장음표시 사용
591쪽
vorem se probo,quia vel produceda esset ab igne,vel ab aqua Ab hae non potest produci,quia desinit esse, nee etiam ab igne nullam habente humiditatem, per quam possit cam producere: ergo a nullo produceretur,nec sequetur generatio aeris. Quod vero secundum sit falsum, euidentius probatur, quia si calor ignis,& aeris distinguntur recte,& contrari j sunt:ergo
ut generetur ignis ex aere, necesse est utramque qualitatem acris corrumpi a suo contrario, nempe calorem a calore contrario,& humiditatem a siccitate contraria, quod est utramq; corrumpi per se. Tot igitur corruniperentur per se in gener tione symboli,ae in generatione dissymboli. Probatur consequentia, quia duae tantum qualitates contrariae deberent corrumpi,nempe frigiditas,& humiditas aquae, ut idem ignis ge
Quod vero falsa sit eadem sententia secundum se, probatur ptimq ex effectu,quia ut experientia docet, calor ignis calorem pioductum ab aere in aqua, vel in manu,&sic decitetis qualitatibus symbolis: ergo sunt eiusdem speciei .Probatur consequentia,primo, quia calor intensus , & remissus eiusdem speciei sunt; ergo calor igni dc aeris producunt essectum eiusdem speciei, & quidem tanquam causiae univocae, quia calor univoca causa caloris est. Qi re non possunt distingui specie, quia impossibile est causas uni uocas producentes effectus eius. dem speciei specie disterre,ut per se est manifestum. Probatur etiam eadem consequentia, quia ea qFe sunt specie diuersa, coniungi non possunt,neque unum perlicere alterum in eodem ordine,ergo nee possunt se intendere:quia ea quae se intendunt se perficiunt,& constituunt unum per continuationem. Secundo probatur,ququia ipsimet calores, & quaecumque aliae qualitates symbolae vicissim se intendunt;nam ignis intendit calorem aeris frigiditas aquae frigiditatem terrae: crgo sunt eiusdem speciei.Εuidens est consequentia, quia qualitas intensa, & remissa simi eiusdem speciei:ergo intenso caloris, quam produeit ignis in aere, est eiusdem speciei cum calore aeris : sed est etiam eiusdem speciei eum calore ignis, quia producitur ab eo laqnuam a causa uni ca;ergo de primo ad ultimum calor innis, & aeris sunt eiusdem speciei, quia habent identitatem specificam cum intensione caloris producti ab eodem igne in aere,&quae sunt idem specie cum aliquo tertio, neeessirio debent esse eiusdem speciei inter se.Sed probatur antecedes,quia vicissim se intendant,quia dum ignis calefacit aerem, vel producit calorem eiusdem speciei cum calore aeris,& ita intendet illum, quia accidentia corporea eiusdem speciei continuantur
592쪽
Cap. IIII asae primis qualitatib. H. X. 37s
in eodem subiecto,& fiunt idem numero,& ita te perficiunt,vel intendunt;aut producit calorem specie diuersum, atque contrarium,& tuc non intendet calorem aeris, sed destruet illum, quia contraria se expellunt circa idem subiectum. re aercalefactus ab io tu ,non erit magis calidus, quam prius;quia licet productus sit nouus calor,exphisus est praeexistens,& secum dum eamdem intensionem. Hoc autem cui denti experientiae contradicita ergo haec sententia falsa est.Quod tandem probatur,quia ex ea lequulitur tria absurda. Primum, quod uni sint plura coiitraria; nam eidem frigiditati aquae contrarii essene calor ignis dr aeris specie diuersi.Secundum, quod non dentiu elementa.yn: bola, sed omnia sint disiymbola contra communem sententiani omnium Philosophorum .Probatur hoc sequi, quia in nulla qualitate conuenirent, nam illa, in qua nomine ' lipso conuenimit c uaelibet duo elementa,ut calo vel frigus,aut quaevis alia, specie duier a cli,atque contraria in uno,& in alio. Tertio sequitur , quod nullum elementum habeat virtutem conseruandi aliud.Probatur consequentia, quia Vnum omnino contrarium alteri non conseruat illud,sed destruit;sed elementa eslent omni ex Parte contraria specieque diuqrsarergo nullum posset conseruari iuxta aliud.
Vera igitur sententia est, quod neque qualitates virtuales, neque formales symbolae distinguntur specie;illae quidem,quia non dantur;de his vero probatum est emcaciter non distingui. Et eisdem argumentis probatur,quod licet virtuales darentur, non es lent specie distinctae. Ita Aristoteles, ut vidimus. Diuus. Thomas in quaestione de spiritualibus creaturis artic. 3.ad is. Marsil.in hoc α .libro quaestion . . Toletus ubi supra, Conimbo capite 3.huius libri quaest. 7.artic. I. & est communis in schola,
ita ut nemo aliam sequatur.Suffcienter Vero probata est argyi mentis,quibus oppostam refutauimus:quare solum restat argumenta eius soluere,
Ad primum negandum est antecedens,quod primae qua itates ita emanent a narura elementorum, Ut emanant propriae
passiones a suis subiectis;sed ita emanant, ut non solum eis,sed ali js etiam eorporibus conueniant, & ab eis etiam in gradu aliquo remisso aliquando emanare possint, nec solum ex participatione eorum, sed etiam ab alio agente productae, nempe
fi Sol Luna, alijs coelestibus annuenti h. Quare potius simicommunia accidentia elementorum, quam proprietates, vel
passiones, & ideo possunt conuenire , vel emanare ab elementis specie diuersis, etiamsi eiusdem speciei sint. Quod vero dicitur calorem ignis non posse emanare a substanti
593쪽
s s II. De eneratione est corrupi.
aeris, rum est sed hoc solum est propter gradualem intens nem,quia ignis postulat calorem in summo gradu, aer vero in minota:conitat vero gradualem intestonem non efficere differentiam specificam qualitatis,sed solum accidentalem. Ad tertium distinguendum est antecedens, quod qualitates symbolae elemetorum producant effectus specie diuersos; nam colex est effectus earum primarius,& secundarius. Primarius effectus caloris est calefacere. Secundarius vero consumere humiditatem per extractionem vaporum, vel aliquid huiusmodi. Et ex primario effectu bene colligitur distinctio specifica,non ex secundarici,quem non semper producunt,led iuxta dispositionem subiecti. inralitates igitur symbolae elemem torum semper habent effectus primarios eiusdem speciei, ut caIor ignis, & aeris calefacere, & ideo eiusdem speciei sunt, quamuis aliquando habeant effectus secundatios specie diue sis propter diuersam dispositionem subiecti, ex quibus non bene colligitur distinctio specifica earum.
TEXΤVs ARISTOTELIS. autem determinatum estprim , quodsi si cim corporibm ex se inuicem generatio,
Breuis expositio textus. E lieata in superioribus capitibus natura primam qualitatum , & constituto numero quaternario elementorum, intendit Aristoteles in praesenti exponere modum, quo inter se eadem elementa transmutentur,hoc est,quomodo unum,generetur ex altero,aut ex pluribus, illo, vel his corruptis. Caput autem non eget alia diuisione 3 solum enim proponit quatuor regulas, vel modos, quibus mutua eorum transmutatio fieri Potest. Prima regula est uniuersalis,asserens,quodlibet elementum,
siue symbolum sit et dissymbolum, posse in aliud transi nutari,
vel eonuerti, ita ut ex eo generetur aliud,& ita mutuam esse, vel reciprocam inter elementa eonuersionem. Probat hoc argumento. Quaecumque contraria sunt transmutabilia,eum ex proprijs eonditionibus contrarietatis conentur se destruere; sed omnia elementa sunt ad inuleem corraria:ergo ad inuicem
transmutabilia.Minorem probat,quia si sint dissymbola,cotrariantur
594쪽
rialitur secundum utramque qualitatem,ut ignis,& aqua, aer,&terra , si vero symbola,contrariantur saltem in una,licet conireniant in alacra,vt ignis,& aer. Secunda regula,inter elementa symbola facilior est transmu- Liatio, tuam inter dissymbola,vel facilius generatur elementum symbolum ex alio symbolo, ut ignis cx adre, quam ex alio disia symbolo, ut idem ignis ex aqua, vel aer ex terra. Vocat enim 'symbola,vel similia elementa illa, quae contieniunt in una qualitate,ut ignis,&aer,dissymbola vero,vel dissimilia,quae in nulla conueniunt,ut ignis,& aqua,aer,& terra. Probat hac ratione. Eo facilior est mutatio unius in alterum,quo pauciora corrumpi oportet; sed ut fiat elementum symbolum ex alio symbolo, pauciora oportet corrumpi:vt autem fiat elementum diffym qum ex dis lymbolo plura:ergo illa est facilior transmutatio,vel Feneratio. Minorem sic probat. Elementa tabola conueniunt
in una qualitate Sc secundum aliam cotrariantur .ergo ut unum fiat ex altero , ut ignis ex aere, non est necessarium corrumpi Cam,in qua conueniunt,nempe calorem, sed solum eam,in qua contrariantur,nempe humiditatem;vt autem generetur dissymbolum ex dissymbolo, ut ignis ex aqua , utraque corrumpenda' est , nempe frigiditas, & humiditas, quia secundum utramque contraria sunt:ergo plura ad hanc generationem corrumpi d bent,quθm ad illam. Tertia regula, ex duobus elementis dissymbolis facilius ge- snerratur tertium respectu utriusque symbolum , quam unum ex altero, ut ex igne, dc aqua pugnantibus facilius generatur aer, vel terra, quam cx aqua ignis,uel ex igne aqua;quod est dicere, duo elementa di symbola facilius transmutari in tertium,quam inter sese. Probat eodem fere argumento, quo probauit regulam praecedentem,nam ut unum elementum disymbolum conuertatur in alterum , necesse est duas qualitates ex eodem corrumpi,quia secundum utramque cotrariantur, ut patet in igne,& aqua vi autem ex utroque fiat tertium, solum est necessarium singulas ex singulis cominapi,quia dirae' aliae siuat naturales elemento tertio generando ut pugnantibus igne,& aqua, tum est neces larium, ut generetur ex utroque aea , quod corrumpatur
frigiditas aquae, & siccitas ignis, quia calor 6c humiditas con-Ueniunt naturaliter aeri. Et ut generetur terra, solum est necessarium corrumpi calorem ignis, & humiditatem aquae I nam siccitas, atque frigiditas naturales sunt tertiae ; sed facilius est corrumpi singulas ex singulis, quam utramque ex uno ; sicut facilius est singula se corrumpere , quam duo corrumpere alia
duo, ut per se est manifestum: ergo facilior est generatio tertii
595쪽
3 8 Lἰb. II. Te generatione st corrupi.
elementi ex duobus dissymbolis, quam unius diss)mboli ex alio
dissymbolo. Plobat praeterea Aristoteles exemplo flammae,qua nihil est aliud, quam sumus aere permixtus,atque inflammatus habens summum calorem: sumus vero exhalatio terrea; & ita ignis generatur ex terra , & aere corrupta frigiditate terrae, Miamiditate aeris, ε. . Ultima regula est, ex duobus elementis symbolis non posse enerari tertiHm,ut ex igne,& aere,vel ex aqua,& terra. Probat ac rationo, quia pugnantibus duobus elementis symbolis, ut igne ,& aere, vel corrumpitur qualitas symbola, nempe calor, vel corrumpitur qualitas contraria: necessse est enim utrumque corrumpi,ve generetur tertium in sed neutro modo potest generari tertium: ergo ex duobus symbolis non est generabile tertium. Minor probatur , quia si corrumpitur qualitas symbola, remanent duae contrariae, ex quibus impossibile e t elementum eonstitui. Si ver6 bis corruptis permanet qualitas symbola,non Iotest ex ea constitui elementum;quod constat ex una sola quareitate non posse constitui,sed ex duabus: ergo non est possibilis generatio terti j elementi ex diuobus symbolis.
&d iamen adhue, O sic considerabimin de eis, signum est
Breuis expositio textus.1 TNtendit Aristotcles cap. pr*senti docere, quodnam sit prin,
Icipium materiale, aut subiectum mutuae generationis elees mentorum, nempe an aliquod ex eisdem elementis, vel plur eorum, aut medium aliquod corpus inter elementa igne deiij sius,& aere rarius; vel terra rarius, & aqua densus ; vel nullum detur tale corpus,quod fit ens compictum, & omnium generationum elementarium subiectum,uci materiale principium;scd solum detur incompletum, & potenti ale, nempe materia com munis omnibus elementis, quae transmutetur per diuersas sormas eorum. Caput vero diuiditur in duas imi tes. In prima rei lacit Vniuersales opiniones eorum, qui ponebant unum,uel plura
Olementa, vel aliquod medium corpus inter ipsae e principium. Is secunda reiicit specialem aliorum , qui determinalp
596쪽
asserebant media elementa non esse principium, sed solum ele.
Fuerunt igitur plures Philosophi ponentes corpus aliquod, cquod esset ens completum esse principium, quidam unum, vel
alterum ex quatuor elementis,ut acrem,vel aquam.Αli1 duo
ipsis,ut aerem, ignem et aquam,& terram. Alii denique nullum ex eis, sed corpus aliud medium, vel inter ignem,& aerem illo quidem subtilius , hoc vero crassius. Aut inter aquam ,&terram, hac subtilius, & erassius illa. Contra hos omnes probat Aristoteles,nihil horum esse principium, e discursu. Si unum aliquod elementum, ut aer vitet caeterorum principium, ita ut generationis corum commune subiectum sit, sequitur nullum elementu generari posse ex eo; sed quas vocamus genetrationes elementorum, solum esse alterationes quasdam eiusdem principii, & non mutationes substantiales; & ideo illud solum elementum dari in rerum natura diuersis modis alteratum,& non plura,quod est absurdum. Consequentiam sic probat,quia subiectum alleuius mutationis debet manere integrum rub utroque termino eius, a quo, & ad quem:ergo si est integrum,atque completum elementum materia & sorma constans, integrum quoque, & completum manebit in termino ad quem mutationis, & solum mutabitur secundum diuersa accidentia Quod vero tale principium non siit duo,vel plura elemen-. ea,vt aer principium generationis ignis,& aqua principium g nerationis terrae,& ita ignis,& terra fierent ex aere,& aqua tanquam ex principio, pro t. Quia si ignis fieret ex aere, duo sent necessario concedenda, nempe, quod aer maneret in igne
secudum legem principi j materialis generationis,quod permanere debet in re genita, & ignis,quod generatur ex suo contrario, generaretur iuxta generationis legem, quod semper debet
ex contrario fieri.Ex quibus sequitur contrarietatem dari inter ignem genitum,& aerem,ex quo generatur,& Vnum extremum huius contrarietatis habere igneminiterum vero aerem;sed ae
cum sit principium, ex quo generatur ignis, permanet in igne
enito:ergo & extremum contrarietatis in eo existens, & ignis abet etiam aliud : ergo continebit in se utrumque extremum Contrarietatis, & ita contraria erunt simul in eodem, quod est
absurdum. Et si dicatur ignem, & aerem esse distincta , & ideo non sequi,quod contraria sint in eodem, sed in diuertis. Probae Aristoteles, non nisi in eodem esse, quia principium materiale generationis ncita est eompositum distinctim ab eo , quod x illo generatur, sed potius emcit eum eo unum compositimuergo si aer est principium materiale, ux quo generatur ignis,
597쪽
s 8o Lib. II. De generatione'eorrupi.
facit cum eo unum compositum. Vnde si aer habet humidita-' tem, & ignis siccitatem habebit utramque qualitatem contra, imam ignis,& erunt contraria simul in eodem. 8 Probat tandem, quod principium materiale non sit corpus medium inter ignem,& aerem,vel inter aquam, & terram,quia si tale corpus esset principium, aut habet qualitatem aliquam . ea primis contrarieratibus elementis propriis, nempe calorem, fluiditatem, humiditatem, aut siccitatem,vel non. Si aliquam habere dicatur,eo ipso erit aliquod ex elementis,& non corpus medium inter illa. Probatur consequentia, quia qualitates istiesunt veluti proprietates elementorum,saltem quantum ad em nationem ex natura eorum: ergo nullum corpus potest habere aliquam a natura, quod non sit elementum. Si vero nullam habet contrarietatem primam, sed omnibus priuatur,& ideo quasi infinitum est,non limitatum per aliquam qualitatem ut volu runt aliquiὶ sequitur adhuc non polle esse sine aliqua qualitato ex primis contrariis a & ideo necessario debere esse aliquod ex elementis. Probatur consequetitia,quia priuatio semper est ad-s ii sta alicui extremo positivo contrarietati S,ut priuatio calo-xis adiuncta est frigiditati, & priuatio humiditatis adiuncta est siccitati: ergo non potest habere priuationem contrarietatis, quin habeat formam , quae sit extremum eius. Ex his colligit
Aristoteles elementa esse prima corpora sensibilia, quia si nutatum aliud potest dari corpus, quod sit principium ipsorum , ex quo generentur: ergo nullum potest dari corpus sensibile prius ipsa. Qi re ipsa suot prima corpora sensibilia.
s In seeunda parte capitis reijcit aliam sententiam antiquorum asserentium, quod liset extrema elementa, vel dissymbola non possint esse principium materiale aliorum,bene tamen me. dia , ita ut aer possit esse principium ignis ; & aqua principium terrae. Et fundametitum eorum erat, quia non omnia elementa sunt ad inuicem transmutabilia , sed media quidem conuerti posse in extrema, haec vero non in media, vel licet in medi conuerti possint, non tamen inter sese, hoc est unum non in aliud, ut aqua potest conuerti in terram, N aer in ignem ; sed nec terra rursus in aqgam, nec ignis in aerem, vel si possent ita conuerti saltem non inter se, ita ut ex terra posset generari ignis, vel ex igne terra, & ita nqllum ex his extremis elemenistis posset esse coirimune principium materiale omnium,quam Quis media plinei tum omnium esse possint. Ut autem hanc posti onero reiiciat Aristoteles , ici jcit prius fundamentum quasi per modum dubi 3 proponens, an omnia olementa sint ad initio tem transmutabilia,vel aliqua tantum, ut dicebant isti, nempe,
598쪽
n edia, & non extrema , vcl ut dicebat in Thimaeo Plato , sola terra sit intransmutabilis, & respondet omnia esse ad inuicem transmutabilia, ita ut quodlibet ex quocumque possit generarλΡrobat hae ratione. Transmutatio,vel generatio est inter con- totrarta; sed omnia elementa contraria sunt; nam vel in una qua-l state contrariantur, si sunt symbola, vel in utraque, si dissymbola, ut experientia notum est ergo quodcumque potest ex xlio generari. Vnde falsum est fundamentum eorum. Ad reijcienciam vero eorum sententiam praesupponit duas esse contrarietates ἰn elementis,ita ut nec plures sint, nec pauciores, netrape
calorem, & frigiditatem, humiditatem, & siccitatem. Et ex his
duabus contrarietatibus , quatuor elementa, & non plura constitui, quia ex quatuor quali ratibus contrariis quatuor tantum combinationes fieri pollunt, cum contrarias coniunger in eo dem repugnet.
Probat iam neque media elementa, neque extrema posse esse principium aliorum hac ratione. Omnia elementa sunt ad inuicem generabilia, ita ut quodliber possit ex quocumque alio generari: ergo nullum poteit esse aliorum principium. Consequentiam probat,quia principium generationis non potest esIegenerabile, & praeterea, quia cum omnia sint generabilia, non est maior ratio ob quam, unum , quam altrid possit esse principium generationis omnium. Secundo, probat in particuliari de tiextremis,atque etiam de mediis,quod nullum eorum possit esse principium;de extremis quidem hoc argumento.Principium ex quo aliquid generatur,debet permanere in re genita secundum propriam essentiam: ergo si extremn elementa sunt principia generationis omnium, quitur in qu .ibuscumque rebus genitis permanere secundum proprias formas, & ideo omnia erunt ignis,uel terra; aut ex his secundum proprias formas composita,quod patet esse absurdum. Ut autem probet de mediis,utitur quibusdam literis pro elementis,atque etiam qualitatibus comtrariis non activis, quibus abscurior fit ratio, sic emo erit clarius formanda. Primum pi incipitiin materiale , ex quo gene- fantur caetera, non potest ese transmutabile per generationem3
alioqui si generabile fit, ex alio principio materiali priori generari debet: quare iam non erit primum principium, ex quo generentur omnia;sed media elementa sunt trantinutabilia per generationem: ergo non possunt esse principia ; sed nec extrema , nam si ex mediis generantur extrema: ergo sunt eis conintraria dii quidquid autem contrarium habet, generabile est,quia
generatio versatur inter contraria. Hanc autem rationem prae
supponere ait, ouod in generatione aliorum elementorum cic
599쪽
181 Liba L Degeneratione corrupi.
extremis non procedatur in infinitum versus partem superiorem, ita ut ex igne generetur aliud elementum superius distinctum ab his quatuor, nec versus partem inseriorem, ita ut ex terra genetetur aliud eadem terra insertus,sed ut reciprocus sit eirculus generationum a mediis ad extrema, & ab exrromisad media, atque inter sese, & in eisdem extremis sistat ulterius non procedens. Hoc enim supposito, probat ratio facta aequaliter se habete in ordine ad mutuam generationem unius ex altero extrema elementa, & media, & ideo aequaliter repugnare utrisque esse primum principium materiale omnium generationum. Si vero ultra elementa extrema procedat generatio in infinitum, sequeretur in singulis elementis multiplicandas esse infinitas contrarietates, tam versus partem superiorem. quam versus inferiorem, quia cum quodlibet generetur ex tuo contrario, si aliud clementum superius generaretur ex igne per extremum ei oppositum tanquam ex contrario, noua alia contrarietas esset multiplicanda, cuius una qualitas esset
in illo, & alia multiplicanda in igne ii de haec remaneret in his nostris elementis, dum ex eodem igne generarentur. Quare in omnibus multiplicanda esset talis qualitas, & infinitae multiplicarentur in omnibus. Et eadem ratione versus partem inferiorem, si aliud extremum elementum generaretur ex terra.
Ex hoe autem inconuenienti, quod infinitae dentur contrarie-13 tates in singulis elementis colligit alia. Primum , quod nullum elementum sub ratione elementi posset definiri,quia itifi-' nitae proprietates non sunt explicabiles. Secundum, quod nullum elementum esset generabile, quia ad generationem eius necesse est infinitas contrarietatos pertransire,infinita vero pe transiri non possunt. Tertium, quod neque ullum elementum poterit transmutari in ali ad sibi proximum prcister eamdem rationem infinitatis contrarietatum impertranubilis. Quartum, quod elementiam quodcunque esset omnia elementa, vel quod omnia essent illud unum, quia in quolibet concurrunt qualitates omnium. Ex his omnibus infertur veritas praecise pue intenta ab Aristotele, quod nullum detur corpus, vel ens completum, siue elementum sit, unum, vel plura, uue medium inter elementa, quod sit primum principium materiale omnium generationum , vel omnium elementorum , sed hoc primum principium nec esse corpus, nec elementum, neque enscompletum,sed incompletum,& potentiale, nempe materiam primam omnibus elementis communem & puram potentiam . . constituentem singula elementa cum singulis sermis substantialibus eoIum.
600쪽
TEXTUS A RISTOTELIS. Admirabiti is autem aliquis dicentes plura uno
elimenta corporum, oec. Breuis expositio textus. INtentum Aristotelis capite praesenti est probare aduersas I 4
Empedoclem, quod elementa sint transmutabilia, ut docuit capite praecedetui .Diuiditur autem caput in duas partes.In prima,quadam diuisione praesupposita contradictionis arguit Empedoclem. In secunda aliis argumentis ad impossibile dueentibus ostendit falsitate opinionis eius. Opinio Empedoclis fuit, quod nullum elementum sit transmutabile , ita ut ex eo aliud generetur, vel ipsummet ex altero. Ita autem dicebat intransmutabilia esse,ut vicissim comparari possint,& ςqualia vocabat. Probat autem primo Aristoteles Lee duo inter se pugnare, nempe quod comparabilia sint,& non transmutabilia,nam potius unum ex alio sequitur, nempe ex comparatione transmutabilitas, & ex transmutabilitate compaxatio, & argumentum praesupponit hanc diuisionem. Tribus modis pollunt eomparari corpora seeundum quantitatem, quo pacto dicuntuc aequalia, si habeant quantitatem eiusdem mensurae, vel inaequalia, si diuersiae: aut secundum virtutem,vel potentiam acti-uam secundum quam comparationem dicimus tantum pondus posse portare unum, atque alterum. Sed comparatio haec duobus modis fieri posset, aut secundum qualitates diuersae speete; ut si dicamus, tantum posse infrigidare aquam, quantum calcfacere ignem. Aut secundum qualitates eiusdem speciei, vedum dicimus, minus infrigidare terram , quam aquam. - Qua supposita, sic procedit, elementa sunt inter se comparabilia, ut concedit Empedocles: ergo sunt transmutabilia. Probatur consequentia , quia quaecumque comparatio ex illis tribus insere transmutabilitatem. Et de duobus vltimis euidens est. sed pro- batur etiam de prima,nempe quantitatiua,non quidem forma-li,sed virtuali,quam concedebat Empedocles in elementis, dicens tantam molem continere unum terrae pugillum, quan tum quinque pugillos aquae, vel decem aEris, naec enim vir tualis est continentia, non formalis; sed non reperitur, nisi in corporibus habentibus materiam communem , & in quan-xum ex uno potest fieri aliud:ergo necessario inseri transmuta