장음표시 사용
541쪽
se tutorem fore, promisit, obstrictus si ad tutelam suscipiendam , et quod excusari non possit , quia non possit excusari. Dum vero , sita iam procedit ἀπόδει ις, ad imposibilia non δε-tur obligatis , exessationes , de quibus hie dicitur, ex fauore a lege tutori consituendo concesso deducendas esse, sequitur. Qui ergo patri promisiι, se fore tutorem liberorum , ad hane in se suscipiendam
tutelam tenetur, nec potes uti exeusationibus , ex fauore a lege aliter tutoribus constituendis concessio , dum promissione hunc fauorem remisit. Sunt haec quidem numeris Platonicis obscuriora Sed quia nihil aliud innuit auctor, quam per excusationes, quas perpachim illud amittat tutor, non necessarias, sed voluntarias tantum, intelligendas esse; nihil subest periculi, ut non et id auctori cum plausu largiri possim. Tutor ergo, ita pergit auctor ), de quo lex dicit, non potes esse ille, eui ius excusandi ex fauore
legum tutrei concessum competit. Hic vero merito aures arriget
Iector. Non enim potest, qui non excusatur , idem individuum esse cum illo, qui excusaturat potest eiusdem generis esse.
Exempli caussa e si unus tutor testamento datus patri promis rit, se tutorem fore, alter non eromiserit, prior oleum et op ram perdet, si hoc onus excusatione a se amoliri conetur: p sterioris excusationes admittentur. Iam is, qui non excusatur, non est idem individuum cum illo, qui excusatur . at eiusdem tamen generis sunt tutores , puta testamento dati. Quis vero hiemanibus non palpat vel paralogismum, vel sophisma i Propositio haec tantum de idemtitate indiuiduali vera est, et tamen auctor subsumit de idemtitate generis, atque ita pergit 2 co erit vero ius puta excusandi, tutori tesamentaris e , legitimo Q, dativo e . Ergo tutor, cuius in hac lege D mentis, non es tu-ror te mentarius , nec legitimus , nee dativus. Ergo ab illo Luem fur, puta pactilius. Quae si in fascem colligas , eo redeunt uniuersae qui se excusare potest, non est idem individuum cum eo, qui se excusare non potest, ergo eum nec eiusdem sed diuersi generis esse oportet. Nam si praeniissam se de indiuiduo accepisse negat auctor, falsa illa erit propositio , ceu iam
ostendi, ac proinde et totum eius argumentum in fumum abibit. Quod ut eo clarius ostendam , age veluti παραν is, quadam composita, totam eius demonstrationis seriem , ipsaque verba retinebimus . eademque ratione ostendam , quod unusquisque
nouit salsissimum , dari et quintum genus tutelae, diuersum a te-
542쪽
tamentaria, legitima, et dativa, puta quae liberto in patroni liberis compelat. Quidni ergo et ego faciam interpretandi perieulum Z Au Alexander imp. f , tibertos a tutela vel cura liberorum patroni seu patronae nutiam excusationem impetrare posse, ampli mus ordo, auctore diuo Marco, censuit. Iam audi: quisenon potes excusare, ad munus in se suscipiendum tenetur. Libertus ergo ad tutelam liberorum patroni patronaeue in se suscipiendam tenetur , et se non potest excusare. Dum vero ad impossibilia nulla
datur obligatio, excusationes , de quibus hic dicitur, ex favore a lege tutori consituendo conceso diaticendas esse , sequitur. Libertus ergo ad hane suscipiendiam tutelam tenetur, nec potes uti excusationibus, ex favore a lege aliter tutoribus constituendis concessio. dum SCto ab hoc fauore excluditur. Tutor 'ergo ille libertus , de quo lex dicit , non potes ese ille , eui ius excusand , ex fauore te tum tutori concessum, competit. Competis vero hoc ius resamentario, legitimo, et dativo. Ergo tutor liberius, cuius in hac lege fit mentis , non es tutor tesamentarius , nec legitimus, nec diat titis. Qitamobrem , quum vi Sol specialiter ad tutelam in se suscipiendam fit.obligatus, non vero ex testimento testatoris, nec man dato magisratus , nec ex iure successionis , tutor ille erit tamquam libertus. Quemadmodum vero haec conclusio manifesto falsa et absurda est: ita auctoris erit cogitare, in qua parte demonstrationis mea: latitet vitium. Non vero ullum ostendet, ut non simul sua ipsius vineta caedat, quia eius est, quam dicis caussa meam feci, demonstratio. a DARirs ibid. g. 33. d L. de legit. tui. b Idem ivi. g. 46. se L. i. g. s. D. L. f. de iis, qui
f. XVII. '. Progreditur auctor ad aliud testimonium, quod ipse locum μιε. mparallelum vocat, verba nimirum ista Iustiniani a : si propter Inst. eod
inimicitias aliquem resamento tutorem pater dederit , hoc ipsum hunς tuis praesat ei excusatiouem: sicut per contrarium non excusantur, qui se tutelam administraIuros patri pupillorum promiserunt. Hic primum ,
quid sit propter inimicitias tutorem dare, disquirit auctor. sed id ad nos non pertinet, quibus perinde est, quae illis verbis ab eo
543쪽
notio subiiciatur. Deinde vers suo more inde hoe ducit argumentum d tutor propter inimicitias testamento diatus, ob fauorem legis , inimicitiis hisce se excissare potest. Ponamus vero , hune, se Autelam administraturum, patri pupillorum promisisse , hae promisesone favorem legis remisit: consequenter etiam inimicitiis hisce se ericusere non potest. Ad tutelam ergosscipiendam tenetur , non vi testamenii , sed promusionis. Ergo erit tutor pactilius. At ego scire velim , si haec non est , quid sit cavillatio. Complectuntur Iustiniani verba partim regulam , partim exceptionem. Regula est tutori propter inimicitias testamento dato , hoe ipsum pr.resat excusationem. Exceptio: per contra πium non excusatur , qui , se amministraturum, patri pupilli promisit. Si ergo hanc exceptionem ad regulam pertinere dixeris, non poteris non ponere casum , quod quis , inimicitiae caussa tutor testamento datus Patri, antequam id fieret, se tutelam administraturum , promiserit. Quo posito, habebimus tutorem testamentarium , non pactilium. Testamentarius enim , cuius obpactum reiicitur excusatio , procul dubio manet testamentarius. Deinde ignoratione elenchi tota illa laborat demonstratio. Non enim probandum erat , tutores aliquos ad suscipiendam tutelam vi promissionis teneri. id enim nota facit tutorem pactilium ) , sed esse, qui ob soli m pactum tui res fiant. Vigimus , libertos ad suscipiendam tutelam vi conditionis suae . non testamenti, teneri: eos tamen non ideo esse tutores, quod liberti sint, sed quod vel a testatore, vel a magistratu ad tutelam sint vocati. Omnia ergo ad hanc speciem redeunt: qui inimicitiae caussa tutor testamento datus est , pe multas adducit excusationes, rationesque grauissimas , quae alioquin ad amoliendum istud onus susticiunt, maxime vero, se inimicitiae caussa tutorem datum esse. Praetor, illis reiectis excerotionibus hominem ad suscipiendam administrandamque tutelam adigit, ex ea ratione, quod se ad tutelam suscipiendam promisso obstrinxerit o quaeritur , litiae postea hic tutor testamentarius, ani pactilius' Credo . vel dupondium responsurum . eum nihilo minus testamentarium esse, quia non quaeratur, cur teneatur tutelam, omni
reiecta exceptione, suscipere Z sed cur tutor sit ' Hoc enim illum testamento, illud pacto debere.
g. XVIII. Quam leuia, et paene ficulnea haec sint argumenta , iam
544쪽
unus quisque, opinor, intestigit. Et tamen clarissimus auctor in illis tantam collocat fiduciam , ut pluribus ad ' sententiam suam in tuto collocandam ne quidem opus esse existimet. Mu tis quidem aliis, inquit, legibus idem hoc principium nostrum eor-
roborari post et , v. g. ex L. 29. D. de testam. tui. L. I S. f. I. D. ad leg. Cornel. cle falc cet. si veritatem rei a multitudine , et non a grauitate argumentorum dependere nouissem c a . Itaque fretus hac argumentorum suorum grauitate demonstrationi suae
hunc colopnonem imponit quidquid ex legibus iuris ciuilis Romani bona deduci potes consequentia , tu iure eluiti Romano funda tum est. Tutela vero pactitia ex legibus iuris eludis Romani deduci potest. Ergo et tutela pactitia tu iure riuili Romano Gum adg scit fundamentum. Enimuero quum adsumtum manifesto salsum sit . et clarissimus auctor tutelam pactitiam ne per mediocrem quidem , nedum bonam consequentiam, sed per mera sophismata ex legibus iuris Romani infelici conatu elicuerit : quam firmo talo stet conclusio, nemo non animaduertit. a Drates g. 43. in schol.
Sed iam iam provehitur vir clarissimus ad ea, quae sibi ab ea
aduersariis obuerti dicit, examinanda. Haec vero , quia me non nferiunt , merito praetermitto, nec tanti videtur illud examen, vi : aduersarii ob illud vadimonium deserturi videantur. Hinc pO iis DG tius, quid roboris insit argumentis, quae ille tantum obiter at- tiae quam tigit, paucis expendere iuvabit. Elegans est locus hic Papiniani maxima a et ex sententia Scit Liboniani tutor non erit, qui se te mento 'U . pupillo tutorem ser fit. suum amem patris voluntas, hoc φsum manu sua declarantis, ambigua nou es et , eum , quamuis alii russores essent , curatorem danaum resρondi e nec admittendam excusationem , quam iure publico habebat r quoniam promi se videbatur et nec νι Juspectum remoueri. Manifesta est species , ad quam hoc Papiniani responsum pertinet. Lucius Titius liberis suis plures decerat tutores, et in his Seium quoque, quem scribendis tabulis adhibuerat j incidebat quaestio, an huic pars aliqua administrationis committenda esset Τ et quum ipse Seius mallet ea tutela carere, an. admitti eius excusationem , quantumuis iustam ,
oporteret' Iam quod ad priorem quaestionem pertinet, plures
545쪽
Seio obstarς videbantur rationes, cur esset ab omni administratione repellendus, et primum quidem, quod ex sententia Sol Liboniani tutor 1um fit, qui se testamento pupillo tutorem seri serit. Cautum enim erat SCto Liboniano , ut teneatur, quasi falsamus, quamuis falsarius non sit, poena legis Corneliae is, qui alienum testamentum seripserit dictante testatore, si hereditatem , vel legatum ,
vel Molaommiisium sibi adscripserit, quamuis id iussu testatoris fecerit b J. Quamuis ergo id SCtum non meminitat, nisi hereditatis , legati, et fideicommissi: latius tamen patebat eius semientia, quippe quae ad omnia reliqua, quae sibi quis ipse adscripsisset, porrigebatur, veluti si sibi quis liberorum testatoris adsignationem liberti ce), vel mortis caussa capionem c d . t
vel aliud quid, adeoque et tutelam , quae hereditati in iure nostro aequiparatur, adscripsisset ce). Quum ergo in fraudem legis faciat, qui , saluis verbis legis , sententiam eius circumuenit cf), dubitandum profecto non videbatur, quin Seius ex sentenιia Sol Liboniani tutor esse non posset, quia se tesamento tutorem ρ illo scripsisset. Deinde et io obstabat Seio , quod se ipse ingessisse videretur, ac proinde tamquam suspinus esset remouendus g , si vel maxime tutelam suscipere vellet. Sed
utramque rationem nullius ponderis esse , probe animaduertebat Papinianus , qui priorem ita refellit r quum autem patris v tantas , hoe Usum manu sua declarantis , ambigua non esset: eum, quamuis alii tutores essent, curatorem dandum respondi. Neque
enim locus est poenae legis Corneliae, si testator , testamentarium talia se volente ac iubente scripsisse , manu sua adnotasset b ). Ad alteram rationem paucis respondet: nee eum ut suspectum remoueri, non addita decisionis caussa, quam tamen satis luculentam reperimus in iure nostro si , suspectum nimirum esse, qui operam si am ingerat inuito, non ergo, qui eam
volenti offerat e ceu recte obseruauit maior omni laude mea Cuia-cius k . Denique alteram quaestionem, an Seius excusatione uti possit ' ita decidit, ut id ab eo fieri posse neget , addita
ratione , quoniam promisisse, adeoque euecusationibus suis renunciasse, videretur. Haec est vera huius legis ἀνά - . Iam unumquemque iudicem fero, an ea vel in speciem faueat iis , qui tutelae pastitiae patrocinium suscipiunt. Seius sane tutor non fuit ex pacto, sed ex testamento Excusari autem , ut alii test mentarii, non poterat, quoniam promisisse videbatur. Anteia
546쪽
tamentarium ideo esse desiisse dicemus, quod , eius ex sationes replicatione pacti excludantur Μera haec erit ρ ταμ-φωme, quin ipsis Ouidianis mirabilior , saltim uniuersi iuris principiis
contraria. quae tutorem non ab ea caussa, ob quam eius exincusationes non admittuntur, sed propter quam tutor est , denominare solent.
suis. ἡ ) L. i. g. 8. D. M leg. Cornes. de
fias L. I s. g. 1. D. eod. - i in L. as. D. de procurat.
At vir, clarissimus hoc Papiniani responsum adeo non obsta- νἔri doctite sibi existimat, ut illo suam corroborari sententiam contendat. Ohae d. Audiamus ipsa viri docti verba : Ofus, i liquit, ex hae lege ita 'or formari debet. Aliquis se testamento pupilli tutorem scri sit: nune quaeritur, an ille etiam ad promissum seruandum obluatus sit, et an se possit excusare' Respondet lex, ex sententia Scit Liboniani non tenetur , sed ex lege tenetur, eι se nou potes excusare, quia omise e videtur. Ubi vero, obsecro, haec omnia lex dieit 'Non sane ait Papinianus, eum ex SCti sententia non teneri, sed refellit potius eos, qui eum ex sententia SCti tutorem esse posse negant. Et ex qua, quaeso, lege teneri potuit, si eum repulit SCtum' An non animaduertit auctor tam sagax, illud SC. Libonianum ad quaestionem, an excusari possit talis tutor, nihil facere , sed ad aliam plane quaestionem , an nempe tutor esse possit, pertinere t An non ei suboluit, esse hanc rationem dubitandi , ex qua iura probari non oporteat, sed ex decidendi r tionibus f Et tamen ille subiicit e dieis, tutorem esse testamentarium. Ego vero et dico, et adsero, et contendo. Quid auctor. Ex qua ratione ' inquit, quia se scripssset tutorem testamento p Minime. Ad tutorem enim testimentarium requirisur, ut, O 3 a r
547쪽
a teratore in te mento se denominatus tutor a : non vero qui tesamento se tutorem scri erit e hoe enim tantum ad promisesonis probationem fieri primo intuitu intelligitur. At ego Davus sum, non Oedipus , qui id, non ' dicam primo intuitu, sed ne . lege quidem iterum iterumque perlecta expensaque intellexi. Aio
Ergo , tutorem hunc fuisse tellamentarium. Ex qua ratione, an, quia se scripsit tutorem testamento ' Absit, vel me , vel quemquam alium tam stolidum esse. Immo, ob eam cautam tutorem aliquem esse, negauerim. Ideo enim ille , qui se t torem testamento scripsit , tutor est testamentarius , quia ρ tris voluntas , Me um manu sua declarantis, ambigua non erat, eaque adnotatione Omnis evanescebat falsi suspicio. Quum ergo ob hoc ipsum tutelae pro falsis non amplius haberentur equidni et tutoris dationem valuille dicamus t Reliqua, quae se licit auctor clarissimus , mihi offerunt telum , quod in eius iugulo , si tam truculentus essem , iure desigere possem. En enim argumentum d ad tutorem testamentarium requiritur, ut a test tore in testamento denominatus sit tutor, non vero ut se tes- . tamento tutorem scripserit. Seius vero ille, cuius caussam P pinianus responso de sendit, fuit a testatore in testamento denominatus . non se testamento scripserat , quia patris voluntas, Me ipsum manu sua declarantis , non erat ambigua. Seius ergo ille fuit tutor testamentarius. Falsum ergo etiam est, quod primo intuitu intelligi putat vir oculatiissimus, hanc patris adnotationem tantum ad probationem promissi pertinere e non enim
pater adscripserat margini, Seium se ad tutelam suscipiendam obstrinxisse, sed Ooluntarem suam, quod Seium tutelam luscipere velit, manu sua declaraueras. Ac proinde nihil in hac lege est, quod non viri doctissimi caussam aperte et manifesto iugulet.
Aro et altera lex, ex qua se suum principium corroborare po- tuissa scribit auctor clarii limus , si veritatem rei a multitudine , e L. ig. et nou A grauitate argumentorum destendere statuiset, quam prae- g. r. D. terire religioni mihi duco. Ait nimirum Paullus a): qui se φde leg. lio testatoris impuberi tutorem adscripsiit, etsi suspeetur ese pra umi- rΠοι tur, quod inuo tutelam via itur adfectasse , tamen , s idoneus esse de ad
548쪽
adprobatur , non ex te mento , sed ex decreto tutor dandus est. Nee ex ι satis eius admittetur , quia conse se videtur voluntati te-
satoris. Decerpta est haec lex ex Paulli Sententiis b γ, in quihus illa et hodie, sed alio plane sensu ita legitur: qui se filio testatoris impuberi tutorem adscripsis, ut suspectus a tutela remoueu-dus - est , ad quam ultro videtur adfectasse. Sed ego non ideo dicam scripserim vel Aniano , quod Paulli sentetitiam corruperit. quod eruditissimus Schultingius suspicatus est e . vel Triboni no, quod haec, quae in Pandectis occurrunt, de suo adiecerit. Vtrumque enim et genuinum esse posse , facile unus quisque intelligit. Anianus regulasti tantum retinuit, puta, suspectum esse tutorem, qui se ipse tutorem pupillo ad scripsit , quia ad tutelam ultro adfectasse videatur. Tribonianus vero simul exceptionem subiunxit, eum nimirum admittendum, si idoneus adprobetur. Ex uo vero titulo tutor erit' an ex testamento' Negat Paullus. Nam lud vitio laborat. Ergo procul dubio ex pacto. Ita collegi Dset laudatus tutelae pactitiae patronus, si hanc legem examine dignam statuisset: .maxime si verba postrema expendiiset e nec ex-' cusatio eius admittetur, quia consiensese v detur voluntati testatoris. Procul dubio ergo ei sub manu natum esset argumentum e qui tutelam suscipere tenetur non ex testamento , sed quia consensisse patris voluntati videtur, is tutor non testamentarius, sed pactilius est. Is , cuius Paullus meminit, tutor non ex testamento, sed, quia patri consensisse videtur, tutelam tenetur suscipere. Est ergo tutor non testamentarius, sed pactilius. a ὶ L. 18. s. r. D. M leg. cornes. deis. b Lib. III. fit. s. s. I s.
Sed id quoque argumentum primo est a' προσδιονυσεν. Neque enim tutor denominatur ab eo, quod efficit , ut cogatur tutelam L suscipere , e. gr. quia promtiit , se tutorem fore, vel quia libemtus est: sed a titulo , quo tutela illi delata est. Deinde nemo non videt, duas et hic quaestiones tractare Paullum , alteram, an admittendus sit, qui se ipse tutorem adscrip st ' alteram, an cxcusari pol sit ' Priorem affirmat, si idoneus adprobetur: post Tiorem negat ex ea ratione, quod consensisI e patris voluntati vi-
549쪽
deatur. Priori decisioni obstare videbatur, tutoris dationem ob praesumptam testamenti fallitatem nullam esse, adeoque hunc tutorem nullum titulum , ex quo tutelam suscipiat, pro se alleg re posse. Qiiid ad haec Paullus ' an ex pacto tutorem esse tradit Minime vero. Non ex testamento, inquit, sed ex decreto tutor dandus es. Non ergo ex pacto , sed ex decreto, puta magi istratus , siue hic illum, tamquam minus . recte testamento datum confirmet, siue tamquam idoneum sibi nominatum , tutorem suo arbitrio constituat. Priore ergo casu erit tutor testamentarius, a praetore confirmatus, posteriore dat ιuus , neutro pactitius, quamuis pactum , quod ex adscripstione praesumitur, etficiat, ut excusatio illi nulla prosit, tutelam detrectare postea volenti.
Sunt hae illae leges, quarum clarissimus, cuius hactenus doctrinam expendi , auctor facit mentionem. Sed cum alii iustum earum agmen veluti cum subsidiis collocent non committendum putaui, ut, dum res ad triarios redit , acie excessisse videor. Attamen , quum iam alii viri doctissimi et I Cti omni exceptione maiores, praecipue autem meritissimus il l. Friderici nae professor, Chr. Gotti. Κnorrius a , in hac arena ita ve sati sint , ut fere nihil mihi reliquiarum voluerint superesse rtanto sane mihi licebit in posterum esse breuiori. Sunt vero omnes illae leges , ad quas me remittunt, Unius generis , ac . proinde eas uno veluti fasciculo comprehendere licebit. Prima b I ita se habet . si non erit a te tore eiectus tutor, aut gerere
nolet e tum is gerat , cui maior pars tutorum tutelam decreuerit.
Altera ce tass est: quod si quis tutelam mandaueris gerendari, resave fueris ab eo , eui mandatum es : Deus erit tutelae actioni , videtur enim gessisse, qui per alium gessi. In tertia d) Tryphoninus ita di is erit e tres tutores pupillo dati sunt. Vnus tutelam te fit, et soluendo non es, secundus Titio gerendam mandauit, et Titius quaedam admini auit, tertius nihil omnino gessit. Quaesium es, quatenus quisque eorum teneaturi Et quibusdam interiectis o rnon solum gesisse tutelam is ereditur, qui alii gerendam mandauit, sedet, qui satis a contutore accepit, rem saluam pupillo futuram , eique permisi admininationem totius tutelae, nec potes se defendere con situtionibus , quae jubent conueuiri eum , qui gessit. Addunt testimonium Vlpiani cf9, qui, quum monuisset, esse quosdam tutores
550쪽
tores honorarios, esse, qui notitiae caussa dati sint, esse denique, qui ad hoc dentur ut gerant, de his porro ait: et Me vel pater
adιicit, ut unus gerat, vel' .voluntate tutorum uni committitur e
sus , vel praetor ita decernit ' Videntur et impp. Carinus et Numerianus e succinere , quippe quorum haec verba sunt: sin Us tutores inter se res admι irationis diuisierum , non probi betur adolescens unum ex his in siolidum conuenire , ita , ut assi nes, quas aduersus alios habet , ad electum transferat. His per omnia limites sunt et reliqui , quos ad partes vocant, textus h , ut iis similiter adscriptis diutius morari lectorem paene pudeat. Ex his vero omnibus duo, quae sententiam meam subuertere ossint , enunciata elicere videntur e primum, licere priuatis , uper tutela pacisci, eamque non modo uni ex contutoribus decernere, vel eam inter se diuidere, verum etiam tertio, qui tutor non sit, mandare, eique gestum committere. Alterum . quod is, qui ex mandatu ac voluntate alterius tutelam administret, per conuentionem consequatur tutelam, adeoque vere sit tutor pactilius. Nisi enim ita argumenta sua instruant, ego quia dem , quid illi sibi hac legum turma velint, non intelligere me,
fateor ca in Singulari Programmate de tin se L. sy f. L. D. eos. rela pantia. ssi L. 14. f. r. D. desinuio . L. 3. g. 7. D. de admi Uim. ει set L. a. de diud. tute .
perie. tulor. et eurati IhJ L. s. D. de magis rat. eoniae a.
Sed neutrum profecto consectarium in tot legibus praesidium M. reperit. Nulla enim earum speciem vel exemplum profert pa trabatur,tionis super tutela interpositae. Aliud enim est, de tutela ali- sichasu cui deferenda pacisci , aliud administrationem vel gestationem pμοψ ε eiusdem alteri mandare . committere , res administrationis cum contutore petere partiri. Qui prius pactum init , paciscitur de tre non sui arbitrii, sed quae publicam caussam habet , eaque pactio iure non potest subsistere. Qui posterius : de eo pacisciatur, quod iam habet , et quod adeo omnino tali conuentione in alium transferre potest. Quis, quaeso, ignoret, magistratus miseerii opust. ΘEu. IIII. P hi'