Stanislai Rescii Epistolarum liber vnus. Quibus nonnulla eiusdem auctoris. Pia exercitia pijs lectoribus non indigna pij quidam viri adiungenda putauerunt

171쪽

omnia ad frangendos inimicorum impetus expedita. Moschorum apud Orsam octoginta millia, non magna nostrorum manu uno

die profligata legimus . Scytarum belluina illam feritatem, qui soli propemodum olim contra Romanorum potetiam id ausi sunt, quod reliquarum nationum fugisset, & reformidasset audacia, magnis tamen & m morabilibus praclijs aliquoties repressam, apud Oc2akouiam & Visneueciam ingenti clade accepta, magnopere diminutam accepimuS., Turcarum autem arma quis hoc tempore non reformidanda putet i experti tamen ipsi quoq; sunt magno suo in commodo,cum in Valachia, tum in Rustia, neminem posse patriae nostrae exitium, sine suo exitio machinari r vel sicut quidam de Romanis scriptum reliquit, nil esse difficilius, quam armati Poloni latus scedere: adeo, ut Machometes Turcarum Rex a Casimiro IIII. & BaiaZetes a Ioanne Alberio Polonis nostrae Regibus, amplissimis oblatis muneribus , pacem & amicitiam petere cogerentur . De Gruneualdensi victoria, quo loco quinquaginta millia rebellium Cruciger

rum uno die maiorum nostrorum armiS c ciderunt,non est huius loci & temporis m

morare. Equidem si maiores illi nostri la

172쪽

dis &gloriae paulo fuissent cupidiores, qua

pacis & libertatis conseruandς studiosiores quibus rebus Romana Respub. in tantam olim amplitudinem excreuisse memoratur quacunque impetum tulissent, victorias&triuphos reportassent: sed sua sortiter tueri, quam contra Christi praeceptum aliena appetere maluerunt; summam scilicet scelicitatem,existimantes sicut magnum illum Ioannem a Lasko Archiepiscopum Gnesne sem Lauredano Venetorum Duci respondisse legimus si no transcensis finibus aliemis, sua fortiter tueri, caeterisque nationi-hus contra barbarorum irruptiones pro fide , & Repub. Christiana praesidio esse li

ceret.

Ηas itaque victorias, hanc Reip. faciem , haec pacis belliq; consilia quid nobisaliud

-Peperit non video,quam constans & perpe--tua laus integrae & incorruptae fidei Christianae conseruatae. Sed maiorem etiam diuinae bonitatis & misericordiar magnitudi-mem animaduerte. Cum sathanas in vicina

mobis Germania Lutherum Antichristi pret.curserem, in signe illud Dei omnipotentis odium , & si homines odi sient quos Oportet,etiam omnium hominum bab inferis si scitasset, ut pacem Ecclesiae Catholicae per-

173쪽

26 turbaret, & omnia diuina humanaquetura sursum deorsum ageret: visumq; etiam esset iusto, sed tamen nobis occulto Dei iudicio, Patriae quoque nostrae constantiam, & Qliditatem per Lutheranos Pseudoprophetas

perietare, utrum essemus maiorum nostr

rum similes, an alicuius hominis nil sibi noarrogantis,ni l caeteris non detrahetis amirem, eius amori anteponeremus': neque dem

fuissent, qui Christiana maiorum fide reprobata, Luthera nam perfidiam o turpem n tam temporum nostrorum sequi, quam in suscepta propositaque sententia permanere maluerunt: vicissim benignissimus ill e pater remedia praeparauit quibus homines amentes,& in omnibus vitae consilijs praecupites, ad mentem officiumq; reuocaret: nec ullius medicinae facultatem patriae quoque nostrε deesse passus est, quam caeteris omniabus Regnis & imperijs quoties in similes t

queos inciderant ut ex illis eriperentur,as hibere consueuerat. Magnis olim erroribus Chaldsorum populi tenebantur, cum rem causas ad motum syderum, non autem ad Dei potentiam & voluntatem referebant , sed misericors Dominus ferre non potuit, ut in errore turpissimo consumarentur. S. scitauit enim oportunissimo tempore ad.

174쪽

Issmirabilem illum Patriarcham Abrahamu, qui fuit illis quasi via rectae fidei, creatoris

omnipotentiam ostendens, & a cultu & ve

neratione rerum creatarum auertens. A

gyptij mirum in modum erant praestigat rum artibus , & incantationibus de statu metis deturbati, sed Dominus amicu suum magnum illum Moysen exhibuit,qui dim num fraudes detegeret: & Domini potentiadi gloriam per verba & miracula praedic

rei. Israelitarum rationes valde erant in aliquo tempore conturbatae, nullum enim ce

tum magistrarum habebant cuius imperio tenerentur, ecce subito Samuel diuinus as- fulsit, qui magnum prssidium inclinatis rebus attulit, & sub unius imperium Dei mandato subiunxit.Achab ille Rex impius Deupatrum suorum dereliquit, & diuinum cubium manufactis simulachris adhibuit: sed Dominus Eliam Thesbiten suscitauit, qui Regis impotentia frangeret: atq; ad vinus veri Dei cultum reuocaret. Posterioribus autem seculis,cum Arrius, Eunomius, Macedonius,Donatus,Pelagius,& alij Ecclesis Catholicae desertores nouis excogitatis artibus scripturas ex scripturis, legem ex lege, Euangelium ex Euangelio,verba Christi ex verbis Christi impugnare,atque ad euila

175쪽

dem illum infidelitatis perfidiaeque scopum

lum, ad quem initio omnia sua studia atque consilia Sathanas referebat: ut diceret impius in corde suo, non est Deus,etiam electos si fieri potuisset perducere atque allidere conarentur luscitauit iterum Dominus admirabiles illos orthodoxς veritatis defensores, sanctitatis & eruditionis laudi hus celeberrimos, Athanasium,Basiliu, Gregorium, Ambrosium, Augustinum,Leonem, Damascenum,& alios, ut Theologus loqui

ticorum melle litos gladios, seaudesque sub specioso verbi Dei titulo Occultatas det Xerunt , Sathansque consilijs usque ad iam guinem restiterunt. Sed & his postremis Reipub. Christians temporibus , cum primus omnium Lutherus, in gremio De of Crais virginis, metem metumque deposui sisti : eumque auctorem secuti, Philippus, Oecolampadius,Brentius,Caluinu S,Ser uetus,Bucerus,osiander, Lismanius, Fricius , Ochynus,Gregorius, Lashus,Vergerius, Scalia busta religionum & Rerumpub.Omniu , pacem Ecclesis perturbare, suaque Zizania in agro dominico superseminare coepissent: Deus bone quot in Ecclesia Dei sydera,quot doctores, quot Mat res, quot confessi

176쪽

x677 Tes, μηχανῆς quod aiunt, in omnibus o his partibvj eluxerunt, qui sese contra pestes illas pro Ecclesia Dei murum opposuerunt, & impetus aduersariorum ad euersi nem Christianae religionis incitatos, inuicto prorsus animo mortisque & periculorucontemptore represserunt. Habuit Germania ut ex multis paucos aliquos referamus magnos illos & admirabiles Echios,

Psugios, Sonnios, Surios,COchleos,Staphylos,Vicelios,Lindanos, Canisios, Heselios, Tapperos,&c. Habuit Italia Caietanos,Catharinos,Contarenos, Campegios, Sadoletos, Pighios, Lipomanos,Picos, Pios,&c. Habuit,Gallia, Danesios, Pamelios,EspenseoS, Demochares, Sanctios, Vigoreos. Habuit Hispania, Solos, Alphonsos, Canos,Medinas,Fontidonios,Torrense S,Vigueri OS,&c. Habuit Anglia, Polos, Roffenses,MoroS, A rhoreoS,Sanderos,Hardingos, Stapletonos, Alanos,Copos. Habuit Lusitania, Osorios, Payuas,Cas alios,Forerios. Habuit & habet

ad hunc per Dei gratiam nostra quoq; Po-

177쪽

nes enim omnium prouinciarum viros prae

stantissimos oratione persequi longioris subsellij negotium statuo qui ciues suos ab

accipienda peste nunquam auertere desi runt, ac ne nunc etiam desinunt: nil ut aliud expectare iam debeamus, quam ut haereticorum studi a & contentiones eum exitum accipiant quem optamus; & quem acceP

runt ij,qui eos in simili audacia & impietate praecesserunt, quorum memoriam cum si

nitu, ut ait scriptura , perijsse videmus &gaudemus. Quis illam Ariomantiarum p tentiam non resormidasset, cum in pernitie Orthodoxae fidei, cruces & aequuleos fixiLset λ cum igne, flamma,serro,supplicio, exili O , eos omnes persequendos & euertendos suscepisset, quicunque cum Orthodoxis patribus sentire, ab Arij vero perfidia disse tire voluissent Orbis, ipse,sicut ait Hieronymus, Arrianum se factum esse mirabatur. Quid autem ad extremum consecutum est pV icit Christus,victus,est Arrius.Vicit verbias,occidit falsitas.Mentita est iniquitas sibi. Arrius Antichristus omnium ubique V tis &isententijst& consilijs condemnatur. Athanasius autem, Basilius, Gregorius, &alij per quos locutus est Christus verissimis iustissimisque laudibus in toto orbe Christiano

178쪽

Issstiano celebrantur. Leo 'uoque Imperator sacris imaginibus earumq; cultoribus belluaefarium intulit: succetar eius Constantiallus Copronymus simili amentia incitatus, yim totam suae potestatis ad earum euersio-llem adhibuit. Deiectae suerunt Christi, α sanctorum eius imagineS,deletae,combustet. contritae: in plerisque locis sublata earum memoria putabatur. Qui vero cum Ecclesia Dei 1entiebant, imaginum defensoreS,de. suis sedibus deturbati, in exilium acti, mille' poenis, mille mortibus obiecti sunt: nemo non putabat,cultum imaginum in sempiternum tempus per ijsisse. Quid autem euenit Vicit Ecclesia, victa est Iconomachi permdia . Leo damnatus est: & Germanus, Epirphanius,Damascenus & alij multi Dei iudicio & orbis Christiani testimonio probatus est. Idem est hoc tempore qui fuit maiorum nostrorum Deus, aeque bonus,aeque misericors, aeque salutem animarum nostrarusitiens,idem quoque est exitus expectandus earum pestium,quae nunc magnam, pro domIor, Orbis Christiani partem infecerunt. Habet enim ista quoque nostra aetas suos,ut iam diximus, Athanasios, Ambrosis, Basilios, Gregorios, Iuones, Lanistancos, Bedas,Thomas,Hiselbertos, quibus secundas

179쪽

partes post sanctos illos patres solum tantum tempus tribuit: qui siue per vitam, siue per mortem, ut ait Paulus defendere Ecclefiam Dei non verentur,quibus vivere Christus est,& mori lucrum. Imo vero quo ninmine tibi Christe immortales agimus gra tias habet Constantinos, non habet Iul ianos: habet Martianos,non habet Copronymos: habet Tyberios, non habet Zenones, habet Theodosios, non habet Theophilosqui loci vocationi siue suae memores se uiunt Domino in timore,leges quas no pose sint facere nisi Reges, iusta praecipientes, &contraria prohibentes, conuenienti rigore sanciendor quibus det Dominus tantu velle, quantum in Christi causa velle debent, tantum posse quantum volunt. Cum itaque inter alios praeclaros & eruditos viros,quos Ecclesiae Dei patria nostra charissima peperit, Hosium quoque ut diximus , velut sydus quoddam ad illuminandos

caeteros, atque ad viam veritatis ostendendam, in hanc lucem produxisset, nil in omni vita diuino illi viro fuit antiquius, quam Ut ciues suos in maiorum fide caeterisque pietatis officijs verbo & exemplo contincrete

Lutheranaeque perfidiae labem ab ingressu charissimae patriae prohiberet . Quamobrecuras

180쪽

I72Curas suas omnes cogitationes in hoc uno studio, & conatu defixas ante omnia habebat , ut eam religionis faciem in Regno via deret,quam ante natam Lutheri perfidiam viderat,cum idem saperent omnes,*andem Charitatem haberent: unanimes idipsum sentientes: nec ulli essent vel Lutherani vel

Caluiniani, sed omnes & essent & diceretur Christiani. Hoc in omnibus vitae studijs &consilijs laborauit, hoc unum ut assequeretur contendit,prae huius rei desiderio caetera omnia posteriora duxit: ita ut maiore Conatu, pro salute animae suae laborare non Potuerit, quam pro salute proximorum toto vitae suae tempore laborauit . Nunquam eum suscepti negocij pertaesum est.Suam sa- Iutem, suam existimationem, in ea re agi putabat: ut ne quisquam a via veritatis aberraretraeque tamen verbo magis & calamo, quam re,& Opere,& veritate laborauit: memor illius quod Saluator ait: Qui fecerit &docuerit, magnus vocabitur in Regno caelorum. Faciebat enim quod docebat,ac omnia tempora & momenta,Omnes vitae rationes tanta cum integritatis & innocentiae Iaude transigebat, nemo ut eum diem viderit,quo cuiusquam interesset Hosium morit, vicissim autem nemo Christianus , nemo