Vergil's Gedichte/ erkl. von Th. Ladewig .... 2, Aeneide Buch 1-6.

221쪽

ut venere, Vident indigna m0rte peremptum, Misenum Aeoliden, quo non praestantior alter aere ciere Viros Martemque accendere cantu. 165 Hectoris hic magni fuerat comes, Hectora circum

et lituo pugnas insignis obibat et hasta. postquam illum vita victor spoliavit Achilles,

Dardanio Aeneae sese sortissimus heros addiderat socium, non inseriora Secutus. 170 sed tum, sorte cava dum personat aequor3 concha, demens, et cantu Vocat in certamina divos, aemulus exceptum Triton, si credere dignum est, inter saxa Virum Spumosa inmerserat unda.ergo OmneS magno circum clamore Demebant, 175 praecipue pius Aeneas. tum iussa Sibyllae, haud mora, sestinant sentes aramque sepulchri congerere arboribus caeloque educere cert3nt. itur in antiquam silvam, stabula alta ferarum, procumbunt piceae, sonat icta securibus ilex 180

tiat te: aere ciere viros, und data

Vergil II. 10. Aust.

geruste, an derer Ausdruch sur die v. 215 erWalinte pyra. Diese Stellenachalimen d sagi Sil. Ii. XV, 387 L: alta sepulcri protinus einfruitur

caeloque educitur ara.

222쪽

1 raxineaeque trabes cuneis et sissile robur scinditur, advolvunt ingentis montibus OrnoS. nec non Aeneas opera inter talia primus hortatur socios paribusque accingitur armiS. atque haec ipse suo tristi cum corde volutat 185 aspectans silvam inmensam et sic sorte precatur: si nunc se nobis ille aureus arbore ramuSostendat nemore in tantol quando omnia vere heu nimium de te vates, Misene, locuta eSt Vix ea satus erat, geminae cum sorte columbae 190 ipsa sub ora viri caelo Venere Volantes et viridi sedere solo. tum maximus hero Smaternas adgnoscit aves laetusque precatur: este duces, o, Si qua Via est, curSumque per auraS

dirigite in luc0s, ubi pinguem dives opacat 195

ramus humum. tuque, o, dubiis ne defice rebus, diva parens.' sic effatus vestigia pressit 0bSerVan S, quae Signa serant, qu0 tendere pergant. pascentes illae tantum prodire Volando, quantum acie possent oculi servare sequentum. 200 inde ubi venere ad fauces grave olentis AVerni, t0llunt se celeres liquidumque per astra lapsae sedibus optatis gemina super arbore Sidunt,

181. fraoeineus usidi Assilis poet. und nachiil. 183. primus, s. Zu A. III, 437. 186. forte precatur. Das V. 190wiederkehrende forte bereitet die

192. Sedere, S. Zu A. X, 301.193. maternas aves. Die Τaube

War ein der Venus helliger Vogel.

mini occurrunt, modico volatu prima signa antecedentes; et modo humi residebant, cum lentius agmen incederet, modo Se pennis leυabant, antecedentium iterque

monstrantium ritu.

223쪽

discolor unde auri per ramos aura refulsit, quale solet silvis brumali frigore viscum 205sronde Virere noVa, quod non Sua Seminat arb0s, et croceo latu teretis circumdare truncos: talis erat species auri frondentis opaca ilice, sic leni crepitabat brattea Vento. corripit Aeneas extemplo avidusque refringit 210 cunctantem et vatis portat sub tecta Sibyllae. Nec minus interea Misenum in litore Τeucri sebant et cineri ingrato suprema ferebant. principio pinguem taedis et robore secto ingentem Struxere pyram, cui Dondibus atris 2I5 intexunt latera et seralis ante cupreSSOS constituunt decorantque super sulgentibus armiS. pars calidos latices et asina undantia flammis expediunt corpusque lavant frigentis et ungunt. sit gemitus. tum membra toro defleta reponunt 220

purpure 3Sque Super Ve SteS, Velamina not3, coniciunt. pars ingenti subiere se retro, triste ministerium, et subiectam more parentum aversi tenuere sacem. congeSta cremantur tUrea dona, dapes, suso crateres olivo. 225

sches verbinden solite. 204. auri aura splendor

206. quod non Sua Sem. arb.,

cher.

224쪽

P. VERGILI MAR0NIS postquam conlapsi cineres et flamma quievit, relliquias vino et bibulam lavere savillam,

ossaque lecta cado texit Corynaeus asino.

idem ter socios pura circumtulit unda spargens rore leVi et ramo felicis olivae lustravitque viros dixitque novissima Verba. at pius Aeneas ingenti mole sepulchrum imponit suaque arma viro remumque tubamque monte sub asirio, qui nunc Misenus ab illo dicitur, aeternumque tenet per saecul3 nomen. His actis propere exequitur praecepta Sibyllae.spelunca alta fuit vastoque immanis hiatu, Scrupea, tuta lacu nigro nemorumque tenebris, quam super haud ullae poterant impune Volantes tendere iter pinnis: talis sese halitus atris

crateres. Servius: Diis superis fantum libabant, inferis Nero Sacri-βcantes etiam vasa in ign- mit tebant.

236. Praec. Sib., S. V. 153. 237. spelunca. Nichi die v. 42erWalinte Grotie, son dern eine IIohleneben dem avernischen See. 238. scrupeus findet sicli nur

225쪽

saucibus est undens supera ad convexa serebat: unde locum Grai dixerunt nomine hornon. quattuor hic primum nigrantis terga iuvencos constituit frontique invergit vina sacerdos et Summas carpens media inter cornua saetas 245 ignibus imponit sacris, libamina prima,v0ce vocans Hecaten, Caeloque Ereb0que potentem. supponunt alii cultros tepidumque cruorem suscipiunt pateris. ipse atri Velleris agnam Aeneas matri Eumenidum magnaeque sorori 250 ense serit sterilemque tibi, Proserpina, Vaccam. tum Stygio regi nocturnas incohat aras et s0lida imponit taurorum viscera flammis pingue supersundens oleum candentibus extis. ecce autem, primi sub lumina solis et ortus 255 sub pedibus mugire solum et iuga coepta 1110Veri silvarum visaeque canes ululare per umbram adventante dea. 'procul o, procul este, prosan

mentum.

247. voce υOc., S. Z. A. IV, 680. - Caeloque Ereboque pol. Die

thnen das gange opseriter solida

der Handschristen superque oleum infundens ardentibus s. d. Anii. 257. canes sind liter die stygischen Hunde, die Begleiter der Hecate undder Furien, Von Horat. Sat. I, 8, 35 infernae canes genannt. 258. a . dea. Die Hecate honinit,um den Ein gang gur Unterwelt Zuost nen. - Procul eSte, prouectui.

226쪽

P. VERGILI MAR0ΝIS conclamat vates, ' totoque absistite luco; tuque invade viam vaginaque eripe ferrum; 260 nunc 3nimi S opus, Aenea, nunc pectore firmo tantum effata furens antro se inmisit aperto; ille ducem haud timidis vadentem passibus aequat. Di, quibus imperium est animarum, umbraeque silentes et Cha0s et Phlegethon, loca nocte tacentia late , 265 sit mihi fas audita loqui; sit numine Vestro pandere res alta terra et caligine mersas. Ibant obscuri sola sub nocte per umbram perque domos Ditis vacuas et inania regna: quale per incertam lunam sub luce maligna 270 est iter in silvis, ubi caelum condidit umbra Iuppiter et rebus nox abstulit atra colorem. vestibulum ante ipsum primisque in faucibus Orci

profanis'. s. Unten V. 406. 259. absist. luco. absistere Ver-

III, 203.

227쪽

Luctus et ultrices posuere cubilia Curae; pallentesque habitant Morbi tristisque Senectus 275 et Metus et malesuada Fames ac turpis Egestas, terribiles visu sormae, Letumque Lab0sque; tum consanguineus Leti Sopor et mala mentis Gaudia mortiferumque adverso in limine Bellum ferreique Eumenidum thalami et Discordia demens 280

vipereum crinem Vittis innexa cruentis. In medio ram0S annosaque braechia panditUlmUS 0paca, ingens, quam sedem Somnia Volgo vana tenere serunt latiisque sub omnibus haerent. multaque praeterea variarum monstra serarum, 285 Centauri in soribus stabulant Scyllaeque bilarmes et centumgeminus Briareus ac belua Lernae horrendum stridens flammisque armata Chimaera, Gorg0nes Harpyiaeque et sorma tricorporis umbrae.

des OrcuS. 274. ulfr. Curae, die rachenden

et deforme malum ac sceleri proclivis Destas. - ac stetit selten

228쪽

P. VERGILI MAR0Νl Scorripit hic subita trepidus sormidine serrum 290

Aeneas Strictamque aciem venientibus os sertet, ni docta comes tenuis sine corpore vitas admoneat volitare cava sub imagine formae, inruat et frustra ferro diverberet umbras. Hinc via , Τartarei quae sert Acher0ntis ad undas. 295 turbidus hic caeno vastaque voragine gurgeSaestuat atque omnem C0cyto eructat harenam. portitor has horrendus aquas et flumina servat terribili squalore Charon, cui plurima mento canities inculta iacet, stant lumina flamma; 300s0rdidus ex umeris nodo dependet amictus. ipse ratem c0nto subigit Velisque ministrat et serruginea subvectat corp0ra cImba, iam senior, sed cruda deo viridisque senectuS. huc omnis turba ad ripas effusa ruebat, 305 matres atque Viri, defunctaque c0rpora Vita magnanimum her0um, pueri innuptaeque puellae, imp0 sitique rogis iuvenes ante ora parentum: quam multa in silvis autumni frigore primo

294. ni admoneat . . . inruat.

los galinender Strudet. 300. stant lumina flamma, die

302. vet. ministrat. minia fra roist et g. ein intransitives Verbum ministrum esse, Wie Prop. III, 15, 35: aspice, uti caelo modo sol modo luna ministret, das beson ders Von

acc. triti biswellen noch ein Dat. etur Beg. der Person oder Sache, der et was dargereicht Wird, so hierund X, 218, Wo aus dem clavum ein navem Zu en inelimen ist; Ugl. aucti Valer. Fl. III, 38: ipse ratem vento stellisque ministrat. 303. ferruginea Und subvectare, dictiteriscli und nachkl. 304. cruda Sen., ωμον γηρας, ein rustiges Alter.

229쪽

lapsa cadunt solia, aut ad terram gurgite ab alto 310 quam multae gl0merantur aves, ubi frigidus annus trans pontum sugat et terris inmittit apricis.

stabant orantes primi transmittere cursum tendebantque manus ripae ulterioris amore. navita sed tristis nunc hos nunc accipit illos, 3lbast alios longe submotos arcet haren3. Aeneas miratus enim motusque tumultu

dic' ait 'o virgo, quid volt concursus ad amnem quidve petunt animael vel quo discrimine ripas hae linquunt, illae remis vada livida verrunt ' 3200lli sic breviter sata est longaeva sacerd0S: Ancliisa generate, deum certissima pr0leS,C0cyti stagna alta vides Stygiamque paludem,

di cuius iurare timent et sallere numen. haec omnis, quam cernis, inops inhumataque turba est, 325p0rtitor ille Charon; hi, quos vehit unda, Sepulti. nec ripas datur horrendas et rauca fluenta transportare priuS, quam sedibus OSSa quierunt. centum err3nt annos volitantque haec litora circum; tum demum admissi stagna exoptata revisunt 330 constitit Anchisa satus et vestigia preSSit

3 30. lapsa cadunt, Sinhen undsallen, denn labi thssi sicli ais das

Inchoativum Von cadere an Sehen; gl. unten V. 602. Properi. IV, 4, 64: ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt. - ad ferram, tand-

transmittendo peragerct curStim,

vgl. Plat. Axioch. p. 371 B. : den Acheron und Cocytus, Iro'μιευσαντας ἀχθῆναι ἐπὶ

A. III, 284.

317. n ratus enim, naturi lch ver-wundet t. In liliniicher Wei se stetit

enim Verg. G. II, 509; A. VIII, 84. X,

230쪽

multa putans sortemque animi miseratus iniquam. cernit ibi maestos et mortis honore carentes Leucaspim et Lyciae ductorem classis Oronten, quos simul a Τroia ventosa per aequora Vectos 33b obruit auster aqua involvens naVemque VirOSque. Ecce gubernator sese Palinurus agebat, qui Libyco nuper cursu, dum sidera SerVat,

exciderat puppi mediis effusus in undis. hunc ubi vix multa maestum cognovit in umbra , 340 sic prior adloquitur: ''quis te, Palinure, deorum eripuit nobis medioque sub aequore mersit 3 dic age. namque mihi, sallax haud ante repertus, hoc uno responso animum delusit Apoll0, qui sore te ponto incolumem finisque canebat 315 Venturum Ausonios . en haec promissa fides est 'ille autem: ''neque te Ρhoebi cortina sesellit,

dux Anchisiade, nec me deus aequore merSit. namque gubernaclum multa Vi forte revolsum, cui datus haerebam custos cursusque regebam, 350 praecipitans traxi mecum. maria aSpera iuro, non ullum pro me tantum cepisse tim0rem, quam tua ne Spoliata armis, excussa magistro

den Von se ferre, s. Zu A. IV, 11. 338. Lib. cursu. LibycuS CNVSuS,

348. nec me dem aeq. merrit.

Da Palinurus schites, ais der Somnus itin ins Meer sturg te, go missi ersieli allein die Schuld seines Un

353. spoliata a metis. arma be-

gei clinet an sicli hier so wenig das