장음표시 사용
111쪽
quam similitudinem inter Parabolam Evangelicam et I almudieam; nisi velimus dicere, ut Parabolae Evangelicae de divite epulone et paupere Lagam similis dicatur aliqua ficta narratio, sussicere ut in ea commemoretur atana vel jacens ad fores divitia pauper aliquia cui negatur id quod mιit :hoc autem quis sanae mentis assirmet pJam quod spectat ad parabolam Talmudicam, quae tertio loco posita est, quamque conserunt cum parabola Evangeli est de virginibus quinque prudentibus et latuis quinque, non equidem nego, si sermo sit de scopo utriusque parabolae, eodem
tendere utramque, docereque, oportere nos Semper paratos esse ad adventum Domini; nescire enim nos quo tempore Dominus venturus sit.
Itaque satemur quidem eamdem hic sententiam subesse parabolae utrique, at hujus sententiae , ope parabolae, adumbratio Evangelica, liceat ita loqui, adeo diversa est a Talmudica, ut nulla prorsus inter utramque similitudo jure statui posse videatur. Jam vero, cum agitur de similitudine parabolarum , non attenditur sententia moralis parabolae subjecta, sed ipsa sententiae parabolica adumbratio. Venio nunc ad parabolam Talmudicam quam secundo loco posui, quamque conserunt cum
Evangelicti Matth. 20, de operariis in vinea. Atque hic quidem sateor adesse aliqualem similitudinem ; verum neutiquam tantam, quantam quidam asserere videntur. Nam et scopus utriusque
112쪽
parabolae non idem est; quum Talmudica doceat, ab uno aliquo nonnumquam breviore tempore plus boni operis praestari, quam ab altero longiore; quod, utut in se verissimum sit, non tamen d cet parabola Evangelica. Itaque tota ratio similitudinis inter utramque parabolam in eo est quod utrinque , licet ex scopo diverso, exhibentur operarii, qui per integram diem laboraverunt, quin tamen mercedem Obtineant majorem , quam obtinet is qui non laboravit per integram diem; quod certh non tanti est, ut ideo inventionis laudem negemus auctori parabolae Talmudicae, dicamusque ipsum id non e suo penu, sed aliunde prompsisse. Sed de his satis. Ipsi nunc judicent lectores mei, quo pretio habendae sint assertiones quorum
dam , qualis v. g. Sheringliamii st), qui non du
bitavit asserere, Christum Salvatorem eae scriptis Imudicis quae N. B. non nisi sat longo tempore post conscriptos Ν. Τ. libros in lucem edita suilre
in concion ua suis multa carpsisse, quos jam canonicia aeripturis inserta sunι. Caeterum , observandum est, immensum esse
discrimen inter parabolas Evangelicas et Rabbinicas, si utrarumque dotes litterariae spectentur. Audiamus egregie de hac re disserentem virum s2), quem jam supra laudavimus.
In p satione ad lectorem ηὶ G. A. Van Limhurg Brou- p missa ejusdem interpreta- ver. Theol. Doet. de parabolistioni tractatos Talmudiei Ioma Christi. p. 92, sqq. dieti. Diuiti so by Cooste
113쪽
α Porro, ait, et hoc animadvertendum est, parabolas Iesu simplicitate se et unitate, ut ita dicam, maxime commendare. Etenim ejus narrationes per omnia Sibi constare Solent, neque accersitis propria admixta habent, ita ut auditores , quamdudum auctorem narrantem audiant, in unu tantum re, in unico argumento simplicissimo versentur. Hac ratione optim/ attentionem
sustentabat Servator; ex ipsi narratione delectationem capiebant auditores, nulla re impeditam aut immunitam; et, quum serὸ semper parabolae admonitiones contineant et doctrinas generales, quae sponte menti obversentur, et primo statim obtutu animadverti debeant, egregih in iis utile dulci erat mixtum. Primariis autem parabolarum Jesu dotibus annumeranda quoque est illa, de qua plura jam diximus ante, veritatis species in omnibus omnino conspicua : nec puto hoc larga demonstratione indigere; ipsa experientia sat superque indicat, hasce narrationes ipsam naturae effigiem tam accurath referre , ut dubium subindἡ visum sit, anne Veram Potius , quam fictam rem tradiderit Iesus. Omnia, quae narrantur, apprimi
conveniunt cum istorum temporum moribus, quousque nobis innotuerunt; imagines, e vulgari rerum ordine petitae, prorsus consentaneae sunt naturae legibus; actionum autem humanarum
descriptiones ipsi humanae indoli penitus sunt adaptatae, et tamquam ex illius indolis accurata
114쪽
cognitione deductae : id, quod in eo etiam miri- fies elucet, quod passim hominum agentium mores vivis coloribus depingantur, quo existit oratio
copiosa, gravis et elegans. Bre Prosecto non multum videt, cui haec non statim in oculos incurrunt; at numquam tamen
has parabolarum Jesu dotes luculentius apparere existimo, quam si eas conseras cum parabolis Τalmudicis. nDeinceps speciminis causa consertur parabola
Evangelica Matth. 14 30 cum Rabbinica non omnino absimili. En Rabbinicam: et Rex quidam dedit
depositum tribus servis suis. Primus illud cust divit. Secundus perdidit. Τertius commaculavit, partemque illius alteri custodiendam tradidit. Post aliquod tempus venit, ut depositum Suum repeteret. Illum qui custodiverat, rex laudavit, et Praesectum domus suae fecit. Illum, qui perdiderat, ultimo supplicio affecit, jussitque, ut neque nomen, neque reliquiae ipsius superessent. Tertio 1 ,
qui id polluerat, partemque illius alteri tradide
rat , rex dixit: retinete illum donec videamus, quid alter facturus sit, in cujus manibus partem de-
1ὶ Latina tae interpretatio legitur in Sehoelgenti Horis he-hrateis. ad Matth. XXV. v. 14; vellem et hebratea verba dedisset. Nihil dubito quin quod ille interpretatus est : ιrelio disil, interpretandum sit : de terιio disiι. Nam absque duhio he-hraice est νον,ο,. Jam vero, hie non est signum Dattulosos ; sie Ps. 1, v. I, 'ante sa, da mκ h. e. multi dicunt de me, non mihi.
115쪽
positi reliquit, neque interea e domo mea exeat. Quod si is rem recth tractaverit, thic libertati re tituetur; sin vero minus, rex illum poena adsici jussit. si Quid, quaeso, hacce parabola frigidius, quid jejunius excogitari potest, o merito exclamat auctor suprk laudatus: qui et recth pronunciat, si Evangelicam cum Talmudica conseras, illam tabulam pictam, hanc carricaturam esse dicendam. si Atque ipsae illae res, perllit idem, ita sunt comparatae de parabola Talmudica loquitur) , ut v risimilitudini atque imaginationi noceant potiusquam prosint. Rex dedit depositum tribus suis servis : qua de causa Τ non additur : Jesus nam rat, herum in regionem longh dissitam abiisse. Quale vero depositum. aut quantum p non liquet:
Jesus dixit : τα in πυτα αυτου, et in Sequentibus talentorum numerum accurate indicat. Num et
servorum Suorum indolis, aut facultatum in distribuendo rationem habuit 2 minime gentium; absolvuntur omnia jejunis illis : dedit depositum rnoster alteri quinque, duo alteri, tertio unum talentum commisit, κασιὰ τhv ιδίαν δ αρον. Quo consilio autem haec illis tribuit 2 ut ea custodirent: noster, ut lucrum sacerent : quis tandem credat, patremfamilias, aut regem res suas servis Commisisse, ut eas custodirent tantum, nec Potius, quantum quisque potuerit, heri commodis consulerentp Nec vero dicat quis, rem significatam fortasse postulare, ut inducatur ejusmodi depo-
116쪽
NOTAE NI SCALLANEAE IN C. III.
situm, quo lucrum fieri nequeat; spectat enim parabola Τalmudica liberos cuique patri a Deo creditos, quorum sanδ educandorum et erudiendorum cura et studium multo melius adumbrata fuissent, si prirnus ille servus integer bona sibi credita dupliciter magisve aucta hero reddidisset. Qualem porro sententiam de ministris illis tulit pScilicet, qui reddidit tantummodo, quod sibi traditum esset, non auxerat Vero, non eXOrna erat, nullove modo rerum agendarum iacultatem ostenderat , summa laude, summo honore exceptus est, domus praesectus, rerumque omnium Procurator creatus est : qui autem perdiderat, ultimo supplicio assicitur : tertius denique, qui, si rem recte tractaverat alter ille, cui partem depositi tradiderat, eodem prorsus loco, ac primus servus habendus esset, libertati tantum restituitur; sin Vero minus, non minori, quam Secundus , culpae est obnoxius; et nihilominus dicitur tantum poenas daturus esse, nec tanta crudelitate in eum saevitur. Quanta in remunerando liberalitas, quanta in puniendo crudelitas; quanta in omnibus injustitia i Quis credat ejusmodi nugas ;qualemque Vim et essicaciam habere possunt in hominum mentem, animique assectus 3 Denique Ulmu distam narrantem audimus; in parabola Jesu patrem lamilias, et servos ipsos agentes intuemur. Jam statim videmus herum servos ad se Vocantem, res committendas iis distribuentem,
117쪽
mox abeuntem; porro, servoS rerum commissa rum curam gerentes, quemque pro ingenio suo :redit autem herus longum post tempus; accedunt Servi, rationem cum iis computat; ipsi verba faciunt, quid fecerint, quid ve lucrati sint, ipsi explanant; respondet herus, laudat integros et fideles; causam suam agit tertius ille piger et paucis verbis universa ejus indoles penitus cognoscitur. II ec est admirabilis illa describendi et pingendi ratio, quae ne sinit quidem, ut quaerant, Sit-De vera an sicta narratio; non cogitant
auditores de fictione; viderunt enim ipsi, vel ita eorum assectus sunt excitati, ac si suis ipsis oculis res gestas Rdspexerint. Horum nihil sere in parabola I almudica. DPag. 77. V. 5.
VII. De an, 'II, lan similibusque titulis
Constantinus I Empereur I) notat sequentia :ti an aliquando adjectivum est, ideoque saepe reddo magnus cum aliis titulis praefigitur; aliquando nomen dignitatis est, et quidem inferioris quam per han exprimitur : nam an in Babrionia vel etiam alibi extra terram sanctam creari poterat; sed =an in terra Cananaea promovebatur Rabbino tamen sive =an major censetur lyn; quod
118쪽
eum duplici tamen cautione accipiendum est. Nam Si nomen non exprimatur, sed simpliciter dicatur major censetur qui denotatur, quam si NIPOnatur subjuncto nomine proprio : atque ita saepe per excellentiam designat R. Judam,
qui Misiarioth congessit. Deinde plurale Dan et Chaan saeph quosvis citra Π sapientes denotat :undi passim invenies eosdem eodem loco dicit an et : itaque Rabb. Moses F. Maimonis, et R. M. F. Nachmanis vocantur ab Abarbanete initio commentarii in Genesim : Cha I Quinetiam Benjamin in itinerario expressh ait : C aan=π:: I n Rabbini qui sunt sapientum discipuli. Hi vero sunt ii qui cum ab adultioribus discant, alios tamen docere possunt :undh etiam his sapsentum discipulis Cod. Πν pillud applicatur Levit. 19 , 32. coram canitis as-autatio : ne quis pueros designari opinetur. Vertim observandum imprimis CVan apud Judaeos , et quidem illum ipsum Benjaminum jam citatum, specialiter dici eos qui Talmudicas constitutiones recipiunt, i deoque opp ta intur Karaitis; qui Judaei eum sint, sola tamen scriptura saera sunde et nomen habent) contenti sunt: itaque propriὁ loquendo, pl. Van est dignitatis et eruditionis titulus; sed ita I sectae nomen est, ut Ct ORBConser etiam si placet, congregationis S. Ber. nardi Abbatis I. Bartoloceii Bibliothecam magnam
Rabbinicam , partis tertiae p. 74 et 3l7; - Liglit-
119쪽
ot horas Hebraicas in Matth. XXIII, v. 7. Observa porro 1' Ita n ut opponuntur τας citi petiam dici v. g. =MI I , juxta Rabbinoeor. 2' l=aan in Targum notare principes, duco, magistros, doctores, princeptores. 30 Qui in Tal-mude vocantur Rabba=ian eos Rabbini in commentariis citantes dicunt : Din I R. 40 Babylonii pro etiam dixerunt nor Dominus, quod alias dicitur u. 5' pari notat dominum, horum: rcspondetque Hebraeo l IN. I ide Buxtors Lexic. m , ad voc. II. In =a an ἐαββουνὶ , ob frequentem usum periisse vim astixi, sicut etiam iu=an ραβ ει , notat Ludovicus de Dieu in sua critica sacrii in Io. c. XX, v. 16. Pag. 79. V. 3. =Iaa battu. Parabola haec legitur in o p ta Muo in ar= n, p pag. Usp versa in edit. Francosuriensi. Superior vero parabola habetur in Gemarii ad Cap. IX, Mislin. V, tractatus la III.
120쪽
IN CAP. IV. EPISTOLE FAMILIARES.
Centuriam epistolarum Hebraicarum una cum tractatu de ratione conscribendi epistolas Hebraicas, Basileae anno 1629 edidit Ioannes Bux
torsius Pater. Atque earum epistolarum quibusdam versionem Latinam et notas subjecit, aliis vero non ita. Nos ex utraque classe aliquas selegimus et recudendas curavimus; sed et iis, quarum non
nisi mera verba Hebraica dederat Buxtorsius, interpretationem Latinam et notulas quasdam subjecimus. Vide infra. Pag. 83. V. 1.n LDA =,D. Phrasis haec mutuata est ex Ecclesiastis cap. XII, v. 11. Quocirca universh hic observa, scriptores Rabbinos, quando maxim/Suam cupiunt perpolire orationem, crebris eam S. Codicis verbis contexere, ut opus quoddam quasi tessellatum videatur. Quod ut nonnumquam non Parum ornat orationem, ita saeph reddit obscuram; tum frequenter ibi abest etiam sanarmentis sagacitas et pulchri sensus.