Commentarii collegii conimbricensis Societatis Iesu in tres libros De Anima Aristotelis Stagiritae

발행: 1600년

분량: 652페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

IN II. LIB. ARIST. DE ANIMA.

E orire ver,. Aipectus ἔc auditus contemplationem subsequitur J ctrinae ordine tractatio odoratus propter ammtatem dc cognationem,

quam hic sensus cum illis habet,ut progres ni patebit. Quatuor autem ad illum spectantia explicat in Eoe capite Arii toteles, oris naturam,odotu lyeeles, medium, dc instrumentum.In primis vero admonet considerationem hane difficile esse, propterea quod odorandi sensus ob desectu de ineptitudinem

organi admodum m n bis ob Eurus iit : ita ut neq, odores exacte percipe te,neque eorum na- . turam de varietatem, satis dignoscere, de pene-Hebes inh- itare valeamus. Odoratimine est v autem nos teuuiter a

odorandi. gumento esse aiοῦ, quod eos tantium odores ret-cipimus, qui acriter lensum seriunt, Z dolore,

aut voluptate affici sit. Id

vero similitudine quadaillustrat. Nam ut ea animalia. tuorum oculi dura dentaque membrana est,tecti sunt, acumen illud aspectus,quod incς-teris est, non obtinent: adeo ut licet colores sentiant, eorum tamen discrimina, sine pavore de voluptate, sine molesto, de iucundo , hoe est fine vehementi inbtu rei visae t id significant verba illa contextus, nili timendo aut non timendo non discernant: ita de hominnes in odoribus percipiendis sese habent. Adverte hic duros oculos, quales sunt piscium,3c eorum animalium, quae insecta de crustata dicuntur: de quibus Asistoteles lib. α. se partibus anim. cap. t 3. duas ob causas minus acute cernere. Primum i quia eorum inembrana, cum terrea, cras laque sit ob duritiem,& cocretionem, rectabilium rerum imagines minus prompte recipit. Deinde quia plerumque iunte em , dc prominentes, in quibus nequeunt benὸ coire species ad centrum, sicuti coeunt in tensoriis demersis ac profundis. Lege Aristat b. t. de iras .anim cap. Io. Per συμ- Similem autem. Quia inter gustum Sc odo latum mutua similitudo, dc pr gui s pq- portio in eicedit, unde dc iaporum nomina ad odores transferunturiquia item ii res speciet, mines quilum olfactu exactiorem habent, docet et caro: uni speciebus odorum odoris db species cognosci posse. Ouod vero eui tua odoratui in nobis excellat inde suadet, gu . quia gui us tactus quidam est. v idelicet tactus linguae circa sapotes Esse autem hominis acerrimum tactum eo probat indicio,quia nomo aut mantes omnes prudentia superazat una eademque prudentiae, dc boni tactus communis ratio est, nempe carnis mollitudo .Vnde eos,qui carne molles sunt mente Sc ingenio praestantes iudicamus:contra vero hebetes, qui carnein habent duriorem .dcctas spelles existunt. Hic aduerte ex bonitate tactus argui praestantia ingeniis, quia ex ea temperamen cbonitas colligitur,ut Themistius ait. Namque ut tactus iunda: ut in primis qualio talibus, Κ E Φ. θ.

262쪽

CAP. IX. EXPLANATIO.

ratibus, di circa eas versaturnita tunc est optimus,cum illae exactam, persectamque symmetriam,& temperiem sortiuntur opuma veto temperies, εἰ phantasiae organum aptius, 3c ipsi in pliantasiam expeditiorem reddit:deinde ait amasia. mentis in intelligendo iacilitas' promptitudo, in qua vis ingenii consistit, ut alibi exposuimus , magnopere dependet. Quo fit ut temperamenti bonitas tanquam causaniaterialis, & dispositiva

E ogore vero se odorabili non aeque bene atq; de hisce, qua di-ρ- Ala fiunt ijse ere, determina re p ssumus. Non en sic pa-- to quale quid sit odori, osonus, vel lumen,vel color. Cuius causa est nos no habere hunc sim ex rum,sid inferiorem complurium animalium e u; remisse narra, homo ol acit, Ernihil odorabilium percipit ab que dolore, vel vo-Iuptate : ropterea quod si ui instrumentum hu-.93. iusce non est Gaditam atque pej hran. sit consentaneum est rationi tam animali si ea, quae duros oculos habent sic sentire colores,G no aliter eorum percipiant disserentias quam timendo, aut non timenao, quam hominum genus odorci. . Similem autem rationem sibi re videntur odoratus adgu-y .sum, Ur odoris 1 ecis au coicii s riam erum exactiorem Iunia habemus, quam odorarum ex ea quia gustui tactus est quidam, quem quidem sensum homo exa Issimum habet. In cateris nH senstibus vehementer a cateris animal ptis superatur, at tactu longe caeteris omnibus excellii itis percipit. 'uapropter o prudeli imu est animalium. Indicium aurem est in hominum genere ob hoc in- frumentu sensius ingeniosos esse hebet O , or non ob aliud quic tuam. Qui munque sum duri ca ne, ij sum inepti mente, qui vero sunt moltis carne, 's ij sunt ingeniosi , menterue dextri, ς Ut autem

ad excellentiam ingeni j

concurrat. Hinc ea, qua: ex optimo teperamento

prouenisi: fi btilioris in iiij sunt indicia. ut e tot vividus, sebtilitas piloria. tenuitas unguium, mollitudo eainis. Et haec quidem mollitudo, cuius lite Aristotelec ritua. Mossitudo

tim meminit, eo etiam Mura in x ingenium iuuat,quia di- boni ιngenui pergit, soluitque inuti. Non est. ira recrementa, quibus pulsis Diritus, quos sanguine incalescenti, cor exhalat, sibtiliores in nem, de tum maiori alacritate ad potenti ars obsequium accumanu unde de phantasina: a puriora, ac de catiora contai

sui. His no obstat quod timinis mollior cato, inest, quam viris , de tamen hi ordinandi ut i dicio, ita α insenio illis praestant. Nec quod phlegmatici, qui hcbetioles sum choleiicis. teneriorem cutem liabet. Non enim mollitudo exHuco de pii uolo humore orta, qualis est in scentinis de Phlegmatacis, ted aecia comes est boni iugeni j. Nec item ossicit quod Aristotele, in

pari m

icripsit omnes ingenio

sos finge melancholicos: cum tamen atrabilis, ut sicca stigidaque est; ita corpus non molle,lea durum, terreumque eniceae videatur id enim qua ratione accipi dum sit, ex professo ostendimus, lib. i. leonu Se inte titu. Nec deuique sibi lepugnat Aristoteles lib. t degeneratione animalium,cap. io. ubi ait putium & iactum nihil ad p:udentiam facere: ibi enim loquitur de tactu secundum se: Ele autem ut ex illius praestantia arguitur excelles temperamentum,& tandem bonitas ingenii, ae iudicii. sed li re a praesens satis sint, de quibus multa disseruimus libro citato.

Lege At senaeum m coena sapientiam, lib. 8 .cap. 8.D ahom. I .part. quaesi. 76. Art. . Ficinum lib. i . de studiosorum sanitate tuenda, cap. 3 . Se in sextum Platonis de legibus. Caelium lib. l O .cap.xo. Leuinum lib. I.de occultis naturae mi tac. cap. I 6. Miaitiam lib. x.de te in Deum fide cap. .

t intcm saperum. Similitudinem, seu analogiam inter sapores, Oc odoressi i explicat.

263쪽

231 IN II. LIB. ARIS T. DE ANIMA.

ira & odorum totidem numerantur disserentiae, eandemque appellatione magna ex parte vendicant: vidclicet ouia si- in ilitet sensum assiciunt. Vt enim sapor acer, verbi causa, gustu mordet,

sic odor acer, olfactum. Nonnulla tamen lapOIum vocabula , cum ad odores traducuntur, lati- nis auribus minus trita

sunt, ut Progressu dice

mus.

MationEpro- tu . Ostendit conuenire

pwsensibitis olfactu dii caeteris sens- u. bus , quod no Proprium sensibile duntaxat , sed

eius quoq, priuationem cognoscat. ut enim visus lucem , Sc tenebras: auditus sonos, & silentium: sic odoratus od rabile, atque inodorabile percipit. Deinde admonet inodorabile tri-fa: iam dic nempe quod omnino odoris expers est, quoa obscurum habet odorem: quod male olet. Idem vero de iis, quae sub gustum cadunt, assirmari posse inquit. Porro quona pacto sensus priuationes cognoscant alibi exposuimus. Fit autem olfactus. Agit de medio, tuo odores Ecfellitur. statuitque id esse tum adrem, tum

Metu quo aquam. Quia vero dest Vitur ο- aqua post et quis fortassedor est a r ambigete dubitationem

Cr a Ma. remouet eo argumento,

quod etiam ea, quae in aquis vivunt, ciborum odore e locis dii antibus alliciuntur. Itaque ratum esse inquit non solium auae extra aquas degiit;

264쪽

CAP. IX. EXPLANATIO.

porum alius dulcis, alius est amarus, sic e odorum qii Zam dulcta, ruosdam appetiamus amaros. Uerum quaedam odorem habent sporemque similis rationis dulcem inquam porem,dulcem .edorem, quaedam contra. Similiter 2 acer est, acerbus odor, Ur acutus er pinguis. Alam quia odores non sunt, uti diximus, manis sit perinde atque s Orci, ideo nomina odorum deducti antan siporibus per sit militudinem rerum: alvu enim' est dulcis, o Goci melisi a ius acer, ut i mi, ac huiusmodi rerum : idem in caeteris modus Tot y sinuatur. 4 , t uisicut auditus esti audibilis, atque inaudibilis, or visu vi sibi is, atque inuisibialis: Ur qui querim iter sinsuum: sic odoratus es odorabilis,atque inodorabilis. Inodorabile --tem multipliciter dicitur. Nam 2 id quod omnino caret odore,neque unquam odorem habere potest: ct id , quod exiguum habet, cr id etiam, quod malum, te ruini habet edorem, hoc appellani nomine silet. Similiter or ipsum inguIZabile

rex: '7. dicitur. φ Fit aurem o actus etiam per medium, ut aerem,aut aquam. Etenim animalium ea, tuae

in aquis degunt,videntur odorem sintire nim habentia , quam non habentia snguinem, sicut ea, qua versntur in aere: horum namque nonnisi aD . . odorem alimen i percipium eminus, pergsintque ad ipsum. Luocirca d Atarronem is locus habere videtur, si cuncin quidem similiter os aciunt, homo vero res trans, non res ira is autem sed stirans, aut detinens 'iritum, non o acit. Neque eminus neque cominus, neque si in ipsis naribus intus rem olentem posuerimus. Atque sensum quidem non feri,si in infisumento sensus res ipsi sensu percipienda ponatur,commune omnibus est sed non sin-tire re iratione proprium hominum esse videtur,quod quidem experientia '' late patet. Quare ea, Fae singuinis expertia sunt, cum non re strent , .nsum quendam praeter eos sensus,qui dicuntur, aliunet habent. At id esse non Potot. Luippe cum odorem percipiant. Sensius enim rei tam male, quam bene olentis, olfa his sine contro: ersit, est. Praete ea a vehementibus 9 ipsi corrumpi vi tur odoribus, a quibus Ur homo corrumpitur, eto bituminis, Sulphuris, similium. Necesse est igitur ipsa et acere non respirantiann.:ρα tamen. tque huius in Dumentum sensus in homine perinde et id tu, ab in istimento dis erre ratium animantium, atque oculi di serunt ab eo-r m oculis animalium, quae duros oculos habent. Nam animalium ea, ciem: es octilos habent, palpebras i sis et i sipem c tegmen habent, qu. is nisi mouerint ac aperuerint, non vident, ut late patet. ε ea, quae durorum unt oculorum, nihil habent profeci, tale sed illico res eas vident, quae in perspicuosunt. Sic igitur er inIfrumentum olficitus in hisce quidem, quae πρη respirant: velamine carer perinde, at ue oculus durus, ut diximus:

Iis in his

ruiniones habentia in-i rando extera non in .ipirado odores trauiiuulii ne quaerendi occasionem sumit, num omnibus animantibus idem odoratus competat, an non. Respondet, omnibus eundem, nimirum specie conuenire. idque duplici ratione ostendit, primum quia in omnibus idem est obiectum, nempe tam bene, quam male oletium odor. Deinde quia cundem senium Orportet esse eum, qui eisdem sensibilibus laedit unat omnium animantium olfactus vehementi odore, cui usinodi est bituminis, sulphuris, aliarumq; eiusmodi r rum, offendi iolet. Ars huitu inar mentum. Sicut in animantibus ea,quae duriocula nuncupatur, oculos

absque palpebris habet,

265쪽

rera patuta. Auctore partu a r. I. Ar pro eadem parte. i. Confirmatio assumpti

11. IN I l. LIB. ARIs T. DE ANIMA

lent Oroansi odoratum in reces tu , & velamine quodam munitum obtinent : adeo ut non nisi

inspirando,hoc est, acrem attrahendo, aditumque odoribus recludendo olfaciant. V nde δ: in aquis, ubi attractio spuitus esse non potest, minime odorantuncum interim ea, quibus sensiterium patet, inspiratione haud quaquam egeant ad captai dos odores. Sicut igitur, inquit Aristoteles, diuersitas illa cernendi, diuersitatem aspectus non arsuit: ita neque huiuscemodi in odorando varietas ad olfactus p tentiam specie distingendam sat erit. Hanc ipsam difficultatem mouet eodemque pacto t. μου.

V AE S T I O I. Sit ne odor exhalatio corporis odorati, an non. ARTICVLVS I. Q rmati partis argumenta.

FriRMAT iv AM partem huius controuersi ς plexus est Heraclitus, reserente Aristotele libro de sensu,& sensili cap. 6 idem videtur sensisse Plato in Titu o, Theophrast. 6.de causis plantarii caes . Galen lib. te olfictus nistrumento. Avicennalib. 6.Naturaliu p. r. ca de odore D.Damasse. lib. 2. de Fid. orth. c. i8.Ite Alfarabius, α Albesaraab, quos refert Venet.text. 97. Possuntque pro hac sentetia liqc argumenta ad duci. Odom inteructu multa fiunt, quae nonnis a substatia praestarique uti Igitur odor est ipsa sumea substantia.Probatur assumptu pri- md quia odor nutrit,ac siistentat. Astomi enim,gens Indom,ad extremos fines Indiae circa sontes Gagis solo odore, que e floribus,&pomis captant lucre dicuxu Vt narrat Strabo ex Onesicritoli. 16.& Plin lib. 2 at hist. c. 2i . Galcn .etia 2. Aphorismorum, aliisque in locis di stinguit in animata duo genera paritu; quas sa coli das, quas ait nutriri cibo alias tenues,& aereas,ut spiritus,quos assirmat attriusto aere,& odore ali. Secundo,ide suadetur,quia multi odores a mentis deliquio liberant,& cerebrum iuuant, ac mulcent;adeo ut in lib. de sensu & scias cap. 1 .dicat Aristoteles odorem institutum esse , natura ad temperandum cerebrum. Econtra vero multi odores valde incommodant,ac nocent,Vt expertincto constat. Commemorat enim

Strabo lib. i 6. Sabaeos interdum odoribus stupefieri: Hippocr. lilias. Aphor. 18. docet aromatum sussitus grauedinem inferre. Plutarcanlib. de praeceptis connubialibus ait scies olfacta unguentorum sur xe. Le

266쪽

CAP. IX. QVAEsTIO I. iis

in hu autem quae sust int aerem habet velameis. diluit ita de sensi, quod cum res irant, aperitur venis meatibus istotis, ct idcirco, quae respirant non olfaciunt, in qua. V cesse est enim olfaciam respirando. At id in aqua facere ne eunt. 3 Est autem odor, siccis cui humidi por, ' ipsum vero initrumentum olfaectus est potentia micia seni cap. s. autε ολν.od ris trituram paucis verbis explicas ait odorem hec veto in subiecto sapesse sicci . quemadmodum tapor est humidi: videlicet quia in subiecto odoris vincitur humidum ab arido: contratis aridum ab humido. Qua de te in quaestionibus plura. Ο est rapon Ipsum ver . Odo dot actu est lectis patiantur, cumque eam perpes linum,quibus consigriantur,obiectis similia evadunt.'ὸ. Odoratricis facultatis organum potessae tale esse ait, qualis ipse Vt sepel: videlicet quia sensuum institimenta aptitudinem habent, ut ab oba est humi. at, cumque eam perpessionem iam subeunt saltem ratione imagi

enim

arcansero

c. crea evinus lib. a.de occultis naturae miraculis cap. 9.assirmat in qui- i busdam regionibus odores,qui e fabarum flosculis emittuntur,dilirium inducere.Postremδ,quia tetri odores, qui ex cadaueribus , locisque caenosis manant crem corrumpunt, atque interdum pestilentiam inuehunt. At haec omnia non videntur heri, nisi interuentus meae substantiae. Confirmatur quoque eadem sententia, quia homines respirant, ut odorentur, utique ut fumidam excretionem ad sensorium attrahant. Item,quia constat res odoriseras assidua odorum expilatione saccescere,& absumi, certe non nisi quia eiusmodi rerum iubstantia dum olet, in halitum δc vaporem abit. Accedit postrem5 auctoritas Aristot. quia licet in problemat. se l. ia. qu. io. cum quaesisset num odor sit exhalatio, aer, aut vapor; nihil ausiis suerit constituere: tamen sce .i 3. eiusdem operis q. 3.&c.2. de sciis & sens afleruit odo rem este halitum.

ARTICVLVS II. Odorem non esse fumeam exhalationem, nec argumenta superitis ad AZa id conficere.

I τ tamen concluso. Odor non est sumea exhalatio conitis corporis odorati; sed qualitas odoratu sensibilis. Haec quo'. concluso quoad priorem partem inde constat, quia si h t' - Odor esset exhalatio, cum naec si substantia; siquidem per se mouetur,& in sublimem locum euadit; sequeretur odorem non este sensibile per se; quandoquidem nulla sibi tantia per se cadit nil, sensum. Accedit testimoniti Aristotelis lib. de sensu,& sensili,c. s. ubi Heraclitum , Platonem, & alios ex antiquis philosophis, apud quos contraria opinio communis crat,refutat. Posterior eiusdem conclu- D m quoad sonis pars liquet ex eo, uia chin odor non sit substantia, ut proba- pseris em tum est,& denominet subiectum quale, agatque per se in olfactuna; consequens fit, ut recte dicatur qualitas odoratu sensibilis. Verum

quaenam

267쪽

is 5 IN II. LIB. ARIST. DE ANIMA.

quae nam si odoris natura, ex iis, quae progrestu dicemus, cum de odorum generatione disseruerimus,planius euadet.

Solui. r. ari Respotadeamus nunc argumentis,quae hanc nostram assertionem

seuperioris ' oppugnabant. Ad id,quod initio adduximus, negandum est assiim-

i ptiim; δ' ad primam eius confirmationem dicendum cum Arit - 'φ' /ρ iri tib de sensu & sensili cap. s. odorem no nutrire: id enim tantum nutrit,quod in substantiam rei viventis conuertitur; hoc autem se sibi , , soli substantiae conuenit,non odori, qui acci cns pst, Vt probatum 1 5. c. f. . νὸnu ri . . suit. Itaque quod de Astomis narratur,fictilium est, ut iam in libris .f. iiii mi et a Mortu,& interitu astruximus. Quod autem medici inquiunt, in iρ' - .uiuentibus quasdam partes tenues, id est, spiritus odore nutriri, &sistentari; id si de odore ipso intelligatur, i vero abest; si de aeria

substantia qua odor desertur,eatenus admitti debet, quatenus aer, Ut libro citato ostendimus, spiritus nutrit, nutritione impropria; L-- 4. qualis est ea, qua lii cerva oleo,& acre circunfuso sustentatur. Et e. i. sufvero eiusmodi substantia aeria, cum odore imbuta est, metito alia- is sensib. rum qualitatum, quae odorem comitantur, mirifice etiam spiritus fouet ac conseruat t, unde quibusdam odoribus vis benesio erga Λ spiritus, & cerebrum , atque otiam ad exhilarandum cor attribui n.Ita liis .. solet.Quemadmodum & nonnulli odores ob aliquam excedentem de me rhodo

qualitatem, cum qua simul meatus corporis subeunt, non parum afferunt nocumenti & ob putridos humores, qui via, cum ipsis ex- bis ii halantur, aerem vitiant. Ex quo non sequitur odorem substantiam eis e , sed substantiae via, cum praedictis affectioitibus inhaerere. Vnde iam patet solutio primi argumenti, omniumque cius coi

firmationum. .

Ad ptiorem secundi argumenti partem dicendum est inspiratio M' 'et at istiantibuς,non omnibussed iis, quae respirant, inseruire ad 8 remouendum Opcrculum, quo, ut Aristotcles ait, olfustus tegituri; quod eum fit,simul attrahitur species odoris, Vel odor ipse insidetis . . aeri, exhalationi ve,ut progressiu exponemus: sed hinc nihil aduersus Qu. dicta habetur. Ad poster rem partem concedendum est e rebus βιriorem. odoriseris saepe emitti sumeam substantiam; sed negandum eam .s substati est e odorem.Aristoteles Vcid in problematis seist. s. l. I.

& e , sse sensu,& sensili appellauit odorem halitum non serinaliter, sei subiective quia magna ex parte in halitu inest, ab eoque deser

iur. Et in hunc modum explicanda erunt loca alia, in quibus odorem vocat halitum si eum, seu famosam vaporationem. In eunde inque sensum accipi postulat dicta, si non omnium, saltem quorundam auctorum ex iis, quos initio superioris articuli retulimus.

268쪽

ruonem

a talis

in libris di i

de acies

sus acri

iure adesinu,

luet GS . rebus ni eamuliter, dote

AE S T I O II. Quonam pacto odor gignatur; quodque eius subiectum sit ARTICVLVS I.

Explicatio pro ita dubitationis.

V o D attinet ad generationem odorum , statuendum est cum Aristotele proximo capite , & uberius in libr. de sensu,& scristi, p. 1.odorem resultare in mixtis corpo- OLντηδεribus ex primarum qualitatum concretione, tominante' siccitate,calore humidum decoquente,& excitate.Diximus,in mixtis corporibus,quia elementa, ut etiam loco citato monet Aristoteles, odorata non simi videlicet interim dum syncera,& pura exillui. Addidimus, siccitate dominante,quia siccitas est quasi materia odoris :Sapor enim,& odor ex humi , siccoque oriuntur: sed hoc in- Saperis G o- terest, ludit in sapore vincit humidum;iu odore siccum. Hanc verboriginis differentiam inter odorem, & saporem illud, inter alia,te- s Mur,qubd quet impense olent, valde amara sunt,quia nimis cocta; qua de re Theophrastus lib. 6. de causis plantarum cap. 2 .Item quia dulcia raro sunt odorata, intellige natiuo odore, ut ait Plinaibr. Q. naturalis historiae cap. .Nasci autem odorem ex siccitate dominante argumeto est, quod constat aridos, A fervidos terrarum tractus, Ut Arabiae,ut Syri ae optimorii odorum esse si racissimos. Item quod T t res odoriferae, si nimium hi cistentur nodorae rzdduntur ideoque tia'. in AEgypto fores minime odorati sint,quia incubat illis roscidus,& L aiis es. nebulonis aer a Nilo flumine;& c contrario rosa serenis diebus collecta,maiorem odoris fragrantia reddit. Quin vero,ut notauit Hippocrates lib. de carnibus,& ipsum organum olfactias, cum pituitoso defluxu,aut alioquovis humore scatet,odore minus sentit Est enim quaedam instru:nenti, cam proprio sensibili naturalis consensio, Sccognatio. Oportuit ri: tem in odorc si ii,& tenue vincere, ut odor Deil diffundatur,& transim t. Sed enim, & aliquid humiditatis ad ipsum requiri,inde patet quia quae exarcstunt,& torrentur,odorem amittunt, quod videre est in cineribus ligni odorati,ut obseruat, pr ter alios, Theophrastus lib. 6. de causis plant. cap. 29. & e contrario multa nimis arefiet humidi permistione odorata hut, Vt terra, cum primum compluitur post diu urnam siccitatem: non ita vero cum diu maduit; tunc cnim humor,non siccitas praeualet. Denique adi cimus, calore humidii decoquente,& excitant in quia non erit odor nisi caloris vis accedat,quae humidum quasi diluat,&attenuet. Hinc Aristoteles in problematis se h. i 2.quaest. i 2. ait semina, quae olent, calida est quia odor calore efficitur:& in eade se l. quaest. q. gocet odorata omni calore abudare. Idemque asserit Galen. lib. .de sm-

269쪽

,18 IN IL LIB. ARIST. DE ANIMA.

plic.medicam.sacult.ca. 22. Eaque causa est cur allia iuxta rosas consita,eas magis odoratas reddunt:videlicet quia solum calefaciunt,&cxsiccant, atque ita odorem promouent,Vt ait Contarenus lib. 1.de elementis.Quanquam huius rei alia causa reddi potest: nimiru quia quaelibet res trabit alimentiun sibi consentaneum, atque ita graue lenti cuius odi est allium, attrahunt nutrimentum maleolens, Muicinis herbis, plantisque odoriseris syncerius pabulum relinquunt. odoram n a EXperimur etia aquam rosarum stillatitia, dum igni sensim ineale recalesina cit, halitu spirare silauiorem,& uniuersim,quae odoratae sint, magis f V -' redolere,cum calent,quim cum Digent;& plus interdiu, quam no-At is tu, ere,quam hyeme,aestate,quam vere. Hinc Alexander Macedo, sudo, di bra Vt in eius vita Plutarc cribit, propterea fiaaue odore e membris enflasse creditur, quod esset temperamento corporis praeseruido,dcigneo.Idemque Plutarchus in lib.de causis naturalibus cap. 2s.quς-

stione diluens,cur pruina ferarum indagatione difficilem reddat; ait causam ei te, quia odorum halitus, nonnisi , calore laxati, & soluti, dispergi queunt; frigus autem vel mentius stringens, & claudens, nec eos fluere, nec ad sentiendi instrumenta perlabi sinit: &ob id

Bru ἀ - etiam vina per hyeme minus redoletia esle est. Ex dactis patet;quae- nam esse debeat odoris dosinitio nimirum, odor cst qualitas ex primarum comistione resultans,dominante sicco,& calido,atque olf

δε- m esse ctum mouens. Patet etiam quodnam sit odorum subiectu, hoc est, magu sicci quidna sit id, in quo odor primo enascitur. Nam cum odor sit quali- τι, tu, Orta ex certo primarurn qualitatum temperamento, quod non ibb. --, . niti mistis corporii, per se debetur fit inde ut propriu,ac natiuii sui EI E a m- lectu odorum sit tale corpus mistu.Vnde Plin. lib. i s. Natur.histor. εδεμ, cap. 27.Miru,inquit,tria pra cipua naturae elementa sine sapore esse, sine odore;aquas aera, ignes Addere & terram,ponii stet sicliti addidit Arist lib. de sensu de sensili. cap. s. monens tamen intelligendii id esse,nisi elementa mistura habeant; nam cum hac videmus redolere mare: de terram etiam; praesertim cum post longam ariditatem madescit,ut stipe ius diximusscripsitque Theophrast.libr. 6. de plantis cap. 2 .dc 27.De hac re Iandi .quaest. 16.de sens& sensPorrd odorum species variae sunt,nobis tame propter huius sensus hebetudine,& tarditatem magna ex parte ignotae: siquide prout homini sensus deficit, ita & scientia de re ad eum sensum pertinete; cum nostra cognitio a sensib. oriatur.Quia igitur admodum tenuiter & remisse olfacimus, nec nisi eos odores,qui organii vehemeter lacci sint, ac pulsent,exacte percipimus; fit ut odoria dii serentias naianus teneamus : ideoque eas haud propriis significamus vocabulis, sis, a fui sed translatitiis, deflexisque saporii dii serentiis. Ergo ut sapores,ita&r odores acutos, acerbos, graues,dc suaves dicimus,mutu. uitia nome-ctatura eoru species & discrimina indicates.Est autem sapor acutus, qui celeriter ac fortiter sine fistidio sensum serit. Acerbus, qui cum quadam mordacitate pungit. Gravis, qui segniter,ac parum mouet: vel qui ob densiorem fragrantia, ut odor artemisiae,vel ob foetidum halitum,

270쪽

nudo, i

Hidati, ait uec soluti, laudens, :&ob id

iduni in

Non omnia

CAP. IX. QUAESTIO II.

Ealitu,nares offendit. suauis,qui leniter gratus,ac iucundus est Qua de re, seque aliis odorum speciebus Thom. Garbius in sum m. q. 69. Marcellus in suo 3. de anim. cap.74.M.Alberi. 2.part.siuniri. Je liom. ach de olfactu,& lib. 2.deani m. tradi. 3.cap. 24. D. Damasse. lib. 1.Fidei orth. p. is.Theophrast. lib.6.de causis plant. cap. i. & . & i 3. ubi admonet,& si nomina saporii odorib. tribuere soleamusmon id suoru 'tamen in omnibus nominibus ratum cite: nemo enim V.g. Odor in A I an .

salsum recte nuncuparit. Quod etiam si ripsit Galen. lib. . de simplicinaedi c. facult. p. 2 r. Deinde aduertendum ex Aristotele de sensu & sen cap. est quos . dam odores iucundos haberi, quia saporibus respondent, & gusta- Οὐ- αγι- tui amica denuntiant: atque ita esurientibus suaves contingunt; qui tamen satiatis nullam afferunt voluptatem. Alios per se ae sineres. pectu saporum, delectationem parere, ut qui efflantur e quibus lamnoribus,neque ςnim, inquit Aristoteles, ii ad cibi cupiditatem exci- tabis tandam conserui,sed obstant potius.Vnde illud quod in Euripidem ς-- . dixit stratis; Cum tali coquitur, unguenti nil infundito. Adaertendum praetere, quibusdam corporib. ineste odores simpli- GIorai sim-ces, cuiusmodi sunt, qui per naturam obueniunt; aliis compositos i l. vina commistione quales magna ex parte sint ij, quos ars pigmen

c. D. taria ad luxum & delitias unguentis naiscet. Quem abusum maio- Maiis . Hzrem ei te inquit Plinius lib. s.cap. 3. quam gemmarum, dc pretiosa- qua gematarum vestium hae namque diu seruantur,ic transeunt . ut haeredes: il- si li confestim expirant, ac suis motiuntur horis excedit libra denarios . . quadringenos; nec sentit ipse,qui gerit, seminaque commodatio habetur,si trini eunte illo,inuitet odor etiam aliud agontes.Tanti mi Mamalis ii tur voluptas aliena. Adde quod virilem animum est minant, ut nox Engr. . sine causa dictum sit illud. Non bene olet qui bene sempor olet.Le- D. Hi .eon se D. Hieronym.epist. s. ad Demetriadem, in ius nes calamis Datos t a iuuenesta peregrini muris olentes pellicui. H. olente .

ARTICVLVS II. uarundam obiectionum dilutio.

E n v M contra superiora obiiciat aliquis. Si odor esset t.obi/mo. in misto odorato,ut in stibiecto, sequeretur fores,& GD ' inacta,e propinquo suauius olere,quam e loco aliquantulum remoto cum vnuquodque prope situ principium efficacius agat & tamen oppositu experimi . Secundo. Vnus,idcm- a. que cibus uecundum eandem partem sapidus est, atque odoratus. Igitur cum sapor fiat ex humido , doc te Aristotele in hoc capite texta ico. si odor ex sicco praedominante orirctur, in cadem subiecti parte esset siccum,3 humidum excellens, quod repugnat. Terti δ. Multa corpora praehumida sunt odorisera, ut aquae stillatia ,. K h 1 tiae,

SEARCH

MENU NAVIGATION