장음표시 사용
241쪽
scham controversam. Res enim controve
se est plena dissensionis inter ipso Judaei orum Magistros. Idem etiam observandum ad Matth. XXI. a. Ad magnum Hal-Iel digitum intendisse putat in sermone habito in templo vid. Harmoniam p. 462. g. 1 9. Sed cum inter Haphtharas non extet, ne quidem huc conferendum est. Hic vero rogo, ea repetere, quae supra contra hanc de Haphtharis hypothesin generatim dixi, β. XXIII. Nam potuit facile accideres, ut Salvator occasione festorum quaedam dixerit, quae tum in recente memoria erant apud Iudaeos, qui sacrais solennia festorum piis suis meditationibus ex saeroonte petitis celebrabant, beneficia ipsa istis diebus decantata , eorumque recordatio ansam Christo dabat disserendi opportunissimam etsi Haphthararum manuductione
XXXI. Addam etiam quaedam de pericopi Sabbaticis, quarum passim mentionem facit, ut hypothesin suam ornet Locus, quem pro Palladio suo habet vir doctissimus, legitur Luc. IV. 6 al. Ait ordine temporum p. 23 D: Magni momenti locus est. S in Haνmonia seli michiilist die Stelle. Magnam operamin doctam industriam impendit ut hunc in os usus locum convertat SVRENHVSIVM in suas partes vocat,
242쪽
qui ad hunc locum docet Jesum non b- Ium Lectoris munus obiisse sed etiam Docto. ris Liturgiam quidem Ebraeorum hodie namin praxin legendi Pericopas Mosaica dc
Propheticas ab istis temporibus remotissimis ropetit prago contra vero arbitratur, Christum tanquam Doctorem propter nominis celebritatem pro arbitrio egisse, conversis in se omnium oculis non ordinariam.
sed aliam sectionem Propheticam tractasse, quae isti Sabbato non fuerit destinata,p. 34 l. Si enim Christus isti consuetudini morem gessisset, non versiculum unum ex Cap. XLII. septimum praelegisset, sed integram sectionem. Pertra Etasi vero locum maxime sibi convenientem atque usui suo inservientem. De consensu potius STEPH. LEMOIN sibi gratulari potuisset, si autoritate fulcire voluissset suam sententiam Bengelius. Invenitur ea in variis sacris, inno- iis ad Hippoθti sermonem p. m. 9 4. Nam
postquam asseruisset, Lediiones Mosis fuisse Praecipuas , nec cuivis Lectori permissum fuisse eas legere, cui permissum tamen erat legere pericopam propheticam addit Hinc est, quod christus Luc. IV legit sed non ' Paraschol, sive sectionem Legis: hoc cui- libet non concedebatur, sed legit unam ex strvin i ex sectionibus Prophetarum, quae εasto Sabbato cum tali Paraschali legi solebat. -- Non enim casu contigit ad aperturam libri
243쪽
,, bri, quod Christus in istam sectionem in--cideret. Erat sectio diei,& si aliusquam, Jesus legisset, eandem etiam sectionem , Iesaiae debuisset praelegere. Sed videamus, qua spe opem in hoc palladio quaerere,is vale praesidium in hoc loco causa Bengeliana invenire possit. Certum est verba Christi ex Jesaia desumta esse, sed
verba quae sibi interpretanda sumit, in nulla hodiernarum Haphthararum, sive a Germanis sive Hispanis observatarum Occurrere.
Baphthara quae praecedit, initium sumit cum principio capitis sexagesimi, ad finem fere capitis pertingit is dicitur Paraschali
'DM V, 3N. Quae vero ex capite LXI. legi solet Haphthara, incipit a versiculo decimo eui titulus Christus veroe in Synagoga proponens, versiculum primum S secundum capitis LX in compendium mittit, addito commate septimo capitis XLII. Docte haec persequitur SVREN HUSIVS &quam eleganterin solide haec conjunganturdi luce majori perfundantur a Doctore nostro divino, monstrat p. 3 2 3 3. Benge Iiu addit inserta esse verba ex Jes. LVIII.6. quae in die expiationis praelegi moris fuerit. Solent enim 'nος tu, riv n;ti in matutina lectione diei expiations protrahere Haphtharam ex es. LVIII quae vocatur
tharali hac in die expiationis praesecta ista
244쪽
servationem viri in rebus sacris peritissimi, magni facere debemus. Initium tum sumsisse annum gratia adesaia praedictum in isto Ioco, cum Christus annum integrum in Galilaea transegerit, Sin eadem publice versaretur verbis factisque potentissimum se ostenderet. Nam Galilaea erat regio in qua lux magna dudum promissa oriebatur, Ionge lateque se conspiciendam dabat. Con ordinem temporum, p. 2s 6. mr
moniam, g. 32. p. 88. Merito igitur hane inscriptionem Anni gratiae Harmoniae suae parti non exiguae tribuit, usque ad paragraphum 89 p. 347. Huic autem invento nihil decedit neque accedit ex subsidio ab Haphtharali petito,is tamen praeter necessitatem mirum in modum se cruciat vir optimus, S in omnes partes vertit ut nihil dixisse videatur , maphtharam suam salvet. Locum Jes LXI. I. qui primarius erat textus Christi, & quorum verborum interpretationem aggreditur, nunquam solitum
fuisse legi, neque legi hodie fatetur, ergo
non pro palladio in hac causa habendus, aut pro loco maximi momenti hordinariam tamen diei lectionem ex Jesaia petitam fuisse, ex eo conspicuum esse statuit quod liber Iesaiae Domino in Synagoga lecturo, eX-hibitus fuerit. At si non fuit lecta haec Pericopa, auditores etiam hunc locum neque
offerre, neque explicationem ejus exsperure
245쪽
poterant Fuerat igitur paulo ante lecta ergo lecta fuit, licet legi non debuerit, aut praecedentia forte eo die lecta fuisse judicat ergo non ad diei lemonem alludit Christus
sed aliam. Provocat ad formam veterum
voluminum, de qua ad h. l. B. KOLFIVS& alii videantur. Ergo non ex lege Synagogae recitavit Christus Haphtharamis ex posuit sed casu aut fato aut pro evolventis lubitu sive beneplacito aut, quod hoc loco certissimum est, pro divina sua sapientia. Sciebat enim maximus hic Doctor optime, quae auditoribus suis consulere possent. Magnam hoc ita porro arbitratur, Christo opportunitatem dedisse textum antecedentem, deinde proxime sequentem legendi. Haec vero Lucas non habet. Neque prodest
B. B. quod diei expiationis Haphtharali pellere debuerit Lectionem Sabbaticam, quod libri rituales cliturgici doceant. Conce hoe, sed nihil inde pro Haphtharis lucratur, quarum causam agit. Man hame um die deuiliche allusion Jesaiae ait in Harmonia, nisi hoc observetur. Esto, pereat haec allusio ad Haphtharam, modo non excidamus suavissimo concentu Prophetae, sive isto Sabbato lecta fuerit haec pericopa in Synagoga, sive non fuerit lecta, applicatione hac
ait , ut cognoscerent auditores, promissio- nem
246쪽
nem gratiae isto die, temporis articulo complamentum suum esse nactam. BAROTOLOCCIVM video aliam viam ingredi, qui alias ne latum quidem unguem a Peri-copis Iudaeorum recedit, nec ullum dubium
prodit circa concordiam hodiernarum Synagogae pericoparum cum priscis, aut aetetnem receptarum aphthararum. Hoc vero loco
addit: Forsan eo tempore incipiebat NIJaphtharali cujus initium est a v. o. a versiculo primo. Sed bene est quod auceps haereat, forsan addat. Hodie vero nulla est Haphtharali, quae a versiculo primo incipiat. Magis mihi videtur stringere argumentum B LOESCHERI , qui ipsum hunc locum divisioni pericoparum & ad certa Sabbata adstrictarum opponit. Nam cum Christus hoc die partem Iesaiae elegerit, quam vellet, Haphtharam certam non obtinuisse locum, merito judicat. Si enim legibus fuisset contrarium , ipse vitandae offensionis gratia non fecisset aut sine Judaeorum obmurmuratione facere non potuisset. vide loco supra citato.
XXXII. legantissime disserit de loco Lucae VI i'. ubi Christus discipulos de
fendit quos accusabant Pharisaei, cum Sabba, to aristas colligerentvi manducarent, &'Uidem exemplo Davidis qui etiam urgente necessitate panes propositionis comedit. Hoc
247쪽
Ηo igitur contigisse scribit Sabbato deuteroproto, quod pridie Neomeniae inciderit. Hoc vero cum septimo quolibet mense contingeret,&Haphthara fixa istis diebus praelegeretur, non potuit non quilibet facile recordari panum sanctorum, quos Davides comesse legitur Quilibet enim mensis cavus XXIX dierum, a Sabbato incipiens, habebat ista duo Sabbata. Alterum horum dictum fuisse rμτον, alterum vero δευτεροπροτον maec est viri docti de hoc Sabbati deuteroproti nomine conjectura. unc igitur diem fuisse Neomeniam , mensis Nisan,& quidem dimidio ante instans Pascha mense quod negari non potest, cum aliud Sabbatum inter hoc uis τον, Pascha intercesserit, Luc. I. 6. aristas agri maturas ostentarint. Disserebant igitur si veteres licet componere cum novis textus in
Synagogis praesectu Nam alia legebatur
pericopa, cum in Sabbatum incideret Neo.
menia , alia autem cum antecederet. Uterisque etiam die Sabbatum dicebatur : hoc appellabant et ' momo, illud veroum 'vNm mur. Ii Sabbato Neome niae a Sabbam diverso legunt hodiε Haphtharam I. Sam XX. 33 4et ubi dicere possunt, cras est Neomenia , ut David Ionathan, nam fuit Sabbatum , cum haec loquerentur amicorum optimi. Iam XX. I9. V. ordo emporum, P. 2 F. . Meretur
248쪽
haec observatio referri inter varias de hoe die, nomine sententias. Sed transigant haec, qui B. B. opinioni accedunt, cum aliis viris doctis, qui aliter sentiunt, nam de Sabbato hoc de uteroproto mirumἈquantum dissident, quod ad Neomenias latinas fiet. Hunc vero etiam locum pro antiquitate Haphthararum militare nego. .idni enim Christus opportune adversus Ι'harisaeorum accusationes pro defendendis discipulis ad Historiam Davidis provocare potuisset, cex strinio sapientiae suae perfectissimae argumentum hoc desumere, ad exemplum Davidis provocare, etiamsi istoria ista in Sabbato non fuisset recitata inam parum vero praesidii sit in verbis Christi
nonne legisti scilicet Haphtharam hujus
diei, supra monui. Videtur praeterea B. B. inverso ordine in hoc argumento versari. Legerat, Christum provocare ad historiam Davidicam, evolvit tabulam peri-coparum invenit Haphtharam umn YD, e Sam XX arripit, in usum suum convertit is illico concludit, Christum digitum intendisse ad istam Haphtharam, cum contra initjum fieri debuisset si die
S tempore, si accurate definire liceret. quo sermonem habuit Christus cum Phaticiis. Sed magis est incertum de quo nequicquam dubitat graecos illud Sabbatum Nov. Bibι Lub. VOLI E
249쪽
tum πήτον hoc λυτεροπρακτον dixisse quod ex praedicatione Petri a J. E. GRABIO protracta commonstrat Citat hanc praedicationi Petri particulam tam in ordine
temporum, quam in harmonia l. l. c. c.
Nam nihil lucratur hoc testimoni , etsi exscripto antiquissimo protracto a GRABIO proferatur. Inspiciat, si cui res tanti videtur, spuilegium Patrum , JOΗ. ERNESTI GRABII P. I p. 64. Pari passu ambulant, quae deinceps addit ex Matth. XII. s. ubi iterum Christus dicit nonne legistis Sa cerdotes in templo Sabbatum sine culpa
profanare. Nam nec hunc locum sibi vult eripi, neque ut e manibus elabatur, per- inittere. Sed non tamen potuit aph tharam elicere, quam tuto producat. Suff-
ei ipsi addidisses eadem anni tempestate lectas fuisse in Synagogis Parascha ex Levitico , in quibus de sacrificiis etiam Sabbato faciendis, agitur Cap. VI. Ia. IIX.32. XVI. ao. XXIlI. 38. XXXIII. Apostolos eundem morem
observasse docet in Harmonia, g. 28 p. 8O. quod eum praeterea usum sibi praestare pollicetur, ut pateat apostolorum tempore iisdem Paraschis easdem quas hodie legunt
Haphtharas subjunctas fuisse. Unicum hujus rei exemplum invenire sibi visus est in Actis Apostolorum, Cap. XIII. T-2O.
250쪽
Ad pauca redigam, quae hic monenda videntur. Nam etsi Sabbati mentio fiat, ita tamen temporis aut septimante deter. minatio Luca additur, ut Paraschali XLl Rin Synagogis praelecta dici aut ominari lectoream possit. Huic subjungitur in pericopis hodie receptis Haphtharas, JesI 4 sq. cujus initium est m. Nam necessitas nulla nobis imperat, ut credamus, eo anni tempore haec dicta fuisse, quo pericopae istae solent praelegi respici ad haec praecis verba Musis, propheta: Neque etiam Paulus vel verbulo indieat se in animo habuisse haec Deuteronomii &Jesaiae verba cum omnis historia fatorum Israelis haec testetur,4 compendium ferest mirandae divinae providentiae, qua populum Deus prosecutus est Potuisset irdoctissimus provocare ad CASAVBONUM. qui manifeste hoc loco alludi putat δDeuter. I. 3I 'vi tamen non addit, ex parasthali istius diei desumta esse verba , nam Casaubono hoc in mentem non venit. Sed ut melius conspirarent Moses, Paulus, τροποφορει mutat in τροψοφοιειν , ut lar a Iibrariis positum sit loco φ quarum literarum sonus prope coincidit. Sed B KOLFIUs receptam merito lectionem defendit
h. l. in cum p. II 8s mi noti, ad C au-boniana , p. 94. Nec concessisset B. Vir