장음표시 사용
211쪽
hypocaustis aut cubiculis suis, cum appenso lumine , ubi tamen non ipsum simulacrum, aut Divum quempiam adorant, sed haec
verba dicunt: HOS PODII, vel rectius GOSPODI POMILUI.
Domine miserere nostri. Hoc facto demum colloquuntur cum iis, qui eos conventos voluerunt, aut eis valedicunt. Idem faciunt .in mensa, quoties cibum capere Volunt. Ornant imagines suas pro suis quilque opibus, unionibus & gemmis, nullam autem venerantur,nisi a Russo vel Graeco artifice pictam : Peregi in o Latinae Religionis non donant , nec vendunt ullas suarum, utpote indigno,
qui tale sacrum habeat; & ignaro quomodo satis honorare debeat. Metu etiam percelluntur magni aliculus Numinis, si aliquid into liti accidat circa imaginem , cujus rei exemplum narrabo. Anno MDCXLIII. MenseJunio, Moscuae vetusta quaepiam & valde honorata imago colorem suu in ultro immutarat, rubicundiorem e hibens vultum quam antea. Miraculum a Popis extemplo de femtur ad Patriarcham & Uelikinneiam, seu magnum Ducem: omi-riolum lc calamitatis alicu)us publicae praesagum habetur ab omnibus, ac proinde constituitur j es unium , 5 poenitentiam statis disbus peragi oportere, quo scena sesttigerent. Ipse Zaar vir valde d votus multas profundi lachrymas cum suspiriis; convocat interim etiam omnes Ruthenicos pictores ., eosque sub fide osculi crucis. quod 3uramenti religione pene sanctius habent interrogat, ut sibi dicant, utrum caulam habeat haec res naturalem & ordinariam, an miraculosam Respondent unanimiter omnes, non esse miraculum aliquod, sed materia coloris evanescente, vel decidua, qua incrustata fuerat imago, fundum ipsum apparere, qui in tabula ab artifice, uti manifeste ipsi deprehendunt, ruber sit positus,ea usque lineas nunc pelluccre. Sic metus evanuit. Plura etiam contigere exempla fraudis, qua Popi credulae plebi, & circa talia crepundia versanti imposuere, eo fine,ut eo largiores nanciscerentur eleemo synas, sed dolo detecto aliquoties puniti fuerunt. Evanidas plane vel ob vetustatem , vel ob cariem ligno exeso aliove modo inuti les redditas non ab iciunt , sed aut committunt aquae labenti. V a. aut
212쪽
, aut alte defodiunt in terram coemiterii hortive alicujus . Gemina Adamtu Olearius iis Descriptione itineris Persici p. 179. exhibet. Quando Ruthenus in alterius cujusdam domum aut hypocaustum venit , primo omnium Deo suo honorem exhiberoratque; postea demum homines alloquitur. Intrat enim instar muri, neminem curans, licet decem, vel plures adsint praesentes. Primo ingressu circumspicit , annon imago aliqua ad ut, quae ut plurimum pone mensam ad parietem pendet, aut in pinacotheca stat. Si nullam illico conspicit, quaerit IEST LEBOCH Non adest Deus,
aliquis visa imagine ter se coram illa inclinat, consueta verba .
proferens GOSPODI POMILUI, h e. Domine, miserere meita His peractis demum se ad praetentes homines convertit eo u
g. XII. Antequam ab Ecclesia Graeca discedam, Multeri s prouchar, duo potissimum expendenda sele hic offerunt: Primum est, an Graeci sculptas venerentur imagines t Scripserat in Oratione de p.rtu Ecclesiarum suo tempore in Gracta , Asia, Asrica erc. Da via Ttram 8 Magna pars vulgi Sacerdotum', pietatis summam in cultu Mariae Virginis Scimaginum, squas non sciaspias, sed pictas solummodo habent, o collocat. Ex his L Eo Allatius occasionem arripuit impudenter in B. Chytrarum debacchandi, quasi ille Graecis falsum quidpiani astinxisset. Sic enum de Ecclesia Occidenta ororienta perpetua consensione, Lib. III. cap. XCV scribit: Pergirludere Chytraeus, demitque Graecis sculptarum imaginum adora
tionem. Sculptarum imaginum duo sunt genera ; alterum quod per se stat, omni ex parte excavatum , & suo eorpore ab aliis rebus, se)uncto commendabile, qualies sunt antiquorum statuae, ex mam more, nTetallo, aut alia materia confectis, alterum est, quod inta phie ipso aut solido corpore inciditur, non tamen ab eo divisum,.sed parre ea quam videri voluit artifex , protuberans pluminus. ve, ut eidem artifici placui LUtrumque hoc genus sculptarum ima ginum a Graecis in veneratione haberi , ipsa experientia doceria Prius genus ipsemet Allarius i. c. dicit esse verum,in altero Vero genere id alitet se habere Et tu Chytrare, audes tam apert meniari,. ais
213쪽
DE OSCULIS IMAG. ET RELI VJAR. SACRAR. Is Ialserereque, Graecos non habere seulptas imagines. Sed si quis chytraei propositum considerar, facile a turpi mendacii crimine
eum absolvet. Rccenset enim ex fide Iestium oculatorum , quaecunque in sua oratione continentur, de consensu vel dissensu Graecorum neutiquam solicitus. Si mentitus est Chy traeus, cur Petrus Devanius ad Manuiau Calecae qui circa finem seculi decimiquarti floruit, Libros IV.de proces Spiritus S .adversus errores Graecorum, moXIV..Bb. . Colon.'ag. 47o.Chytraei narrationem confirmavit. Cur Goar, quὶ minutimina in Graecia perscrutatus est, etiam post editionem operis Allatiani, in Euchologio Graecoν. p. 28. scripsit: Tantum exhibent Graeci sacris imaginibus cultum , ut non minus
exemplo sint, quam admirationi; si tamen pictae sint; A SCULP
TILIBUS AUTEM TANQUAM AB IDOLIS AB HOR.
RENT : media tamen planaque sculptura, in sacris imaginibus
formandis, eo quod ad picturam accedat, utuntur, non protubCrante se ut Allatius prodit. Aut igitur Stevartius& Goar cum Chyrraeo sentientes strenue mentiuntur , dum Graecos non habercisculptas imagines asserunt, auripse Allatius apertus mendaciorum fabet Graecis sculptas S protuberantes imagines obtrudere conai rur. FortasIis autem de suis Italo. Graecis aulae Romanae aulam &sustentationem captantibus loquitur, statuarum mentionem faciens, non quas ipsi templis inferunt, sed quas unus alterve, paucique adeo intra privatos parietes possident, vel ouaestus gratia aliis divendunt. Adde itura spatium octoginta fere annorum lculptilium adorationem inrroduci potuisse, quae antea non erat usitata. Suppetir insuper aliud manifestum testimonium Metrophanis Crito puli , qui diutius inter Graecos versatus est quam Allatius, sumniamque dignitatem adeptus, Patriarchalem nempe Alexandriae, quae Allatio nunquam forte conferetur. Ille autem in Con fessione Ecclesiae Orientalis cap. XV. Graecos conluctu danem vereris Ecclesiae observare cxpresse innuit , de imaginibus Christi,
214쪽
τοτυπου id cst: Horum itaque imagines Ecclesia non sculptiles faciebat, neque excisas, sed pictas tantum, quemadmodum addiscere licet ex Eusebio& Irenaeo , viris antiquissimis, nec non multis aliis S. Patribus Ecclesiae primitivae. Cons. Alexander Ross
no i 674. Sedeat tandem Allatius, & cum Petro Bellonio , cu usLib. Observat. I. cap. XLI. in partes suas vocat, in tenebris micet l*. XIII. Alterum occurrit ventilandum, quo modo cultum imaginibus Graeci deferanti Supra g. VIII. ex Metrophane Critu- olo innotuit, imaginibus ratione prototyporuin adorationem tri-ui. Sic olim Constantinus Episcopus ConstantIa in Nicaena II. S'nodo dixit: Ego imaginibus cultum honoris exhibeo eundem, qui de betur vivificae Trinitati. Et si quis nolit igem facere , eum anathematizo ut Marcionem & Manichaeum,quemadmodum in Caroli M.tibro adversus hanc Synodum edito comparet. In codem quO-que Concilio Act. I V. i ta decretu fuit: Non limi duae adorationes, sed una adoratio, imaginis & primi exemplaris, cujus est imago.
Quid citeriores Ecclesiae Graecae teneant & doceant, ex responsione P atriarchaeIeremiae ad Augustanae confessionis articulos sin
gulos, praecipitante seculo superiori adornata dispalescit. Occaso responsi fuit , quod Tubingenses Theologi , praeprimis Iacobus Andreae,&in reliquis tesponsis Jacobus Herebrandus, Theodoricus Schnepfius, Lucas Osiander, Stephanus Gerlachius, Ever-hardus Biden bachius omnes SS. Theologiae Doctores Augustanam confessionem per Martinum Crustum Graece conscriptam Patriarchae Constantinopolitano Jeremiae, qui brevi post de throno Patriarchali deo ectus fuit, transiniserint, non eum in finem, ut Pontificii nugantur, quasi sub alas illius confugere, ipsumque pro capite, postquam Pontificem Romanum rejecissent, agnoscere vellent, sed ut ipsius audicium de hac Ecclesiarum nostrarum confessione cognoscerent. In illa responsione I. Articulo XXI. qui est de cultu sanctorum , invocationem proprie soli Deo competere dicunt, quae ver b dirigitur ad sanctos, non proprie invocationem esse, sed per accidens S per gratiam. Post aliqua : Mediatores fa
215쪽
DE OSCULIS IMA; ET RELIAVIAR. SACRAR.
iunt tum sanctos omnes, tum praecipue matrem Domini, & cum ea choros Angelorum dc Sanctorum, ita ut templis, donariis, adhortationibus, sacris imaginibus adorentur SCHETICE in re-Bectu ad aliud, scilicet prototypum non latreutice, cultu divino.. B. D. Hieronymus Kro mater in Scrutinio Religionum , Disput. XI.p.m. 268. Hoornbeth summ. Controvers. Lib. XI .p. 42. Eadem fere ratione distinguitur adoratio,Nοσκώητκ.alatria in sententiis de usu imaginum, quae dicuntur comprobatae in ipsa II. Synodo Nicaena, Tomo I. Bb. Pp. Graeco Lat. p.7r7. C. Cultus ille in Spirin tu & veritate, quem Latriam appellant, beatae Trinitati tribuiturri ab Orthodoxis, sanctis autem imaginibus non latria omnino sed A ADORATIO, exosculatio& honor. η μὲν ---πι
adorationem , non tantum distingui a latria, ted etiam ei sic opponi, quasi ne nomen quidem προκι - ωHatriae convcniat, id est , quasi latria non sit amplius vocanda adoratio, neq; adorationis nomine, viliori scilicet & humiliori , significanda. Ajunt enim imaginibus tribui non λατρείαν, sed adorationem. Non potuit validius negati adorationem este latriam. Mox ita alteram ab altera ibidem distinguunt, ut quae Christo ipsi tribuitur, sit per latriam, naturatis , luae scilicet ipsius divinae naturae causa; cultus vero qui imagini defer
istos his fateri adorationis vocabulum de honore isto ut vocant,. relativo dici tantum aequivoce , adeoque proprie ac νυ --μ- soli latriae convenire. Verum ex iis quae paulo ante dixerant , apparet id nominis communi hominum usu tandem a sua proprietate tam longe discessi se,ut non modo adlatriam, sed etiam ad venerationem quanda signincandam, plurimum imb immensum a latria distante indisterenter, quin clia laepius ac crebrius usurparetur.Ibi enim p. 729.B. CAALc uio rem tota ita explanat: MOra
216쪽
DISSERTATIO VI. Igo Adorationum una est eximia & supra omnes posita adoratio, quaesbii universorum Deo creatori&c. debetur & attribuitur , qualis est, quae in spiritu Si veritate consideraturo Aliarum altera eth cxi cellentiae causa S dignitatis, ut quae Regibus S aliis Principibus a subditis exhibetur. Altera Tyrannica & violenta , quam hostibus ac Ty rannis metu ac poenae timore inviti coactique praestant. Alia voluntaria est& honoraria , non per latriam ex desiderio& fide. qualem eam esse ajunt, quae sanctis Angelis, item & viris divinis attribuitur, quin & cacris templis honorandis & vasis: ultimum autem hoc προσκυνο a adorationis genus nihil aliud quam venerationem esse patet.
g. XIV. Qui occidentalem Pontificem Romae adorant, mul- tb scrupulo solem in adoratione differentiam, qua palpabiles ibos
errores ob velent, effingunt, & imagines suas te non adorare ut Deos clamant, sed potius eam adorationem quae loli Deo debetur, expresse negare se sacris imaginibus produnt; tribuere autem illis genus quoddam in serius reverentiae atque adorationis, quod nihil aliud sit , quam recognitio virIutis aut excellentiae alicuJus,
externo signo , veluti religiosc osculando , Corpus inclinando, genuflectendo, aliisque ejusmodi testata, sic enim Iol annes Η Imgus contra Iohannem Desium Episcopum Sarisbutiensem scribit: Et hoc quidem illud vero fuco defendere nituntur. Hanc distinctionem D. Au ustinus primus confinxit, nec enim ante illum apud ullos Patres legitur, non quod ea imaginum cultum& Adorationem palliare voluerit, ut hodie a Pontificiis fieri solet rsed in genere tantum inter cultus religiosos hac ratione distinxit,& eum qui debetur uni Deo λατρ- vocavit. Δουλέαν vero nominavit eum, quem etiam Creaturis impendere licet. In Epistola XL. ad Deogratias, σ contra Faustum tib.XX. cap. XXI. Latriam dicit eam servitutem, quae Deitati soli exhibetur, ibique addit, uno vocabulo a Latinis enunciari non posse. Libro quoque de Civitate Dei XX. cap. I. de his rebus multa praescripta inveniuntur.Cum ve-rd inter sanctos singulariter excellat humanitas Christi,&B. Virgo Maria, Pontificii recentiores tertiam adorationis , speciem layper-
217쪽
duliam commenta luiu Cainqucis. M. aiae de humanae Curisti naturae attribuerunt. V ide Belzar mrnum Lib. I. de Sanct. Near . eupall. o Mart num Aecanum, Tomo I. Opusi. XIV. cap. XX l. th 2. Quani inepta autem & vana sit isthaec distinctio, nec Grammatica latis, nedum Theologica, docti viri dudum exacte docuerunt. Praecipue mihi Theologi Anglicani Laurentii H Q redi, pulcherrima verba arrident, quando in libello de utili vitas II 6. ait: Dumnos velut servos & mancipia in sanctorum obsequium addici volunt, ut ian- .ctis ιλλειαν exhibeamus, quid aliud a nobis quam gravissimam servitutem, humillimam subsectionem erga homines exigunt. N am. λεια Graece acerba &dura est servitus, ut apud Hebraeos, apud quos inter . id est, inter ministrare deservirehaec est
differentia, quod illud prius ministerium sit liberorurn , scrvorum posterius . Genet. IX. Cham erilservuser rumfratribisus: qui titulus hodie non servilis est, sed Papalis, Si haec Domini maledi-nio a Papa in opimam benedictionem versa est. Exodi II. gemui Lae Israelitas legimus, ac propter ser vitutem suspiratse. Et aias cap. XIV. vaticinatur, populum ab onere, tributo, dolore &l ervitute dura immunitatem 5 requiem consecuturum. Quae gravissi na servitus a LXX. Interpp. convertitur. AugustInm de Civitate
Dei Lib. X. ἡ-- notatcsse, qua quis sui Iuris non est, sed plane servit alteri. Doclaus admonet, Philaxenum Musicum propterea Dulona cognominatum, α Civitatem quandam Duba, valde scilicet oneribus scrvilibus oppressam ; & diem captivitatis appellari apud Poctas Dubon. Graeci quoque inter λατρειαν εἰ δ' οἰαν li , cso lum discrimen statuunt, quod alterum sit, p pter mercedem operam locare , alterum plane serviliter&gratis sne pretio aut praemio ullo servire. Eustathim in suis Parabolicis ad Homeri Iliada refert, λατρον mercCdem vocari apud Veteres: unde lati ones antiquitus mercenarii milites dicebantur , quos nescio quam recte aliqui sic dictos putarunt, quasi LATERONES, ut qui Regum ac Principum latera stiparent : &-apud Aristophanem f imulum, vero ancillam significare. Suidas Latriam definit, esse μ έαν dc lervitutem propter mercedem. Atque hoc sensu sacrae literae
218쪽
interpretantur etiam. Ubi enim praecipitur, Myeret Iseolis die Sibbathissat, λατρευτο in Graeco scribitur. Recte itaque Pontificii ι λειαν sibi sirinuut, quandoquidem & duriter 1 gratis serviunt. Ut cnim a sanctis non sunt conducti , ita nec a Deo, nec ab ipsis, quorum servi esse volunt, ullum salarium, ullum stipendium acci piunt. Ex quibus simul perspici potest duliam & latriam saepe confundi de Synonyma esle. Ad haec cultum divinum, S contra, omnem servitutem humanam utraque voce denotari, quis est vel mediocriter doctus,qui ignoret Deut. XXVlII. cap. λατρεια Diis alienis, lapidibus & lignis tribuitur. Eodem cap. ait Dominus in
ronomii cap. XXXIV. nominatur tervus Iehovae, ita Paulus aliquoties se Christic 'ουλον vocat Ac quod idem Paulus Roman. I. dicit , μ τυς' ἐτινο Θ .e ἄλατρέυοι. Id secumenius ita interpretatur:
ριωλουλευ- Et in Actis airci se apud Ephesios perseverasso In Matthaeo scribitur cap. VI. uμαμμωνῶ. Ubi verbum scribitur , ut commune utriquo cultui. Quin ipsemet Augustinus non videtur constanter hanc diastinctionem retinuisse: Etenim quaestione in Exodum XCIV. tractans cap. XXIII. haec verba : Si servieris Diis alienis, tibi erunt. offendiculum: hoc loco, inquit, est, non Quare Festaminuae rei veritate compullus Liba. de Sanct. Beatit. cap. XI Lita pronunciavit : Quamvis illa vocabula non sint propria divino cultui, secundum primam iptorum vocabulorum institutionem,
tamen Scholae Theologorum s puta Papalium & Thomistarum non sine causa EXCOGITA VIT illam distinctionem dedulia delatria. Confer B. D. Balth.iser. GMesenera Philoseph. Sobr.part. II..pecf. I. quaestion. XII. g. XV. Caeterum&illa adoratio quae ad Prototypum , vel id, quod imagine repraesentatur, directa est, verbo Dei &doctrinae veteris Eccles .e aperto Marte repugnat. Quo de negotio Euhan inhaeres LXXIX. Contra GP radiararos pathetice perorat ; Non noest, inquit, SIMULACHRlFlCUM hoc studium,&diabolicus conatus t praetextu enim Iustitiae semper subiens hominum mere.
219쪽
tem Diabolus , mortalum naturam in hominum oculis deificans, statuas humanas, imagines prae sic ferentes, per artium variet tem expressit. Et mortui quidem sunt. qui adorantur, ipsorum vero imagines, quae nunquam vixerunt neque enim mortua: csse possunt, quae nunquam Vixerunt adorandas introducunt , adulterante mente ab uno & lolo Deo : velut commune scortum ad
multam multiplicis solius absurditatem irritatum , dc quod tem perantiam legitimi conjugii unius viri detrivit. Revera sanctum erat corpus Mariae, non tamen Deus. Revera virgo erat ipsa vi go te honorata, sed non ad adorationem nobis data , sed ipsa adorans eum , qui ex ipsa carne genitus est, de coelis vero ex sinibus paternis accessit. Et propterea Evangelium munit nos, dicens,
quod ipse Dominus dixerit : Quid mihi S tibi curae est , muli et
Quo non putarent aliqui magis eximiam esse sanctam virginem, mulierem eam appellavit , velut prophetans, quae futura esset in terra, lectarum Schaereseon gratia , ut ne aliqui nimium admirati sanct ura, in hanc haeresiim eiusque deliramenta dilabantur. Est nim ludibrium tota res, dc anicularum fabula, ut ita dicam, tota haeresis tractatio. Quae vero Scriptura de hoc narravit Quis Prophctarum praecepit hominem adorari, nedum mulieremi Eximium equidem est vas, sed mulier, dc nihil a natura immutata verum &intellectu&sensu in honore honorata, velut Corpora sanctorum , de si quid amplius ad glorificationem dixerim, sicut He-
Iias ex matre virgo , & sic manens in perpetuum, di translatus.& mortem non conspicatus, sicut Iohannes qui luper pectus Domini recubuit , quem diligebat Iesus , sicut Thecla sancta. Et Maria adhuc honoratior hac est , proptet dispensationem mysterii qua digna iacta est. Sed neque Helias adorandus est.
etiamsi in vivis.sit , neque Iohannes adorandus quamquam per preces suas proprias dormitionem tuam admiran dam effecerit , imo potius ex Deo gratiam acceperit. Sed ne que Thecla , neque qui quam lanctus adoratur. Non enim dominabitur nobis antiquus error . ut relinquamus
220쪽
viventem, ic adoremus ea, quae ab ipso facta sunt. Coluerunt enim& adorarunt creaturam praeter creatorem , & stulti facti sunt. Si enim Angelos adorari non vult, quanto magis eam quae genita est ab Anna , quae exIoachim donata est Annae, quae per preces omnem diligentiam , secundum promissionem Parri ac matri, data elΙ , non tamen aliter genita est praeter hominum naruram, sed sicut omnes ex semine viri de utero mulieris. Sit in honore Maria. Pater & Filius&Spiritus S .adoretur. Mariana ncmo ador G. non dico mulierem, imo neque virum o Deo debetur hoc my sterium .. Neque Angeli cupiunt talem glorificationem. Deleant ut quae male scripta sunt in Corde deceptorum. Tollatur ex oculis, cupiditas lignio Convertatur rursus figmentumi ad Dominum Gemina his habentur in si anio, Dbu I. mou. haeres L IMcontra Eriomanis Lib. III.Tomo I. harasi LXXVI. contra Ano meos, ac in Ancorat ol s6 I. se confra Melchisedecianos haeres LV .
Lib. II. Tomo L Quin imo ex paganis quoque prudentissimi intellexerunT,. cultum qui Deo per imagines exhibetur non satisca.stum Deoque convenienoem elidi Tradit e ren Augustinio Lib. N..de CFυitate Dineap. XXM. Varronem dixi sta, antiquos Romanos
lus quam annos centum re septuaginta Deos sine simulachro co uisse; quod si adhuc, rnquit Varro, mansisset, castius Dii obtervarentur. Consonat Plutarchus in vita Numa: Hic autem Romanos.
prohibuit existimare, imaginem Dei aut hominis speciem , , aut a ni malis habere formam. Nec fuit apud eos neque picta, neque ficta; Dei prius species ita in prioribus centum &septuaginta annis, templa quidem aedificabant, sacraque tuguria erigebant, simulachrum vero nullum corporeum dicabant. Perinde atque nefas cl-set de rei toribus incliora assimilare, neque aliter atque intelligentia Deus percipi pollit. Eadem apud Clementem Alexandrinum, sebium Caesareensem, Teri milianum, σ Dion m Halicarnasseum onsendes. Optime proinde suo tempore Amphilothius Iconii Episcopus, Epiphanii συγχρ scriptit : Non nobis Sanctorum corporales vultu vin tabuita coloribus effigia re curae est, quoniam his opuPnon habemus , sed politiae illorum virtutum memores esse debe