장음표시 사용
111쪽
ruam simplicissimum , praescripsisse ait, quam ullum horum quos ipse estiuitatibas inseriptionum a PLi Nivri sine indicio imitatus, ae-
censuerit. Ceterum ipse hic titulus argumento est, tesselatum hoc fuisshopus, ac miscellum, quo Varias obseruationes ad iurisprudentiam pem tinentes , variasque species, prout sese obtulerant, complexus sit. Vnde recte IAC. GOTHO FREDUS b : In libros , inquit, variarum lacti num Pomponius incondite , σποράδην , prout quidque sub manum veniret, eongessisse videtur, nullo satis certo materiarum ordine . quod variarum lactionum titulus satis indicat. Adde, eamdem scribendi methodum et PAVLLO iureconsulto placuisse videri, qui eumdem titulum praescripserat libro singulari , a se edito. Nam et in hunc varias obseruationes, prout se illae offerebant, veluti in fasciculum congessisse videtur , quamuis, quum non nili tria ex eo fragmenta in Panaectis locum inuenerint, e de seruato in eo opere ord ne non liceat hodie tam liquido iudicare. Quot variarum lectio num libros scripserit SEx. FOEPONIus, non adeo certum est. In indice Florentino recensentur variarum lactionum δε-.έν ε , adeoque libri XV. Sed liber XXXIIII sariarum sectionum laudatur a IVLIO PAVLLO
d) , et liber XXXX. a MARCi Auo c e I, ac proinde suspicari quis posset,
XV. tantum libros ideo numerare indicis istius auctorem, quoci totudem duntaxat libri adhue exstiterint IusT NIANI temporibus, nec ex pluribus quaedam in Pandectas retulerit TR iBON ANUS. Ego vero, satis accurate librorum numerum expressisse illius indicis auctorem, arbitror. In codice enim Florentino illud va Ri ARVH non exstat in L a I. 1. de rei vindie. sed PAvLLus ibi meminit libri XXV. lectionum Poaep NII. Letitioues autem POMPONil in Mu Ct VH -τ' id nomen tu- Iisse, paullo ante obseruauimus. Quod vero attinet ad fragmentum MARCiANl L a. g. in quib. eaus pign. vel by th. tac. contrab. IV L.
PAClus in margine editionis suae fὶ notat, in aliis codicibus legi librum X lII. eaque admodum probabilis est lectio , quia et aliunde g constat, libro illo XIII. variarum lectionum, de inuectis et illatis.'tacitoque pignore in illis eompetente locatori, egisse POMPONI vae . I a Plin. ia praesar. N. l. και. e) L 1.1 in quis. cauis pigo. vel ἡ
112쪽
eumque ipsum locum MARC AN VH ante oculos habuisse. Quibus postis, nulla esse videtur ratio, cur plures . quam quindecim , variarum lectionum libros olim exstitisse existimen us.
Scripsit praeterea Pompo Nivs, si indici illi Florentino fide; est:
uaedam ducerpsit Tribonianus, praeterquam ex libris primo , secun-O, tertio , quarto, decimo tertio et duobus sequentibus ac undevicesimo , quamuis et litrum primum epistolarum POMPONil semel laudet. IvLIvs P AvLLvs a . Ediderunt et alii iureconsulti epistolas, veluti PROCvLV s. cuius exstiterunt ι'πιπλῶ, cnta ἰ,ύω, et PRlscvs ΙΑ voLE-Nus, cuius Epistolon βιβλία δεκατεσσερα recenset index Florentinus,
ut iam non dicamus de epistolis LABE Nis b P, AT Eii CApi To Nisc e , NERAT ii P Risci d), IvvENTii CEL sl c e et CAECi Lii AiRICA Ni f), quamuis Africani opus epistolarum IVLIANO perperam tribuat Gui L. GROTivs P , ac proinde verba VLPIANI : Africanus libro vicesimo Dissarum apud IvLIANVM quaerit , ita interpretanda putet, libro XX. episesarum Iuliani, quae it Africanus, per epistolam, si i id fieri solere , ex variis locis liquet, et putat Iulianus , sumtum praefandum. Sed ut ad POMPONi I nostri epistolas reuertamur, eae quales Iu erant, Ignorare nos non patiuntur aliquot earum exempla, quae
etiamnum integrae supersunt h9, ex quibus constat, praemisia breui consultoris quaestione, statim subiungi POMPONII sentcntiam, adeoque epistolas a responsis vix differre, nisi quod in illis breuius omnia proponuntur, adiunctis tamen auctoritatibus et rationibus , quibus motus iureconsultus ita respondeat. Hinc IAC. GOTHOTREDvs ir: Paullus, inquit, Pomponium hae in re laudat, ex libris eius epistolarum , quorum librorum auctoritate et alii quoque iureconsulti utuntur, Vlpianus et Scaevola , quibus libris Pomponii responsa ad quaesta per episolam continebantur. Et alio loco e In libros visolarum Duolent nullo salis certo ordine, verum pro re nata, responsa eius per epipolam relata D/runt. Nec PRO CVLI epistolarum aliam fuisse indolem, tot, quae ex illis reliqua sunt, fragmenta satis demonstrant, Vt non necessarium /- I- -Τ-deret. iuri f) l. 39. g. de legar. I.
113쪽
videatur, insistere coniecturis. 'Sunt, qui aliud POMPONII volumen exstitisse putant sub titulo EpisTOLARvM ET VARIARvM LECTIONUΜ, ex quarum libro XVII. Dagmentum' in ipsi; Pandectis reperisse sibi Videntur. a Sed verba illa et sariarum lectionum in codice Florentino non reperiri, TAURELLIVs monuit, ae proinde nihil certius videtur, quam fragmentum istud ex ipso hoe Epistolarum opere depromtum , Verba Vero illa adscripta esse a studioso quodam, cui familiariores fuerint variae Iectiones PoΜposii, quam epistolae, Vel qui Vtrumque Opus ex errore pro eodem habuerit, ut non opus si libros epistola- rum et Variarum lectionum confingere , maxime quum non idem esse soleat epistolas et varias lectiones vel vinata aut ποικίλην ινορἰαν scribentium institutum , et libri ΡΟΜposti his inscripti titulis, diversi omnino argumenti fuisse videantur. Subiungimus his eiusdem PoΜpoNii libros quinque FIDEICONMIs- ORVM, eX quibus omnibus, praeterquam ex ultimo, septem in Uniuersum fragmenta supersunt. Quum enim iis temporibus, nondum exae quata legatorum et Iideicommissorum natura, nec binis illis senatu Consultis , quae de restitutione fideicommissorum prodierant, puta Tr helliano et Pegasiano, veluti in unum conflatis, subtilis admodum multisque quaestionibus valde spinosis ac veluti tricis inuoluta esset doctrina de fideicommissis: in ea explicanda ingenia sua certatim eXe cuerunt iureconsulti doctissimi, veluti Allust Nivs VALENS, VOLVS lvs MAECIANVs, CAIus, VLPiANus, PAvLLus , HERENNIUS MODESTI Hγs, et alii fortassis, quorum opera IusTINIANI aeuo inuiderat temporum iniquitas. Sed quum tam paucas ex his libris reliquias ab interitu Vindicarit Tabonianusi de eorum ordine nihil est . quod a
Nec plura nobis dicere licet de opere, quod ita inscribitur in indi
periochas in pandectis reperimus. Ex his patet , Pomponium libro eri mo, inter alia de SC. Velleiano b θ et Iuliano de petitione hereditatis e cuius verba legitima VLpi Asus d seruauit; libro secundo de SC. Tertulliano e); libro ertio de SC. Iuniano Vel , Ut CVIA CXVs Vocat cf9, Ninniano, ad quod pertinere videtur i. 63. si det ber. eaus . libro quarto de SC. quod Claudianis . temporibus Velleio Rufo et osterio Scapula Coss. de adsignatione liberiorum factum est, . libro
114쪽
vel oratione, quae prohibebat apud consules aut praefides prouinciariam post quinquennium a die manumisionis in ingenuitate proclamare e disseruis te. Fulius ergo praeclaram hanc iuris prudentiae partem de S Cis, quam quisquam alius , exequutus est. Quum lenim alii de uno et altero SC a libellos lingulares scripsissent, veluti PAvLLus dς Silaniano et Claudiano, Velleiano, Tertuli ano, Liboniano , Orphitiano, nec non ad orationem D. Seueri. Diui Seueri et Commodi , Diui Antonini et Commodi, et D. Marci, ΑΕ Llvs MARCIANus de S C. Tum pilliano : solus POMPONIus de omnibus , quae sua aetate exstabant, Sonatusconsultis ex instituto egit, eaque in re , qui illum postea sit imitatus , scio nem: nem, praeter IUL1VM PAVLLvri , cuius inter μονοβίβλια seu libros singulares librum de Senatusconsultis recenset auctor indi cis Florentini, et recte quidem , quia ex eo decerptum superest fragmentum unicum , quod ad SC. Trebellianum videtur pertinuisse d). Ne in ulla parte iurisprudentiae deficere videretur POMPONil industria , axiomaticam etiam , quae iura singula breuibus quibusdam regulis concludit, illustrare studuit libro singulari BEGvLARum , vel uti semigraeculus indicis Florentini auctor vocat, BEGvLARION. Nimirum veteres illi, qui iura ciuilia in artis formam redigere conabantur, facile animaduertebant , vix artis nomen mereri eam disciplinam , quae in singularibus tantum occupata , nulla haberet principia generalia , ad quae annumerae illae conclusiones possent reuocari, et quibus tamquam cynosura utendum esset in tot quaestionibus dubiis, quae quotidie obueniant, decidendis. Hinc ex ipsis rerum definitionibus erue
RIS adpellabant, qualis celebratur illa Catoniana, de qua singularem in iure nostro titulum exstare, nemo ignorat. Ad hanc ergo iuri lar dentiam axiomaticam pertinent Q. MuCII SCAEvoLAE liber δ οῦν, ΡApi Ni ANi libri II. Definitionum, et in primis NERATII PRisCI, CERvIDII SCAEvoLAE, T. CAli, VLPIANI , IVLII PAvLLI, AELi IMARCiANI , LlCi Ni I Ruri NI ac denique S Ex. POMPONII nostri libri r gulararan , in quibus enunciata quaedam uniuersalia , quibus I Cti in desiliendis iuris quaestionibus pro norma utebantur, accurate ex Plicabant, simulque quibus limitibus illa circumscribenda sint , ne osticium suum
115쪽
suum perdant, diligenter notabant. Principia, inquit IAC. GoΤΗΟ-εDVS , a P praesunt in omni stadiorum tenere regulae, λι definiti
. nes , reo tae sententiae , catholica praecepta, enunciata . m -- δή- , ἔροι,, Θ ε, πο . AHa , aphorismi, axiomata, canones , dogmata, et si quibus aliis alibi nominibus esseruntur. Ex his qui pe cetera artis experimenta se pendent, seu conficiuntur consequunturque , mi non tantum eruaerent , verum pleni sima artis cognitiona imbuant, se ut iudicio tam
rum postea sipus sit ad iustim eorMm usum issamque seu adpi
cationem illationemqite. Huiusmodi profecto sunt regulae iuras , quae breui narratione, caussaeque veluti coniecitione, uniuersum paene ius in se vi fa et potestate continent, intellectumque hominis ad aequi iurisque notiriam plenisime dirigunt et deducunt. Sunt haec scilicet vere iuris fundamenta , quibus uniuersum iuris fasigium innititur e sunt fontes , e quibus veli ti per canales et rivulos ius educitur: sunt semina, quae, procedente
princienteque iudicio usu e, in ramot sese posea quam lati sime dissumdunt et explicant: sunt scintiliae μινγοῦρες, quibus mens ubique conlustratur: sunt penora conditaque et thesauri, e quibus proristarum quaesionum decisones desumi debent: sunt clai es, quibus adyta iuris reserantur: sum denique onsurae , in vasissmo iuris oceano nauigantibus propositae. Quae quum ita liquid fini: cuinam, quaeso , hae regulae viles ae prope contemnendae videri eossint ' Hactenus I AC. GOTHO FREDus , cuius verba, quantumuis prolixiora, hic adscribere eo minus taeduit, quo magis faciunt ad incredibilem illam iurisprudentiae axiomaticae utilitatem perspiciendam, quae praestantii simis quibusque veteris aeui iureco sultis facile persuasit, ut illam praecipua quadam industria excolerent.' simulque ad redarguendum personati cuiusdam SCHvZi I sententiam, qui nuper omni iurisprudentiae axiomaticae, quin omni ordini ac mothodo, bellum indixit. Hic paucorum hominum homo, iam pridem aliquid mali mihi minatus, tandem schedulam edidit, inscriptam Examen methodi axiomaticae, qua, absonam esse methodum iuris axiomaticam , eamque ne locum quidem in iurisprudentia habere, acriter contendit, sperauitque, ea laudabili industria sese eflecturum , quod maxime concupiscesat , ut libelli mei, hac methodo, ceu ille dormitator somniat, axiomatica conscripti, ad piper .et thus illico ab eruditis damnarentur. Magno sane hiatu maxima facinora amicis suis promiserat
116쪽
Sed post tantas minas vere parturiverunt montes, et irata Lucina demum natus est ridiculus mus , libellus puta unius ac dimidiae plagellae , partus nequissimus, et Scytha isto parente dignissimus , in quo primum nescio cui malo geniolo irascitur , qui fortassis ei somnum pomeridianum capienti mala insomnia obiecerat, deinde in me omne estu dii virus , qui methodo vel mathematica vel axiomatica in iuri rudentiam inuecta, bidental mouerim , magnique Lauterbachii luminibus os ficere voluerim, quem tamen tanti secerit illustris limus de COCCEi is , ut eum aeterno Iuris controuersi opere illustrare non dubitarit. En
nequitiam hominis. Ne ego quid eraestitisse videar in iurisprudentia,
hanc ipsam ad axiomata reuocari polle, adeoque , illam artem vel scie tiam esse , negat, et a viro illustrissimo me dissentire fingit, ratus . seri non polle, quin tanti viri gratia illico exciderem , si me Laute bachio paullo iniquiorem esse mentiretur, quum huius iureconsultinusquam nisi honorifice meminerim, eiusque vel umbram maioris faciam , quam viuum et spirantem Schuesum. Hinc porro in elementa mea tela sua vibrat miser ille Schuzius, et expenso titulo deSC. Velinteiano , male me eam doctrinam proposuisse. contendit, quin, quo est
acumine, me libris iuridicis laudem, quam libellis aliis mihi quaesiuerim, turpiter perdidisse, male ominatur. Sed denuo in selix iaculator, Καὶ ἔσσον ιοπος ψιςερον εις χοε ἄνα υσίως. si γάρ τι ζελος δια σαρκος orae π
Deni ue lepido opusculo subiungit Οὐλλογ, , iudiciorum virorum docto rum de brocardicis, quibus medio aeuo glossatorum ingenia iurisprudentiam corruperunt, quasi ego nihil in libellis meis lectorem doceam. quam eius generis brocardica. Et sic de me amam . fore, σκυΘοειξοτυ ille Schiimus tam certo sperauit, ut iam triumphum egisse, miserasque illas chartas, tamquam monimentum victoriae suae aere perennius, Vicatim circumtulisse dicatur. Risum sane vix continui, quum id nunciarent
amicorum epistolae. Nam videre mihi videbar pugilem illum, huic enim vel gladiatori os humerusque similior est, quam sagittario ,
117쪽
per urbem volantem, Ostentantemque sodalibus suis has adoreas, mirabarque, nisi Ise dum processit, Io. TRIUMPHENon semel dixisset, io. TRIUMPHE
At multo dissicilius mihi a risu temperaui, quum , laetitiam illam mimus diuturnam fuisse , audiui, turbatam quippe a viro docto, GODo-I REDO SELLIO, qui nullo meo merito prouocatus, solaque fretus caussae bonitate, tela ista Schuetii ita contudit, ut ei merito hoc nomine hic publice gratias agam, id unum dolens, virum eleganter domam tot horas amoenioribus Musis suffuratum esse, quum scriptionem tam accuratam vix mererentur Sinonianae Schugii istius artes. Iam audio, illum et mihi, et clarissimo SELLIO, serrum flammasque minari, nouaque non tela, sed tormenta, aduersus nos parare, et, quum alioquin in diem stertat, et vix a se impetrare possit, ut Vertente anno quatuor vel quinque sententias iuridicas in chartam coniiciat , nisi eas aliquando fisci procurator minis ab eo extorqueat, illum tamen nouum, et eum quidem grandem parturire librum, vel potius Monsrum horrendum, informe, ingens, eui lumen ademptum. Emmuero scire te velim, bone SCHV2r, ei ostento iam fustem me Darasse , et talem quidem, quem vix mihi in manu esse credidisses Egone se diutius iactare paterer effrenem hanc audaciam tuam ' Tune impune diutius serres insignem 4i equitiam , qua me, non male de te meritum, tam proterve inauriis adfuere conaris i Noui sane , nec veritatis studium , nec iurisprudentiae amorem tibi hunc laborem indixisse, quum Pyrrhone stolidior, esse aliquam veritatem, vel aliquid iustum iniustumque, non dubitare , sed nesare iam pridem coeperis. Inuidia est , quae te stimulat, et veluti facibus quibusdam exagitat Hies noctesque, ut de me cogitare non possis, quin trisscm illam auditorii tui solitudinem lugeas. An tu putas te mihi vivo impunc insub Lare posse ' an ita mihi exaruisse existimas venam, Ut plane desint
Ceaeque et Aleaei minaces Stesichorique graues Camoenae IQuin an defuturos existimas iudices, qui te, mihi nihil tale merito
118쪽
tam proferue insultantem , coerceant. Quid tibi, quaeso , metum rei est, O homo, qui numquam turbaui circulos tuos , qui quiesce LV Μ, I OPPIO LUM , .lo LV Μ, et tuas illas delicias, i A C. BOEHΜIvΜ et i AC. N E i G E L i v ri tibi numquam inuidi ' Cur in me saeuis, quum habeas collegas, quibuscum tuo more quotidie rixeris, seruulum, in quem aliquando ebullientem bilem euomas, denique te ipsum, cui tamquam alter Timon irascaris ' Mihi saltim , natura ab his litibus abhorrenti, et a te tantis locorum interuallis te iuncto, cur negotium facessere velis, caussam non Video, maxime quum non virus SELLIUS futurus sit, qui te, nisi quieueras, prona
Tito castigat. Noli, ergo , obsecro, mouere nova bella , horrida hella , aut, ii iam iacta est alea , scapulaeque tibi nimis pruriunt , pa ce . precor, precor. Spero , mihi veniam paratam fore, LECTOR, qui S Ex. Potapo NII regulas recensens , in iuratum hunc regularum vel axiomatum, adeoque omnis scientiae, hostein quac damωε εν παραδι' dixi. Nam conquerendum mihi demum fuit de insigni hac intuita, quam satis diu dissimulaui , sperans , vel patientiam meam hominem audacissimum in ruborem daturam. Quod quum omni ista modestia mea impetrare non potuerim. sed ferox ille, licet pro merito exceptus a SEL Llo, atrociora quotidie minetur: mutire fas iuit, ne me mortuum putet, neque mihi deesse credat animum aduersus Sim AEVM aliquem, qui me huc migrantem inaudito nequitiae exemplo diris est prosequutus. lam ergo in viam redeo. Ex libro illo singulari regularum PoΜPo Nil hodie exstant fragmenta omnino sex , ex qui Lus patet, eum non leui tantum brachio perstrinxisse axiomata quaedam , non addita earum interpretatione, sed singula accurate probasse, et , haustis inde conclusionibus, eorum usum perspicue monstrasse. Sice. g. alicubi proponit regulam a : Viae , itineris . Mius , aquaeduc rus partem in obligationem deduci non posse. Huic statim subiicit ratio nem , quia usus eorum , utio omnium seruitutum , indiuisus sit. Addit denique usum forensem eius regulae, ex eaque consequi monet, Ut si
stipulator deceserit , pluribus heredistis relictis , singuli solidam viam perant . G s promtuor de eoterit, plaribus heredibus relictis , a fingulis ε
redibus solida petitio sit. En cam dem methodum, qua nos usi sumus in elementis nostris , quae sudes in oculis sunt isti tenebrioni. Eodem ordine tractat regulam , qua furioso quoque, tametsi, quid agat, De
tem pomeridie nunquam i denique ΣTI v v I
119쪽
scienti, amonem adquiri docet a . Ex reliquis fragmentis , quamuis id ostendi tam per leve nequeat, ciuia TRI BONI AN Us tantum aliquot verba ex medio POMPONII textu decerpsit: eum tamen eumdem ubique ordinem obseruasse, credere par est, optandumque adeo esset, ut integer praestantissimi iureconsulti liber ad nos peruentilet, Ductum omnino inde capturos multo Vberrimum. Praeter haec, quae hactenus recensuimus, S x. ΡΟΜPONII volumina quaedam exstitisse putant, quae nec auctor indicis Florentini, nee ipse TR i Bo Ni ANus vidisse videatur. Eo enim referunt DIGEsTORVM
Opus, quod Porito Nivri nostrum scripsisse, colligunt ex loco Iu LilPAvLLi b) ubi SEx. POMPON I Digesorum ab AnisTONE Liber Q. citatur. Et sane solenne fuit iureconsultis veteribus, Digesta adornare, qualia et SALV vM IULIANUM , ALFENUM VARvM, IOENTiv MCEL sv M. VLPIvM MARCELLvΜ, CERVlDIVM SCAEvoLAM, AUFl-DIvΜ NAΜvs AH scripsisse, nouimus. Attalia Pomponium quoque scripsisse, non adeo expeditum est. Verba enim P AvLLI , quae iam supra exposuimus c e , id tantum innuunt, ad Aristonem quaedam scripsisse, vel saltim miscellas eius iureconsulti obseruationes an ordinem digessisse POMPON iure, non vero composuisse DIGESTA , qualia IVMANus aliique eorum temporum iureconsulti reliquerant. Ceterum id notare non piget , proprium I Ctis fuisse hunc titulum, eumque iis praecipuo libris praefigi consueuisse, in quibus ius uniuersum secundum edicti perpetui ordinem enarrabatur. Quem ordinem et Ius TlNlANvs d) in uniuersum seruari iussit in componendis pandectis , quamuis, quod ad singulas partes attinet, in collectorum arbitrio po-utum esse vellet, codicisne, an edicti perpetui, exemplum sequi mallent. Certius est , de s TipvLATlo NI Bus quaedam reliquisse PoΜpou Iu M. Quamuis enim nec istius libri mentionem fieri animaduertamus in indice Florentino : librum tamen octauum eius operis diserte laudat VLPIANvs e . Non vlla fere iuris ciuilis materia latius patebat stipulatione. Praeterquam enim quod praelothrum et iudicialium stipui tionum permulta genera essent, nihil fere publicae priuataeque rei apud Romanos sine stipulatione transigebatur, 'ut recte observet ipse PoΜ-PONI Vs D, conuentionalium stipulationum totidem fere genera esse,
120쪽
qssor fuit rerum Gnrrabendarum. Nam et qui litem eontestabantur, ponsione se inuicem prouocabant, et qui hereditatem, si deicommissa riam ex SC. Pegasiano restituebant, et qui emebant, locabant, conia ducebant , transigebant, delegabant, acceptum serebant, interpositis stipulationibus sibi solebant cauere, et nullum sere erat negotium aliud, cui non cx stipulatione robur aliquod accederet. Quum vero stipui tiones illae saepe captiosae essent, quod de illis, quae ex SC. Pega- sano descendunt, obseruauerat homo excelli ingenii , PAPi Ni A Xus r a in eo praecipue versabatur ICtorum industria, ut cauerent hominibus, ne in stipulatorum insidias ac veluti in laqueos inciderent. Hinc non modo ipsi stibulationum formulas, miro ac paene superstitioso verborum delectu laruato , componebant, qualis est illa , quae a C. AQv ILLIO GALLO nobile ac perpetuum nomen tulit b : sed eas etiam fultus interpretabantur totis libris, quales a VENvLElo, CAIo, aliisque compositos, nouimus. Quare non mirum est, POMPONI vesquoque ea in re exercuisse insenium , quamuis ex unica illa citatione VLPlANi, quale hoc opus fuerit, vix colligere liceat. Denique ad ipsum POMPONII ENCHi RiDION, quod vel maxime huic labori nostro occasionem dedit, progredimur. Et in Florentino quidem indice memorantur ἐκχωριδἰου cicua δύο , isque librorum numerus etiam tribus, quae in i piis Pandectis inde decerpta sunt, fragmentis confirmatur , siquidem ex libro Enchiridii priore lex 8. D. de inrad. et ad . ex posteriore duo alia loca ce) a 4mboniano decerpta sunt. At tribus aliis locis d Enchiridion laudatur tamquam liber singularis , Vel opus μονα λιον , ac proinde quaeritur, duo ne eiusdem tituli Opera , an unum tantum resiluerit Z Et videtur sane prior sententia altera multo esse probabilior. Neque enim exemplo caret . iureconsultos eumdem titulum diuersis dare operibus, siquidem et PAPINIANus duplex volumen de adulteriis scripsit, quorum alterum duobus libris Constitit, alterum μονοcπλιον fuit, et inter IvLII PAvLLi scripta index Florentinus recenset Regularion ceλἰα εωπα et Regularion ceλίον ιν, itemque Senteiitisu τοι, Facton citata eξ et Sentention z ἰα πεντε , de adulteriis ciniat τε α et de adtisteriis μοναίζωον. Quare nihil noui
atque inusitati fecerit POMPONIus, si ipse quoque duo scripsit enchiridia,