장음표시 사용
101쪽
Retorquet'r quae utrique opinioni communis est: siquidem etiam contra eos, i o μ' qui diculit animas cise natura aequales obiici porcii, ex eorum sen- tciuia non polle a Deo creari plures animas cum inaequali Persectione Quod si id incudii non reputant: aequo iure nec absurdum reputabund ne are, posse plures animas ciam aequali persectioite a Deo produci.secundum argvi entrum supponit persectionem uniuersi pelidere ex persectione horum aut illorum singularitim quod non ita est,ut recte. docet S.Thornin contra Gentes,cap. 8 . Quare Uni es per licet inter animas , aliae aliis natura, nobiliores eiiciat , non ideo ea-
o. rum multiplicatione viriuersi persectio variaretur: queinadmodum. nec variatur nascentibus , & intereuntibus quotidie nouis diuersarum specierum indiuiduis ; inter. quae constat dpri inaequalitatem po sectionum Mon secivadum specieanumturn, sed etiam secundum racion s .indiuiduales. a ct enim singularia erus sim speciei inter
. se persectione aequalia sint: tamen si cum singillatibus aliarum spe
cibeui conseruntum haud dubie inaequaliacueinuenientur, scuti& naturassipecificaesul, quibus collocantur. Denique tertium argumentum pro ablimio accipit vir quamque animam habere suum peculiare quod quid est ;iquas vero tam ira animarum aequalitate, s. Mi qnam in ualitaremon si hoc necellari , coinendum. Vtique suo uia, γ' - M ronantur,suri cim inficiandum non est unicuique is, rubi. int in .ce competere sitam di rentiam indiuidualem , atque adeoque singuli- sium peculiare quod quid est nisi quod si animae line aequales, eae N . siet μῆ different e parem habent persectionem si inaequales, das parem. ' 'f' Praeteret , ex eo quod animae inaequales constituantur, non magis sequitur attribuendam unicuique peculiarem definitionem, qu in si aequales si to Dies iiii definitiones adhibentur ad explicandas Datur rctuin siue aequale sitic in aegiriles. Vndes darentur duae sp cics parem obtinerares naturae persectibnem, adhuc quaelibet earum propriam vindicarct di filiitionem, n5 quae inaequalitatem, sed quae C'deo' diuersitatem naturae aperiret. Ita verb causa, on quam philosophi Lis sin illari uiri definitiones minime curant, non in quod indiuidua tibi, ..juὸ sub eadem spccio parcio sortiantur dignitatem, sed quia sub scientia-soru . rum cognition E non cadunt nisi ea, quae &ipeipetua sinat,& iopte ingenio inultis nota; quo pacto se habent non singularesaed communes maturae. Addeaetiam indiuidua iccirco non proprie ad artem pertinere, q uti non continentur definito numero, scuti species; ut Porphyr. Porphyrius p. de specie docuit Platone in Plulebo. l Hisce ergo a amentis omissis, tum quia panim suit eis cia, ab is tuinquit nonnulli a veritate aliena in oluunt: aliter. institutumi. confirmari poterit, nimirum ita. Si omnes intellectivae animae haberent inter se inaequat ira persectioneritiquoad naturas sin*ulares; idem quoque proni tiandum ei let de omnibus aliis individuis sal tem Libstantiarum, eiusdem ntimae speciei, cum iri omnibus P lua. iano inueniat ar: itqui hoc adrnittendix non est; eruo neque illudi
Luor conceditur ab aduersariis. M nor probatur. Nam si eiusnodi utis . indiui
102쪽
ti, diuidita necessirio esseris inaequali, persectionis, sequeretur omnia essecta singillaria perpetuo de ne i , seis cautis. Nam cum Axis phailla nobiliora esse non possint; siqui lena nullus essemis est prae- μιi m. stantiot sua causa principali: cum item, ut aiunt, ae liolia este nequeant ; consequens est, ut ius oris dignataris sint. Quod tamen repugnat communi axiomati pili lorophorum alentium, quamlibet Abu causam viriuo in producere effectui' sibi omni similem, modo
Secundδ.Praecipua ratio, hua aduersarii probatit inaequalitatem a. animarum, est inaeqtolitas persectionis in operando: sed haec ratio
non conuincit: ergo dcc. Probatur assumptio. Ex inaequalitate in . operando non rite vetuitur natior nobilitas citassem potentiae; rgo nec maior nobilitas, seu persectio animae. Antecedens tutius rationis osteditur testimoniis Aristotelis lib. i. huius operis eat . . tit text. 6 .dc lib. 2. cap. 9.tEM.' a. &in problematis cetis i. quaest. l . desectum & praestantiam operationurn, quae oriuntur ab eadem po- Poteriarum
Th. teritia secundum speciem, non minori aut maiori persectioni istius ' potentiae; sed desectui, aut persectioni organi, quo utitur a libendam censet. Potest vero animae aeque persecta ex praestantia, seu vi- odo oeta tio se atricis virtutis progenitorum, aut aliarum causarum exter- 'iniurinarum,sortiri organa meliora, deteriora e , . atque ita norum inter- - .uentu exactius, vel impersectius dministrare operationes sa iiit
Ter id. Qi d ex praestantia in iiij non recte colligatur maior
intellectticis facultatis, seu mentis re echio, ex eo probatur, quia videmus eundem hominem nunc promptiorem seri, nunc hooetiorem in intelligendo: qui, dam graui morbo excellentiam ingenii iamisisse; alios purgationibus &medicas iactis acutiores sectos.Vnde his, Carneadem serum aduersus Stoicorum dogmata stapturum supe- . , aras ditiora corporis ad acucdum in nium elleboro albo purgasse: quod ιο u res δε- alios quot iam studioruin gratia secisse resert Plinius lib. 31. capis. Cum igitur ipsis Aspendi vis, quae ni animo residet, istuli odi I ' varietatem in se ipsa nequaquam uibeat, planum videtur maiorem facilitatem, aut tarditatem in intelligendo non proficisti a maiori, minori ve praestantia ipsius intellectiis: sed ex concursu, 5e satellitio cooperantis phantasae, iliae si organum meli is dispositum habeat, maiori alacritate de promptitudine suam recram ministetitiinque intellectili praestat uti iam non mel a monuimus. Deinde, quod i ii docuina Peripatetica non solum animae, d luxuis alia indiuidio eius scio infimae speciei, aequalia sint, proba tur. Nam Aristotelaib. 3 . aetas sys cap. 3.text. ii. docet in iis, quae continentur lici eadem specie infima, non dari prius de posterius: daretur autem si in illis inueniretui altior gradus persectionis. Praeterea libro . Physic. cap. . text. 3il & lib. t O. Metaphysic. cap. 13. text. 2 6. monet in natura generis subesse analogiam, quia nimirum gentrica natura persectius ei te obtinet in una specie, quam in
103쪽
alia propter inaequalitatem disserentiarum, per quas contrahitur. Cum igitur banc inaequalitatis analogiam in genere, non autem in specie ponat , satis indicat non agnos ere se in indiuiduis eiusdem speciei inaequalitate persectionis penes differentias indiuiduantes.
Utraque pars controuersitae probabilis iudicatur: prisfertur Frmativa iluuntur aduersariorum
argumenta. I s ita disputatis, utraque pars controuersiae nobis probabilis videtur. Quia tamen affirmativa doctrinam Peripateticam magis sapit,ut non obscure testantur loca, quae ex Aristotele paulδ ante citauimus, eam potius amplectemur,in quam etiam lib.2 Thysicorum inclinavimus. Respondeamus ergo ad argumenta, quae pro adue saria opinione attulimus. Ad prim im , cuius solutio facile iam ex ἡ,b i. . . . dicti, colligi poterat, dicendum ex nobiliori modo operandi colli--andi modo gi maiorem potentiae nobilitatem; quando potentia ex se & intrin-codigitur no sece talom modum vendicat. Quod tamen in potentiis eiusdem in-. t simae speciei non accidit. Nec enim v. g. potentia videndi Lyncei ex
se est perspicacior,quam potentia videndi Socratis; ted ideo perspicacius intuetur, quia org. Maiam.melius affectum obtinet. Nec intellectus Aristotelis ex se est acutior, quam Platonis; sed propterea acutius expeditiusque intelligit; quia promptiori phantasiae ministerio iuuatur,ut supra monuimus. Ad secundum, dicendum est animam eatenus dici respondere corpori, ique commensurari, quatenus non habet ordinem nisi ad corpus conuenientium organorum apparatu instrivstum , sbsque conueniens: ex quo non sequitur corpori inclius dispositio perseetiorem animam intellectivam deberi. Ad tertium concedendum est quod aiturnit fatendumq; unamquamque anima non respicere indeterminate quodvis corpus sed certum;lix ut in eo instanti,quo Deus ani esse Socratis infudit, aliam animam citra miraculum in- μ 4 et fundere nequiverit,ut recte probat argumentum. Vnde cum inter' -5ι,, corpora , ab animabus intellectivis informantur, alia magis, misi a se, i alia minus persecta sint, non est inficiandum quasdam animas res i- termin ta cere corpora magis persecta, alias minus persecta secundum accidentia: ita tamen ut maior illa perfectio non res ficiatur per se, sed per accidens ab anima secundum suam naturam spectata; quia nimirum haec anima per se respicit hanc materiam, cui accidit obtinere perfectiores dispositiones. Vnde fit ut talis in respiciendo diuersitas,sicuti non per se competit animae, ita nec in ea maiorem naturae persectionem arguat.
Ad quartona respondendum est,etsi pulchritudo uniuersi ex inq-
104쪽
i litate & distanctione rerum magis,qur in ex aequalitate retia . enihilominus etiam aequalitatem pro suo modo decoris elegantiam ' augere: in iis autem, quae sub una di eadem infima specie collocati H tur,non polle dari inaequalitatem essentiae,ut mox dicemus. Ad quintum, negandum est antecedens & ad eius confirmatio- Adi. nem dicendum,non polle animam intellectivam per in quales dis serentias contrahi; quia natura species infimae non est capax eiusmodi contractionis. Nam quanto magis a summis ad ima descen- tu aditur,tanto natura communis contrahitur per differetias minus diuersas,hoe est,quae constituant res minus inter se differentes salio- 1. qui enim omnes differentiae prinid diuersae sunt. In hoc ergo des- ιο ι Oer -- censi postquam deuentam fuerit ad naturas singulares, in quibus iam deinceps omnis cessat contractio;consentaneum est, ut natura contrahatur per differentias,quae inter se conueruant quantum fieri possit idelicet secundum aequalitatem persectionis, quando peridentitatem conuenire nequeunt. Atque ita contrahitur omnis me- --
cies infima per differentias indiuiduantes, quae inter se pares sint: non aequalitate positiva, quasi una in se cohibeat omne persectionem alterius; sed negativa, ita ut una non cotineat aliquem gradum perfectionis,quo aliam excedat. Ultimum argumentum facile dissoluet qui dixerit nullam natu- - ram uniuersalem censeri viriuocam nisi eam,quae potest ad inferiora rer differentias contrahi, quam contractionem non admittunt iplae differenti tum ob alias causas, tum quia alioqui daretur pro- Disserentia gressus ille ininfinitum, qui in argumento deducitur. Itaque non' si susscit ad uni uocationem,aequalitas illa, quam sortiuntur differentiae singularium, quae sit, eadem specie infima continentur. Quin λῶ ν qui-- potius semper ea, quae in aliqua natura uniuersali univoce coniic- tur ad --niunt,addunt aliquem persectionis gradum supra illam;cum natura uniuersalis non possit continere actu totam persectionem inferiorum,quibus communicatur.
Quod vero ad Parisiensem articillum spectat, Durandus loco ci- Regalia D talo respondet unam animam intellectivam cile alia perfectiorem,s expendatur quoad potetias Disitiuas,& veget tilias: has enim eoncedit polle excellentioris esse naturae sub eaae specie infima:& hane
inaequalitatem ait videri satelle ad tuendam auctoritatem articuli: cum sollim statuat animas tale inaequales non deteriminado certum .inaequalitatis modum. Verum haec sponsio non satisfacit. Pri- Nos tu .mana, quia articulus de inaequalitate secundum differentias indiui- duales, te quaerat controuersia, sententiam pronuntiatiat. Deinde quia,ut supra ostendimus, omnes potentiae sub eadem infima specie contentae parem obtinent naturae dignitatem; etsi aliae aliis functiones suas persectius administrent ob maiorem commoditatem organorum. Potius ergo dicendum quamuis illius articuli auctoritas
haud parua sit: tamen extra scholam Parisiensem, irrcstagabilem . ,
105쪽
M,Pitudo Locus vero 'ristotelis ex tertio de anima, taniam indicat carnis eamu ut ῆρ' mollitudinem esse ii dicium bomingenii modo superius explicato, is uis non autem praestantioris anim&. Verba item illa ex Sapientiae 8. caeteris interpretationibus omissis,bifariam explicantur. Vno modo, restonitis, ut dicat Salomon sortitum se futile animani bonam,id est,egregiam salomonis is indolem ad sapientiam,& virtutes, non quidem ex maiori praestan- cm . tia ipsi animae insita; sed cx affectione & dispositione dorporis,quae, vi superius diximus, etiam ad immateriales actiones multum consert. Altero,ut loquatur de bonitate ex virtutibus & gratia sibi diuinitus csicella.Illud hic postremd aduertimus,quosdam in hac quaestione multorum patrum afferre testimonia ad probandam animarum aequalitate. Verum ea nos ideo praeteriiste,quia nullum eorum de anima secundum indiuiduales disterentias, sed iecudum communem eius naturam loqui videtur.
AE S T I O. VI. Sit ne anima intellectiva vera hominis forma, an non 3
8 Luae argumenta negativam partem quae oss
T argumentis, quae ad suadendam negativam partem asseret possitnt,viam aperiamus; praenotandum est ex D.Thoma a. contra genteς capit. 68. ut aliquid sorma substantialis alterius, ver) ac proprie dicatur, duo requiri. Vnum, ut sit principium essendi substantialiter ei,cuius est forma. Alterum, quod ex priori sequitar, ut forma, &materia in unius compositi naturam, & in unum est e totius coales cant.Quod igitur haec in animam intellectiva minime conueniant, atque adeo quod non sit forma hominis hunc in modum videt ostendi. Id,quod non potest communicare materiae suam propriam potentiam, & Operationem, nec poterit ei suum este impertiri: siquidem nec potentia, nec actio simplicior est, abstractio e quam cssientia , a qua virtus, vel potentia manat. Atqui anima rationalis nequit communicare corpori intellectum , sue intellectionem, quae est propria ipsius operatio ergo neque poterit ei communica re siuim substantiale esse. Qiuod tamdoti diximus, ad rationem so mae exigitur. Secundo. Ea,quae inter se maxillae distant, nequeunt apte copu-
Liri; sed anima intellectiva,cum iit spiritalis substatia, maxime dii lat
106쪽
laee materiae, & humani corporis concretione; non potest igitur corpori seu materiae ad viii a s rei compositionem cogi uenter aptari. Adde clim antina intellectiva interitu vacet, corpus vero humanum dii Iolubile sit mori videri quo pacto haec proportione sibi res
Tertio. Forma resertur Ad materiam, ut relatum trans condens:sed anima intellectiva non potest ita reserti : non est igitur soritia. Probatur minor: quia relatum transcendens pendet quoad sui ina esse ab eo ad quod refert anima vero non Pendet quoad suum cile ama- teria,cum extra illam manere possit. Quarto, Cum anima hominis sit quid per se subsistens, fieri ne quit,ut corpori vitiatur, nisi propter aliquod ipsius bonum. Aut ui tur propter bonum es lenties aut propter accidentarium. Non propter bonum talentiale, cum pollit extra corpus subsistere.Nec etiam propter bonum acciderarium; hoc enim maxime videretur cile veritatis cognitio,quam sensuum ministerio acquirit; quod tamen dicendum non est,quia ex influxu coelestis numinis potest extra corpus scientia obtinere: ergo &c. Adde quod sapientis artificis non est operi suo impedimentum exhibere: at anima intellectiva secietate corporis impeditur a cognitione: siquidem corpus,quod corrumpi tu degrauat animam.Vnde & illud Poetae:
Terrenii hebuant artus moribunilaque me ra. Quare non videtur Deus arvinam hominis corpori uti formam per se copulasse. ι. Quinto, Vel vitio animae cum corpore esset sebstantia, vel accidens ii substantia aliquid istitur substatiae deperit in anima,moriente homine, quod tamen salsium esse constat, esim anima rationalis quoad suam iubstanti alii nulla ex parte interitum subeat: si accides, ergo anima non perie,sed per accidens,hominem constituit.Ex uosequitur ex anima & corpore non fieri unum quid in genere substantiae,ac proinde animam intellectivam non esse propriam,ac veram hominis formam.
Negari non posse animam intellectivam esse vero, ac proprie formam hominis. N hac quaestione fuit in primis sententia Platonis in piaten -
Alcibiade primo intellectivam animam non coniugi S corpori,ut serinam materiae; sed ut motore duntaxat mobili, habereq; se animia socratis ad Socrate, Ut gura bernatore ad pauc, quatenus intelligentiae & rationis artificio, tuas clauo corpus mouet, eiusq; actiones inflectit & moderatur etsi non desint,qui autument non negasse Platone animama intel
107쪽
96 IN D. LIB. ARIST. DE ANIMA.
intellectivam esse formam corporis ted inserinare corpus eo pacto, quo caeterae secinae, quae ita corporib. illigatae sent,ut extra illa conia' di Disa ustere non possint. Cum Platone seniisse videtur Anaxarchus; si sum . quidem ut Philo Iudaeus comemorat in libro, tui inscribitur,Quda omnis probus liber est,a Nicocreonte Cypri irranno in mortarium saxeum coniectus bique ferreis malleis cotusus identidem illud te petiit; tunde, tunde Anaxarchi sellem; Anaxarchum enim non tui dis:iis verbis indicans corpus externu quid este homini, nec ad eius aeui m naturam pertinere. Praeterea non elle animum Armam hominis as f hq seruit Simplicius libr. i. huius operis textu septimo, Sc Philoponus aut .m text. ii.Themistius lib. 2.c. 27.Aucrr lib. 3.comm. s. Petrus qui-omu s gra- dam Ioannes, ut resert Guido Carmelita in suo libro de haeres Idem . videntur existimasse nonnulli circa annum salutis nostrae is . vi colligitur ex Concilio Viennensi sub Clemente V. quod refertur in Clementina, Ad nostrum: de summa Trinitate, & fide Catholica. Item alii tempore Leonis X. ut indicat Concilium Lateranense sub L - eodem se .Denique suerunt qui putaret animam hominis secun--.Lbtius' dxim gradum intellectivum non es le formam corporis, sed duntaxat ratione facultatum alendi &sentiendi, quarum muricra a materia prorsus dependent, eique inhaerent. In his videtur esse non obscurECaiet. l .p. q.76.art. i.in responsione ad i.
Sit tamen in hac disceptatione prima cocluso. Negari no potest, animam intellectivam elle veram,ac propriam hominis serma,cius que corpus ut talem inserinare. Quae coclutio hisce rationib. ostenditur. Principium perationum cuiuslibet rei naturalis oportet esse eius formam; sed quilibet nostrum, experitur se intelligere, sentire, aliasque eiusniodi sunctiones edere. Necesse est igitur inesse nobis aliquam formamo qua praedictae operationes manent; ea vero alia non est, quam intellectilia: cum in eodem composito plures formae substantiales esse nequeant,ut i .de orta & interitu ostendimus; igi-N hint v t tur anima intellectiva est vera hominis forma. Maior propositio ex. Ho ' eo patet, quia nihil agit,nisi prout in actu est; nec vero aliquid in rebus physicis est in actu,nisi per forma naturale cum materia sit pura potentia, nullaque effectrice vim possideat. Hoc argumentum de . sumptum sere est ex Arist. c. 2.huius lib.Nec ullum ad rem propositam confirmandam e sentibus Philosephiae essicacius afferri posse
Scondb,Idem confirmatur in hunc modum. Id vera cuiusque rei serina est,quod rem in certa specie constituit,& ab aliis seiungit; Atqui ita se habet anima intellectiva respectu hominis ; est igitur vera eius Arma Probatur astumptio. Homo namque materia communem habet cum belluis; caeterisque compositis sublunaribus,si que materiae beneficio nequit ab eis specie distingui,aut certam o tinere speciem; quare reliquum est, ut id merito intellectivae an
i. Tertio , QuM anima intellectiva non se habeat ad corpus, ut
108쪽
inotor duntaxat, sed ut illius actus,ac sorina,ita demonstratur. 11 bile non accipit este , motore, sed solam motionem: ergo si anima
unitur corpori tantum ut motor, ciebitur quidem ab ea corpus,non Contra pia
tamen ab illa esse accipiet; quare cum vivere si quoddam esse reit 'et'. viventis, non vivet corpus per animam , quod est aperte salsum. Item, etsi nauis vitium faciat, nihilominus Nauta illaesas habet ho
minis operationes: ac noster animus male affecto corpore, non
absque errore, & vitio actiones suas administrat, ut videre cst in ebriis & phreneticis. Non ergo animus est ad corpus, quod Nauta ad navem. Adde qudd accessu animae generatur homo, absces tu interit , cum tamen ex appulsi Nautae ad nauem, vel motoris ad rem
motam; similit sique ex illius discessu tequaquam id eueniat. Quattb , Qudd secundum Aristotelis dis Iplinam, intellectiva anima sit vera hominis serim,ostendi potest:prim quia in ea definitione,qua definiit animam actum seu forma corporis, comprehendit animam in commune, ut ipse inibi profitetur, atque aded inte&ct. . . etiam intellecti m. Deinde,quia proximo sequenti capite deni - h 'strabit animam esse actum seu sorinam corporis,eo quδd sit id, quo prim5 vivimus,loco movemur,intelligimus. In qua ratiocinatione perspicuis verbis intellectivam anima complexus est; cum per eam duntaxat intelligamus. Nec vect id minus dilucide significauit ir.
lib. letaphy cap. 3.text. i 7. ubi cam in quaestionem vocallet, num quemadmodum causa formalis non antegreditur id, cuius causa est: ita eodem intereunte non maneat; respondet non videri obstare, quominus maneat in quibusdam, veluti in anima intellecuis participe. Itaque animam humanam inter sermas connumerat. Accedit quod illius dogmate, ex corpore & anima fit unum, ut patet ex iis, quaς docuit cap. i. huius lib.text. .de omni anima absolute disseres: at non fieret ex anima intellectam Sc ex corpore unum, nisi illa huius actus, ac forma esset ri sicque cana proportionem, quae viaitatis conciliatrix est,inter se ambo seruarent. Quintd, Ne Physicis tantum rationibus certemus; elle animam s.
hominis veram, ac propriam eius sormam docet Orthodoxa fide, ' omni certior philosophia. Id enim in primis definiit Concit Vien- e 2
nense sub Clem. s.cuius decretum habetur in Clementina unica desamma Trin. g. 2.hisce voebis, Doctrina omnem seu positionem tomere asserentem,aut vertentem in dubium, quod substantia animaetationalis seu intellectivae, vese, ac per se humani corporis non sit strina,velut erroneam, & veritati catholicae inimica praedicto sacro Concilio approbante,reprobamus,definientes,qubd quisquis deinceps allerere, seu tenere pertinaciter praesumpserit, quod anima rationalis seu intellectiva non sit forma corporis humani per se,& e sentialiter,tanquam haereticus sit censendus. Deinde hoc ipsinii sta' tuit Cocilium Lateranense sub Leone io. sess8. ubi haec verba scribuntur,Damnamus,& reprobamus omnes asteretes, animam intellectivam mortalem es lentit unicam in cunctis hominibus,& haec in Con.Com. lib. de Anima. N dubium
109쪽
98 IN II.. LIB. AR IS T. DE ANIMA.
dubium vertentes; ciuia illa non soluna vere, per se, & essentialiter humani corporis Q a existat,uerum etiam immortalis de pro co porum,quibus in inditur,multitudine singulariter multiplicabilis,& multiplicata,& multiplicanda sit.. i. Conetas. S cunda conclusio , Anima humana non sollim quoad gradum Oro D Trio sentiendi,& vegetandi,ac reliquos superiores: scd etiam quoad gra-er' - i, dum intelligendi est vere,ac proprie hominis serma. Haec probatur
quia cum tarmas rerum ex operationibus dignoscamus, sitque hominis proprium intelligere, ac ratiocinari, fateri opus est animam rationalem , etiam quoad cum gradum , a quo huiusmodi actiones x. manant,elle veram ac propriam hominis sermam. Secundo, Quia anima intellectiva in noc vitae statu omnem cognitionem haurit, senii tuis, de quoad usum etiam specierum , saltem maiori ex parte, dependet a corpore , quatenus o portet intelligentem speculariphantasmata. Quod certe non ellet, nisi etiam quoad gradum intelligendi haberet ordinem ad corpus,idque vere inserinaret; ii qui- dem eiusmodi dependentia quoad operationem non nisi a naturalis. IazXu inter animam corpusque oritur. Tertio, Quia nisi anima hi mana secundum praedictum gradum citet copulata corpori, ut eiusserina, nihil faceret corporis temperamentum ad ingeni j perspic clam, ad expediendas intelligendi actiones, cuius oppositum . cxperientia docet,ut superius argumentabamur. Quarto, Idem ex eo stabilitur, quia cum Viennense, & Lateranense Concilium ab-Glute decreuerint animam uitellectivam esse vere ac per se humani corporis Grinam, & anima intellcctiva secundum gradum intelligendi; suum proprium ac peculiare esse sortiatur, dubitandum non est quin id decretum de anima quoad eiusmodi gnadum intelligendum iit. . sciuit, Tertia conclusio, Non sola fide ratum est, sed etiam naturalibus
rationibus concluditur, animam intellectivam cile vere, per se humani corporis serinam. Hanc conclusionem statuimus contra Re tierri recentiores quosdam Philosophos perperam arentes quod animaq i rationalis sit Mima corporis,& quod simul immortalis existat, sola teneti,quasi vero ex Philosophiae placitis nulla' rina corporis
Aedarguun- extra materiam cohaerere valeat. Deprehenditur vero horum dece- ptio ex eo, lula,quod ad immortalitatem attineta atermense Coi
cilium palam statuit animam humanam etiam secundum Philosophiam esse immortalem, idque nos in progrestu philosephicis a gumentis ostendemus. Deinde, quod ad rationem Armae spectat, ex superiore disceptatione constat, etiam citra
fidei lumen naturaliter concludi ac conuinci ani- mam intellectivam eo, quo diximus, modo humani corporis i rinam esse.
110쪽
quoad ps c probatutiitquela si animam di actiones ineo, Quiam hautatia ex parte,
ret; siquia naturali ruma hi ri, ut eius perspica potitum, Idem exilium ab se huma-adum in arandi auia late turalibus
CAP. I. Q V AESTIO VI. ARTICVLVS VI I. obuiam itur argumentis initio quaestionis propositis.
V N c primi articuli argumentis respondeamus. Ad Aae i. primum dicendum : Ets anima intellectiva nequeat communicare materiae immateriales suas potentias,& eas operationes,quae ab his eliciuntur, ita ut materia eis informetur: poste tamen illi suum cile substantiale communicare; non quod istud minus simplex & immateriale sit; ut rem ait Caietanus tum lib. 3 . huius operis cap. 2.dub.vlt.con- Intenctu tra Ferrariensem lib. 2.contra Gent. p.69. tum l. p. l. 76. artic. i. in s responsione ad . sed quia potentiae, & operationes ta queunt in terram nisi ipsi inhaerendo inserinare; accidentia vcro spiritalia iacu- aviis a Vtiquam corpori inhaerere possunt:at anima in Q at materiam,eiq; iet. suum elle substantiale impertit non inhaerendo, sed per omnes eius partes sese intime insinuando, easque animando. Ex quo patet non eandem esse rationem in anima rationali ,3c eius potentiis, atque actibus: quanquam & illud dici potest etiam intellectionem aliquo modo animae , corpori esse communem, quatenus intellectao animae in corpore pendet a speciebus, quae sensuum ministerio acquiruntur; item quatenus oportet intelligentem phantasin: ta speculari. Ad secundum,esto antina intellectiva ob naturae suae dignitatem r. a corpore plurimum distet, rospondere tamen illi secundum pro- portionem actas ad potentiam ciusdem generis; idc6que potie in- si ter se cietatem coire, in unius tertii naturam apte copulari. t perameti. Maxime cima corpus humanum ob natiui temperamenti, & organorum ad animae sanctiones obeundas bonitatem, ita affcctum iit, ut amma aliud neque aptius, neque praestantius sertiri potuerit, ut libro secundo de ortu,& interitu ostendunus. In quo sano mirabilis rerum ordo, Jc connexio visitur, dum animus,qui inter substantias intelligentiae participes , infimum locum obtinet, cum eo corpore quod caeteris excellit, coniungitur, sicque iuxta D. Dionysii normam in .cap. de diuinis non inibus, summum infimi attingit,infimum supremi. q. , Ad tertium, Concetia maiori neganda est minor & ad eius con- AI3. firmationem dicendum relata transcendentia pendere quoad suum csse a termino, id est, habere suum esse in ordine ad illum : ita animam rationalem obtincre suum esse in ordine ad corpus, cuiussorma est. Vncle e sentialiter per habitudinem ad illud definitur.
Verum non oportere omne relatum tinnicendens pendere a tem .
mino tanquam ab eo, quo accipiat esse, vel sine quo existere non possit. d si obiicias omne relatum transcendens reserti ad aliud tanquam ad causam , proindeque si anima intellectiva est forma corporis , debere resipicere corpus tanquam id , a quo N i accipit