm sertasse, aut aetatem radicum, forma, soli rum latitudine, & summis spicis, paulisper differentem .
De EAPITA ALPAT LI. Adstrictoria. Cap. XXXVI. APIT ZALPAT LI, quam nonnulli ridet alli, seu Dysenteriae medicamentum vocant, herba est dodrantalis, Blia bina, paruula, serrata , , atque obrotunda, per longa interualla mittens. Caules dodrante paulo maiores, teretes, tenues, & subalbidos. & in postremis ramis caulem purpureum, atque exilem . radicem vero orbicularem, & fibratam. Nascitur apud Xalatiau enses regionibus frigidis, & locis campestribus. Radices sapore insigni carent, nec in statae efffatu dignam adstrictionem praeseserunt. & tamen duodenae earum tuta , atque ex aqua deuoratae, diare eas, dysenteriasq; dicuntur cohibero, febrem extinguere, & laxa membra corroborare. Hiae etiam aliam eiusdem nominis plantam lubet apponere, in qua filia bina non sunt insummo. Cas x, qui ex luteo rubet, Paccam , viridem,Solano similem,continet. Disitia
299쪽
186 RERUM MEDICARVM NO. HIS P.
De AT LINAM circinata. 6ap. XXXVII. HERBA Milinam circinata, ab alijs
satu, quasi Medicamentum naicens iuxta aquas, dicta, Folia fert Salutat similia, sed maiora, & asperiora, Cirsijve, quod Bu- glossam quidam vocant. Caules rotundos, hirsutos , rubescentes , & quatuor cubicos longos. Flores toto caulium procursu E pallido rubescentes,oblongos,& loculis haud absimiles,unde folliculus prodit oui figura,plenus semine gracili,& sutuo. Radices vero capillis similes. Nascitur in calidis, quale est maxiepecense oppidum,in planis, occa p stribus locis. Radix, ac folia, trita & in farinam redacta, ulceribus putridis, si illis inspergas, medentur. frigida enim, siccaque constant, & adstringenti temperie. quin diarisceas sistunt, δysenterias cohibent , caeterasque defluxiones, maxime si ex calida
caussa ortum ducant, coercent.
Inter campanulas hae herba loeum sibi mendicare potent. in quibus omnibus semen flauum
nitens, malis minutum, multum, quinque α
ram Campana, Nnde nomen, e formatur. Vires omnibus eadem, frigida nempe,obsa ris mertiam adscribuntur.
HERBA est Hodispatii duos dodran
tes longa. solijs Rutae,aut Leguminis. floribus coccisseis, modi eis.siliquis paruis,tenuibus , teretibusque. Nascitur in montibus frigidae regionis Haitolacensis . Radix est frigida , glutinosa , atque adstringens. sistit dysenteriam. ac lumborum dolores, Vn
ciae unius mensura deuorata, placat, ac eoia
300쪽
μ G-GO ET ZONTE cOMAT L. Capite Sedis . cap. XXXIX.
II seu Caput senis, quam alij PH amMochri, Temilitiscenses vero caneaton, seu Cuspidem cineream vocant, herba est volubilis , folia mittens ampla, cordis figurata. florem coccineum , longum, & fistularem aceruatim dependentem. radices vero numerosas, orbiculares, mediocres, & iunic lis per interualla appensas, intus extraque
asperas, & fuscas, Tere adi similes. Nascitur in planis, &campestribus locis Tebottis. Radix frigida, humidaque constat
natura. editur elixa . refrigerat Vero, atque
roborat. olet liquorem stillatilium florum Mali medicae, sapitque. illinitur tumoribus praeter naturam. Inlignis planta est, & graio sustu. exhibetur febrientibus, atque ita fibrilem calorem compescit. Indis erat olim mos impartiendi illam natis, sed ea lege, ut totam non absumerent, sed portio- relinquerent . persuasum habentes, eos qui illam ings, obituros nondum assecutos senectutem. quamobrem impositum est illi nomen me elisnucomati . quamura alijs, ut diximus, UaSa uxo-
Mid dicta est. De HVEMBERE UUA . cap. XL.
HERBA est Humberequa, solia mittens undulata, & terna, sed medium
Iong maius caeteris, atque obrotundius. caules prolixos . fructum paristium, & racemosum,toto caulis discursu ab exortu foliorum prodeuntem. radiiseem veris longam,sensim gracilestentem, surculosamque. Nascitur in frigidis, di montosis Misistisevire M locis. Frigida, & adstringenti natura constat, qua febrientibus quoque conserre solet. ius decocti corticis radicum, soliorumque, dentium, si eo colluantur, dolorem tollit, & quemvis alium . quin idem trispissatum , illitumque, ulceribus miram fert opem, ὸ Gallica lue ortis. prur, viam, be exanthemata excitat desuper meientibus, colligentibusque.