장음표시 사용
21쪽
spectes angelicς oim persectissimetim
Species sensatae 3e insensatae. 273 Species & potentiae duae partiales caulae. Ex imagine infimae speciei pol elici coceptus naturae genericae& specifics 3 o Quaelibet pars speciei rem totam repraesentat. 34ι Cur simul plures species in eodem intellectu esse polsint non vero plures figurae. 3 Pro Occasione rerum species infundi aliqui putarunt. 434 Cur species non repraesentent continge-tia antequam sint. ibid.
Species insitae non indigent ope phan ta smatum. 317 Scotus negat dari specie quae sit propria alicuius substantiae. 3o Alii melius id cocedunt di quomodo id fiat. ibid. Ad receptionem specieru humiditas, ad retentionem siccitas iuuat. 268Q;io pacto intelligendu speciem visitem modo pyramidis produci. Species visites nobilioris notae quam audibiles. 183 Species vi silis non est alia aversa quam
aduersa. I 62Multae simul species in oculo. - ibid. Quaelibet obiecti pars producit sui speciem in eadem med I parte. I 6 Quaelibet pars speciei repi s sentat totum obiectum. ibid. Species visitis quomodo fundatur. I 6Ochio pacto species fiat memoratius. 337Species ad usum 3c ornatum animae inseruilini. 42o
Species intelligibiles pei manere in intellectu negauit Avicenna. 29 Dati in intellectu species ieru linmateria Iiu pro utraq; parte cit disputabile 3 os Species defuere a subitati,s separatis opinio Avicennae,& Platonis. 3o Argumenta quae probant animam in sua creatione species accipere. 32. Quod non accipiat. Ibid. In hoc vitae statu non dantur species intuitiuae. 3ο8 Non potest dari species aIicui naturalis metis cogitationes repraesentans. De prodiation acquisitio re,ac infusi ne specierum λmmae, vide AnIma salsonali I. Spem specu lorum usus etiam ad animum componendum. I 6 Argumenta probantia videri in speculo imaginem. 168 Videri ut speculo imagine , Nobiectum qui centelat . ibid. Opinio opposita. ibid. Solum res in speculo cerni. I 6sIn speculo stacto mutato situ parriu cur muli splex appareat obiectum. I 68 In speculo an imago cernatur. 169
subiectum huius operis quid. subiectum tractatus animae separatae Minstitutum. 38sVnde specifica subiectorum differentia colligatur. 6. Non oportet variari proprietates pro subiectoriim variatione. ibid. Subiectum supponi quid sit. Fr
subsistat ne anima intellectiva in corpo re. s 3 Anima intellectiva per se subsistens. SI Subsistere tripliciter. 1 oomnes an in stubsistut primo modo.ibi. Subsiliendi indicia duo. As
substantiae corporeae diuisio. 3ssaddiicaei iubtialias spuituales de medio
tollebant. ηεSubitamia creata no agit immediate. Io Nulla subitantia intendi tur, vel remit litur. frSubs antia quomodo possit esse immediatum agendi principium. III
Animae lubitantiae sensus inhaerere qui
Tactus inter sesus origine, & necessitate primus, dignitate vitiinus. 2 LTactus duplex. 47.&3l Iactus necessitas. ais Plurium taetuum assertores. HATactus, &gultus omnibus animalibus
Uniri tantuin specie tactus. Tactus specie distinctus a gustu. I sTactus organum nen in solo corde. Tactus in qualibet parte corpori inest. ibid. An tactus externu medium vendicet da tui medium est caro. zzasti
22쪽
Tactus obiectum unum formali ter. . sΤactus priuationem proprii sensibilis a gnoscit. I9ITactu &gustu ora animalia pollent. 363Tactu destructo animal interit. 36s Dolor & voluptas an ad tactum perti
Qualitates tangibiles habeat eundem modum immutandi tactum. ias Fames de sitis quomodo spectent ad tactum. 116 o posse quicquam agere in tactum nisi corpore interiecto, opinio Averrois. χICorpora mollia, leuia, ac plana pomini se tangere,non quae aspera,& inetqua- 'lia. ibid. Quem tactum requirant corpora. ΦyTacius sensus temperamenti dicitur.xas ciso,s, Titillatio. Quae in titillatione reperiti tur quomodo ad tactum pertineant. 126 Cur alienas frauduleatasque tactiones irrugis ieratainus,quam nostras. 473Τalpa bestia subterranea. I Talpae subterra audiunt. 183Τalpae caecitia. 1 6 Talpa oculos habet. ibid.
Tepetamen tu animi inores sequutur. I Pixstantis sunt temperamenti est corpus summum, 'a Th/ol a.
Theologia nostra pei se ineuidens. η27 Vnde repugnet Theologiam beatorum
Effutndendam a Deo beatis Theologiam euidentem. ibid.
Anima separata habet terminum intrinsecum magnitudinis. 6 6.& seq. Nullus et aiae separatae magnitudinis terminus versus minimuin loco. 439 &
Verbum multipliciter. 33 Verbum corporis & cordis. ibid. Verbum pcr intellectioi:cm non produci qui pulcnt. 333Qiic u occcsiario sit daindum. 333Pixsenita obiecti productionem verbi
non inti'. dst ibid. o pro .citur verbum ut in eo tanquam
in imagino proaucat utcbicctum. Si Per quam actionem producitur. ibid. Verbum est qualitas. 33s Ad rationem verbi quinque. 334 verbum saepe intellectio appellatur. 33s Verbum est propter intellectionem.335Verbu non distinguitur realiter ab intellectione maxime velo ab obiectos s 9 Verbum exprimunt Angeli cum se inielligunt.
Verbum non gisni tur per i nielligete di- .ulnum essentiale. ibid. Quae latio suadeat dandum esse verbum expressum diuinae es lentiae. ibid. Beati verbum exprimentes non seruntur in Deum immediate. ibid.
Quo pacto species intelligibiles & verabum distinguantur. 338
In prima,& iecunda operatione intellectus datur veritas per se. I 8 Veritas non datur in compositione , &d uisione phantasiae. 3 3
Cur non videatur aer & supremus ignis.149 An se viderit in aere Antipheroea. I OCur videatur nebula remota,non proxiis
Cui' quo res grandiores, eo e remotiori loco videamur. afo
Non videri aqua sub terra absque aliquo
Violentum quid. AII Vistis. Visitis species quomodo fundatur. I 6ci Quaelibet pars speciei vistis totum obiectum repraesentat. ibid.& seq. Quaelibet obiecti pars producit sui sp cic visite in qualibet medii pat te.ibid. Visio. Visiost inclystalloide. I 66dio fit viso in cogressu nerui optici. I 6 Visionem non feri humore crystallino qui putent. 36sQuomodo fiat vi fio. i56 de q68 Viso fit rcceptis speciebus. I sVisionem fera extrari ittendo radios qui
putent. I 18 Ad vi synem requiritur lumen rationena edit,& obsteti. 3 7 Viso improprie cicitur colorata. Is Visio beata non educit at fracticiat masensibus in corpore gloriolo. 31
23쪽
insuavis ceterissensibus excellentior. I 6 Visus obieetiam. ibid. Quomodo visus tenebras pereipiat. a s Qui cur cesores quidam ossiciant. I 3.&seq.
Vita duplax. 3 E quatuor vitalium operationum gen ribus quadruplex vitae gradus colligi.
Corpus vivens complectitur materiam,& Brmam. Quae propria in viventium operationuhus desunt Angelis assumentibus corin
Pora. s ullum vivens est sine eaIore. II s tentia nutritiua est qua vivens ut vivens conseruatur. II Non materia, sed sema viventia terminat. II IQuatuor viventium genera ex quatuor uiuendi modis. Io Cur ex appetendi vi non habeatur unum viventium genus. IOICur non aliud ex potentia generandi es emine. ibid.
Viuere ab anima vegetatiua primo est.
Duobus uiuere dicimur, ut materia &serma. 9 Vt aliquid dicatur vivere satis est si ex
quatuor operationibus vitalibus una ex rceat. 89 Vnio animae cum corpore triplex. 71Vnio est modus substantialis,& ipeciaiis
animae. εο9Vnio & separatio opponutur priuatiue, ibid. Cur anima non uniatur per accidens corpori. 71 An anima separata ad unionem corporis naturaliter propensa sit. 434 Vnio animae ad corpus omnino illi naturalis. 4 4 &seq.Sat est unio localis ut anima se, & exterisna corpora moueat. 4st
L A U SFalsa opinio de animarum unione. ibid.& seq. Animae in unione non habent esduxtim effectivum. 43 I
uniuersale separatum nihlles . is Discrimen inter uniuersale, & singulare.
Quae potentia rem uniuersalemquae si gularem percipiat. ibid.
Voluntas tribus modis mouet appetitu. Voluntas potentias mouet. ibid. Quae potentis a volutatu imperio exemis Ptae. 368miis utarunt volo talem aequE nobilem esse,ac intellectum. 371Voluntate nobilior intelIectus. Volutas realiter dissertab intellectu. 3 74Membra volutati politice obediunt.381 Non requiritur iudicium practicum ut operetur voluntas. 3 77 Nec speculatiuum ex sententia multor ibid. Voluntatis libertas estea obiectum quod non est summum bonum clare vitum .
Ad voluntatis libertatem non requiritur uod ipsa cognoscat. 3voluntatis habitus quomodo cognoscat intellectus. ibid. Voluntatis actiones simplicitet liberae. 3 67 Vox. Vox sonus est respirantis animalis. II vocis definitio. i8s vocis causa multiplex. ibid. Ad vocem maxime costri lingua,& gu
gulio. 184 Vocis tegimen primi dentes tenent. ibid. x ois assectu significat nati iraliter I 8sQuae animantia vocis expertia. ibid. vocis instrumenta quinque. 383Beati in coelo edunt vocem. ibid. Vnde numerosa vocum repercussio. 471 Animalia quae non respirant vocem n aedunt. Is Cur trepidantium iratorumque vox ire mula. 4 Cur item senum. 47 sRationis expertia affectus voce exprimunt. 18.
Vnde existat balbuties di quibus ea acci
24쪽
De utilitate, ordine materia subiecta, ct partitione
horum librorum . Vantum scientia de anima , ob certitudinem demonstrandi, δc rerum, in quibus Versatim', nobilitatem, Hulat scieinter alias Philosophiae partes emineat : quam sit tiae utilitum ad vitam proia instituendam, & moderadam, tas, quod tum ad omnem veritatis cognitionem utilis, ex iis, illius opeqtiae Aristoteles mox docebit,conspicuum fiet. Sed se ipsuin idem,praesertim quod ad utilitatem spectat, sit aderi quis Pro amplius, illustrarique ex eo potest, quia ut celebris illa siue Chilonis, n0xxx siue Phemonoae, aut Thaletis, vel quicunque eius auctor fuerit, sen- bi 'μΤ'tentia foribus templi Delphici ab Amphictionibus inscripta commo- , nebat, maximὸ eniti quisque debet, ut seipsum norit: nolis autem se retia Laee nemo potest, nisi animi sui naturam, Ac dignitatem perspe stam ha- tius lib. i. Mat. Q uin verb, ut M. Tullius lib. I. Titscul.quaeli.&Plotiniis lib. Plin. lib. 3. En adis cap. I. post Platonem in Alcibiade I. censuerunt, non I. cap. 32. aliud Uelphica illa in cri ptio hortabatur, quam ut animi naturam Macrobi. cognosteremus. Videlicet,qiria, quisquis mentis suae vim, Dexcel- Satur. c.6. lentiam spectandam sbi exhibuerit, intelliget non esse in his fluxis Xenopb-M eaducis bonis immorandum; sed sempiterna, de diuina omni stu- Comi dio, dc contentione quaerenda: in quo praecipua veri, de legi imi Philosoph ornamenta confistum. t Et item doctrina haec magno , - usui ias, qui de communi vita de moribus disceptant, ut constar ex im
o l. Ethic. p. I, . &ex lib. S. cap. I. E erum oportet eos a Natn-rali aceipere, quo pacto ratio fiammam animae arcetri teneat, ut indz. appetendi dc irascendi vin sibi stibiiciat, & insurgentes motus ad sit oppoτ-- certam noti. in moderetur. cIportet etiam principium actionum,
25쪽
in quibus humanae vitae felicitas sita est; itemque partitionem facul. latum, qua ad ali istus de virtutes explicandas utuntur,ab eodem ira Divari. I luctat tinet illa Acilio telis commonitio in cxtremo capite libri l. Ethic. sicuti Medici,qtii remedia curandis corporibus adhibent ut munere suo probe fungantur, in animorum cognatione multum operae collocant: ita ac multo potiori ratione Philosopho ciuilr, qu sanandis animi morbis studet, comperta essedcbere, quae ad animscientia in spectant. Ad primam vero Philo Phiam mirifice consert
quatenus ab ut essedi Iposito a Nabstantias intellini biles,& a materi: et in t asper an logi hi mandar', simili tu duremque prouehimur
vili innana' enite supra se conuertens, i se ipsa ad diuinam naturam
a qua prosectacst, reuocatur, & quicquid ipsa perfectionis habet, ii Deo ominuit tueriem Jm Lnt rure niti mi liori tamen nota, omnique irnperfectione sit blata. t Deniqaee et, hi muni ratione,ad om. nem Philosophiae partem opportuna est haec de animo meditatio; quia, cum animus rationisconsili qtie particeps vi trismegistus in Asclepio ait nil velutiomoti aeternitatis: S: temporis, atque in te ialigibilis, corporeaeque naturae nexus, ac confinium : vel, uti alii dixere, totius mundi ii imma: si qui dena natura inciua extremaS rc- . Animus praesentat, superiorem ut ure go, instrio retri ut exemplar 2 fit Vt ani- noster me-ini doctrina veluti quoddam rerum diurnar a & humanarum scien- dius intertiae compendium existat, no tre ad omnem aliam veritatis notionem aeterna αpraeparet. Ostendit quoque uberem huiusce contemplationis fru- caduca .etiim , id quod D. Augi istinus a. de Ordine, cap s. asserit, nimirum duas esse praecipuas in Philosophia quaestiones; una iudeantula, aikeram de Deo. Primam, essicure, vitios ipsos nouerimus salteram, rori g ncm nostram illam nobis dulciorcio, hancchatiorem ei se: ill rinos dignos beata vita hanc beatos reddere Certe animi considerationem magni esse momenti satis ostendunt tὶm Patrum, quam externorum etiam Philosophorum ea de re scripta. Nam D. Dionysius cap. de Diuinis nominibus de anima scrip sisse se meminit: D lustinus Philosi, phas de Martyr eius Margumenti librum edidit, ut refert D. Hieronymus in libro de Scriptoribus Ecclesiasticis; U Augustinus librum unum composuit de limmo dialitate animae: alterum de Animae quantitate; quattuor de Anti Η, eius origineis D Gregorius Nyssenus sitis longam disputationem 1 ιο cum 2rore Macrina de Anima de resurrectione habitam literis com mendauit. Tertullianus. unum de Anima librum condidit. lam vero Ethnici auctores multa de eadem constripsere; Trismegistus, Plato, Theoptarastus, Plotinus, halcidius,Proclus, lamblichus,Tullius,auctor operis de Sapientia secundum Aegyptios . Aristoteles etiam Prς- ter hos tres libros, alium reliquit de Ammae quaestionibus, sed iniuria
Porro autem quanto studio hoc opus ab Aristotele elaboratum, perfictumque fit, testatur ad eius prooemium Themistius hisce verbis : Cain pleraque omnia Aristotelis scripta eiusmodi habeantur, ut demirari piaestantiam eius tacite silppetat; nulla prosecto commvn ratio est , in qua ille perinde ingeni j sui vim & subliunitatem Oitcn I. L , arque in ea quae ratio m animae continet; si x Disitirco by Coos le
26쪽
uem quaestionima, siue copiam inum pulctori triariam, siue doctrinae subtilitatem quaeras;ei uisculi sunt libri de Anima ;vtvni illi homini omnia,quae ad hoc genus perimen i uinimis fuisse, constitisseque
illud uel b hoc loco in primis disquir dum o irrit, quod dissi-ω. Ziz
dentium Interpretum opinionibus agitatur'; Videlicet, quem haec ii scientia inter ceteras I'hysiologiae partes , doctrinae methodo , a i, o tu in que ordine , Iocum sta vendicet: bed , Iongiori disputatione o- ter cetera inissa, statuendum est cum Theophrasto'hpud Jhemistium lib. 3. Physiolo liuius operis ; capit. 39. suae paraphrasis idc D. Thoma, quem Re- gis paetes. 'centiores stre sequuntstr eam proximδ sequi post libros Meteo- Alioru senrorum; atque antecedere totam disciplinIm ad res animatas per- tentia.
tinentem. Namque ut D. I homas & Jheophilus in prooemio huiuste operis animaduertunt, sicuti lyhysiologiae toti iis exordium cst Physiea Austultatus 1 quia uniuersam 'nisi alium principiorum
cxplicatilinem conrimit: ita con rebus, tu inimum c amen ratio. Dum dei rebus ani in alis visor consideratio an in . e , quae rerum ani-aarrat irain omniti ne principia inest. Alexa aderramen Aphrodisiensis in suo primo de Anima, & Auermes Mi reori, rum pr: orem imcere traebitionem de animalius a pari: bus. Primunt , quia contem I 'atio materice antecedit contemplationem formae palles vero , sitire organa , si in t materia , si bieetiimve animae. Secundo , quia
anima desinitiar per corpus organi quare ne detinatio X ignoriς progrediatiar , oportuit deciarat Hield prasis ab Hiistotele fuisse. I saec tamen arginaei ita non concludunx. Nam esto, partes rganicae RVIUIitur znrmnlitim , doqinbus Avis loteles in libro de lyartibus alii malium
deserit, habeant ses ex parte materiae , qimentis cmrporeas functio-Iux . iri te in se recipi Unt: d spositiones lire necci sui. v suiu ad introducti obem antiriae, Vimo loco exponeimis . t icet item partes organicae facilius Ino antur , quam ranima, clari S natura Ibdita
i , re itastidita'; non proinde tamen de js p uyy stramlunt fuit, i a de anima pi iiii syqi ira, ut paul δ' antὶ sigil in cauimi's, numetque Aristotelcs l. capite . libri I Physic. dc capi te i.&3. lib: I. de Partibus istinatilina', post Platonem in Haraedo , ct Hippocratcm 'ti l b. Comunto
de Rathirre humana , in omni bene instituta disciplina ea tr et inda , a Prius prius sint ; illiae patent latit)s, ac magis communia habentur, ne Eadem si pilis repetere cogamur: anima vero latius, patct, quam partes anti aliun , cum hae aninia imbus di intaxat: illa omnibus insit vi-ilentibus. Nec ma feriae consideratio ontei ablationein folmae praeit, si aqiud doctrinae ratio postuleti anima vero non per corpuSorgani- c lina animalis , sed percolptifoganicum viventis in commune defi-ii: tr. 9 Hante doctrinam deo nima declarari ab Aristotele haud δ cilc fuat ἰ chim ad aninnae definitionetii percipiendam distini, de in
organici colporis notitia minime requiratur ; sed conlusas sticiat, quae facile potes comparari. Quin v cro non minii S ad n ri t tiri organici corporis sciens atanirnae; clita in ad animae scientiam rigatrici corpori 1 cogniti exigiri r : qti idem anima etiam In dennitalloire corporis organici adhibetur, cdm definiatur id , quod aflectili ne it organis, ad animae functiones obeundas ac mmodatis. Quo pa-Α a icta
27쪽
tet eiusmodi arguinentum, si quid momenti habeat, ςqua vi in adire sarios retorqueri posse. Nunc,quodnam horum librorum subiectum sit,cxpenda mis V
ob- , ne tuo hoc loco , ct quidam alij E Recentium Hailosophorum cretania lenien Ri ymam , scd corpus animarum esse statuunt. od. pri bant;
prin Main; quia haec doctrina pars qu aedam est Physio 'og ae,ita oportet, i. Arreum. zius matcriam talem esse, Ut de ea totius, Physiologiae bectum tan- .i' qtiam de parte in seriori ac minus late patenti emi e tur liquet au i, tem, ens mobile de corpore animato, non de anima eo pacto dici.
Deinde quia vel hic, vel nulli bi Aristoteles de corpore animato egit . nulli bi egisse absurdum est; nec enim , Philosepho tam praeclara species entis naturalis silentio inuoluenda fuit. Fgit ergo de illa in op re; ac proinde corpus animatum est illius subiectum. Tertio, quia id subiectum cuiusque disciplidae est, cui primδ, ac per se conuentum aD
sectionos, quae in ea tractantur r at nutriri, sentire, molleri, velle, intcligere,ceteraeque eiusmodi affectiones, de qui di in hisce libris dis
seritur,non animae, sed corpori animatopyrtim incommune, partitia i
per sua inferiora pta in dira ac per se competunt,ut capite primi libri, rex. s . Aristoteles inquit. Quare non videtur negandum,materiam: . Setutia. huic operi subiectam esse corpus animatum. Verum nobilissimi qui- Apollina- que I'eripatetici, Simplicius, i hilopontis, Alexander, Themistius, D. ris , Fian- Thomas, M Albertus, AEgidius, 1 heophilus, land unus, Caietanus, dricoli. , Ferrariensis,&plerique alia ad hunc locum commutat consensu a uersa ruam partem sequuntur, statuuntque, horum librorum subiectum csse animam . Quod ex eo primum suadetur, quia, ut ex primis libro Posteriorum, capite i. & 9. colliges, id rite subiectum in qualibet scientia, constituitur, cuius definitio in ea in uestigatur, & traditur : in hoc vero opere non corporis animati,sed animae desinitionem quaesiuit, atque assignauit Aristoteles ; ut ipse in prooemio propositum sibi esse dixit, δe in libro de Sensu & sensili persolutum a se falia
se gloriatur. Deinde, quia si corpus animatum esset huius disciplinae subiectum, cum in categoria subsilantiae inferius,atque adeo nobilius sit animal, quam corpus animatum; sequeretur immerito, hanc
scientiam propter subicia materiae praestantiam, maxinaeque beX-cellentia mani in ae rationalis ceteris Physiologiae partibus ab Aristotele anteponi; cum ea poti us, quae de animantibus disserit, eo nomine praeseroida esset. Postremo inuet huic sententiae ipsa operis inscriptio; nuncupantur enim hi libri πεμπα υ 'e, id est, de Anima. In hac
dubitatione dicendum nobis videtur, libros de Anima bifariam spectati posse . Nimirum vel per se, ac separatim: vel una cum ijs, qui paruorum Naturalium vocantur,qui illorum quasi accessio quaedamssint. Tuna, si priori modo spinentur,eorum subicctum esse animam; Ita cςruix si misteriori, corpus animatum. I res enim de Anima libri in scrutan-Apoli in da explicandaque per se animae natura potissim tum insumuntur, nec hoc Q viventium assectiones & proprietates, nisi secundum rationem Ori-q δri δ' is , & ut ab anima tanquam 1 ibia te manant, ac pro a L ad cognitionem illius Obseruiunt, expenduntur. At in opere paru riuia naturalium caedeso, prout iam corpori , eiusque organis accommodantur, inconsiderationem veniunt. Quo fit, ut eiust nodi
nensis. I. Ratio. 2. Ratio. 3. Ratio.
28쪽
niis tres libri de Anima integram corporis animati commentatio Res nongenem' exhibeant. Aduersariorum Vero argumenta, qtiae probare nite- argu-bantur, libros de Anima, etiam per se sumptos, habere pro subiecto' 'eorpus animatum facile soluψ' Wy' Q ,..i m a ta . Ad primum negari debet, oportere torius disciplinae sublectum de Asisubiectis partium affirmari:alioqui dicetur ens mobile de sensu & sen ta sibili, itemque de respiratione,& de motu animalium,quas constat esse peculiares matςrias quorundam opusculorum Aristotelicet Physio logiae. Similiter necessum foret, Orationem Philosophortim, quae totius Logicae subiectum est, enunciari de Voce simplici, quae est subi cstum Categoriarum . itaque sat est,subiecta partium cuiusque scientiae aliquo modo includi in subiecto totius, nec sub illo directa serie conti
Ad seeundum dicendum est,non omnisse Aristotelem corporis ant--1. arminati ex plicationem; sed eam, quo ad animam, in tribus, qui de ea inscribuntur,libris inuo ad ipsuin corpus,quantum sat erat,in paruis naturalibus tradidisse . . Ad tertium,affectiones,de quibus in libris de Anima agitur, primo, Ad s. arg. ac per se conuenire animae, ut earum mnti & origini: tametsi, ut Aristoteles loco citato vult,non nisi de toto compotato, ut de principe subie hoenuntientur. Si cui tamen Visum fuerit, priore sententia, prςiIa- Occutitur tere quἰ e,lioet a comuni abhorreat,improbabilis tamen no est; respon- rationi b. deat argumentis in contrariam partem adductis; quanquam Aristo- pro a. sen teles hisce libris animae definitionem tanto animo in uestigarit, ac tra- tentiam. dideri t: in id tamen non animae gratia prFipue incubuisse sed prop ter L. Argum corpus animatum, ad quod, Vt ad totius operis scopiim, respiciebat. Nee veto animae facultates,quo ad suum Principium duntaxat,sed Vt . . . totum compositum,id est,corpus animatum ornant, eXpendisse. item, 'doctrinam de anima reliquis naturalis Philosophiae partibus excellere,non ut praecise circa corpus animatum in commune versatur;l sed
quatenus disceptat de animo rationali, qui ceteras Physicae considerationis λrmas naturae dignitate Vincit. Venique inscribi hos libros de 3. Attum. Anima, non ut 1 principali subiecto,sed ut a praecipita illius parte, quς proinde sublectum quo dici potest, sicuti & corpus animatum, sia bicctum quod,ut Philosophi quidam loquuntur . . - Quod ad operis partitionem spectat, ea sic habet : In primo libro
disserit Aristoteles de essentia animae,contra Veterum placita; ex propria vero sententia cap. I.&2 lib. 1. Tum reliqua parte eiusdem libri agit de potentiis animae in commune, de facultatibus ad animam vegetatricem spectantibus,& de sensibiis externis. De internis autem tribus capitibus libri terti j. De intellectit a quarto ad nonum. Inde ad Mnem libri de motu dc quibusdam affectionibus,quae animanubiis unia
29쪽
tentia animat humnae consideratione mediam esse inter Physiolog. &Metaphvs In prologo editi nis primata
HVic quaestioni nonnihil distia
cultatis peperit lentem iarum varietas, &discrepantia . Nam Philoponus primo de Ortu & interitu 2 S:mplicius &Τhemistius initio Ph usicorum , cuibus etiam videtur adstipulari Metius in suo prologo ad isagogeii Porphyrii . animae considerationem , non Physicam , sed Mathmmaticam esse autumant.' non quos
eam Mathematici negotii esse R
rent 2 sed quia , sic uir rus triath maticae inter physicas ta dis liras Gtriusque naturae interstitio & alianitate meaiae sunt: sic anima inter easdem medium tenet , cum sit
inteIligibilis , & corporei mundi
nexus , ac vinculum, ut ante expo. fuimus 3 prosiadeque eius consid ratio ad mediam quandam disciplinam, q-Pari in naturalis, pari immuriuaturalis sit , videtur pertinere ς siquidi in eisdem modis res de scientiae druiduntur, ut constat ex tertijs huius operis, capita Octauo, text38.
Alix eam contemplationem ad primum Phiso pirum delegant , innixi potissimum metaritate Aristotelis r. de Partibus animal. GP- primo, ubi hanc quaelironem di se iis verbis proposuit, cum e quar.
sinω , num Philosophi naturalisent de omni anima dispurare r spondit , noir ςsse z quia alioqui avret PhysiMogus de intellectri- Vanum, de ira intella tu , coa- A sideraretque omnia intelligibilia iquandoquidcm relatorum eadem est scientia : intellectus autem, &id, quod labinter Iectum cad i. re lata sunt. Secundo, quia Physica L. Ratio. conte latio est solius naturae r at intellectus natura non est. Tertio. 3. Ratio.
quia disputare de rebus a materia abstractis, ut de intellectu . alimnum est ab instituto naturaIis Phi-Iosophi, qui in rerum corporea-B rum duntaxat pervestigationem it cumbita Tertia opinio est ΑIexandri ad 3. Senten-
initium Meteororum, Averrois a. tia , en Physicor. comm. 26. & r. de Parti- Physicam. bus animal. capit. huius periS, comm. 17. & aliorum complurium , existimantium , animae scientiam ad Piij sologum attinere , cum Aristoteles in hompere . quod procul dubio pars quaedam C est naturalis Philosophiae, nons lihi, de ceteris animae partibus , sed etiam de intelle ca ex professo disseruerit.
participem rationis trifariam spe. nati, coaetari posse- Uno modo , prout v- sidciata . nitur corpori , de in eo iunctiones suas admim strat Altero , s cundum attributa se quae ipsi a m aeria separato conueniunt, culun
modi sunt esse definitiue in loco, recipere species ex influxu supernrIuminis .inrelligere sine recursu alE phantasmata,altaque eiusmodi ρομrio, quo ad suam Hopriam naturam& essentiam. Hoc posito, sit prima conclasio I I. Concita Nulla superiorum trium animqwm no. siderationum pertinet ad aliquam unam scientiam mediam inter naturalem S primam philosophiam. Haec concIusio suadetur; quia nou Eius prodatur medimn illud philosophandi batio.
30쪽
genus: cum scientia contemi, atrix perfecte diuidatur in Naturalem, Metaphysicam, di Mathematicas, ut in Physicae auscultationis prooemio late disseruimus. Nec vero unquam Aristoteles eius mediae disciplinae in Nd datur suis libris mentionem fecit.Ηis non media abis obstat, quod anima corporei. di i fractio in telligibil smundi cofinium,&quasi rer Physic. nexus quida sit.Non enim inter haec di meta extrema ita medium obtinet, ut si-Phys. quam mediam abstractionem sibi vendicet,distinctam ab illis,quae tripartita contemplantis philosophiae
varietatem efficiunt 3 ut loco citato ostendimus. x. Conelu Sit secunda conclusio: Prima aniso. mae consideratio ad naturalem Phi-I. Confir. losophiam ex ossicio lpectat. Haec malim prositur, quia contemplari ens naturale ad Physicum pertinet , eiusdem vero est meditari torum, & partes z at anima eo modo sumpta, ei tactu pars entis naturalis , nempedi. Confim hominis. Item, quia operationes, mario. quas anima , dum in corpore est, administrat , pendent a materia δ&, prout connexionem cum ea habent , in considerationem cadunt, non alterius arificis , quam eius,
qui de materia disserit, ut eli, Physiologi. 3. Conclu Sit tertia tonclusio : Contempla-
so. tio animae lecundo modo suinptae transcendit Physiolog ae fines, Per- Anima ra- tinetque ait Metaphysicum. Ad hu-tionalis su iulce con clusionis 3ntelligentiam prema for obselliatidum est , clim an a ratiomarum D. nalis sit luprema formarum in ma- Dionyi. teria existentium , &teite D. Dionysio 7. capit. de Diuinis nominiis hus , sutiamum infini attingat infimum supremis traiis ire eam, cunae corpore abs cc sit, pro tuo modo in statuni substalitiarum separatarum δsce uti dum eas videlicet assectiones, quarum iti pra meminimus , nihil commercii cum materia habentes, qui ilatus , ut docet D. Thomas I. pari. quaesi. 79. arti c. I. non est ei naturalis . sed praeter naturam . Quo fit, ut disceptatio animae ratio Q is eo modo sumptae ad eandem scientiam pertinete debeat , ad quam
. mentes a materiae contagione prorsus liberae . Hinc iam proposita 3.Conet. conclusio ex eo ostenditur , quia Probatio. Perpendere ea , quae re & ratione amateria abstrahuntur, ad solum Immum Philolaphum attinet rictiones vero , quae animae competune, praecise ut extra materiam cohaeret,
i ta se habent, ut atyendenti planum
Sit quarta conclusio : Scrutari A. Cones.. propriam animae naturam & eLientiam , quae erat tertia de animo meditatio , spectat ad naturalem Philosophum. Huius conclusionis Probatur
u ruas ex eo comi incitur, quia a- I.
nima ex sua ratione & Natura est forma corporis ; vnde Ze issentiali definitione explicatur, cum dixitur actus primus corporis organici ; quo fit, ut adstii cognitimi necessario materiam requirat et quae 2 vero ita se ha,nt , inter specul tionis physicae metas continentur, scuti & materia ipsa , docente Aristotelex. Physcor. capit. 1. teΣt.11. Huld artificis esse . materiam disormam contemplari 3 quia vid licet duo haec mitti die respiciunt, vi ex eodem l ibira & capite, text. 1 6. conitat. Plaeterea flabilitur eadem xcoli clusio ex eo, quia cum homo sit pars subiecta erati mobili, cuius coisi gnitionem Physiciis pro fi et ur , cumque homini S esse litia cognosci nequeat, quin natura ipsius an in ae, per quam in suo proprio p adii &specie constituitur , innotescat efit inde , , t ad naturalim Philolophum attineat, animae esset tiam in dagare. Huc pertinet, quo dc finiatio illa hominis passm celthrata; homo eli animal constans corpore& animo rationis participe ba nuli lo alio praeter quam a natura se Philosopho inuenta di traclita elle creditur
Qigaerat tamen hic aliquis, num Dubiti
ea consideratio, qua ait inia viqii id immateriale, per Iesubsiliens, S intellecti uuin . cxpenditur z quae a tributa sicuti sunt animae intriui ca, ira ei tam in materia , quam existra materiam competum I num, in-