Nova bibliotheca lvbecensis ..

231쪽

certissimum est. An autem saeunda, elegans, aempori locoque Mauditoribus accommodata oratio inventioni doctorum ar liquorum aliquid debeat, de eo valde dubito : Ego vero omnem divini sermonis sublimitatem unice Christo tribuo, non dispositionem ordinem solumis argumentorum pondus, sedis inventionem.

Certissima quaedam hypotheseos suae indicia se invenisse putat in quibusdam locis in aliis incerta sibi dari optat, quod plane ipsi concediis' posse judico, cum certitudo quam locis illis tribuit, admodum vacillet.

Invertendum erat argumentum. 6. Omne denique robur argumento probandi rationi decedit , cum ex mera allusione ad vocem aliquam aut paucissima verba in pericopis etiam prolixis occurrentia fundamenta interpretationis Rae petat, 'ae non isto solum in loco aut raro occurrunt, sed decies vicies, centies. Mons observata ad

vivis. 6 fundamentum impositum citatis Christi , nonne legistis Sc. de quibus deinceps agam. 7. Cum vero ea, quae pro certissimis habentur, non tuta sint aut certa, reliqua, quae pro incertis agnoscuntur,& ad hanc normam dijudicanda sunt, plane corruent. Sed conserenda jam nobis sunt exempla Ioca . quibus opitulari S subsidium imo lucem afferre judicat . B. eaque

certa

232쪽

ε certa ex mente viri beati S adeo certa , ut incertis clavem addantis praesidium asse, rant,ec facile se animis Lectorum insinuent. XXV. Vellem ven. D. HAUBERUM . in arenam hane descendisse, qui pro ingenii acuminein dexteritate, asserta sua conistra eruditum adversarium vindicandi hoc in negotio viam mihi aut monstrasset aut controversiam hanc composuisset. Sel quantum mihi animadvertere licuit ne

verbum quidem de hac B. B. hypothesi hahet. Id vero non sine voluptate vidi, ut hi duumviri, in re non parvi momenti amice cordate hanc serram reciprocarint. Admodum autem sibi proficuum judicat B. B. hoc pericoparum subsidium. Nam Christum, ait saepissime gar ost provocasse ad has festorumin sabbatorum praelectiones publica & receptas,o ita omnia clara perspicua esse censet, ut in dubium vocari non possit idque modo decentissimo inlaugbar, und mi eine hochstgeriemende manter). Omni vero hoc subsidio destitu qui Transpositiones in historia

Evangelistarum di harmonia sacrorum scriptorum non admittunt sed opera verba

Christ i,quae alii pro iisdem habent, repetita fuisse, statuunt.

XXVI.

233쪽

XXVI. Examinabimus iam ea, quae Beatus vir de diversis locis attulit, in quibus vestigia pericoparum a Christo in usum

auditorum suorum adhibitarum deprehendisse sibi visus est. In ordine temporum, p. aso mea loca colligit, ex quibus demonstratione g. XXI format, in qua de annis& serie annorum, quam antea disposuerat, statuit. Comprobari eos ex sapientissima se Salvatoris in sabbatis destis diebus allu-ssione ad lectione Mosis Prophetarum. , Illustria loca cernemus. Multa hinc dicta cumulat secundum seriem temporum,

quae huc plane non spectant, quae jure praetermitti possunt Matth. IV. I. docete Christum in deserto Satanam repulisse iisdem verbis, quae Moses Israel in deserto

proposuerat, Deut VIII. 3. I. O. 3. Porro Job. II. 9. o. triduum resuscitandi templi corporis Christi a logiam habere putat cum tribus trium annorum diebus Paschalibus argumentum ut mihi videtur in re dc quaestione tanti momenti plane ficulneum. Locus Joh. IV. 3 plane huc non facit, nam nihil hic de Haphtha rah occurrit. De Lucae capite VI. I. deinceps videbimus. Reliqua etiam loca Matth. XVli et . de didrachmate, Luc. XlI 8 de tribus annis, quibus Christus venit is de triduo, ibid. v. 32, 33. de agno ad celebrandum Pascha delecto, oh. it T.

Matth.

234쪽

Matth. XXIV. 24. Marc. XIV. 2. reliqua nihil de pericopis ex Mose aut Prophetis continent Elegantissimas tamen observationes suppeditant quas ingeniosus autor larga manu porrigit. Videatur inprimis p 33- 38. Sed alii etiam viri pii Meruditi admiranda multa temporum, eorumque vicissitudines, aurea aenigmata

pandunt.

XXVII. Aec dimus jam ad ea loca

in quibus Christus ad libros V. T. tam Mosaicos quam Propheticos provocavit. Et quidni provocasset ad ea, quorum autoritas tanta Judaeis venerabilis erat φ Nemo enim Doctorum unquam fuit qui quae loqui, & quomodo sua confirmare debue. rit, melius intellexerit quam Doctor noster divinus, summus , infallibilis, qui autor est omnis divinae revelationis is rerum at que verborum, tanquam suorum optimus interpres. Contemplabor ea, quae a Christo in festis prolata sunt. Occurrit hic primo locus Joh. V. I sq. de celebrato a salvatore nostro Festo Hierosolymisis divina illa apologia v. 39sq. Magna circa hunc locum controversia enata est inter maximos exegetas , quodnam hoc loco estum sit intelligendum Elegit B. . partes eorum, cui Pentecoste intelligunt obviam ivit

difficultatibus, quae moventur ab iis, quima de

235쪽

de sesto Paschatis hoc Iohanni memoratum festum intelligunt, sed restant aliae . quas in medium protulit ad hoc caput Johannis in commentario suo L A PIUS P. II. p. s. innot. byadd. D HA BERUSI. c. Sed neminem scio eorum qui Pentecosten hic invenire sibi visi sunt,6 in Pericopis Iudaeorum festivalibus praesidium quaesiverint praeter Bengelium. Certissima ait hic vestigia deprehendi temporis Pentecostalis in sermone Christi. deuiliche puren, asses damais fingste gewesen, Harmoniae

S. 28 29. n. a. p. 79 6 in ordine tem

porum scribit Pentecoste tum fulsis, ipsa Domini verba docent, in quibus re-- spicit ad Haphtharam Propheticam Ezech.

l. v. i. t. 28. conseri vers. 37 38. capitis hujus quinti Non sic locutus est ali- ,,bi Jesus, addit, sed qui allusionem ad

. lectionem Propheticam expenderit facile eam locutionem intelliget. Itaque hoc in tempus proprie convenit Exod. XX. I9. XXIV. o. de accusatione Mosis in loco hoc Johanne cap. V. s. XXIIX. Sed credo ego pertinacem adversarium hoc argumento non moveri, ut

festum suum derelinquat, sive Pascha elege rit sive Pentecosten, sive aliud, Nain omnia festa Judaeorum, tam ea quae in Mose praescripta sunt, quam festa etiam iis addita Encaeniorum, Purim habent suos de-

236쪽

senseres pro Paschate multa profecto militant, quae huic objectioni non cedent,

haec autem mea non faciam. Id vero mearum esse partium puto, ut inquiram, an ex allatis observationibus ad liquidum constet Christum ad loca ex Ezechiele Exodo allata respexisse is praelecti fuisse in isto festi articulo. Nemini hoc in mentem venit, qui magnifica haec Christi verba Joh. V. 37 38. illustravit, etsi alii ad haec vel illa verba reserant, aut apparitiones olim visas. Dissicile tamen quisquam sibi persuaserit respicere potuisse Christum ad haec praecise Ezechielis verba, cum Prophetae multi variis in locis reserant , quae oculis, auribus suis fidelibus commissa fuerunt; quod vero maximum est non ad visionem respicit divinus orator, quae Prophetae soli alicubi contigerit, sed populo.

Propheta l. c. reverenter excepit quae viderat, audiverat, flexis genibus tro- 1 rato in terram vultu hic vero incredulos S immorigeros carpit non hic specialem aliquam revelationem innuit sed varias. πω,οτε ait, etsi multoties audiverintis viderint revelationes a tempore promulgatae legis ad eum usque diem apparitiones Nosticas, i Messianam etiam a tempore Baptismi is mirabili isto testimonio addito, revelationes circa tempora minitium

revelatae Legisis Evangelii a Domino ipso a prae

237쪽

praedicati eas tamen animo placido,&morigero non accepisse. Nemini haec verba a Christo non maxime opportune prolata esse videbuntur , etsi animum non adverterit ad Pericopam Ezechielis. Nam jam antea

sub initium ministerii scripsit Johannes hisce plane similia, cap. I. I 8. Ons eap. VI. 46. VIII 38. V. Is sed subinde hane sectionem tech.- ratri Iectam docet Bartoloccii tabula l. c. p. 669. Paraschali vero Mosaica, cui titulus 'n Exod. XVIII quidem a cap. XlX.

3 NY, tr ivn Vm , usque ad finem

capitis XX. Celebrant etiam solenni ritu memoriam revelatae legis, sed versum s. de aceusatore Mose ad hanc pericopam respicere, longe petitum est. Quod si volupe esset alicui, ex sectionibus hodie in festo Paschatos aut Pentecostis receptis verba Christi illustrare, aut monstrare allusionem Christi ad Paschales sectiones, non dissicile esset viro docto cingenio pollenti, si haec una salus esset sententiae de Paschate hoc loco descripto. Propositum mihi erat ex Parascha

Exod. XII., Haphtharali os XII. s. q. periculum facere, sed consulto abstineo. XXIX. De est Scenopegiae a Christo Hierosolymis celebrato agit Johannes eap. Vii. a ii'. In hoc est, quod maxima cum utilia celebrabatur, sepius de Lege

238쪽

Mosis est locutus. v. 9. 23. 49. a. Ille digitum intendisse putat Dominum ad Paralcham XXXIII. quam die 3 isti ubi festum vi celebratur, propone re solεnt. Iic dies ultimum se octavum diem tabernaculorum festi excipiebat. quem aliqui festo annumerant, alii vero pro festo peculiari habent. Iam vero Salvator noster in ipsis festi solennitatibus ad festum aliquod novum, licet proxime se, quens, digitum intendisse dixeris nisi praejudicio occupatus pro stabilienda hypothesi semel recepta Propius subsidium invenire potuisset . si in memoriam sibi revocasset lectiones, exacto primo die festi ineunte novo septennio heptaerid6 sabbaticae.

DeuLXXXI. io observatas Praelegebantur pericopae ex Deut. V. q. cap. XI. 33. XIT

aa. XXVI. et addito capite VII. q.

quae de Rege Parascha agit, subjunctis diris, votis ex Deut XXVII. XXVIIL invenisset diras, judicia legis Mosaicae in

v. 49. ωsa expressas. Conser, quae ex Sota

recenset RELANDVS Antiqv. P. IV. c. V. g. XI. Nescio quamobrem ad Parascham 'n in vi potius provocet, quam ad Pericopas I on an Sed demus, in Paraschis festi tabernaculorum mentionem fieri Legis nonne etiam Dominus noster, occasione hac tegis non data ejusdem mentionem facere poterat, populum a Mo-

239쪽

saica disciplina recedentem . mentione Legis legislatoris revocare quod saepissime in sacris his sermonibus fecit. Ipse etiam sibi parum confidit,& dissicultatem sua haec

observata secum vehere animadvertit vid. ordinem ιemporis, p. 26 I. Certe aptius e ba, quae Christus profert, repetuntur ex Zachar. XIV. Min Haphthara diei primi hujus est occurrunt, cui titulus m nari

n ad finem usque prophetiae se extenditi Ioa libamen aquae,

recens inventum Iudaicum huic Paraschae, festo destinatae, an Paraschali libamini occasionem dederit, parum quidem mea refert, etsi nesciam, multos Judaeos ex temporibus Prophetarum, imo Davidis a Sam. XXIII. 36. repetere. Illud autem scio, non indiguisse Dominum hisce Hodogetis ad proponendas coelestes suas veritates. Similia occurrunt in armonia g. 92. . .

ubi alia addit de Lychnuchis in hoc festo, quod in longam noctem protrahere solebant, inter faces ardentes, quas tripudiantes manibus tenebant, ad illuminati nem per Christum datam trahit , collato Zachariae capite XIV. 8. 14. Quae prope indigna mihi videtur rei omnium sanctissimae. cum indignis homine pio Tapiente. profusis gaudiis inter accensas taedas strepitumque tubarum atque choreas collatio. Implorat citharas cantatricesque choreas. XXX.

240쪽

XXX. Inter, Festa Iudaeorum a maioribus instituta, divinis addita celebre estri seu ἐγκαινιων, de quo Job. X. 22. agitur vid. I Maccab ΦV. 9. Celebravit istud aliquando Christus Hierosolymis, illustre ei sanctissimis suis sermonibus monitis salutaribus. Invenit etiam hic alia quid Bengelius quod suo inservire scopo iudicavit. In verbis nimirum versiculi 26. ubi eum se esse profitetur, quem Pater inmundum miserit. In ordine temporum, P. 267. in Harmqnia 98 unicum hoe verbum sussicit pro stabilienda, confirmanda sua hypothesi, inter quam plurima alia, quae pro summa sua sapientia largissime protulit Christus, absque ulla ex Paraschis sumta occasione. Haec autem verba ex Zach. II. s. aucupatur. Legitur quidem haec Haphtharali, sed non in omnibus Synagogis Hispani legunt hanc ex Zacharia aphtharam Zach. II. inIt Germani contra usurpant aliam ex I Reg. VIL Alias plures occasione

festi praesegi docet ARTOLOCCIVS l. c.

Mirum non est, in tam longa sermonum serie vocem aut phrasin occurrere, quae in Haphtharis legitur. Quod si vero Germani suam esse authenticam& vetustate commendatam evincent, haec Zachariana exulabit. Componendae inter Judaeos prius erunt hae tantaeque lites, quam provocare ad para-