장음표시 사용
301쪽
DE Og LIS ID LOLA TRICIS GENTILIVA mulachrum Apollinis vidisset. Plures quoque, ut unde digress assum. revertar, olim manus suas versus lunam, solena, stellas, quin ecipsa es ementa elevalle , easdemque retractas osculatas tu ille ex antiquitatum monumentis patet. Hunc canestis exercitus cultum,
qui Cananitis natales suos debet, Chaldaeis, Syris, Sabaeis, AEgyptiis, Indis, aliisque quondam observatum, imo hodienum adhuc
observari, scriptorum fide dignorum testimonia luculenter declarant. Omnium nastar unum sisto Ino ictim Chium in SexIo Empirico ora. mcnt de Diis cap. 8. Solem n est, Prodictas Chius,de lunam,ssavios item dc fontes, ae universim omnia, quae vitae nostrae prosunt,
Veteres pro Diis habuere, juxta quod ab iis perceperunt commodum , quomodo AEgyptii Nilum, d hac ratione Panem Cererem
Vocarunt, vinum Bicchum, aquam Neptunum, atque ignem Vulcanum, dc consimiliter benefacientium unumquemque.
g. IX. Antiquitas hujus cultus facile ex divino Mose historicorum omnium primicerio colligitur. Ut alia scripturae loca hic intacta relinquam , interdictum repetitae legis Dcuierouom. c.6 v. 19. diserte dicit: Ne forte eleves oculos tuos in coelos, de videas solem S: lunam atque siclias, cum utat verso exercitu coelorum, de impulsus adores atque colas ca. Nunc quam late patuerit explicandum venit. Augustiuus Lib. VII. de Ov. Dei, c. I6. Apollinem
ipsum sole incise dixerunt, Dianamque germanam ejus. Similiter Lunam Sc viis praesidere, undὸ& virginem volunt, quod via nihil pateat. Et ideo ambos sagittas habere , quod ipla duo sydera de
coelo radios terras usque pertendant. Vulcanum volunt unem mundi, ignem dc aquam coluerunt. Egyptii, Porphyrius libro de abstinentia carnium. Eusebius Lib. III. de praeparauione angelicae. 2. Praecipue Sol ab Alsyriis & Phoenicibus sub nomine Adonidis pro Deo colebatur, quem Venus, id est,terra, absentem de vagantem per lex anni de coeli di itantiora signa luget, veluti Asicrobius LibA Saturna c. abi. scribit, simul innuens solem etiam a Phrygibus esse adoratum sub nomine Attinis cum fistula dc virga. Filiu-la, inquit, ordinem spiritus inaequalem ostendit, quia venti, in quibus nulla aequalitas est, propriam 1 umunt de coelo substantiam.
302쪽
contermi-V irga bolis pote ita em allerit, qui cuncta inoceratur, dc hoc signo
Ositim monstrant AEgyptii. Insculpunt Sceptrum, in coque speciem oculi exprimunt, significantes hunc Deum esse, regalique potestate sublimem cuncta adspicere , quia Solem Iovis oculum
appellat antiquitas. Diodori Siculus,qui primus intersi raecos nugari deiiit, iuxta Plinium inprae .hisor.nat. i. c. 2. de eadem re h. Echa bet i Primi illi homines olim in AEgypto geniti hunc mundi ornatum conspicientes admirantesque in uni versorum natura duos esse Deos, de eos aeternos arbitrati sunt, Solem videlicet& Lunam.
Et hunc quidem Osiridem , hanc Isidem certa nominis ration appellarunt. Huc potissimum spectat epigramma unde trigesimum, de Graeco sente magna sui parte expici sum: Osygia me Bacchum vocat, Osirin AEgyptus putat. Mysi ' Phanacen nominant Diony son Indi existimant. Romana lacra Liberum Arabica Gens Adoneum.
Sententiam hanc putat laudatissimus Rosius i. c. c. chum Thebanum, assigyptium Osirin, Phanacen, M acrobium legitur Phanacem Thracum vel Mylorum, Indicum Dionylbn, Romanum Liberum, Arabum & Phoenicum Adonea, eundem esse Deum , proptereaque Lucaniaci Dominum , Ausonium, villa enim haec Ausonii erat, bis mille circiter passibus distans, Burdigala) putare omnia in uno numina intelligi; haud secus
ac RomaePantheon omni u erat Deorum temptu. unde videre licet, quam multa Romana vel Graeca numina,vno Oriens nomine complecteretur. Aurelius LMicrobius Db. I. Saturnal. a cap. II. adis omnes Ethnicorum Deos ad Solcm referri longo & erudito serino ne demonstrat ex Orpheo, Homero, Hesiodo, Platone aliisque doctrina praestantibus viris , qui numerosam illam Deorum conflugem ad unum Solem revocarunt, culus varios estectas facilis . rudis antiquitas varia ciso numina censuit, quae variis quoque nominiis
303쪽
DE OSCVLII IDOLOLATRICIS GENTILI M. 247
minibus dii finxit. In Arabia quotidie thus Soli adolebant, ut autor est Strabo Lib. XVI. Geographiae. AraberSolem Dominum magnud'uς,Ν N & Dominum boni dicunt, iuxta Mu iassera Isaac de risibus Sibaeorump.ro. in Hist. Orient. Hottingeri l. s.c.8. p. 26 .citatum: prisci Arabes κα7 εξοχην Deam vocant iuxta Golium in Lexico Arabico p. 1 q. Sabaei planetas septem, Deos masculos elle&foemellas commemorabant,conjugio sibi mutuo copulatos, sed duo luminaria Solem scilicet& Lunam maximos Deos cile. Iheophra Bu Lib. IX. bisor lol. c. . de itidem populis ita scribit: Convehi undique Myrrham ac thus ad delubrum Solis , hoc Sabaeoru in quidem esse , sanctissimum vero locorum omnium circumiacentium, custodesque habere A rabes armatos. Pcculiariter vero Persae Solem , Lunam Graeci praesidem habebant, quemadmodum ex Herodoti L bd. Ciceronis Lib. V. de Natura Deorum patescit. Persis SOL MITHRAS dicitur. I, 3cbius: πέρσαις. Hinc in Veteribus inscriptionibus passim illud reperitur: V. C. uater Fuggerianas a Petro Appiano editas p. 23.
OMNl POTENTI. DEO. MITHRAE. APPIUS. CLAUDIUS. TARRONIUS. DEXTER. V.C.DICAT.& pag. DOMINO. SOLI. V. S. TI. CLAUDIUS. 213. AMERINUS. LICTOR. CURIATUS.
Romanis lancti stimus dicebatur, Juxta sequentem Inscriptionem in Fuggerianis p. 2 F.
SOLI. SANCTISSIMO. SACRUM. TI. CLAUDIUS. FELIX. ET. CLAUDIA.HELPIS. ET. TI. CLAUDlUS. ALYPUS. Fl L. EORUM. VOTUM. SOLVERUNT. LIBENS. MERITO. CALBIENSES. COH. III.
DEO. SOLI. INVICTO. MITARE. FL. SEPTIMUS. ZOSIMUS. V. P. SACERDUS. DEI. BRONIONTIS. AECHATE. HOC. SPELEUM. CONSTITUIT.
304쪽
Alia Ialcriptio exstat apud Retnesians in Epistol. p. 33 . cx Pi arti transmissis ad Gruterum, numero LXXX.CJulius Caesar Deo Soli invicto altate, & alia p. 6 4. in Reinesianis Epistolis:
SOLI. IN VICTO. MITHRAE. VESTALIS. c. CAES. N. SER. - : ET. C. VESTIUS. . AUGUSTALIS.
Ubi inter alia subnectit: Id singulare est, hominibus Romanis Mithrae tanquam extero a Persis accepto, Solem veluti proprium Mindigenam jungere solenne fuisse : sic enim interpretari oportet. XII. p. 22. Deo, Invicto, Mithrae,&Socio. SOLI. quasi dicere vellet, συνχανον, συνναιον si συμμμον. Iustinus Lib. I. Histor. Solem, inquit, unum Deum per te esse credunt, & equos eidem Deo sacratos ferunt,supremum dicunt alit,ut Et quidem reine, quia extra dubium est, quod etiam Lunam, Venerem , atque elementa coluerit. Massagetas itidem Soli equum mactasse tradit Herodotus Lib. I. Arae soli consecrati fuere apud C
rinthios, de una quidem liberatori servatori, apud Arcades statua erecta, testen ahiabb. H. p. m. H2. cti O. I 4. Erlib. li X.p. 92. Celebratissima supra Syenem apud AEthiopes Solis mensa est,ibi demtib.VI p. 26. Cons. Herodotus in Thaha cr Philostrati in VI. de vita Apollonii c. 3. Nummi quoq, procusi. Notissimi sunt Rhodii, cujus commatis etiam futile pleriquePontificiorum volunt XXX. argenteos, pro quibus Salvatorem nostrum Iudas prodidit. g. X. Insuper & in sacris paginis invenimus Solem 2Egyptiis esse adoratum,namCivitas illa Solis,quae Esaiae c. XIX. v. i8.praedicitur cum aliis quatuor praecipuis urbibus in Christum creditura,&Graecis Heliopolis audit, non nisi a cultu solis nomen accepit. Illud insinuat Strabo lib. XVII. Geograph. Regio Heliopolitana ubi civitas solis est in aggere ingenti potita, quae Solis templum haber.
305쪽
DE DICITIS IDOLOLATRIGS GENTILIUM. 249
Microbitu Lib. l. Saturniti. c. 2I. Assyrii Solem sub Iovis nomine, quem Dium Heliopoliten cognominant , maXimis cerimoniis celebrant in civitate, quae Heliopolis nuncupatur, regnante apud
AEgyptios, sive Senemure, seu idem Senopos nomen tuit. Perlatumque est primum in eam, per Apiam Legatum, Deleboris Al-syriorum Regis , Sacerdqtesque AEgyptios , quorum Princeps fuit Parmetis, diuque habitum apud Alsyrios , postea Heliopolin
migravit. Porro pergit; hunc eundem Deum solemquecsse, cum ex iplo Sacrorum ritu, tum ex trabitu dignoscitur. Simulachrum enim aureum specie imberbi instat, dextra elevata cum flagro, in aurigae modum: laeva tenet fulmen, dc spicas, quae cuncta Iovis, Solisque consociatam potentiam monstrant. Vehitur simulachrum
Dei Heliopolitani , uti vehuntur in Pompa ludorum Circensum Deo tum simulachra. Memorat quoque Plinius Lib. XXXVI. hil. t.c. 8. Reges AEgyptios Obeliscos referentes, figuram radiorum Solis literiique .Egyptiis inscriptos Soli conlecra ise , idque primum Mithram fecisse qui in Solis urbe regnavit. Viguit itaque in Regionibus illis Arabiae conterminis adorasto Solis, quod iterum H rodotus l. i. de Pcrsis agens confirmat his verbis, Morem habent, editi itimis quibusque conscensis montibu Iovi hostias immolare, omnem gyrum cie 'i Iovem appellantes, Soli, Lunae, sacrificant, telluri, igni, aquae, atque ventis, hisque solis sacra faciunt jam inde ab initio. Uraniae quoque sacrificant, sic nimirum ab A istriis Ara
bibusque edocti. Athiopes sub nomine Assabini Solem colunt, ita
lique Cinnamomum consecrant, quod quo ritu legerint S deportarint Theophrastis Lib. IX. histor .plet r. c. s. edi si erit: T oto in ter nas partes diviso, ad Solem sortiuntur, quod Soli cesserit, id solum
relinquere, atque abeuntes cernere, confestim illud i ponte com
buti. Sed haec planctabula est. Hinc suspicari licet, Sacerdotes do lose simplicioribus imposuisse. Solimra bimr.c. XXXI. Ethiopes legunt Cinnamomum, Verum legitur per saccrdotes, hostiis priuscae sis: quae cum litaverunt, Oblervatur ut messis, nec ortum Solis anticipet, nec egrediatur occasum. Quisquis principatum tenet, Sacerdotum acervos hasta dividit, quae lacrata est in hoc ministe. II rium,
306쪽
DISSERTATIO UILrium, atque ita Portio manipulorum Soli dicatur, quae si juste divisa est, sponte incenditur. Cons. Plin. his.nat. Lib.XH.c. I9. Eme sic
ni populi Phoeniciae Solem Alagabalum appellabant, Templumipla in urbe sua exstruxerant tantae magni licentiae de amplitudinis, ut fastigia ejus cum Cedris Libani certare scripserit Rufus Avis nus Penegestos Dion ana interpres, tradente Thoma Resnesio in Epilogo vanarum Lectionum p 68o. Iri hoc cultu Romani de Graecialias nationes pari passu secuti sunt, quod vel Macrobius LIb. . Saturna c. I p. indicat,nempe diversas virtutes Solis nomina Diis dedisse , appellationesque Deorum ad Solem certa de arcana ratione referri, quod ibidem prolixe exponit. CD.Lib. Hl. demora Deorum ait : Solem Deum eise Lunamque; quorum alterum Apollinem Graeci, alteram Dianam nuncupant. Iulianus hymno in Apollinem : Apollo ipse Sol, quod nomen est apud omnes commune Ee notum. De Gallis Caesar Commentar.de Belgo Gallico Lib. VIII .refert:
quod Deum maxime Mercurium colant. Hunc, inquit,omnium inventorem artium serunt. Hunc viarum & itincrum ducem,hunc ad quaestus pecuniae, Mercaturasque habere vim maximam arbitrantur. Polt hunc Apollinem S Martem &Iovem,& Minervam; De his eandem fere habent quam reliquae gentes opinioncm: Apollinem morbos depcllcre , Minervam operum atque artificiorum initia tradere, Iovem imperium coelestium tenere, Martem hella gerere. Ide in maximus Imperator de Germanis paulum infra sic dicit: Germani Deorum numero eos lotos ducunt, quo S CeT-nunt, de quorum opibus aperte Juvantur, Solem, Vulcanum & Lunam , reliquos ne fama quidem acccperunt. Hic aurem pagariorum ritus utque ad Priscillianistas , qui fatum Astrologi eum statuerunt, lux tax ut ιλ-n Libro de Haere meap. 8. duravit; ceu
Leonis verba sermoneseptimo de Nativitate Chri declarant : De talibus, inquit, institutis, illa generatur impietas, ut Sol inchoatione diurna Lucis exsurgens , a quibusdam insipientibus de locis eminentioribus adoretur. Quod nonnulli etiam Christiani adeo se religiose tacere p itant, ut priusquam ad B. Petri Apostoli Basi licam, quae uni Deo vero di vivo est dedicata, perveniant, superat is
307쪽
gradibus, quibus ad iiiggestium arae ascenditur, converso corpore ad nascentem Solem deflectant,&curvatis cervicibus in honorem Iplendidi orbis se inclinent. Quod fieri partim ignorantiae vitio, parti m paganitatis spi ritu , multum tabescimus & dolemus Quia etsi quidam Creatorem potius pulchri luminis, quam ipsum
lumen, quod est creatura venerantur, abstinendum tamen est ab hu)usmodi specie officii. g. XI. Sed recentiora & arati nostrae propriora contemplemur. De Grontandorum religione in hunc usque diem nihil quidem certi compertum est. Exploratum nihilominus Acminas, novissima navigatione Anno MDCLIV. d. 28. Iulii, a Danis inde abductas interdum Solem sudo coelo orientem respexisse, & lacrumas emisisse, O r.itinerari in D. Lib. Ita. I9 p.r67. I 69. unde not. incommode colligitur, Populares earum Solis venerationi addi.ctos este : quod de multis etiam ex Septentrionalibus Sueciae populis erectitur. Lucas de Linda in descr*ιιone orbisp. 976 De Laoponibus Iohannos tibi emin Lapponiasuae . o. p. 98 tradit ipsos Solem quem Balve vocant honorare , quia lucem eis affert
ac calorem. Ocius Lib. III. c. 2. Solem toto aestatis cursu eis lucentem adorant, gr. fas ei offerentes , quod lumen contra tenebras perpessas, & calorem contra immensa frigora adducit Deinde quia generationis omnis credunt autorem, ipsiusque be neficio nalci omnia existimant. Ante alia vero curare putant Rangi seros, fovere cos calore, prolemque ipsorum, ut cito succresseat pulchr: sincrementis, vires' u ac robur a cipiat. Quia creto tinta
Solem credunt praestare beneficia, viventibus praesertim sibi in tetris frigidioribus, ubi calor nativus facile minuitur, &saepe penitus exstinguitur, alimenta quoque sua praecipue habentibus ex pecore Rangi ferorum : idcirco putant aequum , ut & ipsum honore maximo prosequantur. Quo accedit, quod ipsius reditu recipiant diem , quem amiserant receilii, non per diem unum, alterumve
sed & hebdomadibus haud paucis , quibus elapsis, novo eos 'ipsoque tanti temporis defcctu gratiore quotannis afficere bono ficio videtur. De Scythu Molco subjectis consulatur Matthiri
308쪽
de taurchovv. Lib. II. tr. 2. c. 2. Tartariae descrtae pars tulit Samue-H, quibus Sol per novem septi in anas nunquam occidit. Hunc illicum aliis codem tracta okomfus Γ rda que adorarunt. Olear. Din. Per . lib. III. c. 3. p. I6 s. Clavcr. introduci. Geogra8h b. V. c. q. p. 28 . Quod Calliaim divinum cultum Soli cxhibuerint, Hi Ihoni historta Orientalis c. I. c Lindatib. aestio 2 o. confirmat. Chinenses vel Sinenses credunt quod coelum omnes res vilibiles invisibiles creavit. Hoc secundum Solem maximum adorant. Idem Auctor 8. Io 9 I. F. Albares Semedo h Dr. Inlrri. I. c. I9. narrat , Chinens s lolennia inquatuor anni tempestatibus habere sacrificia, offerre autem coelo, Soli, Lunae, de planetarum stellarumque quam plurimis, terrae etiam montibus, & quatuor mundi partibus, Oceano. fluviis in cujusmodi lacri liciis non ad brutos montes, sed ad lpiritum aliquem corum incolam,oblatio inlli tuebatur.
Confer Trancisci Ciron descriptioneo Iaponiae 8.M. I 2 2. Iaponenses in Religione eandem cum Chinensibus fovent opinionem , nam praeter alios Deos adorant Solem de stellas, adeo quidem , ut Facian donus quidaria Bongius gloriatus fuerit, se cum collegis suis familiare solle Solis, Astrorum Deorumque coelestium, quibuscum inocturnos is pe sermones , saepe etiam complexus iucundillime misceant. Virrarsus de Reti' DNon. c. I 8 I s. ex Xaverto ξ. I9I. Gr ALme da in Epist. Inrip. i 6 8. Lind. p.riose Mycher. Oedip. ASA tisicI. s.
Ibremm c. Is c. 2. p. 62. ex Tursellino in vita Xaveris . p. 343. Nec Inlularum aequior mens. Memorantur prae caeteris inter indos ava maior, M. tuccae, Philippinae, Zeiloncnses Heliola
trae. V: d. Ludovicus Varromanni, Patri Ius Romanus , in Itinerario
Orientali, ab Archangelo Marii ano Latinitate donato , tib V I. cap. 28. Mandeissi Itinerar. obclud 23. lexander RUFus in Pan febra totius mundi, Secytone II. p. m Is . Dc c. cilonensibus Judaeus Benjamjn Tu elensis, uinerarii p. io . ex interprctatione Montani , scribit : in Ha aulam sita Zellam Insulam vocat colitur ab Incolis Sol , aris extra urbem frequentibus, in quibus simulachra sunt sacrata , ad sit militudinem orbis Solaris magicis artibus constructa ; exoriente autem Sole. orbes illi incendi videntur,
309쪽
DE OsCIIIS IDOLOLATRICIS GENTILIUM. 2s 3
magnoque si pitu lonant. Summo itaque mane communit c I e X-
curritur, aditurque Sol a viris paritet S mulieribus, habentque luas singuli acervas in manibus , de pariter Soli thura adolent. Apud Pctias, quorum Rex Sapor in Epit tota ad Constantium imperatorem, olim Solis fratrem se appellabat, hodieque Solis cultores reperiri meminit Hopus de Mol tria LibM.Append. p. '. In Africa multi Solem pro supremo Deo colunt, veluti Africae torridae habitatores, Conganorti & Angolanorum est Filaircher Oedip. Aegypt. S. V.c. . p. 4ι 6. Undap.ris'. Nigritae maritimi idem cum aliis ad , confinia Nubiae sedentibus facere perhibentur ; ut proinde AEthiopum Imperator Davus, cognomento Athani Tingit, ad Emanuelem Portugalliae Regem Anno MD XXI. Interprete Paulo Ioetio apud Damianum a Goes, de Moribtu σ Kelgione Aethiopum , vcrillime scriptem: Hactenus circum me Mauri erant, filii Maho- nactis Se gentiles, Sc rcliqui sunt servi, qui Deum non agnoscunt, de
alii, qui Solum adorant. Cons. Rog SMI IIl Q. I 67. g. XII ia Nunc ex novo quem vocant, Orbe,quaedam producenda sunt. De Americanis ingenere asseritur, quod maximum Deum Solem agnoverint. Vicini Occidentales Vriginiensium Se Floridanorum euin adorant propter hanc causam , quod calore suo omnia producit, unde cibum aut potum sumpturi S lacra facturi, partem ite esca Solem vertus proliciunt. Alex. Rufin Pans
IV .c.I6.8.218. Utinae Reguli cu)usdam Floridani subditi singulis
annis sub finem Fubruarii, paulo ante, quam ver ipsorum Occiperet, ζcrgu S cervinum cornibus mstructum, optimis herbis indigenis consertum contuebam, cornibus, collo,& vctri fructus Ielecti Dsmos ann .lo aut taenia suspendebant. Ornatam pellem cum tibiis de canticis in planitie a incommina procerae arbori impone- bant, capite de pectore Orienti obvcrsis. Preces suas battologia' plurima erga Sol. in cffuticbam, rogantcs, ut tali, modi, quoslam obtulerant, si rictus irerum producere dignetur. Proxime arbori Rcx cum incantatore consistens, verba populo praeibat, quii pii rcspondebat. Sacris peractis, suam singuli calam repetentes,
310쪽
tergus ad annum usque insequentem ibi relinquebant. Vid. America Meriani icone XXXV. Alius Floridae Regulus Saturio vano mine contra Holatam Utinam moturus,vi istoriam a Sole precabatur. Golfrieae in Hist. Antipodyart. H. p. y 9. ex Navigatione Re- nati de Laudonavere Galli. MDLXIV. Freti Cali forniani accolae Solem unice venerantur. Laete. 3o I. Solenne id quoque erat Provinciae Petallan in nova Galitia incolis anthropophagis. sacrificiis autem in elus honore abstinebant. trim tb. c. LXI.p. 28 I. Majori religione astrum isthoc novae Mexicanae incolae prosequeban Iur. Id. e. X. I. p. 3I6. I . itfressest. Antip. P. i.8 3I. Peruant secundum a Creatore Soli locum tribuebant, cum nullius lyderis virtus se magis exerat. Imb ejus progenie gloriabantur; non tamen illum summum Deum , quem sua lingua VIRACO CHAM nuncupant,
censuere, scd PACHATAM AC, hoc sonat animam mundi
hunc credebant uni versi factorem, malori religione proloquebantur, sed corde S opinione tenus. Nullum templum illi, dicebant invisibilem &ignotum sibi, nomen non ausi pronunciare. Si quando ad id compulsi, summa reverentia OSCULATO saepius aere, de fere tremuliad faciebant. Vilibili ritu Sol ab iis adorabatur, cui
victima agnus, cuJus cor holocaustum. Iohan. Eusebius Vierembergius hsorta natura lib. VIII. c. I se. I 38. me. IV. p. I. 34. Archou-rologia Cosmica lib. I f. 267. Varen. dedi vers. relige. 224. In CUS cano templo praeter caeterasi in agi ncs PUNCHAO vile batur. Statua Solis erat ex auro solido, tanto artificio in Orientem conversa, u tquoties Sol oriens eam suis percuteret radiis , tantus inde ex reverberatione radiorum solarium exoriretur splendor ut ipsius meridiei claritatem duplicaret. Eo iplo AEgyptiorum conferenda artificio, qui Heliopoli speculum in Solis templo posuerunt , quod
Solis radiantem faciem integro die reserret , totamque aedem lumine suo illustraret. Tertium apud Pcruanos templum univcrsale erat in Insula Lacus Ticicaquensis , quae tota fuit dedicata Soli.
Causa sequens fertur. Terrae illae s vera fides) aliquando multis diebus solati lumine ac dici beneficio caruerant, postremo Sol repente in ea com p ruit insula, unde lux ta clari ras provinciae rediit: ha C