장음표시 사용
41쪽
tiali desumenda eritὸ minime profecto, sed a ferri mechanismo, qui per oppositum obstacu. uim non fuit immutatus . Pari modo de objectis
qualitatum restaurationibus loquendum est ii Io7. Opp. 4. Si formam in machanismo sita est, cur neque arte, neque natura fieri potest quodlibet ex quolibet, neque enim ex igne , Mua , & mercurio aurum exurgere potest λ-oos, R. Si formae. omnes absolute e materiae sinu educuntur, cur ex materia unius,compo Siti nequeunt successive educi formae omnes reliquorumὸ Sed directa responsio Paled ex sumpradictis sn. 78 ). s. i. '. . II v. Opp. S. In sacramento Altaris habetur Christi corpus absque combinatione. Physici Cor. Poris Pr pria, cum totum lateat in tota hostiactitotum pariter in qualibet vel minima hostiae parte. Similiter remanet ibi post consecrationem sensibilium partium collectio, absque ulla materiae combinatione , cum tota substantia sit in Christi corpus mirabiliter conversa , ut fides
IIo. R. ad i. Christi corpus sub eucharisticis speciebus habere extensionem , adeoque combinationem humani corporis propriam . Cum a 'rem dicitur illud esse totum sub , qualibet hostiae parte, uti definivit Tridentinum sisu. I 3 rin primis advertimus huic canoni addita fuisse Verba saera separatione, idque urgentibus Ioanne
A miliano frudetano Antistite, & Musso Bi-
tuntino Praesule, ne variae scholarum Ninion Circa modum existentiae Christi corporis sub eucharisticis speciebus erroris simularentur , quippe rectissime admonuit Bituntinus Tridendi
tino S Patrcs, Solas ficereses essσ damnandos , nouitem scholasticorum sententias tal. Alex. det gerit
Sessionis XIII.) . Deinde loquitur Concilium de partibus sensibilibus, cum hae solae ad Sacr mentum pertineant, quod est signum sensibile unde sub his partibus Christi eorpus laditans
habet sensibilem extensionem , ac consequen
ier modificationem Physici corporix propri3m
42쪽
nysiest Generalis o 3 : I 2 f. Ad. aIterum Peracta consecratione remanet scnsibilium qualitatum collectio , idest remanent impressiones sensuum nostrorum eaedem quae ante a. Pariis , viniquα substantia producebantur , Deo per miraculum supplente defectum Substantiae, quod Deo possibile esse nemo negabit, docet D. Thoma : Erroneum est disere Deum.
Iz- Instet Concilia luculentissime docent in Saeramento Altaris remanere post consecrationem accidentia panis , & vini in Sensu Peripam vetico : nempe Christi corpus,& sanguinem e S- Se sub spςciebus panis , O υini , ajunt Concilia Lateranense IV, & Tridentinum fressi. I 3, cap. 4 Constantiense etiam Oecumenicum proscripsit hane clephi propositionem : Accidentia panis
non manent sine subrecto in eodem Sacramento ergo
erit Vera contradictoria proposit. O Et qui de MDisi hoc dicas, jam Christi corpus non e Syet sub speciebus panis , & vini, ubi in Sacrari claudatur, adeoque tunc Sacramentum, quoae Si sensibile gratis signum, non haberetur, quoa
II S. B Primo obsecro Scholastico S, ad Ver tant D Thomae doctrinam , quam interrogatus de quibusdam fidei articulis tradidit OpuSc. 37,
tibi monet, plures horum ad filei doctrinam non. Pertinerre, sed magis ad Philosophorum dogmata. Mut tum autem nocent talia, qua ad pietatis doctrinam non opectσt, vel asserere , vel negare, uti asi portimn si t aa sacram doetrinam . Postea. con aludite Unde mihi υidetur tutius hac , qtici nilosophi commu niter scngerunt, O nostrost Idei non repugnant, nequσSic e3se asserenda, ut ἀogmata fdei, neque ric CSa σneganda, tamquam fdei contraria , ne sopientibus hujusmlandi contemnendi doctrinam Idei occasio probeatae .
Ex quibus patet vel nimia ignorantia, vel eon fidentia laborare, qui haec nobis objectant , quasi sapientissimorum Ecclesia Patrum men Sfuerit aristotelicum systema con Secrare.
43쪽
4o Elementa Ir4. Itaque dicimus Ecclesiam abadia phoris Philosophorum disputationibus dirimendis semper abstinuisse n. IIo. I . Quare spacierum nomine dedita opera usi sunt Lateranenses, &Tridentini Episcopi, ut ea Voce denotarent Panis', ac vini sensationes, Wodecunque peracta consecratione oriantur et fuit enim eorum seopus conversionem substantiae panis, & vini in Christi corpus, ac Sanguinem contra .iclephistas, aliosque haereti et os definire ; adeout peracta consecratione nihil remaneat de pane, ac Vino , praeter impressiones in sensus nostros , undecunque nostri Sensus immutentur, sive nempe ab absolutis accidentibus scholasti- eis; sive a Deo nostros sensus assiciente, sicuti ad panis, vinique praesentiam immutabantur . iis. Qua quidem secunda impressionum causa admissa, adhuc intelligitur , quomodo condi tum Christi corpus rationem Sacramenti ha beat : licet enim in hoc casu actu non habeantur panis vinique in sensibus nostri I impressiones, exi xiit tamen ibi Christi corpus, ad cujus presentiam, omni remoto obstaculo: panis, Vinique impressiones, in nostris sensibus Deus producere Vult, quod sussicit ad Sacra menti sensibilitatem .
Dc Corporum porositate, ubi de auanιitate
sive visibiles, sive invi Sibiles , quae
vel pen7tus vacuae, Vel aliena repletae materia in corporibus reperiuntur . - ν
ex qua corpus coaleScit. Volumen vero eSi quantitas dimensionum ipsius corPoris.
44쪽
PROPOSITIO L Omne eorpus sensibila ingenti Po-
x II. Probatur a. Omne corpus sensibile eo m- Ponitur ex minimis corpusculis extensis, Solidi
diversa figura, ac magnitudine praeditis sn. 39): atqui fieri nequit, ut minima cUrpuscula, sive regulari, sive irregulari figura , & magnitudine
Praedita ita uniantur, ac cougruant , ut nulli inter ipsa pateant pori , vel prorsus vacui, vel aliena subtiliori materia repleti , ergo omne Corpus sensibile ingenti pororum numero interrumpitur. II p. Pr. et ab exPerientia . Quodcunque corpus microscopii beneficio diligenter conspectum, Superficiem exhibet innumeris foraminibus Pert sam . Rursus quodcunque corPus ab igne Pene tratur a corpora diapbana , ut aer, actua, Vitrum, erIStallum, adamas, ac reliqui pellucidi Iapides, eum liberum lucidis particulis transitum Praebeant, oportet Poris sint referta . Ex corporiabus opacis ligna, utcunque compacta , Succo eradice ascendente per porosas fibras nutriun turr excisa autem tu trabes, ac tabulata pro tempestatum vicissitudinibus volumine augem tur, Vel minuuntur, atque rimas agunt, quae Phaenomena ab aere eorum Poros ingrediente
Produci nemo non intelligit. Duriores lapides imbui colore aliquo possunt, sicut, ostendit Fa- ius in memoriis regiae Academiae anni 1728, quod de ossibus etiam, cornubus & unguibus dicas ue id autem poros, quos ingrediantur c
lores , manifestissime evincit 3 metalla quaecunque aquis stygiis penetrantur, earumque actione dissolvuntur.Τandem , ut alia omittam.
quae apud Nolletium videri po sunt, Lea. Σὶ
jugis humano corpore, humorum e cute exeuntium evaporatio, quam insensibilium perspirationem vocant, quantis scateat poris humanum corpus, luculenter ostendit : est enim tanta
haec Perspiratio, ut juxta Sanctorii, ac Dodare
observationes in sano corpore, ac vegeta aeta
45쪽
te ex 2 alimenti libris unius diei spatio s circiter per insensibile in transpirationem elabantur . omne igitur sensibile corpus ingenti po-rorum numero interrumpitur . IIo. corollarium I. Ratio patet, cur corpora quaedam invicem commixta minus occupent Spatium, quam antea Separatim . Sic ae ua communis, & oleum vitrioli. ad minus rediguntur Spatium dum commiscentur. Vas cineribus repletum insignem aquae, Vel alterius liquoris quantitatem continet: haec enim ex eo fiunt, quod unius corporis particulae alterius vacuos Poros penetren . I 2I. corollarium II. Aliqua corpora crassior bns effluviis transitum permittunt , dc Subtilioribus denegant: sic durissima quaedam marmora ab aqua , a spiritu vini, & terebenthinae, rutiisque Pluribus crassioribus fluidis, non ta men ab aere penetrantur. Id autem ex eo comtingere putandum est, quod pororuin configuratio effluviorum figurae minime respondeati .
Qua etiam de causa intelliges , cur , ubi Vinum aquae dilutum in poculo ex haedera confecto infundatur , aquae particulae paullatim e poculi poris dilabuntur, dc purum vinum in VASe re
122. Corollarium III. Ovanti ratem materiar in uno corpore existenti nullus potest definirex, adeoque pondus corporum absolutum , quod materiae quantitati respondet , prorsus ignora tur Nam, ut quantitas materiae sub determinato Volumine comprehensae nobis certa fored, deberet tale corpus esse omnino solidum, bc non Porosum, quale nullum nobis notum in
I 13. Corollarium IV. Ex diversa pororum quam litate pendent corporum densitas , ac rarita,=:
nempe illud corpus est densum, quod Paucio TeS , Vel minores poros habet , unde fit; ut ejus partes sint vieiniores . Illud vero corpus est ratum, quod plures, vel majores polos habet, unde fit, ut ejus partes sint remotiores .
46쪽
124. Nempe muliaplacato VO Iumine. Per deo- initatem productum d ad materiae qua utitatem . -Nam pro aucto Volumine, eadem maenente cor Poris , demitatς , materi . D ntitas augetur , evi ns quippe eSi majorem eSSe materiae quantitatem in auri bipalmo, quam in Palmo. ItemPrta aucta densitate , eodem manente Volumine , crescit materiae quantidas, unde major est ma eriae quantitas in Pede auri, quod de ius eat, quam in pede argenti . Igitur materiae quantitas haberi potest tamquam rectangulum , cujus altitudo si e densitas, basis autem Vol in men, nam rectangulum talis eSt naturae, utpςju... Rrea Rugeatur Sive altu udo . sive basis crescat, Sed rectamIulum fic ex ductu basis in Ilitudine ia Geom. n. I i5 erso materiinquantitas in quolibet corpore est, ut factum ex volumine, &. densitate, I 25. Corollatium I. Densitas in quolibet corpore exprimitur, quoto.materiae per L. Volumen clivisae . Item Volumen e 3 Primitur quoto materia Per densitatem divisae.. Nam in omni multiplicatione, si productum dividatut per numerum multiplicandum , quotus dat. multiplicatorem . Item, si dividat ut per multiplicatorem , quotus dat numeriam multa plicandum AriιΛ. n. 8a )I26-.Corollarium. II in quolibet corpore densitas eSt ut . massa , directe , Volumen in Verse .. O lumen autem est directe, ut maSSA in F edo, ut deos itas : idest , caeteris Paribus, major etit densitas Pro minori. Volumine , - ma sus Volumen Pro minoris densitate . Nam primuin quiad SPectat, densitas. ςxprimitur quot materiae per Volumeta divisae s num, i 23-οῦ Sive exprimitur per fractionem , Gujus .numera Lor Sit maceria , dc d nominator sub Nolum qn Seta Cre fracti uim Volor, .cum: manenis φ.dem. - ratore niipuitMet denominato di: ac vicisSim
47쪽
eodem numeratore.cn cit denominator ArIth. n. 24): ergo densitas erit in V Se ut volumen . Pari modo ostendam volumen esse inverse iat densitatem; quod autem tum densitas , tum volumen aint in riatione directa massae patet ex ipsa massae notione s n. III l. I 27. Corollarium III. Quoniam rectangula ejusdem altitudinis sunt inter se ut ba es t Geom.
n. Io ) : ejusdem basis sunt ut ialtitudines sibi d. n. 2 et ); diversae basis, & tilii tudinis sunt in ratione composita basium, dc ultitudinum tibi.
n. ΣΙΣ) οῦ ac tundem reciprocantia sibi bases, di altitudines sunt inter se aequali a s ibid. n. . jirin patet I in corporibus ejusdem den sitatis materiae qnantitates invicem comparata Sesse in ratione voluminum. ΙΙ ejusdem volum minis esset in ratione densitatum . III diversi Voluminis , dc densitatis esse in ratione com Posita voluminum & densitatum. II ' tandem maSSaS esset aequales, si eorpora habeant den- Sitates Cum voluminibus reciprocas ; adeoque V .ail. comparatis corporibus aequalis massae , sed diversi voluminis densitates esse in ratio ne Voluminum inversa .
T Uniti'nes , Extensio est it Ia materiae ad sectio ; qua fit, ut singulae ejus Partes unitae diversum exigant occupare locum, SiVe, ut ejus unitae partes sint extra Se . I 29. Cum extensi partes ita unitae sunt, utariae interponi nequeant, extensio dicitur eoatdnua: cum vero extensio in partes divisa intelliugitur , vocatur discreta: tandem, cum Partes Successive fluunt, ut in tempore, appellatur
l3o. Extensio alia est impenetrabilis. Sive
soIida, alia penetrabilis. Prima est, quae corPOra excludit ab eo loco, in quo ipsa est; altera e Stquae non arcet corpora a suo loco : atque haec
48쪽
physἱων Generans. 43υaeuum etiam dici solet, propterea quod omni
. De cxtensione penetrabiti , ubi de spatio ,
I 3I, Defiationes . . Nomine spatii intelliginius interminatam quamdam penetrabilem extensionem, in quo corpora recipi possunt. I 32. Locus est illa spatii pars, in qua corpus aliquod recipitur ; hinc spatium veluti ex infinitis loeis componi concipiendum est. 33. Si spatium in seipso spectetur , dicitur
absoιutum , si vero relate ad corpora, quae in ipso sunt relatiυum vocabitur . Opiniones nilosopΛorum .
,, 234.l Hactenus definivimus spatium, ae lo- is cum prout ipsi sentimus. Non enim haec Pe-- netrabilis extensio ab omnibus Physicis agno is scitur , neque ab ejus patronis pari modo e ,, Plicatur. In primis mundanum spatium essφυ Vacuam extensionem penetrabilem, 'immenti Sam, aeternam , incorpoream , immobilem, in-
is divisibilem docuerunt Epicurei, atque ex Re- ,, centioribus Gassendus , Morus , Loklus , Ne-D VVt Onus , Gravesandus, aliique, apud quos
,, Spatium est ens a corporibus omnino distin- ,, ctum. In definienda tamen hujusce spatialis ,, extensionis natura dissentiundi ab invicem . ,, Morus ipsam esse Deum asseruit . Nevvlonus, & Clarkius eandem cum Dei immensitateis confundunt. Mus schembro e hius - putavit spa-- tium esse substantiam a Deo in tempore,, creatum. Alii tandem dixerunt spatium esse ,, purum nihil, Sive quamdam negativam ex- is tensionem , & CAPacitatem. - - i 33. Aristoteles locum definit eontinens Is terminum immobiIem: nempe, explicant peripate- ,, tici , locus est superstes prima , O immobilis cor- ,, Poris continentis . Gu modo autem superficies,, corpus ambiens tannuam ejus Ioeus, dici debeat immobiliι, nou una est Scholasticorum.
49쪽
46 Elementa, mens. Alii enim loci immobilitatem repetunt a determinato ordine, & distantia a telluris centro: alii a polis mundi, caeterisque immobilibus mundi partibus : quidam a divina substantia immobiliter ubique diffusa : quidam tandem ab immaginario immobili spatio, cum
nempe aer V. g. corpus circum ambians movea tur quidem ac mutetur, Sed tamen restauire
tur ab alio aere ea indem ab immobilibus as' signatis punctis distantiam servante, idcirco immobilis dici debet. Hunc locum Aristotelici
vocant extrinsecum, quem ambabus ulnis iamplexi sunt Cartesiani, qui nullam agnoscunt ex
ri tensionem a corpore diversam n. I9 ), Iocum ,, que intrinsecum non distinguunt ab ipsa locat, is corpori S substantia. Ab Aristotelicis .non val-M de recedunt Leibnitius, ac molphius, petis quos locus in diverso situ, ordine. ac dis- ,, positione ad immota circumstantia corpora statui debet: in eo tamen disserunt , quod
nullam realem extensionem admittant, cum extensionem vocent merum phaenomenony ac ordinem coexistentium .
D 136. Ex his patere potest , quid de vacuo do ceant Physici. Extra mundum existere spantium vacuum propugnarunt Stoici, ac Pythari gorici. Schola Athomistarum vacua Spatio lais inter corpora disseminati arbitratur , cui ad- is haesit Nevvlonus , qui ulterius va tui in acer D vatum idest notabile spatium inane in natura admisit .. Cartesiani quodcumque vel minimum inane esse prorsus impossibile censent, in quo quidem Aristotelem habuisse ante signanum pluribus probavit Eques Digby . Tandem Peripatetici vacuum quidem esse POSβi,, bile concedunt ri non existere tamen, ima ,, naturam ab eodem abhorrere putant. PROPOSITIO I. admitti in mundo debet penetra
biliis extensio, in qua corpora recipiantur. - - 137. Probatur. Certum est corpora existerm S
50쪽
Physicin Generalis . 47hilo jam n non existerent : at esse nequeunt, vel in in exten D vel in solido., cum ipsa extensstia i Sint , Iaca Solida , ergo i Sunt in extenso , a cssenetrabili .cerg. d tur penetrabilis extensia b Secundo certumi es trigor Pora, .moveri posset juxta 1 quamlibet directionein, ad.oque suo mota dimentiones percurrere in longum, latum S profundum: ad dimensiones istae pene trabiles, sunt; cum Percurrantur a corpore impenetrabili pergo existit penetrabilis extensio. Revera dum corpus ab uno puncto ad aliud dis situm transit , inter utrumque punctum distantia, o Sive extensio jacet: i. Sed haec successive cimatur a corp re solido, dum movetur ὀ .ergo est penetrabilis . 1
ra recipiuntur, idest spatium rit interminatum, in divisibile immobile, obternum, O improductum .
133. Probatur quoad Singula attributa . - Ηaec spathalis extensio, si terminis concluderetur, vel hi, termini forent extensiones solidae vel penetrabiles : utrumlibet dicatur , nequeunt Profecto extensionem terminare, Cum extensio addita extenxioni eamdem non terminet, sed augear, ergo spatialis extensio est interminata . . Adde mundum esse extensionis finitae, cum nullum ens positivum , praeter Deum , possit esse infinitum : ergo extra mindum existere debet spatium capax aliorum corporum recipiendorum , alias mundus non esset . finitus , ergo spatium est interminatum . IS autem ex Lucretio ita confirmae P. de Turris r existat homo in ultima mundi ora, quaero an possit mΟ- vere brachium extra mundi convexitatem ; ideerte possibile fateri debent adversarii. 'cum extra mundum nulla fingi queat resistentia :Porro hoc brachium non movesbitur in nihilo , alias brachium esset in nihilo , alve. Inulli bi: movebitur ergo in alia extensione pane trabili , ergo extensio spatialis existit extra mundum ergo est in Arminata in c