Vergil's Gedichte/ erkl. von Th. Ladewig .... 2, Aeneide Buch 1-6.

51쪽

maxima natarum Priami, colloque monile bacatum et duplicem gemmis auroque coronam. 655 haec celerans iter ad navis tendebat Achates. At Cytherea novas artes, nova pectore VerS3t consilia, ut faciem mutatus et ora Cupido pro dulci Ascanio veniat donisque furentem

incendat reginam atque ossibus implicet ignem; 660 quippe domum timet ambiguam Tyriosque bilinguis;

urit atrox Iuno et sub noctem cura recurS3t.

ergo his aligerum dictis ad satur Amorem: nate, meae VireS, mea magna p0tentia S0luS, nate, patris summi qui tela Τyphosia temnis, 665 ad te confugio et supplex tua numina p0SCO.frater ut Aeneas pelago tuus omnia circumlitora iactetur odiis Iunonis iniquae, nota tibi, et nostro doluisti saepe dolore. hunc Phoenissa tenet Dido blandisque moratur 670V0cibu S; et vereor, quo se Iunonia Vertanth0spitia; haud tanto cessabit cardine rerum.

Vgl. Cic. de div. I, 36, 79: di vim

suam naturis hominum implicant.

661. domum ambiguam, mitRucksichi aus die Treulosi glieit des Pygmalion gesag t. - Τyriosquebit. Die fides Punica war bei denB6mern gum Sprichwort ge Orden. 662. recursat, u. 663 aliger sind

Vorherg. Voli., Meil die Appositionals Nebensaig bellandelt ist: ausdem allein mei ne Macht berulli: Vgl. A. VI, 835. 0vid. her. 14, 73 : Surge, age, Belide, de tot modo

fratribus unus.

Ugl. Hom. Od. I, 5b-57. 671. Iunonia hospitia, S. Ob. V. 15.672. tanto cardine, in einem Soentscheiden deii Zeitpunkte. In dies. Bed. stetit cardo sur das sonst hier-

52쪽

P. VERGILI MAR0ΝIs quocirca capere ante dolis et cingere flamma reginam meditor, ne quo se numine mutet, sed magno Aeneae mecum teneatur amore. 675 qua sacere id p0ssis, nostram nunc accipe mentem: regius accitu cari genitoris ad urbem Sidoniam puer ire parat, mea m3Xima cura, dona serens pelago et flammis restantia Τroiae; hunc ego Sopitum somno super alta CJthera 680 aut super Idalium sacrata Sede recond3m, ne qua scire dolos mediusve occurrere posSit. tu faciem illius noctem non amplius un3msalle dolo et notos pueri puer indue Voltus, ut , eum te gremio accipiet laetissima Dido 685 regalis inter mensas laticemque Lyaeum, cum dabit amplexus atque oscula dulcia siget, occultum inspires ignem saltasque Veneno paret Amor dictis carae genetricis et alas exuit et gressus gaudens incedit Iuli. 600 at Venus Ascanio placidam per membra quietem inrigat et latum gremio dea tollit in altos Idaliae lucos, ubi mollis amaracus illumnoribus et dulci adspirans complectitur umbra. iamque ibat dicto parens et dona Cupido 69b regia portabat ΤFriis duce laetus Achate. cum Venit, aulaeis iam se regina superbis

und G. I, 41. II, 8.677. accitu, ein sel tenes Mors, das nur im Abi. Sing. Vorkommi. 678. mea mainima cura. Warum nenni Venus den Ascanius So' s.

A. IV, 274 L

53쪽

aurea composuit sponda mediamque locavit, iam pater Aeneas et iam Τroiana iuventus conVeniunt, Stratoque super discumbitur ostro. 700dant manibus famuli lΤmphas Cereremque canistris expediunt tonsisque serunt mantelia villis. quinquaginta intus famulae, quibus ordine longam cura penum struere et flammis adolere penates; centum aliae totidemque pares aetate ministri, 705 qui dapibus mensas onerent et p0cula p0nant. nec non et ΤΤrii per limina laeta frequentes convenere toris iussi discumbere pictis. mirantur dona Aeneae, mirantur Iulum, flagrantisque dei voltus simulataque verba 10 pallamque et pictum croceo Velamen acantho.

gegeben, S. Unten V. 726. - Ordine,

II, 27: est enim omne qu9 υeScuntur homines penu S.

VII, 71. 706. Sil. Ital. XI, 275-278 ahmi

die Beschreibung des Verg. SO nach: non una ministri turba gregis: posuisse dapes his addita cura, his adolere focos, his ordine pomia ferre; nec non et certis struitur penus. - Αm Rose der Dido wird

54쪽

Ρ. VERGILI MAR0ΝIS praecipue in selix, pesti devota suturae, expleri mentem nequit ardescitque tuendo Phoenissa et pariter puero donisque m0Vetur. ille ubi complexu Aeneae colloque pependit Tibet magnum salsi implevit genitoris 3m0rem, reginam petit. haec oculis, haec pectore toto haeret et interdum gremio fovet, inscia Dido, insidat quantus miserae deus. at memor ille matris Acidaliae paulatim abolere Sychaeum 720 incipit et vivo temptat praeVertere amore

iam pridem resides animos desuetaque cord3. Ρ0stquam prima quies epulis menSaeque rem0tae, crliteras magnos statuunt et Vina coronant.

sit strepitus tectis Vocemque per ampla volutant ruatria; dependent lychni laquearibus aureis incensi et noctem flammis funalia Vincunt. hic regina gravem gemmis auroque pop0Scit implevitque mero pateram, quam Belus et omneS

avet Aegates abolere.

Zechenden, die strepenteS. 726. laquear. aureis. laquearia

hiessen die verilesten Felder in derZimmerdeche, Welche manniglachen Schmuck erhielten. Plin. nat. hist. XXXlII, 18: laquearia, quae nunc

et in privatis domibus auro teguntur, post Carthaginem eversam primo inaurata sunt in capitolio crensrura L. Mummii. - sber

die Synigesis s. g. Α. VII, 190.

55쪽

a Belo soliti; tum facta silentia tectis. 730'Iuppiter, hospitibus nam te dare iura loquuntur, hunc laetum Τyriisque diem Τroiaque pr0sectis

esse velis, nostrosque huiuS meminisse minores.

adsit laetitiae Bacchus dator et bona Iuno; et VOS, O, coetum, Τyrii, celebrate laventes ' et35 dixit et in mensam laticum libavit honorem primaque, libato, summo tenus attigit ore;

tum Bitiae dedit increpitans; ille impiger hausit

Spumantem pateram et pleno se pr0luit auro; post alii proceres. cithara crinitus Iopas 740 pers0nat aurata, docuit quem maximus Atlas. hic canit errantem lunam solisque labores, unde hominum genus et pecudes, unde imber et ignes, Arcturum pluviasque Hyadas geminosque I riones; quid tantum Oceano properent se tinguere soles 745hiberni, vel quae tardis mora noctibus obstet.

730. Omnes a Belo, alte Nach-kommen des Belus, Vgl. G. III, 2. Sil. I t. I, 87 L: omnisque nepotum a Belo semieS. 731. loquuntur, vgl. Hom. Il.

733. esse velis. Nach r6mischer

diis volentibuS. 737. libato ist Abl. absol. , Wie composito A. II, 129. tranquillo

A. V, 127. - Summo tenus Ore summis labris.

ἀστρολογίαν πρῶτος κατωπτευ

σε ' προλέγων δὲ χειμι υνας καὶ μεταβολὰς ἀστρων , καὶ δυσεις

Grosse im Stertibit de Bootes, dem die Allen grossen Einfluis aus die

56쪽

nec non et Vario noctem sermone trahebat

infelix Dido longumque bibebat amorem

multa super Priamo rogitans, super Hectore multa; 750 nunc, quibus Aurorae Venisset filius armis, nunc, qualeS Diomedis equi, nunc, quantus Achilles. immo age et a prima dic, hospes, origine nobis insidias' inquit 'Danaum casusque tuorum erroresque tuos; nam te iam septima portat 755

omnibus errantem terris et minus Oceano se tinguant dennauch die Nachi sinkt nach vollendetem Lause in den 0cean, S. ZUA. V, 721. 0vid. met. II, 142:rio positas in litore metas umidanoae tetigiti; tardis bildet einen

57쪽

Conticuere omnes intentique ora tenebant. inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto: insandum, regina, iubes renoVare dolorem, I roianas ut opes et lamentabile regnumeruerint Danai, quaeque ipse miserrima vidi 5 et quorum pars magna sui. quis talia sando Myrmidonum Dolopumve aut duri miles Ulixi temperet a lacrimis 3 et iam nox umida caelo

praecipitat suadentque cadentia Sidera Somn0S. sed si tantus amor casus cognoscere nostroS 10 et breviter Τroiae supremum audire laborem,

1. Conticuere . . . fenebaret. DRS

E. 4, 33; 6, 85. A. I, 648. II, 37. III, 146, 47 2.

Vgl. A. II, 361. III, 481. IV, 333.

mit amor S. 2. A. VII, 591.

58쪽

quamquam animus meminisse horret luctuque refugit, incipiam.

Fracti bello satisque repulsi

ductores Danaum tot iam labentibus annis instar montis equum divina Palladis arte 15 aedificant sectaque intexunt abiete costas; votum pro reditu simulant; ea fama Vagatur. huc delecta virum sortiti corpora furtim includunt caeco lateri penitusque caVern 3Singentis uterumque armato milite complent. 20Est in conspectu Tenedos, notissima fama insula, dives opum, Priami dum regna manebant, nunc tantum sinus et statio male fida carinis; huc se provecti deserto in litore condunt. nos abiisse rati et vento petiisse Mycenas. 25 ergo omnis longo solvit se Τeucria luctu.12. horret . . . refugit. Uie hier

15. Palladis arte aed., Sie bauen

tern durch e in Freu densest

59쪽

ΑΕΝΕID0S LIB. II. 47 panduntur portae; iuvat ire et Dorica castra desertosque videre locos litusque relictum. hic Dolopum manus, hic saevus tendebat Achilles; classibus hic locus; hic acie certare solebant. 30 pars stupet innuptae donum exitiale Minervae et molem mirantur equi: primusque Τhym0etes duci intra muros hortatur et arce locari, sive dolo seu iam Τroiae sic sata serebant. at Capys, et quorum melior sententia menti, 35 aut pelago Danaum insidias suspectaque dona praecipitare iubent subiectisque urere flammis,

aut terebrare cavas uteri et temptare latebras. scinditur incertum studia in contraria Volgii S. Primus ibi ante omnis magna comitante caterva 40 Laocoon ardens summa decurrit ab arce

et procul 'o miseri, quae tanta insania, cives creditis avectos hostis aut ulla putatis dona carere dolis Danaum sic notus Ulixes aut hoc inclusi ligno occultantur Achivi, 45

aut haec in nostros sabricata est machina muros inspectura domos Venturaque desuper urbi, aut aliquis latet error; equo ne credite, I eucri.

prodigia indomitis meme sub ae

quoribus, et succensa Sacris crepia

47. inspectura domos. Laocoon

sei, aus die Mauern Zu Springen. 48. aut aliquis error, oder irgend

60쪽

P. VERGILI MAR0ΝIS quidquid id est, timeo Danaos et dona serentes sic satus validis ingentem viribus hastam 50 in latus inque seri curvam compagibus alvum

contorsit. stetit illa tremens, uteroque recUSSO insonuere cavae gemitumque dedere cavernae. et si sata deum, si mens non laeva fuisset, impulerat serro Argolicas foedare latebras, 5bΤroiaque nunc staret, Priamique arx alta manereS. Ecce, manus iuvenem interea post terga revinctum paStores magno ad regem clamore trahebant Dardanidae, qui se ign0tum Venientibus ultro, hoc ipsum ut strueret I roiamque aperiret Achivis, 60 obtulerat, sidens animi atque in Utrumque paratUS,

seu versare dolos seu certae occumbere m0rii. 49. et dona fer., Ugl. Soph. Ajax665: εχθρῶν ἄδωρα δῶρα κουκ

me truncus illapsus cerebro suStulerat, nisi Faunus ictum dextra levasset. - foedare, S. Z. A. l, 10. 56. Staret - maneres. Dieser

VII, 563 L: mutassentque Solum ScῬ- tris Aeneia regna nullaque nunc Stares terrarum vertice Roma; Vgl.

auch A. II, 428 s. III, 118 s. VII, 684 s.

Iiat. XVI, 72: palmas post terga

revinctuS.