장음표시 사용
131쪽
Trinatus IIII. Secundae Partis
emosina sustentatur. Honestum est autem, ut confitens aliquid det in signum deuotionis tempore consessionis, quamuis de rigore iuris non teneatur. Etiam laudabiles consuetudines circa hoe
sunt seruandae: tamen si subditus nihil voluerit dare , non est propter hoc poenitenti sua absolutio deneganda : se eundum Hostiens in summa titui. de
Uessor Quomodo habendus sit Consessor erga petiliten
quomodo tes Respond. quod confessor peccatorem venien-habedus tem ad consessionem, benigne, duleiter, & charitast erga tiuc recipere debet. 26.quaestio. 7. per totum. Susce-ρ orniten- pto peccatore. Conserar primo det inducere ad deres. uote confitcdum cum omni humilitate, genua fle,ctendo , & monendo, ut faciat sibi signum crucis:& dicat Confiteor Deo omnipotenti, &c. usque ad meam culpam . Et non debet permittere, ut confitentem in faciem aspiciat, quia audacius constebi- . tur: et si est mulier, faciat eam Ex transuerso stare,
nec ipsius faciem respiciat, quia sicut dicitur bacuch. cap. I. facies mulieris ventus urens. Vnde,
secundum S.Thom .in . sentent. distinct.is. qudii Sacerdos a principio consessionis, decens est in te rogare consten tem de conditione sua, &de exerciatio, & statu,& quantum temporis est, quod fecerit ultimam confessionem: etsi 'fecerit poenitentiamsbi iniunctam, de virum in statu gratiae, vel peccati mortalis. Deinde, sacerdos si nouit,quod confitens est petasona rudis, interroget eum, si scit Pater noster, Aue Maria , & Credo: & si nescit, doceat ea, vel saltem iniungat,ut addiscat: extra de poenit. & remis . eap. Deus qui: & de vita,& honest. cler. cap. quisque presbyter. Item interroget, si habet odium curra proxim si, quia debet eu ad cocordiam cogere.dist. γ' .cap pla
132쪽
De modo audiendi Confess. modo confit.
cait. Catech. in expos orat.dominic.in verb. sicut, α nos dimittimus. Et si habet aliquid restituere,cogendus est, ut quam citius restituari Catech.de pqn. fac. cap. vItim. Nam, ut dicit August. non remittitur Peccatum, nisi restituatur ablatum.
Deinde Sacerdos interroget poenitentem, si est impeditus, ita ut non possit absolui: ut puta. si est
excommunicatus, vel habet aliquos casus reseru los: Nam , si est excommunicatus,ab luat eum ab ea, si potest: si autem non potest, remittat eum ad superio ni, vel ab eo habeat licentiam absoluendi: nec ab uoluat eum a peccatis, antequam fuerit abs lutus ab excommunicatione: quia excomunicatus maiori, vel minori excommunicatione, nota est pa ticeps Sacramentoru Ecclesiae; secus autem, si ignoranter absoluat. Si vero non sit excommunicatus , sed habet aliquos casus, vel peccata sinperiori rese irata, tunc debet eum abibluere ab his,de quibus potest, deinde remittere eum ad superiorem de resia duo absoluendum. Concit.Trident sessi. Iq. cap.7. Postremo,Confessor debet eum inducere ad constendum per seipsum omnia peccata siua eo modo,
quo scit: & si scit ordinate dicere, non debet impediri , sed est supplendum, ubi deficit, in exprimendo
circunstantias necessarias , & declarando grauitatem peccatorum, vel numerum: & quomodo .d beat abstinere, arguendo, vel exhortando, secundum conditionem personae, & status: Et si non scit dicere, ut plurimum accidit, bonum est, ut dicat saliena illa, quae scit dicere. Quem modu debet habere pςnitens in aggredie- do confessionemὶ Respon.quod p nitens primo debet meditari crimina,quae commisit. Unde Chryso. inquit, si recordaberis peccatorum tuorum, & frequenter ea in cospectu Dei pronuncies,& pro eis d preceris, cito ea delebis. Secundo pet ni tes debet col-
133쪽
Tractatua IIII. Secundaevistis
ligere peccata propria , & non aliena . in cap. conasideret, de poenitent. distin. s. Tertio, debet confitens flebiliter orare. Unde Bernar .dicit. Lachry-ina,&ora pro peccatis tuis, ut inuenias gratiam .
Quarto, poenitens debet eligere Consessorem pra-detem, qui sciat discernere inter lepram, & lepram, idest,inter peccatum, & peccatum . de poenit distri. eap. L. Qui confitetur, omnino Sacerdoti confiteatur melior , quam potest. Quinto, confitens debet dicere peccata sua viai presbytero, secundit Magist. sent.lib. 4. 1ent. dist. I 6. ubi inquit. Qui peccata vult Iedimere, caueat, ne ductus verecundia , diuidat apud se consellionern: sed ut diuersis diuersa stetit sacei dotibus manifestare. Quidam enim viii-c lant, quae alij manifestanda conseruant, quod est se laudare, Rad hypocri sim te odere, &. sempervenia carere: Ridem habetur de poeniten. distritis eap. consideret. 3. qui igitur peccata. Sexto, confitens non debet sponte cς lare aliquod crimen, pro ei puξ mortale. Vnde August. de poeniten. distinctione prima,f. non ergo. Vbi est taciturnitas consessionis, non est speranda venia criminis . Qui enim timet iudicium Uci, non erubescit peccatu ni confiteri, secundo in Ioan . Chrysost. stiper Matth. persectus timor soluit omnem pudorem, confessio peccati pudorem habet : Et ipsa erubescentia est grauis poma , ideo iubemur confiteri peccata , ut erubescentiam patiamur pro poena : Nam hoc
ipsum est pars diuini iudici j, secundum Magist.
sentent. libr. . distinctio. 37. De negligentia autem oblitorum debet poenitens grauiter dolere, & generaliter confiteri. Si vero a mente aliqua excide derint, constς cur poenitens veritatem Deo: cum generaliter dixerit. Detis, qui nosti occulta cordis, opera mea,& delicta mea a te non sunt abscondita , quibus veniam largiaris . Si haec est
134쪽
De modo audiendi confesso modo consiti s g
ueritas confitentis , quam diligit Deus. Ex hoc patet, qudd generalis consessio etiam mortalia delet , quorum intelligentia non habetur, secundum
Magist centent. lib. q. distin. 21. Quisquis ergo vult peccata consi teri, ut inge in reatur veniam, debet humiliter, & deuot ξ adire Sacerdotem, & ponat se in eius arbitrio, &a quiescat suo con filio, &caetera. Offerat Deo cor contritum. Aperiat Sacerdoti cordis secretum. Omnem verecundiam exuat in constendo. Non erubescat dieere, quod non erubuit facere. Nonc let peccatum . Non fleat modum. Non palliet commissum. Non modum attenuet. Non immi Duat quantitatem. Non omittat qualitatem: Nam qui se verὰ confitebitur, veniam consequetur.
Ait enim Ambrosus. Vera consessio libρrat a morte, paradisum aperit, spem salutis tribuit, nee meretur iustificari, qui in vita sua non vult consteri. Audi Isaiam , Dictu prior iniquitates tuas, ut iustificeris, quasi dicat, nisi dixeris, non iustificaberis e Frustramus verbum Christi. Chrys peccata tua dicito, ut deleas illa, peccare non erubuisti ,& eonfiteri erubescis, dicito in hac vita , ut in alia requiem habeas, dicito ingemiscens,&lachrymans, in C dice scripta siunt pecea ta tua. Augustin.6 breue verbum, peccaui, quod aperit portas paradis, exemplum in latrone: Constere, & da gloriam Deo, &indica mihi,quid feceris. Vnde sciendum es,quod
multi sunt adeo simplices, nisi interrogentur, nunquam eonfitebuntur, & quod maius est, multi, quiseeundum sieculii sapientes censemur, inpertinentibus ad eonsessione ignorantes rinitus reperietur. Quomodo debent fieri in terrogationes 3 Resipon. secundum S.Thom .in .senr.dist. 39. quod sacerdos debet perscrutari conscientia peccatoris in eos moue,quasi medicus vulnus,& iudex cam: quia neque-
135쪽
Tractatus IIII. Secundae Partis
ter p eo susione cofitens taceret, interrogat' reuelar. In ἰMedi Quae sunt obseruanda in interrogationibus fa- rogationi etendis Respond. secundum b.Tho. ibid. quod pribus f - mo, ut peccator interrogctur de peccatis, quae conciendu . sueuerunt in hominibus illius conditionis abunda-ob- re: non enim oportet,quisd a milite quaeratur de pecferum catis clericorum, aut religiosorum, aut econuerse. sint. Secundo, ut non fiat explicita interrogatio de peccatis, nisi de illis,quq omitibus manifesta sunt: de alijs autem ad inuentionibus peccatorum, ita debet a logi nquo fieri in irrogatio , ut si commisit, dicat, & si non commisit, non addiscat. Tertio, ut de peccatis praecipuὸ carnalibus non descendat nimis ad par ticulares circun stan tias: quia huiusmodi delectabilia, quanto magis in speciali considerantur, magis concupiscentiam nata sunt mouere: ut dicitur in 3. Et hic.& ideo potest contingere, ut Consessor ta- lia quaerens, & sibi confitenti noceat. S uotio Quot sunt illa, de quibus poenitens est interro-
ilia de gandus ὶ Respon .v sunt septem , scilicet, de iuris dbhmprni- ctione,de coditione,de exesi municatione,de exami-ressit -- natione,de iteratione,de dilatione,& de variatione. xerrogant Primum est,quando p nitens non est notus condus. fessori: interrogandus est, de iurisdictione, idest de quo loco, vel terra sit: ut ex hoc Confessor pol si intelligere, si spectat ad suam iurisdictionem: quia non potest quis soluere, vel ligare eum,qui sibi confitetur, nisi habeat iurisdictionem super eum: extra
de pet n.& remisi . cap. Omnis,& de poen .distin.6. cap. placuit. Nam ben E aduertere debet, quantum illa ose extendat. Vnde,absolutio prolata in sibi non subiectum,est nullius momenti.Cone.Trid. sed .I4. c. 7. Secundum est, quando poenitens non est notus eo nia Gri,interroga dus est,de conditione, idest cuius conditionis sit: ut puta, si est clericus, vel laicus:
si solutus, vel coniugatus: cuius artis, vel ossici 1: si
136쪽
De modo audiendi Consis ct modo confit. s s
ex substautia licite acquisita vivat, vel non: Sc sic de caetcris huiusmodi; ut Cacerdos praecognita poenitentis conditione, melius de omnibus sciat interrogare, ac cognoscere, quae ad eum spectant. Vnde, Aug. oportet, ut sacerdos sciat cognoscere, quicquid debet iudicare: Iudiciaria enim potestas hoc expostulat,ut qui debet iudicare,discernat.de p n.dist.6.c. I. Tertium est, quod poenitens interrogandus est de excommunicatione, idest, si nouerit se ab aliquo iudice esse excommunicatum, vel si iaciderit in alia
quam excommunicationem iuris communis, Papalem, seu Episcopalem, vel etiam in sententiam alicuius constitistionis synodalis, vel prouincialis,particulariter interrogando de aliquibus casibus exco- municationum, secundum conditionem personae,& praecipue de constitutio nibus illius dioecesis, vel Prouinciae, vel etiam a legatis iactis: &si reperit
cum excommunicatum , antequam absoluat a pec- catis, absoluat eum ab excommunicatione, si authoritatem habet: si nautem 'remittat eum ad habente, Ut dictu est: & si talis pce uitens esset in articulo mor. tis,posset tunc absolui, Concit.Trid. sessi . cap. 17.
Quartum est, quod ξς nitens interrogandus est ,
de examinatione,idest,si te ad confessionem praeparauit, & adhibuit diligentiam in examinando conscientiam suam: monendo, ut discutiat vitam sua, discurrendo diuersas aetates,scilicet, pueritiae,adol scentiae, virilitatis, & senecti tis. Deinde, Conse rinstruar, ut consideret diuersos sta tus , scilicet virginalem, vidualem,& matrimonialem: ac etiam diuersas fortunas, sprosperitatis, aduersitatis, sanitatis,& infirmitatis: Postea, ut consideret diuersia officia, & exercitia , quae exercuit: nec non diuersas soci tates, quas tenuit, & diuersa loca, in quibus conuersatus est: postremo, ut consideret diuersas culpas, quibus Deum offendit, corde consentiedo, ore loqueudo,
137쪽
Ioquendo,& opere adimplendo. Rom. cap. Io. haec S.Thom. de integritate consessionis. Quintum est, quod p nitens interrogandus est, de iteratione, id est, s in Vltima consessione consensus fuit integre omnia peccata sua, vel co sessus fuit confessori,qui non potuit eum absoluere, vel nesciauit ligare,& soluere, quia tunc reneretur iterare cOsessionem. Vnde, Augu. sic ait. Qui confiteri vult peccata sua , ut inueniat gratiam, quaerat sacerdotem scientem ligare,& soluere. de pς n. dist.6.ca. qui vulto Sextum est, quod p nitens interrogandus est de dilatione, id est quantum temporis est, quod nos ue rit consessus : quia vi dicitur in cap. omnis. quod
vnia Ruisque tenetur saltem semel in anno confit ri omnia peccata sua , cum peruenerit ad annos di- scretionis: Nam, tam puer, quam puella possunt i peccare mortaliter a septennio supra cum tunc sint doli capaces: ut notant Doctores , extra de ἐeliet. cap. I. Septimum est, quod poenitens interrogandus est, de variatione, id est, de peccator u varietatibus: quia non solum cofessor debet interrorare pςnitentem de mortalibus, sed etiam de circunstanti js , ut cap- omnis, de pςnit.&remiss. C sacerdos. Quanto altior, est gradu tanto periculosior est casus..Vnde, praeci, pitur cui liber confessori, ut sit discretus, & cautus , scilicet, circa qualitates,& circunstantius peccatorii iperquirendas,& discutiendas, alias cum ea presso periculo damnationis sui,& sibi confitentis confessi nes audit: iuxta illud Matth. cap. is. Caecus si caeco ducatum praestet, ambo in foveam cadun Quo ordine fieri debetar interrogationes in consessione λ Respon.qiaod fieri debent de peceatis communibus: ut puta, sicut est transgressio decem pra ceptorum : commissio si piem peccatorum mortalium: abusio quinque sensim mi& de circunflant ij ,
138쪽
De modo rudiendi consessct modo consit. so
tiuae mutant speciem,& aliquando, Quae aggravant notabiliter non omnes de omnibus, sed quilibet interrogentur de peccatis,quq consueuerunt in hominibus illius status, & conditionis communiter reperiri, ut dictum est.
Quot su tu Circunstantiae consessionis 3 Respon.
nes doctores in .sent. dist. i 7. quod sunt octo, scilicet . Quis, quid, ubi, per quos, quoties, cur, quomodo, quando.Qm s.c religiosus,Vel secularis. Quid, scilieet si se- oereun- eit furtum, vel homicidium. Vbi scilicet,in quo lo- t coco. Per quos, scan solus, vel associatus: per se, an per fessionis
alium. Quoties. s. semel, an pluries. Cur. squo ani- quot sintino, vel qua intentione. Quomodo, scilicet an naturali per, vel contra naturam. Quando, scilicet,an die sesto, Vel ieiuniorum . Quot sunt species Circunstantiarum Respon. Circina quod sunt tres. Quaedam sunt, quae mutant specie in stantia peccati . quaedam, quae aggravant, sed non mutant: rum& quaedam,quae alleviant. cies quos Circunstantiς, luet mutant speciem peccati, sunt: μt- sicut accipere rem alienam inuito domino, est peceatum furti, modo isto peccato addatur ista circun- stantia ubi , s. quod accipiatur de loco sacro, iam mutatur sipecies peccati, quia non solum est furtum , imo sacrilegium. Similiter, cognoscere mulierem non suam, est fornicatio, addatur ista circunstantia, quis, scilicet, quod sit coniugata, iam est adulteriti,uci quod sit virgo, iam est stuprum, vel quod sit eo n-
sanguinea, iam est incestus. Vet,addatur ista circun- stantia, quomodo, idest, quod non cognescatur modo debito, iam inniatur species, quia est contra naturam Similiter, inebriari de sita natura non est pe ea tum mortale: addatur ista circunstantia, quoties,
i scilicet,iam habet in xsu, udi tuebitet se, iam est pe a
139쪽
Tractatus IIII. Secundae Partis
tum mortale. Similiter,alium percutere iniuriose est peccatum: addatur ista circunstantia quis, scilicet,quod ille,qui percutitur, sit clericus, iam mutatur species, quia ibi est excommunicatio: &sede alijs circunstantijs.
Circu n sta n tiae autem,quae aggravant peccatum, sed non mutant speciem peccati, sunt: sicut cognoscere solutam non suam, est sornicatio: modo addatur ista circunstantia,quando,i .l cognoscatur temporc lacro, licet non mutetur species peccati, tameia
aggravat peccatum. Vel additur ista circunstantia, qui dii. quado fornicetur publicd, & manifeste, iam
aggravat peccatum, & sic de alijs circunstantijs.
Circunstatiae vero, quae alleviant peccatum, sunt: sicut percutere clericum,est peccatum,addatur ista circunstantia, Cur, scilicet, aliquis percutiat cum Iudo, & non animo nocendi, iam minuitur peccarum. Similiter,accipere rem alienam,est peccatum, addatur ista circunstantia, quando,idest, liquid a cipiat cum tempore necessi ratis, minuitur peccatum, & sic de alijs circunstantijs. Quae Circunstantiae sunt de necessitate confiten- ldae,& quae non Z Resp. quod Circunstantiae,quae niniant speciem peccati, sunt de necessitate confiten-d secundum om nes doctores in A. sient. dist. 1 6. Vnde, noti sussicit dicere in consessione, accepi alienarem , imo si aceepta fuerit de loco sacro, oportet, lex primatur, dicςndo, & accepi illud de ecclesia, vel de tali loco. Non enim sum cit dicere, peccaui cum muliere: imo oportet, quod exprimatur, si sit coniugata, vel virgocia et consanguinea, vel religiosa,& sic dea hJS Circunstantiae autem,quae aggravant peccatum, sed non mutant speciem peccati , est diuersitas inter doctores: Nam quidam dicunt, quod teneniar de neeessitate : Adij autem dicunt, quod Don i
140쪽
De modo audiendi consi s.ct modo confit. 6 I
sant de necessitate confitendae. Est tamen multum congruum,& utile, quod confiteantur, & confessores debent interrogare de huiusmodi circunstan-lijs, dc maxime simplices. Circunstantiae vero, quae alleviant peccatum, se cundum omnes doctores, ubi sirpra , qu/d non do. bent confiteri, nisi sorte interrogentur ab eis. Item, secundum Petri de Palu .lib. .sent.distinct.16. li Nestio. s. quod circunstantiae sunt in quint plici differentia. 1 Prima: su nt, quae nihil faciunt ad rem, quia nec aggravant, nec alleuiant: & huius generis sunt illet,
quae nobis important aliquam conuenientiam, aut distonuenientiam ad rectam rationem , nec ex se,
nec ex suppositione: scut larari eum dextera, vel sinistra manu . Confiteri autem huiusmodi ci cur stantias , non est de necessitate, quinimo supersuum est. Secundi; Circunctati sunt, qua alleviant,quales sunt illς, quae impoatant aliqua conuenientiam, Ut facere malu bona in ictione: ut pura, siquis laretur, ut det pauperi, vel siquis peccet per ignorantia, credens bene facere:& istas circunstantias confiteri est imperfectum,nisi timeret scandalum confessorum.
Tertiae circunstantiae sunt, quae aggravant, Vc Iuniamen no mutant speciem peccati: sed tantum aggravant infra speciem peccati, sicut illae, quae important disconuenientiam ad rectam rationem exi uppositione: ut iurari multum, est grauius, quam surari parum . Confiteri huiusmodi circunstantias
non esse de necessitate, nisi circunstantiae, quae ad aliud genus peccati trahunt. Tamen, eadem consteri persectionis est.
Quartae circunstantiae sunt,quq mutant speciem reccati, sed tamen non in infinitum, ut puta, quia trunqua