장음표시 사용
341쪽
sub dinuisionibus et densum veri ι -dmultum haset ma toria με paruis dim-tistitibω. Seci definitiones istae codueniunt partibus Chrilii in Eucharistia existem is: bergo ibi habent veram,& formale raritatem, & densitatem. Probatur mitior,quia Opidens est, ossa eius plus ma eriae habere , quam earnem, Miecur plus. quam singui nem, & reliquys Divgs, α hou ex proprio ,ac naturali tenaperamento, quod in Eueharistia habere,
non potest negari sum habeant suum esse D tur te partes istici tabent etiam sub minoribus dimensionibus; . Quod te probo.
Partes istae se existentes sunt occupatio minoris loci ,& mi r - rem Oecupam in coelo,ubi habent localen ex ensionem ergo minores habent dimensi ones. Prob-tur: unim dentia ; quia mi niensiones pexi is primo sunt maiores , v vini nox , non peiactualem occupationem maioris locia, ita penapxitudinem. quam eui deus est non amittere,etiamsi, cauali ordine ad iocumeareant,ex quibus sequitur,densores qsse alip alias vero rari
tes,quia maioris loci sunt occupatiuς γ, . . . t I
i 13 L P Ohatur radde,qui 3 cIum aequalis imis e locali,& etiam sum aequali rixsunua stat, unum corpus esset magis densium,vel rarum . quan aliud:ergo .raritas ,αdensitas non consistunt innuiori vel mi oori .exiciasione,aut praesenti locὸ i: euidens est coniequentia. δn ess4ς's siepI M. Ponamusduo vasa eiusdem mensurae, quorum Vnum ne plenum aqua, aliud veru non plenum,sed quod minus aqinu eiusdsm pN Ius sondixi sinis h beat , quae cales ta ab igne rarefiat rvefacta vas ipium non minRs,quMn.qllδ adimpleat.Quo supposito sic arguo. Istae duae aqux hahcnt ndem prorsus extensionem localem, eandemque pra sentia, ita ut neutra hal eax maiorem extensionem, quam ali nec maiorem praesentiam; sc ouidenp est,posteriorem haberemukto minoxem densitatem : ergo deositas non consistit in minori extensione, vel in minori praesentia. Et idem argu- . . mentum effici potest de inritare, , si pon 'ius medietatem eius plenam aqua,& aliam medietaἔem pistnam acrei tunc snim Mequalem habeot extensionem localem,arqitalemque psssentiam,ic aqua est densa,aer vero rarus : ergo non consistunt raritas densitas in maiori extensione, maiori praesentia locali. Vt autem veritas nostrae sentetulae melius intelligatur,& argumenta aliarum fascilius Ibluantur , cxplicandum est, quae sis ratio eisentialis r ritatis, & densitatis, vel in quo consis araequalit ales istae , & qui sint effectus sormales , ac primarii earum . ex his enim intelligetur quidnam sit rarefaetio, & conΘ' dentatio. Notandum igitur est primo, raritatem,& densitatem qiuatuor Praestare corpori. Primussa est, quod partes eius magis
342쪽
sint separatae , ves disi Incta: inter te, ani magis coniunctae, vel minus leparatae sine discontiituatione ; illud enim habent peri aritate iri, hoc per densitatu M. Secundum, cliuod praestat corpori,dit,quoil minorem habeat multitudinem materi ac pamiam
qu mi ita is sub maioribus dimensionibus , vel maiorem multitudinem sub minoribus; iIlud enim habet corpus rarum,uel ra- faetum, hoc vero corpus dentum,vel condensatum. Tertium cst, qu H maiorem, vel minorem habeat extensioneni localem corpus ipse',& partes eius, maior a quidem per raritatem, vel rarefacti em,& minorem per densitatem,vel condensati nem ..Sed in ni illo horum trium consiliit esse has formali. primarius rarit iis , sed duo priora quasi materialia sunt respectu primarit,ac fornaalis estudius, & ideo ab eo connotantur, quare non pservii sine utroquc intelligi. . Tertiυs vero effectus seeundarius eii, formalis quiciem, vel sςrte in genere causae essicie tis ab ea proceden secundum diuersos modos loquendi auth rum nihil ad praeseres institutum reserentesmam cum exsxa Priamati uiuo flebum sit, parum rescre,vocare talamest edium sor malena,vel secundarium effetentis cauca'.Vltimiim igitur,quod raritas Sc densitas pr. aestant corpori,cst,quia maiores dimens magnitudinem habeat, vel susei. Piat,sine, uitione nouae materiae, aut nouae quantitatis:& hoc est prinvrivs effectus eius, qui non ιkbet sc inteuigi,ut malo
res ips dimensiones, aut maicu magnitudo sine Aectus primarius, 4 formalis raritatis, vel denniniistinam maior, aut mi r magnitudo corppris,vel maior motus,seu maior dimensio, a quantitate prouenit,non tamen nudo ccepta,sed assecta raria ςe,vel densitate .ergo non pinest estqestostus formalis raritatis,aut Mysitatis,quae sunt qualitates quaedai hcdae vi for-m lis primarius earum est consti ruc re corpus rarum formaliter, hoe ..t,ita stud assicere ut sic astectus maiorem magnitudi-Pem, molem, maioresque dimensiones h e t , RHem eiu
cundum hos quat refiuctus , ut sigillatim explicentur, & testimoniis Aristot. M D. Thom. conormentur. Primo pollunt despiri boe modo: Rariam est.uod habet partes dissames a se inuicem: densum vero, Cum paries sibi ipsis pruinquAE sunt. N per has definitimius explicantur sec ndum primum estectum per
Iationem itur insiccam eorum connotatum,quas tradit Arist. in praedicameluo qualit alis. Secundo definiuntur sic. Rarum est,
343쪽
definiuntur per multitudinem partium etiam eonnotatam in ratione earum intrinseca , quas definitiones tradidit D.Tho 3. pari. quaestion. 77. arti c. L. ad 3. ex Aristot. collectas 4. lib. physicor. text.8 . & 8 s. Tertio modo possunt definiri per motorem , vel minorem extensionem localem, aut localendi praesentiam , tamquam per offectum remotum, in hunc modum. Rarum est, quod sub eadem materia , is quamitate, maiorem haset extensionem locassem , aut maiorem presentiam . & densum,
quod minorem ; εe ho Aefinitiones non inuenio apud Aristota vel D. Τhom. nam dum Aristot. cap. de qualitare asserit, r*rum , densum magis monstrare quamdam resitionem partium , quam rationem qualitatis, non de positione partium in ordine ad locum intelligit, sed de positione partium inter sese, f definitiones ab eo ibidem assignatae euidenter ostendunt Vltimo desiniri possunt hac ratione. Raritas est qualitas ut
se a ficere eorpus , ut ex eim a sectione mairerem magnitudinem, etia dim Mibnes habeat sub eadem materia, is quamlitate. Densitas era, qua ius via sis afficere cor - , ut ex a semesae eivi mo, iorem habrat magnitudisem , vel minores dimensiones bub eadem materia,'quantitate. Quas definitiones deductis ex Aristori4. Physteri. 34.& 8S. attulit Dahom. l. p.q. yr art. 3.ad I. his veribis comprehensas e me autem est rarefieri stibeer, materiam eanidem accipere maioris dime mes; & eenseri debent essentia
Ies 3 qhi inutiant ir per verum genus raritatis,quod est quali tas , & pex ordinem ad estectum formalem, atque primarium
eiu ς. ut si definiamus albesinem dicentes : Albe in qualitas
s s Secundo notandum est 'qued eum essentia quin iratis eonis fistat in taxensione partium, secundum molem, vel'magnitudinem , ita n una sit extra aliam, δέ euilibet debeatur distincta pars Ioci, perfici potest quantitas in subiecto atridentaliter se eundum hanc extet,sionem, sicut qualitas perficitur aecidentaliter secundum intensonem,quamuis diuerso in OI quia qua
litas perficitur per additionem partium gradustum p retiantium ad entitatem eius,qtiantitas veris perfieitue secundum ex tensionem sine additione nouae partis pertinentis ad entitatem eius di, sed ex eo quod assicitur qualitatibus procedentibus ex tali temperamento tubiecti, quae sunt raritas 3c densitas, quarum ratione accidentaliter crescit extensio, vel magnitudo . eius.Et ratio huius disterentiae sumitur ex diuersa natura quantitati s ac qualitatis, nam eum essentia quantit iis co stat in extensione partium, apta est magis dilatari, ves contres , se-
Oandum partes, quas iam biset ctu per dueptum alicuius
344쪽
Cap. V. Tract. A rarefact. III. 3 23
extrinseci, ratione cuius maiorem extensionem acquirut, quod
non habet qualitas;non enim perfici nata est,nisi per partes de nouo educendas de potentia subiecti, ut per se est manifestum. Et ex his intelligitur sensu, quorumdam verborum Daho. Ir. q. 2. art.2. ad I. quibus asserit, quantitatem augeri in his,qitae rarefiunt,per intensionem,abique noua additione,quod dissicite visum est multis eius interpretibus, ex eo quod quantitas non suscipit magis & minus, id est, intensionem , & remissionem, ut ὸocet Aristoteles in praedicamento quantitatis: ergo non potest cite verum, quod augeatur per intensionem in rarefactione.Sensus tamen D.Thom.non Oaret veritate,& proprietate,i uxta hanc nostram doctrinam; nam cum extenso quantistatis augeatur media raritate, quae est qualitas habens gradus intensionis in subiecto, vere, & proprie dicitur augeri per intensionem, non propriam, sed raritatis eam afficientis, & augentis eius extensionem.
Ex hac do strina manet explicatus effectus formalis prima- is Trius raritatis & Mnfitatis,qui non est aliud, quIm constituere
corpus rarum, vel densum; hoc est,sic eum afficere, ut ex tali esse formali maiorem, vel minorem habeat extensionem accidentalem partium inter sese, quae non est stud, quam maior, vel minor magnitudo,aut molles, seu maior dimensio sub eadem materia & quantitate.Deinde colligitur id,in quo decepti sunt authores secundae opinionis,nempe in eo, quoὸ ultimum, atque remotum effectum ratitatis posuerunt pro essentia eius, nempe maiorem extensionem localem , vel maiorem praesemtiam. Quod a priori potest probari esse falsum hoc argumento ex eadem doctrina deducto. Prius intelligitur quantitatem habere maiorem extensionem partium inter lese, maiorεmque magnitudinem,& mollem, quam intelligatur habere maiotem extensionem in ordine ad locum, maioremq; praesentiam;nam haec ex illa oritur tamquam effectus ex causa:ergo prius intelligitur,sed eo ipso, quod habet maiorem magnitudinem, sine ditione nouae partis, intelligitur rarefacta, quia non potest intelligi habere maiorem lagnitudinem in se seclusa additione partis,nisi per rarefactionemrergo raritas non consistit iumaiori extensione locali,sed in alio priori. Tertio colligitur; quidnam sint rarefactio & condensatio,
vel in quo conustat essentialis ratio earum. Est enim rarefa- ctio mim alterationκ per sie tendens in raritatem; & condensatio motin aeteration ι per se tendens in densitatem 3 caetera enim, quae per rarefactionem & condensationem fiunt, non pertinent
ad essentiani earum, sed vel , aterialia sunt, & ideo con-
345쪽
31s Lib. I. Pegeneratione corrui.
notantur per illas, ut dilatatio partium , disiuiactio , vel eon.
iunctio maior earum , maior citam multitudo partium eiul-dem materiae, & quantitatis sub min i magnitudine , remotos quosdam cstectus continent ex eadem quantitate his qualitatibus affecta prouenientes. Vt maiorem extentioncm loca- 'Iem, vel maiorem praeientiam.
Vltimo colligitur,raritatem, & densitatem pOile este in cor-lore non extento in ordine ad locum per potentiam Dei absisutam ; quia extensio maior in ordine ad locvin est effectus quantitatis rarefactae , & distinctus ab ca ex natura rei ; ideo potest ab ea lepaiari, & vere separatur in corpore Chii iri in Eucharithia ex immii, cum sua raritate & densitate naturali, α sine ulla extensione ad locum. Ad argumentum primae opinionis neganda est minor, quod partes corporis non possint fieri inuis & minus distantes inter sese, nisi per penetrationem,nam per rarefactionem,& condensationem possunt,quia sic asticium tur ab his quat itat ibus,ut maiores,vcl minores dimensiones recipiant,maiorem, vel minorem magnitudinem, vel molem habeant,&sub a maiorem,vel minorem multitudinem partium,& tandem maiorem, vel minorem extensonem in loco. Quae omnia constant in aere & aqua , quibus si duo vase aequasis mensurae eis repleantur, constat maiorem multitudinem para tium habere aquam, magisque inter sese coniunctas, quam aegsne penetratione. Is ' Ad primum argumentiim secundae opinionis negandum est antecedens , quod raritas & densitas non sint qualitates, etian ex mente Aristot. qui tam expresse eas connumerat inter secundas qualitates duobus illis locis citatis, sed quoniam muIta operantur in subiecto , ideo de illis loquitur diuersis in locis secundum diucria,ex quibus illud eis magis ad sensum manifestum,quod partes corporis magis,vel minus ciisiunctas, vel coniunctas cflictant inter sese,quod est talem positionem inconti. nuo illis conferre,vel diuersam,& ratione huius estectus materialis non pertinentis ad earum essentiam, nisi tamquam con- notatum, sicut pertinet subiectum ad rationem accidentis in concreto significati,ioquitur de illis in praedicamento qualitatis: in aliis vero locis eas considerat sub propriis rationibus,&cstectibus formalibus,atque primariis ii & ideo inter qualitates sensibiles eas connumerat. Et in eodem sensu intelligi debet testimonium D. Tho m. cum in aliis a nobis citatis de illis loquens sub propriis rationibus explenius doceat esse qualitates. Ad primit argumentii concella maiori, quod non sunt muItiplicandae entitates sine urgenti accestitate, negada est minor,
346쪽
quod nulla urgear necessitas ponendi qualitatein, quaesit rari etas, vel densitaS, praeter maiorem extensiionem localem corporis,aut maiorem praesentiam : quia non cit tutelligit ille , quod corpus immutata prorsus quantitate habeac malorum Uxtcnsionem localem: quare necetiaria est qualitas aliqua irae ce dens, per quam sic assiciatur, ut maiores dimensiones acquitar, maioremque magnitudinem, a qua procedat maior extensio localis,& maior praesentia : haec autem qualitas non potest esse prima nec temperamentum primatum,quia illa: rcmotum tantum fundamentum esse pollinit maiorum dimensionum : cum per eas, vel earum temperamentum , non ordinetur proxime corpus ad illas,& multo minus ad extensionem localem , sicut nec ordinantur proxime ad motum locatum, per quem producitur localis praesentia, . PAR vltimum concedenda est etiam maior , quod per coirit pressionem digito factam condensetur aer in vite inclus uni sed minor neganda , quod per tam leuem aistionem producaruiqualitas:quia si leuis est actio,leue est etiam corpus aeris,& facile comprimitur,parua est etiam raritas,quae produci rar, sicut solet in subiecto nimis disposito,ur in stupa leuissima quaedam scintilla calorem & slanimam producere. Et quod tandem de impulsu obiicitur,quod non sit productitius alterius qualitatis, sed solius motus localis, dissicultate careti quia impulius non producit raritatem per se,i ed per accidens, medio motu loeali, cuius est prindipium per se,sicuc etiam solet pioducere calorem per accidens, in quantum motus localis est causa per accidens caloris in corporibus calidis.
corpiu partium. cui nihil materia, hec quan ita is . altatur,posit fieri magnum sine rarefactione per potentiam Dei absolutam. P Rima opinio concedit esse possibile. 1ia Llagister senten- itiarum in 1. d. I g. cap. s. Duiand. ib talem. q. . Athentina art. .Henric.quodlib. .q.9.AltisiodoI lib.q. summae q. ae viritate humanae uaturae, AEgid.quodlib. . . it. i I. pro qua reseruiit tiret iam nonnulli expositores sacrae Scripturae,ut Nissen.oratione 3 de insurrectione,Hugo de sancto Victore lib. I .de sacramenti S p.6.c.vit.Nicolaus de I.yra in cap. i. , ne s. Probat Duiand. P imo, quia si coipus p.ri linam, cui non additur mater ia, neque
347쪽
318 Lib. I. De teneratione ct corru'. '
quantitas, non posset fieri magnum sine rarefactione, ideo enset, quia non pollet tale corpus maiores dimensiones accipere, nisi per rarefactionem; sed hoc est fallum:ergo nulla reperitur implicatio contradictionis. Probatur minor,quia maiores, vel
inuiores dimensiones acquirere corpus, prouenit a quantitate,& ad illam pertinet,sed rarefactio tendit ad qualitatem,quae est
raritas:ergo sunt mutationes realiter diuella,sicut quaptitas,&qualitas realiter distinguuntur , & ideo poterunt separari per diuinam potentiam,& corpus fieri ex parito magnum per productionem maioru dimentionum,nulla existente raresectione.
Secundo, quia Deus potest facere , quidquid potest materia
recipere,siue per potentiam naturalem, vel obedientialem; sed magmun , dc paruum sunt in potentia naturali materiae respectu agentis naturalis,& in potentia obedientiali respectu agentis supernaturalis: ergo potest Deus constituere materiam, vel
eorpus,cui nihil addatur sub quibuscumque mapnis dimensi
nibus absque rarefactione.Probatur consequentia,quia magna dimensiones non minus sunt in potentia eius. obedientiali, quam quantitas, a qua procedunt. : ,
I 61 Tertio,quia corpus,eui nihil additur, potest aequirere maiores dimensiones ex eo,quod partes eius separentur inter sese, & ponantur in diuerso situ, Sc positionei,sed Deus potest paries
corporis sic separare sine rarefactione:ergo poterit tribuere tali corpori maiores dimensiones sine illa. Probatur minor, quia difficilius est,corpus existens in uno loco ponere in altero,non relicto ptiore, quam separare illud ab alio corpore, cui erat loco coni anchum, sed valde probabile est, non repugnare primum ergo nec repugnabit secundum ; quare poterit Deus paseres corporis sita & positione intor se coniunctas separare sine ulla raresectione:praesertim cum Ois separatio non sit effectus raritatis,sed quansitatis:per separationem vero partium acquirit corpus rarefactuin maiorem magnitudinem, & malo res di mensiones,fitqite ex paruo magniam ergo poterit fieri magnum sine rarefactione per potentiam Dei absolutam. Secunda opinio tener,contradictionem implicare,qudd par uum corpus,cui nihil materiae, vel quantitatis additur,fiat ma
Dionys in eadem dili. Sonrin. 8. Metaph. q. .quani sequuntur Conimb. licet ex parte videantur etiam sequi oppositam.Et haec videtur nobis probabilior,& tenenda. ' Probatur teltimonio expresso D. Alig. I s. lib. de Genes ad literam
348쪽
literam cap. vlt. ubi agens contra Tertullianum, qui putabat animam nostram crescere,& maiorem fieri,sed numquain posse diminui,ita ait: Leuid autem absurdim, quam putare, utam essecor', manente natura βια quantitare, quod undique e restae,nisi
rarestat 3 Nec loquitur hie Sanctus, ut aliquis purare posset, cundum communem ordinem rerum,sed de impossibilitate in .lis effectus per quamlibet potentiam; quia si sic non loqueretur,nihil plobaret contra Tertullianum, qui dicere posset, per diuinam potentiam crescere animam,etiam si nihil ei addatur,
Probatur etiam ratione D. Tho. in posteriori loco citato, Ic3 quae talis est. Magnum,& paruum non pertinent ad essentiam materiae, vel corporis secundum substantiam considerati, sed extra illam sent,ira tamen, ut in potentia sit ad unumquerergo implicat contradictionem crestere,vel maius fieri, nisi mutatis dimensionibus de minoribus in maiores mutatio vero circa d mensiones duobus tantum modis fieri potest, videlicet per additionem quantitatis ad quantitatem,aut quia cadem materia, vel corpus sub eadem prorsus quantitate manens suscipit ma tores dimensiones additio vero quantitatis nulla fit, ut supponimus : ergo solum potest fieri mutatio circa dimensiones, ita ut maiores sitscipiat idem corpus sine ulla additione, hoc a tem est i possibile sine rarefactione:ergo reprenat tale corpus fieri maius sine illa. Probatur minoriquia proprius , atque m malis estectus raritatis est, rarum corpus efficere, sicut albedianis,inicere illud album; sed rarum corpus definitur ab Arist tele, modmaiores dimensiones pusicipiat sub eade materia ct quam r1tat .lib.Phystrat.8 .ergo repugnat maiores dimesiones suscipere nisi per rarefactione,& ex cosequeri maius fieri sine illa. Pro selutione argumentorum notandum est,quod tota diffi- Icultas huius quantionis consistit in hoc an per sbiam raritatem,vel densitatem, aut per sbiam rarefactionem, aut condensationem fieri possit, ut partes corporis sine discontinuatione magis separentur inter sese, & ut idem corpus sub eisdem dimensionibus maiorem habeat, vel minorem multitudinem partium, vel etiam possit fieri sine his qualitatibusma si solum per has qualitates fieri possit contradictione implicabit,qu/d corpus paruum,cui nihil additur, vel detrahitur, fiat magnum, Vel
magnum paruum,nisi per rarefactionem, vel conden lationem. Pr matur euidenter consequentia,quia corpus paruum, cui ni hil additur,no potest habere maiores dimensiones,Vel minores, necesse occupatiuum maioris,vel minoris loci,nisi partes citus
magis inter se separentur, vel coniungantur, & sub ci dc m
349쪽
diniensionibus maior,vel minor multitudo earum contineatur: ergo nec potest fieri ex paruo magnum, vel ex magno paruum sne his. Si vero possint magis separari partes, vel coniungi, remaior multitudo earum, aut minor lub eisdem dimensionibus
contineri sitie his qualitatibus, etiam poterit sine eis fieri magnum,uel paluum per potentiam Dei absolutam Et prima opinio tenet,sine his qualitatibus fieri posse, nolira vero omnino negat; quia licet non sit effectus sormalis raritatis maior separatio partium,vel minor multitudo earum labris de dimen- tionibu ; sed effectus formalis sit, sic esse affectum corpus, ut maiores dimensiones suseipiat sub eadem materia, & quantit
te simul tamen, ac necessario connotantur illa Sc ideo nec este,
nee intelligi potest sine illis, sicut effectus formalis albedinis non potest intelligi sine corpore. Ideo omnino negandum est, quod possint paries separari inter sese sine discontinuatione; vel minor multitudo earum sub eisdem dimensionibus contineri nisi media raritate, & consequenter quod possit corpus paruum, cui nihil additur, fieri magnum sne rarefactione per
potentiam Dei absolutam. Ad primum argumentum Durandi, concessa maiori,distinguenda est minor, quod maiores dimensiones accipere corpus necessario sit effectus quantitatis nam vel est effectus maio- vis quantitatis , ut patet in corpore, quod augetur, vel eiusdem tali modo dispositae, videlicet per raritatem, cuius pro prius effectus sormalis est, sic disponere corpus,ut per eamdem quantitatem maiores di meusiones habeat; quid sit autem habere,vel accipere maiores dimensiones, prosecto non est aliud, quam esse occupatiuum maioris loci, vel ei deberi maiorem extensionem in ordine ad spatium, & maiorem praesentiam l calem: Et quod dicitur, rarefactionem terminari ad qualitatem distinctam realiter a maioribus dimensionibus , etiam est concedendum,sed negandum id,quod insertur, nempe posse separari per potentiam Dei absolutam has duas mutationes, Videlicet rarefactionem, & aequisitionem maiorum dimensionum : quia licet maiores dimensiones distinguantur a rarefactione realiter,non tamen sicut una res ab alia,sed sicut modus a re : & ideo distinctione reali modali, quam solent vocare ex
natura rei;tiam maiores dimensiones sunt modi eiusdem quantitatis rarefactae, & propterea comparantur, sicut ad quantitarem,sic etiam ad raritate fratione cuius,ut formae sic afficicntis quantitatem ei conueniunt,veI eam sequuntur) tamquam modi;repugnat vero modum separari a re , quam modificat , cum intrinseca ratio eius sit actu modificare.Et exemplum adducera
350쪽
possumus in materia valde simili: nam maiorem quantitatem acquisitam per nutritioncm sequitur extensio corporis ad maiorem locum, & motus localis extensionis multur motum augmentationis ι & etiam extensio ipsa ad maiorem Iocum di 1 inguitur realiter a itiatori quantitate, atque etiam motus t calis, per quem acquiritur, a motu augmentationis ,δc tanten repugnat prorsiis dari in rerum natura talem extensionem , Stalem motum localem,sine maiori quantitate,& sine augmentatione,quam sequitur,quia maior illa extenso modus est ni loris quantitatis, & talis motus ad maiorem extensionem lo. calem modus augmentationis, qui non possunt dari in rerum natura, ctiam per potentiam Dei absolutam sine maloti illa quantitate, & motu illo, vel mutatione augmentationis, per quam acquiri debet. γItaque in rarefactione quatuor reperiuntiar. Primum est, at teratio ipsa per se primo terminata ad raritatem, & haec est ratefactio;secundum, maior moles, aut magnitudo, vel maiores dimensiones corporis, quas raritate affectum acquirit; & haec
explicantur ac intelligutitur per hoc, quod eadem quantitas raritate affecta est oecupatiua maioris loci, vel spatij. Tertium, maior separatio partium inter sese sine discontinuatione , α sim it minor multitudo partium, vel inateriae sub maioribus
dimensionibus;& hoc tertium tamquam materiale necessariis concurrens ad secundu connotatur per illud, sicut corpus con- notatur per hoc nomen album. Postremum, maior extensio
aettialis ad locis, vel maior praesentia localis:&ex his quatuor, primum non potest ullo modo separari a secundo;quia rarefactio non potest dari sine suo termino per se, qui est raritas, nee raritas potest intelligi in corpore line ordine ad maiores di, mensiones eius, nec maiorcs dimensiones in corpore, cui nul lasit additio sine ordine ad raritatem se inicientemmecetia duo haec possunt leparari a tertio : quia licet materiale sit respectueorpori rarefacti, quod partes eius magis separatae sint inter se, atq; etiam quod corpus ipsum rarefacti im minorem habeat multitudinem partium sub eisdem dimensionibus:connotantur
tamen nomine concreto rarefacti,sicut corpus connotatur nomine albi, quod satis est, ut repugnet et se sine illo. Tria vero priora non implicat contradictione 1 eparari a quarto: luia non1blum iunt res distinctae, atque etiam iratura priores, ut statim explicabitur,sed nec habent essentialem dependentiam ab eo. An vero pro his quatuor ponendi sint quatuor motus reali- i s ter distinisti,non est ceruiui inter aut hores, sed quidam ex his, qui dicunt, rarefactione non vile aliud, quam motum localeae,