Commentarii collegii conimbricensis Societatis Iesu in tres libros De Anima Aristotelis Stagiritae

발행: 1600년

분량: 652페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

561쪽

sso TRACTU DE ANIMA SEPAR.

purgatorio capite nono. Quod deinde attinet ad species, eis contrario vacent,neque corruptibili subiecto haereant;attamen i phantasinacis,seut in fieri,ita & in conseruari pendent: ergo iis abolitis tinguentur etiam species quemadmodum Lunae fulgor, amoto Sole,consestim emoritur,quamuis neque illa corrumpatur, neque . illa contrarium vendicet. Assiimptum probatur; tum quia spe cies intentionale habent esse,atque adet, ita debile, ut perenni eis- ciciatis caulla influxu egeant; tum quia id significasse videtur Aristoteles in praedicamentis , cum scientiam ex longa aegritudine corrumpi docuit; quod non nisi ratione phantasmatum , quae per id tempus,ac maxime per mortem excidunt, vere dici potuit. Tum

denique quia habitus conclusionum , ita a principiorum habitibus endere videntur: hac enim de causa Theologia ab haeretico The ogo aboletur , quod fidei habitus, a quo pendebat, subtrahitur

a Deo.

Trebatuν i. Secundo.Pars intellectiva in hae vita nihil, nisi senstiua mini-itrante,operatur;cuin igitur post mortem operatio sensuum non sit, non crit etiam apud intellectuin non enim efficacior ex separatione redditur,vtiam corporis adminiculum non requirat; Et quod hinc sequitur frustra species,habitusque manebunt, cum in actum secundum prodire nequeant: ex eodem enim fundamento, qudd scit acet. prodire nequeat habitus fidei in patria in actum,concludit D. T lio. 7- Cρ talern habitum Dustra re i. i. q. 67.art. s. ad 3. Et confirmatur pri-'mb quia,ut dicitur i .& 3. de anima,corrupto corpore, mens neque

rem scitur, neque amat, quod credibile non est dixisse Philos phum,quia illa corrumpatur, ut initio huius tractationis vidimus; sed quod eius propria cognoscendi, amandique instrumenta, id es .a.C. ma- species,atque habitus pereant,& evanescant.Confirmatur secundo, ris, quia habitus inclinant ad actus similes iis, unde prodiere,iuxta Pliniosophum secundo Ethicorum; aedificando enim fit homo aedificator,& iterum,aedificator factus potest aedificare; sed habitus illi ab actibus intellectus supra phanta sinata se conuertentis sunt geniti: ergo si post mortem nutus modi conuersio locum non habet; neque etiam habitus,aut species tunc permanebunt. - 'a . . . Iarn vero , diuina prouidentia eiusnodi argumenta deducuntur,1 .uiariata. x xiiii Nam i .Corint .i 3. dicitur scientiam in mortali vita comparatam, re destruendam post mortem,nimirum,quia impe secta,obscura,multaeque sit incertitudinis: sed scientia habitibus, ac speciebus constat:utraque igitur cum toto homine extinguentur, meque animam a corpore recedentem comitabuntur. Pisiatu . Quarto,quia saepe accida ut qui sunt scientia praediti, vitae sint i rditae; contra vero ignorantes sint innoxij : ergo si hinc omnis ientiae sinet lex aspostetur,ornatiores erimi improborum animae, quam proborum; quod in statu perpetuo non sine magna diuinae prouidentiae nota dicereti . Assirmantem nihilominus partem tuetur D. Tliom. prima parte quaest.89.

562쪽

quaest. 8 V. art. s. aliisque in locis no raro. Abul.in t s. c. mith. q. 38o. 'r' se& plures alij. Item ij, qui idem censent de illis quaestionabus , quas ' initio huius articuli proposuimus ; qui etiam in anima separata me r' μ'

moriam agnoscunt. Quapropter sc argumentari licet. Pruno, In t ima a tantina separata datur recordatio,vi latius ostendemus inscrilis, hara autem sine reseruatis speciebus non est ; ergo anima species olim conquisitas retinet. linor declaratur, quia quamuis anima per spe- separata anicies a Deo denub sibi inditas intelligere possit res antea a se cognita mira reco ἀμ-tas; ea tamen cognitio recordationis nomen non omnano meretur; T cum iterata non,it, hoc est,per ea instrumenta,quq ex vi prioris co- ii. gnitionis in nobis silerint relicta.Accedit,quoniam 3 .de anima c. . textu 6.eos laudat Aristoteles, qui animam locum specierum nuncupabant; quae analogia eo spectat, ut anima species sibi semel ereditas, deinceps seruet, quemadmodum obseruat D.Thomas. Secundo,Fictilium est asserere species intelligibiles pedere in sui L. Argum. conseruatione , phantasmatis; cum igitur neque contrarium, neque subiectum corruptioni obnoxium habeant quibus modis accidere pollet earum corruptio,vr habetur c. r. libri de longitud. & breuit. vitae animam a corpore abeuntem non deserent. Probatur antece- speciei imdens,in quo solium est dubitatio,ium quia impressa phantasmata ab externorum sensitum imaginibus non eo modo pendent: quandoquidem illis omnibus ligatis per somnum phantasia intus somnian- iis. do operatur; quod absque reseruatis a vigilia speciebus fieri n5 pos set: pari igitur ratione,ne dicam maiori, intellectiles species absque: hantasmatum influxu coseruabuntur; tum quia effectiis ab ea cau- i pendet in conseruari,aqua pependerat in ficti: atqui species intelligibiles non a phantasmate impressb; sed ab actu phantasiae, iuncto intellectu agente, fiunt dicendum igitur potius saerat Om Avicenna non permanere species intelligibes in mete, nisi dum actii phaim tasiamur,quod est absurdum. Sit igitur huius articuli assertio, In anima separata inueniri tum species,tum habitus partis intellectivae , & quidquid in eadem anima ante separationem inerat,nisi verb quod ad habitus attinet aut

per contrarium actum pellantur, ut fieri potuit ante eandem separationem, aut etiam ratione status gloriae,vel damnationis, quippia istorum a Deo detrahatur. Inueniri, inquam, quoad entitatem, etsi quoad usum aliqua vacent, quia deest Artasse materia, uti tempe rantiae, liberalitati, sortitudini, aliisque elusinodi habitibus acquisitis,seu Deo insulis. Reliquum est, ut argumentis negasti e partis occurramus. Ad Re ν Iesu primum quoad habitus attinet, patet responsio ex dictis. Quod ve- gμ rh attinet ad species,Ochamus in qu. I 2 t. i. arbitratur demon strari non posse manere illas, per motus adducto argumcnto , si lunaque probabiliter ita teneri posse, tum propter sententiam Hic-ronymi in Epistol. ad Paul. Scientiam .siscamus in terris , quae nobiscum pejeueret in coelis : tum quia communiter Sacri

' , Doctores

563쪽

ssi TR AC T. DE ANIMA SrPAR.

Doctores ala erunt recordari animas post mortem flagitiorum , quae Non ip ὶ di sorte vivi perpetraulinus. Verum non recte philosophatur Ocna- in 'o h m mus nec erum ut superius ostedimus, intellistibiles si cies pendentium c .., ii u conseruatione a Phantasmatis , neque ea, quibus mouetur, ut

se γι 1 - probabilem credat nostram sententiam , satis vrgent, ii quidem D. ora. Hieronymus de rebus ipsis,non de scientia,commode potest intelliga, quali suadeat,ut ad diuina,aeternaque,quam ad humana,impei sius incumbamus. Porri , praeteritorum flagitiorum recordatio cum a Sacris Doctoribus celebretur in poenam, aut etiam si condonata sint in gloriam animarum , non ineptὸ credi postet locutos fuisse periei βη- peculiari Dei prouidentia spectata. Dicendum igitur intellectiles 3 omnino reseruati in anima separata, si solii in rerum generalem cursum attendamus. Neque elle tam debiles ut illico intercidant absentibus phantasmatis. Aristotelis vero dictum in praedic mentis descientia procedere quoad usum phantasinatum,qui velu-H-ῆi- cT- ti appendix est humanae scientiae. Denique falsum esse conclusi ,-ἡ i num habitas a principiorum habitibus perpetud pendere, atque s. a i ab ha theologicos Eaoitus aboleri in Theologo haeretico, fidemve acqui ibus prin- litam,cum liqc mere gratuita non sint,quamuis in allensus suos pro pistrμm, dire nequeant,ob defectum habitus fidei,a quo pendent in operaim do, ut alibi docetur. TM'. Ad a. ne itur consequentia, quia quamuis species hinc delata:

I- habiturae non ellent usum aliquem alis foret habuille illum quon-ad o, natum dam,nuncque intellectum exornare, quod etiam de habitu fidei di anmia insem cI poiset comparatione animarum beatarum; quanquam verisimi- - - lius,ac ex sententia D.Thom. sit,cum non manere,aut quia id repugnat, aut certe quia Deus ita decreuit,ut ex illo Pauli loco i .ad Cor. 1 3.constare videtur. Nunc autem manent fides , spes, charitas, tria

harumitior autem horum est cliaritas. Quin vero posse animam paratam speciebus hinc delatis uti disputatione sequenti ostende- di. H - mus. Ad primam verd confirmationem dicendum,cum D.Thom. i. Σ' part quaesta' articulos .ad primum loqui Plutosophum de remini- ὰ -- icentia,& amore secundam cooperationem corporis. Ad secundam, dic illam conuersionem intellectus supra i hantasinata, si recte declaretur,modum esse accidentarium,& valde extrinsecum ipsus ii tellectionis cuni sit solum concomitantia quaedam phantasiae simul operantis, ut sepe dictum est, praesertim cum rerum abstractarum intellectio elicitur; conservabuntur igitur species in anima separata

etiam tun cum praedicta conuersio non erit.

Ad tertium,quod ex di igna prouidentia deducebatur,omissis V riis interpretum expositionibus in eum locum,dic: s inibi quamlibet scientiam Paulus intelligat, in non absolate fore destruendam, sed quoad necessitatem ministerij siens ualis; non enim ope sensuum op ut δε ζῖzbunt beatorum hominum metes, de quibus loquitur. Ita D. h.

564쪽

Dis PUTATIO III. ART. IIII. ueri

Magistro eadem d. cap. 3.quidquid senserit in oppositum Alberti &Gabr.eadem dist. 3 i. Si aute nomine scietiae la intelligatur Theologia,ture destruendam affirmat per subtractionem Diuini concursus ab iis,qui beandi erunt: luandoquidem neque ipsam fidem retinebunt,non quod utrique habitus cum acta visionis pugnent,ut ex Posteriorum doctrina constare potest, sed quia ij hauitus ad orna tum subiecti Deum contuentis nac enim ratione tolum eos manere Unde pu- verisimile ellet spectare minimE videntur, quorum actus non ob extrinsecam ullam causam sed ob immediatam oppositionem, cum um manis visionis actu, Deique possessione pugnat, iusmodi sunt Catholicae in atri fidei, atque spei habitus, non ita vero de aliarum virtutum habitibus, sortitudine, temperantia,&c. sentiendum; quia eorum actus,etsi ex defectu obiecti ateriaeve non sint in patria exercendi, per se tamen non pugnant cum beata visione ut etiam de Christo Domino viatore traditur a Theologis; sicque in ornatum animae remane-

bivit. Insundet nihilominus Deus animis habitus Theologicos eui- ': identes, quibus satis compensabuntur 'r, qui in hac vita fuerant ac- rh uiari qui siti. Atque hane sententiam de abolitione nostrae Theologiae in Etit.&M . patria tradit Theoph.in illum locum Pauli,Cathar.& Caiet. ibidem

deposita sententia,quam r. pari.quaest. I .art. 2. tenuerat, alisque recentiores. At enim Caietano loco citato primae partis adhaerescunt

etiam posteriores alij arbitrati Theologiam nostram ineuidentem Theologiam cile per accidens,remouerἱque ab ea polle ineuidentiam ex vi visio- 6sqnis beatificae. Itaque non ad ornatum solum,sed etiam ad exercitium manere illam polle:ac sibi fauere putant illam D. ter. sententia ad Paul.de qua nuper meminimus. Sed fundamentum illud falsum est, cum nostrae Tneologiae exercitium per se pendeat ab habitu catholicae fidei, tui per se,& intrinsece est ineuidens inclinati uc. D .autem Hieronymus vel de obiectis cognitis loquitur,ut in solutione ad i. monitimus,vel si de scientia ipsa; non de eadem numero,scd specie,

aut etiam genere commode potest intelligi. Ad 4.D.Tho m. i. pati.quaest. 89.art. s.ad 2.respondet nullum cς M et . se incommodum, si inferior beatus ornatior sit in acquisita scientia, quam superior; quemadmodum Sc in corporis statura praecellere potest. Ivicta quam doctrinam concellarus videtur idem de damnato. Vel dicito nullam hic a nobis acquiri poste scientiam, quam beati homines a Deo infundente multo copiosiorem non hauriant, quantumlibet rudes decedant ex hac vita.

ARTICVLVS IIII. Vomm ab intellictu animae separatae luant species naturaliter.

V. s o haec solum excitari solet de speciebus, non de habitibus scientiae,aut virtutum isortalle quia prima horum semina quod ad aliud institutum notauit Caiet. prima sc-Con.Comm .lib. de Anima. A A a a cundae

565쪽

TRACT. DE ANIMA SEPAR.

cundae quest. 6 .art. Σ. sunt ipsae species, ex quarum usu pronum erit' praedictos habitus comparare. Sed ut ad rem veniamus, quanquain Plato ante hominis ortu scientiam posuit in animis non tamen 1 tis explicuit, unde nam cis obueniret; nec nos de animis ante ortum hominis, sed post obitum disputamus; quaeramusque an ab intellectu animae sipecies emanent,cu primum a corpore separatur, sicuti ipse intellectus in prima animae creatione ab eius essetia dimanarat. Irim Partem assirmantem haec suadent argumenta. Primum, Ab intel-

- , - ,. Angeli essivunt species cum primum a Deo creatur; atqui ea- dem ratio est de animae separatae intellectu ergo &c. Maior propositio non sollini tradita fuisse creditur a Capreolo in a. dist. 3 .q.r .adarg. Aureoli contra 3 .conc.ubi scribit ita profluere ab et lentia Angeli intellectu speciebus intelligibilibus foetum, sicuta ab anima emanat potentiae; item ab aliis posterioribus d heologis,insinuataque a Ca

cet prius extitille in Angelis uniuersales rerum rationes, quam res ipsae creatae cxisteret; quod absque necessitate ulla diceretur a Dah. si species pure contingenter,& non naturaliter competerent Angelis. In .verb art. ad i.cit,non generari in Angelis scientiam,sed naturaliter eis adeste. Deinde q. ss .art. r. sicut coeli initi δ susceperunt accidetia sibi debita,& no paulatim,ut corpora inferiora; ita & Angelos suscepisse species. Constat autem illa accidetia a coelis profluxsse: ergo,&c. Deinde minor propositi argumenti facile ostenditur, quia quemadmodum Angeli sensibus vacant . queis possint species

colligere,ut proinde necellum fuerit tantae essicacitatis intel ectum sertiri,qui ex sese parere illas posset; ita cum anima destituta corpore,in separatarum mentium statum promoueatur ac veluti nouum vitae genus ordiatur,aequum est,ut eum intellectum sit n. ista, qui a materia expeditus illi statui congruentes species ex sc promato Et confirmatur, quoniam id decet natura substantiarum separatarum, ne sci icet, ab ipsis obiectis species pend crates habeant, quem admodum multo magis commen satur Solis,quam acris natura,quod ille de suo, hie de alieno luceat. Et vero si in noc sensibili mundo corpora existunt, quibus lux sit ingenita; cur in illo intelligibili specierum lumina,tanquam propriet res quaedam non concedentia 3. AES m. Secundum, Homo intellectivus euadit ratione animae ille autem species conquisit, ac sibimet active efformat; maiori igitur cum ratione anima separata mediante intellectu species ex se fundet,cum in ea,abstractio a sensibilibus obiectis locum non habeat. I. Argum. Tertiuiia,Omne accidens a principiis alicuius substantiae emanat, teste D. Thoria. 3.contra gent. p. 7. Cum igitur specics accidentia sint, nulli substatiae remus eorum manatio tribuetur, quam separatae. Et confirmatur, quia impossibile non videtur, si creari a Deo valeat substantia intellectualis , a qua naturaliter species ema-

nent; ca autem eminentia tanta non est, ut separatis mentibus non

competat.Atque hanc sententiam non improbabile iudicat Fonseca

lib. a.

566쪽

Contraria tamen pars omnino certa est, quam tuetur rern 2. Sententia coni. genr.c.98. Molina I. p. l. 1 F.art. 2.disp. r. menas. 3.&alij ccn- Ψμ New'ciores, calidemque ut longe probabiliorem tandem alicruit rotas. lib. s.Metaph.c. i . quaest. i.sech. .ad fincimnec dubium quin ea D. Thoin .placuerit, ut latius probat Ferr. ctenim I .p.q. 89.art. 2.ad 2.est animam separata intelligere per species diuinitus impres Ias a Deo,& art. 3. recipere illam species ex influxu diuini luminis. Quae ve ba aperte delignant alienam actionem,& non internam cssicientiam ipsius animae per emanationem. Eandem infusionem agnoscit in Angelis i. partiquaest. 16.ari. 1.ad ψ.S in a.part.quaest 2.art. I. Sic isti tui argumentari licet. Primo,quia si species intelligibiles a Prabar substantia aliqua separata fluerent more proprietatum, iam ea res ' ρ' omnes cognoscere pollet per se ipsam quandoquide cognita penetrataque cuiusque rei natura, cognoscuntur omnes proprietates

ipsius; sicque fieret, non si lius Dei proprium cile alia, ac se per se ipsum nolle, ut tradunt Theologi: imo de species superadiunctis

esse otiosas. secundo,quoniam ut exemplaria rerum a substantia quapia enia D νή nent, neces Iariu videtur, ut res ipsae repraesentatae in eadem iubstantia insint eminenter; nulla vero separatarum substantiarum, Deo e cepto, hanc habet eminentiam , cum nulla cile possit talium rerum causa e sciens: ergo ab anima separata species non emanant. Tertio, luia spiritalis emanatio, qualis sutura esset specierum ab anima, non impeditur per unionem ipsiu5 ad corpus, ut patet in intellectu,& voluntate ; quanquam usus fortas te impediatur: si creto emanant species ab anima separata, emanabunt etiam ab eadcm coniuncta: unde jam sent. Platonis de reminiscentia prorsiis extincta, a te

rum reuocabitur. .

Quarto,quia non videtur vlla ratio, cur horum potilis. quam illorum obiectorum fluant species; omnium autem possibilimn species effluere impossibile ac stupr, captum naturalem creaturae intel- iligentis quare iam cogentur aduersiaria sententia auctores ad diuinam infusionem recurrere.Nee dicas fluere quidem finitas, quasque postulauerit natura cuiusque substantiae separata . quandoquidem intra ratitudinem eorum obiectorum alia in infinitum Actibiliasiuit, ad quae cognoscenda , credibile non est iam susscere species, quae de facto separatas mentibus infunduntur. Ita patet nulla ratione dicendum cste species intelligibiles a mente separata ericienter fluere. Quin etiam Capreoli dictunt neque i enim alius notae melioris auctor contrariae sentcntiae tam aperte sa-uit,neque ullo fundamento ea adscribitur Caietano satis commodo Intenctum declarari pollet,si vellet. Nimirum intellectum Angeli in eo ipso in- ρ γ stanti, quo ab eius substantia promanat,ta tum est e speciebus,a Deo

tamen ingenuis. Itaque emanatio ad totum intellectum Proprie re- , serenda erit; ad species vero non niti quodammodo, qua nimirum propri).. , A A a a 2 ratione,

567쪽

Mi argum Iartis a se

sic TRACT. DE ANIMA SEPAR.

ratione, intellectum proprie emanantem indiuidue comitantur Deo veluti generante conseruntur in Prima Angelorum proditinione.Fatendum igitur est in siit stantiis separatis, utpote cognitionis capacibus, naturale principium inueniri, non efficiens , atque ex se fundens species,sed passivum, ac veluti naturalis quaedam propentio ad eas excipiendas.Ad eas,inquam, generatim ; particulatim vero, hoc est, ad has , vel illas non nisi prout rerum orso exegerit, in quo eaedem substantiae separatae a Deo fuerint collocatae. Ad primum argumentum initio adductum, neganda est maior propositio.Primus vero ex D.Thoma locus,quo ea probatur, nihil probat; ollari enim docet Angelos iani tunc habuisse species a Deo impressis, cum hoc uniuersum corporeum a Deo extitit. Secundus etiam locus eo tantum spectat, ut intelligamus iuxta ipsius Sanin Doctoris sententiamὶ Angelos a rebus scientiam non quaerere; sed a Deo tanquam a generante recipere. Iam similitudo illa tertio loco adducta id selum esticit,ut intelligamus nulla mora a creatione Angeloriim inditas suille species eorum mentibus, non autem emanam x. re ab cis sicuti a Sole lumen. Ad secundum neganda est consequentia,satis enim est imprimi a Deo species ubi acquirendi via non patet; ut nunc in suum locum mittamus,posse sortasse animam separa- . AI f. tam absque sensuum ope species a rebus comparare. Ad tertium . cum sita confirmatione dicendum, quidquid de aliis accidentibus

dicatur; ea certe, quae notionalia sunt,emanare naturaliter non postea substantia creata.Quin etiam Ferrar.bb. .contra gentes c. I .ldem D.Thomae pronuntiatum non de omnibus accidentibus intelligen-

ARTICULUS V.

Vtrum anima siparata praeter eati ecies, quas hinc exportat, aliis, et et isse obiectis hau s,vel a Deo impressa

Cel utroque modo comparet.

N proposita dubitatione sit prima aiserti o. Aniniae

separatae praeter species hinc exportatas: item praeter illam scientiam,quam infusam per se Vocant, qua earum ple que a Deo exornantur sid quod nemo iure inficiabitur naturalibus,ac nouis speciebus co signantur. Quae assertio quonia communis est, ctiam quoad extrema par- rei quam nunc intendit mis bac una ratione breuiter confirmanda

crit Animae sine corpore,&sensu diu seruantur,semperq; seruarentur,si Qta vim naturae spectemus. Cum igitur tum inuice, turri cum Angelis sint c5uersaturae absurdus enim esset qui separatis metibus politiae ordine denegaret haud dubie nouas rerum notiones denubobtinebunt,sine quibus persectam similiaritatem non inibunt; im lio de plerἱique rebus a sensuum usu nimiu remotis,eiq; Reipub. nihil- 2, - i. ominus consentaneis agedia iit, quaru species in Vita non hauserui. ad s

separata ani in

568쪽

obiecti'.

Qubd si quis dicat animas a corpore libera; multo ia elle expeditiores , quippe quas nec corporum noxae tardant, neque hebetant terreni artus,nec sentientes potentiae ad sua retrahutobiecta, ac pene distrahunt; quominus sublimiora illa allequi valeat; unde iam ex iis ,quas hinc exportarunt,imaginibus,procliue sit immaterialia etiarinam: is primum non omni ex parte satisfaciet, cum corum animae, qui ante intellectus agentis usum decellerunt,iaullas species sint nactae.Deinde responsionem proseret admodum dubiam. Quis enim P ruri credat species tam astrictae repraesentationis, obscuraeque significa tionis, tuasque magis rerum significataria umbras,quam vitias imagines dixeris,usque adeo praestare, ut ad subtilissima quaeque distinae ut par est in eo statu percipienda sussiciantὶ Secunda astertio.Pronabile admodu est animas separatas ab ob- ς iectis species non abstrahere,sed a Deo easdem recipere. Hanc do- Ti: 'cct D.Jh. l.p. l. 89.art. .ad 3.quo loco scribit eode modo animam separatam species comparare,quo Angeli,ex insusione,scilicet, liuini luminis ut de ipsis tradiderat M. I S.arr. 2. & 2.contra gent. c. s. atque alibi passim .D.Thom .sequuntur sui, Caietanus ad citata loca primae partis,ac praetere,q. 7. t. 2. Ferrar. lib. illo 2. Contra gent. c.96. Capreolus et .icntcntiarum d. 3.qu. 2.&plures alii recentiores. Probatur igitur allertio hunc in modum. Primo, Anima rationalis ideo unitur corpori, Ut possit cogno- i Paritiscendi instrumenta coparare; non enim alterius finis, ana operandi gratia materia propter formam esse dicitur 2. Physic.c. 2.tCXr. 23. anima ergo extra materiam posita, aut nullas denuo acquiret, aut certe a prima causa quod est con3ruentius si ecies mutuabitur. Secund5,Externa obiecta,eonainque species nimium crasta na- a. te. . turae sunt, proindeque oportet attenuari illa no mediocriter in sen- . , suum ossicinis,ut fiant idoneae intellectus agentis,aut concausae,aut instrumenta,qua de rς lib. 3.de anima dictum est at in anima separata nulli sunt sensus,ut articulo primo tradidimus ; externa vero obiecta atque species ad modum fiunt rudiamon ergo ipsa sibi species efformataed a Deo recipit. Tertio,Anima separata neque corporeis,neque a spiritualibus ι nare, obiectis colligere valet species; nullas ergo re vera colligit.Probatura lumptum quoad priorem partem. Namque corpora no nisi adhibitis quibusdam conditionibus species suas diffundunt; indignum

vero omnino erit separatas mentes,quas D.Dionysius c. s. zl stis An; in se Hierarch. superinundanas vocat, quod ab huius corporci uniuersi paratare non legibus eximantur, a talibus conditionibus in cognoscedo penden- perestetes secere,credereque illas in tenebris v. g. non intueri colores,sub ter tellurem no percipere excitatos superius sonos, ac denique spa- Z γ' tiis corporeis addici quoad eam operationem , quae maxime ab nis omnibus circunstantiis est immunis,videlicet,intellectione.Quoad item Mimiteriorem ita ostenditur , spiritualia obiecta nullas extra se fundunt species tum quia omnis externet motionis,praeterquam localis . ..

569쪽

α Occupatur, lectio. . Ratio. I. Ratio.

3. Assertio

pro sententia

118 TRACT. DE ANIMA SEPAR.

sunt expertes: tum quia, non nisi corporeas standerent, cum omne cxternum spatium corporeum sit, quas tamen idoneas non elle iam

probauimus. Nec dixeris tunc saltem animam separatam. fabricari sibi species posse cum proxima fuerit alteri rei spirituali. Enim veri praeterquain quod de magina rerum cognoscendarum parte , hoc est,uniuerso corporeo, sit tibi aliter philosophandum, inepte fat boris quamlibet muriam tunc solum praedictas species haurire,clinale casu in rem aliquam spiritualem impegerit. Quarto, Quia sicut spirituales substantiae coniungi nequeunt ac colligari cum mundo corporeo quoad aliam operationem, qu uri localem, 'cl praeuiain locali,scilicet, impressionem impulsus: ita par . est,ut nullam alterationem ab eodem mundo patiantur: quod haudita esset, si corpora pol sent eis suas imprimere similitudines.

Quinto , Humanus intellectus suapte natura intranea potentiacit,non min is, quam voluntas, aut phantasa; atque adeo ab exter-

nis obiectis pati incapax,absque corporis interpositu ergo licet d remus angelicum , eo quod lit potentia integri cuiusdam suppositi, alii inde complementum non desiderantis , poste immediate ab externis obiectis, vel imaginibus species abstrahere; nulla ratione ea facultas humano intellectui videtur concedenda. Denique ita senti re videtur D. Dionysiis T. de divin. nomin. scri- bens substantias separatas cognitionem a rebus diuisibilibus , aut a sensibus minime congregare. Item August.2.de Genesi ad lit. cap. 8. bi docet res corporeas sex diebus a Deo conditas, futile prius ab eodem in Angeloru mentibus productas,quasi velit separatas men-

tes species aliter non conquirCre. Tertia astertio,Probabile etiam est animas separatas species co- dures ex obiectis comparare. Hanc tradit Scotus in A. l. 3. q. 2.con-entanee.videlicet ad illam sententiam,qua in Σ .dist. 3. quaestion. I r. 'credit Angelos eo etiam modo species nonnullas a rebus ipsis hau- Alevs. v.' '

rire; quam non pauci quoque Theologi amplectuntur. Diximus, is '

complures, quoniam non negat Scotus plerasque species infundi ass. iiDeo in ipse separationis momento animis nostris, praesertim con- Ocha. in .. nexionum necessariarum , terminorumve sub esse possibili repraesciata trices. Illud etiam crit in hac sententia aduertendum nonnulla misceri ab Seoto a nobis omittenda, cuiusnodi illud est a remotis rh. nia a Letiam obiectis sine ullo medio sal, stantias separatas species aucupa- 6. q.r Maior. ri,cturi certum sit,ut alibi contra eundem Scotum disputatum est, si agentia naturalia nulla ratione polle actionem suam suu lcre in re' i Gai mota loca,quin prius sim tam in proxima. Vt igitur proposita aster' Can. lictor. tio a nobis approbetur, statuendum primδ cst, animam separatam Palatim in

ab obiecto , aut i altem ab eius imagine indistantem cile oportere; ut possit vi intellectus agentis species intelligibiles sibi imprimere.

A n vero ea i mago alia non sit, quam quae si risu externo percipi so- . Icat,an alia longe diuersa,an utraque etian es est occultissima, vel ' .

ipso Augustino teste,qui in lib. a .rctrach. cap. 3 o. ita scripsit; Vtrum

570쪽

signa quaedam dentur ex corporibus, sensibilia daei noni, nobis vero minime; an alia via spirituali cognoscat, quae gerimus, difficile, aut nullo modo potest ala homine inueniri. Quem locum inius etiam

canonicum manuatum inuenies 26. quaest . cap. Quoddam. Statuendum secundd est, nos rates species a multo longiori di- Setundum.

stantia defleruire posse intellectui separato, qu im sensibus; ac sortassc in gradu etiam maxime remisso, cum magna sit intellectus separati acuties,& perspicacitas acri id, statuendum conditiones circa Tertium. ' diffusionem specierum nonnullarum apud nos requisitas, ut lumen,raritatem, diaphanitatem, Arectum spatium, & siquae sunt huiusimodi,quamuis non ex parte obiectorum tantum, sed etiam sensium requiri defendamus, nullo modo ex parte intellectus separatircquirendas elle. Vndes sorte in tenebris coloratum corpus species fuderit, ut credunt nonnulli, aut saltem ab intellectu separato non fuerit tunc distans, ad speciem intelligibilem gignendam utique concurret. Quarid, statuendum posse eundem intellectum im- Luartum. mediate applicari accidentibus, quae proprias species non desim-dunt imb & latentibus substantiis i inde proprias earum intelligibiles notioncs eruat.

Ita explicata Scoti opinione,suaderi potest tertia assertio, quae in illius gratiam a nobis proponitur. Primo, Certum est, & a nemine

negatum cognoscere lubstantias sic paratas intustiue plurima, cum. ' IN 'existulit;ad noc autem genus cognitionis necessc est,ut obiecta cognita imagines sui ossiciant in potcntia cognoscente: ergo .Probatur minor, quoniam ita apud nos expetamur, qui intuit tuam notitiam

non clicimus, nisi obiecta so ipsa coi si nent, & quasi sigillent in

nostram potentiam , ut i a de eorum existentia reddamur certi, sic natura instituente , vi essicientes causae simili cum effectu sui ipsarum existentiam prodant. Secundo, Pars intellectiva per separationem a corpore operatio- ratumn. nes nihilo deteriores , sed absolutiores exercet; sic enim possibilis intellectus mulid expeditius, pei spicatiusque operatur voluntas multo amat ardentius,imo & potentia motrix, quae in corpore tor- 'pebat, sese exerit; igitur & intellectus agens, quantumuis absint phantasimata, modum alium operandi sortic tur,applicatione videlicet ad externa obiecta, aut eorum imagines. Ac si tantopere diuersic partis auctores requirunt phantasmata, applicet sese anima separata

iis, quae in vivi hominis cerebro resident; nsinque & haec situalis unio satis etiam est luci in aere existenti,ut ex attiguo pariete visibialem speciem eliciat. Tertio,Incredibile prorsum est unicam verbi gratia speciem sis- T. ii .ficere animae separatae, ut quidquid in aeternum Socrati sit euenturum intelligat, si tactum volunt, qui species ex obiectis comparari negant ab animis, ne innumeras pene species in quolibct intellectu concedanti praesertim quia euentus contingentes solius etiam Socratis ordinati non sunt, ut specie una repraesentati queant: sicuti ea

SEARCH

MENU NAVIGATION