장음표시 사용
181쪽
161 Lib. I. De generatione com pl. oti adaequale est: album ; sed compositum suscipit in se primo,&adaequale estuctum fornaalem motus:materia vero,non nisi in- adaequate,&quasi remote .eigo compositum,& non niateria est primum,& adaequatum sublectitur motus. Probatur minor,quia
formalis estectus motus est moueri, sicut albedinis esse album: sed quod primo,& adaequale mouetur quocumque genere m tus est compositum : mat cria vero siue nuda accipiatur,siue i formata forma inadaequale tantum sicut pars,& ratione totius
compositi: rigo hoc, & non illa est subiectum primum, & adaequatum motus , & ex consequenti cuiuscumque accidentis producti per motum,quia idem est lubiectu motus, & termini. . Secundo probatur eadem sententia ex potentiis, &actibus vitalibus , ut ex sensibus externis, de actibus eorum , quae cum sint accidentia corporea, pomitatur in materia prima tanquar
in proprio, & adaequato lubiecto ab opinione opposita. ci dueto sint potius in composito , tepet expresse Aristotel. r. lib. de Anima textu εε. ubi in hoc ait distingui in homine potentias sensiti uas, tam cognosciti uas, quam appetiti uas ex una parte , ab intellectu ex altera; quod intelleistus non est potentia organica, hoc est, in organo corporeo inhaerens, se spiritualis inhaerens immediate in anima rationali: appetitus autem sensitiuqs , & sqnsus, quorum cognitionem sequitur, sunt potentiae organicae, non inhaerentes immediate in anima, sed in organo corporeo, hoc est, in quadam parte determinataeorporis, ut visus in oculo)Inde actus earum inquie) non sunt actus animae immediate, sed totius coniuncti, nempe organi compositi ex corpore , & anima, siue eat materia , & sor-ma ; in quo residet potentia sensitiva, ut videre, & audire sunt actus oculorum, & intium ; siue potentiae auditiuae intra aures
ipsas, ut in suo proprio organo residentis; ita ut a potentia ipsa
sensitiva in illa parte residente eliciantur, & in eadem permam neant. Ex quibus haec tria argumenta colliguptur. Primum est: potentiae sensitiuae immediate iunt totius coniuncti , aut compositi ex corpore , & anima: nam ideo vocantur potentiae or smicae: cigo immediate inhaerent in eo, & actus earum procedit ab eodem tanquam a principio proximo, operante Virtu te potentiae,& recipiuntur etiam in eo: ergo sunt in toto con- itincto tanquam in proximo subiecto , ut potentia visua, Mactus videndi in oculo, & non in sbia materia prima, ut asserit opposita sententia. Secundum , actiones immanentes hoc di serunt a transeuntibus, quod istae procedunt ab agente, & in eo non recipiuntur, scdyanscunt ad passum ab eodem agente dius 'isum, & in Ilio tanqua tu in proprio subiecto inhaerent, ut
182쪽
calefactio procedit ab igne tanquam ab agente, & transit ad aquam, in qua tanquam in subiecto recipitur : immanentes vero procedunt ab agente , & non transeunt ad passum distinctum, sed in eodem agente manent tanquam in proprio subie- .cto, sed actiones sensitiuae sunt immanentes, ut Aristoteles,&uniuersa schola fatetur: ergo recipiuntur in eodem principio activo,a quo immediate procedunt, ut visio iii oculo: sed principium a quo proxime eliciuntur, est compositum ex organo, dc potentia in eo residente, & non materia prima secundum se nulla habens adhiilitatem respectu harum actionum mec etiami 'materia priina ut insormata anima,quia neque hoc modo sumpta elicit actum videndi, nec pex potentiam sensitivam ; sed ptincipium est totum coniunctum ex materia, & sorma; udi docuit expresse Aristoteles, quod patet realiter esse distinctum a materia, etiam ut informata forma: ergo recipiuntur in
eodem composito tanquam in proprio subiecto, & non in
His argumentis ex eadem radiee praecedentibus, respondein ire conantur aduersarij distinguendo actionem transeuntem hoc modo. Actio transiens duplex est, una quae procedit ab H agente, δc transit ad passum, non solum ab eo distinctum realiter, sed extra illud existens, quo pacto calefactio procedit ab igne, & trai sit ad aquam, quae est res alia extra ignem , 8c haec. est actio simpliciter transiens, quia nullo modo permanet in agente, sed extra illud transit. thlia est actio ab agente proe dens , & transiens ad passum, quod licet sit res alia distincta ab eodem agente, sed non est expeta illud: quia pars eius est intra ipsiim clausa,& haec est immanens simpliciter,quia intra agent ipsum permanet ; transiens vero secundum quid, quia ad pasi. Him transit distinctum ab agente, quamuis intra ipsum ma-nens, dc tales sunt sensationes, quae a potentia senstiua, vel organo per ipsam sentiente eliciuntur, dc recipiuntur .interia, ex qua componitur idem Orsanum, & propterea im nentes dicuntur simpliciter, quia In materia organi inhaeremtes permanere dicuntur intra idem agens , sicut eadem materia intra ipsuha est, quamuis ex eo , q'od est distincta realiter ab eo, sicut pars actu, secundum quid possint transeuntes v cari,quia ad aliud transeunt quodammodo extra ipsum propredidistinctione realem .Quod vero Arist. asserit has actiones,sicut potentias, a qaibus eliciuntur, esse totius coniuncti, hae distin ctione explicari debet,nempe esse totius coniuncti,ut principi, operantis, a quo procedunt, non tamen ut subiecti reeipientis. sed solius materiae:quod vero vocantur immanentes,verum ost-
183쪽
164 Lib. I. Degeneratione ct corrupi.
absolute loquendo,sed ex eo non probatur,quod in eodem orogatio adaequate recipiantur, sed satis est in materia eius recipi, quae aliquid euis est, & intra ipsum permanet, & consequenter Iensationes ipsae,quamquam ad aliud etiam transeant quodammodo extra organum exiitens propter distinctionem realem
ei uidem materiae ab eodUm organo, Haec tamen solutio, nec vera eis, nec argumento satisiscerelotest, quod probo primo a simili, nam si aqua eatefiat ab igne
.cundum unam partem tantum, Se postquam sic est calefacta, remoueatur ab ea ignis, rune tota ipsa aqua secundum omnes partes eius per modum unius agentis agunt in solam materiam illius partis, per frigiditatem fummam, quam habent produ reendo in eam frigiditatem amissam, & expellendo calorem ab igne receptum, & omnes fatentur talem alterationem infrigi- ationis esse actionem transeuntem, quia passum est distinctum realiter ab agente,licet in eo includatur tanquam pars in toto. Achiones etiam , quibus anima rationalis per unam potentiam, raliquo modo agit in aliam , dicuntur ab omnibu9 transeuntes, ut durer per voluntatem mouet ilitellectum, vel e conuerib, Miamen materia illius partit aquae,in qua recipitur infrigidatio, ineludit ut in aqua ipsa tanquam aliquid eius, atque etiam potentia illa, in qua reeipitur motio procedens ab antina yer alia. ineluditui in anima ipsa tanquam aliquid eius: ergo lieet materia organi in qua recipitur sensatio,includatur in eodem Or-
sano tanquam pars eius: satis est esse realiter ab eo distinctam, sensatio eadem sit actio transiens,quia distinctio realis agenus, 3e passi, vel identitas uriusque est, quae facit actionem effiimmanentem vel transeuntem.' Seeundo probatur, quia actio immanens, ut nomen i psum probat, est illa, quae naaiiet in principio agente, sed si sensiaciones recipiantur in materia organi, & non in eodem organo ortanter per potentiam ς non est verum ullo modo, quod ma-'neant in principio agente:ergo nec ςrit ullo modo verum,quod sint immanentes. Probatiir minor, quia materia nu est vitta modo prinoi pium activum sensationis, cum non possit esse principium activum alicuius operationis, etiam radicate, ut in I. lib Phys ostendimus , nam id quod est pum potentia, non potest esto principium activum radicate actus, 3c ideo nec potest esse formale per potentiam in se receptam , quia principium sormale per potentiam, debet esse radicate per propriam intitatem , a qua ipsemet potentia procedat, Vt in quibui cumque agentibus est manifestum ; haec vero ab imperrectione mateἔiae aliena sunt.
184쪽
probatur tandem ex parte Omni tun, quae concurrunt ad sensationes, di primo ex parte speciei imprellae,quia species est vi tus obiecti, per quam unitar potentiae tanquam virtuti actia rivi eati, constituat suffcienter in actu primo ad eliciendam tartem sensationem;ergo non inhaeret in materia tanquam in pix ximo subiecto,sed organo agenti per potentiam .Probatur consequentia , quia materia non est principium activunt sensati cinis per potentiam, sed organum, ut ipsi met aduersari j fatet, tur. Et si sorte respondeant uniri quidem os an o operanti porpotentiam tanquam principio activo ad operandum ex eo, quod inhaeret materiae eius, probatur lioc non cise vcrum , nccIussiciens, quia species ita debet uniri organo operanti per potentiam , ut constituat viatim integrum, & totale principium activum operationis cum ea 3 sed non potest sic uniri per spla in adhaerentiam cum eo, & inhaerentiam in materia: ergo falsum id est, atque instassiciensi' Probatur minor , quia speci es debet uniri principio sentienti tanquam actus determinans potentiam , & constituens eam sufficienter in actu primo tanquam repraesentans obiectum e ergo per realem, & veram unionem, nam per solam adhaesionem non potest emtere via uiti princilium vitalis cygnitionis, sed tanquam forma extrinseca se ha-ebit, necesse est ergo ei uniri tanquam formam intrinsecam, ut sic a principio intrinseco completo procedat vitalis operatio, ut sorma autem intrinseca non unitur, nisi per veram , &realem inhaesionem , quare organo debet inhaerere species per se immediate , & non sussicit, ut inhaereat materiae. Secundo,
probatur ex parte speciei expressae, nam siue sensatio dicat veram actionem realem de praedicamento actionis formaliter , vel praesuppositive, vel nullo modo , sed solum speciem expressam immediate per se dependentem a potentia, hoc est sine ulla actione media secundum diuersos modos opinandi,
omnes tamen modi conueniunt in eo, quod tanquam rationcm intrinsecam dicat unionem formalem eiusdem speciei expressae cum potentia, in qua formalis ratio cognitionis posita est. Sed ex hoe sequitur essicaciter non poste recipi eandem speciem expressam adaequale in materia, sed in organo: ergo in eo debet inh.erere tanquam in subiecto. probatur minor, quia potentia non sentit, ncque cognoscit per se, neque materia per ipsam, sed principium adaequatum sentiens, arque cognoscens est organum per eandem potentiam : huic crgo debet uniri sormaliter species expresia, ut vitalis unio sit cognitio obiecti, quod patet non posse fieri, nisi per realem in--reimam in eo. Probatur tandem ex parte potentiae seusiuiuae,
185쪽
166 Lib. I. Te generatione ct cor t.
& ipsiusmet actus sentiendi, hoc est, actionis realis sentienssi, si
haec interuenit in sensatione, quia reougnat accidens recipi in aliquo tanquam in subiecto inhaesionis, quin ei tribuat proprium effectum formalem , sed materia non est capax effectus formalis potentiae sensititiae, neque actionis sentiendi : ergo repugnat,quod in ea recipiantur accidentia haec tanquam in id tecto adaequato. Minorem sic probo, estectus formalis potentiae sensitiuae est constituere subiectum formaliter potens sentire,atque cogno ere sensibile obicctum, quod est elle forma liter potens elicere sensationem, ut principium activum eius. Et effectus formalis sensationis est constituete subiectum ut actu, & formaliter sentiens, sed materia non est formaliter potens elicere tensationem,ut principium activum eiu ς,nec etiam sermaliter sentiens, sed utrumque estectum forinalem recipit adaequate organum quod est con positum: ergo composito, &non materiae insunt haec accidentia tanqua subiecto adaeqtiato. Propterea recentiores alij his argumentis conuicti fatentur potentias ,& actum vitales , atque etiam species sensibiles imprens,& expressas non recipi in materia tanquam in subiecto,
sed in composito , nec priorem sententiam defendi posse de his accidentibus, sed de caeteris imperfectioribus. Sed hic modus dicendi mea quidem sententia probabilis non est,quia destruit
imprimis unicum iandamentum eiusdem sententiae,quod omnes patroni cius praesiupponunt,& vi innituntur,nempe qirantitatem esse coaevam materiae,& prorsus inseparabilem ab ea,qua media omnia accidentia corporea inhaerent eidem materiae tanquam adaequato stibiecto , in eaque permanent destructis formis stibi antialibus, atque eompositis; unde sequitur vel nullum medium admittendum esse de his,vel illis accidentibus corporeis, vel sundamentum ab omnibus admissum destrui, .cum eodem modo se habeat in omnibus; ideo modus iste medium ponens omni authoritate caret;& cum probabile sit,quod pluribus,vel sapientibus apparet, ut docet expresse Aristoteles, 1 eqttitur nullam probabilitatem habere. Sed probatur ratione elle aperte saltum argumentum ad hominem,praesupposito illo principio,quod cum caeteris omnibus admittunt recentiores istae: videlicet omnia accidentia corporea inhaerere substantiae media quantitate,ex quo sic arguo.PO-tentiae vitales cum suis actibus, atque speciebus non inhaerent materiae,tanquam subiecto adaequato, sed composito : ergo caetera omnia accidentia corporea inhaerent etiam composito, &nullum inhaerebit materiae, quod est contra ipsos. Probatur conte lucratia,quia accidentia haec corporea sunt ergo inhaerent composito
186쪽
Cap. IIII. Tract. II L. VIII. I 6 7
. composito media qtiantitate;ex quo euidenter colligitur' eamdem ipsam quantitatem inhaerere etia in eidem compolito , proinde caetera omnia accidentia corporea. Probatur haec vl- rima consequentia, quia omnia debent inhaerere media quan- titate : ergo eidem omninD subiecto, cui inhaeret quantitas,
quod est compositum. Nec potest lolui argumentum,si dicatur probare quidem de omnibus aliis accidentibus , quae sunt in .
animalibus, i de quantitate,& caeteris ca media inhaerentibus, non tamen de eadem quantitate , & caeteris inhaerentibus in reliquis corporibus non sentientibus ; nam hoc aperte falsitinest, quia quantitas,& reliqua accidentia corporea, quae si int in animalibus, praeter vitales potentias, actus atque species sunt eiusdem prorsus naturae, & rationis, ut quantitas corporis lensibilis, & insensibilis eiusdem naturae sunt , 5 similiter primae qualitates, atque secundae ; crgo omnes postulant idem subi ctum. Quare si ea,quae sunt in animalibus,postulant pro subiu- sto compositum;euidenter sequitur, quod ea quae sunt in caeteris corporibus insensibilibus,idem compositum postulent,& in
materia esi e repugnet. Probatur tandem ex augmentatione viventium, de qua duo docet Aristoteles. Primo, quod si vcic,& proprie motus terminatus per se ad quantitatem. s.lib.Physic. Sed terminus motus dcbet produci per motum cum motus sit via, & sicri termini , ergo per motum augmentationis producitur qliantitas:
quod non potest esse verum, si quantitas sit in materia prima tamquam in subiecto , nam si ita sit, necesse est quantitatem
cibi,vel alimenti permanere in carne, in quam conuertitur alimentum, & uniri viventi cum ipsam et carne per mutationem producta ; cum eadem quantitas maneat in genito, α in corrupto iuxta hanc opinionem i, sed non potest vivens simul ad- 'uuere duplicem quantitatem : ergo praeter hanc, quam affert secum materia alimenti, non potest produci alia per motum augmentationis contra expressam sententiam Aristotelis. Respondent tamen pro Opposita lententia iuniores, augmenta tionem esse proprie motum rerminatum ad quantitatem, non de nouo productam , sed resultantem ex unione quan titatis alimenti cum cluantitate viventis , nec Aristotelem umquam dixiste , quod per augmentationem producatur quantitas. Itaque existimant motum augmentationis habere pro termino producto unionem unius quantitatis ad alteram, S consequenter maiorem quantitatem ex unione resultantem; sicut generatio hominis habet pro termino producto modum nionis animae cum corpore , & ideo totum homili cm. ex
187쪽
168 Lib. I. Degeneratione er corrupti
materia,& forma unitis constantem:hunc autem modum uni nis dupliciter potuint diueisi; nam cluulam praeter indivisibilia , quibus continuantur partes determinatae, aut aliquo tae quantitatis, qualia sunt puncta in linea,ponunt modiim ali iuricli uisibilem coextensum partibus, quo uniuntur partes inde terminatae quantitatis ; & hunc modum unionis dicunt pro duci per augmentationem, per quem uni cur quantitaS alimenti quantitati viventis corporis , dc per addationem eiusdem quantitatis alimenti augeri corpus vivens .Haec tamen sententia non solum est falsa , sed expresse contra Alistotelem, qui. Ubicumque de quantitate, vel continue loquitur, nullum aliud continuati utini ponit praeter indivisibile, quod vocat termi--num commvn m , quo medio uniuntur, & cout iuuantur partes. QAod vero sit falsa , probatur primo, quia eodem modo continuantur partes proportionales, vel indeterminatae,ac determinatae, vel aliquotae: cum sint omnes eiusdem rationis: ergo si istae uniuntur, vel continuantur per modos unionis indivisibiles, eisdem uniri debent partes propoItionales, vel indeterminatae . & non debet nihil plicari alius modus diuisibilis. Secundo , quia talis modus diuisibilis est: ergo habebit partes, unitas quidem per alios modos unionis indivisibiles,& diuersos ab indivisibilibus , quibus uniantur partes quantitatis , quia partes illae diuersae rationis sunt a partibus modi: ergo diuertis indiuilibilibus uniri debent, quae inaudita sunt in schola , & superflua , & ideo admitti non debent. Alii vero dicunt per .augmentationem produci indi iusibile quantitatis , quo unitur quantitas alimenti quantitati viventis, & fit
una numero cum ea I & id Eo per eam sic unitam vivens augetur. Sed haec etiam sentcntia contra Aristotelem est,qui numquam somniati it per motum augmentationis produci indiui sibila tantum , sed formam habentem latitudinem, ratione cuius potest per te terminare motum ; est etiam falsa, quia indiuili bile quantitatis non potest produci per se motu successi
uo , cum careat latitudine : nec etiam motu continuo , quia
per diuersiis partes motus continui debent produci diuersi termini partiales , & continui ; sed unum indivisibile non potest vile continuum alteri, nec immodiatum ; Ggo nec potest este terminus motus si ccessivi, & . continui. Et eodem modo impugnantur alii modi dicendi recentiorum de productione indivisibilium per motum augmentationis, quos non refero , quia non habent laudamentum in doctrina Aristotelis, nee in vera Philosophia, sed in sola imagina
188쪽
Sed probatur iam contra Aristotclem, & rationem esse, I94
quod per augmentationein non producatur quantitas. Contra Alistotelori quidem ex I. lib.de generatione,cap. .t xl. I. ubi loquens de alimento, ex quo fiunt nutritio augment tio, ita ait: Seiunium igitur quodpotentia compostum ex vireque est, ut quaΠta caro . sic quidem auget: escnim quantum opor-seι generari, carnem , secundurm autem, quod solum earo est,nm trit, Quibus verbis docet primo alimentum , nempe sanguinem esti materiam nultitionis,& augmentationis in qua tum in potentia est caro quanta , & compositum ex utroque, 'nempe ex carne, & quantitate, ted diuersa ratione, nam ut caro in potentia est: materia nutritionis, & ut in potentia quantulo est materia augmentationis, sed fit caro actu per nutritionem:ergo fit etiam actu quantum per augmentationem. Pro batur consequentia, quia utrumque ait Αtistoteles esse in potentia ante nutritionem,& augmentationem.Sed fieri actu carnem per nutritionem, est produci carnem per eamdem nutritionem:ergo fieri actu quantu per augmentationem, cum ante
illani esset quantum in potentia, est produci quantitatem per
augmentationem. Secundo,docet eisaem verbis carnem quantam per nutritionem, & augmentationem factam, vel etiam non factam,compositum quoddam esse ex carne,& quantitate: ergo sentit unum compositum resultare ex utroquemon potest autem umim compos tum resultare ex duobus, nisi inter se unitis: ergo lentit quantitatem uniri carni;carnem vero non esse
solain materiam , sed compositum subitantiale ex corpore, Scanima euidentis limum emcrgo ex mente Aristotelis quantitasVnitur composito, & non potest uniri ei, nisi ut sorma subiecto per realem inhaerentiam , sicut nec albedo unitur corpori, nisi ut subiecto ad compositionem albi: ergo quantitas ex mente Aristotelis unitur composito immediate , cum quo
componit totum quoddam accidentale,non vero materiae, nisi 'remote, & inadaequate. Quod vero sit contra rationem probo, quia ex ea sequitur primo, per motum augmentationis solum
per se produci punctum indivisibile, quo uniuntur duae quantitates ; quod est contra rationem motus , & indivisibilis, qui motus nabet diuisibilitatem a termino, quam non potest habere a puncto indivisibili :& indivisibile cum sit continuatiuum, vel terminatiuum partium , non est per se producibile
per motum,ut eiiidenter patet in caeteris motibus: sed ad summum potest consequenter produci cum parte termini, quam continuat,vel terminat. Secundo sequitur, quod si per motum issaugmentationis non producitur quantitas, thd praeexisteu, in I. I
189쪽
r o Lib. I. De generatione corrupis i
materia alii menti unitur quantitati viventis per continuatio- .nem, & fit una numero, augmentatio viventis, solum sit quaedam iuxta positio unius quantitatis ad alteram, sicut augmentatio ignis per iuxta positionem lignorum, vel unius aquae ad alteram, quod tamen est fallain , & contra omnes Philosophos, qui in his rebus non viventibus impropriasilinam augmentationem ponunt, per iuxta positionem, propriam vero in solis viventibus. Sed respondent adhuc saluari propriam augmentationem in viventibus,quia non fit per quamcunque iuxta positionem, sed per intus sumptionem, & sec dum omnes partes viventis, per quas distribuitur alimentum iuxta exigentiam cuiuslibet partis. At in non viventibus non fit iuxta postio secundum omnes partes, sed secundum aliquas tantum, quia non per intus sumptionem ; & ideo pura quaedam iuxta positio est, non propria augmentatio. Haec tamen solutio non satisfacit argumento: nam quod iuxta positio fiat uno et alio modo, aut per omnes partes, conditiones sunt extrinsecae
. respectu auFmentationis, in quibus non consistit propria ratio eius, sed solum in ordine ad proprium terminum , quae est maior quantitas producta per potentiam vitalem conuertentem plus alimenti in substantiam viventis , quam deperditum fuerat, vel quam prius habebat vivens, in quo proprie, & ab intrinseeo distinguitur augmentum viventis, ab improprio non viventium.God probatur hoc argumento.Si nutritio viventis non es Iet produstio partialis substantiae per virtutem potentiae vitalis, sed solum unio substantiae ia produetie etiam viventis, impropriissima est, etiamsi fieret per omnes partes
viventis , quia non esset operatio vitalis; nam ad uniendami unam substantiam alteri per continuationem non est necessaria potentia vitalis, vel certe non specialis, ut patet in unione alicuius partis abscissae corpori viventi:ergo multo minus erit propria augmentatio,si non sit productio quantitatis. Probatur eonsequentia,quia nec ad uniendam unam quantitatem alteri per continuationem ctiam secundum omnes partes est necessaria virtus vitalis, ut patet in igne, cui si iuxta ponantur ligna per omnes partes; non erit minus impropria augmentatio eius,ae est in o. Veritas ergo huius rei est,quod primo,&per se in eo consistit propria augmentatio , quod producatur maior quantiras virtute potentiae vitalis, ad quam conditione consequuntur aliae, sicut augmentatio consistit in eo, quod producatur partialis substantia vivens tali modo:& ex hoc probatur emcaciter non dari propriam augmentationem,quam in
viventibus posuit ubiq; Aristoteles;polita quatitaic in materia prima
190쪽
Cap. IIII. mras. III. VIII. I7I
ptima tamquam in subiecto, quia non potest dati productio
maioris quantitatis per potentiam vitalem. Ut autem haec nostra sententia melius intelligatur, & argu- Issmenta oppositae commodius soluantur , notandum est illud, quod Aristoteles docet I. lib. de anima cap. . text. 2. substantiam quae est primum ex decem praedicamentis, triplieiter si1-mi;primo pro matexta, quae secundum se non est hoc aliquid, hoc est, non est substantia completa singularis, quia in sua essentia nihil habet actu sed est pura potentia apta recipere se inam. Seeundo sumitur substantia pro forma, quae etiam non est hoe aliquid,sed incompletum quid, nempe actus substan- . tialis,ex quo simul cum materia fit completa substantia distin.
ista realiter ab utraque. Et pro hac accipitur tertio modo , atque propriissimo substantia,tquae eum habeat esse a forma subiastantiali, habet etiam plures gradus essendi muis, vel minus Ierfectos secundum diuersos etiam gradus perfinionis, quos abet sorma: & gradus isti substantiae non sunt realiter distin - sti, sed ratione formali iandata in eminenti persectione formae substantialis. Gratia exempli. Petrus, vel Ioannes est substantia quaedam completa eomposita ex materia, & forma,quae est anima rationalis , a qua habet hos omnes gradus essendi, nempe substantialem corpus, vivens, animal, & hominem. Et quemlibet gradum essendi sequuntur quaedam proprietates,vel accidentia, ut gradum substantiς esse susceptiuam accidentium, vel ea posse sustentare,gr dum corporis, trina dimensio quantitativa, quae etiam in praedicamento quantitatis appellatur Corpus: unde corpus de praedicamento quantitatis est propria
passio substantiae corporeae, quia eo ipso quod substantia corpus substantiale est,immediatὸ est susceptiuum corporis quaatiratis, per quod extendiciu ; gradum viventis sequitur proprietas generandi sibi simile ; gradum vero animalis posse sentire; & gradum hominis esse risibilem, & admirativum. Haec
autem accidentia sequuntur hos gradus essendi substantiae ratione formae, vel ratione materiae: ratione materiae sequitur gradum corporis, quantitas : risibilitas vero gradum rationalitatis ratione formae: & quia nec sorma, vel anima, nec marteria est homo, sed pars hominis, ita nee est risibilis ; sed tisibilitas conuenit soli homini, & ideo in eo solum inhaeret tamquam in proprio subiecto; & etiam , quia corpus quantitatis
conuenit corpori substantiali ; & nec materia est corpus sub tantiale,nec rma,sed sunt partes eius,ideo corpus quantitatis non conuenit materiae, nec formae, sed substantiae ex eis compositae,& ab eis realiter distinctae, M ideo nec inhaeret materiae