L.B. Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universae in quinque tomos distributa. Tomus primus quintus .. Tomus quartus, qui geographiam cum hidrographia, chronologiam, gnomonicam, pyrotechniam, architecturam militarem atque civilem complectitur

251쪽

evadit 6. 236 Goom. eonteo uenter ope elusedem instrumenti Tormentum ad libellam hoe est . ita disponi potest , ut axi ν ejus sit Hori- acuti parallitur.

36. Iactus in elev1tione Tormenti Horitonis tali minimus , in elevatione os traduum ma- imus, in gradib M a 4s aequaliter remotis κω

Ex PERIENTIA T. 137. Longitudinem jactus Horirontalis oe in maxima elevatione 43' pro diuestate Tormentorum nostrorum ,

supposta ratione Pulveris pyrii ad pondus Globi subdupla , oe numerum j. Atium diurnum experientia ita des- nivit .

Nomina Tormen torum .

Longitudo iactus

oci Io Ioragos ac locquot necessarii fuerint .

Paulo aliter eor de It Autor Gallus,la Chevalier de S AINT IULIEN a . quemadmodum subjecta Tabella a parer, in eriin columna prima habetur pondus Glabi caculat , unde magnum A Tormenti innotescit.

ωὶ za sere M VULCAIN. Pondua globi

plumbei Iactus horiχOnia talis. Iactus mansis

mus.

33 lib.

252쪽

Idem auctor es , Globor tormentarios ad Hyantiam εoo passuum , 9, XO, 11, o, immo II pedibus sub terram defodi. EX PHRIENTIA 8. li 33. Auando Tomerium ophi

DK FINITIO 22. I o. Mortarium est Μachina belli. ca, e qua Globi incendiarii, Bombae praesertim ac Granatae, Haculantur. Scito LION I.

Raso LUTIO

r. Ducatur recta AB , quae longitudinem Μortarii designet, χ librarum seu diametrorum Mose

tarii.

253쪽

' technia. Reliqua ex inspectione Mum intelli

a. Reliqua pars CB m et Calib. divi

datur in tres partes aequales r erit

CD α : Calib. longitudo camerae

accensoriae.

4. Fiat latitudo ejusdem camerae CF- Q Calib. crassities GH m o , sed juxta Animam ΙΚ πι, prope Cylindros laterales LM o. s. Longitudo Cylindrorum lateralium Μ fiat ' Calib. diameter eorundem distantia a camera ξ.

ABCD , cuius longitudo AB Calib. altitudo AC τ. a. Fiat CE m n, EPS, FG E, CH in ii & erigantur perpenduculares GI & ΗΚ α ri, recta I Κconnectendat.

a. Fiat DL α 1 A & in L erigatur perpendicularis LM ipsi DL aequa. Ius Diuiti reo by Corale

254쪽

De ornentis Mortariis. Cap. IV. et I

sis, ducaturque per Μ ipsi AB marallela No. . Fiat MO m A, mex N demittatur perpendicularis NP m ., , per P ducta ulterius P m o ipsi AR parallela. s. Recta QK dividatur bifariam in

R, & ope triangulorum aequilateis xorum super ΚR & RQ excitatorum describantur arcus cognomi

nes s

6. Similiter ex Odemittatur perpendicularis OS i : & facta DT α θerigatur perpendicularis TU α et εἰ, , arcus SU pro arbitrio describ

tur.

7. Fiat TX α et & iaX excitetur perpendicularis XY m zτ, tandemque arcus YZ , facta UZ m zτ, ope trianguli aequilateri super YZ excitati describatur. 1. Fiat Mametet & ex centro a destriabatur , radio paulo maiori quam Cylindrorum lateraIium Mortarii,

arcus bcae

erit i mbe pulvinar Mortarii. xo. Linea Am continuetur in n fiatque

ct , si quod vacuum superfuerit spatium, tam repleatur. Alii idem

Cylindro ligneo eAplent. Σ. Tegatur camera cespite, qui cavitati Μortarii congruit. I. Bomba , Granata vel Gisbus imcendiarius ita demittatur in Momtarium, ut tubus accensorius sit in axe ejus & foramen accensorium orificio Tormenti obversum. . Humo, tano, stramine, funibus, cespitibus vel alia materia quacumque ita coerceatur, ut nonnisi sumisma vi explodi possit. Si enim Pulis veri pyrio statim cederet, minorivi expelleretur. SCHOLION

tum.

r. Quantitas Pulveris pyrii ad expla.dendum Globum necessaria in cat. Ad orificium Mortarii applicetur Iatus AC quadrati ABDC, ex cujus angulo B Quadrans descriptus Disili orale

255쪽

di perpendiculum BEdependet, ita ut axis eius HG sit ad AC perpendicularis . a. Mortarium elevetur ac deprimatur, donec perpendiculum GE in Quadrante datum elevationis gradum atti agat. Dico angulum DBE esse aequalemi angulo I HR, quem axis Mortarii HI' cum linea Horizontali HR efficit.

Quoniam HG & AB perpendiculares ad AC; erit HG ipsi AB p.rallela I. as 6 Geom. , adeoque HGF ABE I. 233 Geom. . Sed cum angulus ad F rectus sit c g. ars Mechan. ; erit FH G ipsius HGF compIementum ad rectum I. et rGram. . Quare cum EBD sit ipsius ABE complementum ad rectum g. I 43 Geom. γ ; erit EB Di I HR I. 91 Arithm. . Q e. d.

De Tormento Institis Caniculis saleterramis.

et e r. 'I Dr tum insititium G oine Fetarde est Conus trum catus serreus cavus ABDC Pulvere

pyrio granulato repletus , quo ρογtae , muri, catenae &c. commode perfringuntur in clandestina invasi

t. Recta CD 6 2 Us. Fig. pag. seq. digitorum dividatur bifariam in B ,& ibidem erigatur perpendicularis AB eidem aequalis.

256쪽

pro semiordinata Parabolae quaeratur Parameter ejus I. 391 AnaLfinit. J , eaque inventa , Parabola describatur s. 392 Anal. finit. . 3. Producatur BA in E , donec AEI digitorum , & per E ducatur parallela FG ipsi CD, fiatque EF EG α dig. 4. Producatur etiam CD utrinque in H & I, donec HC DI-2 dig. fiatque C et & D Σ et dig. s. Fiat mn m et & pq qr dig. Ita quidem CADIGFFI sectionem Tormenti exhibebit, & in specie Parabola CAD sectionem Animae seu cavitatis, mn foraminis accensorii & prCamerae accensoriae: nec difficulter his datis Tormentum insititium parabi

6. Per foramen accensorium mn agatur tubulus TU cum lamina cuprea, cavo Tormenti congruente,& orificio exteriore obturato impleatur materia accensoria , quae ex Nitro, Sulphure& Pulvere trito in ratione ut a, I & 6 invicem permixtis constat. 7. Cavum Tormenti repleatur Pulve. re pyrio granulato optimo , quod

in arctissimum quidem spatium

comprimendum, ita tamen ut non comminuatur, ne vi ejus quidpiam decedat.

8. Quando vix unius digiti altitudo vacua restat, spatium reliquum stu-pa impleatur & discus vel ligneus

vel plumbeus imponatur. 9. Tegatur porro tela crassiori, cera atque terebinthina liquefactis macerata & filo cannabino constrinis genda, ut Tormento tenaciter ad

haereat

1 o. In Tabula lignea quae ex ligno quercino vel alio quodam solidiori paranda describatur circulus, cujus diameter aequalis diametro baseos Tormenti majoris & excaveis tur ad profunditatem τ uniua digiti , ut orificium Tormenti eidem immitti possit. Est autem longi tudo Tabulae et Vid. Fig. g. Is I. pedum ; latitudo I 8 , crassities rdigitorum.

firmitatis ergo &ΙΣ. Tormentum eidem affigatur eo modo, quem figurae inspectio docet. Quodsi tabula cum Tormento ad portam appendatur ἱ Pulvere pyrio accen- ω effringetur. SCHO . Diqiti eo by Corale

257쪽

assis Elementa Drotechnia.

DEFINITIO 24.rs . Cuniculi subterranei sitnt cellae subterraneae, aliquot doliis vel f cis Pulvere pyrio resertis. adimpletae, ut, eo accenso , tota moles incumbens subvertatur. ExpERIENTIA Rrss. suodsi Cuniculu/ nimia NAveris Drii quantitate oneretur , -- Iem incumbentem nonnisi perforat , dimmetro framinis latitudinem camerast non excedenu . suodsi Pulveris p ii quantitas nimis ea uua fuerit , moli incumbenti nonnis lxemorem incutit :Si vero jussa quantitas adfuerit, eamdem penitus subvertit. COROLLARIUM H in

asε. Neeesse itaque est , ut quantitas PM- veris pytu ponderi sub variendo propcrgione

tur a

COROLLAR LUM P.

Is . Unde neeesse est , ut tum pondus molis. subvertendae, tum quant 1 tas Pulveris pyrii supputetur, n isi saece Isus irritus esse debet.

Ex PERIENT ID Io.

vertendum 2I 6 pedes cubicον

terrae requiri s vel Io librorterrae sabulosae ix vel 11 l Pu -- argillota Is vel 26 , mr pyrii, muri recentis Is vel 1 olmuri vetusti is vel sol SURrR EUs de S. REMimo cba tribuit uni pedi cubico

terra arenae

argillae terrae pinguis

murorum lapideorum I ao veli 2 s i duin

lateritiorum so J

PROBLEMA II. 26 o. Dista mole subvertenda inust vire magnitudinem camerae Cuniculi .REsoLUTIO.

I. Inseratur r ut ars pedes cubici, ad quantitatem Pulveris pyrii iiDdem subvertendis sum cientem Drss ) , ita moles data ad qua titatem ei subvertendae requisi

tam.

2. Pondus hoc ducatur in soliditatem librae unius, Pulveris pyrii , nempe 393 lineas, cubicas. a. Ex iacto extrahatur radix cubi- , quae erit latus cubi, cui cam in Cuniculi aequalis.

Ex. gr. Subvertenda se moles terrea 246. pedam sub tuorum,. Inseratur τ

258쪽

De Tormento Institio ει Cunie. O . Cap. V. 247

ciso Latus Camerae Cuniculi Sc AOLION L.

quod Valli vi Pulveris pyrii subve

tendum

x. Paretur aditus AB, cuius altitudo vel f pedum, ut fossor in genibus consistere queat. 2. Aditus producatur non recta, sed

per anfractus BD , BC , BE ad

x8 vel ao pedum longitudinem , prout res tulerit , donec scilicet

moles subvertenda camerat immineat . Humus vero aggesta asseri

bus & pilis sustentanda , ne fossor

obruatur.3. Effodiantur eamerae cubicas, qua rum latera per calculum fuere de terminata I. x εο ὶ , debita Pul veris pyrii quantitate instruantur I. cit & spatia vacua expleam tur I. I 6I . . Cameris oneratis, per ductus an-

259쪽

fractuosos ducatur eanalis Pulvere pyrio plenus, per quem ignis in cameras deseratur &Introitus diligenter claudatur, relicto tantum exiguo soramine, per quod Pulvis accendatur. Scito LION P

260쪽

ELEMENTA

ARCHITECTURAE

MILITARIS.

EGULAS Arehitecturae militaris ita tr

dere aggressus sum, ut simul earum rationem redderem. Ut Vero praeterea apis

pareret, quomodo iis satisfiat, palmarias muniendi Formas una explicare libuit . Et quoniam fieri nequit, ut de diversis muniendi Formis accurate judices, nisi

singularum linearum angulorumque singulorum in iis occurrentium quantitatem exacte noveris , eademque cognitio perquam necessaria existit, ubi Munimenta animo concepta vel in charta delineanda, vel actu exstruenda; ideo quoque docui, quomodo per Calculos Geometricos & Trigonometricos ex quibusdam lineis atque angulis secundum regulas fundamentales assumtis reliqua eruantur. Hinc ve

ro constabit, quam feliciores fiant in Architectura militari progressus , si quis ante Ge'metriae atque Trigonome-