장음표시 사용
311쪽
PRO L. MUREX ORATIO J 17. 263 v lestio tu illum tristum, domissum ineot diffidit, ab is
iecit hastas. serpit hi rumor: scis tu illum aestusntionum cogitare, inquirere in Omlpetitores, teStis quaerere 3
alium faciam, quoniam sibi hic ipso desperat.' eius modi de candidato rumore amici intimi debilitantur, studia deponunt aut molestiam omnem abiciunt aut suam peram et gratiam iudiei et necusationi reservant accedit 2 codem, ut etiam ipse candidatus totum animum atque omnem Curam Operam diligentiamque suum in petitione non po8Sit ponere adiungitur enim accusationis Cogitatio, non parVa CS, Sed nimirum Omnium maXimn magnum est enim te comparare ea, quibus possis hominem e civitate, praeSertim non inopem neque infirmum, Xturbare, qui et per Se et per suos et vero etiam per lienos defendatur omnes enim ad pericula propulsanda coneurrimuSot qui non aperte inimici sumus, et tum alienissimis in capitis periculis amicissimorum Officia et studia praesta-mUS. Un re ego Xpertus et petendi et defendundi ot in accusandi molestiam sic intellexi in petendo studium CSSe cerrimum, in defendendo officium, in accusando laborem itaque si statuo, fieri nullo modo OSSe ut idem accusationem et petitionem consulatus diligenter
adornet atque instruat unum Sustinere pauci OSSUnt, Utrumque nemo tu, cum te de currieulo petitionis defluxisses animumque ad accusandum tranStUΓSSOS, X- istimasti te utrique negotio satis facere posse vehementer errasti quis enim dies fuit, postea quam in Stam accusandi denuntiationem ingressus es, quem tu non OtUm in ista ratione consumpseris legem ambitus flagitasti, 23 quae tibi non deerat; erat enim severissime scripta Calpurnia gestus est mos et voluntati et dignitati uno sed tota illi lex accusationem tuam, Si habere nocentem Clam, fortasse armasset petitioni Vero refragata est poena 47 gravior in plebem tua voce efflagitata est commoti animi tenuiorum exsilium in nostrum ordinem conce8Sit enatus postulationi tuae, sed non libenter duriorem fortunae communi condiuionem to uetore constituit morbi excusationi poena addita est: Voluntas Os ens muliOPum, quibus aut conua valetudinis commodum laborandum est aut incommodo morbi etiam ceteri vitae fructus relin-
312쪽
264 M. TULLI CICERONIS quendi quid ergo haec quis tulit is, qui auctoritati
Senatus, Oluntati tuae paruit, donique is tulit, cui mininio
proderant illa, quae mea Summa Voluntate Senatu frequens repudiavit, mediocriter adversata tibi esse existimas confusionem suffragiorum flagitasti, perrogationem legis Manilino, aequationem gratiae, dignitatiS, Suffragiorum graviter homines honesti atque in suis civitatibus et municipiis gratiosi tulerunt, a tali vir e 88 pugnatum, ut omnes et di gnitatis et irratiae s radiis tollerentur idem oditicios iudices osso volitisti, ut odia occuli a civium, quae uacitis munes discordiis continentur. in fortunas 4 Optimi cuiusque erumperent haec omnia tibi accusandi viam muniebant, dipiscendi obsaepiebant. Atque ex omnibus illa plaga est iniecta petitioni tuae, non tacente me, maxima; de qua ab homine ingeniosissimo et copiosissimo, Iloriensio, multa gravissimo dicta Sunt; - quo etiam mihi durior locus est dicendi datus, ut, cum ante me et ille dixisset et vir summa dignitatuo diligentia et facultato dicendi, M. Cras Sus, ego in X-
tremo non partem aliquam agerem causae, Sed de Otare dicerem, quod mihi videretur itaque in eisdem rebus
fere VerSOr, et, quoad possum, iudiees, Occurro VeStrae
24 Satietati. - Sed tamen, Servi, quam te Securim putaSiniecisse petitioni tuae, cum populum Romanum in eum metum adduXisti, ut pertimesceret ne consul Catilina fieret, dum tu accusationem comparas deposita atque ab-49 iecta petitione etenim te inquirere videbant, tristem
is Sum, ne Sto amicos, Observationes, testificationes, Seductione te Stium, secessionem subscriptorum animadvertebant, quibus rebus certe ipsi iandidatorum obscuriores videri solent, Catilinam interea alacrem atque laetum, stipatum choro iuventutis, vallatum indicibus atque Sieariis, inflatum cum spe militum tum conlegae mei, Uem ad modum dicebat ipse, promissis, circumfluentem Colonorum Arretinorum et Faesulanorum Xercitu, Uam Urbana dissimillimo ex onero distinguebant homine percu88i Sullani temporis eat imitate voltus erat ipsius plenussuroris, Oculi sceleris, sermo adrogantiae, si ut ei iam exploratus et domi conditus consulatus videretur. UrC- nam contemnebat Sulpicium accusatorem Uum numera-
313쪽
PRO L. MURENA ORATIO 48 52. 265bat, non competitorem ei vim denuntiabat, rei publienominabatur quibus rebus qui timor boni omnibus in boiectus sit quantaque desperatio rei publicae, si illo factus
OSSet nolite a me commoneri Velle vosmet ipsi vobiscum recordamini meministi enim, cum illius nefarii gladiatoris Voces percrebruissent, quas habuisse in contione domestica dicebatur, cum miserorum fidelem defensorem negasset inveniri po88e, ni8 eum, qui ipse miser esset;
integrorum et fortunatorum promissis saucios et miseros credere non portere qua re qui Consumpta replere, erepta rectiperare Vellent, Spectarent quid ipse deberet,
quid possideret, quid auderet minimo timidum et valdo
calamitosum esse portere eum, qui e88et futurus dux et signifer calamitosorum tum igitur, his rebus auditis, 1 meministis fieri senatus consulium referente me, ne
postero die comitia haberentur, ut de his rebus in senatu agere OSSemUS. itaque postridie frequenti senatu Cati linam exeitavi atque eum de his rebus iussi si quid velitit, quae ad me adllatae essent, dicere atque ille, ut Semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed indieavit atque induit tum enim dixit duo corpora esse rei publicae,
unum debile, infirmo capite alterum firmum, Sine Capito huic, si ita de se meritum esset, capiat e ViV non defuturum. Congemuit Senatu frequens neque tamen
Satis Severe pro rei indignitatu decrevit; nam partim ideo sortes in decernendo non orant, quia nihil timebant, partim, quia timebant: tum erupit e senatu triumplians gaudio, quem omnino vivum illine exire non oportuerat; praesertim cum idem ille in eodem ordine paucis diebus ante Catoni, fortissimo viro, iudicium minitanti ac de nuntianti respondisset, si quod esset in suas fortunas incendium Xuitatum, id se non qua, sed ruina XStineturum hi tum rebus commotus, et quod homines iam tum coniuratos cum Ludiis in campum doduci a Catilina sciebam, descendi in campum eum firmissimo praesidio fortissimorum virorum et cum illa lata insignique lorica,
non quae me tegeret, etenim sciebam Catilinam non hatus aut Ventrem, sed eaput et Osum Solere Petere , verum ut omnes boni animadverterent, et, cum in metu
et periculo consulem viderent, id quod est factum, ad
314쪽
opem praesidiumque Concurrerent itaque eum te, Servi, remissiorem in petendo putarent, Catilinam et spe et cupiditate inflammatum viderent, Omnes, qui illam a republica pestem depellere cupiebant, ad Murenam se sta-53 tim contulerunt magna est autem comitiis consularibus repentina Voluntatum inclinatio, praesertim cum incubuit ad virum bonum et multis aliis adiumentis petitionis ornatum; qui cum honestissimo patre atque maioribus, modestissima adulescentia, clarissima legatione, praetura probata in iure, grata in munere, ornata in liro 'inein, petisset diligenter et ita potisset, ut neque minanti cederet neque tit quam minaretur, huic mirandum est magno
adiumento Catilina subitam spem consulatus adipiscendi suis scys Nunc mihi tertius ille locus est reliquus orationis de ambitus criminibus, perpurgatus ab eis, qui ante me diXerunt,n me, quoniam ita j Iureian voluit, retractnndus quo in
loco C. Postumo, familiari meo, ornatissimo viro, de divisorum indieiis c d deprehensis pecuniis, adulescenti ingenioso et bono, Ser. Sulpicio, de equitum centuriis, M. Catoni, tomini in omni virtute excellenti, do ipsius
accusatione, de senatus consulto, de re publiea respon-2 debo. sed pauca, quae meum animum repente OVerunt, prius de L. Murenae fortuna conquerar nam Cum a Peanton iudices, et ex aliorum miseriis et o meis curis
laboribusque cotidianis fortunatos eos homines iudiearem, qui remoti a studiis ambitionis otium ac tranquillitatem vitae se eriti sunt, tum vero in his L. Murenae tantis tamque improvisis periculis in sum animo adfoetus, ut
non queam satis neque Communem omnium nostrum
condieionem neque huius eventum ortunamque miserari: qui primum, dum ex honoribus continuis familiae maio-ΓUmque Suorum Unum ascendere gradum dignitatis conatu est, Venit in periculum, ne et ea, quae ei relicta, et
haec, quae ab ipso parata sunt, amittat, deinde, propter Studium novae laudis, etiam in veteris fortunae discrimen 6 adducitur quae cum sint gravia, iudices, tum illud acerbi S8imum est, quod habet eos accusatores, non qui Odio inimicitiarum ad accusandum, sed qui studio ceu Sandi ad inimicitius dos conderint. nam ut omittam SerVitam
315쪽
PRO L. MUREX ORATIO 53 59. 267 Sulpicium, quem intellego non iniuria L. Murenae, Sed
honoris contentione permotaam, aceUS a paternu amicUS, C. Po8tumus, Vetus, ut ait ipse, Vicinia ae neceSSariUS,
qui necessitudinis causas compluris protulit, simultatis nullam commemorare potuit accusat Ser. Sulpicius, Sodulis filius, cuius ingenio paterni omnes neces Sarii munitiores esse debebant accusat M. Cato, qui eum Murena nulla re tamquam alienus fuit, tum ea condicione nobis crat in hac civitate natus, ut eius opes atque ingenium praesidio multis etiam alienis, exitio vix cuiquam inimico esse deberet respondebo igitur Postumo primum, qui set ne Scio quo pacto mihi videtur praetorius candidatus in consularem quasi desuli Orius in quadrigarum curriculum incurrere; cuiu competitores si nihil doliquerunt, dignitati eoruni concessit, cum petere destitit Sin autem eorum aliqui largitus est, expetendus micus est qui alienam
potius iniuriam quam Suam PerSO UntUr. DE POSTUM Cui X1BUS DE SERVI ADULESCENTIS.
Venio nune ad M. Catonem. quod si firmamontum '
ac robur totm necusationis; qu tamen in graVIS SORC-cuSator et Vehemens, ut multo magis eius auctoritatem quam criminationem pertimeSeam in quo ego CeUSatore,
iudices, primum illi id deprecor, me quid L. Murentio dignitas illius, ne quid exspectatio tribunatus, ne quid totius vitae splendor et gravitas noeent, denique ne en soli huic obsint bona M. Catonis, quae ille adeptus St, ut multis prodesse possit. bis consul fuerat P. Africanus et duos terrores huius imperii, Karthaginem Numantiamque deleverat, tum accusavit L. Cottam. erat in io Summa eloquentia. Summa deS, Summa integrita8, U-ctoritas tanta viuniit in imperio populi Romani. quod illius opera tenebatur: saepe ho maiores natu dicere audivi, hanc accusatoris eximiam vim plurimum L. Cottae profuiSSe noliterunt sapientissimi homines, qui tunirem illam iudicabant, ita quemquam cadere in iudicio, ut nimiis adversarii viribus inbiectus Videretur quid 59
Ser. Galbain, nam traditum memoriae e S - nonne
proavo tuo, fortissimo atque florentissimo viro, M. Cati, ni incumbenti ad eius perniciem populus Romanus eripuit 3 semper in hac civitate nimi magiii accuSatorum opibus
316쪽
et Ophilus universu et sapientes a multum in posterum prospicientes iudi eos restiterunt. Nolo necusator in iudi-
Cium potentiam adferat, non Vim maiorem liquam, non nuctoritatem XCollentem, non nimiam gratiam valeant
lineo omnia nil saluton innocentium, ad opem impotentium, ad auxilium calamitosorum; in perieulo vero et in s l)ornicie ei tum repudientur nam si quis io sorte dicet, Catonem descensurum ad neeusandum non fuisse, nisi prius do onusti iudicasset, iniquam legem, iudices, et miseram condicionem instituet periculis tominum, si X- istimabit iudieiuni ceu satoris in reum pro liquo prae-29 iudicio valere oportere ego tuum con Silium, Cato, propter singularo animi naui de tua virtute iudicium, vituperare Non possum non nidia forsitan in re Conformare et levi ter emendare OSSim. non multu pocens', inquit illo sortissimo viro senior magister, Sed peceas te regere possum.' at ego non te Verissime diXerim peccare tu nilii neque ulla in re to esse tutius modi, ut corrigendus potius quam leviter influetendus esse videare finxit enimio ipsa natura ad honestatem, graVitatem, temperantiam, magnitudinemininii, iustitiam, ad omnis denique virtutes magnum hominem et XCelsum necessit istuc doctrina non moderata nec mitis, Sed, ut mihi videtur, paulo asperior et durior quam aut Veritas aut natura patitur. si et quoniam non est nobi haec oratio habenda aut pudimperitam multitudinem aut in aliquo conVentu agro Stium,
nudaeius paulo de studiis humanitatis, quae et mihi et vobis nota et tueunda sunt, disputabo in M. Catone, iudices, haec bona quae videmus divina et egregia, ip8ius
Seitote esse propria quae non numquam requirimu S, ORSunt omnia non a natura, Verum a magistro fuit enim
quidam summo ingenio Vir, Zeno, cuiu inventorum ad muli Stoici nominantur huius sententiae Sunt et praecepta huius modi Sapientem gratia Dum iunm OVeri, numquam cuiusquam delicto ignoscere neminem misericordem osse nisi stultum et levem Viri non esse neque CXOrari neque pineari solos sapientis osse, si distorti88imi sint, formosos; si mendicissimi, divites; si servitutem SerViant, roges no autem, qui Sapiente non UIDUS,
flagitiVOS, Xsules, hostis, insanos denique esse dicunt ;
317쪽
PRO L. MURENA ORATIO 60 64. 269
omnia peccata 8Se paria Omne delictum Celu eSSe nefarium eo minus delinquere eum, qui gallum gallinaceum, Um OPUS Oti fuerit, quam eum, qui patrem suffocaverit sapientem nihil opinari, nullius rei paenitere, nulla in re falli, Sententiam mutare numquam.
liae lioni ingeniosissimus, M. Cato, auctoribus crudi δ' tissiinis inductus adripuit, neque disputandi causa, ut magna ParS, Sed ita Vivendi petunt aliquid publica cave quicquam liabeat momenti gratia supplices liqui
veniunt miseri et Calamitosi sceleratus et nefarius fueris, si quicquam misericordia adductus feceris fatetur ali quis e peccasse et eius delicti veniam petit nefarium est facinus ignoscere a leve delietum St: Omnia e cata sunt paria dixisti quippiam fixum et statutum est. non re ductu es, Sed opinione sapiens nihil opinatur. errasti aliqua in re maledici putat hau o disciplina nobis illa sunt: dixi in senatu me nomen OnSuhari Scandidati delaturum.' iratus dixisti.' numquam' inquit sapiens irascitur.' at temporis causa. improbi' inquit hominis est mendaci fallere mutare sententiam turpe QSt exorari Scelus, misereri flagitium.' nostri autem illi, s fateor niIn Cato, me quoque in adulescentia diffisum ingenio meo quaesis Se adiumenta doetrinae nostri, inquam, illi a Platone et Aristotele, moderati homines et temperati, aiunt apud sapientem Valere aliquando gratiam viri boni esse misereri distincta genera esse delictorum et disparis poenas esse apud hominem OnStantem ignoscendi locum ipsum sapientem saepe aliquid opinari quod nesciat irasci non numquam exorari Undem et placari quod dixerit, interdum, Si ita rectius Sit, mutare de sententia decedere aliquando; Omnis Virtutes mediocritate quadam esse moderatas hos ad magistros is qua te fortuna, Cato, cum ista natura detuliSSet, non
tu quidem Vir melior esses ne fortior ne temperantior ne iustior, neque enim esse potes, Sed paulo ad lenitatem propensior non accusares nullis adductus intimicitiis, nulla lacessitus nivi in pudentissimum hominem, summa dignitate utque honestate praeditum putare8, cuin in eiusdem anni custodia te atque L. Murenam fortuna posui88et, aliquo te cum hoc rei publicae vinculo
318쪽
QS SQ coniunctum quod atrociter in senatu dixisti, aut non dixisses aut seposuisses aut mitiorem in partem in-65 terpretarere a te ipSum, quantum ego opinione auguror, nune et animi quodani impetu concitatum et vitiaturae atque ingenii elatum et recentibus praeceptorum studiis flagrantem iam usus flectet, dies leniet, aetas mitigabit. etenim isti ipsi milii videntur vestri praeceptores et virtutis magistri finis officiorum paulo longiusquam natura Vellet protulis Se ut, cum ad ultimum animo contendissemus, ilii tamen, ubi oporteret, ConsisteremuS. nihil ignoveris.' immo aliquid, non nulla. nihil omnino gratiae concesseris.' immo insistito, cum officium et fidos postulabit. viis oricordia commotus ne sis.' etiam, dissolvenda Severitate, sed tamen est laus aliqua humanitatis in sententia permaneto. vero, misy sententiam 60 Sententia alia vicerit melior huius eo modi Scipio ille fuit, quem non paenitebat sacere idem, quod tu habere cruditissimum liominem Panaetium domi cuius ratione et Praecepti S, quamquam erant eadem Sta, quae te deleetant, tamen asperior non est factus, sed, ut accepi a senibus, lenissimus quis vero C. Laelio contior quis iucundior eodem o studio isto, qui illo gravior, Sapientior possum do L. Philo, de C. Gallo dicere uocendum, sed te domum iam deducam tuam quemquamne existimas Catone proavo tuo Commodiorem, OmmUniΟ-reni, moderatiorem fuisse ad omnem rationem humanita tis de cuius praestanti virtute cum Vere graViterque
diceres, domesticum to habere dixisti exemplum ad imitandum est illud quiden exemplum tibi propositum domi, sed tamen naturae similitudo illius ad te magis, qui ab
illo ortu es, quam ad unum quemque nOStrum perVenire
potuit, ad imitandum vero tam mihi propositum Xemplar illud est quam tibi sod si illius comitatem et facilitatem tuae graVitati Severitati quo asperseris, non Sta quidemerunt meliora, quae nunc sunt Optima, Sed certe condita: iucundius qua re ut ad id, quod institui, revertar, tolle mihi e causa nomen Catonis remove praetermitte auctoritatem, qua in iudiciis aut nihil valor aut ad Salutem debet valere congredere ocum criminibus ip8is.
quid accusas, Cato inuid adfors ad iudicium quid ar-
319쪽
PRO L. MURENA ORATIO 65 69. Tiguis ambituin accusas non defendo me reprehendis, quod idem defendam, quod lege punierim punivi ambitum, non innocentiam ambitum Ver ipsum vel tecum accusabo, si voles diXisti senatus consultum me referent esse factum: si mercede conducti obviam candidatis issent, si conducti sectarentur, si gladiatoribus volgo loeus tributim et item prandia si volgo essent data, contra legem Calpurniam faetum videri ergo ita senatus Si iudicat, coiitra legem facta hae videri, si facta sint, decernit quod nihil opus est, dum candidatis
morem gerit; nam factum Sit necne Vehementer quaeritur; si factum est, quin contra legem sit, dubitare nemo potest. Si igitur ridiculum, quod est dubium, id re s8 linquere incertum quod nemini dubium potest esse, id iudicare atque id decernitur Omnibus postulantibus eandidatis; ut ex senatus consuli neque cuius intersit neque contra quem Sit intellegi possit qua re doce a L. Murena illa esse commissa tum egomet tibi contra legem CommiSSn 8Se Concedam. multi obviam prodierunt o 33
pro vineia decedenti' consulatum petenti . solet fieri: eQQui autem non proditur revertenti qua fuit ista multitudo γ' primum, si tibi istam rationem non OSSim reddere, quid habet admirationis tali viro advenienti, Candidato consulari, obviam prodisse multos quod nisi
QSSet factum, magi mirandum videretur quid, Si etiam 9 illud addam, quod a consuetudine non abhorret, rogatOSeSSe multOS, Iam ut criminoSum est aut mirandum, qua in civitate rogati infimorum hominum filios prope de nocte ex ultima Saepe urbe deductum Venire Soleamus, in ea non 8Se gravatos homines prodire hora tertia in campum Martium, praesertim talis viri nomine rogatO83 quid, si omne Soeietate Venerunt, quarum e numero
multi sedent iudices quid, si multi homines nostri ordinis honestissimi quid, si illa officiosissima, quae neminem patitur non honeste in urbem introire, tota natio candidatorum si denique ipso accusator noster POStumuSobviam Cum bene magna caterva sua venit, quid habet ista multitudo admirationis omitto clientis, Vieinos, tribulis, exercitum totum Luculli, qui ad triumphum per eos dies venerat: hoc dico, frequentiam in isto officio
320쪽
gratuitam non modo dignitati ullius umquam sed noro voluntati quidem defuisse. at sectabantur multi. doce
mercede: concedam esse erimen: cli Oe quidem remoto,
3 quid oprehendis 3 quid opus cst' inquit sectatoribus γ'
a me tu id quaeris, quid opus sit eo, quo Semper Si sumus liominos tenues unum habent in nostrum ordinem alit promerendi aut referendi beneficii locum hanc in nostris potitionibus operam atque adsectationem; neque enim fieri potest neque postulandum est a nobis aut ab equitibus Romunis, ut suos necessarios candidatos adsectentur totos dies a quibus si domu nostra celebratur, si interdum ad forum dedueimur, si uno basilicauspatio honestamur, diligenter observari videmur et coli:
tenuiorum et non Oeeupatorum amicorum est ista adsiduitas, quorum col)in bonis viris et beneficis deesse 71 non solet noli igitur oripere hunc inferiori generi hominum fructum officii, Cato sine eos, qui omnia a nobis Sperant, habere ipsos quoquo aliquid quod nobis tribuero possint si nihil erit praeter ipsorum Suffragium, tenue
est; si ut suffragentur, nihil valent gratia ipsi denique, ut Solent loqui, non dicere pro nobi S, non Pondere, non Oeare domum Suam OSSunt atque nec a nobis petunt omnia, neque ulla re alia, quae a nobis OnSequuntur, nisi hac per Sua compensari putant posse itaque ut legi Fabiae, quae est de numero Sectatorum, et
Senatus Consul O, quod est L. Caesare M consule saetum, restiterunt; nulla est enim poena quae possit ObSerVantiam tenuiorum ab hoc vetere instituto officiorum exclu- et dere. at spectacula Sunt tributim data et ad prandium volgo vocati. etsi hoc factum a Murena omnino, iudices, non St, ab eiu amici autem more et modo factum est, tamen admonitu re ipsa recordor quantum hae conquestiones in senatu habitu punctorum nobis, Servi, detraXerint quod enim tempus fuit aut nostra aut patrum DOStrorum memoria quo haec, Sive ambitio est sive liberalitas, non fuerit, ut locus et in circo et in soro daretur amicis et tribulibus haec homines tenuiores a suis tri, bulibus vetere instituto adsequebantur praefectum fabrum semel locum tribulibus suis dedisse quid statuent in Viro primarios, qui in circo totas taberna tribulium