장음표시 사용
31쪽
eamdem unitatem arguere Le initianos de entia ι bus finitis similibus salias absolute repugnarententia perfecta similia contra, ac docet Leibnitius ep. 3 ad Clar tum n. Σ3 ) . Deinde primigenia corpuscula , quam Vis intrinsece homogenea , possunt tamen differre figura , magnitudine , aliisqq. mechanicis adfectionibus , quin corruat indiscernibilium principium. Idem de compositis dicas, quorum diversitas ex Vario Parti
cularum nexu pendet, ut infra clarius 477. OPP. 4. contra eamdem elementorum si
militudinem . Si corporum omnium primordia serent homogenea, jam composita omnia possent in alia diversa converti, cum quicumque nexus possit naturae viribus obtineri . Quis enim ignorat violentissimam ignis Vim Solvere quascumque combinationes , & ad primigenia usque elementa pertingere λ At certum experientia est dari corpora in alia prorsus inconverribilia
talia sunt vulgaria elementa, ac elementa ch mica, quae quantumVis igne torqueantur, eadem semper manent, sicuti de sale testantur Hotnρhergius, ac Dulia melius , de mercurio B6eralia vius, & de aliis Chymici omnes . Nullum quo
que metallum conVerti in aurum Potest, quam transmutationem a pluribus saeculis in cassum tentaverunt Alchim istae, ergo &c.
g. R. Non deesse quidem Philosophos, quir arbitrantur maximam corporum partem ex ea-i dem homogenea materia componi, quae ProPterea converti in Se invicem arte , vel natura pos-
' , sunt. At quidam volunt haberi composita prorsus simplicia ex peculiari quadam materia essor- mata, quae proinde inconvertibilia sunt: ejusmo- . Mi ajunt esse terram, aerem, lucem, metalla omnia , ac alia plura . Sed non est opu huic subseribere opinioni, ut objectum solvamus argumentum , cum ex iisdem homogeneis materiae
particulis, diversa tamen figura, & magnitudi ne praeditis effici possint diversissima composita penitus inconvertibilia , eo quod neque ars , neque natura possit materiam ad prima usque ele-
32쪽
Phystea Genera Ili. 29 menta dividere, ut infra demonstrabitur . Cum itaque mole culae, quae artis , aut naturae viribus Subjacent, sint ptieticulae sensibiles, quae Plura elementorum primogeniorum millena continent vario ordine disposita , & quae pro diversa com- binatione sua non sunt apta ad quaelibet composita efformanda, hinc dabuntur corpora immutabilia, etsi ejusdem homogeneae materiae
plexibus coalescant. ι79. OPP. S. contra eamdem homogeneam materiam Alchymistae. Nullum datur compasitum naturale completum, atque Perfectum, ex quo chymica elementa ignis actione non eliciantur: sed principia intrinseca corporum ea sunt, in quae immediate resolvuntur, ergo &c. Majorem
probat Fortunatus a Brixia adductis pluribus
Chymi eorum tentaminibus smys. sen. P. 1 , n. sues minorem etiam, quae tamen certa Vide aetur , ibi veram esse ostendit n. 36 .go. R. Non una ratione posse nos Chymicis satisfacere . Primo damus Chymicis a vegetabilibus, & animalibus eorum elementa extrahi POMSe , non tamen a metallis , a vitro, a cryStallo ,
aliisque fossilibus pluribus , cujus rei testes habemus Boyleum, & Helmontium. Secundo , im quit Boera havius in Elem. Chymicoe p. I ), eis,
in omnium corporum artificiali solutione elementa isthaec prodirent , non inde sequitur inmixtis ea praeextitisse : nam actionibus illis , quibus Solutio Peragitur , possunt corpuscula itae uniri, ut chymica elementa efforment ἐν sicuti ex ligno combusto prodit flamma , quin tamen eam in Iigno prete extitisse assirmare possimus. Tertio. chymica elementa resolvi possunt in alia simpliciora : sic caput mortuum, quod emersit ex viridi aere soluto , in cuprum convertit Boyleus .
Tandem quot salium, sulphuris, olei species sunt quae fatentibus chymicis, ex diversis corporibus eliciuntur λ Non ergo quinque, sed multo Plura Sunt principia mixtorum, si chymicis resolutionibus in hae re standum fuerit . II. Inst. Ideo a quibusdam mixtis chymiea
33쪽
elementa non eliciuntur , quia ignis' actione conteruntur cuspides particularum , di figurae mutantur , vel implicantur elementa , adeo ut di- acerni post solutionem nequeant. mirer, inquit Lemery , s de usu chemia, II ) spiritum a Iiquem
acidum cum sale tartari , vel alio, quopiam athalico . Acidi cuspides ita Igunιur in salis foramina, ut frustra sis laboraturus , si distillando velis aesdum , qualσPrsus fuerat , elicero . Sublata est vis ejus omnis , viciem enim , quo Prius actata fuerat , in distillatione conιritam pristina demum , O nativa fgura privari ecessa est : idipsum de chymicis elementis dicas. .
Secundo asseri nequit hae et elementa in mixta xum solutione de novo generari, tum quia abseque igne e pluribus corporibus eliciuntur , ut legere est apud Villisium s dr femnent.. cap. 2 in πβicuti per compressionem elicitur oleum : tum quia, si elicita elementa miseean Lur, redeunt Prima naturalia composita, uti expertus est idem Villistus .. Tertio non obstat chymica elementa Posse in alia abire, cum chymici quae-zant tantum primordia mixtorum sensibilia Oon vero illa , quin mente capimus efficere com-
ga. R ad I. Si in quorumdam mixtorum Solutione non apparen: chymicae principia, quad eorum cuspides conterantur, & implicentur, id PSOfecto eueniet in quacumque resolutione Ope Ignis peracta, adeoque nunquam distincta prodibunt elementa chymica, quod falsum Simis iter conterentur metallorum particusae, cum Violenta ignis actione a Plexu dissociantun, Proptereatae quibunt amplius metalla semel liquefacta in
Pristinam duritiem,. ac naturam concrescere
quod pariter falsum est. Et profecto : si, fatente Villisio , elicita principia Per commixtionem
Prima natural ha composita restituunt evidens est, Fuum mechanismum tenaciter Servare , adeoque
si in aliivibus solutionibus non appareatat , hoc ideo , quod mixtum quodlibet non ingrediantur. 83 ΑΔ alia duo Si adversarii contendantchymica elementa in pluribus corporibus reperiri a
34쪽
Physica Generalis . 3Iri, tamquam Principia crassiora, ut ita dicam, &visibiliora, id ultro concedemus I at non propterea dicenda erunt primigenia illa, & immutabilis materia, de qua disputamus, tum quia non sunt simplicia, ct immutabilia, tum quia non omne mixtum ingrediuntur , quorum utrumque ad Primigeniae materiae naturam Spectat.
8 . OPP. 6. contra particularum duritiem . Si corporum elementa forent omnino dura ,& insecabilia , ejusdem quoque duritiei forent composita, quod experientiae contrarium est . Deinde est admittenda in natura lex continuitatis , juxta quam nihil contingit per saltum : siVenullum corpus ab uno ad alium statum tran--Sit, quin Percurrat gradus omnes intermedios e Periret autem haec lex, admissis corpusculis durissimis: nam dato conflictu duorum huju-Scem Odi corpusculorum ex oppositis partibus sibi aequali vi incurrentium , statim qui e S na teretur, quin omnes velocitatis gradus paullatim extinguerentur, ergo &c. 8s. R. ad 1. Datis durissimis corpusculis, non inde sequitur composita ex iis esse durissima. Nam in primogeniis elementis nullus reperitur vacuus porulus, unde nequeunt ejus ParteS com primi, quod ubique se tangant, nullumque SPatium in ipsis sit, in quod per compressionem Se intromittant. At composita particulis con-Stituuntur, inter quas pene infiniti patent Va-
cui pori , ut infra probabitur , idcirco non omnino dura, ct incompressibilia esse debent. 86. Ad alterum. Quidquid sit de Vritate legis continisitatis , de qua alibi opportunius . illud
nunc advertimus , eam in minimis corporum elementis non habere locum, utcumque in m.
gnis corporibus servari dicatur . Deinde in hoc sensu firmissima dicimus rerum primordia, qua tenus nullis actu existentibus naturae viribus
frangi possint. Sed de his alibi :
35쪽
32 mementa PROPOSITIO II. Naturalἰum compositorum Forma in varia tantummodo particularum combinutionc, textura est repsnenda .
17. Probatur. Naturalium compostrorum forma est Principium illud , per quod indifferens
materia ad determinatam speciem limitatur n. 44 , atque corpora ab invicem specie discriminantur a sed utrumque formae unius ex varia tantummodo corpusculorum materica combinatione haberi potest, ergo &e. Ρr. I. minoris Pars: eamdem nempe materiam ex Vario Plexu ad certae speciei corpora constituenda limitari ;Sic idem ferrum ex vario mechanismo ope artis inducto modo horologium , modo ensem efformat: eadem 24 alphabeti elementa ex varia combinatione habent, ut diversa prorsus vocabuIa ConStituant. Si ergo ars, quae circa crassiores tantummodo materiae particulos Versatur, Valet eamdem materiam per diversum mechanismum, ad varia composita determinare, multo magis Poterit natura, qua ad multo minores moleculaS pertingit. Et certe mihi non negabis eamdem aquam ex solo suarum particularum diverso Pleriu habere, ut nunc rorem, nunc nubem, nunc PluViam, nunc grandinem, nunc nivem: Prodia cat . Non negabis idem alimentum stomachi calore subactum ad sanguinem, ad ossa, ad carnem, aliamve nostri corporis partes nutriendas idoneum reddi, ex diversa tantummodo Particularum combinatione.Varia igitur complexio ape est materiae eorpuscula ad diversas constituendas compositorum species determinare . 88. Hinc manat alterius partis probatio : cor- Porum nempe diversum specificum discrimen haberi ex solo vario mechanismo. Nam tota ratio, qua duo corpora specie differunt, sita est in variis sensibilibus qualitatibus ponderis , sui ditatis, levitatis, coloris &c. Sic V. g. a re
liquis metallis discrepat aurum, quod sit ipsis
gravius, sit omnium maxime dum te, sit cae
36쪽
sed hae omnes sensibiles qualitates 'e diversit mechanicis adfectionibus oriuntur , ut in loco
demonstrabitur ; ergo harum qualitatum congeries sive forma naturalium compositorum distinctiva in varia tantummodo particularum configuratione & textura est reponenda. 8ς. Et quidem novimus corpora , quae specἰσdicimus diversa, quamvis totum eorum discrimen in varia mechanica adsessione situm sis elinum V. g. a charta specie diversum putamus, attamen ars Per diversam particularum transpositionem e lino chartam elicit ; nempe Iinum aqua macerat, tum Soli ex OSitum, exsiccatumque in tenuissima dividit filamenta , quae contorta tela componunt I ex tela per aquam subacta, in subalbicantem veluti pul tem Soluta prodit papyrus. Quot Varia comis posita ex eodem lacte , vel tritico non eiscit ars naturae aemulatrix Annon vitrum conficit ex Soluta arena , commixtoque sale λ Pulverem Pyrium ex carbone, & sale petrae λ aes ex
vimus innumera composita a Suis componentibus specie diversa, quae tamen per Sol ulnmechanismi discrimen ad diversas species transeunt negari ergo nequit per Variam corpusculorum materiae combinationem corpora exura
gere specifice diversa, adeoque formam , vicujus discriminantur composita , a solo diverso mechanismo es Se repetendam .so. Corollarium I. Formae substantiales Periis pateticorum snum. 48.) sunt omnino a rerum natura Proseribendae r ad nullum enim inserinviunt usum Statim ac formae munera ex vario 'mechanismo pendeant . Id videtur agnovissct Aristoteles ipse, qui, metaphysica excepta , in suis operibus omnes natutae essectus, ac Phaenomen a juxta mechanicae leges semper explicuit, nulla injecta vel materiae, vel formae
37쪽
da. Nan, si corporum fotmλ est reSPecti vatis idest pendet a varia elemendorum figura, mo
chanismo diversum in materia admittendum CSt, cum forma sit caussa omnium sensibilium qualitatum , unde hae nequeunt diversam ha, here a bua caussa naturam propterea dii for-.ma est respectius, erunt etiam respectivae, Rusecumque sensibiles qualitates
yΣ opp. I. Corpora naturalia specie diver- , nedum accidentaliter, sed substantialiter differunt inter se di sed hoc substantiale discrimen explicari nequit, nisi unius corporis substantia ab alterius natura sit omnino diversa, adeoque Praeter materiam sit formae substantialis absoluta, ergo &c - 3le 93. R. dist maj differunt substantialiter insensu Peripatetico, quatenus habeant diversas absolutas substantias , nego ; quatenus, unius combinatio sit ab alterius mechanismo Pror-Sus diversa, conc maj &ec Hare substantia iis corporum differentia a scholasticis invent λεupponitur ab ipsis, non vero demonstratur , unde nequit evertere respectivas formas ,
quas in compositis reliqui Philosophi agnoscuntia
94. In Stia Corpora naturalia specie diversae differunt inter se sub tantialiter rigor SO Peripateticorum sensu : etenim non alia de caus- Sa longe majus discrimen est inter duo corpora Variae speciei, puta inter lapidem, & carnem, quam inter artefacta ex eadem materia,
puta inter horologium , & ensem ex ferro , nisi quod Inter prima reperitur substantiali&differentia, accidentalis autem inter secunda dergo primorum substantia est plane dieersa , a quacumque excogitetur homogenearum
38쪽
Physicoe GeneraIis . 33 Particularum transpositio , & modificatio, numquam excedat accidentalis differentiae limites ,
ut patet in artefactis . : . . p . R. nego antec. ejusque probat. non enim eSt Perfecta artis, ac naturae comparatio. Cum ars Circa sensibiles , di crassas materiae panti. Culas Versetur, nequit adeo exquisite diversam combinationem in materiam indueere, sicuti natura arte longe praestantior , viribusque excellentior. Adde artis etiam ope γplura eia formari composita specie diversa, perinde ac
fit natura n. 89 ut Praecipue in Chymicorum
libris legere estis 96. Inst. varia combinatio est materiae ace,
dentalis , ergo Si corpora specie diversa solo Partium contextu differunt, erit eorum discrimen accidentale , non vero substantiale , di
. 97. B. Combinationem esse 'accidentalem respectu materisi , non vero respectu comPo- Sitorum : Sic v. g. talis determinata textura
ferri horologium componentis, accidentalis est respectu ferri: at relate ad horologium est es sentialis , eum absque illa horologium haberi nequeat . En igitur quomodo composita nat
ratia sint essentialiter comPOSita. i 98, Inst. omne Corpus eSt unum per se , est unum totum substantiala , Rc essentialiter substantia : sed haec dici nequeunt de puro aggre gatu corpusculorum Vario modo dispositorum , ergo &c. 99. R.Onego maj. quam in rigoroso peripatetic asensu acceptam patet principii petiti
me laborare: Igitur corpus est unam. Fer Ie Iub stantiale Oe. idest componitur ex una substa
. .etiae , siVe materia , quae Pro varia specie de-eterminatam isubit combinationem illius speciei opriam ti essentialem sensu supra explica eo n.:97 . ai. d. I . Inst.lli Hoc : est discrimen gonerationis ab alteratione , Iquod in generatione fit nova Fubotantia, in. alteratione novum acciden.
39쪽
3ε . mementa unde physicum principium magis , O mἰnus non
variant speciem, ergo &e. Io I. R. nego antec. Hoc itaque agnoscimus
generationis ab alteratione discrimen , quod in generatione tanta fiat mechanismi diversitas , ut ex Visibilibus materiae particulis novum omnino ordinem , Plexumque acquirentihus, Pr DPrietatum, ac sensibilium qualitatum collectio aut prorsus, aut Saticin quoad Sem sum diversa consurgat, in alteratiDne vero Te maneat prior mechanis mus , di Mna VeI alte-τ, qualitas immutetur. Sic igitur, si tanta sit ignis copia, ut aqua in fumum, ac Vapore sabeat, het nova generatio : Si vero ex modica ignis quantitate remaneat aqua, & motus in ducatur , unde calida fiat , - erit alteratio . Porro effatum Scholasticorum admittimus , tibi sermo fiat de quantitate , non autem tibi loquamur de materiae combinationibus ,
di inde diffluentibus qualitatibus sensibili-
Ioa. opp. 2. Improbabile omnino est eandem homogeneam materiam tot subire posse mutationes mechanismi, quot neecessariae forent ad infinita pene diversa corpora efformanda , quae in mundo sunt, ergo &c. Iog. R. nego antec. quod incredibile nunquam videbitur iis , qui.de combinationibus Arithme cicos consuluerint; hi enim demonstrant 24 al. Phabeti literas tot subire posse combinationes, ut diversa efforment vocabula expressa 33 cHPhris cum unitate. Quot ergo numero majores subibunt combinationes infinita materiae c-Puscula figurae , ac magnitudinis mina varietate
IO4. Opp. 3. In corporibus naturalibus extat is quaedam activa, qua amissas qualitates Semipsis recuperant: sic aqua calefacta ad suum i genitum frigus sponte redit, ignis actione ces
ante, plumbum liquefactum ad primam dulitiem
e restituit: arbor reparat amissos ramos ac fo-
40쪽
nys eo generalis .rias inauit Formas, ad suam naturam sct restituit, ut testatur Boerhavius, ergo admitti in corporibus debet principium congenitarum qualitatum exigitivum i sed hoc non aliud tesse potest, quam substantialis forma , cum materiasib ad omnes qualitates indifferens, ergo &e. Ios. B. primo ; si illorum adhaereamiis opini ni, qui putant nonnulla corpora ea peculiari quadam immutabili materia coaleseerc n. 73), to tum argumentum fit nullum. At demus materiam homogeneam in omnibus mixtis I) , non propterea formidamus adVersariorum tela Nam licet in materia vires aliquas activas agno
scamus, quae Omnibus communes sunt corporibus , non propterea debet ipsis adscribi principium qualitatum suae sp iei exigitivum . λ Cur , enim arboris cortex face aliquantulum exustus Vim vegetandi non reeii perat ' ovum agitatum vim prolificam deperdit λ eorallium sub aquis mollissimum, ubi extractum ab ipsis fuerit ita indur cit , ut pristinam: mollitudinem tum amplius recuperet ὸ pomum contusum ad Primum virorem non reditὸ . λ .
Io6. At Sunt aliqua corpora , quae primigenias recuperant qualitates Ita sane: verum id non oritur ab intrinseca ipsis eaussa , alias idem in Corporibus omnibus cantingeret. Est itaque haec restitutio ab extrinseca caussa 3 nempe, eum mechanismus non omni modo mutatur, sed tan tu una, Vel altera qualitas , aut ab igne inter PorOS in truso , ut in aqua ealefacta , plumboliqumcenti, hydrargiro chiuueo examini Subrjecto aut obiimpeditam actuosam, quae in Cor Pore est, visidamque substantiam , jam hiace Caussis ablatis necesse est redeant qualitates , quae ab essentiali invariato corporis mechaniS-mo fluunt. Rem exemplo illustrabor' ex, semo horologium emorma : si impedimentum ejus mo tui apposueris, neque horas indicabit : remove.impedimentum , primum motum G acquiret sponte Sua , ac horas designabivr numquid' haec Primi motus traxit utio a forma ferri sub tan