R.P. Antonii Ruuio Rodensis, ... Commentarii in libros Aristotelis Stagyritae de ortu, & interitu rerum naturalium; seu de generatione, & corruptione earum ... _ Nunc primum in Gallia editi. Cum duplici indice, ..

101쪽

so Lib. I. Degeneratione est corrupi.

continue fiat in partibus temporis. Cui respondent Conimb. cap. . huius libri q. 2. art. 3. non fieri alterationem per partes proportionales, nam si per has fieret,iam intenso,quam extensio procederet in infinitum: chm partes proportionales qualitatis productae in infinitum procedant, & ita intenderetur, Scremitteretur qualitas in infinitum, quod est falsiun, sed fieri per partes aliquotas,quarum quaelibet habet certam dimensionem, & omnino est extra aliam,vt in quantitate se habent palmi,vel digiti. Et cum his partes, siue intensionis sint, siue e tensionis , finitae sint, quaelibet alteratio est finita , & quaelibet etiam qualitas finitam habet intensionem,& extensionem.Haec

tamen solutio nec omnino vera est, nec satisfacit argumento.

Primum statim probabitur. Secundum vero sic probo. Sive fiat per partes proportionales,siue aliquotas alteratio, necessarium videtur,quod argumentum assumit; nempe in quolibet instantieemporis,quo durat, verum esse, quod producta sit maior pars qualitatis intensionis, vel extensionis; nam licet in instanti non producatur pars qualitatis , producitur tamen in parte temporis, quam terminat, & ideo verum est, in instanti esse productam: adhue ergo restat soluendum argumentum. III Pro euius solutione notandum, intensionem , & extensionem qualitatis, immo etiam productionem cuiusuis termini motus fieri per partes proportionales, atque etiam per aequa- Ies,vel aliquotas, diuersa ratione, quia eodem modo diuidun- η tur tempus, in quo fit motus , qualitas per motum acquisita secundum partes intensionis, & extensionis , & motus ipse per quem acquiritur. Vnde sequitur, quod sicut in parte aliquota temporis, fit pars aliquota motus, & in parte proportionali pars etiam Yxoportionalis, & ita per partem aliquotam motus in parte aliquora tempolia tacta pioducitur pars aliquota intensionis , vel extensionis qualitatis, & in parte proportionali producitur etiam proportionalis, ut si in dimidia hora producitur unus gradus caloris, in quadrante producetur medietas eiusdem gradus , quod tamen non est accipiendum secundum omnimodam proportionem, crura motus non sit eiusdem velocitatis secundum omnes partes, ut per se est manifestum. Partes autem proportionales tam temporis,quam

motus,& qualitatis productae sunt actu infinitae, sed includum tur in partibus aliquotis actu finitis, & cum singulae partes

Zalitatis aliquotae, atque etiam omnes producantur tempor nito, & motu finito, non sequitur intentionem , & extentionem qualitatis procedere in infinitum , sed certum terminum babere , quo definiuntur , & certo etiam tempore absolui, ita ut alve

102쪽

ut alterius non procedant. Ad formam igitur argumenti dum . dicitur in quolibet instanti temporis, in quo fit alteratio, plus qualitatis esse productum secundum intentionem, vel extent sonem ι distinguendum est, nam in quolibet instatui terminante partem a liquotam temporis, & motus, verum est, sed non in quolibet instanti terminante partem proponionalem quia sicut in qualibet parte aliquota includuntur infinitae proportionales, quae non faciunt eam maiorem , eodem modo includuntur infinita instantia, quibus terminantur, in quibus non est verum plus qualitatis esse acquisitum,quam in uno illo instanti terminatiuo eiusdem partis aliquotae: & ideo non est bona illa consequentia , instantia temporis sunt infinita ; ergo

in toto tempore mensurante alterationem continuam erit qua-

. litas intensa, vel extensa in infinitum, quia non est verum ita quolibet instanti esse m is intensam, vel extensam, sed λ- tum in instantibus terminantibus partes temporis aliquotas. Unde finita semper intensio , atque extensio erit, cum tempus sit actu finitum , atque etiam alteratio. Et ex his intelligitur non esse negandum , quod intensio , vel extensio fiat per partes proportionales, sed per has simul, ac per aequales fi , modo explinato. Et nihilominus argumentum non probat, continuam esse non posse, vel per minima fieri in solis instantibus temporis. Secundum argumentum copiosuis soluendum est quaestio- . ne sequente,vbl dc modo. quo alteratio sit continua dilputabi- tur; nunc vero dicendum est in singintio instantibus temporis Vmensurantis alterationem aliquid qualitatis produc nota

quod sit pars intensionis, vel extensionis eius, sed indivisibile, quo continuantur partes, ex parte cuius non est proprie sue- cessiua alteratio ; sed ratione partium eiusdem qualitatis, quae producuntur in partibus temporis, & quae continuantur per eadem indivisibilia in instantibus producta, ut quaestione sequenti declarabitur. 'Tertium argumentum tangit aliam quaestionem inserius disputandam, nempe, an gradus intensionis eiusdem qualitatis persectione differant; & priores subordinentur posterioribus, vel omnes sint eiusdem persectionis nullam habentes sub- ordinationem naturalem. Et qui tenent primum, asserunt primum gradum ordine naturae prius produci, ita ut non possit

produci secundus, nisi eo praesupposito in subiecto. Et ex opposito octauum gradum prius expelli, deinde septimum, & ita usq; ad primum. At ij vero alio modo respodent sic distinguente Gradus qualitatis, vel coparantur-virtute secundae cause inlis

103쪽

sa - , Lis I Degeneratione ' corri. .

in se consideratae,vel aci eamdem,ut determin tam a eausa prima,a qila determinatur ad hanc numero actionem, & hunc numero effectum producendum, & non alterum:si ergo contaderentur gradus qualitatis primo modo, concedendum est non tale maiorem rationem ob quam unus gradus expellatur priusquam altos vero considerentur secundo modo, ille prius expellitur , ad quem expellendum determinatur causa 1ecunda a prima:&ideo non sequitur,quod omnes simul expelli debeant, vel nullum,sed successiuε expoliuntur omnes,& unus post ait rum, iuxta modum praedictae determinationis: & haec est vera solutio,vi quaestione sequente ostendetur.

sisnam modo continuetur alteratio secundum em

tensionem, O intensionem'ri'

PRaesupposito ex quaestione praecedenti, quod alteratio secundum extensionem,& intensionem sit continua, inquisitur in praesenti modus,quo continuetur. Et apucrantiquiores interpretes Aristotelis nihil de tali modo continuationis x peritur,sed a solis recentioribu, disputatur. Et quidem de extensone non est res adeo dissicilis,quia cum qiralitas corporea extendatur per superficiem corporis:M superncies sit continua per propria nempe puncta,atque lineas,facile in- ωIIigitur partes extensionis eiusdem qualitatis continuari per

indivisibilia superficiei quasi per accidens, sicut per accidens extensa est vel per propria indivisibilia, quae in indivisibilibus

eiusdem stipernciei inhaereant; illo enim modo continuari diacunt,qui soli quantitati concedunt proprias partes, & indiui bilia,Lubstantiae vero, & qualitatibus,nec partes, nec indiuisibilia; sed haec,& illas a quantitate accipere, quia motus a termino accipit continuationem, & eodem modo ac ille continuatur.Seil de intensone res est difficilior, quia eum fiat circa eandem partem subiecti, immo circa idem indiuili bile eius, valde difficile est continuationem ei tribuere, non enim possunt continuationem accipere partes intensionis qualitatis partibus stiperficiei cum non fiat intenso cilaca diuersas partes,led circa eandem, in qua perficitur qualitas ,& eodem modo

non possunt continiori per indivisibilia eiusdem superficiei: cum fiat etiam circa idem indiuisbile , necesse est ergo proprias partes intensiona, propriaque indivisibilia conciaere

104쪽

Cap. IIII. Trast. III. III. 9 3

qualitati, per quae continuetur,& consequenter alterationi,perquam intenditur, sed adhuc hoc supposito difficile est eontinuationem ei tribuere. Et prima opinio recentiorum asserit intensionem non con- 11otinuari per propria indivisibilia, quia vel illa non habet, ut quidam eorum opinantur vel etiasi habeat,non potest propriὰ cotinuari per illa, sed solum pes immediata successione, quam

habet una pars eius post aliam.Quod hoc argumento prodant. Impossibile est partes alicuius rei actu copulari termino communi,nisi actu existant,sed partes intensionis,cum sint succeGsiue,non existunt in instanti:quod est propria mensura indiuisibilium eiusdem intensionis:ergo non possunt per haec indiuisibilia continuari. Probatur utraque pars antecedentis simul: quia non poteth indivisibile realiter copulare partes , ut punctum partes lineae, nisi utramque actu,& realiter attingat, sed indivisibile motus non attingit actu, & realiter partem praecedentem, & subsequentem eiusdem motus : ergo nec potest eas actu,& realiter copulare,vel continuare. Probatur minor,quia indivisibile motus solum durat per instans,in quo iam non est: pars praecedens,subsequens vero nondum cst,ergo neutram potest actu,& realiter attingere,neque continuare. Probatur haec ultima consequentia, quia non potest attingi reali, & Physico contactu,id quod actu non est. Et propter hoc idem argumentum uniuersaliter asserit haec opinio successiva omnia,ut tempus, & motus non posse alio modo continuari,quam per im- , mediatam successionem partium, per quam aliquo modo dicuntur facere unum tempus,& unum motum. Haec tamen sententia in principiis Aristotelis, & in vera Philosophia prorsus est improbabilis. Probatur nimum, quia Aristoteles s. libr.

Phyctext. 39. & o. tria asserit de continuatione motus. Primum , illos motus dumtaxat continuos esse, quorum ultima sunt unum. Secundum,idem esse quod motus sit unus numero, atque continuus.Tertium,illos motus, qui immediatὰ sibi se cedunt,non esse continuos, sed contiguos, εc consequenter se habere. Ex quibus sequitur primo saliam esse praediAam senis te nitam,quod partes motus, & temporis continuentur per so- Iam immediatam successionem partium Probatur,quia imm diate sibi suee gentia consequeuter se habent: ergo non sunt continua,sed contigua.Probatur consequentia,quia et vltima eorum si ultima habent) simul sunt,quod est definitio contiguorum , vel consequenter se habentium,vel si non habent vl-rima,non possunt esse ullo modo continua, quia ultima corum

mn init unum. Secundo sequitur,quod si immediata successio partium

105쪽

' Lib. I. De generatione O corrupi.

partium sufficeret ad aliquam continuationem , motus specie diuersi possent hoc modo continuari. Probat Aristoteles nanc consequentiam his verbis .Postquam enim cucurrit aliquia,struim febricitare potestὶ Consequens autem patet esse falsum: ergo prae- dicta opinio nullam potest habere probabilitatem in doctrina Aristotelis.

axi Sed probatur idem habere in vera Philosophia,quia imponsibile est aliqua efficere unum,nisi actu,& realiter uniantur;&impossibile est actu,& realiter uniri, nisi unum actu, &realiter attingat aliud,aut immediate per se, aut per aliquem modum unionis , sed paries motus,& temporis iuxta eamdem sententigm,nec sec attingunt per se, quia non existunt simul,.sed una iam non est,& alia nondum est , sed nec se attingunt per instans, nee per indivisibile motus, quia cum neutra sit, tam est instans, non possunt ab eo attingi, nec eo medio Vna attingere aliam; ergo nec possunt partes motus, & temporis incere unum tempus,vel unum motum realiter : & ideo nullus dabitur motus realiter unus,aut unus numero , nec tempus crit unum,sed tot,quot sunt partes: quod est salsum. Hac refutata sententia caeteri Omnes reςentiores conum

aiunt in eo, quod intensio qualitatis continuetur proprijs indivisibilibus, licui qualitas ipsa per eam producta habet pro-r ias partes intensonis,& propria indivisibilia etiam intennonis, quibus continuatur. Sed non onmes sentiunt eodem modo,nam quidam corum tenentes indivisibilia esse modos de non res, & ideo per se adhaerere partibus, a quibus separari. Iepugnat,& non per alios modos unionis ponunt in motu duplicia indivisibilia terminatiua,& continuativa. Et termin riua asserunt produci per partes moriis, quas terminant, ita ut

pars quaelibet motus producatur suo indivisibili terminata, sed quia indivisibi lia haec non possunt permanere sine partibus,quas modificant,necesse est desinere esse cum illis, & pro-

' duci de nou4 alia continuatiua,quibus una pyrs motus conti metur cum alia,& ideo continuativa haec sunt modi unionis,& distin uuntur ratione ossicii realiter,& formalixer a termi- ' natiuis desinentibus cum partibus motus, sicut eum eisdem producunturmon tamen producuntur per partes motus eadem continuatiua, sed sunt mutationes quaedam instantaneae procedentes ab eodem agcnte , & succelsiue receptae in eodem mobili in singulis instantibus temporis mensurantis motum,& per has mutationes instantaneas,quae sunt indivisibilia continuatiua motus , producuntur indivisibilia qualitatis , continuatiua partium intensonis eius, vel in aliis motibus partium

106쪽

Cap. IIII. Tractat. III. si Z. III. 's

tium termini per motum dro hieti. Et haec est secunda opinio in ordine. .' pr Natur hoc argumento .Repugnat produci partem 12 termini, nisi ino indivisibili terminatam:ergo repuo nat etiam produci partem motus,nisi suo indiuisii bili termin m. Pro a batur consequentia, quia eadem est proportio inter panem motus, & termini per eam producti: unde sequisui tot dari indivisibilia terminatiua partium motus, quot sunt partes in eodem motu :& per easdem partes motus produci ab eodem

agente,sicut per easdem partes motus producuntur partes termini suis indivisibilibus terminatae. Haec autem indiuisibilia terminantia sunt modi earumdem partium,quas terminant:ergo ita terminant,ut non sint continuativa. Probatur Consequentia,quia tempore , quo fiunt,nondum sunt partes motus sequentes: ergo nec eas copialant cum praecedentibus,

quia quod non est,non poccaicaliter coniungi alteri, nec potest dici,quod copulare eas poterunt, tum fuerint, quia de ratione intrinseca modi duo sunt:& quod actu modificet, &quod non possit separaria re, quam modificat:ergo si eas actu non copulant, repugnat posse eas copulare, immo repugnat esse modos earum : cum semel ab eis inueniantur realiter separata. Quare necesse est desinere cum partibus motus,quas terminant,& produci noua alia indivisibilia, quibus continue tur partes motus: cum non possint per terminatiua continuari,& necesse sit continitas esse per aliqua indivisibilia. S cun , quia terminare,& continuare sunt diuersa olfeia,eum continuatiuum sit modus. unionis duarum partium : terminatiuum vero solum uni parti adhaereat:ergo non possunt officia haee in oodem indivisibili concurrere, sed diuersa sectin- dum speciem,& entitatem postulant. Et cum duo indiuitabilia non possint esse immediata, repugnat terminatiuo succe-

aere immediate continuatiuum, nisi corrupto eodem terminativo,quare . necesse est tot ponere terminatiua, quot continuatiua , sed corrumpi illa per immediatam successionem

horum.

etiam sententia falsa est,quia Miltiplicat infinita iis indivisibilia sine necestitate:quod sic proboreadem indivisibilia possunt terminare partes motus praecedentes, & copulare eas cum sequentibus:ergo sussiciunt indivisibilia continua. tiua pro vir que officio terminandi,& continuandic quare fiu-stra multiplicantur alia ad terminandat partes praecedentes. Probatur . antecedens, quia indivisibile continuatiumri etian: in successivis,ut docet expresse Aristoteles. .lib.Physi ex s

107쪽

Lib. I. Degeneratione ct corrupi.

Llam est secundum rem tangens utramque partem, sed ratione diuersummula finis praecedentis eit,& initium sul ntis,ut inostans temporis copulans praeteritam partem cum futura fin1s inmeritae et ti& initium futurae.Ese autem finem parvis Praece est esse terminum eius: ergo indivisibilia continuat sufficiei rei terminant partes praecedetes, quare frustra ponuntur infinita tominatiua diuerta a continuatiuis pro eIs termInandis. Secundo piobatur falsitas eius argumeto ad homanem, quia indivisibilia terminatiua,quae producuntur cum partibus motas, non possunt esse contimatiua partium praecedentium quas terminant cum seqnentibus, quia dum haec indvitiabilia actu sunt mondum sunt partessiotus sequentis:ergo sant eas realiter attingere,nec realiter copulare, quia id, quod non eli,non potest urtingi, neque copulari realiter;& ideo,debent poni alia indivisibilia Liq corruptis quae sint mutationes

instantaneae, per quae contin tur pars praecedens cum sequetI, ex quo es o ita arguo. Haec alia indiuissibilia producta ad conisti andum eorruptis terminatiuis ) non possunt continuare partes motus:ergo frustra ponuntur. Probatur antecedi s e dem ratione,quia haec indivisibili A sunt mutationes instant neae,& ideo in instanti sunt, & tantum durant pet instans: 1ed,

in instanti,in quo sum,non sunt partes motuq praecedentes, nec etiam sequentes,quia nulla pars motus datur in instanri, ergo non possunt eas conti more.Probatur cosequentia eode modo,

Quo pro tur ab eis de indivisibilibus terminatiuis. Quia,nuod non est actu,non potest actu, nes realiter attingi: ergo

nec potest actu,& realiter copulari cum altero, etiam non minstente actu,& realiter: sed pars motus praecedens non est instanti sed praecessu, pars vero sequens nondum est,cum sit i mra:ergo non potest attingi actu, dc realiter ab illa mutatione . inst. mtanea, quae ponitur pro indivisibili continuatim motus.. nee ideo poterit copul ri, in Ideo alii ex iunioribus tenentes 'nidiuisibilia non elledos partiu,sed res distinctas ab eis,& ideo non adhaerere per se eisdem partibus, sed per alios modos unionis,n'n distin nunt1 in motu indivisibilia terminatiua a continuatiuis,sed alterum tinuatiua omnia esse terminatiua partium praecedentium.& eas simul copulare cum sequentibus: immo quodl ibet continuatiuum posse esse terminatiuum totius motus i in eo filiae mobile, atque etiam ultimum indivisibile terminans totum motum potuisse esse continu tiuum, si non sisteret mobile in

eo,sed ultra procederet continuans motum. Et haec est tertia

opinio . quam sic probant:frustra fiunt per pluri,qim per Pa

108쪽

cap. IIII. Tram III. V t. III. 9

eiora possunt sufficienter; sed eadem indivisibilia eontinuatiua

actu terminant partes praecedentes motus,& possunt etiam te,

minare totum motum, si in eis sistat: ergo per tae Ela potest continuari, & terminari motus, supposito quod non sint modi partium eius,sed res a partibus distinctae: quare luee suffieiunt,& superuacanea erunt alia.

Haec tamen sententia satis probabilis posset reputari, si ve- ri rum esset,quod praesupponit, nempe indivisibilia non este modos , sed res distinctas a partibus, quibus non per se adhaerent, sed per alios modos ex natura rei distinctos. Hoc tamen falsum esse probauimusv lib. Physic. Et ideo falsa censenda est. Quod breuiter nunc probari potest, quia si indivisibilia motus

non sunt modi partium, sed res , sequitur eas non continuare. Probatur ex definitione continuorum tradita ab Aristotele s. lib.Physicorum text. 3 .Continua fiunt,qu/rum ultimasunt unum.

Sed indivisibilia motus secundiun hanc opinionem non sunt vltima partium ; eum non adhaereant eis per se, sed per alios modos, qui proprie sunt ultima earum:ergo partes non continuantur per indivisibilia, quae sunt res, immo nee per illa possunt immediate terminari, sed per modos earum i, & ideo nee

erunt continuatiua, nec terminativa. Secundo sequitur panes motus inullo modo eontinuari, hoc est, nee per indivisibilia, nec per modos earum. Probatur, quod non per modos, quia

quodcumque indivisibile unitar diuersis partibus: essio per diuersos modos unionis:quare non erit unus modus duarum paristium : per diuersos autem continuari non possunt, quia ultima earum non erunt unum,sed multa. Quod vero non continue

tur per indivisibilia ipse,iam probatum est; cum non per se attingant partes, sed per modos. Tertio sequitur ex eadem sententia indivisibilia in continuo esse immeὸiata, eontra Aristotelem, & omnes. Probatur consequentia, quia modi per quos indivisibilia adhaetent partibus , non minus sunt indivisibiles, qua ipsa;& tamen sunt immediati res ctu eoru eum per ipsos uniantur partibus:ergo dantur indivisibilia immediata. Et tamdem hare sententia multiplicat infinitos modos, qui eum sintentitates distinctae ex natura rei ab eisdem indivisibilibus, atque etiam a partibus, multiplicat infinitas entitates reales; &sine necessitate, quia si dicatur indivisibilia esse modos, quod valde probabile est per se unientur partibus,& non erit necesi xium multiplicare alios modos. His igitur sententiis refutatis, nostram explicamus tribus conclusionibus praesupponentibus indivisibilia omnium continuorum,sive successivorum,vel permanentium modos partium

109쪽

s8 Lib. 'I. De generatione ct corrupi.

esse, & non res ab eis disti instas, ut nunc probatum est, & in lib. Phys. Prima conclusio sit, qualitas habet propria indiuisi-bibia intensionis,quibus continuantur partes intensionis eius,5 his indivisibilibus corcespondent propria indivisibilia in mota

intensionis, quibus partes eiusdem motus continuantur. Prima pars huius conclusionis praesupponitur probata ex lib. Phyc. secunda vero ex resutatione primae opinionis,quia alteratio est motus continuus secundum extensionem, & intensionem 3, sed motus intensionis non poteIt elle continuus per solam succeiasionem immediatam partium ; nec per indivisibilia subiecti, cum fiat circa eandem partem eius, immo circa idem indiuisibile: ergo debet habere propries indivisibilia , quibus continuentur partes eius.

Secunti conclusio motus intensionis, &qui eumque alius non habet indivisibilia terminatiua, sed solum continuatiua, praeter ultimum , quod est primum esse mobilis in termino ad quem, & primum non esse motu . Haec etiam quantum ad primam eius partem probatur primo ex refutatione secundae opinionis , hoc modo. Non sunt multiplicandae entitates reales sine necessitate, sed per sola indivisibilia continuatiua praestatur totum illud, propter quod praestandum multiplicantur te minatiua: ergo non debent multiplicari, sed solum silat po- venda continuativa. Probatur minor, quia terminatiua solum multiplieantur ad terminandas partes praecedentes motus, sed has terminant sufficienter continuatiua: ergo haec lassiciunt. Minorem sic probo. Quodlibet indivisibile continuatiuum modus .vnit partem praecedentem eum sequenti, tanquam finis illitas , re principium huius t, sed esse finem, & terminum idem prorsus sunt: ergo quodlibet continuatiuum est lassiciens terminus praecedentis partis. Secundo probatur ex aliis continuis , & praesertim ex tempore , nam in nullo continuo permanente ponuntur terminatiua indivisibilia, sed solum continuati , quorum quodliberest terminus partis praecedentis, & initium sequentis, & etiam in continuo successivo , quod est tempus, solum ponuntur instantia contininatiua, nec ab aliquo multiplicantur alia, immo nec multiplicati possunt: ergo nec multiplicanda sim:

in motu.

Secunda pars eiusdem conclusionis asserit praetor indiuisibilia continuatiua ponendum esse ultimum terminativum. Quam probo , ex continu;s permanentibus, in quibus communis sententia Philosphorum,& Mathematicorum ponit duo extrema indivisibilia pro terminis praeter coptinu tiua, qM sunt in

110쪽

Cap. IIII. Tradi. III. maest. III. 99

sunt in medio , ut in linea duo puncta, & in superficie duas lianeas : ergo in motu ponendum est unum ex parte finis is quia

ex parte principi j nullum habet indivisibile. Probatur conse . quentia ex similitudine omnium,& ex Aristotele 6. libro Phys

text. 4s. &49. ubi expresse docet in motu non dari primum indivisibile, sed ultimum tantum praeter infinita continuatiua partium eius. Hoc autem indivisibile terminatiuum distinctum est a continuatiuis, non solum secundum entitatem, sed etiam secundum speciem, vel rationem sermalem. Q d sieprobo. Terminare, & continuare sunt distincta officia indiuisibilium , quorum utrumque non potest eidem conuenire, ergo distinguuntur c5tinuatiua a terminatiuis ratione formali. Probatur antecedens, quia indivisibilia haec sunt modi partium , ut supponimus, sed de ratione intrinseca modi est, actu modificare, & inseparabilem esse a re, quam naturaliter modificat : ergo de ratione indivisibilis continuatiui est esse m ' dum unionis adhu copulantem unam partem cum altera ; & de ratione intrinseca terminatiui est esse actualem terminum nouvniens, sed solum finiens rem , cuius est: ergo neque terminans potest eontinuare, alioqui separaretur realiter a re, quam

continuare potest, cum eam actu non continuet, neque etiam

continuans potest terminare simpliciter, quia terminare sim pliciter non est esse modum unionis, quod est ratio intrinseraeontinuatiui. Dixi autem continuatiuum non posse terminare simpliciter, hoc est non posse esse extremum totius continui,

ruta secundum quid terminare potest, hoc est partem praeeeentem, cuius finis est, & simul eam coniungere eum sequenti, ut docuit expresse Aristoteles, & nos probauimus: hoc t men ideo est, quia in officio continuandi includitur officium terminandi partem praeeedentem, quod solum est terminare secundum quid: sed ab officio terminandi simpliciter omnino diuersum est officium continuandi: & ideo repugnat in eodem indivisibili realiter coincidere. Sed contra has duas conclusiones est argumentum satis difficile ; quia subsistentia ex communi sententia omnium est m dus naturae; & nihilominus terminans propriam naturam actu potest terminare alienam, ut videmus in Christo, in quo unica subsistentia verbi terminauit naturam diuinam ab aeterno, humanam vcro, non nisi in tempore; & probabile est, po . se subsistentiam creatam terminare alienam naturam per potentiam Dei absolutam:ergo datur modus, qui unum officium, exercet actu, & aliud potest exercςre in potentia & ideo rea-

i litor separari potest a re, quam modificat: nam si subsistentia