Commentarii collegii conimbricensis Societatis Iesu in tres libros De Anima Aristotelis Stagiritae

발행: 1600년

분량: 652페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

Quid sit --

Dubium

R. pansio ex

so IN II. LIB. ARIs T. DE ANIMA.

humidum sicco dominari,quia ut odor masis in sicco,quam in hii mido ita sapor magis in hiimido,quam in sicco cosilit; ut in dispi tatione de Odorum natura ex Arii totele disicruimus. Postrei id re quiritur ad saporem procreadum calor; quia sapor nonnisi praeci - , te licci,& humidi concoctione, per quam humidum cum sicco aptὰ commiscetur,oriri sistet: haec autem concoctio vi, ac ministerio caloris fit. Vnde videmus sapores frigore interire; quia frigus coetionem impedit.Cernimus item fructus in locis frigidis amatiores esse& ubique terrarum accremento caloris, amarorem exuere, & dulcescere. Porro cum ad saporem tria illa concurrant: siccum,& humidum rationem materiae subeunt; calor vicem causae efficientis.

Ex dictis non dissicile erit intelligere quid sit capor, quem ita definiit Theophrastus primis cap. lib. i. de cautis plantarum. Sapor est: l arcis siccae,terrenaeque in humore demistio. Et exactius Aristote- es in libro de sensu, & sentili capit. . Sapor est affectio in humido.

aqueo, acta a sicco terrestri,& calore decoquente, gustatum, qui inpotentia est, ad actum per alterationem doducens. In qua definitione non solum materia,& causa ciliciens saporis exprimitur, de quiabus paulo ante; sed etiam sorma, cum sapor dicitur affectio:& finis, chira additur,deducens gustatum M.Alteratio enim, qua sapor potentiam mouet, finis saporis est. Obiiciet tamen aliquis , non videri humorem materia saporum. Nam cineres amari sunt,& tamen non humidi:& Zingiber, piperhabent saporem acutum; nec tamen humiditatem. Item,quia si sapores ellent proprij alimenti, serentque humidi, oporteret omne alimentum ess e humiduim quod falsum est; quadoquidens fames cst .apyetitus alimenti,& 3.de anima cap. 3.text. 28. definitur appetitus calidi,& feci.Sed occurredam,licet materia saporum sit humidum; non sequi omnem prorsus saporcm csic in re, quae plus habeat humoris, qu in siccitatis; sed in ca saporem magis ab humore, quam a siccitate otiri,ut ait Theophrastus 6. de causis plantarum, etsi inter dum siccitatis plus quam humoris in re insit. itaque etiam is sapor, qui in cineribus est,ab humore praecipuE nascitur, quo cineres non omnino destituti sunt. Quod timiliter de Zingibere,&pipere dic dum est. Fatendum etiam,non omne ali nactum esse humidum, modo fateamur id quatenus sapidum,humore magis, quam siccitatem deposcere,&ia re sapida, si aliet parte; sicciores,alic limidiores existant, saporem in humidioribus magis, quam in siccioribus vigere. Praeterea dubitarit quispiam, an sapor ita ex praedicta mistione oriatur,ut insit in re ipsa,quae cadit sub gustum,seruetque certa speciem,ad quam pertinet; an ratione potentiae mutetur. Ratio dubia tandi ex eo est, quia videtur constare experientia eandem herbam boui dulcem esse,Eomini amaram.Contrarium tamen pronuntiandum est contra nonnullos, quos refert Theophrastus cap. 2. lib. 6.dccausis plantarum. Nam cuira gustas in omnibus animantibus eius

dem naturae sit, A sublatis impedimentis non decipiatur circa proprium

292쪽

CAP. X. Q v AESTIO I. iii

rtium sensibile; necesse est,ut dulcedo, quae in eadem herba est, secundum rationem, speciemque dulcedinis pcrcipiatur. Cur autem quibusdam herbis,aliisve alimentis belluae avide viii oleat,quae homines auersantur,& contra causa est,non quod ab utrisque dulcedo res inhaerens non percipiatur;sed quia ex diuersitatc temperamcnti accidit,ut id, quod dulce est viii, alteri iniucundum, & insalubre sit; aut vice versa. Quod enim etiam nostro gustui nonnunquam dulcia molesta sint,patet exemplo casiae fistulae. Quod annotauit Contarenus lib. 1. de elementis.

ARTICVLVS II. Oub sinissecies saporum.

V o n ad saporum species attinet,non conueniunt in iis constituenais Philosophi. Nam quidam ad nullum certum numeru eas reduci polle inquiunt,alij octo faciunt species; alii septem. Plinius vero libr. is . Natur. hil .ca- r-- depit. 27. tredecim recensui: dulcem,suavem, pinguem,amarum, austerum, crem, acutum,acerbum,acidum, alsum. Ac pr ter haec,inquit, t tria sunt genera mirabili maxime natura; unum,in quo plures paritet sentiuntur sapores,vivinis:namque in his & austerus,& acutus,& dulcis,& suauis,omnes aheni: alteria est genus,in quo sit & alienus quidem,sed & suus quadam, & peculiaris, ut in Licte; siquidein inest ei, quod tamen iure dici dulce, & pingue, de suave non posset,

obtinente lenitate,quae ipsa succedit in saporis vicem. Deinde suum quendam sapidis aquis tribuit saporem.Probanda tamen est sententia Aristotelis proximo superioti capite,ut ad rationcm Philosophi- eam magis accedens, quae octo saporum species numerat scisi non ve iri sat,

valde repugnandam si iis, qui plures,minutius cocidendo, vel pau- rum octo exciores, generalius loquendo, ecies constituunt nempe dulce, amarum,pinguem, salsum,acrem, acerbum, acutum, acidum. Dulcis in

melle v. s. ficubus, & vius matutis sentitur: Amarus in bili, opeio, absynthio,& gemit pinguis in butyro, Licte,& oleo: salsus in sale,& aqua marina acer in pipere,& allio acerbus,qui & poticus, & sti-pticus, siue astringens appellatur, in immaturis pomis, in fructibus myrti acidus, in oleis: acutus,in aceto,& raphano.Ex his saporibus docuit Aristoteles pinguem haerere dulci,id est, polle ad dulcem reuocari,& salsum ad amarum; non qudd specie conueniant, sed propter maiorem cognationem, quam cum iis habent.

Dissentio tame non parua est quinam sint extremi sapores. Nam is Plato in Timaeo,Galenus libr. Simplic medicam.acap. io. Conci- 'liator different. i 1.arbitrantur non cile dulcem,& amarum,ut po- scit Aristoteles,sed ponticum,& acutum. Huius opinionis fund mentum est,questii sapores sint extremi iudicandi, qui ad extremas primas qualitates magis accedant: at sapor acutus summo calori; Con.Comm. lib. de Anima. N n ponticus

293쪽

181 IN II. LIB. ARIST. DE ANIMA.

ponticiis cummo frigori vicinior est, intellige ratione temperamenti, ex quo resultat. Adde qu5d extrema sensibilia laedunt sensus; tulcis vero sapor initiae, ed reficit,atque oblectat. Ite,quod ab ace bo ad acrem fit transitus per dulcem saporem: non solet autem in qualitatibus fieri transitus per extremum, sed per medium. Amples σι ἡ, ctenda tamen Est sciatentia Aristotelis, quam tuetum.Thomas dei . distiis. sensu,& sensili te t. a I. Averroes laoc loco text. ios. & quinto colo amari . te h. cap. 17.Garbius in summa lib. i.tract. I. q.7i. Contaren. libr. de elementis, Iatiellus hoc lib.q. 6. Aduertere tame oportet,si sapores conliderentur quoad primas qualitates,ex quibus oriuntur; negandum non elle poticum,& acutum extremos dici poste, ob rationem superilis adductam. Verum ea saporum contoplatio non est propria

saporum,ut sapores sunt, sed prout faciunt ad temperiem corporis, quam medici praecipue attentant. Aristoteles vero quia de saporibus disserebat secudum propriam ipsorum ration 1, videlicet quo

tenus gustatum mouent,recte extremos sapores constituit dulcem,& amarum quia maxime contrario modo potentiam assiciisit,ut e

perientia testatur: quemadmodum,& qui extremi colores sint,non primarum qualitatum excessu aestimamus, sed ex modo allici edi vi-lum quia alter disgreg. 1t,nempe candor: alter congregat, videlicet nigredo. Porro sapor dulcis optime sensum afficit, amarus deterri'me,quia ille oritur ex optima temperie,hic contra. Nam cum sapores fiant ex rassione humidi 1 sicco terreo per caloris cococtionem, ii erunt perfectissimi,& sensui maxime accommodati,qui absolutis. simam numidi concoctionem sortiuntur,vii dulcis; ii imperfectissu

itatis mi,qui pessimam,ut amarus. Igitur ad fundainctum aduersariae opi-t ρ' ρ ρ ρ nionis;quatenus probare nititur saporem acutum, & ponticum ab- solute extremos este,negandum est saporum contrarietatem ex primis qualitatibus sumendam este, ut iam ex proxime dictis constat. Ad aliud respondendum.Hoc peculiare elle saporibus, Ut unus eorum extremus,nempe dulcis non valde laedat; quia in saporibus lassio oritur ex primarum qualitatum excessu,qui a sapore dulci longe abest. Eaque causa est, cur per illum ab acerbo, ad acrem fiat tranutus, non tamen per se, sedIer accidens, nempe quia hi de extremis qualitatibus multum postident,atque aded nisi hae se remittant, &ad temperiem reuocentsub qua temperie euenit sapor dulcis, i ii ipsi non pos Iunt. Adde etiam non repugnare, quominus in ali rum etiam qualitatum generibus interdum a medio per extremum fiat transitus, ut si corpus ex caeruleo nigrum, & inde ex nigro p

mccum euadat.

Vtrum ne gu stu s ὶ sensu tactus,& natura,& organo differat.

294쪽

283 CAP. X VAESTIO II. 283 ARTICVLVS I. Di ferre in primis natura.

V N T qui putent gustum non differre a tactu, sed cibillo quasi speciem sub genere c5tineri: tuorum sentcntia probari potest in primis, quia ille videtur elle utrius que obiectum. Nam gustus percipit aquam, quae cum nporis expers sit, non eam ut gustabilem,sed ut tactilem cognoscit: flum tibisai vinde& Aristoteles proximo, capit.text. r o i. asseruit Rustabile essestinguia ra- quoddam tactile. Secundd , quia Aristoteles hoc in libr. capit. 3. text. 28. docuit tactii in elle sensum alimenti. Quare cum alimen- δ' tum ad gustum pertineat, idem videtur elle commune horum sensuum obiectum. Tertio, quia gustatus percipiens sapores, percipit etiam humorem, siquidem sapor mouere gustatum non potest, nisi inszin humido actii. Accedit Arist.testimonium tum in libr.de sen- ''su & sei cap. tum lib. 3.huius operis capit. I 2.text.6 . & libr. 2.de partibus anim .cap.r7.ubi assirmauit gustum esse quendam tactum:& rursus cap. 1. de sensu & sensili, ubi ait gustum cile speciem tactus .Postreiud hoc in lib.cat . 2.text. 23.&lib. s.cap. I 2.text. 68. docet solum tacitam esse necessarium animali, idemque de sensit,&sensti cap. . rmat animal non poste esse absque gustu. Quae locainter se pugnarent, nisi Aristoteles vellet gustum, & tactum non differre specie. Advertendum tame est dupliciter fumi tactum; uno modo prout ractu .f. dicitur de quavis potentia, quae oon percipit rem sim contactu d ' est,cuius oSiectum non sentitur medio remoto species traiiciente, Ut percipitur colori lui per aerem ad aspectiam sui imaginem mittit; sed medio coniuncto;quo pacto gustus, in iapores; ta hiis, in calorem aliasque eiusmodi qualitates ad se attinctes sertur.Noc enim ne-ccisum est,ut sapor a re sapida per ad rem ad gustum transn et, simi literque calor,ad tactum. Alio modo sumitur tactus a philosophis angustiore, ac proprio significatu. Eisdemque modis tactile accipi consueuit,nimirum pro quavis qualitate, tuae ut in s iam potentiam cadat,non poscit medium externiim vel pro iis tantum qualitatibus, quar presso vocabulo tactiles nuncupantur. Hoc posito, si tactiis secundiam priorem notionem specie ir,dicimus iam gustandi, quam tangendi saeuitatem tactum iure nuncupati; cum iacurra earum cxterno medio ad obiectum percipiendum esteat. Si vero secundum i posteriorem; diuersis elle potentias, & specie, naturaque distinctas. Quae est iententia Aristotelis hoc in libr. capit. ii . teYt. iir.& 118. & de sensu, & sensili capitulo quarto, Averrois hoc loco textu 3i .Themisti j capit. 8 sive paraphrasis, Simplicis text. iio. Philoponi Sancti Thomae, Egi dij,Zimar. ae,&Caictam Ext. i II. Apol- Iinaris quaestion. 10. Ferrariensis quae Ilion. r 8. M. Alberti in summa de homine, & libr. r. de anima tractat. 3 .capit. 27.cis Venetus aliud

295쪽

putarit hoc loco text. ior .aiciis gustum,& tactum non differre, ni- .ii per quaedam con notata ; formaliter Vero esse Unam candemque potentiam. Probatur autem nostrae opinionis Veritas ex eo, quia aliud est obiectum tacuis, nempe calor, frigus, aliaeque eiusmodi qualitates,de quibus sequenti cap.agendum aliud,gustus, nimiruin, sapores; Item, quia aliud est tangendi, aliud gustandi organum , ut mox patebit. auo argumento utitur Aristoteles text. I ia. Deinde, quia alioqui non essent nisi quatuor sensus. Praeterea, quia fieri potest,ut incolumi tactii,pereat gustus in lingua. Diluuntur Argumenta vero initio adducta nihil exhibent negoti j. Occur-c3fert m - relictum enim, si detur aqua adeo syncera,Vt omni sapore careat,

Iahi Ioa cam i ola gustatu, cd tactu duntaxat perceptum iri. Item, gustatileno i in ut cile tactile,& gustum esse tactum, nue speciem tactus, si haec suba tactu. priori consideratione,quam ante explicuimus,sumantur, id est, gustatile elle tactile secundum analogiam, qua ambo sub potentiam cadunt;videlicet per medium coniunctum: similiteirque gustum esse tactum, non simpliciter; sed secundum cognationem, & similitudia nem,quam in percipiendo obiecto sortiuntur.Vel gustabile esse tactile,quia nihil gustari potest, quin prius tangatur: & gustum este quendam tactum ; quia vis gustandi, & vis tangendi circa eundem cibum versantur, unde tactus dicitur sensus alimgti) otione tamen diuersarum qualitatum, quia tactus circa humidum, verbi gratia,&sccut gustus circa saporem,qui ex horum commissione sit, occupatur:& utraque facultas ita in has qualitates incumbit, ut gustus non tendat in suas, nisi tactus in eas, quae ipsi propriae sunt, saltem

prius natura seratur.

P η Ad riuod postremo loco de tactus, & gustus necessitate adi

ctum fuit, licendum est,solum tactum respectu omnium animantium este absolute necessarium,ita ut nec ad breue tempus, absque tactu possint vivere; gustum verδ etiam omnium sere comparatione, excCptis paucis admodum imperfectis , necessarium este, non quas eo sublato, confestim interitura sint; sed quia chin omnia sere ad capiendum alimentum , cibi voluptate alliciantur, sublato eius voluptatis sensu, ordinario a nutrimento capiendo cessabunt, vel tam parum assument,ut sensin extabescant,& moriantur; atque ita dicitur gustus necessarius animantibus, quia ordinarie , seu maiori ex parte,absque illo vitam non diu servabunt. Quaedam tamen animantia nimis imperfecta,ut ad plantarum naturam,& conditionem proxime accedunt,ita quasi plantae,alimentum citra delectationem hauriunt, eaque gustu destituta sunt. Ac de his interpretandus est Aristoteles in libro de somno,& vigilia cap. r. cum inquit non omnia animalia habere facultatem gustandi. Sanc patet ex dictis qua ratione tactus necessarius sit;&quo pacto gustus possit, ac non possit dici necessarius animantibus,& ut ex verbis Aristotelis minime colligatur tactum a gustu non distingui.

296쪽

i. v. M lib. b.

Disserere etiam organo.

E c vero tactus,& gustus idem organum vendicant; licet enim in ca corporis parte, in qua vis cognoscendi sapores inest,tangendi quoque facultas insideat; non tamen e conuersb ubicumque tactaria potentia reperitur, vis etiam gustandi cernitur. Enimverd gustandi instrumentum est lin- ua,aut quidpiam linguae proportione respodens in iis,quae linguae uni expertia,ut primo de histor .animal .c. ii .& 2.de partibus c. 17.& .eiusdem Operis c. i i. Aristoteles docet. Poreb, lingua vi de eius compositione aliquid dicamus ad radicem, quae latior est, & saucibus cohaeret,osse valido, quasi base, nititur, sustentaturque, quod Porsi: Graecis dicitur,literae Y. speciem habens. Substantia illi rara, atque laxa,ut humores,qui saporis vehiculum sunt, facilc imbibat. Quocirca,& tunica cingitur praetenui, quae toti oti communis est. Nouem constat musculis,quos media linea ad dextram, laeuamque diuidit, ut hoc quoque instrumentum suo modo geminatum esset. Venis praeterea duabus maiusculis, totidumque arteriis persunditur, duobus item neruorum coniugiis,altero molli dignoscendis soporibus destinato, altero duriore, quod in musculos distributum motus expedit. Oportuit enim linguam esse expeditam, tum ad sermonem efformandum, siquidem nuic etiam muneri obseruit, tum ad commutandum cibum,& in ore detinendum, ut vario dentium attritu subigi,& comminui queat. Sunt qui velint gustandi vim potisssmum elle ad radicem linguae .Primum,quia saliua,quae gustationi plurimum obseruit, inibi ueneratur: sint enim ad radices linguae duae glandulae carneae, tonsillas vocant: saliliae generatrices. Secundd, quia illic maiores visuntur nerui. Contraria tamen sententia, quam tradidit Aristoteles r. de hist.anim. capit. i i. 5c libro secundo , de pari. anim. cap. 17. vera est,nimirum in linguae acumine acriorem gustum inclic: quod cxperientia patet.Nam cum cibus ad linguae radices deuoluitur, mi-nsis delectat, idcic contrario cuml artes confestim deiicimus. Causa verδ, cur maior vis gustatoria in in .ae iniit fastigio est, quia ea linguae pars mollior existit, eiusque nerui,etsi minores,molliores tamen sunt ,& ad sapores percipiendos magis idonei.Nec obstat quod uberior sit ad radicem saliua; humoris enim copia,si nimia sit, gustatum obtudit. At enim licet praedicta facultas praecipue in lingua resideat, tamen ut D. Augustinus lib. 2.de verbis Domini,& D. Damascenus libr. r. fidei orthod .c. 18.D.Nemesias in lib. de natura hominis cap. 9. Plinius lib. I I. cap. 7. sentiunt, videtur etiam nonnihil extendi ad palatum, in quod si ctatorii nerui aliquantulum effundantur. Neque hoc repugnat

N ii 3 sententiae

flatus Lingua tem

positio . o

adeoque ipsiam ad linguae cuspidem reuocamus: sicuti sim aliquid gustare nolumus, id ad inferiores linguae

297쪽

28 sIN II. LIB. ARIST. DE ANIMA.

sententiae Aristotelis , qui de principali tantum organo loquitur. Quin & ipse libr. .de partibus an .c. 11. etiam in gula gustatum ponat. Esculentorum , inquit, omnium Voluptas in descendendo contingit: dum enim degluti mus,pinguia sentimus, salsa,& dulcia , & reliqua generis eiusdem: & omnium fere condimentorum, esculentorumque in deuorando, gulae tactione suauitas existit, de

gratia. CAPITIS UN DECIMI EXPLAN ATIO.

E tantibili autem. Postiemo loco accedit ad disputationem de tactu, quam eo consilio hactenus distulit, quod huius tensus notitia admotum obseura sit,ut indicant quaestiones, quas de illo inouet, adeo difficiles, ut in eis non tam sententiam suam explicate, quam dubitandi ansam praebere videatur. RE O.

Capitu argu

mentum.

Igitur initio capitis ino,nct eo de pacto 1 es e lia bere tactum ad iuuin obiectum , quo caeteri sensus, eademq; methodo debere in cognitionem venire: Ita ut pro eius varietate tactilia qaoque multiplicanda lint. Tum in controuersiam adducit: num unus tantum iit tactus. Item quodnam lit tactus insitumentum, caro ne, &id, quod in iis, quae carnea non sunt, carni proportione respondet, an

aliud quidpiam ; ita ut

eato sit medium, organum autem sit aliquid aliud interius latens. , Omnu enim sensi . Negantem partem prioris qua stionis confirmat ex eo, quia unus sensus, unius tantum est eo trarietatis ; ut aspectus

candidi, & nigri: auditus lauis, sc acuti: gustus

ulcis , & amari: tactus vero circa plures versatur contrarietates, nimirum circa calidum , 5

fiigidum: siccum S humidum, aliaque id senus. Quod ii qcis rei o-deat etiam altis sentiolis plutes occurrere contra

rietates, ut Visui noni tum alium, de eandidum, sed etiam pulchrum 3c surdum: aliaque eiusnodi: cum On m inaconses sit quemlibet eorum senilium unum esse refellit cain rest i Unc quod reliquorum sensuum contrarietates qai tumlibet

298쪽

C A P. X r. EXPLANATIO. 137

gratia. Quod vero Plinius ait, licet gustus in homine ad palatum

sese porrigat, in caeteris animantibus lingua duntaxat contineri, cum id ipse neque ratione ostendat, neque experientia comproba fit,non est cur ita esse arbitremur. Quonam vero pacto intelligendum sit,quod lib.de sensu, de sensili cap. 2.& libr. 2. de partibus animal .cap. t o. Aristoteles asseruit, gustum & tactum a corde pendere, alibi examinandum a nobis est. CAP. XLE tangibili aurem, 2 tactu eadem ratio est. Ham si mi tui non unu sit sinsit, D plum, necesse est, ct ea, myupercipiuntur, plura sinsibilia esse.

Dubitationem autem isti locus habere videtur, utrum plum sint tactus, an unus tantum: O de

in Arumento radius quid tand sit, utrum ipscaro,st id, quod in cateris simile est carni, an ira

non sit, Ad id quidem ipsi sit 'siim huium me

dium , in immentum aurem ipsius primum aliud quoddam sit inius. b Omnis enim sensis D rius contrarietatis esse videturivi visus albi, nigrique: ct auditus acuti, graus que, gustus dulcis, at amari. At in tangibili plinti insimi contrariemici, ut patet, est enim calidi/ rigidum, humidum siccum nosse durum,s ii Zi modi alia. Sed essemidetur ad hac dubirationem quae G lutio. Nam in caeteris etiam sensibus plures sunt contrarietates, in voce nami non silum est acumen si graui-ias: D etiam magnitudo 2 paruitas, ct lenitas, est a peritas vocis, ct alia huiusinodi Sunt cimo colorem disserentiae alia tales. Verum quidnam sit unum obsedium taetui, sicut unum est auditui sinus, non esse manifestam videtur. ς Huius autem virum in bumetum tantas int usi: post case

nem, an non sit, Ad statim sit ipsa caro id non esse signum videtur , sensum , inquam , Elico fieri,

cum in radiu percipiendae tanguntur. Etenim sequis nunc circa carnem subtilem e rem exten- Aerit, deinde rem trita percipienda tetigerit sen

su stari militer fet, tamen patet in illa peltitis itas inni mentum non esse. auod si copulata uerit,

tumlibet plures videan

tur,omnes tamen in una communem rationem

conueniant, in tactu veto non ita res habeat. Hurara aute vir instrumentum. Poste AO- rem tractat controuersiam de organo tactus.

tis cato censeri debeat, ex eo quispiam ostenderit:quia ubi primum cato attingitur, citra m ram sentimus. Verum hanc rationem Parum firmam esse ex eo su det, quia si quis exte nam aliquam membranulam eat ni obtendat,

adhuc confestim sensio

fiet, dc tamen luce clarius est, eiusmodi membranulam n6 esse tactus instat metum.Pergit doinde institutum .idem confirmare:quia caro ita affecta est ad organu intactus ut se habet et praedicta mebranula, si carni congenita esset: dc ut se haberet aer ad aspectu, auditum,& odoratum,si

animatibus insitus a n tura foret:tunc vero etsi

aer horum lentuum instrumentum ei retratque hos omnes sensis in unius sensius naturam cottabete videretur: nihilominus tamen idem Ar esset eoru medium, non autem instrumentum: neque idem sensus foret videndi, audiendi Sc odorandi. Ergo & caro medium erit, non autem organum iactita, licet, organo conixia usi, ut qua eadem

299쪽

188 IN II. LIB. ARIs T. DE ANIMA.

inhoc

pra diciorum trium sensuum medias non conuenit. quae elemcta sunt,& soliditatis expertia: atque adeo viventium formis haudquaqua ia. Dimantur. - Indicat autem ρω- res. Obscurus est hic lo cus , nec in eo explicando interpretes consentiunt. Viget ut tame Aristoteles persequi quaestionem de unitate t cius , de occasionem remouere existimadi unuRe utarios vise tactum. Putaret et-Mmonuinia go qui sipiam unam duna tactum con- t M cive post misi moenivi gendi, quia illius instrumcntum unum eli: a ex eo demolitur, quia licetitist tumentum ut unum,

si obiecta plura sint, ad multiplicandam facultatem sat erunt. Quod in gustu, de tactu linguae conspicuu videtur, quos fatem ut esse sensus diuersos, esto in una, eademque lingua cernantur : quia inllux circa tactiles qualitates. sustus circa gustatiles sele exercet. M igitur tactus plura habuerit obiecta, esto se litarium, atque etiam medium una sit, id quominus potentiae plures haberi debeant, non obstiterit. At verὸ du italis. Num tactus

tene iussit a si, vel aqua: ut patet cum se in Qua contingunt, ubi intret illa notha I humiditatas perret diate adHur, quod similitet accidit in aete, esto id i

300쪽

CAP. XI. EXPLANATIO. 289

fuerit, velocius, ut pater , sensus perceptio fere. hoc elemento minus sitata u. Ho. Luapropter talis pars corporis perinde sese habere videtur, atque scircumsisim aer coniunctus csa nobis, ac copulatus, tunc enim uno quodam . inarumento profam mvim est colorem, est odorem videremur sentire, est unus quidam videretur esse nimirum sensius, visis auditus, atque olf-ctus. Nunc autem quia seiunctum est id per quod

sunt motus pater instrumenta iam dicta senistimnamitti esse diues. In tactu autem idipsum nunc later. Fieri enim nequit, ut ex aere, vel aqua corpus animatum tantummodo constet, quippe cum sit . dum quoddam esse oporteat,. Restat igitur, o ex his atque terras it mi irum , quale est Esa caro, est

id , quod vicem ipsius subit. Quare necesse estis 2m corpus copulatum medium esse inter inser mentum ipsius tactus, est res ipsas rangibiles ,per ira, quod ni ipsi 'sus,qui quidem sunt plures. 4 Indicat autem plures esse iactus hise, qui in lingua

consissit. Nam eadem in parte, est omneli res tangibiles , cst sporem etiam sentit. Si igitur es caetera partes camis, sentirent Dorem: unus idem tunc sensus videretur esse profer so gustus, ct tactus. Nunc autem quia non sit conuersis duod uersi sensus esse censentur. ' At vero dubitabit his loco no iniuria qui liam. M.tis. Nam si corpus quidem omne pro unditatem habet, atquι haec est tertia magnitudo, fieri ista nequit , ut ea corpora sese mutuo tangant, inter quae corpus aliquod medium intercedit, humii mque non est sine corpore, nee humeclarum , sed necesse est vel aquam esse , vel aquam habere, qui sieripsit , o corpus tangat corpus in aqua ' est enim necesse est, cum extrema

non sintsicca, in medio aquam esse, qVa repletasint js extrema. Lusdsi lac est υerum, feri resta σnon potest, ut corporum tactu M in aqua. Eodem etiam modo de 3s dici potest, quae in aere cogocantur, imili namque modo se habu aer ad ea, qua sunt in ipsi, cst aqua ad ea, qua sunt in ipse.

Later autem nos magis in hisse, quae in aere collocantur, quam in animan-z tii 4- tibus, quae sunt in aqua, si humectatum humeEarum tangit. t virum igitur omnium simili mori sit sensus: ansiens um quidam,di nunc videtur, eodem, quidam diues mori obiectiis apercipiant, uctus quidem, cst tactus tangendo , caeteri autem eminus ρ εμι id pro icto non ita est, sed di rum etiam , ct molle per alia plane sentimus, quemadmodum, est id quod par, ct Usibile ac, odorabile: verum hae quidem emistis, illa vero comtam sentiuntur. Luapropter latu si per medium illa percipiantur. Nam sensibilia cuncta per medium sentiuntur,sed in illis id ipsum later, ut dixi- i. Enim no Der butem pellam , ut prius etiam ebi diction positam circa carnem sentiremus omnia tangibilia, id immποπ animaduerit m ,su nos tum utique sientiremus, ut nunc in ore sentimus, ct aqua.

conseicuum : videbitur omnino asserendii, quoties aliquod eiusmodi corpus tactu semini interuenire semper medium aerem, vel aquam, proindeq, sensui tactus Lee corpora tanquam externa media ad sensionem obeundam deputata esse. Vt um i itur Aliametosert quaestione: num sensis omnes per ex e num medium in sua obiecta serantur: an potisis . gustus. 5 tactus per internum duntaxat:reliqui per externum. Respon- Comuna statq; omnibus sensibus pmnibus seu

commune esse per exter- sibus per ex. num medium sua obie. ternum me

dia percipere, etiam gu- diu obtesta statui, & tactui: dii cot- percipere.

pora solida gustamus, &

tangimus, cum inter illa

SEARCH

MENU NAVIGATION