Noua, et amaenior de admirando fontium genio ex abditis naturae claustris, in orbis lucem emanante philosophia. ... Auctore Iacoboi W. Dobrzenski de Nigro Ponte Boemo Pregensi. ... Opusculum quod non solum curiosis ingenijs ob plurimas & nouas hydrau

발행: 1657년

분량: 154페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

nellis indueris. petulanter exinde emanans & in Orbe sparsus imber Solaribus tinctus radijs, deliciosissima loco praesertim labobscuro Iridem efformabit. coNSE TARIVM Rci. isti Pio SI in interseptum medium vinum infuderis, aqua descendente Vinum inde profruet; quod si aquam intersepto infuderis, vino ad lateralia interualla infuso, aquam hauries. Si vero vinum rubrum inter septo clauseris, albumq; lateribus infuderis, in seijs hospitibus iucunda metamorphosi salientis rubri sonticuli eosdem illudes. Plura eiusmodi pauculis immutatis hospitibus reserre poterit ingeniosus a tisex, quae hic consulto ne longior sim, cogor abrumpere.

PROPOSITIO IX.

PROBLEMA IX.

Violenta Aeris compresilone senticulum

manualem construere.

MicEhactenus eum aere transactum, nullam omnino fecimus utcunque morigero violentiam; at nunc pleno iure is utemur,&infestis armis cum eo transigemus,& primo quidem angustis circumseptum sedibus retinebimus experturi , quanta viaqueo euisurus sit Elemento. Age igitur orichaliscinam chalybeam aut si mauis quod deliciosissimum est intuetu vistream construe Sphaeram qualis est A B C. huic tubulum eiusdem materiae insere, qui proximus lando consistat ad D eundemque ad C selide agglutina,habeatq; ad Cclauicula qua aeri &succedaneae aquae prolubitu pateat egressus. osculum porro erit delicatum & vicum. que angustum, ut subtili radio elapsus liquor tanto sublimius seratur. phone igitur per osculum aquam violentE urgebis ad dimidium ci s tervasis donec tibi satisfactum putaueris. Cautela dc prudentia pus

92쪽

pus erit nequid nimis. Iocsi postea hospitibus gratiosis iacturus, cla- . uiculam resera, ct videbis magno molimine aquam in sublime urgente addensati aeris furia impelli. Nihil hoc spectaculo deliciosius fateberis. At vin ut te faciliorem modum idem experiundi&cum maiori admiratione doceam, tam absque ope Syphonis aquam in tropellentis, quam clauicula extrinseco tubuli orificio annexa ὶ Accipe. . Alter modus facilior o 1ratia loridem experiendi.

M Achinulam melius Vitream, modo

supradicto apparata, sine clauicula tamen tubulo annexa efformari cura,

i disinatque orificium tubuli extrinsecuin foramen acui subtilissimae pertranseundaeno absimile . Machinula ita constructam adstantibus propone, quaereque quo pacto quis eorum illam ad medietatem circister aqua Vinod crabsq; ope Syphonis impellere satageret Inscii spectatores id impossibile asserent factu, At tu ore tubula eminentem claude, de eidem quam sorti L simῆ potes Spiritum inspira usq; dum s tisfactum tibi esse credideris. de tum exe-ptam ore machinulam illicoorificio pelui aqua frigida aut vino plenae immerge ad medietatem , videbisque aerem occursa aquae frigidae se se constringentem dc in locum sui aquam ex pelui per orificium il- Iud minutulum introsugentem.quam tamdiu immersam aquae tenebis quousq; conspexeris aerem non amplius aquam traheres & tum exemptam aqua Sphaerulam ad stantibus propone & an non satisfactum sit exquire. vrgeque ultro; At quis Vestra Machinulam hanc denuo aqua exinaniely probantibusque illis idipsa neque succedente essectu, de nouo orificium machinulae ore claude, diquantum sussicit aerem tuum sortiter inspira, exime, radiumque te-

nu ssimum lymphae inaltum salientis spectantibus visendu praebe,qui tamdiu i abitur,quantum aeris ad expellandam lympham opportuni

intro

93쪽

intro clausisti.&tum depromio,ate feliciter exhibito,Victor gloriare. At nonne hoc deliciosius a quoad spectaculum sequentis machinae amicos deduco.

PROPOSITIO X.

PROBLEMA X

Fontem Hydraulicum addensati aeris beneficio fabricar . FIGURA XXIV.

XXIV Actenus ferEincubente aquarum vi aerem aggressi sumus&feliciter , age nune ab inseris ingentia aquarum molimina in exitium eiusdem suscitemus a Fiat vas ex Aurichalco, cupro, aut alia . smili solida materia ad Sphaericam rotundatum figuram, habeatque amplum labi-izum in modum conchae in quo decidua ab aere lympha comode excipi de demum per traici,am canalem rursum in antiqua Staistionem delabi possit. Statuatur aliqua tutum extra labium productus tubulus qui in vasis interiora ingressus propὰ landum eonsistat clauic uia su pernὸ adorna tus, Alius praeterea tubulus a sudo vassintra vas spectet, qui in imo recuruus ad mod olum

ad serruminetur, prope animella seu Epi-glottidem, in eode fundi loco agglutinabitur eidem tubulo assarium quod ingredieti aquae parebit, egredi volenti claud tur. Vas aliud quadrum Spatulu instru tum esto, inferne super cuius fundo stabie anthlia cum suo modiolo & embolo, bene firma & immobilis. His ita rite compar tis ludicrum alicui spectaculum factivus, resera

94쪽

yeseia mund clauiculam A,& F firmiter claude, tum frequenti agitatione Emboli seu pistilli serium deorsum,sensim ex fundo aquam e haurias, & per ductus ieu canales modiolo agglutinatos in Sphaeram. Urgebis tam diu, donec te vehementer grauari &delassari sentias, Post hoc laxabis ostiorum id F concludes, prodibitque ingenti impetu in auras aquae radius, , nequidquam reluctante grauis natura in sublime sagittae in ni dum evibrahit. IMares serios agitatum aere qui tam valide haec numina an sulmina co-

X V tra superos eiaculatur. Aostio'u, BE tubulus, Cclauicula, Dasi sarium cum animella. Eclauicula, FcIa-

FIGURA XXV. f

AQpam non ut ante in sublime sed pes

pediculo adiectos in aereos hostes iaculabimur. nstruatur vas in modum he semicycli intus cauum,inculus summitate glo-hus cupreus v. g. aqua grauisitatuatur. per quem canaliculus a fundo aliquantum remotus foras traducatur, supernὰ ut dixi inflexus, cum clauicula ex more. Ibidem. tubulus alius esto ab ipso fundo vase ad fornicem cauum porrectus& utrinque patulus. Spectaculum igitur amicis facturus tubulupri niti superne aliqua fictilista tua conuesti puta hommis explosuri9& machinam super aquae superfiete colloca, haecs aliquo pondere aut urgen te manu suerit deorsu pressa,coget aere in hemicyclo pertubuluinSph. aera aquae subire,qus ad impertu aduetatis hospitis nolens volens per alteru incuruum canalem soras emigrabitico NSECTARIUM ILSI in superius receptaculun loco Elementaris aquae Spiritum Viniter rectificatu infuderis, res mira,excussus seruente tamen Cae-Io; per fictile selopetu in tenuissimus vini radius, statim atque amicum senserit aerem, ineu pulchra Matamorphos se tranSformabit. Sic porro miraculum nouo Phaenomeno exaggerabis, facem e laturo subde Spiritui, illicosamam concipiet protheus ne an prometheus nouus Sed iam a denso ad rarum promoueamus gradum.

95쪽

-i ns incalescentis aeris: virtutectu, no d. iiii di libero lacta Spei habilis: a a

Stendi Pragmatiis antecedentibus quo pacta a nain

tiens aer, inaqueum debachetur su- . η is Ili Virrisus Elementum, Nunc quo pacto estu an aestro percitus insaniat dispiciamus, Et primo quidem in liberu effusus a rem , tum vitreis caeli arctatus angustijs prode- iat in scenam.

...t constructis Machinae st Praxis. Ptetur macsina qualem iam isspius de pinximus, duo receptacula unum superius inferius habens alterum, fastigio inserioris adferruminetur tubus, qui in superius vas intromittatur,&prope fornicem seu operculum eius consistat alius, a fundo summi vasis soras prominens & in tenue discedens osculum cum clauicula supernε , Tertius addi potest per quo aqua decidua rursu in subiectovase recipi posse habens &ille elauiculam, Hoc posito, Reple vas superius aqua, similiter& subiectum sed ad medium duntaxat, tum carbones vasissibijce donec aqua & aer contentus rarefiant, videbis. que laxata superne clauicula subtili radio foras lympham emigrare & petulante subsultu omnem circum viciniam rorifero imbre aspergere

96쪽

XXVII

trei guit isti, angusti iis Specta bilis.

n est Deila: Hidere quomodoneolos s distanti 'in lat&tecreet intia crym uinbos luxurians lympha duiscellos;

quando attenumte sese ad cal siti, petium laspiritu & amplius domicilium iambiquis; coguur debilior Se infirmior hospes vasa deserere, & in exteras vel inuitus emigrarer g nes Brcuem eius accipe ideam. Esto Cylinder vitieu, superne SissernEpice aut resina cum cera, Terebinthina, aliaue mixtura glutinatus,nullus ut aerisim passuro pateat egressus. ,l, pt In meditullio, iandi dblicath oris pro ineat subulus 'qui prope fundum subieci v . . ita, cor sistat, Transeatque pensuperius assa - i: trium quod aere rarc fatio aperie ait,condemiui fato claudetur, Diseriminetur porto vas inpi i duri domicilia, quorum unum ad dimidium aqua oneretur A, reliquum B maneat inane . Fundum cylindri tenui osculo hiet, a quo tu. bulus ad operculum usque vaso.d desc&lat, habeatque vas B lpiraculum C; Facturus. itaque periculum, earbones vasi sub hune , Retque ut sensi in aer de aqua invato Arare sant, cumque nullum effugi j locum babeanti prement aquam deorsum an D, cogentque per syphonem aperto as sario in cylindrum, evolare, quae ubi morem ge gerit, rorido stillicidios neultiens, factam sibi iniuriam contestabitur. ἐTubulus autem lateralis seruiet aeri in cylindro contento ut aduε-

I rante

97쪽

Alia eiusdem sontis Idea dc Syntaxis.

FIGURA XXVIII

C c modius sertassE in hunc modum sonticulus iste fabii abitur

Super concha iaceat rcesiuis Vitrea Sphaera, sit autem conchace per tubulum aquam latentem ad Sphtram impellet; opportebit aurem in Sphaera fieri ut in priori casu ostiolum egressuro aeri S aquae aptum,quae si voles super aliam concham aut labium poterit defluere,& rursum occulto meatu resorberi ubi aer refrixerit, Conserantur figura haec & praecedens, videbiturque quod in substantia nihil dis Ierant. Α B est Sphaera vitrea, C D E concha cuprea, F G H Dia-phragma, Κ L tubulus adferrumi halus Sphaerae qui ingreditur cameram clausam, proximus fundo, MN tubulus prodiens ex Sph. aera &Proximus diaphragmatis infundibulum eum sua clauicula P in asis cui incumbit machina, super qua acerra cum ignibus, seu carbonibus collocatur.

98쪽

PROBLEM A XIII.

Rupem pyramidalem construere per Cuius spiralem orbitam plures Sphaerulae aquaru vi excusis, indefessa volutione 1ursu deorsu ferantur, perpetui motus Simiae.

FIGURA XXIX.

On contemnendo PHncipum viridaria ditau tris auctuarios Si rupem . Din excelsam a gurgen- tem pyramidem construi seceris, perque confragosa eius segmenta Spirales ductus & cochleas incidi iusseris, sic ut Sphaeruli e binae &plures a summo ad pedem usque se-stinae decurrant, & postquam cu .isum absqlqςrint no rursum moralitione in altum ocς ultis itineribus sublatae iterum atquc iterum des.cend ni Reqsur* - . Totum autem misteti Min in eo consistic ut per ampliorem occultum meatum aqua ab altu desce iadendo pressione aquam alibi si essem impellat ut docui sypra, Haς

enim Sphaerulas intra occ*ltos mea, tus decidentes sursum una secum abripiet , & per laterale ostiojunia. in semitam spiralem extrudet, qua consecta decurrendo cum ad ostio.

99쪽

DE PONT et Bus PHILOSOPHIAE PAR s II.lsi quod ad pedem erit appulerit mole sua incidit in cauerna latentem, unde eadem vi aquae ascendentis iterato abripietur in sublime , ut prius&sic perpetuo. Quod si canalem infra basim pyramidis in plures tubulos distribu eris, tota illa saxea moles rore iucundissimo respersa inter liquida virgulta illacrimabir ; Quod si oscula tubulorum animalculis varijs conuestieris, magnum toti machinae accedet ornamentum. Consa- latur figura. Canalis A BCD, ostioluin A, occultus meatus A E

PROPOSITIO XIV.

PROBLEMA XIV

Sphaeram Hydrostaticam construere in cuius centro Geniolus libratus, lento Circuitu horas Babylon icas,Italicas, Plane-

iarias, diu noctuque designet.

FIGURA XXX.

Iatris quadrum ex laminis cupreis, stanneis&c. coagme tatum , & diaphragmate in duo receptacula d criminautum, fundum primi tenui osculo pertusum sit , ut aqua insuperiori consistens, sensim in receptaculum infelius delabi possit, prouideatur eidem de epistomio infern E & de spiraculo ad latus lIta constituto vase pondus aliquod seu incubum aquaticum ex eadem materia cauum intus fabricabis in forma qhadrata, qui aquae innatans cum descendente sensim descendendo , cylindru m supernὰ adaptatum chorda tenui circumaget; Ut autem lateat miserium, poterit sanis ille occulto tramite per tubum aliquem transmitti, de cyliatro qui Sphaerae crystallinae in summitate versatilist incum-

100쪽

ineumbit ei reumnlicari. Huic demum cylindro in serreo filo appendatur geniolus, pisciculus, Syren &c. quod voles monstrunt,medijs. in undis natans. In Sphaerae cingulo horarum spacia proportionaliter fluxui aquae poterunt describi; Descendens porrbincubus, mediante chorda, cylindrum& consequenter Geniolum dependentem per horarum interualla lente ei cumgyrabit magna spectantium admurmuratione . Sod si in axe cylindri supernὶ geniolum ad serruminaueris aut Aquilam, poterit ea in limbo

horas Babylonicas, ItalicaS, aut etiam Planetarias sine ulla Magnetica tractione monstrare. Qui eiusmodi miracula virtute magnetica patrata plura velit. Artem

Magneticam P. Athanasij Κircheri

consulat. Reliqua prudens Iector sumpte marte satile assequetur.' IncubusA, Diaphragma B,ostiolum

C, Cylinder in cus pro chorda RG

niolus F. Cum tamen contingere possit, quod non quiuis,que facile librum Artis Magneticce P. Athanasij habere queat,Volo, -- . Vt gustui talium satisfiat, duas Machinulas adnectere de virtume Magnetica participantes, quarti ope alias Plures concipere, facil)postea erit.

SEARCH

MENU NAVIGATION