장음표시 사용
321쪽
li Punicae proferens, sed longe maiora . caulcs purpureos, ac se ctum orbicularem cicere maloremo . Radicem vero fibratam . Nascitur in iugis arborum expertibus, regionum
frigidarum , quale est oppidum Τί-θuquit ece Tla caetrearum, ubi in maximo habetur ad indigenis pretio, putantibus incolumes ab omnium moriaborum iniurijs degere , ob eius herbae copiam . Correx namque radicis redactus in puluerem , ac duarum drachmarum pondere deuoratus, aluum leniter , ac citra noxam ullam subducit
pium a nostris nuncupata, quae est huic nouae Hispaniae frequentissi-l ma, & cuius per singulos annos me sis fit uberrima . Nascitur in calidis, humidisque, cultis praecipue, locis . Geramina tusa , atque epota ex aqua , , aiunt , mire resistere puncturis Scor pionum , Viperarum , caelerorumque animalium venenatorum. caulis vid
tur frigidus , siccusque , & adstringens . & ulceribus medetur levigatus, ει admotus. folia vero glutinosis
Gufipium Europae notissimum, cuius descriptio serior extat apud Maratio tam , Herianum Lugdunense ,-iasM
322쪽
NARDI ANT RECCHI LIB. VIII. 3os
. D. M TCHIP INC A, seu inquae gutta. cap. LXXIII. Τ LY CHI PINCA herba est paruula, sella sendens Solani, Piperisve, neruis secundum longitudinem procedentibus, molliora tamen, di magis acuminata. Cautem breuem, tenuem, ac tenerum . Radices vero capillis similes . Sapore, εc odore insigni caret. Prouenit in calidis Pa attinem Idus,circa loca humenti amplexa cautes. Frigidaque, & humenti constat natura . Propinatur unciae unius mensiura, ex aqua sentana, Buglossiue, aduerses . cordis assistas,quos vehementi ardore laborantes pati selent. Sedat enim calorem, arcet animi deliquium, omnem. angustiam, atque anxietatem fugat.
' E R B A est meama vocata, via bilis, quam Meticenses careoti,
seu radicem succo manantem, Vocant, radicis crasse, in orbicularem formam magna ex parte vergentis, candidae. gratiq. nutrimenti, & impense refrigerantis temperiet .vnde prodeunt rami tenues,teretes,
longi,& per terram sparsi. e quorum singulis per longa inter alla, terna oriuntur lia,composita in modum crucis,ac Velinti per medium orbiculariter secta. siliquae etiam mediocres, quibdseam insertet lenti bus. Ubique prouenit, sed praecipue hortensibus locis, sata atque exculta. Usus est 4adicum, ut quae in mensis postremas is, inde veniant, gratamque, & frigentem,&statui generando aptam,prςbeant aestua
tibus alimoniam . neque admodum ma
lam , si prius aliquandii, pendeant peta
bili loco, ac permittantur ibi emarcescere. Sitim eaedem extinguunt, linguae ca- Iori , & siccitati Quersantur, sebricitantibus peropportunum alimentum pra stant, corporaq. refrigerant, humectant,&alunt. Saccharo conditas aliquando audio radices,aut arena obrutas, delatas Lisse in Hispanias, nec priusquam eo peruenirent vitium aliquod contraxisse. Flores purpurei depinguntur in hoc legumine, sibqua mero nigra.
D. CITA MALO XI HUIT L, sim herba Iru. Cap. LXXV.COZAΜALO XI HVIT L herba est radici tenui, & longiustulae
iunixa. unde prosere caules. & in eis Blia tutacea, stipantia utrinque caulem i Dissiliaco by Cooste
323쪽
31o RERUM MEDICARUM NO. ΗIs P.
caulem ordine quodam . floresq. albos, & candentes, serma maxim. Nasciatur in calidis temperatisq. collibus, Mysticae inserioris. Frigida est, siccaque,& adstringens. extergit dentes, gingiuas carne explet, ac putredInem omnem disIipat . qua in re praestanda mirabile est medicamentum, situla ipsc commans aue , aut eius succus applicetur . ulceribus etiam pudendorum
HE R B V L A est τε eruiuimebinsolita mittens Lini. caules teneros, ter tes , purpureos, ac lignosos. florem Chamaemeli in summis caulibus, sed candentis ambitus, umbilici vero lutei, qui aliquando in purpureum
vergit. radices vero surculosas. nec omnino videtur distare a nostrate minori
Belli vocara . Prouenit in faxis, saxosisq. locis. Radix frigida est, & adstringens. exhibetur haemoptoicis cum maxima utilitate,quacis mensura. Seruatur vero radix in annuos usus.
De r OLOPAT LI Dina. cap. LXXVII. OLOPATLI Irina, sic dicta a facultate cordi opem serenti altam; , .. I liorum figura Iridis talis similiὶ herba est, cuius duae reperiuntur spe-
cies prima , folia fundit Iridis minora , angustioraque. flores similes Omixo-cbitt. radices vero Pyris paruis similes, subrubescentes, oblongiores, fibratasque . Posset in Narcissi species reserti. Nascitur lauauhchinanti calida re. gione , iuxta montium fauces. Radix unciae unius mentura deuorata, cordis dolorem , aliosque eius assectus, curare ilicuntur, febres extinguere, ictisque,& ijs qui ex loco quodam excessse cecidere, aut verberati lum, opitulari . Sunt qui asserant syncopi mederi , modi ori, ac pectoris morbis,cubitum iam euntibus deuoratam. Frigida enim, humentique constat natura. caloris, odo-μςRM . risque expers est. Alia Dispanti Pitrahoae nuncupata, herba est carens caule, flore, & fructu. folia vero seri Plantaginis similia, sed tenaciora, crassioraque, & angustiora, ex unica radice, singula binaue, prodeuntia. Haec in calenti pra dicta nascitur regione, saxosis locis . trita ac deuorata, sebres extimguit . fiigefacit enim quoquomodo corpori admoueatur. De Disiligod by Corale
324쪽
NARDI AN T. RECCHI LIB. VIII. 3ix
D. 31 AT Z AT LI, seu Pinea Indica. Cap. LXXIIX.
uam humectet . quamquam in bilem facile conuerti dicatur. Sapor est eius fructus, quem vulgus Malocotoneum vocant, non sine quodam, ut dictum est acore. condita aliquando saccharo,atque ita delata in Hispanias,gratissimos icco placuere . at recentia lecantur in frusta, ac muria permittuntur imma- descere, ut pars in bilem apta nata conuerti, exiccetur, ac velut evanescat. Hune Orduum bub Ananas nomine destribit Acoria cap. 44. aitque ex Occidente in Orientem Use translatum . G ddit, cultellum, si per noctem in mulnere Pineat litus relinquatur , corroseum se . quod quidem a re quavis acida fieri cuiuis mania seditime I. redus lib. 7. ωρ. I 3. hi Zoriae naturalis Indicae,iconem excepta radice proposuiteletanterq. destripsit, μι Tatama nomine. cuιus mesumem lege apud Clusium in
notis ad Garciam. Ib. 2. cap. s '. de Mangas . Citatur etiam Theuetus, qui Nana motari ait ab Americanis.
Eadem habet Herbarium Lugdunensi ob. 1 3.cap. 7 I. ibi etiam Don exhibetur , disserens tamen paululum. Monardes cap. 6 3. Strobilium, sire Nucem Pineam iocari ait. . . . Derubestente adhuc germine, pallescit . Alumna est Haitina Insulae, huiusque nouae Hispaniae calidarum regionum, montosisq. in locis incola. Sapor est dulcis , acidusque . temperies frigida ,
atque sicca, ac succo manans natura.
Exhibetur febrientibus refrigeri j gr
ius ornis colonis, ob tructum,similit
dinem Pineam habentem, planta est solia Iridis mittens, sed spinosi . radicem fibratam, crassamque. & unicum ramum, germinibus circumcirca ex rientibus , ac altero in culmine Pomi. detractis his ac satis , radices statim aguntur,alterumq. producitur pomum Pineis nostratibus magnopere, ut dictum est, simile, similibus stipatum erminibus . initio hoc apparet ru- rum , sed procedente tempore , ac
tia, & ad excitandam appetentiam. retineturque ore, ut sitim mitiget, & li Dissiliaco by Cooste
325쪽
caulem ordine quodam . ssoresq. albos, & candentes, serma Hoaxim. Nasciatur in calidis temperatisq. collibus, Mysticae inserioris. Frigida est, siccaque,& adstringens. extergit dentes, gingiuas carne explet, ac putredinem O nem dissipat . qua in re praestanda mirabile est medicamentum, si tusa ipsis commans aue , aut eius succus applicetur . ulceribus etiam pudendorum faecurrit .
HER B V L A est τὸ Oruimebiti,silia mittens Lini. caules teneros, termies , purpureos, ac lignosos. storem Chamarmeli in summis caulibus, sed candentis ambitus, umbilici vero lutei, qui aliquando in purpureum vergit. radices vero surculosas. nec omnino videtur distare a nostrate minori Belli vocara . Prouenit in saxis, saxosisq. locis. Radix frigida est, & adstringens. exhibetur haemoptoicis cum maxima utilitate,quauis mensura. Seruatur vero radix in annuos usias.
De ΓOLOPATLI Dina. cap. LXXVII.
YOLOPATLI Irina, sie dicta a facultate cordi opem serenti a B liorum figura Iridis talis similiὶ herba est, cuius duae reperiuntur sp
cies. prima, sella sendit Iridis minora', angustioraque. fiores timiles omiMisiil. radices vero Pyris paruis similes, subrubescentes, oblongiores, fibratas que . Posset in Narcilli species reserti. Nascitur auauiachinami calida regione, iuxta montium fauces. Radix unciae unius mentura deuorata, cordis dolarem , aliosque eius assectius, cu rare 3icuntur, febres extinguere, ictisque,& ijs qui ex loco quodam excelso cecidere, aut verberati lunt, opitulari . sunt qui asserant syncopi mederi , modi ori, ac pectoris morbis,cubitum iam euntibus deuoratam . Frigida enim, humentique constat natura. caloris, MO-Mς δε- risque expers est. Alia D alii 'teahoae nuncupata, herba est carens caule, flore, & fructu. folia vero fert Plantaginis similia , sed tenaciora, crassioraque, dc angustiora, ex unica radice, singula binaue, prodeuntia. Haec in calenti pmdicta nascitur regione, saxosis locis . trita ac deuorata, febres exti gint . irige facit enim quoquomodo corpori admoueatur.
326쪽
D. M AT Z AT LI, seu Pinea Indica. Cap. LXXIIX.
dica, dicta sic ab Hispanis huius ortus colonis, ob fructum,similitudinem Pineam habentem, planta est folia Iridis mittens, sed spinosi . radicem fibratam, crassamque. & unicum pomum, germinibus circumcirca ex rientibus, ac altero in culmine dimi. detractis his ac satis , radices statim aguntur,alterumq. producitur pomum Pineis nostratibus magnopere . ut dictum est, simile, similibus stipatum ferminibus . initio hoc apparet ruinrum , sed procedente tempore , ac rubescente adhuc germine, palleseit . Alumna est Halima Insulae, huiusque
nouae Hispaniae calidarum regionum, montosisq. in locis incola. Sapor est dulcis , acidusque . temperies frigida ,
atque sicca, ac succo manans natura.
. Exhibetur febrientibus refrigerij gratia, & ad excitandam appetentiam. retineturque ore, ut sitim mitiget, & li guam humectet . quamquam in bilem facile conuerti dicatur. Sapor est eius fructus , quem vulgus Malocotoneum vocant, non sine quodam , ut dictum est acore. condita aliquando saccharo,atque ita delata in Hispanias,gratissimo
succo placuere . at recentia iecantur in frusta, ac muria permittuntur imma- deicere, ut pars in bilem apta nata conuerti, exiccetur, ac velut evanescat. Hune carduum bub Ananas nomine describit Acocta cap. 44. aitque ex Occiden- re in Orientem esse translatum . Gyddit, cultellism, si per noctem in mulnere Pinea illius relinquatur, corroseum se . quod quidem a re quavis acida fieri cuiuis mania Iei tum est. tedas lib. 7. ωρ. I 3. hi stiriae naturalis Indica,tconem excepta radice propossit eleganterq. de'ipsit, sub Tatama nomine. cuius mersionem lege apud Clusium in notis ad Garciam lib. a. cap. s ' de Mangas . Citatur etiam Theuetus, qui Nana motari ait ab Americanis. Fadem habet Herbarium Lugdunense bb. I 8.cap. 7 I. ibi etiam Icon exhibetur , disserens tamen paululum. Monardes cap. 6 3. Strabilium, sist Nucem Pineam morari ait. De Di iliaco t
327쪽
31, RERUM MEDICARUM NO. HIS P.
DO TE PARI, siue yga planta. Cap. LXXIX. TEP A RI herba est soli a serens lata, serrata, oblonga, & mucronibus hastarum serreis similia, spinifera, & pungenti lanugine insignia, v
Iuti illa urticae . caules longos, teretes, cauos, geniculis per singula quatuor unciarum spacia interceptos. Radicem vero sensim gracilescentem, fibratamq. Nascitur Paecuari. insipida est, odore carens, fiigidaeque temperiet. Alia artida, tusaque,mederi dicuntur ulceribus, haud alitet ac ius decocti radicum eius.
quod epotum dolores quoque sedat, febres placat, & arthriticis medetur cum adipe applicita. DE TABACIS Bautinorum , quos Mericani moeant POCTEL T. Cap. LXXX. TA B A C O s vocant, Arundinum caua perforataque fragmenta , sesquiis
dodrantem longa, puluere carbonum extrinsecus illita, intrinsecus v ro Teli, liquidam bra, Xochicossi c. interdum alijs quibusdam calcntibus plantis , atque odoribus referta. horum incensorum, ea parte qua pleni sunt, fumo ex altera tracto, devoratri. velut quodam summento, somnus inducitur, &omnis laboris, atque lassitudinis hebetatur sensus. Quin etiam dolores omnes , ac praecipue caeitis, sedantur, pituita fluens ad pectus expuitur, iuuanturasthmatici, & corroboratur ventriculus. Cauendus tamen est nimius eorum, usus, alioqui iecur distemperiem calidam contrahiti in cacheximq. & alias u ctiones inciditur incurabiles. Eadem fere habet Monardes cap. i s. de Tubulis ad ari a perutilibus. quamuis compositionem non addiderat.
328쪽
RERUM MEDICARV ΜNOVAE HISPANIAE
NARDI ANTONII RECCHI Liber Non US.
IOANNIS TERRENTII LYNCEI PRAEFATIO.
E R A X Rerum ae Pobdaedala Natura, quae non machi tam, mi hominem cuius νnice Hudiose eo , oblectet, di in si admirationem allectit uam multas Lic Plantas, quarum ne nomina aά no in orbis prius incolas ruenerant, quas occidentatis ilia Mexicana regio copiosas fieri, genuina Iua reone empressas exhibuimus e Non 1dia diues illa Natura in his visu suas euacuauit. sunt animalia non pauca qua Author his Fubluviit, scis, usu , moribus, mirabilia, vi eorum historia declarabit, qua longe ab Europeis nostis, Africanis, stra Asianis disserunt, adeo ibique omnipotens Dear , μι- mam suam bonitarem humano genera palam facere voluit. Et licet animalia nobis inserviant ad parandum cibum,ad oeconomiam, in varias alias exercendas artes, non, minimam tamen Philosophia in his sibi pa tem vendieat. quae Daui animum eam templatione, in tam Varijs eorum seciebus, sist marijs magis eorumdem ν anar, corporeis, ετ animι moribus adhuc maris marys ,pasiit sidi recreat . Euare ad - animalia sene transimus,stelecta quidem ἀ Medico, or rara. qua es alia molet , serrat Ouiedi Naturalium indicorum hi Horiam, qui βmma eadem diligentia δε- .smbit. Liueri etiam historiarum sist nauigationum,operam fluam egregie prasilit erunt
329쪽
pus cucurbitinus, animal est monstrificum, & suapte natura duris armatum laminis.
canis Melitensis magnitudine, sed cauda valde logiori. Pedes suntEchini terrestris, roltrumque, sed gracile, & oblongum. armatur undequaque crusta, bellico e quorum tegumento persimili, in laminas connexas atque mobiles diuisa, qua se conuoluit, & undequaque tegit, ubi opus
est . quare ab Hispanis Armadillo, quasi
cataphractum, aut armatum, a Lusitanis Encoberrado appellatur. Auriculae sunt murinae, sed longiores, nimisque graciles. Cauda longa, teres, ac geniculata , modo laminis circumuallata. Uenter candet, de pelle operitur molli, humanet haud absim li, longiusculis, exilibus, ac raris pilis vestita . Formicas venatur cubans supra dorsum, &cauda ori admota, quae recte procia cntes incidunt in insidias, & cibum deludenti suggerunt monstro. vix enim est ullum animal, qua se tueatur alatque ,
& industria destitutum. Cum fugit
in praeceps , caput caudamque ventriculo applicat, ac tuetur crusta, ac sese in spheram conuoluens rotatur. Quod si pertinacius quispiam insectari persi ueret, sese in hominem contorquet, & interdum icto vehementer dorso suo, pectore exanimat. Versatur in uliginosis lacubus. lumbricis, piscibusque, ac vermiculis vescitur, nec non 8c quibusdam arborum baccis, ac pomis, & -- micis , ut diximus. Caro est impense pinguis, dulcis, & pituitosi alimenti, di excrementis redundans. Vtebantur antiqui cauda , ad eas quas Zebretanas vocant, squarum erat apud illos usus frequens) roborandas, & muniendas , crusta vero ad multa,quς tu ad bellicos tumultus,tum etiam ad pacem tranquillam spectarent. Aiunt, crustam illius tritam, ac dragmae unius pondere deuo. ratam ex iure decocti salutae, euocato sudore, magnopere morbo Gallico curando Conferre. Versatur in locis calentibus, qualis est Yauhte censis,lacustribus, ut diximus vliginosii. .
330쪽
NARDI ANT RECCHI LIB. IX. 'sis
NOTAE IO ANNIS TERRENTII LYNCEI. . maloiam hiae, aescribitur, a mnarde ea . 3. qui illud Armadalgo nominat. relia quos Auctores iideis notis Clusij ad νradictum caput. 6stribit etiam tria huius ammabstem Clusius in Exotieis eap. I s. qua apud Iarabum 'Plate u Tomaei in suo Musas animatib. praesertim auitas instrueti mo,magna cum delectatione constexi. τὸ AC ALT ET EPON, su Monorisio mucronato, quod priuatim Temacuit bura vocant, Lacerto Nouae Hispanie. Cap. I I.
VERSATVR in auau abuacensibus agris, alijsique feruentibus huius
nouae Hispaniae locis,lacerti terrificum quodda genus Oloto nostrati haud absimile, nuncupatum ab indigenis hispanis Scorpius, duas longum spithamas, prolixa cauda, breuibus cruribus, lingua, quam interdum versat, rubra , lata, ac bifida, toruo capite, incessu graui, tardoque, & crusta intestium dura, fulvis candidisque punctis, paruulas margaritas imitantibus, aut lith spermi semina, variata . quae a cruribus posterioribus usque ad extremum, caput in varias digeruntur formas, ab eisdem vero ad extremum caudae in luneas annulis similes,cingentes transversim corpus per interualla, etsi fuluae longe sunt numerosiores. Huius animalis morsus, noxius est sed minime lethalis.
quo fit, ut visit quam ii ha st horridius, nec quemquam impetat nisi laesum,
di concitatum. Lumborum caro ingesta duorum obolorum pondere, venerem mirum in modum dicitur excitare, neque ea in re Scincis cedere, crustam Vero Scorpionum aduersari morsibus. Nec dessent gentes, quae arcus suos eadem operiant, muniantque, putantes, ita venenatorum animalium noxiam nat Tam hebetari, atque coerceri.
Tι αν WAPALm, sia Crocodilis, quos ali, Crimm meam cap. III. VI NT in quam plurimis paludibus huius nouae Hispaniae, aliisve
aquis stagnantibus, meodili miranda eorporis magnitudine, rostro proli.
πο, ac dentato, corpore crusta praedura, ac velut in coninas assurgente conis tecto ac forma coloris nostratibus simili mira eorum natura, truculenti mores.