장음표시 사용
281쪽
Ens OSCVIUS IDOLOLATRICIS GENTILIVM
I. Vocis Idolum explicario. Idololatria quid. Origenis disinctio inter simulachrum se sim studinem. Idolorum descriptio ex Athanasio. U. lostob propositio: Idolum nihil est mundo pensitBa. II I. Molola-eria mater nimia adm ratio. Senaim Romanus Deos consti Iuebat. ωφω-gni Romanorum Dii XIl. Homines Aropter multa menta inter Deos reia Iati ; quandoque tamen etiam turpissimuissem sonor decretus. V. tusta de AntInoo I .missam Catamito in Deos relato Inscriptiones. Re nistinoum.IV. Gregorii metian ni de Origine Idololatriae elegans curisus. V. Osculum in eultu Deorum tribuε modis a Ib tum. Iora 2. Maanibus. Redibus esultae Idololatrιam ct Tyrannidemin Indias introduxerunt. Idoti Lama pedes Tatari osculantur. Iudi Moti Nundi caudam. V . Eminus stantes manum prius ora admovebant, deinde manu basit jaerabant, contra Li tum se Adrian. eturnetam. Salmuth noratus crinuretus vindicatus. Pauperes prater osculum manus dextrae Diis ni hil erebant. Osculum orantis signum. Idem preces redis perficias. VI l. Certi in adorationegestus. Dextratio. Se Dprimoris ἀνῶ in pollice. In in notatus. Circumactio m adorando adhuc Gωbamedanis in Uu. Lapis Peneris essere insignitam templo Mahe. Gen Iles veνώς mentem, praelita versius Occidente recant se verrebant. Turca in precibus ccam reficiunt. Iudaei ad Q Urum se vertunt. Vi l I. usa hajus vertiginis ex Plutarcho. Hesseris ex Indice se Posiue e=ucem formant. AdoraIro coelsis exercIt- ch e mcntorum. IX. Cultus Solis o Lunae antiquissimuου multis gentibuUfuit notus. Sol Iovis oculus. Lutana praestes viarum. Multa uomius Solis, quia omnes Ethnicorum Dii adisium referuntur. X. H liopolas aeraptiorum. Simulachrum Solis Aethiopes eidem eιnnamomum o erunt. Templum Solis apud se j Ff . . . Culimri αDiqitigod by Corale
282쪽
mensium or Floridanorum vicini. Festum anniversarium in honorem Sotis apud Ininenses. Acco e fret, C ili oraliant, Peruant, Cusianorum statua Soli dicata. Congenses. XIlI. Cultores Luna Sutalaepopulisubpolam, B andi, Tatari, ine es, Iaponii, Menses, Guzaraienses, Iavani, olneran , NI 'nt, Africant, Americam Incola Guianae, fili anistae, Zembia, Peruant cuilibet animali peculiare se iam tribuur. Chimnis uia mensibussu asperus assignant. Tapuae in Prasitia Ple, ades colunt. Scythaeseptentrionalesflesiam potirem. Philippini Sarurnum, sub nomine Maonte, Luciferum Americani. XI V. Iudaeorum consecrario Luna. XV .Explicatio Iobi sinXXXI .v. 26. Guanum suam Uubri ore suosenses Scripturae quid' Comparatio Lunae se bona famae. XVI. Ezech elis c. Vlti .v.i7. Gyenditur ramum ponere adnare uas id est stib-
sannare. Zemor ah varia sin cat. Palmites arborum Idolis consterari. Crepitus ventris inter Aega trorum Deos. Aser cura acer obon omtuna nuntius. Oppedere contra tonitrua. Ramos fulara. Rami agensilium admoti naribus adorandi causa. Daphnephoria ethebanorum. Oschsphori.r inbeniensium. XVII. Idololatricus Indorum cultin Arbori δε- latus. Oscularisores Idolo consecratos. XVIII. Adorationi manus inca latio juncta. Baal sive Minomen variis Diis commune. Vitulos osculari Deosculatio ct veneratio Hebraeu idens notat. Idolum Moloch quasoriama. Varia illisacrificia oblata. Gebenna unde. Gassaros opinio de lumras per ignem transemisis rejecta. XIX. Camelus a Mahomedanis Periapeis tempore Ruschali in ficri cium adhibitin multis cum cerimoniis Caro ejus medicamenti vice usurpata. XX. Elementa a multu genitabus Deorum loco culta. Ignis veneratores Lupones, Indi, Romani, Oserte incolae aurea Chersonesi. Benjamin nritenses scriptor sesterituri r Ginensium Deus. Aqua divinus honor ιributin ab Aeg iiis Funtibus se aquas hostia data. Ganges a Berialensibus devore adoratatur. XXI. Terra mater Dea apιm.ua multu gaudet cognomimbust.
283쪽
Heriba Germanorum. Sacestum terrae dicarum apud Parranos , Templum Romae. Varios habuit cultores.' mota Faba Scytharum. Terram
sculari quorum mos. XXII. Idola in arboribus apud Indos , Mahomedanos , Guineanos , Ariolenses , Pervisanos. Era manum Numen, fructus cucurbitae similis , nomine Tammarat a. XXII l. Osiuati januis, lapidibus, aris , fanis aliisque rebus Numisi consererasis da ra. Humum , templa ct arς matres anAia capillis pasta verrebant. Portas urbis osculansur disiceus ri. XXIV. Smaragdi inter nina Peruvianorum. Dissimi quoque lapides adorati. Caasiah Arabum. Lapidum cultus in Mecha. Lapis Abrahami vestigia ouendens. Incur νη-rio super lapidem effigiatum Iudaeis graviter prohibita. Ame= ream ct Incolae Insulae Madagascar aurum pro numine habent. XXV. Doctorum de derivatione verbi adoro v ιVae senientiae. Palmerius a Bar-ιhio notatus.
IDolum Graecis proprie est idem quod
simulachrum, imago , specizs, quia visui objicitur. Glossanum, simulachrum, larva. Tertullianus de Idololatria cap. III. Ad hoe necessaria est vocabuli interpretatio , ει Graece formam sonat: ab eo per deminutionem deductum , aeque apud nos formulam facit. Igitur omni omni vel formula, Idolum se dici ex poscit Inde Idololatria omnis circa onine Idolum famulatus &servitus. Haec ille. Tamen ex analogia Graeca&usu autorum Mν non est vox de minuti Va , sed rccta fluit ab videor. Ex- , odi XX. v. a. Ne facias tibi a ibi Parapta rasis Chaldaica ponit id est statuam , imaginem , ipso Aria Montano interprete. Septuaginta senes vertunt M. Deus per Mosen sanxit
zophonem , vulgatus interpres reddidit , imaginem , si . . militudinem. Ocero Lib. I. de Finibus. g. XXXII. itidem. idola exponit imagines. Plin. Lib. VII. Epistolar. XXVII. Mox
284쪽
Cicero Epist. ad familiares Lib. XV. 9.i6. Sed si insulam Britanniam Cepcro cogitare, ejuS se mihi advolet ad pectus. Conferatur Isidori Lib. VIII. DymoloPar. Eap. XI. Idoli propria significatione laxius extensa, Idolum etiam dicitur, quidquid mens humana in veri Numinis locum substituit. Et ad hoc genus loquendi praeeunt nobis septuaginta Interpretes, I. Paralip. XVI. v. 26. ubi
vertant. Πα,- Ω Θ εοι, ἐθιι, ειδωλα. Ac Idola etiam retinuit Latianus Interpres. Hebraice cst elium, hoc est vanitates, vel, uvsic dicam, nullitates. Unde& Apostolus ait. I. Corinth.VIII. v.
μὲν ειδωλον eo κόσμω: quasi diceret, idolum nec numen est, nec vim
numinis habet; sed res est vana, & inane hominum commentum, coque nulla virtute praeditum, ad hominem vel lanctificandum veIpolluendum. Unde deinceps colligit,in edendis iis,quae idolis sunt immolata, per se nullum essectanten ; sed tum demum peccari, si quis hac edendi libertate abutatur neglecta charitate : ut si de iis comedat cum offendiculo infirmi fratris. Haec evincunt, non do solis imaginibus, vel simulachris divino honore aristis, idolum usurpari, sed aliquanto laxiori significatione: quomodo & idoli, Se idololatriae nominibus passim veteres utuntur Theologi. Ita Tertullianus Lib. de idololatria cap. II. Idololatria Deo fraudem facit,
honores illi suos denegans,*conferens aliis, ut fraudi etiam contumeliam coniungat. Et opνranus in Exhortatione ad Martyrium Tunc idololatria committitur , cum divinus honos alteri daturo
Origenes locum Exodi XX. v. 4. Non facies tibi sculptile , explicans, Homilia VII l .inter simulachrum & smilitudinem sic distin Aguit: Si quis quolibet metallo auri vel argenti, vcl ligni, veI lapidis faciat speciem quadrupcdis, vel serpentis, vel avis, &statuat illam adorandam, non idolum, ted similitudinem fecit: vel etiam si pi- l uram ad hoc ipsum statuat, nihilominus similitudinem fecisse diacitur; idolum facit, quia secundum Apostolum, idolum nihil est. I. Cor. VIlI. . Ethicit quod non est. Quid est autem, quod non est ' Species, quam non videt oculus, sed ipse sibi animus fingit, verbi gratia: si quis humanis membris, caput canis aut arietis se
285쪽
met, yci rursus in uno hominum habitu duas facies fingat , ideo haec species Apostolus dicit, idolum nihil est in mundo. Hunc le- qui tur Oecumentus, Neodoretus in Exoaequast. X XXV II l . I dola sunt falla simulachra, qualia Graeci & Egyptii effingere conlueverunt, formas scilicet non subsistentes, velut sphingas, trito iras, Centauros, homines canino vultu. Explicatissime D. Athanasius de Gentiabus.In Orate. 7. 8. Eit. Herdelberg. M. I6o I. Ut qui penitus ex alto in terram afflicti , instar terrestrium cochlearum torquent scio ac reptant: Ita quippe impientissimi mortales ubi semel cec erant a concipienda imagine Dei, homines deinde &hommuta mirmastum viventium, tum defunuorum in Deos retulerunt. Postmodum vero cogitationibus consiliisque deterioribus initis , in lapides etiam & ligna, reptilia tum aquatici generis, tum terrestris, Min brutas ferasque beluas divinum & supramundanu nomen transtulerunt, omnes interim divinos honores illis attribuentes vero ac legitimo, reque ipsa Deo Christi Patre reiecto. 'Hὸpos' quippa qui bruta rationabiliaque animalia invicem permiscentes, &in unam speciem contrahentes pro Diis colunt, quales sunt apud optios Canicipites,Serpenticipites, Asinicipites:& in Lybia Ilipiter Ammon vervecino capite configuratus. Commode quoque Iohannes Lorinus in Comment. Act Apostolic. cap. X VI. 29. Sculpti-
Iis imago distinctius de enixius prohibita est, quoniam cultus I DOLORUM versabatur potillimum in imagine sculpta vel statua, que soliditate partium &crassitie magis exhibet personas , quae adorando proponuntur, quam si haec insuperficie duntaxat colo.
f. II. Quando autem ApostoIus dicit, Idolum est nihil inmundo, triplex respectus attendendus erit. Notatur enim hic ante omnia ipsum formale Idoli , quod est divinum aliquid a superstitioso hominum coetu creaturis tributum .Hoc non est sub thens aliquid, hoc creaturae vere non parricipant, sed est notio tam uin& conceptus mentis vanissimus. Ratione hujus formalis conii serata Idola Apostolus nihil esse pronunciat. Deinde attenditur Idolorum impotentia, quia cultores eorum magna exi pectantes fru-
286쪽
stra sunt. Inde in Psalmo CVI. v. a. 8. idola Methim, mortui vocantur. Sane mortuis nulla inhaeret virtus, potentia nulla, id nisi corpora mortuorum ex aspectu hominum remota terrae mandantur,
magis obsunt quam prosunt. Sic Idola , Scriptura teste mortui
sunt, ἀνωφελῆ, non polliunt bene facere nec malefacere. Perniciem& interitum iis afferunt, qui in ipsiis confidunt. Os habent dc non loquentur, oculos habent dc non videbunt , aures habent & non audient, nares habent id non adorabuntur, manus habent & non palpabant pedes habent & non ambulabunt, non clamabunt ita guttuu Hio : Similes illis fiunt,qui faciunt ea, & omnes qui confidunt in iis, quae ad contemtum Idolorum & vanam Idololatrarum fiduciam arguendam verba adducit Hiero Psaltes Pl. CX v. v. s. seqq. Confer Ieremiae cap. X. v. 3. . s. Consonantissa Athanasii Tomo I. Drat. contra Mola .p. I. utinam, utinam, sine specie ulla artifex
illis Numina conformaisci, ita enim fieret, ut non tam evidens Liae adversus se itoliditatis documentum ostenderent. Tum enim si signa notasque sensuum non haberent, quales sunt oculi, nares, aures, manus, os, ipsis interim immobilibus & sine usu sensuum, sensibiliumque perceptione, simpliciorum animos fallere potui Liant. Nunc contra habent & non habent, stant&non stant, sedent&non sedent , nullam enim vim istiusmodi actionem possident, sed in eo statu quo voluit artifex, permanent, divinitatis suae argumentum nullum de sese exhibentes, inanimati prorsus solum hominis arte consistendi speciem habere videntur. Apud Prudensium S. Vincentius Martyr ita canit, Peristephanon hymno II. v. 6 . seqq. O vestra inanis vanitas, Scitumque brutum Caesaris: Condigna vestris sensibus/ Coli jubetis Numina;
. Excisa fabrili manu Cavis recocta& follibus
287쪽
DA DICULIS IDOLOLATRICIS. GENTILIV . . . 2II impotentiam idolorum & coecitatem Idololatrarum idem Poeta
Christianus his perstringit Peris eph. Hymno XI V.v. 296. Non erubescis stulte, pago dedite, Te tanta temper perdidisse obsonia Quae DIS ineptus obtulisti talibus,
Quos trulla, pelvis, cantharus, sartagines, Fracta&liquata contulerunt Vascula. Ignosco fatuis haec tamen vulgaribus,
Quos lana terret discolor in stipite, Quos saepe falsos circulator decipit: Quibus omne sanctum est, quod pavendum rancidae
Edentularum cantilenae tua ferint.
Vos eruditos miror & doctos viros, Perpensa Vitae quos gubernat regula, Nescire eel divina, vel mortalia Quo jure constent: quanta Majestas regat, Qus quid creatum est, qui creavit omnia. Ulterius attendi meretur quod Idola ad salutem hominum nihil
conferre possint. Bene Au innus Lib. XX. . con ra Faustum Atiniis chaeum,cap V. Aomori. Oper.'. m. 132. Solus ille colendus cst , quo solo fruens beatus fit cultor ejus , & quo solo non fruens omnis mens milera est, qualibet re alia perfruatur. Iam autom quid pro-
snt Idola impotentia inutilia, Dii mortui , ad salutem hominum Nihil. id iterum Augustinus declarat l. c. Sunt enim, rnquit, de Idola, sed ad salutem nihil sunt. Et qui colit arborem', non quidem arando, scii adorando , non id colit, quod nunquam est, sed
quod ita colendum non est. Ipsa ctiam Daemonia ; unde dicit Apostolus, Quae immolant gentos Daemoniis immolant , de non Deo, utique lunt, quibus illos immolare dicit, & quorum nos socios esse non vult. Jam verb coelum & terra, & mare, & acr, dc Sol ' & Luna dc caetera sydera, Omnia li ec mani sest .a oculis apparci, atq; ipsis sensibus praesto sui. Quae cu pagani tanqua Deos colui, vel sanquam partes unius magniDei;nam universum mundu quidam eoi uputant Disiti Zoo by Corale
288쪽
putant maximum Deum: ea colunt, quae sunt. Cum quibus quando agimus, ut canon colant, non eis dicimus, quod nulla sint ; sed quod colenda no . . sint, cisque colendum horum omnium conditorem, Deum invisibilem suademus , cujus lolius participatione 3beatus homo fi hi potiat, quod omnes velle nemo ambigit. Haec Augustinus. Sunt igitur idola nihil ratione fornaae,impotentiae 1 iri- utilitatis suae, in promovenda salute hominum: Sunt tamen aliquid idola ratione sui materialis. Sunt aliquid creaturae. sol, stellae, sunt aliquid ex lapidibus, metallis, ligno confecta simulachra ; sunt alia quid homines & Angeli, tam boni, quam mali: Quae, postquam illis ab hominibus idololatris&superstitiosis opinio divinitatis affingitur; propter hoc mentis figmentum non amittunt suam, in qua conditi ic formati sunt, elientiam, sed manent, quod sunt; fiunt autem quod non sunt, Dii scilicet& idola, nimirum in conceptu hominis, extra quem nihil sunt in inundo.
g.III. Unde autem idololatria omnis mali Principium & finis extiterit, luculenter docet Liber Sapientiae, qui vulgo Salomoni, adscriptus , verum auctorem Philonem habere existimatur r Sic enim scribit cap.XIV .v. 2I. Haec fuit vitae humanae deceptio, quoniam aut affectui, aut Regibus d c servientes homines , incommunicabile nomen s Dei nimirum lapidibus & lignis imposuerunt.
Tertullianus quoque Libro de Moloiatria cum alibi , tum capite XV originem ii usus mali satis ostendit scribens: Recogitemus omnem idololatriam in homines esse cultum, cum ipsos Deos nationum homines retro fuisse, etiam apud suos conster. Nec distentit Chrysostomus, cum ait: Ex nimia admiratione, in qua nonnulli apud hornmes fuerunt, pro Diis ipsos habitos fuilla, &idololatriae causam praebuisse. Ita & Alexandrum M. Senitus Romanus penes hunc enim Deos creandi arbitrium sive fuit J Tertium decimum Deum adscivit, adjungens scilicet hunc ad numerum XII. it Iorum magnorum Deorum, quorum imagines ad forum stabant 'auratae, nomina aure Ennius duobus hisce versibus complexus esti 'Iuno,Vesta, Minerva, Ccre S, Diana,Venus, Mars,McrcuriusJOVe, NeptunuS,V ulcanus, Apollo.
289쪽
velut supernumerarium quendam Deum. Α hic hoc quidem rationi qu adam modo conveniens videri potet i, io Deos referri illos, quorum ingeniis humanum multa Npraeclara extiti flent merita ac beneficia; nihil enim propius ad Deum accedit, aut magis Deo dignum est, quam de multis mortalibus bene mereri, uti lex XII Tabularum innuit ap.de dapi. Deorum genere,a itide Religione: DIVOS , ET EOS, QUI COELESTES SEMPER HABITI, COLUNTO , ILLOS , QUOS IN COELUM MERiTA VOCAVERUNT, HERCULEM , LIBERUM, AESCULAPIUM , CASTOREM , POLLUCEM, QUlRs NUM ET ILLA , PROPTER QLLE DATUR HUIUς MoDl ADSCENSUS IN COELUM ; MENTEM, VIR TUTEM, PIETATEM, FIDEM , EARUM LAUDUM
DELUBRA SUNTO. Sed Pugiles quoque & Cinaedos, & tur-s ssimos homines alios, aliquando-d gnatos filisse , &inὲ eorum collegium adoptatos, id verbomni uinest indignissim v, omnemque admirationem superat: Quomodo Imperator Hadrianus Antinoum Catamitum suum, cuius nefario amore exarue
rat, quemque ii .deliciis' abuerat, posteaquam ille se,ut creditur pro vitae Imperatoris devoverat, Deum secit, inque honorem e)us urbem condidit, aut certo instauravit, de Antinoi nomine appel latam. Historiae Augustae illustrator celeberrimus Oacin Cae a. Mnus ad Spartiani Adrianum , p. m. 137. Tom.L Histor, Au st. Edit. t ugdunensin 8. Anno M DCLXXI. nummum vetercin exae te antiqhiissimum&elegatitissimum, quem e magni Thuani Ptae sidis Cimeliis deprompsit, proieri, in cujus altera parte nomen de vultus Catamiti hujus expressa sunt, in altera vero hircus, con
venientissimum videlicet Symbolum libidinis Litere quae
orbem totum posticae partis implebant Vetustate sunt exesae, pla. neque ignorabiles, paucis exceptis: ex quibus tamen liquido con stat legendum CMΥPNAIO C ΠΟΛΕΜΩN ANESH . Con Iecratio nis Antinoicum alia extant hodieque monumenta, tum istud Ro um egregium:
290쪽
Qui lapidem hunc honori Antinoi dedicavit, Hadriani Libertus fuit, aut alicus us e Trasani cognatis. Erat autem ηπιες, id cst Sacerdos A ntinoi. Sed quoniam vulgo creditum est, hoc sacerdotio praeditis vlindlu: nandi inesse, ideo non He α se, aut sacerdotem vel flaminera nominat verum Prophetam. Ac fere videas omnes 2Egyptiorum Deorum sacerdotes dici a scriptoribus Prophetas, ut observat D Oeten s Laert in. Quod autem hic nominatur Antinous m νερον των A c γύα λω i Deorum AEgypti confestar & contors, illud significat: urbem de hu)us nomine Antinoum si ve Antino polin in Thebaide, jussu Hadriani appellatam , non a fundamentis fuisse novam factam, sed ejus gratia instauratam & quasi denuo conditam: cum osset ante is locus alii numini conlecratus. BES A MDeum illum , & urbem quoque priores vocabant, quam appellationem diu etiam postea retinuerunt AEgyptii, altera Graecis relucta. Propterea fuere, qui de duobus unum nomen componerenr,
& oppidum illud BESS ANTI NOUM appellarentuplura Casa u-
bonust .c. suppeditat. Locus cir sostoma superiori geminus in , mitia prima a Populum Antiochenum occurrit: Hoc,rnyuIt, maximo est, quod idololatriae principium & radicem introduxit. Multi enim qui & bella bene gesserant, erexerant trophaea,& urbes aedificaverant, de alias huIustra odi pso meruerant tui temporis homines, Dii a multis existimati sunt, & templis & aris honorati. Et omnis gentilium Deorum numerus ex his omnibus est conflatus. Quidquid humus, quidquid Polagus mirabile gignit, Inauxetu Deos: colles, freta, flui na, flammas, Vere Aureliu, Prudentius contra Symmachum Libro priori cecinit. Et Boxhormin in oratione δε etheologia Paganorum, Tot , inquis, Dii prodiere, quibus recensendis non sussiciunt numeri omnes Arithmeticorum. Nec temere quis posset