장음표시 사용
51쪽
rem,aut qualislm,autasquod aliud enumeratori luminaesame torum significa virum ex uniuersis, an non ex uniuersis anisaeo fete inon videntur communia omnium esse elementa. Ex hiscene
igiturmis constat,quas naritiarum sunt e enta e At quonampam ceterorum etiam unumquodque eognosiit e An dicent, uniuscuiusque generis elementa atque seopria principia esse, ex quibus antima constate Erit igitur ipsao quantitas,θ qualitas, σμMoria. At fieri nequis, ut ex quamitaris Mementis substantia sit ,σnon quolitas. Eos igitur, qui censent, Mimam ex uniuersis conflare, hae ct Muscemodi asa eo- mirantur. Absurdum est etiam, similesiaemisimili non pati dicerer Tex. D simile wro sentire simile, similes cognoscer simile putare, atque asserere. Dein sentire pati quoddam esse, moveri ιροπere, corintelligere semiliterin contoscereo Atqui multas dubitationes ac difficultates Empedoclis habere sementiam, corporeis inquam clementis, oemi simialibus cognosci res singulasse te narur id, d experientia laia patet. Pastium enimarumsum corporum ea, qua sint simpliciser terra ,rat ossa . nervi, mi, nihil sentire videmur. Qvire neque similia sibi: At oportebat tamen. Praeterea, cuique principiorum maior st ratio, quam co- Tex.e vitio inerit nimirum . Unumquodqueenim cognoscet unum, multa -- rem ignorabit. cetera namue omnia. Fiet etiam Empedoclis eadem sententia, ut Deus sit amem smus; quippe ciem ipse solus unum element ram non comprehendat, ipsam discoνdiam inquam : mortalia vero eum meonios Meum ex uniuersissingula connent. Praeterea dicato m Tex.gr tet omin quam ob causam non habentanimam omniae cum omne quod est, aut sit elementum, aut ex elemento Vnσ, πel pluribus, velox ibus
ι flet. Necesse est enim, omne, 'dest, aut Hum prid, aut quaedam, Tex. a. aut uniuersa cognsere. Dubitast etiam non iniuris quispiam, qui nam id sit, quod ipsi continer', atque unit: elementa namque muterirismiliasunt. Atque praestabilissimum uespe patet, quod continet, quid- . quid id tandem sit. At neque est quicquam praest ilius antima, quos quidem dominetura r mam etiam intellectu. Maaλὰ enim rationi consonum est, hunc omnia praecessisse, ct praestantissimi omnium , n
rara don um esse. Iuι aurem elementa ea qua sunt, praecedere ceu sient. At enim nemo prorsus de omni anima disit, nec eorum, ροί censeat, im Ter. υ fam ex elementis ideo constare, quissentis cognoscisque ea,quae sunt, nec etiam eorum, qui maximἐ motivum ipsam serunt esse . in enta omnia mouentur , qua sent-nt. Sunt mim an alia nonnulla, quaeuon mo- Mentur loco , tamen hoc solo motu anima videtur antaes agrire. SL militer σeorum, qui tam stasiuiuum, quam Atellcctruum ex elementiceonbciunt, nemst animam omnem completatar. Miuere nam'e vide tur planta, at expertes sunt tamenoe lationas, re sensus. Arimalium
quoque complura sunt inua mente ratio vacant. Quo si quis ct bae Teis mis concesserit, intelleuamque partem esse posueris animae, identidem sonsti mineswlis de omniarum ι- ina torsescere νMlebuntur.
52쪽
In Me eodem errore 'ridetur esse, ea sententia,quae earminibus Orpb εis ferturr dicis enim Orpheus, animam ferri ventis, ex toto ingredi respiratione. Id antem nequit ipsis accidere plantu, neque quibuscimuιdem animalium, qui pecum haud uniuersare Frento Oiuod quid in
Text s. eos priue t , qinta de anima censuere. vero, si conficere animam ex elementis op0rteo, non ex νniuersis continuo conficienda esse rid
tur. A tera namque pars contrarietaris sus iens est, seipsam oppostaramque dis ornerer recto enim, ct ipsu rectum, ut patet, ct obliquum cognoscimus; regula namque iudex eIi Hriusque: at obliquum nec suim 36. pland , nee resti sunt O qui hi toto uniuerso per flaminam inquini esse. Quocirca forsitan oe Thales omnia plena deorum esse putauit
Hoc autem dubitationes babet non Iasia Qua enim ob causam an a
in aere quidem, vel ignesilas,non facit animul, in missis autem facit rpraesertim cum hi illis videatur esse praestantior e Quaeret etiam qui piam, quam ob crasam anima ei, quae es in aere, praestabilior es, ac im-T mortalior ea , quae in animalibus inest. Vtrobique argem emergit quo dam absurdum, oe rationis egrediens metas: nam igno aut aerem Mimal esse dicere, rationis egreditur si es, ct asserere rursus an alia non esse , si insit in ipsis anima, perabsurdum es fand . PNidentur atitem ideo. putasse, in his animam esse, quia totum O partes eiusdem sunt speciei - Iex.8 suare necesse est, 'fus ct ammam ct partes eiusdem esse d2ceres caei, si animalia ex eo stant animantia, quia in ipsis aliqua pars continentis r cipituria a Ad si a r quissim discerptus eiusdem est specie anima aurem eis diissimilium partu ,patet,asiamini spartent messe, aliam non laestr- Necesse es igitur, fam aut si ilium esse partium, aut non is quacumquc
totius laesse parte ia Patet igitur eae dictis, neque cognitionem ex eo competere avium, quia constet ex elementis,neque recte vereque disi,motum s, eidem inesse . . et quontiet cognoscere, sentire, opinari, risuper cupere,
deliberare, omni,iὸ appetitioues ipsius animae sed, motus etiam animalium loco ab anima sit,cri super accretA, status Une decrCtio,qu ret wique qω piam, Hrum horum Nnumquodque toti in aecompetat, o nos intelligamm, oestariamur, or moueamur, cererorumq- νη-- quodque agamus, yatiamurque tota, an alijs alia partibus d Usum'
teria umere , virum lia horam a quo um , is plurisus, an ino ribus
consessar, an sis eius alta quaedam etiam e suo Atque sint, qui dicunt, ipsam eme parti bimn,nos' alia eicis prete intelligere, alia cupere censent. Quid igitur ipsam continet animum , si pamibilis sit e non eo us , πσM δ' conara potius videatur corpus anima continere - uapropter o egrega dissoluitur corpus, atque putrescit. Si istis assuluia assis dipsam continea πnavique,cia illa derirporis ram aurima. At oportebit dricto etiam quaererer mmmvnum, an multarum sit partu in Assuessit νηum, cur animam continuῖ non dicimtis unum esse e Sin ambiale,rursus ratio quaret, quidnam sit illud, quod illud etiam continet: atque
hoc pactost is insimiuom abrio. Dctitabit alam qui piam de partibus
53쪽
ein, quae nunaquaeque potentiam incorpore habeat. Namsi an ano- Tex .ra totum contineat coi'us, oportet ct NwMramque mu- non a
quare partem corporiscontinere. M auum esse non posse videtur,quam erumpartium cor, in intellem, aut quo continebit piso, fingere quoque discisimum est. Videmin aut a Plotas diuisas vivere, am- T 's. malium insectomm non icta, utpote animam , O se non numero, tamen specie eandem habentia- Itaquepart ἀπtraqueo sensum hia et, σper aliquod tempus loco mouetur. Nec absurdum est, si non per rant. ἔnstrumenta namque non habent, ut aturam consernente sed rubilomi- Ταν nus omnes in utras'epartium insunt amma partes. Atque animastam res eadem sub lyecie collocamtur ro emotota: illa quidem,quia non soparat iles sunt, tota autem anima, quia indivisibias est, Videtur autem rex ν1. id principium, quod merio plantis ,-nima quadam esse. Hac enim sola eommunis Gesantis, oe animalibus. Atquebaepiademase
54쪽
Rofligatis superiore libro veterum Philosophorum de Anima semientijs: aggreditur iam ad explicandum , quid ipse ea de re semtiat. Id quod partim in hoc libro, partim in
tertio accurate praestat. Distribuitur autem
hic liber in quattuor partes. Prima disserit de
Animae natura, deque eius essentia, capitibus primo & secundo. Altera, capite tertio, de Communi,& primaria facultatum animς partitione. Τerti de Vegetatricis animae viribus,& functionibus, capite quarto. Vltima, de Potentijs, & sunctionibus animae sensumae, a quinto capite ad exuemum.
55쪽
deamus rursis oportet , atque enitamur, Nelut ab initio do-tearminare,quid animasit, quaenam seu eius communis maximὰ ratio. a Dicim itaque, genus umquoddam eo
rum, quae sunt,inam substantiam se . Atque huius aliud ut materiam, quod quidem per se non est hoc aliquid, aliud formam ct speciem, qua quidem iam hoc aliquid dicitur, O tertium id, quod existis confiat, amque componitur. Es autem matcria quidem potentia, forma Nero astus,atque perfectis, b quae quidem bifariam dicitur;quaedam enim essui sientia, quaedam vi contemplatio. e Maxime autem corpora νιde xy-tur esse substantiae, oe ipsorum ea magis, quae naturalia fiunt; haec enim: eeterorum principia sunt. d PMiniarum νero corporum quaedam habent Uitam,quaedam non habent, sed ea vacarit, Vitam autem dιcimus, tritionem, accretionem, atque decretionem, quae quidem per id idem sit,quod vivere dicitur.Quare corpus omne naturare particeps vita su
stantia est,ct Pasubstantia, ut composita. e Atque cum tale etiamsit Π με corpus, id est, habens vitam: corpus profectὸ non erit anima; corpus namquenon subit rationem eorum,quae sunt in subiecto; sed ut subiectum pollias est,ct materier. Pucine est igitur,animamsubstantiam esse perinde atq; formam corporis naturalispotentia uuam habentis: Substa tria vero actus est, σperfectior talis igitur corporis est perfectio atque acto. f Sed cum perscctio atque actus bifariam dicatur, ut diximus, quidam enim est ut scientia,quidam ut contemplatio se patet, animam altum se perinde arque sciratiam. Nam exeoclitia an ima est,σβλ η-eΗ,ct uigilia, atque uixilia quidem contemplationi, somnus auteρο scienti operationruacantisBniliis est. Altera autem alteramineodem scientia n quam, contemplarion generatione praecedit. Quapro er ima primi es actus,perfectio , co Iris naturalisntentia uisam habentis, g talis planρ, ut partes ipsius sint in umenta. Enimverδpanes quoque aurari instrumenta sine controuer. Dut; quamvis uideantur penitus plices iner eris.n.quod circaminumen ex es foliusm, stactus etiam illuderadices praererea uicem fiscutoris . Utrιμοῦ mq. tralitur alimetuum. Si igitur coe quid de omni ima sit discui
56쪽
'sa perfectio prini ri privst iactus est corporis natu s, et sparier
z 7 iissi rumina. li ν ccipio uoissi rere oparietin unum sit at limaratque corpus: sic:st neque ceram, ct figuram, nec omnino niateriem c uiusque, id cuius materies G -GιM virum, oe esse multifariam dica- x. 8. tur, actus es tu,q Ud pryyrid νvum est,atque propri8 est. Universali erigitur diximus, qιιiduam anima sit. M enim eas bstantia,quae est ut ratio. HAEc autem est, quidddas cst visuis, i 9 perinde sanit,atque si
quod instrumentorum artis naturale corpus esset,cea securis: eius v. Τ.
subsa itia ipsius esset, ut patet,securis ratio: ii' esset anima,qua arata, non esset vi erius, Ni patet securi nisi nomine tantum. At nuue est
securis, non enim talis corporissubstantia rati ii est iρ a avi mar sed naturalis, ut diximus, talis, quod tu se motus satusve principium insitum bab. Atque id, quod dictum est, in partibi etiam injicere licet. N D ns oculus esset animal ius anima visus ipse nimirum esset:haec est enim, Hpatet,oculi substantia, quae sese habet vi ratio. Oculas autem est muterio visus, qui cum defeceris,non ulteriiss erit oculus, risinomiue imitum, σpermae atque lapideus, vel etiam depictus. Id igitur, quod de parte dictum est,ad totum corpus viis saccommodare oportet:est enim hic profectὸ rationum similitudo. Nam vi pars sese habet ad partem , sic totus Tex ι sensus adtotum sensiuiuum corpus, i talis est rationis. κ Non est autem id potentia vivens, cyreod abiecit animam,ea , νM.ttsed id, quod ipsam babet. semen verὀIructusve id nimirum est, quod potest tale conpas dere . Digitur incisio, visi sc est vigilia attas:or νt visius rursus instrumentique mis , sic e t anima amis, corpus autona est id, quod vi dilimus, est potentia uiuens. Verum ut pupilla, uis sque omlus est; sic anima,σ co*ιs est animal. l .. Atimam figitur non separabilem esse a cor- Teni M. Fre,uel partes ipsius nonnu l.rs,sipSrtibilissu, notacArum ei itit tur. Corporis namque partium patri aliquas turmae partium actum esse. Nihil tamen vetat, ni aliquae p.retium sint separ.ibiles au buae, propi ea Obd corporis nullius sint actus. .at obscurum est, nec dum patet,si periu- de corporis nulla anima sit actus,ut gubernator actus est nauis. Hoc ist- turpacto uniuersaliter deanima determin. itum, d Irj;unque sit.
DIeimus itaqDe. J Quoniam ad inueniendam cuiusque rei definitionem;
plurimum conducit res in partes suas d: stribuere. et ex lib. 2. posterioistis Analytime, cap. I . constat, explicaturus Aristoteles,quidnam anima sit,
Divisio en diu,-- quasdam praemittit ; Prima, quam non tam exprimit . quam in is . nuit. est entis in substartiam; &inea, quae ceteris cate ori3s continentur, Divissu, quae Iib. s- Metaph. cap. . fusius explicatur. Secunda est substantiae in m stantim teriam,mmam, x his compositum,quae etiam traditur Itb. 7. Metaph. cap. Materia 3. io. 13. alitique in locis. Μonet vero , materiam secundum se non esse hoc usi est hoc aliquid,idest ut explicat Albertus,non esse quid perfectum, neque rem ad cetcivia. - poei .vmala, cinii su Pura Potentia L & ex se ad quemlibet actum
57쪽
In disci Iminatim se habeat. Formam velo. eum sit actus, & emelec&ἱa.habere Forma eo vim consti tuendi hoc aliquid. unde ii sivi res a suis formis speciem.& nomen, stituit hoc di perfectionis gradus ac distinctionem accipere dicantur. Aduerte, in secum aliquid. da diuisione non distribui ab Aristotele substantiam praedicamentalem,ut an- Rus ita notarunt Aegidius&M. Albertus , quia in ea partes substantiae appellani iri statia hoc quae in categoria locum non habent, tum etiam, quia non con numerantur Ioco diuia intelligentiae, quae in eadem categoria locum obtinent. Nec item dispertiis datur. ei subitantiam in tota sitae significationis amplitudine , quia diminuta eL Diuisio solea dissectio et sed diuidi substantiam physicam duntaxat s siue compitia ct in prisit, siue incompleta, quo paeto diuisum analogum quidpiam est, ut satis li- mum sequet; quandoquidem ad totum, & eius partes physicas nihil uniuocum da. cundum. ri potest.b Subiicit tertiam diuisionem; scilicet, serma. Auor is, sue actus . vel eli adi us primus, vel secundus, quae varie ab Interpretibus ex- & Caiet
plicatur. Averroes, quem sequitur Caietanus, pii rat. diuidi in ea solam seria ni sentenis mam subitantialem , quae secundae partitionis membrum fuit ; ita ut eadem tia circa substantialis forma dicatur aditis primus, dum est in otio; actus vero secus ctus diuidus, dum in opus incumbit. Uerisimilior est, ac magis recepta truerpretatio sionem.
Simplicu , Theinistii, Philoponi, D. Thomae,&aliorum , aientium, diuidi Approb actiim generatim sumptum in actum p imum , qui principiunt est operandi. tur D. Th. Sin actum Iecundum qui est ipsa operatio; quomodo i csentia, quae est habi. & aliorutus,a quo contemplatio egreditur,dicitur actus primus ipsa vero contem pix lantetiadetio adius secundus; itemque omnes formae substantiales, Si primariae qualita- diuisionetes corporum simplicium, omnesque potentiς,&habitus, qui sunt fontes& actu principia actionum, nuncupantur actus primi; operationes vero ab his oris, actus secundi. c Maxime ausem eorpora. J Aegiditis & Caietanus D. Thomam sequuti, censetu , diuidi hoc loco ab Aristotele substantiam generatim sumptam in subitantiam corpoream S: incorporeamet non quidem ea presse. sed tacite, Seobscii rue cum enim dicat,corpora maxime videri substantias; alias esse innute corpineae molis expertes, quae nobilioris & excellentioris naturae fiant; etsi Nulla hiein noli iam cognitionem militas cadant. Averroes, Themistius, de Philopo- nouam tranus credunt, nullam hic nouam tradi partitionem: & quidem merito,cumn di parta tioua haec diuisio non videatur ad rem attinere: aiunt igitur. comparare hic Ari- nem sub-1iotele in inter se membra secundae diuisionis sit peritus astignatae, diaereque, stantiae. corpora , id est .substantias , ex materia & forma concretas perficetiores esse, Corporuquam matcriam, & fhimam. Constri deinde corpora naturalia cum artificio- naturaliu,
dens quoddam est ab alte obtinent; materiam,qiis substantia cst,a natura: quo ciosorim sit, ut naturae beneficio ex parte materiae rationem substantiae sibi vendicent, coparatio.& v t naturalia magis sint substantiae, cum id, cuius merito ac Mireficio quovi Subilatiaeque tale est, magis tale st. corporeaed Naturalium vero corporum. I Assignat quartam diuisionem, qua se, distribu
santiam corporatam diuidit in viventem .& in eam , qtiae vita caret. Docet ii O. autem, ea vivere . qtiae ab insito principio aluntur, accreicunt . aut decim vita eu-scunt. Qiio Ioco ad iter tendum est, vitam dupliciter sumi. Uno modo pro plex. vita subitantiali ; altero pro accidentaria . Vita subitantialis cst id, a quo, Qt.e hic
ut e fonte vitales actiones dimanant. ut inhon'. ine an iura rationalis . Acciis explice
dentaria sunt ipsae actiones vitae, ut nutritio, accretio. Cum igitur hoc lo- tur. co vivere dicuntur ea, quae aluntur , & d. Explicatur ratio vitae iubilantia- Corpus ἐ'lis per ipsius effectum, di operationem . Non recensuit autem in praesentia ues copla Aristoteles cetera vitae munia, cuiusmodi sunt, sentire, in lalligere. Nap- ctitur naa- petere : quia ab ijs tantum, quae essent omnium communia, ac notissima, teriam, S auspicandum fuit, ut ita communis omnium animarum definitio aptius sorniam . C collia
58쪽
3s IN II. LIB. ARIs T. DE ANIMA
colligeretur. Ex hac porris vltima diuisione infert, corpora viventia ense substantias ex materia & sorma compositas a squidem omne corpus naturale hisce partibus constat s omne autem corpus vivens corpus naturale est. Probatur e eum rati etiam.JVt colligat animae definitionem,probat, in priuiis anima esse animam esse actum; quia anima aut corpus est vitae particeps,aut ipsius actus. actus. Non eli autem corpus. Erit igitur actus, di forma corporis. Maior propositio ex superies dictis paleis ostensum est enim, corpus vivens e duabus partibus elli concretum; anima nempe,quς est pura potentia.&materia,que est actu S,& entelechia. Alinor ex eo suadetur: quia corpus non est in subiecto: sed idisum potids eli materia, & subiectum, in quo inest anima. Erit igitur anima actus, de forma corporis vitae principis, S c. Probatur f Sod eampe sectu.JProbat,animam esse actum primum. Nam cum dupIcxanima esse sit actus, videlicet primus & secundus, ut ex dieti spatet, oportet animam a- actus pri- etum primum esse, cum ab ea anterdum sit vigi Ita, id est,opei alio vitae; in te mus. dum somnus hoc est,cessatio ab operatione.Sed merito quispiam dubitauerit, De hac re
qua ratione dicat tir anima interdum seriari, cum actum nutriendi nunquam I .li. de OtAnima vi iniet mittat; siquidem Onane vivens, eum vivit,nutritur. Huic dubitationi va- tuti in te interdit se ric responderi solet; nimirum, etsi anima a nutriendi operat:one non con- ritu,cap. ,rietur. 'uiescat;intcrrumpcre tamen alias functiones; vel cessare ab opere, non qui- q. IO. dem re ipsa, sed suapte natiira cessare posse: quia qua an ma est. non repugnat ei separari at i itiando ab actu secundo; esto,qua talis, seu prout nutiitrua est,
Anima eL g Et talis plane. J Argumento a minori ostendit , animam esse actum
se a tu cor corporis organici, id est, habentis instrumenta adfui ctioi .es vitae obeundas. poris orga Anima plantae est a cliis corporis organici: Igitur &reliqtiae animae. Conii ci oltun secutio liqii et : si enim plata alis, seu vegetam x anima , qiuae init, fimo gradu ditur. consistit. iubiectum habet organis in liructiim,viique anima sentiens, & intelligens, quae nobilioris notae sunt, id obtinebunt. Nani quo forma perfe- Materiactior est, eo subiectum ornatius requirit. Asium priam pater, quia videmus in platariimarboribus radices,t iuncos, fibras,medullas,& quasi venas quae tam eis ramo organi aspectu , ac sensuum iudicio non tam facile quis deprchendat esse organa, s. pi S dilatocut in animalibus os,gulam, veniriculum, hepar,cor, aliaque huiusnaodi, pro- he in scopterea quod stirpium corpora simplicia esse videantur: te uera tamen organi- nca. cacentei i debent. Quod cliam ex diuersis: illulinodi parti unicisci; s intelligi potest. Nam radiceStanquam DS terra succlina,&aliment.'mc lilrr, traiahuntqtie, fibra enarum vice funguntur; similiterqi: ecclei e praescripta sbi munia exequuntiar, si navique & toti famulamur,&mutuam s: bl prevant cre- Theophr. ram. Qua de re pluribus disiecit Theophr. lib. I.de H:st. Plant. cap. 4 7.S M. de Plinuis. Plin. lib. I T. cap.3q. h Iteire' non quarere. J Ex dictis consectarium quoddam inseri, videli- Cap. '.q Cur ex ret, ' quaerendam non esse aliam causana, cur ex corpore & anima vir uni fiat. II. anima & Nam cum corpus sit tara ieria ipsa, ac pura potentia , forma vero substantia- corpore v. lis sit actus , quem a ateria primo respicii s pura autem potentia& actus num fiat, generis eiusdem , idcii, subitantialis suoptemgen: o in unam coeant natuisquet redum ram, ut, nullo aliunde quasto incuIO , aut nexu , ex his unum fiat. De hac non est. ipsa re dubitationcm mouit AristoteIes, eamque eo dcm paci diluit 8. Me- 'taph cap. 6. text. .nisi quod illic non desola anima S corpore, ut hic, sed de
Anima ad forma & materia generatim quaerit .Lege,si placet qua hac de re I. rhysi c. l: tu corpus si- disseruimus. cuti forma i Ei perinjefκ e. J Duplici exemplo , quo rem um m ab arte , al
59쪽
ad secutim; ita proportione quadam anima ad corpus animatum e atqui si securis compositum physicum esset,eius figura esset forma substantialis ipsius, unde ratio securis potissimum sumeretur: Ea namque posita cohaeret . con-Item sicu- statque securis , ea pereunte dissoluitur. Igitur anima erat forma substantiati aspectus lis corporis animali. Posterius exemplum est huiusmodi: Si oculus esset a. ad oculu. nimaI, sumit vero Oculum, prout est quid ea potentia videndi, &organo Oculus si consiliu luna eius anima esset aspectus, quia posito aspectu vere, ac propriunc aspectu oculus dicitur,ablato non nisi aequi uoce,ac solo nomine, ut sculptus, aut pi- est aequiuo ctus: lad quam rationem haberet tunc aspectus ad oculum,eandem nunc obtice oculus. net anima ad totum corpus animatum : ergo anima est piri ria forma corporis animati. Proxima haec assumptio ex eo vim habet, quia sicuti videndi lacultas ita materiam oculi informat, ut ex utroque fiat oculus, a quo videndi actio oritur; sic ex antina&organico corpore animatum constat, quod est inpotentia ad su iactiones vitae administrandas . Corpus or Κ Non eis autem id potemia viueus. J Explanat, quomodo corpus, cu: usgani cu po actus est anima, vitam habere potentia dicatur λ aitque, non sic corpus restentiam vi viventis potestate vitam habere, quasi anima careat .eam tamen possidere aptam habe- tum sit,ut semen ,sed ita, ut actu animam conti neat, sit vero in promptu ad eas Te quo pa- operationes exercendas, in quibus accidentaria vita consistit. cto intelli l Ammam igitur non separabilem esse a corpurre. J Quia anim corporis actumgendum. definierat, possiet ex eo quispiam fortasse opi nari, animam neutiquam esse a corpore separabilem. Occurrit igitur, manifestum id quidem esse,quo ad aliquas animae paries, quae nimirum ita sunt actus corporis, ut materiae prorsus addictae , astixaeque sitit, nihil tamen obstate, quo minus aliqtiae ita sint a materia liberae, ut extra illam cohaerere valeant. Porro quid Aristoteles nomine partium significarit, progrestu exponemus. Subiicit deinde, nondum ex di i ctis coiistare, nulla anima lese habeat ad corpus ut gubernator ad navim, quod Plato censuit,an non.
Anim ςd EX ijs, quae Aristo t. proximo ca- Ilii itio. pite docuit,haec animqdefinitio habetur, Anima est actus primm substantiaIis corporis orga- Eius enu- nici, potentia vitam habentis. Gadicitatio. naeni bratim sic ex phcada erit. Diciis ur an una actus, ita lato accepto vocabulo, ut tam actus fui stantiales,quam accideiatarios comis prehendat, sicut annotauimus in inis textu. Ponitur ergo actus ad excludendam materiam Primam, quarta A pura potentia,& qu cunq; non sunt
simpliciter actus, ut composita tam naturalia,quam artificialia. Primus, ad reiiciendos actus secundos praecipue operationes, ut Themistius hoc
in lib. c. &M. Alberius traei. I. c. 2.
animaduertunt. Substantialis,ad remouendos actus primos accidenta Tios, ut potentias respectu suorum actuum. Corporis,ad excluden. das a tum substantias separatas, qtrae corin B poribus non assident: tum etiam mvis res coelestium orbium motrices,quq non sunt actus corporum coelest tu. quasi ea proprie informent a etsi eis ataleant, quanquam secus arbitra ti iuerint nonnulli, quos alibi con futauimus . Ceterum, cum multu fariam corpus usurpetur , dissidium inter. Expositores eii, quonam modo hie sumatur. Sunt qui opinentur accipi pro composito ex maiori
tiales separabiletia esse nihil ve
60쪽
Themist. & anima , non quidem secundum
Simplici omnes gradus, sed duntaxat recun- Philopo dum gradum coi porcitatis,cum qu nus , & adhuc materia manet in potentia ad Auer. a-- ulteriores, ut ad gradum vegetat iure, iunt, sumi & sensitiuum Huius acceptiouix me hic corpus minitI . rhom. hoc loc.&in .sent. Pro toto dilh.2sq. l .art. t. ad 2. Capreolus in
li. lily 4. contra Gent.c. 64.& hoc in lib. I. Sentem R. .ali q. non pauci. Oteritque haec tia explaeatio suaderi auctoritate Ari-D. Thom stotelis,qui superiora cap. text. 9.d Capreolia cure, corpus ita este polentia vivens, Caietan ut tamen non vacet anim ι sed ipsa nutartaries. habeat. Quare sum si Aristoteles cor Vt , oncin. pus, ut est qiiidpiam ex materia Pri-8 Metap. ma. Scanima coalescetis; ita tamen,q il. & a- ut anima non inmatur secus du grali; tum in dum libi propritim, ac reciprocum 2 4 d. Io. tu alioqui, Idem in sui ipsi uxti itio-
iti I R. q. ne posseretur . Alli arbitrantur, acci-75.art. I. Pl corpus ab RN ltorese, prout signi-2. Selatcn- ficat materiam primam con notando tia. organa apta ad actioneS viis o un- Argent in . das. Ex horum numero est Argeri nas reg. A- in A. diit. II. q. l ar. I GregDritis li 2.rim. di itinctione I 6 quaeli. r. aliique Recenti res. Reajc t I. Nob s tamen neutra harum inter sententia. PrCra Conum tauro placet.. Non Vi Tolet. prior,quia Arailotelevi Cat.6. Paliam
hoc lib. ad asseruii, corpus, quod inat imae dest, exzοὐ nitione collocabat , esse subrectum animae; constat autem, compositum ex materia prima Ed anima non esse animae subiectum , sed potius mate
licit a. riam primam. Non posterior, quia1s corpus ita silmeretur ab Aristotele hoc loco, superuacanea esset particula,organici, posita in definitione: cum id, quod per eam exprimi turimporiatum. iam foret nomine comvera inter poris. Dicendum est igitur cum D. Pretatio. Thoma hoc loco ad rex tum 4. etsi Particulae, alibi' oppositum censuerit accipi corporis. in praesentia corpus pro materia mima; ita vorarpus organicum nihi Ialiud siliquam materia prima affecta organis aul Mictiones vitae admin, strandas . Er in corpus ita sumptum quadrant ea , qtiae Aristoteles de illo enua at in contextu , ncmpe, corpus esse subiectum animae I & ex
corpore atque an lana fieri unum,necesse quaerendum cur ita fiat His non repug .iat auetoritas 'Aristote is a-ientis , corpus non ita a sevo part potentia vivens, ut anima careat ile dita, ut ipsam habeat. Concedimus ni m. cnrpus organicum, seu poten ita vitam habens re vera m te anii iam coit ita cre;sed negamuς,aninae importari nomine corynris-, quat laus corpus ita praedicta defluaris ne adhibetur . Quamuis non infici eis mur , allas intcrdum turparam xta duos illos modos,quos lupra retuli
qititur in definitione,organici se potentia vitam habentis, quae duo idem valent, vi aduertit Thei mitius, Alexander, Phih potius, D. Thom.& alii , quanquam Simplicius alitersen lal - Excluduntur autem hisce ExcIudum verbis a dc finitione animae omnes tur ab alae formae naturales , quae per superio- de Brati Ο-- res particulas nondum reiectae fuem ne stirmae
rarit,ut formae lapidis,& igriis: quais non viveurum corpDra, siue, ut proprie loqua- vlumis mur, materiae ad exercenda vitae inuisnta Organis, siue instrumentis disii rectae non sun t. Inter quas vi iam ti umerantur tormae cadauerum. Nam oculi, pedes, manus,aliaque id genus In-ltiumenta, quae in iis apparent, non uni uoce, sed analogice durarat cum organis viventium conuentulit, ut Aristoteles hoc primo capite text. 9.de lib. 7.Metaphys.capit. I . text. IS. dbcesi
Roger aliquis, num hac definitio No viderisit essentialis . od non fir,ex eo vi. ellantiale detur; quia Aristoteles ea tradita di. definnio xir, se animam definijsse ἐντυπω DI nc animae. est, figura: at figura quidpiam di finire inquit Alexander non est aliud, quam noYexacte explicare transi tione ducta a picturas primo obscurius adumbratis , deinde illustrius expressis r unde Perionius δε τυπω vertit,pingui Minerua. Igitur Ρlotinus Iibro secundo, En n. 4. Aristor. reprehendit, quod hic non exposue Dr, quid sit anima: nec eundem minus vellicat Proclus capite quinto in Timaeum, quod non tam docu