R.P. Antonii Ruuio Rodensis, ... Commentarii in libros Aristotelis Stagyritae de ortu, & interitu rerum naturalium; seu de generatione, & corruptione earum ... _ Nunc primum in Gallia editi. Cum duplici indice, ..

441쪽

422 . Lib. I. Degeneratione com t.

valde esse rationem de motu exhalationu ad fugiendum contrarium, qui eum non ordinetur ad bonum comune totius uniuersi,nec fiat a natura uniuersali,vel uniuersalibus causis,necesi

sario fieri debet ab aliqua causa particulari extrinseca impellante talia corpora ad motum cotrarium suae natura & ex Corsesequenti verε, α proprie vicitentum : talem autem causam impellentem dari repugnat, ut probauimus,& ideo impossibilis reputanda est talis fuga exhalationum.& solum conficta ad est, 118 giendam dissieultatem argumenti. Et si dicatur secundo, experientia constare, quod quaedam corpora moueantur ad fugiendum suum contrarium,ut si papyrus oleo perfusa, igni applice tur, statim ae comburi incipit, mouetur oleum ad praesentiam igitis,quasi flammam eius fugiens. Et si viride lignin approxi- metur igni, videmus humorem quemdam a partibus internis eius effuere quasi vim eombustivam ignis fugiens. Et tandem gutta aquae claras supra tabulam, vel aliam rem siccam, siccitatem rugiens reducit se in figuram globuli per motum localam suarum partium: & hane fugam arripiunt corpora grauia, . Quae dissicilitas mouentiu : ergo facilius potest intelligi, quod exhalationes sua natura leuillimce,& quae facile moueri possum versus omnem' differentiam loci moueantur ad praesentiam sertioris contrari j praesuriim , ut propri iis corruptionem em giant. Respondeo his experientiis non probari , quod unum corpus possit moueri ad praesentiam eonrrari j, ut ea ugiat propriam corruptionem , nam ii semel hoc admittatur, euidenteriequitur quodlibet corpus habens contrarium ad praesentiam

eius moueri, ut corruptionem eius fugiat. Probatur consequentia, quia si praesentia contrarii sortioris est sussiciens eat sa Ane per motum localem quotiel cumque fuerit fortius contrarium praeuens mouebitur ipsunt fugiens: quod constat esse falsum , cum aqua non moueatur , ctiam si ab igne sit circum-lcripta ,& nimis calefacta. Sed dicunt authores isti virtutem hane se mouendi ad fugiendum contrarium , non esse in quibuscumque corporibus, sed in qilibusdam tantiim leuioris naturae, quae ideo facile mouentur versus hanc, vel illam partem , & tales e se exhalationes, aut vapores e, & propterea eis conceditur talis virtus. Haec tamen solutio ex argumento Eo-

rum euidenter erobatur falsa ; nam oleum ad praesentiam ignis. y ouetur, ut ipsi obi jciunt, quod constat graue corpus, ac de sum esse , & magis dcnsum, quam aqua , quae tamen non nio' uetur ad praesciuiam ignis: ergo falsum est, quod haec virtus se mouendi ad praesentiani contrari j tribuenda sit solis corporibus leuiori naturae , sed vel omnibuK vel nullis lxibui deber,

442쪽

cum obsistentia contrari j fortioris eiusdem rationis,& efficaciae sit respectu omnium. Et ita neganda omnino est talis vir- II tus motiva omnibus corporibus, quia re vera nullum est , siue leuioris,sive grauioris naturae, quod contrarium fugere possit, vel propter eius obsistentiam moueri. Ad experientia vero adduistas in argumento respondeo , oleum non moueri ad fu τiendum contrarium , sed quia rarest per actionem eius ; re Ideo paries eius dilatantur,ac se extendunt ad maiorem locum, praesertim versus illam partem papyri nondum combustam, petquam facile elabuntur: nam verius ignem non possunt se ex-rendere , quia illa pars papyri combusta est, & cum ea aliquae etiam partes olei. Humor vero ligni ad externas partes eius confugit,& ipse etiam rarefit ab igne, & ideo partes eius dilarantur,& per poros eiusdem ligni elabuntur,quos etiam dilatat ignis, & ideo maiorem locum tribuunt humori, ut rarefactus possit usque ad partes externas te extendere,& per eas decurrere. Vltima vero experientia de gutta aquae facilius explicatur; nam aqua sua natura est eorpus sphericu , cuius partes naturali inclinatione mouentur ad proprium centrum,ut saltem quantum fieri possit,propinquiores ei fiant,& propter Vtrumque cadens supra tabulam oraesertim siccam,quae ratione siccitatis resistit dilapsui aquae supra se reducit se ad figuram sphericam.

Nostra igitur sententia duo asserit primum est,actionem an- Ixotiparisti eam, per quam intenditur qualitas infirmioris contrarii ad praesentiam sortioris circumobsistentis non esse tribue dam eidem contrario soniori tamquam causae per se, sed solum ramquam causae per accidens illoc est,tamquam remouenci

impedimenta, ut talis intensio qualiratis producatur ab aliqua causa per se , vel tamquam melius disponenti, vel applicanti causam per se ad productionem eius.Primum probat euidentes argumentum illud pro ratione dubitandi propositum,quia repugnat unum eontrarium habere virtutem productivam alterius; cum potius habeat destructivam : ergo repugnat quod sit causa per se intendendi formam eius , quod est eam perficere. Secundum vero statim explicabitur. Qiao supposito quaerenda est eausa per se talis intensionis. Ideo secundo asserit nostra sententia, causam per se talis in- tittensionis formae debilioris contrari j aliquando esse intrinse-cam,videlicet propriam naturam,uel substantiam eius expeditam ab extrinsecis impedientibus:si qualitas quae intenditur,st ei naturalis:aliquando extrinsecam, si qualitas, quae ei imprimitur, et in eo intenditur,sit c ontraria naturae eius.Vtrumque

explicabitur simul cum mode , quo id fiat eisiacm experientiis,

443쪽

- 424 generatione ct corrupti

de aquis putealibus,& similibus.Nam aquae puteales calidiores sunt in hieme, di cum calor non sit naturalis aquae, sed contrarius suae naturae, non potest habere caulain intrinsecam ex parte eiusdem aquae, sed extrinseca quaerenda est, & sic inue-- nienda. Nam Sol sua virtute maxime vigente in aestate, maximam quoque calidarum,atque siccarum exhalarionum copiam extraxit ex partibus terrae subterraneis; sed non omnes potuit usque ad externas partes aeris eleuare, quia aduentante hieme, & eodem Sole valde a terra elongato , aere ue proinde frigescente ,&circumobsistente easdem partes terrae subterraneas,pori eiusdem terrae , qui sunt quasi viae, per quas ex lialationes illae sursum mouentur, atque eleuantur, nimia frigiditate aeris constringuuntur, & ita nullus patet exeundi aditus eisdem exhalationibus, sed coguntur non quidem stigere,neque talis fuga, setiam si possibilis foret necessaria est; sed in eisdem locis permanere,& cum sua natura sint calidae, per se producunt calorem in eisdem partibus subterraneis, quibuS co iunguuntur, atque in aquis in eis existentibus. Et eodem modo assignanda eii causa maioris caloris in stomacho residentis hiemali tempore, ratione cuius citius, & melius praestat conco-11'ionem ciborum.Nam a frigore circumobsistente magis comprimuntur partes corporis , & impeditur exitus, vel resolutio spirituum vitalium calidorum,& ideo calor naturalis,cui coniunguuntur , magis viget in stomacho. Ex opposito vero emdem aquae pii.eales frigidiores sunt aestiuo tempore , quia vigente calore Solis in aere externo circumobsistente exiccantur, & rarefiunt, ac dilatantur eaedem partes, & pori terrae ; &quasi via aperitur exhalationibus, ut exire possint, & motu naturali sursum tendere ; & ita relinquuntur subterraneae partes.& aquae in eis degentes quasi expeditae ab extrinsecis contrariis;& cum sint ex propria natura frigidae, facile se reducunt iunaturalem stipiditatem, expellentes a se calorem ex consortio earumdem eynalationum contractum. Et ita assignatur causa

per se intrinseca intensionis frigoris, quae est propria naturae

aquae,a qua naturaliter emanat. Et eodem modo redditur causa, ob quam stomachus in aestate frigidior est, & non ita cito,

nec ita bene praestat ciborum concoctionem , quia nimio calore aeris circumobsistentis dilatantur partes, & pori viventis corporis , & via aperitur spiritibus vitalibus exeundi, per maiorόmque resolutionem corum permanet frigidior stomachus. Similis est etiam ratio propter quam modica aqua a fabris seserariis supra prunas formacis iniecta magis eas incendit, & su- .pra partes calcis eas magis calcfacit, α in vapores calidos r

444쪽

soluit;nam aqua sua grauitate deprimit, ac detrudit partes sui tiliores,&citidiores prunarum , dc calcis ; illisque impedit exitum ; ibidemque sic depressae condensantur , & fortiores

fiunt ad intendendum maiorem calorem aliarum partium λ-lidarum, atque etiam ad resbluendum maxima ex parte mleem in vapores calidos. Et tandem ex eadem doctrina redditur causa per se, propter quam aqua noctu infrigidata tempore aestiuo , & paruo tempore mane exposita radiis Solaribus magis infrigidatur,nam aer eam circumstans calore Solis rare- sit, & se extendens versus vas aquae inducit vapores frigidos

circumobsistentes partes aquae a quibus frigiditas eius per se intenditur. Et ex eadem doctrina solui possunt plura alia problemata , hae sola distinctione considerata, nam vel subiectum , cuius qualitas intenditur per antiparistasim, vel obsistentiam contrari j habet principium radicate in se, a quo di- manare possit talis qualitas, sed impeditum ab extrinsecis contrariis , & tunc a remouente immimenta illa procedit intenso tamquam a causa per accidens: a natura vero eiusdem corporis se reducente ad intensionem eiusdem qualitatis na- ituralis tamquam a causia per se et atque etiam ab aliqua alia causa coadiuuante eiusdem naturae, si vero qualitas producenda , vel intendenda non sit naturalis corpori, vel non sit na- turalis in tali gradu intensionis, tunc procedit intensio eius. dem qualitatis, vel prima eius productio tamquam a caua per accidens ab eodem' contrario , cuius Occasone detinetur, approximatur, rarefit, aut condensatur, vel melius disponitur aliqua alia extrinseca causa habente virtutem producendi, vel

intendendi talem qualitatem, & ab hac procedit intensio tamquam a causa per se, nam in his effectibus isnper est quaerenda aliqua cautia particularis, & per se,nec recurrendum ad Pri' mam quantum heri possit.

I AESTIO VIII.

qualitas in medio existim intendatur per reflexionem, or a qua causa'

Eflexio in rebus Physicis, atque corporeis solis corporibus I εconuenit, ex eo quod ab aliis impediuntur, ne in suo motu ulterius procedant:se autem impedita coguuntur retrocedere eadem vi, qua motu directo in suum terminum tendebant:quod patet in pila,aut lapide proiectis:nam si corpus aliud sistens eis occurrat eadem vii qua vi erius proeedetrent iu

445쪽

is Lib. L De generatione corrupi.

suo motu directo, reuertuntur , dc motus iste reuersionis vocatur reflexio, quae per quamdam transsationem , vel similitudinem tribuitur qualitatibus, dum virtute agentis producere tur in tota sphaera suae activitatis: sed in ipsomet extensionis motu solet eis occurrere corpus impediens directum earum progressum,& a tali corpore, quasi repercusis retrocedunt,vel 'Teuertuntur, non quidem migrando de subiecto in subiectum, quia hoc repugnat aecidentibus, sed ita ut in partibus medi, in quibus per motum directum productis fuerunt, intenda

tar: & huius reflexionis habemus exemplum in lumine producto in aere quali per motum directum procedentem ab aliquo luminoso, ut a sole: cuius virtute extenditur lumen per aerem : sed dum sie extenditur motu directo illuminationis occurrere solet corpus opaeum, ut speculum, a quo impeditur transitus eius ad ulteriores partes aeris, ad quas transiret per eumdem motum directum : lumen vero sic impeditum, quasi Tetrocedit, ac reuertitur, vel reflectitur supra se; hoe est , ad partes medii aeris; in quibus iam fuerat productum per m tam directum, non tamen ita reflectitur, ut eadem pars luminis, quae pertingit parietem, aut speculum recedat ab illa parte subiecti, in qua inhaeret, sed retrocedere dicitur, quia ratione eorporis opaci, a quo impeditur, ne ulterius transeat, vel Re p odueatur in ulterioribus partibus medii cum tanta intensione, videtur se intendere in prioribus partibus eiusdem medii aeris, in quibus suit iam productum per directam illuminationem;de hae igitur reflexione duo quaerimus. Primum, an vere, & realiter intendatur per illam qualitas in partibus anterioribus medii, in quibus producta iam suerat per directam illuminationem. Secundum, supposito, quod realiter intendatur,an a se ipsa,vel ab alia causa procedat talis intensio, & quaesit eausa illa. Loquemur autem maioris claritatis gratia de reflexione lucis tamquam de notiori, intelligetes de caeteris qualitatibus secundum proportionem omnia, quae de eius reflexione dicentur. Vt autem reflexio lucis fiat, non sufficit interpositio cuiustibet corporis, sed requiritur, ut sit corpus opacum , densum, ac tersum: & quo persectius has conditiones habuerit, eo maior in eo fiet reflexio lucis, caeteris paribus ex parte luminosi, quod non debet esse adeo exiguum: ut vires ei deficiant ad reflexionem: sed alicuius virtutis notabilis. Alta igitur desectu utriusque conditionis non est causa reflexionis, sed aqua ratione densitatis alicuius reflexionis causa esse potest,& maioris terra sed ea corpora sunt ad reflexionem aptissima, quae non solum opaca, tersa, ac densa sunt, sed etiam per- , Iucida

446쪽

I kla, ut vitrum, crystallum, & maxime omnium metalla ex- pollita;quibus expolitis: Duae stant extremae opinivnes-hae re. Prima eorum, qui negant qualisatem intendi per reflexionem; sed lumen productum ia superficie eorporis opaci intensius apparere aiunt ob

densitatem,& tersitatem eiusaean corporis, ratione cuius producit quosdam effectus aequi eos maioris perfectionis, quam possit producere lumen existens in medio, quamuis utrumquest eiusdem intensionis , ut Iumen, quod producitur in speeu lo, producit per reflexionem radiorum calorem m is intensum, quam producere possit lumen medii; dc aliquando contingit , ut tot radii concurrant, quod eorum virtute produc tur ignis, ut experientia eompertum est: ideo ratione eiusdem

densitatis, & tersitatis speeuli lumen in eo productum fortius mouet visum per species intentionales a se emissas, quam moueat lumen inedi jac haee est eausa propter quam apparet inten sus,lieet vere non sit intensius in superficie corporis opaci,aut in pariibus medii proximioribus, quam in reliquis. Haec tamen sententia falia probatur;primὁ,experientia,quia sensu pesecipimus persectius esse lumen in partibus proximiotibus sp euli,quam in remotioribus,aut quam in caeteris partibus aeris. sed hoc no potest procedere ex maiori densitate corporis, quia aer non baiat maiorem densitatem in his partibus, quam iareliquis , nee potes lumen videri perfectius in eis propter densitatem,aut tersitatem corporis opaci, quia densitas ratione sui non est per se visibilis: ergo nec potest esse causa,vi lumen. quod est per se sensibile, periectius appareat. Vnde cum per- IRI sectius iudicetur per sensum, necesse in maiorem persectionem , vel intensionem in se habere. Probatur deinde ratione; quia lumen,& aliae qualitate in quibus reflexio esse potest. iant virtutem produeendi effectum ad tantam distantiam. quam vocamus propriam liueram activitatis earum: ergo si impediantur,& ressini possunt:sequitur non minus posse me-ctum prodiicere per actioncm reflexam quam possent per dit cham. Qirare sicut possent producere aliquem gradum in ulterioribus partibus,si no impedirentur: necesse est eumdem posse producere in anterioribus : & ex consequenti intendere lumea productu per actionem directam in eis. Et si dicatur diuersam

esse rationem,quia in ulterioribus non erat productum lumem.& ideo poterant illud in eis producere: in antelioribus veros iam erat productum per illuminationem directammo soluitur argumentum,qqia lumen iam productum in partibus anterio, ribus intendi potest, non mi das quian potest ita ulterioribus

447쪽

18 Lib. LDegeneratione se eorrupi.

primo produci:ergo non impedit, quin possit per reflexionem produci,& per productionem intendi ; nam virtus agentis potens est lumen medij intendere, & medium ipsum imperfectδilluminatum capax est intensioris luminis,a virtute Vero agentis,& capacitate passi sublatis impedimentis naturaliter procedit effectus in idemmet passum. I 28 Secunda opinio extrema asserit per reflexionem non solum intendi lumen in medio,sed etiam in agente principali,a quo procedit;si tale Mens non habeat si nuriam intensionem; sed determinatam,& quaecrescere potest.Gratia exempli: si luminosum a quo procedit lumen reflexiura,sit Sol habens summam intensionem lucis,solum potest lumen intendi in aere medio per reflexionem radioram eiusdem Solis a speculo. Si vero tu , minosum sit imperfectum, & eapax intensionis, ut lucerna, non solum intendetur lumen medij per reflexionem radiorum eius in speculo factam: sed etiam lumen eiusdem lucernae. Ita

sentiunt Conimbricenses I .lib.de Generatione, cap.9.quaest. I. arti c. I.& probant hoc argumento. Si lumen agentis principalis non posset seipsum intendere per reflexionem, ideo esset, quia luminosum maius non potest intendi a minori, &ideo nec lucerna ab aere a se illuminato , in quo constat minorem

Iucem esse:vel quia reflexio radiorum iacta in speculo,aut radi j ipsi reflexi non possent peruenire usque ad agens principalea

sed neutrum obstat: ergo concedendum est posse intendi i men agentis.Probatur minor,quia si primum obstaret, seque Tetur,nec unam partem aeris magis illuminatam posse illumi-riari per reflexione ab alia parte aeris minus illuminata, quod . patet esse falsum. Quod vero non obstet secundum, probant, quia si reflexio lucis speculo extetidatur usque ad decem palmos, intra illos ponatur lucerna, quae est principale agens: euidens est usque ad illam peruenire radios reflexos, illamque pertingere:ergo intendere possiant lumen eius. Sed haec etiam sententia falsa est,& contraria doctrinae Aristotelis Probo hoc secundum ex cap. aruius libri bi docet, &probat simile non posse agere in omnino simile,quia ex eo sequeretur idem posse agere in seipsum actione univoca: sed

utrumque sequitur cx nac sententia:ergo est contra Aristote-Iein.Probatur minor,quia radij lucis reflexae procedunt ab ipsa lucerna tamquam a causia principali, ut fatentur expresse Patres ipsi Conimbri c. atque etiam totum ipsum lumen productum in medio per directam,& reflexam illuminatione: ergo si intendunt lumen eiusde lucerna ,eadem lucerna intendet pro-yrium tamen,quod est agere tu seipsam,& simile agere in om-

448쪽

nino limite, quod fieri posse negat Aristoteles. Et si dicatur

Artitotelam solum negare,quod simile possit agere in omnino simile,& idem in seipsum actione directa, non vero reflexa, friuola erit interpretatio , quia simile posse agere in omnino simila,ideo negauit Aristoteles:quia inter omnino similia cessat finis proprius actionis naturalis, qui est agens assimilare sibi passummee minus cessat respectu actionis reflexae,quam directae,ut per te est manifestum:ergo utroque modo id reputauit impossibile.Ide etiam posse agere in seipsum, ideo negauit, quia agens principale,&passum apud ipsum debent esse realiter di itincta,ut patet ex octauo libro Physpraesertim in acti ne uni uocaued non erunt minus indistincta in actione reflcxa, quam in actione directa, cum idem agens principale sit passum:ergo in utraque id reputauit impossibile.Quod cnim pars aeris, in qua subiectantur radij reflexi, sit distincta a lucerna, non susticit,quia illa non agit,nisi in quantum illuminatur ab

eadem lucerna per directos radios,atque reflexos.

Quod vero eadem sententia sit falsa, probatur primo , quia

repugnat causam producere aliquem effectum,quem non contineat formaliter, vel eminenter:sed lucerna non continet maiorem illam intensionem, quam dicunt suscipere pet reflexos radios:nec datur alia causa eam producens, in qua contineatur ergo repugnat lucernam intendi per tale reflexionem.

Probatur minor,quia illuminatio siue directa, siue reflexa eshaetio uni uoca:ergo effectus per eam productus eiusdem speciei est cum serma , per qua operatur agens:quare non potest

eum cotinerere eminenter quia causa eminenter continens ef-

.sectu alterius speciei debet esse Quod vero non sit ulla causa aqua contineatur formaliter,non est minus euidens:quia luce na non continet maiorem illa intensione,quam suscipitiam si eam contineret Armaliter, non posset eam suscipere. De corpore Vero opaco, in quo fit resexto,atque etiam de medio ipso illuminato constat eam non continere quia totam intensionem luminis habςnt mendicatam a lucernarergo non possuut

habere maiorem.

Secundo probatur,quia si lucerna posset se intendere per reflexionem, queretur se intendere usque ad summum gradum, quod est absurdum, cum non sit capax tantae intensionis. Sed probatur consequentia, nam si se intendit: supponamus suscipere unum graJum intensionis:quo supposito ita arguo. Lumen lucerne intensum ut quatuor potuit per reflexione producere in se qui nc u gradum:ergo sic in te sum ut quinque fortius eii ad illuminandum : quare sortiores porexit emittere radios ad specu

449쪽

ad speculum,a quo necesse est fortiores etiam vique ad eadem lucernam reuertantur,& lumen eius intendant,& ita usque ad summuin gradum.

Ad argumentum oppositae sententiae concedenda est maior, quod propter primam causam non possit intendi tu uen agenisi eis principalis per reflexionem;nempe, quia luminosum minus non potuit maius intendere:& cum ex hoc insertur, non posse parte medii minus illuminata intendere per reflexionem partem sibi proximam magis illuminatam: distinguendum estinam per L ipsam non potest,hoc est, in quantum minus ill minata,sed in quantum maias lumen per reflexionem sorte a ripit, quia proximior eis corpori, in quo fit reflexio, vel in quin nium per modum unius agentis unitur luminoso princi pali magis intenso.Ex hoc tamen non sequitur posse idem Iuminosum principale intendere etiam per reflexione cuius ratio est nianifesta,quia cum totu lumen productim in corpore opaco,atque etiam in medio tam per directa illuminationem. quam per reflexam, procedat a Iuminoso principali tamquam a causa univoca,& ideo non habeat maiore intensionem illud. qua haec,repugnat ab eo,vel ab aliqua eius parte,ctia per reflexione intedi, quia nihil potest agere vltra uiam persectionem. Tertia denique sententia quorumdam recentiorum asserit produci quidem lumen in solo medio per reflexionem, non tamen intendi;sed efIe aliud numero distinctum ab eo,quod producitur per directam illuminatione.Haec tamen sententia es rius probatur salia,quia diuo accidentia extensa, & pare ab Iuta eiusdem speciei in eadem parte subiecti recepta necessario continuanturn fiunt idem numero per continuatione,ut patet in ealore productu in aqua a diuersis agentibus, immo & diuerso tepore:sed duo illa lumina producta per directa illuminationem,atque reflexa sunt extensa accidentia, & recipium in eade parte medij:ergo fiunt ide numero per cotinuationem

e quanam causa procedat maior intensio luminis producta in medioper reflexionem'

i 3 r posito, quod qualitas intendatur in medio per reflexioneni in corpore resistente factaim,quaerimus a quanam causa procedit per se talis intensioZEt ut disputationis exemplum in eadem illuminatione constituamus,triplex potest excogitarieausa, nempe lumen ipsum in medio productum per directam illuminationem,quod se ipsum intenderet per reflexione a corpore opaco,aut luminosum, a quo mediu illuminatur directe,& lumen producitur in corpore opaco:vel tande lumen hoc in

corpore

450쪽

eorpore opaco,in quo fit reflexio productu Et de primo Gueniunt omnes,quod non fit causa luae intensionis per reflexione factae, quia idc numero agens non potest se intendere:cum tale

intensione non contineat sormaliter,neque eminenter, ut printauimusaergo repugnat lumc in medio productu esse causa sitae inti sionis. aettio ergo de duobus alijs procedit:nepe deprimcipali luminoio,vel de eorpore opaco per lumen in se receptu. Et prima opinio asserit causam intensionis in medio factae per reflexioncm non elle luminosum principalem, sed cor is

opacu ab eo illuminatum.Ita sentiunt ex recentioribus plures.

Quod ut probent,pia ius ponunt, intensius lumen produci in aliqua falle parte coli' ris opaci,ut in aliqua parte speculi,qua producatur u p. utibus medij. Cuius causam esse putant,quia licet desitas,& tersitas speculi potius illuminationi resistat,atq; impediant,ue ulterius progrediatur: ex alia vero parte d sponunt idem subie num ad maiorem intensionem luminis recipiendam in ea parte,in qua illuminatur. Neque obstat uniuersite illud principium ab omnibus receptum, quod agens naturale sortius agit in propinquum,quam in remotum .Ex quo via deretur sequi maiorem intensionem luminis produci a luminoso in partibus med ij sibi propinquioribus, quam in corpore Opaco remotiori . Nam principium hoc intelligi debet ut sit

uniuersaliter veru si proximnm, & remotum sint aeque disposita ad recipiendum effectum ab agente:si vero remotum melius dispositum sit,perfectiorem effectu recipiet, quia per m liorem dispositionem recompensattiu maior distantia. Vnde cum melius sit disposita aliqua pars speculi ratione densitatis, dc tersitatis intentiorem estectum recipere poterit, etiam si re-inotior sit.Sed hoc fundamentum ita explicatu probant exemplo Lunae a Sole illuminatae:cuius aliqua pars magis illuminae

haec inseriora,qinam reliquum corpus eius: ex eo, qiu d maius

lumen recipit a Sole:cuius non potest reddi alia causa,nisi quia astrum Lunae ratione suae densitatis, & tersitatis melius disponitur,ut secundum aliquam sui partem intensius illuminetur a

Sole.Ita ergo in caeteris reflexionibus minorum corporum c5- tingere debet,ut corpus opacum, nempe speculum ratione suae

densitatis, & tersitatis melius dispositum sit ad suscipiendum Iumea in aliqua sui parte,per quam intensiorem potest producere lumen in partibus medij, ad quas reflectuntur radii eius:

alioqui concedendum esset lumen proditi tum in his inferioribus a Luna,non ab ea,lcita sole produci.

Hoe supposito, probat quod maior intesio luminis in medio .no procedat a principali lumine, ut a Sole, vel lucerna primo, quia