장음표시 사용
61쪽
municipiis, 'domi nobiles. η Eriant praeterea Com-lgures Paullo occultius consilii liuiusce participes DO- illos, 'quos mugis dominationis spes liortabatur quam inopia, aut ut in necossitudo. Cotorum iuventus plo raque, Sed maxumu nobilium, Culi linac incopiis su-vebat. Quibus η i in otio vol magnifice vel mollitor vivere copia orat, I inccxta pro certis, bellum quam Pacem malebunt. Fuore item en i Cmpust ite, qui ere 'duroni M. Licinium Crassum λου non ignarum eiu S COnsilii suisse; quia Cn. Pompeius, invisus ipsi, mi gnum Oxercitum ductabat, cuiusvis opes voluisse '' Contra illius Potcntiam orcscere; simul consi sum, Si Conium ratio valuisset, siciles ii pud illos principem se fore. XVIII. Sed anton i item coniuravero pauci contra rom publicam, i i, qtipuis Catilinu. De qua η quum Vcrissume potor a clientia. L. Tullo, - M. Lepido i consulibus, P. Autronius ut 1'. Sulla, 'designati consules,
M. Et municipiis. Municipia ver
A L. Tullo. L. Volcatius Tillius tribruitis ploliis suit A. V. C. 67 ,
4. n. Drido, M. Aemilius L pid
62쪽
legibus ambitus si interrogati 7 poenas dederant. 8 Post
I aullo Catilina,pecuniarum repetundarum 9 re US,PTO-i ibi tuo crat consulatum petere, quod intra legitimos
dies V prositori nequiverit. Erat codem tempore Cn. Piso, adoles cons nobilis, summae nudo cine, egeri S, lactiosus, quom ad perturbandam rempublicum inopia atque mali mores stimulabant. Cum hoc Catilinii et Autronius, circiter nonas decembres a consilio communicato, parabant in capitolio halendis innuarii x 'L. Cottam et L. Torquatum si consules interficere, ipsi, si suscibus correptis, si Pisonem cum exercitu ad obli
vide qui id paulo utilo dictum est. P. Syllam prioris 'iniurationis sociomnon fuisse defendit Cicero, pro Sylla. Iv. sod uuct irritate potius Hortensii quam ipso sariri; quippe se illo 'umea Pertem temporum et sermonum fuisse affirmat. 6. Legibus ambitus. Quilius cautum orat, ne quis iniusta ratione, Uanditiis, largitionibus, amicorum studiis,
Interrogati. In iudiciun ritali. Rous enim npcd praetorem interro-ςabatur, nurn Obiectum sit,i facinus adnais Met. 8. Poenus dederant . Mulcia damnali lucrant et eonsul ulu rxclusi. 9. R Petundarum. I inlicium repe tundarum cst, 'litu reputuntur Pecim
uiae , quas magistratus in provincia per vim aut dolum extorsit. Catilina uulem uecusatus est a P. Clodio, quum ex Λ trica , ubi praelurium gESserat, rodiisset . Quare , quum reus raset,
in limo statutum erat loti Pus, intra
quod candi lati petitioncm buam Prο- siteri . i. e. publieo lateri debes iunt.
numen suum inscribi iubendo, per magistratum qui romitia habiturus
erat. Hoc vero tempus unius loro mθnsis ante ei milia suisse vi lotur. Qui Psto comitia cria luriatu in Dium
Uinum, quod viginti soptem distrum spatium est, indiri solebant. V. Leau- fort. Rei'. rom. lib. HI, P. II. G. Piso. E clarissima gonte Calpurnia . cuius praecipuae sumi livosuerunt, Pisonum ρum, et Pisonum
Caesoniorum . Non ad hunc Portinet, quam hahemus Cic. in Pison. oratio. I 2. Cirritim nonas decembres. Dio lquinto mensis doe uibris anni t 88. Cortius et nonnulli alii omittunt tria haec v rba. Alii pro decembres legunt decembris, scu i bit pro e , Seu . cembris sit in genitivo singulari. Quip
pe et substantiva et adiectiva esse Pu sunt mensium nomina .
I 3. Kal. ian. Quo die consules maingistratum tusse temporis inirct soletiant. Ili. L. Cottam et L. quatiam . Qui consules suffocti suprant in locum Autronii et S1llae, ambitus damnato
63쪽
CATILINA 6 inondas duas Hispanias δἴ mittere. Ea re cognitn ,
rursus in nonas sebruarias Τ9 consilium caedis transtulerant. Iam tum non consulibus modo, sed plerisque senatoribus perniciem machinabantur. Quod nim Catilina maturasset pro curia signum sociis darΡ, eo die post conditam urbem Romam pessumum facinus patratum seret. Quia nondum 1 rc quentes armati convenerant, ea res λ consilium diremit. XIX. Postea Ρiso in citeriorem Hispaniam quaestor propraetore missus est; adnitente Crasso, quod eum infestum Cn. Pompeio β cognoverat. Neque inmen sP-
natus provinciam invitus dederat; quippe foedum hominem a re publica procul esse volebat; simul, quia
potestate, mius laseos insignia erant, per vim sibi vindicata. Suolonius . invita Caesaris , I x. id consilii eoniuratis suisse dieit, ut dictator foret Cras sus, magiSter equitum Caesar, ronsules vero Autronitis et SIlla, non ,
ut hie legimus, Autronius et Catilina. Leviter quoque a Sallustio dissentit Cicero in Cat. I, 6 , quum dieat Catilinam pridie kalend. ian. stetisse ineomitio cum telo. Quamquam intelligi potest, coniuratos ad facinus Patrandum iam telis instructos fuisse, pri--die quam patraretur. 17. Duas Hispanias. Alteram ei-teriorem, alteram ulteriorem. I 8. Ea re eo ita. Coniurati rem non Perseeere, quia Crassus, die ad caedem destinato, non adsuit, idemque Caesar signum, quod ab eo dari
convenerat, non dedit . Suetonius, in Caesare, IX.
19. Nonas februarias. Anni 689.2Ο. Quod ni, est. Quod si Catilinaeitius non dedisset signum ante euriam. uria vero Est omnis locus quo se-
naitas eonvorabatur. Nam operae Pr lium Pst seiro non id inoris suisse.
ut semper iisdem in loeis haberetiar
II. Ea res. Settieet pos nondum largirent f eonvenisse. - Πiremit, dissolvit, irritum spei . CAP. XIN. I. Quaestor PUD Pmetore.Id est, quum essPt quaPrior, amθnrum practoria potestate extra orinnymmissus est. Vid. Stiet. in Cars. IX. Diximus extra orinnem; non Pnim
mos fuit, ut quis sui Propraetor aut proconsul prius spret , quam Praetor aut consul fuisset. Quumquam id aliquando laetum rase videre est, quum aliis Oxemplis, tum in Μ. Catone, qui
teste Velleio, II, 45ὶ in Cyprum quaestor cum iure Praetorio missus Est.2. Cn. Pompeio. Adniloliatur laba que operam Crassus, ut Hispaniam provinciam, ideoque exercitum , halleret Piso; nempe ut eius opes contra Pompeii potentiam crescerent, quem
admodum in fine eapitis XVII. di
64쪽
boni quum Plures praesidium in eo putabant: 4 estiam lum potentia Cn. Pompeii sormidolosa erat. Sodis Piso, in provincia ab equitibus hispanis, quos in
rxercitu ductabat, iter faciens occisus est. Sunt qui ita dicant, imperia eius iniusta, superba, crudelia barbaros nequivisse pati; alii autem, equites illos, Cli. Pompeii veteres sulosque clientes , Voluntate eius
Pisonem adgrossos; numquam Hispanos praeterea tale facinus fecisse, sed imperia saeva multu antea Perpessos. Nos eam rem in medio si relinqvcmus. De superioro coniuratione satis dictum. XX. Catilina ubi cos, quos paullo ante memoravi, ouu nisse videt, tametsi cum singulis multa saepe egerat, tamen in rem sore η credens universos appellare et cohortari, in abditam partem aedium sece-
lionem huiuscemodi habuit: u Ni virtus sidesque vestra satis spectata mihi s rent , nequidquam opportuita res cecidisset; 4 spes magna, dominatio, si in manibus frustra fuissent; ne-
plure' eodem sensu. Atqui observat
Cortius in pluribus ΜSS. esse quampliares. et hoc probat latine dici, quum aliis exemplis, tum hoe Plauti, Stich. I, 3. v. 44: Sed euriosi sunt quam
plures mali. Putat etiam ex hoe prosectam esse vulgatam formam comin iures, quae tamen aliis nata videri possit ex cum et Plures.
4. Praestinum in eo putalant Scit. adversus formidolosam Pompeii potentiam. Ergo ut foedus homo procula republica sit. ei potestas et pravineia mandaturi Et ei dant arma quem timent, quia alterum timent magist5. Praererea. Aliis temporibus. 6. Rem in modio. Id est, iniudicatam relinquemus. CAP. XX. I. Multa Sasse Nerat. Multos sermones de consiliis suis ha- buerat. 2. In rem fore. Vtiis eoniurationiis a 3. Omnibus arbitris. Omnibus imatibus. 4. Omortuna res cecidisset. ΟP- Portuna oceasio se obtulisset. 5. Θω magna, dominatis .etc.Fr Stra 'em magnam haberemus; frustra domInationem in manibus tenere
65쪽
que ego per ignaviam, aut vana ingonial in coria pho
certis capturum. Sed quia multis et magnis tempestatibus V vos cognovi fortes fidosque mihi; eo animus ausus 3 Ina Xumum atque Pulcherrumum facinus inci- 'pere; simul quia vobis eadem, quue mihi, bona in laque intellexi. Nam idem velle atque nolle, 9 en d mum firma amicitia est. Sed, Ogo qui ct meante agitaVi, omnes iam antea diversi 'audistis. Ceterum mihi in dies magis animus accenditur, quum considero, quae conditio vitae sutura sit, Disi nosmet ipsi vindicamus in libertatem. Nam postquam respublica in paucorum ius utque ditionem concessit, semper illis Teges, tetrarchae vectigales desse; populi nationes
stipendia ri pendero; ceteri omnes, strenui, boni, nobiles atque ignobiles, si vulgus fuimus, sine gratii , sine auctoritate, his obnoxii, quibus, si respublica valerct, formidini essemus. itaque omnis gratia, ρο-
6. Per ignat iam. Per hominos ignavos . et Vulii, id ost. Iovis ac intitabilis ingenii. IgnaMia virtuti, Parin ingenia iid i opponuntur. TemPestatibus.Tomposuri hir,ut saepe, usurPatur Pro tvmpore, rerum articulo, et eo quod italico dieimus,
circos ta/αa, conmuntura. 8. Eo animus ausus. Ob eam rau- om ausus sum. Hie eo non est aliud quam ideo. EDdein sonsu suops Occuris
rit apud Horricrum, τω. 9. Idem Melie atque nolle. Hahmoamdem aliis vertit soniontium, uP. Cicirr. Pm Planeto, II: Neqtie est v
tum ceDtius amicitiae Diuculum,quam consensus et societas consilior iam et Moluntatum. APud Liv. XXxV , 7 et Communis utilitas, quas societatis maximum Dincratum est. Iulios quoque
apud n mirum, lus. XXX et Eadem cuρere, eadem Ouisse, enuem metu inter bonos amicitia est, ititur malos factio. Io. Dioersi. Singuli. II. Concessit. Venit , dolapsa est. 32. Tetr archae, Teli urina su τε τἀ
tem regni quartani delinct. Post 'a VPro Pro quovis gubernatore; undori es et tetrarchae sarPQ rnni ungui tur. Bos. STEPHANUA, tu Thos. l. lat.
13. Vectigales. Vectigal sa votienis do proprie dicitur tributum, quod e portoriis, decumis aut Pascuis publicis exigebatur; vide Cic. Pro Io Manilia, VI.
Tribula quas eorta ac definita Pecunia solvuntur. I 5. Nobiles atque ignobiles Sora nobiles, seu non nobiles, ustque Prisignobili vulgo habiti sumus. Diuiliam by Corale
66쪽
tentia, honos, divitiae apud illos sunt, aut tibi illi
volunt; si repulsas k7 nobis reliquere, pericula, i ii licia , δη egestatem. Quae quousque tundem patiemitii, sortissumi viri y Nonne omori per virtutem ibi prae Stat, quam vitam miseram iitque inhonestam, ubi ali Dae superbiae ludibrio fueris, per dedecus amittere
Verum enim vero,' 'pro deum atque hominum fidem l Lvictoria in manu nobis est. Viget aetas, unimus Vn-let; contra illis, annis atque divitiis, Za omnia consenuorunt. Tantummodo incepto opus Ost; cetera TCS
expediet. λEtenim quis mortalium, cui virile ingenium, tolerare Potest, illis divitias superare, M quos
profundunt in extruendo muri i et montibus cono
quandis; nobis rem familiarem etiam iid necessaria deusseῖ illos binus, nut amplius, domos continun re; a i nobis luxum sumiliarem nusquaim ullum Osso Quum tabulus, signa, torcum uin δοῦ emunt, novit diruunt, *8 u lia aedificant, postremo Omnibus modis ye-I6. Vbi illi Ooliant. Λpud quos illi
citur, qui ct indid.itus magistratum nouolitinet. Is enim quasi Dryellitur atque excluditiar. I 8. Iuclicia. Aecusationes, iniustas .idelient. 9. Emori per Oirtutem. Mori allia quid sortiter audondia. 2O. Verum enimvero. Oppos lionem indieat, quasi esset: sed quid cgo dico emorti Non moriemur profecto, sed vincomt s. II. Pro, aetim- siclem. Pro aut prosi, interiectio. Deum, deoruin, Fidem , supto testor . 22. Annis atque motuis. Quum a talo sciam, tum luxuria, quae divitias Pquitur, fracti sunt. 23. Cetera res expediet. Ipsa res potera expedita et facilia reddet. 24. Susterare. Superfluere. 25. Extrtiendo mari. Aedificiis in mari extruondis ; vid. e. XIII.
26. Continuare. Coniunctas et comtinuus hali Oro. Continua enim sunt . quae nullo s pariuntur intervallo. I.ivius. XXX tV, 3: Ingens civido a os continuandi.
27. Greumata. Toreuma n 'ορεύω) dicitur opus caelatum , cuiusmodi sunt pocula ot vlia id gonus. Ci-ecro in Verr. de Signis. XVm: Verri dicitur habere eum Diodorum 2 Per- bona toreumata , in his Ascula ano
28. Nopa diruunt. Aedes rureris extructas diruuiit. Duilirso by Cooste
67쪽
cumum trabunt, vexant; tamen summa lubidine di vitius vincere nequeunt. *9 At nobis domi inopia, risaes alienum; mala res, 40 Spes multo asperior, denique, quid reliqui habemus, praeter mi Seram ani
ma my Quin igitur expergiscimini Z En illa, illa,
quam saepe optastis, libertas: praeterea divitiae, dccus, gloria in Oculis sita suntl 1 Ortuna omnia ea vi ctoribus praemia posuit. Res, tempus, periculu, PgP- stas, belli spolia mugnificii magis, quam oratio mea, vos hortentur. Vel imperatore, vel milite me utimi ni. Neque animus, neque corpus ii Vobis uberit. Hae ripsa, ut spero, Vobiscum consul δη agum; nisi sortemo animus sallit, et vos servire magis, quam im Perare, di Parati estis. κXXI. ΡOstquam accepere I ea homines, quibus mala
abunde omnia erunt, sed neque res neque sΡes bona ulla; tametsi illis quietu movero, magian merces Vi
debatur; tamen postulare plerique, uti proponeret, quae conditio bolli foret, quae Praemia armis pete-
20. Pecuniam trahunt, Mexant pincere nequeunt.Sens sit divitias Mias omni modo disperdunt et prosundunt, noc tamen exhaurire νυ sunt. Sed minum attonde vertiorumgria vitalem. Quasi hostes Et praedones Propriarum fortunarum sint, eus di ripiunt et lacerant, nee tamPuessicere Possunt, ut pecunia insanis sumptilius
desit. Divitiis suis quasi bellum indi
cunt . et ras vi lacere nequPunt. 3O. Mati ree, etc. Praesens conditio
mala. exspectatio suturi multo peior. 3I. Animam. Viiam, vel potius spiritum illum, quo haec vita mortaliseon inrtur.
32. Vobiscum eonsul. Haee ipsa V biseutri mox agam, non privatus, i inune Sum, sed consul, ut me suturum spero. Iam enim dictum est Catilinum tunc temporis consululum Petere. Μux videbimus frustra pellisse. Vulg. ν
Cortius et Havere. delent mes suo inmen sublato , perit opivisitionis gratia: ΜΖ fallit; vos parati estis. 3 . SerMire magis, quam i rear . Cortius hellenismum consevians delet magis. Quod monemus, nου hae ut
lector, ei sorte in libro aliquo hanc
Iretionem offenderit. CAP. XXI. I. Accepere. Audivere. z. Quietamopere. 4 me inri Pt tranis quillum civitatis Malum turhare , t Oe . illis pro satis ampla more δ' erat.
68쪽
lilinu pollicori tubulus iureus, , Proscripti otium to H-vli tium, magistratus, suceml itia, rurinas, ni in omnia, uua hullum ut suo lubido victorum sori; pro uterencsso in Hispania citorior o Pisisti m , 7 in Maurotuni v NCum ex Ercitu P. Sittium Nucuvinum, .s consilii sui participes; pctero consulutum C. Antonium, quem si hi Oollogiam fore spurni et, hominem et fumiliarem, ut Omnibus DCccssitudinibus
tuhumo no ne Pro re ipsa, Pr Pterquam fiunt. 5. PDoscriptionem Detiyletium. Ex
minu Eorum, i qui caedi aut exsiliis uosli nnbutitur. γ. Praeterea esse. Supp. dicebat. 7. Pisonem. De quo Paullo univnao lici liiii. . . Iia Mauretania. Ameae Partu, ud maris modi terranei atque Atlantiolorum situ. Drienteni vertius Numidiast icina. EVN. ιν Si tium I, comitum.P. Sittiu . Euia 's mitianus. NuceriaD s vel in Campania, l in V nibria . vel denique. tiam tres lusero huἰtis nomini, us,os . in ullia Cis aduna nutu, . qui, in iudicium vomulus, Paullis utili putes tam coniurationem, cum turba
isuorum in Africam profugerat . ibi su
Mauri laniae regi adversus fuit imissi trarchas auxilium tulerat. APPiu . de Bello ei vili, IV. 55. ΚvN. o. C. Antonitim. C. Antianius IIvl ,rida, Μ. Λntonii oratoris filius, M. Antonii triumviri Putrum, Vir moribus parum honestis , qui lumen, Cor tumulic ne detecta. Tullio non defuit, Exorcitumque otiam contra Catilinum duxit. Consul enim fuit, non vero Cutilinae, sed Cleomnis collega. II. Nec silvainthus. Quem ne e sitas Omnibus vinculis circumdat,ut, coniurationique ulligabat. diores,iluini in s autem illuc orant inopia rei familiaris, aes alienum , mali moros. Quod ullinet ud vocom ipsum nece
69쪽
consulem λη initium ii geruli lucturum. Ad li ' mulodiotis incruput Ouiuos bonOS; Suorum ut Umquem-il tu nominians in udare; udmonobat 4 ullum Pgcstutis, ullum cupiditatis suae, conriplures lacriculi aut igno minino, multos victorine Sullanae, quibus Ea Pruo- duc fuerat. Postquam Omnium animos ulucres videt, cohortatus, ut petitionem suum curae buborent, λο conventum dimisit.
XXII .Fuere cu tempestate, qui dicerent, Cutilinam, oratione bubitu, quum ad iusiurandum Populares scoloris I sui adigeres, humani corporis sutaguinem in , Permixtum, in pulcris circumtulisse; iude, quum
post cxsocrntionem ν omnes degustavissent, siculi in sollemnibus silcris seri consuevit,4 uperuisse CODSilium suum; atque co, dictituro, si fecisse, quo ititer sesidi magis larunt, alius alii tanti sucinoris T conscii.
protulit. Nam in ea re Prorsus caecutiunt ot Fostus, et Vossius, ut noster Otiuin Couri de Gebelin. I 2. Cum eo se consulem. Assii, cum eo se consule. Nullo sensus discrimine. Agi re incipient, quum ausso una
' II. Ad hoc. Alii ad haec; id est
Practerea. I 4. Admonebat. In memoriam rein vocabul ; alii admonet . I 5. Multos Dictoriae, etc. Iluillas, quil,us victoria S1llatia Priuodue luerat, ctius 'victoriae commoti suci bat.
I 6 Curne haberent. Culi linam iuvetitione ponsi lutus udiuvaroni. CAP. XXI. I. POPulares sceleris. Socios et conscios , cluruiue Couluria tionis. 2. Humani corporis. Di a Cassius, XXXVII. momi Dal Puerum a coniuratis mactalum, furorquae eius h is i a iusiurandum roncepti m Pssu. EVN.
do lingua latina iv. 26: nix materior iam nunc in publico con icio potio circumfretur, et in sacri aniso cliis hoc Poculo mugiatratus clat deo in
est Culi linu, qui istu dicti fui. 7. Tunti farino is. Quod nempe
70쪽
Nonnulli ficta et hocc, ct multu pratat Cren, QTistri inubunt ab his, qui Ciceronis invidiam η quae postenoria est, leniri credebant atrocitate sceleris eorum, qui poenas dedurant. Nobis ea res pro magnitudine
XXIII. Sed in ea conventione 3 suit Q. Curius, nR-tus baud obscuro loco, flagitiis atque sucinoribus COO
PertuS ; quem censores η senatu probri gratia moVerant. Huic homini non minor vanitas, . quam auda Cia inerat; neque reticero, quae audierat, neque Suamet ipse scelera Occultare; Prorsus neque dicere, neque
lacere 4 quidquam pensi habebat. Erat ei cum Fulvia,
multore nobili, stupri vetus consuetudo. Cui quum minus gratus esset, quia inopia minus largiri poterat, T pCn te glorians maria montesque polliceri coepit; in inuri interdum servo,nisi obnoxia soret; postremo γ8. ciceronis inoidiam. Invidiam in
pium de Principibus coniurationis supplicium.
9. Nobis ea res arum compreta est. Neque ipse Cicoro hoc scelus con
iuratis obiicit, nisi sorte hanc rem tangat in Cat. 3 . 6: Quae quidem MDm quibus a la initiata sacris ue devola rit nescio, quod eam nec SePutas consulis in coryone MDere. CAP. XXIIl. I. Conoentione. In eo princato. Havere. coniuratione . Sed prius dessendit Cortius, et melius Esse Probat ex MSS. Praetcrea iam dictum est Curium unum e coniuratis esse. id. cap. XVII.
A. V. 684, illum propter flagibia w-
nulla moMorant, Sori amo orant, quod
vulgo legi iur et desondit Cortius.' Sod1usUrne senatu, mullo usitatius est. Itip. sequuti sumtas. 3. Vanitas. Levitae, inconsiderantia. Docet Gell. xvm ., 4, DUOS Pr prie diei menaaces et in dos et Dolainaniaque pro Wa ibus et Uemis-Componentes. Sed cani quoque dicuntur. ut ex h. l. patet, hQmines inconsid rati, tomero aut agentes aut ira lucrates, et quorum susei et silentio nihil tutis eredideris. Illic onnitas opponitur Moritati s hie gras itali et constantiaH. Quum autem Manilas saepe iuriantia et gloriationi coniuncta sit. hine tru
ximus, Paulum dulctrici sensu, vo bulum nostrum, Pani a.
4. Neque dicere, neque facere etc. Nec quid diceret. nec quid faceret . quidquam pensi halielint, id est, considorabat. 5. Lumin. Propior inopiam. 6. Nixi Ohnoxia foret. Nisi ob, quium pracstaret sibi. ΚVN. 7. Postremo. Vno vorbo, ut breviter diram. Disjlpos by Coosla