R.P. Antonii Ruuio Rodensis, ... Commentarii in libros Aristotelis Stagyritae de ortu, & interitu rerum naturalium; seu de generatione, & corruptione earum ... _ Nunc primum in Gallia editi. Cum duplici indice, ..

551쪽

3 3 α II. Degeneramne corrupti

vi tria agi p in frigidum ut duo, & expellit ab eo frigiditatem:

ergo in eodem sis: eisto exiitentes se expellunt krmaliter.Probatur consequentia, quia eamdem habent repugnantiam formalem in eodem subiecto existentes , ac effectivam in diuersis, sed ratione huius se expellunt efficienter in diuersis:erso r tione illius debent te expellere formaliter ab eodem idc ita in nullo gradu poteruot esse simul. Et certe si simul admittantur in eodem subiecto, sequitur ab utroque denominari, & ita dicetur simul calidum, & frigidum ; sed calidum idem est,aς non frigidum : ergo dicerur limes frigidum,& non frigidii,dabunturque

contradi istoria praedicata in eodem, quod patet este absurdum. Tertio,si qualitates contrariae in gradibus remissis simul esse possunt naturaliter, duo sequuntur absurda , primum, quod idem subiectum moueatur simul motibus contr/riis, ut ii deismus aliquod calidum ut tria, atque etiam ut tria frigidum, poterit simul calefieri ab igne , & infrigidari ab aqua, cum possit simul habere alterum gradam usque ad quatuor utriusque qua litatis,& ita habebit simul motus contrarios, quod videtur absurdum ; quia sicut repugnat idem corpus simul augeri, & de minui , simul moueri motibus contrariis, sursum, & deorsim; non minus repugnare debet, quod moueatur motibus contrariis alterationis. Ablurdum secundum, quod sequitur,est, quod unum contrarium agat in alterum, nullo modo illud corrumis pendo , ut si ignis agat in corpus frigidum v unum, poterit ei imprimere calorem ut sex, nihil ab eo expellendo ; cum frigus ut unum possit esse simul cum calore ut sex ; ideo non necessario expellatur ab eo ; roto ergo illo tempore, quo producit sex gradus caloris aget in suum contrarium nullo modo illud, destruendo. νν Haec sententia contraria est doctrinae Aristotelis, experientiae, rationi. Probo primum,quia Aristoteles c. Io. huius libri docet mixtionem ita fieri, ut elementa per mutuam actionem, de passionem sς corrumpant secundum formas substantiales;sea secundum suas qualitates ad quamdam mediocritatem reducantur i & qualitates ipsi et in eadem medioeritate existentes in materia sint dispositio conueniens pro forma mixti introducenda, δέ ita in eodem mixto permaneant. QMd doeet taceresse in hoc etiam 1 .lib.tem. 8.his verbis:Etprimo quidem et mem ita iram mut-ων. Ex his inum eames , Θ-is qua testa calido quidem factos stirifrigida autem eatido,quando ad medium veniunt. Me enim neutrum, medium autem multi, o, non in indi-ui ibile. Similiser autem o fleeum, humidum , is alia /atia secundum medietatem Deismi eamma, ctos,stari huiusimodi Et

552쪽

Et x. libde partibus animalium cap. I. ubi asserit expresse mi tum componi ex virtutibus elemendorum,nempe calore,frigore, humiditate,& siccitate,& ideo inco permanere quod ut minimum intelligitur in gradibus remissis. Experientia vero probatur falsitas eiusdem sententiae, quia 78 selisu tactus percipimus, quod si aqua tinense calida permineeatur frigidae, attemperatur utraque ; ita ut tota ipsa aqua ex ' utraque resultans, non sit tam calida, nec tam stigida , ac prius. Et si manum calidam adiungamus frigid e , sentimus

illam minus calidam reddi, hanc vero minus frigidam: ergo in utroque casu reperiuntur simul calor, & frigus in minoti gradu, quam prius. Probatur tandem ratione deducta ex simili experientia, nam ignis agens in aquam , remittit frigiditatem eius , non alia de

caiisa, nisi quia imprimit ei aliquid caloris, per quem expellit aliquid etiam de stigiditate eius; non enim posset remitti frigiditas, nisi aliquid eius eorrumperetur: ergo necessario concedendum est dari aliquid caloris in aqua simul eum lagi

ditate eius remissa; sc ex consequenti contraria simul in eogeni subiecto secundum gradus remissos.Huic tamen euidenti argu mento duobus modis solent respondere aduersari j. primo res pondet Gregorius ubi supra contraria applicata ad agendum, ita se habere ut sortius per solam suam praesentiam corrumpat debilius sine productione alicuius gradus propriae formae : corrupto autem debiliori ad praesentia fortioris stati in incipit hoe propriam formam imprimere subiecto , & ita calefit lignum ab igne destructa prius frigiditate vius;non quidem per productionem caloris,sed ad pr lentiam ei us; post vero producto calore in eo ab eodem igne. Haec tamen solutio falsa est, & experientiae contraria. Probatur primum, quia si frigiditas non eor- 7, rumpitur per introductionem caloris: ergo per solam subtractionem concursus illius agentis, a quo conseruabatur: sed euidens est non conseruari unum contrarium ab alio absente, vel praesente, quia contrarietas potias est ratio destructionis rergo non potest corrumpi per sistam praesentiam eius. Probatur consequentia, quia per praesentiam nullum concursum potest

contrarium substrahere, quo conseruaret aliud contrarium, ut

probatum est. Et si dicatur conseruari a Deo , qui ad praeseri. tiam contrari j substrahit proprium concursum, quo aliud contrarium conseruabat, & ideo verum est ad praesentiam contra.

rij corrumpi 1, probatur hoc esse falsum. Nam vel ad praesentiam eontra ij subtrahit Deus suum toncursum simul, vel succcssi. ue , hoc secundum dici non potest , quia cum contrarium iani

553쪽

s 3 Lib. II. Segeneratione est corrupi.

sis praeiens, & non producatur contraria qualitas,nulla est causa successionis; simul ergo concursus subtrahitur, & ideo simul desinit esse tota frigiditas: ergo non potest produci calor successive poti detructionem frigiditatis, quia non habet contrarium in subiecto:hoc autem est contra experientiam, quia se sis percipimus aquam successive calefieri: ergo falsa est haee8o sententia. Probatur praeterea,quia sola praesentia contrari j non potest esse ratio ob quam Deus subtrahat proprium concurium ἔ ergo non corrumpitur contrarium desinente Deo illud conseruare propter praesentiam alterius. Probatur antecedens, quia Deus non conserebat concursum uni contrario , quo conseruaretur propter absentiam alterius: ergo nec eum auseret

propter eius praesentiam, quia seclusa actione non plus obesse potest praesentia contrarii respectu corruptionis alterius, quam absentia prodesse ad conseruationem e constat vero hanc non prodesse ad conseruationem: ergo nec illa poterit obesse,ita ut propter eam concursus a Deo subtrahatur. Et praeterea repugnat naturaliter corrumpi totam seisiditatem aquae ante introductionem caloris , quia fiigiditas aliqua est 'dispositio. necetiaria ad conseruationem eius : non ergo potest sine ulla permanere, sed si per solam praesentiam contrarij corrumperetur, tota deberet corrumpi, quia non est maior ratio de tota,

quam de parte: ergo nihil eius corrumpitur per solam praese

tiam contrari j.

Secunda solutio est Scoti, & Durandi ubi supra, asserentium corrumpi a contrario qualitatem, non per productionem qualitatis contrariae, sed cuiusdam qualitatis mediae, aliquo momdo ei simili, ut quando ignis calefacit aquam, destruit stigiditatem eius, non per productionem caloris, sed alterius qualitatis mediae eatori similis, destructa vero seigiditate ab hac media qualitate introducitur calor in aqua.Haec tamen solutio imprimis ponit tales qualitates medias sine ulla necessitate,vel fundamento, solum δε est igiendam difficultatem argumerui, qaod sufficeret, ut te nitaretur falsa. Deinde est contra rationem, primo,quia talis qualitas media non potest expellere frigiditatem,expulsione formati,nisi propter repugnantiam,quam cum illa habeat ex propria natura ; nam si nullam habet, poterit esse simul eum ea, sicut aliae formae accidentales non contrariae simul esse possunt; quod si propter repugnantiam eam expedit:ergo propter eotrarietatem. Probatur consequentia,quia contrarietas non est aliud,quam specialis repugnantia duorum

in ordine ad subiectum a quo se expellunt, cum sint sub eodem genere;&haec omnia habet talis qualitas media resipcini frigiditatiu

554쪽

clitatis, lupposito, iudit eam expellit sotin aliter, & non expellit

eam si inui, ted paulatim , & per gradus, ut constat expericlitia: ergo permanebit cum ea in Sinaibus remissis;& ideo contraria erunt simul in eodem subiecto. Secundo, quia in habitibus vir - tutum, & vitiorum contrariis non possunt admitti tales qualitates mediae, nam si aliquis alluesectus vitio intemperantiae eliciat aliquos actus temperantiae: euidens est per eos non posse

produci habitum,vel dispositionem mediam ; sed habitum, vel

dispositione nitemperantiae,quia habitus sumunt suam speciem ab actibus.Tunc ergo necesse est concedere contrarios habitus, vel qitalitates simul in code subiecto secundu gradus remisios. Secunda opinio distinguit duo genera contiariorum, alia activa, & pessiua : qualia lunt primae qualitates elementorum: alia, quae licet habeant rationes repugnantes circa idem subiectum,nihil tamen agunt, nec patiuntur, ut sunt colores, & aliae secundae qualitates:& de primis cotrariis asserit simul esse posse in eodem subiecto secundum gradus remissos:de aliis vero negat , sed subiectum habens albedinem remissam, putat nullum gradum habere nigredinis, licet habens remissum calorem, ne- cesse sit habere aliquem gradum frigiditatis. Ita Solus i. lib. Phycquaesi s. ad I. & lib. x. quaeli ion. I. ad 4.in fauorem huius

sententi quantum ad priorem cius partem de contrariis actis uis afferri possunt omnia argumenta, quibus impugnauimus praecedentem: sed quantum ad partem posteriorem potest probari hoc argumento. Contraria, quae non sunt activa, sunt se cundae qualitates, ut colores,& aliar, lnς procedunt ex mixtione primarum, hoc est ex tali tum peramento corporis mixti,sed repugnat idem mixtum habere simul temperamenta contraria: ergo repugnat etiam habere secundas qualitates eontrarias, etia in gradibus remissis. Probatur conseqti ciuia,quia etiam in gradibus remissis sequuntur ex contrariis temperamentis, cum in his etia gradibus sint aliquo modo conti ariae Pro hac sententia citat Diuum Thomam Ferrara, χ. lib. contra gentes cap. s.

asserentem in minus albo nihil esse nigredinis , sed albedinem

minus intelisam,locu vero ex quo id accepit,la uenire no potui.

Tertia opinio uniuersaliter concedit contraria simul esse η posse in eodem subiecto secundum gradus remissos. Ita Enri.

quod lib. I x. quaest Ix. Mars in 3. distinct. I I. arti c. 2. Maior distin. I s. quaest.2. Argen . quaest. unica art. 3. Ialleli. IO. Meth. quaest. I 3. Suarius tom. 2. suae Metha. disput. s. section. 4. 3c Omnes recentiores ; estque iam communis in schola , & vera. Sed plures pro ea citantur, qui vel eam non tenent, vel non ira uniuersaliter, aut non ita expresse, ut D. Aug. D. Thom.

555쪽

s 36 Lib. I I. De generatione es corrupi.

Scotus,Ferra.& Caiet.&propterea eos non asteio .Praeter testimonia vero Aristotelis ad refutandam se tuentiam oppositam a nobis adducta probanda est primo ex tribus principiis eiusdem , ex quibus euidenter colligitur. Primum est, mixtio de qua docet c. lo. praecedentis libri; & 2. lib. de partibus animalium c. 3. mixtum componi cx quatuor elementis , vel potius, ait, ex quatuor qualitatibus eorum: ergo semit permanere iumixto, & illud componere. Non enim poteli intelligi de pe manentia virtuali in una aliqua qualitate simplici, quae sit dispositio pro forma mixti, quia ut sic contcntae non sunt di itinctae realiter, sed realiter unum : ergo nec possunt mixtum re s liter componere. Secundum principium est,quod omne agens in suum contrarium repatiatur simul ab eo , secundum eamdem contrarietatem. Ita docet capit. I. praecedentis libri ;&principium hoc recipit uniuersa schola; sed non potest esse verum , nisi contraria dentur simul in eodem subiecto secundum aliquem gradiura. Probatur euidenter, quia si alit agens in aqua per calorem repatitur simul ab ea per frigiditate:ergo aliquid frigiditatis ab ea recipit, quia passio est recept o forme ab agente per actionem ei imprestae ; & habet simul calorem,

per quem calefacit aquam: ergo necesse est concedere calorem simul,& frigiditatem in aere,vel negare reactionem cotraeuidentem experientiam. Tertium principium est: Id quod mouetur , partim est in termino a quo , O partim An termino ad quem Quod habetur c. lib. Phys. capit. 3. text. 32. Ex quo euidenter probatur nostra sententia hoc modo. Motus est inter contraria, tamquam inter terminos a quo , & ad quem , ut dum mouetur

aqua a frigiditate in calorem: ergo dum calefit, partim est intermino a quo,qui est frigiditas,& partim in termino ad quem, qui est calor, simul ergo tunc participat utroque terminorem utraque qualitate contraria. Ex quibus sequitur, cui dens esse, quod nostra sententia contineatur in doctrina Aristotelis, in qua opposita non est probabilis. Sed probatur deinde ratione.Primo, quia motus alterationis est inter contrarios terminos, & ideo cx propria natura succes suus. Cuius ratio a priori est,quia quaelibet qualitas contraria producitur in subiecto cum resistentia alterius contrari j, quod

ab eo expellitur ; sed aqua s gratia exempli calefit semper ab

igne successive, ut euidenti experientia constate ergo cum resistentia contrari j existentis ni eodem subiecto ; alioqui si contraria frigiditas ua eadem aqua tunc non esset, in instanti produceretur in ea calor ; necesse est ergo concedere frigiditatem in aqua simul cum aliquo calore toto tempore, quo calcfit, vel negare

556쪽

negare quod successive calcfiat cotra euidentem experientiam. Secundo, per sensum tactus pcrcipimus in aqua calorem, non virtualem in aliqua alia qualitate virtute contentum, sed formaliter in ea existentem, quia solus calor serinalis est qualitas tangibilis, non virtualis, ut probat euidenter lux , quae cum sit calor virtualis, non sentitur per taehum, sed necessariis concedendum est tunc habere etiam frigiditatem aliquammam cum frigiditas sit propria,ac necessalia dispositio aquς,sicut calor est necessaria dispositio ignis;sicut forma ignis non potest e seruari naturaliter sine ullo calorenta neque aqua sine ulla frἱgiditate. Euidens igitur est simul habere frigiditatem,& calorem. Probata iam nostra sententia, explicanda est, ut veritaς eius 86 melius intelligatur .Explicatur autem haedistinctione.Contraria sunt in triplici differentia:nam quaedam ita se habent,ut ractio formalis unius destritat alterum, non tamen sunt contradictoria ; quia sunt extrema positiva: contradictoria vero sunt inirmatio,& negatio,vel extremum positiuum' negatio eius & hoc primo modo sunt contraria ratio virtutis,& viti j in ge- nerali, atque in speciali:ratio etiam suillaris aegritudinis;sed haec adhuc simi tiplicia nam quaedam suscipiunt mis minus,ut vitia,& virrutes;alia non, sed quin in indiuisio ili consiet stiunt,ut sanitas, εc aegritudo, nam etiam si minimus sit gradus in quo deficiunt primae qualitates a debito temperamento, omnino deficit sanitas. Alia sunt contraria,quorum ratio soris malis unius non destruit alterum formaliter,sed per naturalem consecutionem sui essectus formalis illud excludit a subiecto, & ita se habent primae, & secundae qualitates,quibus uniuersa-- liter conuenit habere latitudinem gradualem,intensiondmque,

& temissionem suscipere. - His suppositis,tribus assertionibuq explico communem sem εοῦ tentiam iam uniuersaliter probata. Prima assertio est,illa eon . tiaria,quorum ratiis unius destruit alterum, nec habent latitu

dinem, sed quasi in indivisibili consistunt: nec in gradibus intensis,nec in remissis possunt esse simul. Ita se habent sanitas & aegritudo. Euidens est hoc,quia quae latitudinc carent,non posisunt ad mediocritate reduci,sed quas indiuisibilis est oppositio eorum, & ideo omnino repugnat simul esse in eodem subiecto.

habitus, ct ac Im contrarius possissimul in eodem sibi to.

SEeunda adertio est, quoscumque habitus contrari exceptis supernaturalibus,de quibus non disputam iis) simul euci posse in gradibus remissis natui aliteciatque etiam actum unius

557쪽

138 Lib. I I. Degeneratione se corrupi.

cum habitu altero fere semper. Et etiam secundum gradus intensos per potentiam Dei absolutam i, sed actus eorum, siue in

radibus intensis , vel remissis per nullam potentiam posse essemul. ExempIis fiet res manis est..Habitus temperantia atque etiam intemperantiae possunt esse simul naturaliter in gradibus remissis,atque etiam quilibet eorum cum actu alterius, non ramen utriusque actus:habitus etiam scientiae,& erroris, & actus scientiae cum habitu erroris haec quidem omnia,quae in gradibus remissis possunt esse simul naturaliter: supernaturaliter possunt etiam simul esse in gradibus intensiiq.Contrarium huius

tenent Con imbricenses ex parte scientiae,& erroris 1 .lib.de ρο-neris cap. 3. q.8. art. v. ad finem negantes omnino, quod possint aliquo unodo esse simul; asserentesque communem lententiam, quam probant hoc argumento. Quilibet actus erroris,

quantumlibet reinissus persecte duersatur habitui scientiae, α similiter quilibet actus scientiae habitui erroris, ita ut se destruat seci indum rationes formales obiectivas,quia actus scie tiae est assensus veri ratis, & actus erroris assentus fallitatis oppositae: ergo repugnax esse simul, tam habitus ipsi, quam actus

unius eum habitu alterius. Probatur antecedens,quantum ad remis nem, quia inium repugnantia non dependet ex graduali intensione actas, aut habitus, sed ex natura vi affirmationis, aut negationis, qua affirmatur conuenire rei idad quod negandum inclinat habitus, aut negatur competere eidem rei id , ad quod affirmandum inclinat habitus ised hane repugnantiam Iationum formalium assentiendi habent etiam in gradu remisso: ergo no possunt esse simul. Probatur minoriquia actibus etiam remissis repugnat affirmare simul,& negare eamdem rem .ergo repugnat esse simul actus horum habituum , quantumlibet re- initam eosequenter habitus,quia quamuis repugnantia exelaceat ux per actus; per quemlibet tamen actum eorum expellitur omnino habitus cutrarius;& ideo neq; actus eum habitu,neque

habitus ipsi possum ullo modo,vel in gradu aliquo esse sim

gy . Ergo vero sic probo contrarium iam explicatum , quia non minus habeut rationes obiectivas omnino repugnantes habitus temperantiae, inita erantiae ; habitus obedientiae, & inobedientiae, quam habitus scientiae, & erroris , & ideo non minus repugnat esse simul in eodem subiecto actus temperantiae, dc intemperantiae, quam actus scientiae, & erroris,sed cum tali repusnantia actuu euidetis est, & ab his authoribus concessum, quod habitus temperantiae,& intemperantiae,atque etiam actus temperantiae cum habitu intemperantiae possint esse simul naturaliter : Sc revera sint simul in homine prius ex consuetudine intem

558쪽

inoemperato ; post vero cxercente aliquos actus temperantiar, per quos ex pacte saltem acquiritur habitus temperantiae,& ex parte expellitur habitus intemperantiae: ergo non erit minus

euidens,quod possint esse simul habitus seientiae, & erroris,&achus scientiae eum habitu erroris in homine,qui prius errauit ex habitu circa aliquam propositionem. adueniente demo stiatione aequisiuit habitum scientiae, non statim omnino e pulso habitu erroris.Quem habitum scientiae permanente adhuc eodem habitu erroris potest exercere, quousque eum Omnino expellat.Secundo probatur, quia habitus erroris cum sit radicatus in subiecto, non potest omnino expelli per unum, vel plures actus scientiae; sicut habitus viiij non omnino expellitur per aliquos actus virtutis oppositae: ergo necesse est qualitatem illam permanere,& sub vera ratione habitus , quia

habitus non est aliud, quam inclinatio acquisita in obiectum; sed qualitas illa permanes inclinat in idem obiectum, in quod

inclinabat ante aduentum scientiae: emo permanet sub vera ratione habitus,& ita uterque habitus simul,& actus unius mul cum habitu alio. Probatur tandem,quod per potentiam Dei absolutam qui- socumque habitus contrari j, & quomodocumque se habeant, &achus similiter unius cum habitu altero positat esse simul secundum gradus intensos quia sicut permanent naturaliter habitus isti in eodem subiecto,& actus unius cum alio habitu secundum gradus remissos 1, sic potest fieri per diuinam potentiam,quod actus unius habitus nullum gradum intensionis alterius expellat;sed in eadem intensione, quam habebat prius. rermaneat.Potest etiam Deus exiliente habitu erroris tutenso in intellectu producere habitum 1cientiae etiam intensum sne expulsiolis eiusdem habitus erroris.Et ratio horum est, quia vcstatim dicemus, habitus solum sunt inclinationes ad actus: . quare non dicunt actualem coniunctionein cum obiectis, nec actualem tendentiam in ea, sed quasi potentialem: potentiae autem , vel inclinationes ad actus contrarios non nisi diuerso tempore eliciendos per diuersas qualitates, non repugnant eidem potenria; quamuis repugnent actus ipsi contrarii limul eliciendi propter actualem repugnantiam, ratione cuius unus est actualis destructio obiectivae rationis alterius ; ideo non possunt simul elici ab eadem potentia.De actibus vero euidens est habere intrinseeam repugnatiam actualem, ut aetias scientiae,& erroris,& quemlibet esse destructionem rationis obiecti uet alterius,quia manifestam continet repugnantia eumdem

intellectu actumare,ac iudicare simul eamdem propositione

559쪽

s o Lib. II. De generationes corrupi.

veram esse,& taliam, ut per se est manifestum. Vnde sequitur non posse ullo modo esse simul , stae in gradibus intensis , vel

remissis,quia intensio, vel retriissio neque augent, neque mi nuunt intrinsecam reps antiam.

Ad argumentum vero oppositae sententiae distinguendum est antecedens quod quilibet actus horum habituum destruat rationem formalem obiectivam alterius nam ratio obiectiva actus,& habitus diuerso modo se habent. Quemadmodum actus,& habitus diuersum modii habent attingendi obiectum, aut tendedi in illud.Actus enim attingit obiectum per modum actualis tendentiae,& coniunctionis cum eo; habitus vero per modum inclinationis,& ideo quasi potentialis coniunctionis cum eo, & quia repugnat eumdem intellectum simul Nactu Coniungi cum veritate,& falsitate eiusdem propositionis actu iudicatae, & ideo ratio formalis unius actus destruit omnino alium actum,nec potest ullo modo simul cum eo esse:sed quia non repugnat eumdem intellectum posse attingete veritatem unius propositionis uno tempore, aut posse ei coniungi per actuale iudicium , & alio tempore posse attingere falsitatem

eiusdem propositionis, dc posse eoniungi illi per iudicium actuale contrarium , ideo actus unius habitus non omnino destruit rationem obiectivam alterius habitus, nee proinde habitum ipsemideo non repugnat habitus quantumlibet contrarios simul esse in eodem intellectu circa eamdem propositionem,ut habitum scientiae, & erroris. Nec repugnat actu coniungi intellectum veritati propositionis,vel actu eam attingere per iudicium ; & posse attingere falsitatem eiusdem, eique coniungi per actuale iudicium oppositum, ideo potest actus unius habitus esse simul eum habitu opposito, ut actus scientiae cum habitu errori immo & actus erroris cum habitu seientiae falcem per potentiam Dei absolutam' quia quamuis repugnae re videatur naturaliter,quod habens habitum scientiet alicuius propositionis in intellectu,& species eiusdem propositionis inmemoria,possit habere actum erroris circa eamdem, vel circa chlntrariam iudicans esse veram.Fieri tamen potest per potentiam Dei absolutam ut ablatis speci bus permaneat habitus,&tunc non repugnabit, quod intellectus utatur eodem habitueri oris permanente cit habitu scientiae; & ex consequenti actus sit simul cum habitu. Quare negandum est ad se am argumenti,quod actus unius habitus omnino tollat habitum contrarium .Et haec quidem de habitibus aequistis,& eorum actibus veta esse cenaemus:nam de infusis alia est ratio, quia sicut

nul infunduntur,sic ctiam simul amittutur, & indedi quidem possunρ

560쪽

Cap. m. Tracf.de primis qualitatib. s et

possunt per actus supernaturales ab eis elicitoS, non tamen remittuntur per contrarios , sed per quemlibet etiam remissum

prorsus tolluntur:acquisiti vero licui paulatim fiunt per plures actus,ita nati sunt paulatim corrumpi per oppositos, &non

simul.

Ut nam modo contraria non adtiuapossimi esse

simul in eodem subie D.

VLtima tandem assertio nostra est, contraria etiam non syactiva simul elle posse;& simul re vera dari in eodem is lecto fecundum gradus rem illos,& per potentiam Dei absolutam poste dari simul seciliadum gradus intensos.Itaq; eamdem prorsus rationem este de contrarijs activis,& non activis;ita ut sicut calidum rem istum compatitur secum remissam frigiditatem,ita album remisium remissam nigredinem .Et sicut lummus calor,qui est ut octo,potest secum copali in eodem subiecto summam frigiditatem,quae est etiam ut octo,ita albedo intensa ut octo potest secum compati nigredinem ut octo per potentia Dei absolutam .Probatur primum de gradibus remissis expresso testimonio Arist. 3.lib.Top. cap. .loco 9.Ybi ita ait:

canimis simi impermixtiora magis talia,ut albitu quidem nroimoermixtis .Colli laur etiam efficaciter ex his,quae docet de eisdem contrarijs non activis,nam 7.lib. Physic.text. D enumerat pa inter qualitates contrarias per se terminantes motum alterationis:& lib. s.text. I I.& Ιχ. expresse asserit motum propriissimum alterationis dari non solum quando remittitur aliquod horum contrariorqm, vel intenditur in subiecto , ut quando minus album fit magis album : sed quando

mouetur ab uno contrario in aliud simpliciter, ut quando ex albo fit nigrum , vel e contra lib.etiam ε tex. 87. Vniuersaliter

docet in omni motu proprie sumpto necessarium esse ut subiectum,quod mouetur partim sit in termino a quo, & partim intermino ad quem. Ex quibus omnibus hoc argumentum desumitur. Corpus potest moueri ab albo in nigrum motu proprie sumpto pro successivo, & dum mouetur participat utroq; Cermino a quo,& ad quenMergo participat simul aliquid albo dinis,& aliquid nigredinis : quod est utramque qualitate contrariam, etiam non activam nec passiuam simul esse in eodem si ibiecto in gradibus remistis.

Probatur deinde ratione, quia ςonrtaria non activa habent eamdem latitudinem gradualem inc habent activa, & cum sint .vere, x proprie contraria, debent se expellere ab eodem lubiecto,saliem expulsionc formali omnibus contrariis intrinsec