장음표시 사용
271쪽
attendi annotant) etiam collocant, ubi pili evelluntur, homo conspuitur, pallium detrahitur. Haec tam indignajudicarunt , ut quadringentarum drachmarum mulctam decreverint. Atque haec Servatori praestita fuisse, ex Euangelica historia constat: ut nihil fere omissim, quod ad ignominiam apud Iudaeos pertinet,animadvertamus. Luc. 22.63.
merito id ἐρ- O, illudere nuncupavit, quum Christo pilos evellerent: quod grave ludibrium apud Iudaeos haberetur. de quo antea. Iudaeorumjudices,& Pilati milites Iesum con spuisse, sacri illi historici narrant. Denique vestem subinde detractam & quidem magno cum ludibrio,apud eosdem invenies: cum antequam eum Pilatus morti addixisset, de quo initio c. I9. Ioh. tum postquam condemnatus ab ipso fuis set, uti alii Euangelistae testantur. ' Tandem generalis cautio subsicitur: quam in hanc sententiam accipiunt interpretes, mulctas illas in cos quadrare qui honoratos viros ignominia affecissent; sed minuendam mulctam pro humiliori aliorum conditione. ut pro gradibus, quibus admodum honoratis cederent & inferiores essent; injuria ipsis illata leaviori mulcta vindicaretur.Atque haec regula apud Iudaeos ita recepta fuit, ut R. Mibae sententiam de aequalitate rejecerint. Romanos sedulo cavisse ne quis ullo ignominiae genere afficeretur, docet vel solus titulus de ii uriis Dig. li. 7.
ubi t. Io. l. I. I uriam autem fieri Labeo ait,aut re, aut verbis...
omnemque injuriam aut in corpus inferri; aut ad dignitatem,aut ad infamiam pertinere. In corpus fit, cum quis pulsetur. Ad diagnitatem, eum comes matronae abducitur. Ora infamiam, cum
pudicitia attentatur. Deinde speciales leges subjiciuntur, ut l. II. g. Generaliter. Guodcunque quis fecerit aut dixerit ut alium infamet, erit actio injuriarum. & notandus paragr. primus ejusdem legis. Si quis pulsatus quidem non est, verum mamus adversus eum levatae, aepe territus quas vapulaturus,non amen percussi, Hili injuriarum actione tenetur. Similiteri ιMi Maim.
272쪽
Maim. e. s. sect. 2. mran is 1 draavo lai rans man is m, d Iaduexn' di Ud mon in is Q, Etiam attollire manum pro a-mum es interdictum,ct quicunque manum elevat inproximum, etiam se eum non percutiat, ecce is improbus est. Deinde cum tenerali cautione in Misna nostra convenit quod 3. 2. l. IS. legimus. Iuodsua cfurique injuria propriam aestimationem haberet. Reliqua prudens lector ipse conferat. locum notavi. omnia transscribere longum citet.
catum huic non remIttitur, Aonec
ita avn IV ad Tuo si diserii nascito illi viro x ea i Uroza Pa sua unditione ui liber sis ; faciens ι netur : sive de ' corpore s sve de pecunia i us agatur.
Vt i nominiam sibi illatam doloremque ex ista igno- Ee 3 mima
273쪽
GE CODICIs PRIMI minia conceptum laesus ex animo remittat, Iudas exigunt
submissam petitionem, qua laedens peccatum sibi ignosci
precetur: idque e commate T. p. a. o. Gen. confirmant; ubi Abimelec uxorem Abrahami restituere Iubctur,2 ne itaque restitue uxorem illius viri,propheta enim est, ut oret pro te, tum
vivito. quas dicat, Propheta est, itaq; non succensebit tibi, uxorem enim intactam mansisse novit; non erit difficilis in admittenda rcconciliatione,& mihi charus cmus preces cxaudiam: itaque id operam da verbis ac muneribus,ut tibi placatus pro te intercedat. Vnde νί. I . & Is. Abrahamum muneribus & blandis verbis excepisse legitur. Hoc exemplo recte ab omnibus, qui alios quodam ex illis delictis offende runt, ut privier satisfactionem a laeso verbis veniam petant, exigunt. Quemadmodum Christus ipse non tantum pro nostris peccatis Deo sufficienti poena satis fecit; sed etiam pro nobis a Patre vcniam sua intercessione petiit & etiamnum petit. Sane cum Magistrorum constitutione Doctoris nota 'stri Christi sententia facit: qui ab omnibus sibi consciis, fratres merito sibi infensos esse, ut reconcilientur sollicite operam dari, postulat: Mari. F. 24,as. Abi ... Reconciliator trituo .... Epo amicus assiversario tuo cito. Non hoc tantum dosiderat ut in)uria compensetur sanc si laesus desideret, negligi quo ipsi satisfiat non potest;) sed cousque nos progredi, omniaque peragere desiderat, donec animus ipsius placetur, S amicus reddatur. Quo pertinere blandam orationem, qua peccati venia cxpctitur, verba Christi edocciat Luc. I p. q. Si septies in die remotatur ad te, dicens, Resipui &c. Huc pertinet Gemara Κ. f. 91. 'MA m PF esumo rota: γbis, E fm ibis,ur an opam, Etiamsi osserat omnes arietes Nabathaeae qui in mumdo reperiuntur , non remittitur i , donec ab illo veniam petat.
Ad , , remittitur, scilicci, Dii, iniquitas i - ut alibi additur) Maimonides adjungit, non propitiatur ipsi: put laesus ipsi laedenti. qua voce in con)ugatione activa ustis fuit
274쪽
fuit interpres Ebraeus Mati. F. 24. quum exprimeret, υσαγε μωαν Ἀ-1ct τω ἀδελφῆ σου, 'ns iis est VH duens, abi prius ut propities aut places iratum vultu atris tui. Id eo pertinet, ut veteris Iudaicae & Christianae religionis Consonantiam observemus. φ Talis consensus in sequenti membro apparet: quemadmodum enim hic in remittendo facilitatem exigunt Iudaei; pariter Servator noster. Nam omnino cum Iudaeorum magistris hac in parte facit. Conferamus verba totasque sententias. Servator Luc. II. 3. 4. Si peccaveris in testater tuus, objurga eum: ses resipuerit, remitte ei. Et epties in die peccaverit in te, ostepties in die revertatur ad te, dicens, R Apuri remittas ei. Ita sentit Maimonides libro saepius producto, scilicet in ni strabo c. s. secti Io. ubi ad hunc modum
Guandoquidem petit ab ipso laedens , se deprecatur semel atque iterum, adeo ut agnoseat laedentem a peccato suo se convenisse se pravitatis suae paenitentiam agere; ignoset i . co quicunque ad ignosendum hesinat, is laudandu , ct sapientum animus ab ipso reseisiatur. Vbi subgungitur in textu nostro, si quis dixerit
puta manum meam, &C. alterum teneri; seruus est, tantopere cavendum ne alterius corpus laedamus , ut etiamsi
quispiam a nobis damnum in Corpore suo accipere velit,non obtemperemus: quinetiam luendas poenas si volentem hujusmodi injuria asticiamus. Iudaei hanc rationem reddunt,
ais ins uenin o si iso, quia nemo condonat, ubi de extremis membris agitur. quasi dicant, in aliis quidem facile nonnunquam peccandi veniam dat; nunquam vero ut adeo necessaria instrumenta eripiantur concedit: ideoque id serio unquam praecipi, nimirum ut propria manus amputetur &c. verisimile non est.' Quapropterilicet quis alteri dicat,Frange pedem meum &c. & cum alter responderit, An ea conditione hoc praecipis ut me abselos dicat, Ita, haec enim
275쪽
22 4 CODI cIs PRIMI eo modo resolvunt Talmussistae;) nihilominus, inquam, ab terum qui vitium corpori infert, teneri poenaeq; obnoxium affirmant. Siquidem credendum non est, illud mandatum de pede fiangendo &c. eo modo ac mente ista prolatum fume: nam inquit Gemara, fim P o est ita quod instar
non se habeat. ut cum admiratione prolatum, Itane: an putas me haec velle aut concedere Τ Verum in bonis externis secus se rem habere agnoscunt: quandoquidem ratio quandoque subest, quare hujusmodi perdenda sint. Itaque in his.s Jusso conditionem hanc stipulanti, ut id perpetrans ab l-vatur, alter respondeat, 1fue non; istud Non affirmare asserit
O. de Butenora, ac si dixisset,Nonne dixi tibi quod tu quaeris &c. At in bonis alterius hoc minime admittitur: quid enim tibi juris in alterius facultates & supellectilem nec
eum qui damnum infert, stipulatio excusat, qua absoluti nem stipulatus est: hanc cnim nonnis proprietarius spondere poterat.' Et si in bonis alterius hoc obtinet,quanto ma gis in corpore: ut qui jussu alterius tertium quendam vulnerat, quicquid ab altero stipulatus sit, vulneris teneatur 3 Et licet malum perpetrans damnum praestare & luere debeati alter qui aussit est improbus, inquit Maimonides: quia
trias main o) pin= Nu' , veluti caecum impingere fecit, se com mavit eorum manus qui legem transireaiuntur. Cmusmodi
hominum malitiam magis quam aliorum culpat Apostolus Rom. I. sub finem. Nonsolum Ofaciunt,sed etiam facientibis consentiunt ultro. Peccare humanum est; sed alterius peccatum approbare, infirmitatis & imbecillitatis humanae mise ratione veniam non facile obtinet. quanto minus si quis alteri peccatorum author exstiterit, de quo in Misina nostra ituri Leges Romanae similiter poena & mulcta in hujus. modi factum ac peccatum censent animadvertendum,quod quis alterius jussit commisit. Imo etiamPeccati approbationem,in eodem crimine censent.Vnde st.de diversis reg.jutis,
276쪽
C A P. IX. I. 22snum. Is 2. Deserit se qui mandat. In maleficio ratthabitio mam dato comparatur. Sed in eo a Mima nostra dissident, quod' eum qui injuriam fieri aut damnum dari jubet, eo loco habeant, ac si ipse faceret. Ita leg. I . eod. tit. Is damnum dat vijubet da=e. 6m vero nulla culpa est, cui parere neces t. Iudaei a faciente totam injuriam compensari volunt ac praecipiunt.
C A p. IX. g. I. ut postquam luna' rapuit, ex iis infrumenta serit ι lanam, ex ea ves fecit: is rependit 'secundum
rapinae tempuS. ui rapuit vaccam
fetam, quae postea parat; ovem lanigeram,quam postea tondet is pretium vaccae' pariturae, pretiumque ovis tondendae rependit. Gui rapuit vaccam, quae apud se secundata fartum edit; ovem, quam apud se factam lanigeram tondet : ' pro iemporis i in rapti ratione repem dit. Haec generalis regula es: omnes raptores rependere secundum rapiendi tempus.
Ante omnia annotandum est discrimen, quo , se tum, a pue=a, rapina distinguitur. Maimonides c. I. Cod. Gezela sect. 3. Prma o D lim npiued di uena idi )fi, Puis dicitur raptor' ui pecuniam sive aliam rem, ut dicitur in sequentibus) hominis alicujus vi adhibita aufert. Et C. I. aua sect. 3. npi,d draxi idyo 33 d)Sarad l)fi V pa o si imν, ciuis censem ur ' χuiscultates
277쪽
alicujus clam insciis proprietariis aufert. Magnam este diis
rentiam inter utrumque nemo negare audet: sed hanc dinferentiam quam ponunt, in furto duplum & quadruplum; in rapina solum ferme simplum exigi, pernego. Nec Levit. 6. q. s. hujusmodi discrimen observari jubetur: nam ut jam in superioribus ostendi) istic de fatente reo, qui sponte
peccatum fatetur,uerba fiunt. Ipsum vocabulum Odri reus es.
ys. q. hanc restrictionem confirmat: quid enim sibi volunt haec verba ρ Erit quum peccaverit o reus fuerit &c. Num quis dubitat, an peccata tam gravia reum facianti Verum haecvcracst interpretatio, uum peccaverit istorum aliquid patrans, se reatum agnoverit. Quid quaeso , an qui aperta vi alterius bona aufert mitius mulctabitur, quam is qui inscio quidpiam surripit hic alteri resistere non audet; ille posses.sori etiam vim facit, nec ulla Verecundia, reverentia, ullove timore ac metu ducitur. 8 De raptore dubium oboritur, an
si rem furtivam vel potius raptam immutavcrit inque aliam formam redegerit, ut si ex lana rapta vcstcs fecerit; dum rei pretium rependendum est squia ipsa res ut fiterat resti tui nequit, in solvendum sit rei pretium quae ex rapta materia
facta est. Doctores tempus spectare praecipiunt, quo materia rapta sitit. Idque ad hunc modum, ut quanti res tum cs.set quum raperetur aestimetur, atque hoc pretium proprietario reddatur. Pariter in aliis rebus , nimirum in animantibus , omnia se habent. vacca foeta abripiatur, dumque in raptoris potestate est foetum edat: haec minoris habetur ubi peperit, quam rid y mx,dum flaret adpariendum,id est,quum demum paritura esset: ut quae una cum foetu pluris fieret, quam sine foetu. Itaque hoc casu qui rapuit, non temporis quo rependit; sed quo rapuerat rationem habebit, solvetque quanti erat Vacca, cum foeta abduceretur: quo tempore pluris fiebat. Adeo ut hac ratione plus reddere teneatur, quam Vacca inpraesentiarum valeat. ' Sed ex codem funda
278쪽
C A p. IX. g. I. 227 mento, minus Alvit qui raptam vaccam, tam diu penes se habuit, ut secta reddita sit vitulumque pariat. Quandoquidem enim rapiendi momentum Considerandum est, atque postea in raptoris manibus Valor ac pretium auctum; minus raptor pendit quam res rapta aestimetur: quia foetus deinde additus in rationem non venit; sed in rapti compensatione tantum detrahitur, quanti foetus habetur. Non aliter inove lanigera fieri debet. Itaque concluso generalis omnia rapta spectans subjicitur: compensationem secundum istud
temporis momentu praestari, quo raptor rem ipsam rapuerat; non vero quo.res rapta rependitur. Apud Romanos incompensando damno saepe tempus in rationem venit, quo ip aut circiter damnum datum sit. unde Inst. l. . t. 3. g. Illud palam, Ex hoc tamen capite non quanti in eo anno, sed quantirn diebuου triginta proximis resfuerit, obligatur is, qui damnum dederit. Verumenimvero in compensatione rapti longe aliter quam Iudaei procedunt. Quod ex initio t. Σ. l. 4. Inst. liquet. cujus verba notanda, quia superiorem Iudaeorum errorem refellunt codem quo supra argumento usus sum. ciui vi res alienas rapit, tenetur quidem etiam furtis suis enim magis ali nam rem invito domino contrectat, quam qui vi rapit' ideoque
recte dictam es, eum improbum furem esse sed tamen propriamaritionem pus delicti nomine Praetor introduxit, quae appestatur, Vi bonorum raptorum: ctes intra annum quadruplis stois annum simpli. Muae actio utilis eis, etiamsi quis unam rem, licet
minimam, rapuerit. χuadruplum autem non totum poena eis,
scut in action uni manifesti diximus sed in quadruplo inest se
rei persecutio: ut poena tripli sit, sive comprehendatur raptor in ipso delicto, sive non. Ridiculum enim esset, levioris conditionis esse eum, qui vi rapit, quam qui clam amovet.
279쪽
educauit ,servos' qui postea adoleverunt ; secundum rapinae tempus compenset. At D. Meir inquit, Age quod ad vos alteri dicit, re tibi quod tuum es. 'ui rapuit numum, qui postea ' dissecatur; fructas, qui posea putresunt; vinum , quod deinde ac site is pro raptus tempore compenset . a ui rapuit mon tam ,posea improbatam;primulas oblationes, postea ' eontaminatas; fermentum , deinde ultra pashaservatum; bestiam, qua poste celus comittisur , aut ab altari r 3 icienda Iudicatur, aut denique ut lapidetur, egreditur: is altera dicit, ecce tibi tuum.
' In restituendis servis omnes non comeniunt: quidam ut in praecedentibus , pretium c raptus tempore aestimant, atque id solum restitui volunt ; alii qui D. Meirum sequuntur, siquis servum parvulum rapiat, eumque ad multos. annos secum retineat, servum adultum reddendum censent. Vtraque sententia suum habet fundamentum, vel potius se habere putat. Hi istud pro fundamento sumunt, tu )p 3p' ΠΙ-xI pd m, servos fundi instar se habere, adeoque in dominorumpotestate remanere. id lege Lev. 2 F. ψαsbituminant, ubi de servis alienigenis, Constituetis vos possis rei illorum, cum filiis veriris pou vos, obtinendo haereditario
280쪽
jurepossessionem. Quemadmodum fundos suos possidebant,
ita inquiunt possessio erat servorum: ideoq; servi rapti non acquirebantur raptoribus, ut postea eorum pretio satisfacetate postpnt. Illi secus judicabant, nimirum 'o3 Qv,sersos mobilium bonorum instar se habere. De mobilibus au tem quid statuant docet Maimonides C. 2.dueu scet.I. movi 3coa pDp pannis sue l) o fi ibi ad rise, Sud Nidd, Si res mutatast in raptoris manu, licet ejus proprie raris nondum stem abyecerint, illa immutatione rem acquirit fraptor) ejusique pretium solvit pro raptus tempore. Ita censent illi, servos, quia immutati, quippe grandiores facti sunt, in potestatem S dominium raptorum transisse: ideoque si pretium, quo raptus tempore Vendi poterant, solverent, nihil
restare quod proprietarii repetere possent. Quod ad legem
Levit. attinet, nonnemo ita censet, a)dn sev 16 ,Sinis, urinini pno, quodprocul dubio in omnibus rebus quae legepraecipiuntur,servus habeatur insar fundis sed ubi cum mobilibus conafertur, mi)6 Ira π) )na , de rebus per mariseros tuti ermonemost: ' De voce προ scinditur, in Gemara dissentiunt, atque diversa ratione explicant. Vnus proprie vocem accipiendam contendit; alter latius eandem extendendam Censet: quocirca sequentia, rapuit monetam postea improbatam sive Soz pro illa diversitate non eodem modo enarrant. Numismata quae non amplius recipiuntur,saepe secantur in partes;vel facta ex parte & aliquo usque sectione, inutilia in commerciis redduntur: utplurimum, tantum proclamando publicove diplomato numi improbantur. Illud si fiat, numus p ectas dicitur; cum vero hoc posteriori modo nuinus exauctora tur, proprie usurpatur dictio, Sero, improbatur. Hae sunt significationes propriissimae ; a quibus R. Iudas propter ipsum
utriusque membri jus diversuin rccedit: utpote qui omnem improbatum numum , modo absolute & universim rejiciatur, etiam p prasin dici arbitratur: non quidem proprie,