장음표시 사용
511쪽
men verisimilior videtur opinio Diui Damasceni libro secundo D.Damas Fidei orthodoxae. cap. nono Ac decimo , aliorumque cxistimantium terram, ut aquis circunfusam , ita & perfecte glo bosam, si cuti eius natura poscebat, sutilia productam. Neque obstat illud
Psalmi I os . per montes labunt .rq quod aduersariς partis alicr- tores ita intelligant , ut significet diuinus vates ab initio mare obtexisse montes,donec iussu Dei,quasi tonitruo,aquis desilientibus,de in unum collectis, montes & campi, vallesque apparu lib. runt.Non,inquam, obstat: primum , quia possunt nomine montium designari,non aliquae terrae eminentiae, sed totus terrae globus,quem tunc aquae undique circumfluebant.Deinde,quia potest liic locus non de prima rerum creatione intelligi: sed de tempore diluuij,ut D.Augustinus ibidem interpretatur. D. August.
v A N D o igitur,& qua vi montes geniti fuere: R. Sunt qui I bdicant diluuij tempore raptam, bductamque quibusdam in locis terram ab aquis in mare praecipitantibus ; sicque extitisse montes,cum antea non essent: reserturque haec opinio in libello
tib um dis de causis proprietatum elementorum qui a quibusdam Aristoteli ascribitur: luanquam ibi non expressa fiat mentio eluuionis
totius terrae,sed inundationum duntaxat.Haec sendentia non est probabilis .Enim verb minime consentaneum suit, ut tot anno- 2Fε rei, i rum seculis, quae a mundi exordio usque ad diluuium transacta sunt,non exhiberet terra homini eas commoditates , & emolumenta,quae a montibus proueniunt. Montes enim multum con- MDia eum ferunt non solum ad gratiam aspectus,& decorem ac pulchritu, moditates. dinem,sed etiam ad regionum salubritatem, ad cohibedum ventorum impetum, ad arcendos maris fluuiorumque incursus,adrerum,quae e terra nascuntur, sertilitatem & copiam. Fere enim aquarum riuuli,sontes,amnesq; e montibus oriuntur.ltem quia quaedam arbores amant colles,aliae camporum planitiem : quaedam perflata ventis iuga, aliae undique tectas valles. Quare non satis suisset a primis mundi originibus terrae tacunditati consultum, si tandiu montibus caruisset. Addit etiam Plinius lib. 36. ra .
Nat.hist.capit. l .montes factos a natura ad compages telluris viasceribus densandas, bc minime quietas partes coercendas durissima sui materia. Denique quod tempore diluvij iam montes erat, Dilut ij temGe s probari potest testimonio sacrae paginae,quae capite septimo Ge pq 'ρ' nes eos narrat aquas diluuii quindecim cubitos supra alii Ores ais montes elatas fessi er& capit.8. arcam vigesima septima die mensis septimi quieuisse super montes Armeniae: & prima die mensis decimi apparuisse montium cacumina. Quare non fuere decurrentibus diluuij aquis primo geniti montes : sed iam ante
AssERENDv M igitur cum D. Damasceno libr. et Fidei Or- Gomma μ- thodoxae c. 9.& io.Motes,qui primδ in terra constiter ut, isse a tut/ρρυμ se Deo effectos tertia creationis in udi die: qua Deus aquas unum in V 8 Con.Com. lib.de Coelo.
512쪽
locum secreuit,& terrae cauernis inclusit. Cum enim Deus istiunmodi cauernas pandit, terrae molem in altum sustulit, pariterque Ob ea. quae antea diximus, commoda, variis in locis collium
eminentias,montiumque iuga erexit.
. F v I T ne alius modus generatio uis montium λ R. Quod de montibus proxime alter uimus,non de omnibus, sed de iis, qui , mundi principio in terra fuere, intelleximus. Costat autem pro-Misit Lae gres la temporum mul. os de nouo genitos, multos in planitiem ge ratio mo fuisse coaequatos: quodnia primis aquarum vi & impetu accidere
conlueuit. Aquae enim non infrequenter ad magnam altitudinem hinc inde terram excavant,& cliuos, praeruptas eminentias, montesque generant. Vel haec eadem, aut ex parte, aut penitus
dissipant;& demoliuntur, pro stu loci & materiae durioris, seu
mollioris natura,aliisque temporum & regionum opportunitatibus. Obseruatum est etiam nonnunquam terrς motibus nouos montes assurgere, veteres collabi & decidere. Nam spiritus terrae latebris velut carcere inclusus quod in Meteoris sustus e plicabimus) dum terram concutit, nunc ingentes moles erigit, nunc erectas insano hiatu absorbet & deuorat. Interdum quoque effrenata vetorum violentia arena undique sublatam unum in locum congerit,& ingentes cumulos, montesque esticit. s. S i praestatius habetur cellare a motu, praesertim locali, qu immoueri; & excellentiori corpori nobilior status conuenit; cui terrae moles,quae deterioris notae est, perpetud quiescit, coelum vero irrequieta vertigine circumuoluituri . Multi graues auctores quietem coelo dedere, arbitrati sola in eo astra circumagi: ut
Euse .E C. Eusebius Emissenus, Diodorus Tarsensis , & Procopius Gazaeus risi iniihi primum c Genesicos D. Chrysostomus homilia 6.& i 3. in Getas huc'. ne im,dc homilia m. ad populum Antiochenum. Iustinus Mar-I Ditu. tyr respondens ad 93.q.Orthodoxorum Philastrius Brixi ensis in O catalogo haereseon. Origenes libr. s. contra Celsum & libro primo i Ii i ἰρχῶν cap. 7. Neq; eiusmodi assertionem a probabilitate omnino alienam iudicauit D. August. libr. 2. de Genesi ad litt.c.
Io. cuius in hanc sententiam verba retulimus lib. 2. huius operisc.8. q. I. arr. I . Verum contraria opinio, quae statuit orbes coelestes
una cum stellis circuma*i, Petipatetica est, & in scholis Philosophorum, Astrologorumque communis. Neque ratio in contrariam partem adducta conuincit,quae ii vim haberet, non minus de astris, quam de toto coelesti globo concluderet. s,lis, , , D i ς ε N D V M igitur licet quiete sevi, cum reliqua sunt pa-b ria, nobilius expetibiliusque sit, quam loco moueri: aliquam tamen lationem dati quiete aliqua praestabiliorem , ut lationem
coeli,quiete terrae, tu ob alias causas, tu quia motus coeli est in e- diu ,cu.us interiactu exhibetur naudo quadripartita anni varietas, ct dierum noctiumq; alternatio; atque ita coelestiu corporii influxus inferioribus corporibus commode apteque dispeiantur.
513쪽
CvR terrea rondera non seruntur in centrum secundum li- 6.neas parallelas; sed quo longius abeunt, eo magis sibi mutuo appropinquant i R. Quia unumquodque eorum nititur occupare 'I . ,. centrum in udi; a quo occupando deuiarct si in diuersa abeundo per lineas aeque diliates pergerct,ut erit coiideranti perspicuum. CuR ergo parietes ad perpendiculi normam crecti; aequali z. abs se distantia & intercapedine descendum i R. videtur quidem hoc ad aspectum,quia in tam breui spatio non potest perpendiculorum parietumque mutuus accellus dignosci. Sed res aliter habet. Quin vero constans est Mathematicorum doctrina si pu- D. muti oteus ad perpendiculum usque in centrum extruatur,debere eius occessu per- parietes paulatim in angustum adduci, donec in cetro, quasi pyramidis cuspide sese contingat.Similiterque ob eadem causam si turris latet altitudinis, quata est terrς profunditas, ad per pediculusiat, debere ad fastigiu duplo ei se ampliore, qui ad fundamenta. E s et ne aliquod indicium , quo intelligi possit, quod nam e 8. corporibus terreis specie differentibus leuius aut grauius sit R. Est praeter alia unum Archimedis ingenio celebre. Nimirum Eduobus corporibus solidis aequali podere, id quod maiorem habet quantitatem matura sua leuius est, quod minorem , grauius& c conuerso. Quo argumento deprehensa suit ab Archimede Archimeduportio argenti auro admixta, & adulteratum aurum. Nam cum Hieronymus Syracusanus aurea coronam fieri iussit et, suspicatus est aliquid argenti ab artifice operi additum; quod ut deprehenderet, rem Archimedi commisit. Is Verd dum in eam cogitationem incumberet, balneum adiit,ubi casu animaduertit quantum corporis sui in balneo ellet, tantum aquae exterius diffluere: tum vero duas massas aequo pondere, quo et ii fuerat corona, ex auro unam, alteram ex argento compotuit: Cportuit aute ratione
praedicta arget ea ampliore esse, iniecitq; singulas in vas ad summa labra plenu, ac sextario mensus est quantu aquae singulae de vase expulit sent: expulerat aute argentea massa plus, quia maior. Tum repleto iter u vase, coronam ipse in in id demisit, inuenitq; tunc plus aquae diffluxisse, qua cum aurea massa eodem pondere immersa fuerat; sicq; ex aquς diffusi proportione cognouit corporis leuioris, proindeq; cum eodem podere habentis maiorem molem, hoc est,argenti admixtionem in corona factam. EsT NE spectato solius naturae lumine verisimilis eo- rum sententia, qui albitrati sunt , ideo totam terrae molem non esse aquis clicum sam, quia terrae siccitas humorem aquae arcet, ac remouet 3 Aut aliorum, qui id ascripsere attractoriae virtuti Septentrionalium siderum Rc sponsio. Neutrum ex his probabile videtur: nam neque siccitas , quae parum ex se habet activitatis, tantam vim obtinere potuisset. Neque etiam astra, ut illi volunt, tanquam magnes serrum , sic terram ad se alliciunt; alioqui Oporteret adhuc mare eadem vi in dies in angustius
514쪽
spatium contrahi, & terram in altum euehi. Quod nulla obseruatio deprehendit. S i terra suopte ingenio siccitatem poscit, quam ob causam tantum in se humoris continet R. Quemadmodum cum natur iis eius situs postularet, ut tota aquis subesset; nihilominus propter stirpium , & animantium; atque hominis praesertim vitam,& propagationem, magna ex parte detecta fuit, secretis coeuntibusque diuino imperio unam in partem aquis: ita cum eadem ex sua natura summam siccitatem habere debuisset: Dei tamen instituto ac prouidentia multum in se aquei humoris E mari per cuniculos deducti, aut aliter sibi impensi, ebibit, ut frugifera &sertilis sit: vique tanquam mater, non sollim alterum alimenti nus,cibum; sed utrumque, seu natis suis,cibum, ac potum prae- eat. Quod Philo Iudaeus lib. de Mundi opificio luculenta oratione persequitur. E it quoque huius rei alia ratio, quam affert Plinius lib. i. Nat. List .c. 16. quia nisi terrae ii ccitas aquae humore iungeretur non pollent terrae partes, ita bene cohaerere & coagmentari, sed facile dis luerentur & dehiscerent.
H A B E T N x terra ex se vim generandi herbas, plantas , ali que huius generisὶ R. Cum ad generationem viventium ut nunc reliqua omittam usin certa temperamenti ratio, & virtus organorum delineatrix exigatur; quam , ut perspicuum est, nullum elementum ex se vendicat: con stat non conuenire terrae ex se talem vim. Eam igitur , Deo accepit tertia creationis mundi die: cum vi I. cap. Geneseos diuina narrat historia: Dixit Deus, germinuterra herbam virentem, orc. Quod post Diuum Augustinum lib. s. de Genes ad litte cap. .ediisserit S. Thomas I. pari. quaest. 69. art. 2.&in 2. dist. I . qui si . I. art. . aliique Doctores eadem dist. Adverte autem in istiusmodi viventium procreatione habere se nunc terram quasi matrem , coelum tanquam patrem, ut loco proxim Ecitato ex Aristotele docet Salio mas. Quod tamen ita accipien- dum est, ut terra non passive tantum, sed active etiam concurrat: itemque ut coelum, non tanquam principale agens se se habeat: ob eas causas, quas in I. huius Operis libro, cap. 3. quaest. 6. exposuimus ; cum de generatione viventium a coelo disputaremus: quamuis prout uniuersalis causa est, in suo genere auctor princi
palis dici queat, ut in Phy ficis docuimus.
ANTE primorum hominum peccatum generauit ne terra cum spinis, an sine spinis rosa si R Diuus Basilius homi l. s. Hexa. Diuus Ambrosius lib. 3. Hexam. cap. 9. & ii. Beda, & Rabamis in Genes. Alcliuinus lib. 3. cap. i 8. tom. 3. Putant genitas prim brosas absque spinis. Neque dissentit Diuus Damascenus libro a. Fidei orthodox. cap. Io. & Diuus Augustinus i. libro de Genes contra Manichaeos, cap. I . Est autem pro hac parte, quod Ad mo post eius peccatum dixerit Deus terram germinaturam ei spinas & tribulos. Vnde colligi videtur haec occasione peccari
neraraonem planetarum. t 2. Sententia
515쪽
in hominum poenam suisse , Deo producta. Magis tamen placet aduersa opinio existimantium rosis mox a prima origine adnat s fuisse spinas ; clim id natiua rosarum proprietas & conditio postulet, sine qua illas naturae conditor essicere non debuit. Hane sententiam, priori mutata, secutus est Diuus Augustinus lib. 3. opima -- de Genes ad littet.cap. i8. & lib. 83. quaestionum , quaestione 38. M. Albertus in Summa a. pari.tract. i I. quaest.17. membr. .Diuus 'is ita is
ad i. ubi ait dixisse Deum, terram germinaturam Adamo spinas, non quδd eas ante illius peccatum non germitiasset;sed quia, nisi diuinum violasset imperium , haudquaquam ei in poenam , & laborem cessissent. Quemadmodum etiam in statu innocentiae procreasset terra herbas noxias, quae tamen homini minime nocuissent. Lege, si placet, quae de hac re scripsimus lib. 1. Physic.
C.'.quaest. I. art. 3. & I.huius operis, c. I. quaest. I.
C v K non omnis seri omnia tellus 3 R. Non terrae serre om- ipnes omnia postunt: quia non omnibus terrae partibus eadem generandi vis ab auctore naturae tributa est: nec omnes eodem aspectu , aequali ve influxu tu uant astra : nec omnia , quae e terra proueniunt, eandem soli conditionem requirunt. Praeter has causas, alia est etiam, quam peculiariter spectasse videtur diuinae prouidentiae ratio, ut ad itertit Theodoretus sermone secundo, NE, . . de Prouidentia. Nimirum voluit Deus, ut quibus una regio, obsoli foecunditatem , abundat ; eisdem alia, ob sterilitatem, indigeret ; ut istiusnodi auxiliorum necessitate societas, mutuaque . amicitia inter homines iungeretur. Sicut enim saturitas, & nullius indigens copia beneuolentiam aliorum spernit: sic indigen- Ddidistriatia, dum exterorum commerciis necessaria procurat, reciprocae concitiatra κcharitatis nectit vincula. atmcitia.
plicatio Problematum, de iis quae ad aquam
t V R nativa propensio , quam partes aquae habent, Lymblem. t ut in rotundam speciem coeant, vincitur ab incli- natione , quam eaedem obtinent, ut in locum proprium contendant3 R. Sane videre hoc licet quoties guttis conglobatis,& e sublimi pendentibus plures guttae accedunt: tunc enim postposita rotunditate, quina ais et abant, confestim dilabuntur: & tamen noua gutta, ut suum secum pondus inuehit, ita suam inclinationem ad rotundam figuram conseruandam affert. Nimirum huiusce rei causa vid
tur este, quia grauitati peculiare est idem suo modo de leuitate
516쪽
asserendiij ut quanto est amplior magnitudo, per quam extenditur, tanto intensiorem ex se impetum proferat ad descendendum. Quod quia non cernitur in magnitudine spectata quo ad inclinationem, quam ad figuram rotundam habet nec enim ab hac inclinatione manat aliquis impetus, qui secundum proportionem magnitudinis intensor fiat) inde est, quod haec inclin tio in proposito exemplo ab illa vincitur.
i. C v R aliqua aliaque duo superiora elementa nunq iam motu Do motu vacant. Nam totus ignis & superior p rs actis una cum coelesti μυ globo perenui vertigine circumuoluuntur , & mare quodiano accellii & reces Iu agitatur λ R. Vt annotauit Diuus Thomas in a. distinctione i . quaestione I. arti c. s. ad quartum, corpora inscriora, praeter motus proprios, sequuntur quodammodo motus
superiorum, & quanto quodlibet corpus in serius nobilioris naturae est, tanto superiorrs motui magis obsequitur. Sic quaelibet sphaera coelestis infra primum mobile eodem, quo illa, motu circumfertur. Sic & tria superiora clementa , quoad possiant, coelestem motum assequi nituntur. Videlicet ita fuit , natura comparatum , ut istiusmodi subordinationis interuentu mundi ha
. NUM verisimile est, quod quidam aiunt, mari subsidente multas de nouo insulas extitis Ie i R. Id quidem graues scriptores prodiderunt, nec est cur improbabile videatur. Complures tamen insulas initio mundi, tertia creationis die, suisset Deo factas non est dubitandum. Cum & ad Vniuersi pulchritudinem D. 68b os Pectent siquidem ut D. Ambrosus lib. 3. Hexam. c. . ait, insulae
. Insularum sunt quaedam veluti maris monilia) & carum multae aduenis ut bt tanquam commune rerum venalium sorum cxhibeant: albasque innumeras commoditates tum habitatione, tum exquisitarum
rerum assi uentia, tum nauium statione& portubus, hominum generi assidue conserant. . F E R T v R ne aqua in centium mundi, sicut & terrai Respon- Aristu. sio. Cum ex doctrina Aristotelis libro primo huius operis,capite secundo, unicuique corpori simplici proprius motus naturalis,
itemque peculiaris locus , specie , saltem physica , distinctus
conueniant I nequit terrae de aquae idem locus deberi, proindeque nec potest aqua ex sua propria, & peculiari inclinatione mundi centrum expetere, siue ad illud immediate occupandum suapte vi contendere. Descendit nihilominus ad ipsum obtinendum mediate, hoc est, ad circumplectandam terram, unumque globum cum ea faciendum ; ita ut idem maneat commune
s. s i usq; ad centrum esset soramen plenum aere ; descenderet ne aqua ad illud occupandum ZResponsio. Erit fortasse qui respondeat non descensuram : cum neque aqua ad obtinendum immediata centrum propendeat , neque in proposco euentu pericu
517쪽
periculum vacui urgeat. Dicendum tamen re veta de ensurani, quia comparatum , natura est, ut corpora grauia sese leuibus submittant, praestantioribusque locum deserant superiorem ;vtita ordo situs,& dignitatis inter corpora Vniuersi constet. Cun aqua corpora spongiosa subiti R.Sunt qui eius rei causam arbitrentur,quia aqua suo appulsa remouet acrem,cui deinde ipsa, ne vacuum sit,succedit. Verum non satisfaciunt, cum explicare oporteat quamobrem aqua aerem loco pellat. Respondendum igitur in primis quaedam esse corpora, molliora vadelicet,quorum imae paries attactu aqi e humectatae de grauiores redditae descendunt, atque hae alias sibi cohaerentes deprimunt, illae similiter ebibito humore alias: donec aqua hunc in modum subeundo quoquo uersum permeet. Quod in calce super aquam iniecta videte, saltem ex parte licet. At enim scuti viventium corporibus inest attractoria: sacultas, quae alimentum, etiam in partem superiorem contra natiuam eius propensionem, deducit: ita quibusdam corporibus spongiosis ingenita est vis attrahendi ad se aquam : quae eorum soramina paulatim subintrat, & ascendit, eiecto ab eis acre, quo plena erant.
S i aqua naturalem situm supra terram habet; in quo proinde, nisi vi extrinsecus illata interpelletur, lities cerea portet; cur flumina suaptὸ vi in mare serunturὶ R. Contisterent fluuiales aquae, sicuti & lacu stres, supra terram immotae,nisi in loca decliuia i
currerent,quae clim ab acre occupata fuit, imminente , suo pondere, aqua, necesse est illum cedere, hanc prono cursit labi. E s et ne fluuiorum motus omni ex parte naturalis λ R. Cum motus,qui secundum naturam aquae conuenit, sit rectus, ac per lineam quam breuissimam versus centrum, patet motum fluuiorum longo itinere in mare currentium non esse omni ex parte naturalem; siquidem fluuij per meandros de anfractus, qui recti tudini, breuitatique ossiciunt, viam inflectunt. Est tamen hic motus eatenus aquae naturalis , quatenus ex illo qualicunque descensu constat: item vero quatenus est, grauitate naturali, quae, quantum ex se est,inclinat ad motum rectum per breuissi-rnam lineam.
v A M o B R E M aqua paulatim sumpta magis sitim restin. guit,quim celeriter haut laZR. Quia aqua praeceps,tota deorsum ruit. lente progrediens insinuat sese in partes corporis, irrori, madefacit,non secus atque m agrorum irrigatione aqua raptim demissa pei fluit tensim deducta a terra altius .ebibitur. C v K in qua marina Acilior est natatio, qn ira in fluuiali 3 R. Quia qui natat, sedulo aquae adnititur,aqua vero marina crassior est,corpulentior,& ad sustentandum validior. Cure aqua & oleum frigore non infrequenter durescunt ard autem vinum& acetum ita Quia aqua suopte ingenio stigida facile coici oleum tempGato calore. parum resistit, patiesque
518쪽
aereas exhalando restigeratur. At vinum insito calore frigus r pellit , acetum , cum tenuissimarum partium sit, concretionem respuir.
Cun aqua frigida epota nonnunquam aestuantem interficit 3 Accidit enim aliquando messorem a meridiana tritura stibundum primo ad sontem haustu extingui.R.Quia tunc aqua in praecordia apertis poris hiantia se recipiens natiuum calorem nimio,subitoque frigore perimit.
CVR aquae motae minus putrescuntὶR.Quia putrefactio oritur in humi lo ab externo calore,ut docet Aristoteles libr. . Meteororum c. I. appulsum vero externi caloris inhibet alia, atque . Putrefactio alia aeris mutatio. Hinc est quod ea,quq conclusa sunt,magis pu- trescunt: de humorum putrefactio in animantium corpore ori- tur respiratione impedita : de aestate plures morbi putridi gene- GalenQ. Tantur: ac denique, ut Galenus secundo Methodi animaduertit calida,humidaque corpora, si neque perflata, neque ventilata ncalido &humido maneant loco,putredinem contrahunt.
Dilutio problematum de iis,quae ad acrem Pectant.
. Probi. Set ne verisimilis opinio existimati ii aerem & ignem a se ipsis non a coelo in orbem rapiὶR. Nullam ea sententia veritatis speciem p rq se seri,& si nobiles in Platonica schola defensores habeat. Primum, quia quae , se ipsis mouentur,viventia sunt,ut alibi ex professo ostendimus:
nullum vero elementum vivit. Item, quia cum idem sit partium c & totius,naturalis motus; si aer propria vi, atque adeo secundum naturam se ipso moueretur; non sola superior acris pars, sed .aussul D inferior etiam eundem motum subiret:quod salsum esse constat. --Mn. Deinde,quia,ut in his libris saepe monuit Aristoteles,viai corpori simplici unus duntaxat naturalis motus conuenit. Quare cum
aeri & igni naturale sit in superum locum serri: no potest eisdem naturale esse in orbem agitari. Postremd , quia cum acr & ignis sint corpora fluida,& coelestis globi motione rapi facile queant,
non est,cur eorum circumvectio ad aliam causam reseratur.
i. SI vires udo acre pleni grauiores sunt,quam inanes,ut supra admisimus; cur illi in aqua supernatant,lii mergunturὶR.Quia id ponderis quod ab humore aqueo vires accepere,no obstat quominus leuiores sint, quam aqua: praesertim cum aeris leuitas supra aquam nitatur sursum, & humor aqueus aeri admistus in aqua non grauitet,deorsumve impellat. G auitra se S vi T ne leuitas aeris & ignis eius de species,an non R. Gr
Duit uitis & leuitas principia sunt per se lationum,quq primo compe-Iμμ' ' g tunt elementis, eorumq; beneficio mistis corporibus,qua te iac . de graui
519쪽
& grauia sunt. Cum igitur via uinquodque elementum vendicet motum ab alterius et cmenti motu specie, saltem playsice, distinctum; consequens est, ut principia per se talium motuum non minus inter se specie disterant. Itaque leuitas aeris,& leuitas ignis; grauitas aquae, & gravitas terrae diuersarum specierum sunt: quemadmodum motus , quos per se administrant, de loca,ad quae deferunt. 3 AMos Rebi quaedam acri exposita ad Solem magis re- 3. frigerantur, qvim in umbra ὶ Responsio. Quia in Sole nulla xi lor solis obsistente calor dissipatur, & conlumitur: in umbra frigus cit- cumiecti aeris calorem reprimit, & intus concludit. Vnde calor ventriculi hyeme, quam aestate, uberior est : quia tunc cutis ambiente frigore vitales spiritus,in quibus calor insidet,egredi foras& evanescere non sinit. QVAM ob causam aer subterraneus, qui longo tempore in- clusus stetit, respiratione attractus nocet 3 R. Quia ut aqua cauernis detenta, & influendi, em uendique vicissitudine carens .ita & aer recentis aurae perflatu destitutus,corrumpitur, ac pestilens fit. Quin multis in locis Oibis terrarum scrobes & specus spiritum exhalant adeo tetricum grauemque, ut eius haustu pecora, aues, serae interimantur.
C v st aer istiusmodi spirationibus infectus, quibusdam in locis volucrum generi dumtaxat: alibi caeteris omnibus animantibus , excepto homine: alibi etiam homini lathalis existit 3 Resp. Huius rci causa est temperamentorum inaequalitas ,& dissimilitudo, qua fit, ut idem cibus, idem potus, idem acr uni vehementer, alteri nihil noceat: immo, & interdum uni aduersam, alteri prosperam conciliet valetudinem. Cust qui aere frigido sudant, deterius habent 3 Responsio. c. Quia laxatis poris aduentilium stigus recipiunt valetudinis , vitaeque capitalem hostem. Hinc monent med ci per hycn em minus sudandum , quia intimus calor maxime tunc nece ilarius sudore minuitur, cui externus humor frigiditasque succedunt, &habitudinem corporis labe lactant. Neque vero hyeme putrefa- ΠΤ me puctio cuius inhibendae gratia sudatio quae lituo tantopere timcn- ' amomida, ut aestate, qua praeualet aduentilius calor, qui putrefactionis
opifex habetur: si quidem unumquodque intestino calore concoquitur, extraneo computrescit. Sed enim Jc algente acre de infactionis. materia sudoris plerumque minus suppetit: quia tunc domesticus calor, ut cibum, ita re humores melius digerit, ac magna ex parte consumit. v Axios REM dicitur aer i nonnullis auctor quatuor tem - 7-porum, quae anni circulum absoluunt, Veris, AS statis, Autumni, de Hyemisὶ Responsio. Quia licet istiusmodi varietatem astrorum inerrantium accessus, recessusque potissimum ciliciant: mu-Con. Com.lib. de Coelo. Rrr latio
520쪽
tatio tamen qualitatum a coelo defluenti um, quae hisce temporibus existit, in aere plusquam in caeteris elementis apparere consueuit. Nam & coelestem impressionem prompte recipit: quiasionem cφ parum obluctatur,& receptam in nostro corpora illico transmittit, quia nos unctique ambit, suique tenuitate cuncta permeat, ut Plato in Timaeo ait. s. S i cursus astrorum rata constantia perficiuntur, cur annuae mutationes frigorum ; & calorum, aliarumque rerum his simi- . lium, quae, uti diximus, in acre maxime notantur, non eundem semper tenorem seruant: sed nunc aestas minus ardet, nunc minus friget hyemps; immo & nonnunquam vicibus temporum mutatis ver hyemat, hyems vernat ὶ Responsio. Procedunt quidem in desecto & inenarrabili ordine, aequabilitateque motus corporum coelestium,ut libro secundo huius operis ostendimus. Plara de or- Vnde scripsit Plato in Timaeo ab eam potissimum rationem ocu--,- - los nobis a natura sitisse datos , ut circuitus, quae in coelo per tuum estis. guntur,in tui Ii, ipsorum notationem traduceremus ad corrigensium. dam vita disciplinam , ad eorumque ordinem & stabilitatem, nostrae mentis vagos & erraticos motus componeremus. Veroni quia ob proprias planetarum & stelliferi orbis conuersiones annis singulis noui astrorum aspectus,coitus, & irradiationes,proindeque dissimiles in inferiora corpw defluxus , amatusque accidunt, inde est quod interdum , nec hyems hyemi, nec ver veri respondent, sed omnia inter se dissonant. ..
odatio problematum de iis, quae ad ignem sectant. .
I omnis corruptio, ut est commune Philosophorum axioma, a contrario fit, cur ignis dicitur co rumpi , non I contrario tantum , sed etiam a seipso, marcescens; itemque minor a maioreὶ Nam tot modis ignem interimi docuit Aristotcles libro tertio de Coelo, cap.6. textu 12. Responsio. Duo sunt, quae ad extinguendum ignem concurrunt: unum ut efiiciens , alterum habens se cx parte veluti materialis causae. Vt efiiciens concurrit corpus agnem ambiens, eumque contraria qualitate impugnans. Velut causa materialis concurrit desectus alimenti : ut constat ex iis,
quae tradita sunt ab Aristotele in libro de Iuventute, capite 3. Quoniam vero noster ignis quamdiu existit nutritur, ac dum nutritur, existit: docet Aristoteles in interitu ignis semper in-reruenire desectum pabuli rintellige vel quia re vera pabulum non suppetit, ut cum lucerna consumpto oleo restinguitur: vel