장음표시 사용
571쪽
praedicata, quae ncccitariam habent connexionem c in codem, certoque proinde numero definita sinit. Quanquani illud in Deo ita se habeat ob ipsius essenti .e eminentiam, ad quam spectat ut ordinate,cψmpositeque repraesentet etiam illa,quae silexilo constant ordine
'uarto. Quarib, auae ni dum distant,a Libstatiis separatis non cogno . cunti ir; pendent igitur a rebus earum notiones intuitiuae. Probatur anc edens,quoniam in sacris literis Angeli non semel ad terras deuolaile perhibctur,ca,quae apud nos gererentur,exploraturi. Quod sane superuacanee fieret, si distatuta immodica impedimento non es.set cognitioni ac re vera esse iis animis,quae apud inferos,vel in pur- D, 'U- gatorio detinentur,docent August. lib. de cura pro mortuis cap. 13. D r. - Greg. I a morat cap. i R.& ali J,approbatque D.Thom. .p.quaest. 89. art. S. nec oblinire colligitur ex I . capite libri Iob. ubi de homine, qui iam vita excessit scribens, ita concludit, Sive fuerint nobiles filii eius siue ignobiles non intelliget Pot emo. Postremo Quoniam non est, qui facile intelligat,quo pacto anima species omnes in ipso separationis momento recipiat; & tamen
per easdem inuariatas, ut contrariae sententiae auctores volunt, non ante cognoscat obiecta contingentia, quam in reru natura existant.
Quis enim sibi persuadeat potentiam oblecti specie informatam, ac sine ullo extraneo impedimento,in actum prodiit non posseὶ
ARTICVLVS VI Ressondetur argumentis utri que sententiae superioris ari
culi, apponiturque tertia quorundam recentiorum. E D quoniam utramque selitentiam D. Thomae, ae Scoti probabilem iudicauimus,etsi in priorem magis' propendeamus; utriusique argumenta breuiter diliol- , . uenda erunt, adiecta ad extremum alia quorundam ρ o seni/ma recentiorum opinione non improbabili. Ad primum.
D. Inam. itur pro D.Thoma negandum erit antecedens,si comparandariun tantum specierum gratia dicatur anima Vniri corpori, cum propter vegetandi, sentiendique functiones etiam uniatur. Itaque specierum 'M coiuiuisitio,& per corpus,& sine corpore dari poterit. Ad iecudum, a cendum intellectum extra corpus multo liberiorem elle, luam in corpore,ut mirum non sit egere illum tunc paucioribus, ut species intelligibiles conficiat. Ad tertium,negetur assumptum:ad primim- maribis.m lite probationem illius Occurratur,non omnibus coditionibus subdi intellectum separatum quibus sensus; idemque intellectus in co porc obnoxius est,ut in exponenda Scoti sentetia monuimus.Quod tamen nonnullas requirat,absurdiam non est,si velit obiecta corporea cognoscere, cum necessarium sit illum ad talia obiecta sese a commodare; atque ut ita dicam illi scenet inseruire;quemadmodum, quantum
572쪽
quarumlibet animae ipsae,atque Angeli spiritualcs snt,nobilissimae-
que substantiae,si tamen existant,corporeo spatio,vel mali,vel imaginatio coerceri illas oportebit. Ad secundam probationem dic substantias spirituales, si proximae sint,posse cum intellectu animae separatae ; si autem remotae, posse mediante aliquo corpore, signa sui exhibere,corporeasque imagines diffundere,cum quibus iam intellectus agens animet separatae conuenire valeat ad intellectilium specierum abitractionem. Ad quartum dicito substantiam spiritalem 1 i' miindo corporeo per se solum spectato nunquam pati impressonem, sed adiuncta vi spirituali agentis intellectus. Ad quintum re-
spondendum intellectuna humanum,dum est intra corpus,non niseo mediante recipere species polle cum tamen ad conditionem an- .gelici peruenit,ab externis rebus immediate assici valere. Ad aucto '
ritatem D.Dionysi, & Augustini dicendum procedere illam de supernaturali cognitione,quam certum est substantias separatas non , rebus,sed a Deo vendicare. Respondeamus etiam Scoticae sententiae argumentis. Ad primum hneganda est minor propositio. Ad probationem dic speciem non ,
ide5 solum intuitiuam este, quod ab obiecto existente producatur frui. effective; sed quod in ipsum ut existens sua representatione terminetur,id vero sortiri polle species animis separatis consignatas, esto ab obiectis non imprimantur,sed a causa superiori infundantur. Ad secundum, quidquid sit de aliis potentiis,intellectum tamen agentem per separationem a corpore non expediri magis ad operandum: sed priuari potius necellaria phalasmatis ore; nec verb erit satis applicatio illa ad phantasmata alterius stipponti, cuius ibidem fit menti O,Vt cx quinto argumento pro D.Thoma colligi potest. Ad te tium incredibile non es le unius substantiae singularis v. g. Socratis speciem deseruire possit ad cognoscenda succeisiue plurima eorum, quae illum agere, vel pati contigerit, quemadmodum eadem vittalis species eiusdem Socratis sedentem illum , stantem , deambulantem repraesentat. Ad quartum descensum illum substantiarum separatarum ad nos humano more accipiendum esse ex parte earum: ex parte vero nostri elle necellasium:clim signa,quae nobis exterius
extii biturae sunt per localem motum, non a quavis distantia percipi valeant. Quod vero destinctorum animae nonnulla ignorent, quae apud nos etiam exterius seruntur,ut cum Doctoribus in argumento . citatis fatemur,non a distantia locali, quae nihil attinet ad cogniti apudminem,prouenit,sed a desectu speciei, aut concursus diuini, quem non o μ' --Hecet semper impendi, ita postulante animatum statu,damnationis,
'Ad postremum argumentum post multam controuersam respon- A lsr deri tandem solet, ideo species substantiarum separatarum non repraesentare actii obiecta contingentia antequam sint, quia eorum non .prasin productio conditio est,fine qua talis repraetentatio non completur, tent connu- ad eum sere modum, quo extremum aliquod reserendi actum non Con.Comm.hb.de Anima.
573쪽
exercet, nisi terminus alius ex aduerso proponatur. Haec tamen re- Hora m
ua di n- sponsio nunquam satis plana visa est:quapropter nonnulli etiam D. e ρηε ε Thomae studiosi eius sententiam de insulione specierum substantiis sis araris,ita aggressi sunt attemperare, ut dicant species quidem re-ρ Q. praetcntatrices obiectorum abstractive ipso separationis initio in fundi omnes: repraesentatrices verb intuitiue, buccessu temporis pro cuiusque obiecti occasione: quanquam vero praedicti auctores de solis internis actibus, quos Angeli aperire volunt aliis, ex instituto loquantur non dissicile concedent limitem infusionem specierunt quorumcumque contingentium obiectorum; neque aliter ab aliis P ρ ρ resutantur , quὶm quod noua specierum naturalium infusio in sub-
, , ' is, stantias separatas a D. Thoma iit aliena. st Zihi infum Est nihilominulis sententia haec tum per se intellectu facilis,lumis. alirui pu- ad argumentum,in quo versamur, cluendum opportuna,ac proin- ς' η' de,quae a nobis etiam non improbetur,suadesque non mediocriter
poterit ex D. Augustini doctrina, qui qua ratione dixit initio mundi ita impressiste Deum mentibus separatis rerum exemplaria, pro ut 2ujubis. easdem ad existentiam per creationem seras educebat: sic plane di-eFurus fuisse videtur de reliquis euentis, quae progressi temporis succederet,cum aequa sit utriusq; ratio. Itaque Deus naturali quadalege in separatos intellectus seecies immittit,no sol sim quoties eis chiis naturales extra suas causas ponuntur, sed etia quoties substatiae ipsae intellectrices altera alteri internas cogitationes volunt aperire.
oblisis Hoc autem poterat doctrina haec displicere, qudd partim ad n
turas rerum accommodata videatur;cum separatarum mentium c
gnitionem, mutuique colloquia, perpetuis reuelationibus transigi ponat,& quod est insuauius primam causam naturali lege con rentem saciat ad ea,quae creata substantia libere eligit, cum astruat, Deum species infundere necessario ei animae, in quam alia conceptiones suas libere destinat. Diluit, . sed haec nihil obstant,quanquam enim reuelationis nomen in nifestationem supernaturalem frequenter significet,in praesenti cem te naturalem importat, sicuti quando luci accommodatur,colo Lque oculis reuelare non inepte perhibetur. Neque insuauior est
proposita philosophandi ratio , quod Deum ponat naturali lege
concurrentem ad ea,quae libere destinat creatura. Quandoquidem ut ad deliberandum cum causa secunda lege naturali concurrit, ita ad exequendum deliberata simili lege concurret pro causi secunda, D sialiqua quoties haec deliberationem suam exequi non valuerit. Cur enim et ρ se eo Deus concursiis omnes,ut causa generalis impendat naturali modo;
z. m. is' non autem aliquos ut particularis r Quin verδ ita passim accidere non inficiabitur, qui humanas animas ab eodem Deo singulis sere
momentis corporibus infundi animaduerterit. Qubd si corpora nostra sitis dispolitionibusuatque organis Deum determinant ad nat ratem animarum infusionem ; cur non etiam separatae mentes sitis. Voluntatibus illum determinabunt
574쪽
DisPUT ATIO II IL ART. s. DISPUTATIO ILII. De actuali cogni ione animae separatae.
Ac τε Nus de iis, quae animam separata constituunt Partitia A- in actu primo ad operandum. Nunc de ipso actu secunia θης ς do,id en cognitione,disputandum erit. Priori igitur a ticulo inquirendum,an re vera in statu separationis cognoscendi actas anima exerceat. Posteriori ver5 dissicultates aliquot enodabimus, unde modus cognoscendi separata animae plenius constet.
An anima separata actum cognitioni, re vera exerceat.
ARTEM negantem haec argumenta suadent. Primum, quod est caput dubitationis apud D.Thomam vij. I. pari. qnaest. 89. arti c. i. & quaest. unica de anima quia anima non per accidens unitur corpori ad operandum quod Plato volui sed per se,& ex natura tua: cum materia, teste Philosopho, propter formam sit tanquam propter finem,& non e contra: cum igitur societate corporis privabitur anima, mnis cognitionis expers fiet, nisi peculiari Dei dono quod nunc non spectamus is desectus suppleatur. Secundum, Quia anima separata aut accommodatas, aut certe naturales species non habet;ergo neque cognoscet naturaliter.Probatur assumptum; quia species,quas sinc deseri, tpote ex phantassimatis prouementes absque eorundem phantasmatum concursu in actum cognitionis prodire poste non videntur ; quas vero Deus illi per infusionem donat , libere donat , atque aded non
Tertium , Anima coniuncta corpori , laeso grauiter interno Terti m sensu ab intellectione impeditur, ut constat experientia, tum in aliis morborum generibus, tum maximὰ in lethargia ; a sortiorique in morte, ubi non laeditur solum , sed corrumpitur omnino interior sensus : ergo anima separata nihil prorsiis intelligit: atque hoc etiam aperte testari videtur Aristoteles i. de anima cap. q. text. 66. dicens interius quodam corrupto, ipsum quoque intelligere corrumpi. Quartum , Quia saltem animae pucrorum in maternis utetis decedentium nihil intelligere videntur, sicuti nec in hae vita quidquam intellexere; cur enim nunc id nullum censeatur incommo
Quintum, Intelligere est operatio coniuncti, sed anima separata 2EmtMn. B Bbb a non
575쪽
non est ipsuin coniunctum, nempe homo: ergo illa noti intelligit. Probatur maior ex Aristotele pauid supe ius adducto text. 67. ubi 'ita scribit. Dicere autem animam intelligere, nihil est aliud, qu nidicere eam texere, vel aedificare, recti utique usurpari hominem intelligere, aedificare,&c.s .ium. Sextum, Anima separata ab obiectis exterius oblatis non mouetur no est igitur cur potius hoc, quὶm illud incipiat intelligere; cum species in intelluctu aeque sint promptae, atque aded naturaliter nihil intelliget anima, nisi sociasse Per extraordinariam Dei dete
Nema, qui Quaestio haec, tuae naturali animae separatae stata spectato proceu mori is, dit alioquin vero ex fide constat operari illam in vita futura) perfa- γῶ. 'iri cilis', Vnde nemo eorum , qui immortalitatem eius nouerit, iniseis partem negantem deflexit Nec immeritb.Quis enim tam impie de-tionem. sipiat,ut torpentes credat sepultorum animas, totque seculis otiari, dum reuiuiscant ipsi; ac si nihil nisi in corpore, tanquam in agro rusticorum more moliri nouerinsIn quam lententiam D.Hierony.ad Pammachium,incorporalem inquit & aeterna animam, in moilum glirium immobilem, torpentὀmque sentire non pollum . similiter Aristoteles eandem animam post homilis interitum superes Ie non admittit; si operationem aliquam in eo statu habere non posse credatur ut ex disput. I. art. 2.licet colligere. Quapropter, etsi de animae separatae statu nihil pene reliquerit iis,qui extant libris;credibile est reserualle eam doctrinam ad peculiarem tractatum, quem de anima separata scriptum se vidisse memorat D. Thomas opus c. I 6. Itaque Ire'
cum nihil in rerum natura per se cohaerere valeat,absque operatio- iret, iane aliqua tanquam fine sui este; ut idem Philosophus monuit a. de I uri, D.
Coelo c. 3. xl. 17. probatumque sit animam separatam persistere, uε minimύque intercidere;consequens est,ut operationem aliquam sic P.T posta edere valeat,intellectionem scilicet, eiusque sequacem voli- 'tionem item rei viventis motas localis, non nisi praeuia cognitione anima ari is editur; probabimus autem postea animam separatam localiter in ct alibi passtu mi e ueri a sic habet igitur in se ipsa cognitionem. Pr terea tam certa fuit, I Qμή vel ipsis Philosophis, haec doctrina, ut crederent corpus intelligendidi ph. . muneri obesse potius, quam prodeite: tuncque liberius id exequi animam,cum ante,vel post unionem corporis extet. Sed haec quatenus vera sint alibi contra Platonem de animarum reminiscentia .
disputati solet;& quae hinc incommoda sequantur in quaestione disputata de anima art. 1 F.persequitur D.Th. accurate.
Asinititu Igitur ad primum; quod capitale est in hac dubitatione, concedia
a rimum mus cum D. Thom. naturale non esIe animae separatae intelligere, nisi ut quo iuxta locum Aristotelis in s. argumento citatum ; alioquio ut duplicem gradum naturalitatis dabimus animae, unum separationis,alteriam anserniatiCnis aut certe huc posteriorem dicemus . per accidens conuenire, siue ratione tantum corporis, quorum
utrumque formidolosum est, superiusque reiectum, atque etiam aduersus
576쪽
aduersus Aristotelem Competit quidem animae separatae intellige- IntePigerere,citra omne miraculum, ac per naturae vires; sed tamen praeter naturam,sicut &ipsum esse,quod operationem antecedit, Vt in supe- ζ m. a. rioribus conclurimus. Siquis tamen velit nonnullis recentioribus acquiescere,dicat animae separatae, ut sic, seu in sensit composito, id est, quatenus separatae, consentaneum este, ac naturalem intelligendi modum,quem tunc habet. Ad a.dic animam tum per species, quas hinc desert intelligere, a secμη M. tum per eas,quas ci conseri Deus, per utrasque quidem naturaliter, id est, citra miraculum,sed tamen praeter naturam,ut dictum est: nec 1,- 1' vero Deus ita libeth doneti animis separatis ordinarias species, ut id eisi aequi more agentis naturalis non praestet. tas, o infu-Ad ι .dicendum animam,dum corpus informat, non posse natu istis Humraliter ordinarie ullam operationem edere,siue ad cognitionem, siue ad motum localem spectet,nisi usu corporis. Atque fatemur laeso,aut perturbato grauiter sensu,intellectum vacare; quia quemadmodum in corpore existens actu est pars, ita non nisi,ut quo, per, Animam in ri ibidem valet ordinarie, unde fit, ut necestario totum operetur, G p re quod non euenit absque utriusque partis concursu. Itaque dum ani- m. ma corpori addicitur, non sibi dominatur persecte; sed obnoxia est coticursui corporis, quemadmodum sere u luminosium seorsim ponatur,per se illuminat; si autem eum altero coniungatur, necessariosi compars,eiusque actio partialis evadit. Caeterum post separati ς' nem,anualis illa subordinatio animae,ut quo,respectu totius cessat. ε' i' Vnde iam poterit inexpectato corpore actu operari, quanqua propter aptitudinalem subordinationem negandum non ut, eas saltem
operationes quas edit per species ministerio corporis acquisitas, eandem subordinationem aptitudinalem habere; species namque infiisae si tamen alterius sint rationis ab acquisiti Q cognitioque illis
respondens, in praeter naturam competant animaeuaon est,cur talem subordinationem habeant; unde cum anima in corpus iterum redibit,adiumento phantasmatum species non egebunt. Ad quartum negandum est alisimplum; dicendumque illorum Ad quarta. puerorum animas intelligere per species a Deo, ut prima causa, inditas magnumque esse incommodum,si illic non intelligant, quandoquidem nulla alia operatio eis restat, sicut in corporibus,quae v getabant. Ad quintum , loqui Aristotclem de anima unita corpori; Adetiis a. sic enim illa ineptὸ dicitur texere, aedificare, &c. Quin etiam & de separata magis philosophice dicitur eam, saltem aptitudinaliter, intelligere,ut quo,aut si,ut quod,id certe praeter naturam. Sexti argumenti difficultatem attigit Ochamus in . quaest. ra. Ad sextum.
artic. 3.dum quaereret, quonam pacto anima separata in actum prodeat recordandi. Eius tamen super ea re doctrina non pleno satisficita, quod dicat suiscere speciem memoratiuam, quam vocat habitum,cum intellectit,ac Deo ipso concurrente generaliter nisi etiam 1. s.lutio.
addat ad generalem Dei concutium spectare quoque peculiaris B Bbb 3 alicuius .
577쪽
alicuius speciei determinationem ad actum eliciendum, ut ita tandem perplexitas devitetur,ut nonnulli Theologi volunt accidere in actibus primis voluntatis prima secunda: qu.'. aut etiam in actibus x.solutio. intelligendi Angelorum,prima pari.qu.s 8. t. i. Responderi ethun probabiliter potest animam separatam, sicuti & Angelum, semperactum aliquem cognitionis exercere sue circa se ipsam, siue circa externum aliquod obiectum, unde facile sit ad nouas alias cognitiones prosilire,quemadmodum apud nos contingit, qui ex una cognitione in aliam facile progredimur per discursum, quem vocant soa ira setiue iecudum successionem. Atque haec posterior solutio supponit sui, I τὸ ς Hapar b ex- stantias separatas a rebus externis non moueri,consenatque iis,que 3 ρ
de Christi Domini scientia infusa tradunt Theologi. Nimirum ex-
,- . citar Ilum ad earum specierum usum ex cognitione diurna es lentiae, vel propriae animae has quippe cognitiones non intemnittio cum externa,sensiliaque obiecta excitare nequeant intellectum ad
cognitionem per se lupernaturalem,qualis illa est, quae per species per se infusas elicitur.
ARTICVLVS I I. uarumdam dubitationum resolutio, unde modus cognscendi animae separatae plenius intergatur.
EOQvvM est ut nonnullas dubitationes enodemus , ex quarum Glutione cognoscendi modus animae separatae fiat apertior. Prima sit. Vtrum intelligendi actum exerceat anima sine ullo discursu ,an potius multarum conceptionum nexu aggregatum Cui
dubitationi respondendum, certum imprimis este, intellectum ii manum quasdam notitias iudicativas elicere absque discursu, etiam din corpore:eius generis sunt naturales assensus principiorum, scientiae per se insuis actus,itemque beata visio, quibus Cnristi Domini anima etiam in vita mortali operam dabat ea namque scientia in - sa,qua primi hominum parentes,& plerique nostrae religionis proceres sunt affusi,discursiuaerat)&quidem principiorum cognitio- ω q --ncm discursuam non es id ex primo Poster. habetur: nec mini,s ex istis,su rheologi supernaturales illas notitias, quas diximus. Etenim sit k iis . pernaturale lumen, Deique concursus lumini respondens, cum Dei 'cumtio ἀ participationes quaedam sint, abunde possunt humanam mentemf- -- προ illustrare,capacemque reddere.ut actu simplici complectatur, quae Q. non nisi pluribus naturaliter astequeretur.Quemadmodum & coro. rin poris molem amplificare,ut loca umul occupet,quae successivo mo- .n . posita tu duntaxat obtinere posset. Quod si de naturali cognitione quaera- ὰ ς tur distinctione opus est,iuxta duplicem sententiam de specifica in- Maii, iis .ci hvm ni & gQuci identitate,vel differentia,quam disput ais, prima art. 7. adhibuimus. Namque si ambo specie conueniunt, cur
578쪽
anima per eas saltem species , quas post separationem adipiscitur, absque discursu non intelligati Videntur enim illa: eiusdem ordiniselle cum angelis,etsi in gradu infimo. Consequenterque dicendum
ideo animam in hac vita discurrere,quia cum materiae actus sit,non alias comparat species,quam toti coniuncto consentaneas, hoc est, nimium in repraesentando astrictas; atque aded ut pluribus opus sit ad cognitionem absoluendam; quod est discurrere. Hanc sententiam luculenter tradit AEgidius quolib. .Quaest. I 6. ubi ostendit de- Vnι olim
sectu luminis specierum intellige, vel habituum & ii quod est hu- g tius generis instrumentum discursum contingere in nobis, aded ut m -- eo transacto discursiue ulterius no intelligamus circa rem eandem, quod non vulgari Aristotelis testimonio suadet. Is squidem libr. 1. Post. c.'. scribit definitionem sola positione differre demonstratione.Nimirum,quia cum definitio, ut idem tradit libr. 1.de anima c. 2.text. 3 2. si perfecta sit,non solam rei naturam, sed causam etiam
continere debeat; nihil iam a perfecto discursu distat,quam quod informa syllogistica no sit disposita. Quapropter cum primum scien- 'tiam comparamus,erit quidem necesse pluribus cognitionum an bagibus, quibus causam, subiectum, proprietatem attingamus: exterum his peractis non iam deinceps discurremus ; cisim in unam usu. οἴ- . notitiam complecti possimus passionem rei,& causam ipsius, verbi se gratia,cum ita disierimus. Quod corpus terrae obiectu priuatur lumine, ecclypsaturiid lunae euenit, ergo luna ecclyp satur: intelligimus tandem ecclypsim esse desectum luminis lunaris obiectu te rae,ubi iam definitio tota est demonstratio stola differens positione syllogistica; qitandoquidem subiectum, passionem , Se causam continet: sicque fit,ut discursus ad notitiam unam iudicatiuam sese reducat,ex quo concludit AEgydius discursum esse nobis solummodo neces Iarium in acquirendo scientiam, non in acquisito elle, siue in m usu. Addit ad extremum compositionem fortas te non polle omni tib cellare in anima separata, ut hos tandem gradus cognoscendi ii is m. statuat. In nobis quidem cum discursu, & compositione: in anima separata cum copositione absque discursu, in Angelis sne utroque per varias tamen cognitiones simplices : in Deo tandem per actum unicum. At enim Ricliard. 3.distin h. 3 i .in 3.principali quaestio ne l. Lm ut uitam compositionem, quam discursum denegat animae separatae Iem imitatur Caietanus prima parte quaestione 89.articulo F. nec
iter sensiisse videtur D.Thomas cum quaestione 2 . de verit. artic. II .& 3.contra geri .capit. Α8.dicat, animam extra corpus intelligere more Angelorum,quos neque discurrere, neque componere saepius docuerat. Quamuis nonnulli comparationem animae cum
Angelis solummodo accipiant quoad intellectionem absque phan- d, --tasmatis,non vero quoad immunitatem a compositione, & discur ii G.Si vero alterius naturae sit noster intellectus ab antelieo, ut se ' 'i re existimatur, certum pene est adepturum illum quoque post se- ti iiii I . parationem species,quibus discurrat,etsi multo illustriores, quam hinc t
579쪽
hinc asportet. Neque enim eius generis species impossibiles sunt,
aut a natura talis intellectus alienae: parum autem consonum vid tur intellectus specifice diuersos astruere in natura; in operando v ro omnino similes.
Animamsse Sed illud etiam non displicet, posse animam separatam in cognia a Ones naturales prodire tum disic rendo tum sine disic su.Et quia ailhesis ubi dem illud prius non Obscure tradunt Ochamus quaest. 1 r. libri . .nsit . Sententiarum art. r. & Abulentis ira 23. caput Matthaei quaest. 1 8o. aientes animam habitibus hinc delatis vri,eiusdemque generis aeriis exercere , atque in corpore , quidquid in contrarium antea senserit Henricus quodlib. 6. quaest. 8. quem citato loco impugnat Ochamus. Ac sortasse urgentius hac ratione, quoniam phantasmatum usus non tam ex coaicione habituum, atque specierum animae prouenit, quam ex eiusdem animae inclusione in corpore, imperfectoque dominio erga ipsum. Vnde post resurrectione cum anima cor- tue 7
pori persecte dominabitur, absque praesentium phantas natum plumento intelliget. At vero discurrendi usus ab ipsa rationalitatis
disterentia, tuam anima seinper retinet,haud dubie prouenit. Poste-Pose ite rius autem inde confirmari potest, quoniam anima extra materiam
b , ' i nullo capacior,atque habilior euadit,ut mirum non sit elicere illam per species etiam hinc delatas simplures actus qui discursibus aequi-
polleant.Certe Diuus Thomas quarto,dist. so.quaestione prima, a ticulo r.& prima pari. quaestione 89. articulo quinto,& sexto aperte docet uti animam speciebus,quas in hac vita comparauit,an verod icurliuo,an potius angelico more, spectuim non ediderit. a.Dubitatio. Secunda huius articuli dubitatio est. An quandoquidem anima rationalis eosdem specie actus edere potest coniuncta, quos separ ta, ut proxime dictum est, valeat ne etiam eosdem numero elicere,
atque aded qui nec ipso separationis instanti intermittantur. Plerique Doctores Theologi asterunt beatae Virginis animam , amorem erga Deum nunquam interrupisse, nec immeritb, quoniam ad tan-ro se actum tae sanistitatis cumulum id spectare videbatur.Quae quidem assertios se Π supponit,utrumque amorem, patriae videlicet,ac Viae,specie conue-
, - - , nire, cum incertum sit tum ob alias rationes; tum quia prior illei M. amor in suininum bonum d est, Deum distincte, atque adeo intuitiae praesentem terminatur ; hic autem posterior in eundem Deum confuse cognitum. Sed quanquam demus actum supernaturalem perseuerare polle eundem numero in utroque statu unionis, ac separationis neque aliter sentire licet de beata visione, cognitioneque in se,atque amore animae Christi naturalem certe continuari polle dissicile suasu videtur, cum tota extreme laborantium cura in praesens vertatur periculum,omnisque alia cogitatio sileat,& absurda sit tumultuante suprema, ac veluti ad se omnelm hominis attentionem euocante,a qua pariter, & a corpore animus discedens liberatur,vana,si de caetero illum fatiget mori nescium. Itaque talis c sitatio viventis hominis propriae est, quo cum aboletur, non vero
580쪽
solius animi, unde iam post separationem superflua euadet. Atque hanc sentetiam facile est ex Aristotele elicere cum primo de anima, capite quarto text. 66. scripserit humanum intelligere, inperitus quodam corrupto,etiam corrumpi; quia neque alumae neque corporis
operatio erat, sed ipsius comunis id est compositi quod periit. Quapropter cisi intellectualis cognitio logice loquendo continuari va- . leat ante, & post animae separationem , si specie logica elle unam dicamus; non poterit tame physice loquendo perseuerare, cina hoc etiam pacto sit diuers eo quod in hac vita ab anima cliciatur , ut
quo tantsina, in sutura verb,ut quod.
Tertia dubitatio est, utrum animae separatae cognitio de ij dem 3- D Mio. rebus,ac per easdem species, vel certe per aequales inditas distinctiora , b is', bri si quam coniunctae. Diui I hornae Scbola statuit species animae se Abul.ia af e. paratae donatas diuersi ordinis ei te ab acquisitis, id est,angelici, at- .
Matth. 7.ud, que adeo,multo persectiores cum a Deo, cuius persecta sunt Opera, tuae. . immediate fabricentur animam tamen deterius ror illas, quam perasportatas ex hac vita,cognoscere res saltem sensibiles eo quod eius Vim x, essendi modus naturalis non sit,separatam est sed conluctam, operatio autem sequatur cilc. Dubia tamen videtur nonnullis auctori- bus haec doctrina. Nam quod anima praeter natur. un existat seorsima corpore,id sane concludit, intelligendi modum, qui statum illum sequitur,elle itidem praeter naturam; non ro nacyrali deteriorem; Animam secum necesse non sit, ut quae nobis sunt naturalia, absit retior sint,
quam quae sunt praeter naturam, ut exemplo motus circularis alibi
ostendimus:is enim,& praeter naturam competit igni sub Lunae ca- ei,o m. uo,& multo persectior existit,quam rectus , qui eidem igni conuenit secundum naturam. Deinde, quia ex sententia Diui Thomae naturaliter insunduntur animae species repraesentantes etiam Angelos usque ad indiuiduas differentias: per eas igitur distincte poterunt cognosci ab eadem anima, cum credibile non si naturaliter recipitales species,qui bres naturaliter attingi nequeant ab intellectu reci. piente quaecunque in eis repraesentantur. Quod ii re vera intellectus humanus extra corpus susceptis speciebus naturaliter utitur, res profecto etiam sensibiles multo distinctius percipiet, quam in corpore. Adde animam tum se, tum suos actus quidditatiue ut fatentur) cognoscentem, habiliorem fieri ad alia multa complectenda,li-- cuti de anima Christi adnotauit Capreolus tertio distinc . t . quae
stione prima,articul.tertio ad finem,eam in acquirenda experimentali scientia adiutam fuisse plurimum ab insula. Quin vero hinc Item per a etiam suspicari possumus multo melius intelligere tunc animam per species in corpore fabricatas, eo quod per infusas doctior euadat: quemadmodum is, qui rudis erat scribendi, postmodum taxi ior meo ρ, ..effectus ipso calamo elegantiores format characteres. Denique naturale lumen intellectus humani separati capax est cognitionis distinctae; ergo producibiles sunt a Deo species , quibus ea capacitas compleatus, Hue illae eiusdem oldinis sint cum angelicis, sue ins Con. Comm.l .de Anima. CC cc rioris.