장음표시 사용
101쪽
18 . Liber I V. de Pr dicamentis.
ter partes entitati uas ipsius mateliae , consequenter fit talia indivi 1ibilia adhuc educi pose te ex potentia ipsius materiae. di sic ad actionem agentis naturalis posse desinere este , dc alia indivisibilia subitantialia in partibus matellae leparatis resultare , maxime cum sit adhuc in genere materiae quid incompletum. Obiicies 3. hoc ipso quod est in subitantia . Pluralitas partium entitatiuarum , debet hoc ipso una esse extra aliam , si non localiter, saltem realiter: sed partem unam esse etiam Ic liter extra aliam a sola prouenit quantitate: EG , go dc a sola prouenit quantitate quod sit in1ubstantia pluralitas partium. Probarur Minor: imantum habet pars una esse extra aliam realiter , inquantum non est alteri secundum se totam unita e sed hoc habet solum per quantitatem: Ergo dc illud Probatur Minor Ub eo habet Pars una , quod non sit alteri se lota unita, per quod habet quod solum secundum extremitatem uniatur et sed uniri solum secundum extremitatem a sola Prouenit quantitate : Ergo dc ab ea prouenit quod pars una non sit alteri unitate cundum se totam. Probatur Minor: ab eo habet pars quod solum secundum extremitatem sit unita , a quo prouenit quod habeat extremitates sed habere extremitates : a sola peto uenit quantitate : Ergo dc in ea prouenit , quod sit unita pars secundum extremitatem. Probatur Minor : extremita lex sunt tantum tres , scilicet linea , superficies Bepunctum ; sed haec tria sunt de genere quanuritatis : Ergo habere extremitates a sola Pro uenit quantitate.
Respondeo negando Minorem , licet enim
Partem unam esse extra etiam realiter cum ordine B: seruata inter eas positione etiaIn inordine ad totum sensu supra expostro , sit essectus ipsius quantitatis , immo dc primarius e GDeius : nihilominus quod una Pars sit extra
102쪽
esse dicat multiplicitatem dc distinctionem in Partibus , cum confusione in positione , hue non prouenit a quantitate ut 1 cilicet actualiter habita, quod quidem euidenter dc e dicaciter meo iudicio , hoc ostendolargumento, ut semper in eadam paritate sitiamus. Sicut se habet totalis substatia ad totalem quantitatem, quantum ad hoc quod est esse totaliter realiter extra aliam substantiam ; ita se habet pars una substantiae ad partem quantitatis , quantum ad hoc quod est esse partialiter realiter extra
aliam substantiae partem ; iam sic est, quod per hoc praecise quod substantia est radix diuersae
quantitatis totalis , est hoc ipso extra aliam substantiam totaliter realiter , nec in hoo v Ι- latenus pendet a quantitate actuali ; ut supra diximus de ut conceditur : Ergo 3c per hoc praecise quod est substantia radix diuersarum partium quantitatis quod quidem supponim rhabere exse) habet etiam partes extIa parie Sio quendo praecise qlio ad realitatem. Vnde ad probationem Nego similiter Μi re in , puta quod a sola proueniat quantitate, quod pars una non sit alteri secundum se totam , sue secundum totam sui realitatem unista 3 sicut enim quod una totalis substantia non sit alteri secundum totam realitatem unita, ab ipsa prouenit substantia , inquantum radicaliter praehabet quantitatem , ita similiter dicendum est de substantia partiali. Ad tertium autem sicut dc quartum Nego pariter Μin Orem. Ad ultimum autem dico tres tantum annumerari intere extremitates , lineam ici inlicet , superficiem , dc punctum 3 quia illaevi pote quantitatiuae sunt magis sensibiles; Gum quo tamen stat quod si non sensum sed
Tationem consulamus , admittere debere extremitates lubstantiales , siue indivisibilia substantialia , ut supra diximus , eo maXime , ut sicut in quantitate subiectata dantur
partes de indivisibilia quantitatiua quibus p ε
103쪽
po Liher I V. de Pradicamentis,les uniantur, ita δρ in subiecto correspondeant partes lubstantiae Zc indivisibilia substantiae,
quibus praefatae uniantur partES. InstabA : esse partes unitas quoad extremi tates , est esse in toto non penetratas : 1 ed non possunt partes independenter a quantitate actuali manere in toto non penetratae et Ergo nec esse secundum extremitates unitae. Trobatur Minn : impenetrabilitas quae est proprietas quantitatis haberi non potest sine quantitate ; sed impenetrabilitas partium est proprietas quantitatis ne dum quantum ad locum, sed ctiam quantum ad torum , Ut patet in corpore Christi Domini in Eucharistia, ubi partes lunt penetratae quantum ad locum , & impenetratae quantum ad totum ratione scilicet quantitatis habi ae : Ergo non possunt parIes independenter a quantitate actuali manere in toto impe- siet ratae , siue non Pene IIalae.
Respondeo I. negando Maiorem si propri Edi in rigore loquamur de penetrabilitate & im-Penetrabilitate , cuius rario est , quia cum penetrari aliqua duo , si proprie loquamur, nihil aliud sit quam quod duo aliqua 1int, & taliter sint, quod ubi unum, ibi & aliud ; consequentui fit quod ly penetratio Ac impenetrabi-1itas non dicamur, nisi comparative ad ubi, siue ad Iocum , n qn autem comparative ad totum: qua de causa angcli duo cristentes in eodema o noci propterea dicimus eos penetrari ad in ilicem , propterea quod, cum non nisi aequi- uoce & impropriissime dicantur ubi cati, & esse an loco , nec etiam propterea dici solent penetrati: posset ergo negari maior, qua tamen ominsa Nego Μinorem , si nimirum terminus ille penetrationis, sicut & impenetrati non sumantur omnino proprie & rigo rose. Vnde ad prohationem distinguo minorem: sed partium impenetrabilitas est proprietas quantitatis, ne damquantum ad locum, sed etiam quantum ad tot ur
si sermo sit de partium impenerrabilitate quanto uit
104쪽
tollit confusionem & ponit ordinem inter illas: Concedo, li autem sermo sit de impenetrabilitate quae tollit solum unitatem & solum affert pluralitatem partium Nego , quod talis impenetrabilitas , siri proprietas quantilaris , ideo namque in corpo te sacratissimo Christi Dc mi ni in Euchari itia partes dicuntur tin penetratae, quia sunt ibi, nedum distin me prout distinctio Opponitur unitati Zc affert pluralitatem,sed etiaprout distinctio opponitur confusioni & affert ordincm : ibi namque partes seruant rationem capitis, colli dcc. & consequenter ordinem seruant prioris N posterioris ; unde male colligit a Iguvns quamcumque partium impenetrabilitatem esse proprietatem quantitatis, di a sola hy Iouenire quantitate , quia impenetrabilizas. Paritum in corpore Christi Domini in Eucharistia est proprietas siue effectus quantitatis haec si quidem talis est nature, quod excludit ne dum unitatem ted etiam confusionem parti una quae qnc inducit ne dum pluralitatem , siue distin citonem, ut pluralitatem dicit,sed etiam distinetionem ut dicit ordinem 3 cum tamen certumst impenetrabilitate in quae solum dicit pluralitatem siue distinctionem partium cum confusione & sine ordine esse aliam di alterius Ialis-nis , ut ex terminis patcr.
Quanam fuerit mens D. Thoma circa prasentem difficultatem.
Anicquam ad quaesiti resolutionem proc-dam, hic unum pra notandum velim, illum scilicet terminum, partes distincta, siue distinctionem partium , posse dupliciter usurpari , uno modo secundum quod ly distinctio opponitur
unitati onanino simplici, seu inquantum praeci se dicit pluralitatem : alio modo , ut o Pyoni tur confusioni per distinctionem enim, dc potest tolli unitas, quando sit multiplicitas di pluralitas
105쪽
αα Liber I V. de Praediramentis. ralitas ; de potest tolli confusio , quando sit ordo : nam ea dicuntur confusa quae sunt sine ordine , distincta autem , quae ordinata debite collocata. Hoc autem praenotato iam pro quae siti resolutione hoc alterum notandum est, quod ubi inquirit ut an substantia corporea independenter a quantitate actuali habeat partes en ti-
at tuas actu distinctas , non sumitur ibi distinctio in secundo sensu, ut scilicet opponitur conis fusioni partium Sc ordinem inducit, sed praeci se ut Opponitur unitari Sc dicit multiplicitatem ; unde quod in praesenti rc soluendum sua Petest , est an ita sentierit diuus Thomas , ita quod soli tribuat quantitati , quod distinctionem ponat inter partes substantiae , prout distinctio opponitur confusioni & dicit ordinem ; an vero etiam velit S. Doctor, quod distinctio partium prout opponitur unitati & dicit praecise multiplicitatem proueniat etiam in substantia a quantitate, pro huius ergo Iesolu
Dico : distinctio partium substantia qua pro
xenit a quantitate ut adlu habita, non es, ex
D. Thoma, nisi ea qua opponituν confusioni pudi
tium s dicit ordinem; non autem ea qua opponitur unitati is dicit pratise multiplicitatem. Probatur I. ex his quae habet sanctus Doctor, in opuscul. 48. tractatu de quantitate cap. 4. ubi sic discurrit : positio uno modo
dicitur ordo partitim in loco', sic est unum deprad camentis, quod dicitur sim : alio mo
do postio es ordo partium in toto, ct sic po
sitio ψ disserentia qMantitatis. Haec ille, ex
quibus arguo sic , ea quae a quantitate oritur partium distin mo , oritur ab ea secundum propriam eius differentiam: sed propria differentia quantitatis ex D. Thoma est ordo partium in toto : Ergo distinctio partium quae prouenit a quantitate , non est ex diuo Thomani si ea quae opponitur parrium confusioni re
dicit ordinem et atqui distinato raritum quae solum
106쪽
Quas. I I s. Utrum substantia see.' μι
solum opponitur unitati, dicitque sol im mulistiplicitatem , est alia ab ea quae opponitur confusioni de dicit ordinem , ut patet ex terminis,
dc ut supponitur , & ex superioribus colligi potest : Elgo distinctio partium quae fotum Opponitur unitati , dicitque solum multiplicitaten non prouenit in lubitantia ex D. Thoma aquantitate, saltem ut actuali & actu habita. Probatur 2. ex his quae habet idem S. Doctor opusc. 7 o. q. . art. a. ubi scilicet habet quod indiuiduatio rerum corporearum sumitura materia prout 1ignata quantitate , siue ut radicaliter praehabet hanc lauantitatem. Vnde sic arguo : quo modo est quantitaς designatiua rediit inctiva materiae quantum ad indiuiduationem , siue distinctionem indiuiduorum , pari modo est designatiua de distinctiva quam uinad distinctionem partium ; cum iota di vi sio ne actuali partes signata: Zc distinctς fiant plura indiuidua , subindeque ad idem principium pertin cre debeat signatio distincta partium de indiuiduorum : atqui ex D. Thoma non est quantitas actu designatiua dc distin istiua materiae quantum ad indiuiduationem , siue distinctioncm indiuiduorum , nisi ut radicaliter habita;
cum materia prout radicaliter praehabens hanc quantitatem ut apud D. Thoma in de Thom istas materia signata quantitate , quae quidem materia ita signata cit ex D. Thoma distinctiva indiuiduorum : Ergo ec ex eodem D.Th. quanti talis partes ut radicaliter in substantia praeha bitae habent esse actu designatiuae dc di itincti-uae substantiae quoad partium distinctionem:atqui sunt de intelliguntur radicaliter in substantia rae habitae independenter a sui actuali re ceptione : Ergo ex diuo Thoma sunt in substantia partes actu distinctae independenter ab ipsa quRntitate actu recepta. Dices a . qui toties dicit Sc repetit substantiam corpoream remota quantitate manere in
divisibilem , hic sentit haud dubie nullas, Prorsus
107쪽
prorsus ei se in substantia partes sine quantitaterat qui D Thomas tum . contra gentes caρ,ss tum L. par. quae t. so. artic. a. tum denique
quodLbe o s. quasi. . art. I. hoc ita asserit, bc quidem ex Philosopho: Ergo mens D. Thomaevit nullas prorsus eire in iubstantia partes sine
Respondeo distinguendo maiorem : qui toties dicit de repetit, elac. hic sentit haud dubie nullas prorsus esse in . subistantia partes sine
quantitate ut actualiter habita Sc receptabde qua procedit quae itio Nego ; sine quantitate viradicaliter prae habita Concedo; dc concessa Minori Distinguo similiter consequens. QSOd autem sit hae e solutio iuxta mentem D. Thomae adeo ut solum intendat D. Thomaς ex Aristotele in ptra dictis locis, quod substantia sine qua ntitate tam actuali, quam radicaliter in ipsa praehabita maneat omnino indivisibilis ; non vero quod praehabens radicaliter quantitatem, antecedenter ad id quod actualiter habcat illam, immo etsi de facto non habet et illain, sit omnino indivisibilis , manifeste colligitur ex conte Ari testimoniorum quae in argumento citantur. Etenim in primo adducto ex contra gentes loquitur D. Thomas de distinctione duorum i diuiduorum materialium: iic enim habet. Quia
a quantitas dimensiua ce sui ratione habest mn te mltiplicatio indiuiduorum in eadem Jecie p sis accidere .prima proditerea radix huiti μmodi multiplicationis ex dimensione esse videtur c P a alo pol nam remota quantitate sitib- stantia omnis indivisibilis est. Haec D. Thomas in quibus manifeste loquitur de distinctione indiuiduali dc numerica duorum indiuiduorum substantialium intra eam dein speciem : atqui iuxta veriorem dc communem Thomist aram sententiam de principio distinctionis indiuidualis non exigunt substantiae materiales ad sui iudi uiduatione in & distinctionem indiuiditalem quantitatem actualem, sed solum quantitaten
108쪽
tem vi radicaliter in materia di substantia prae- habitat . Ergo cum ibi & alibi dici t D. Thomas quod absque quantitate materra & subitamiaeon diuiti bilis, non intelligit absque quantis a te actuali, sed absque quantitate etiam ut Iadi caJiter prae habita. Vndα si ut ex radi aliter prae- habita diuersa quatitate totali dili inguutur ex D. Thoma actualiter, iubstatialiter, totaliter duae substantis totales, ita de in eadem subitantia totali ex radicaliter prae habitis diuersis partibus quantitatis distinguutur actualiter subliati aliterentitatiue diuersae entitates partiales substantiq. Dices a. omnes fere Thora iliae contendunt ex D. Thonia non esse in tabliantia dii inctione in paritum nisi dependenter a quantitate: Ergo saltem discedit a tam nobili Thonustarum
Caterua pra fata noltra resolutio.
Respondeo r.Thonustas illos qui ita contendunt non esse in substantia diltinctionem partium nisi dependenter a quantitate assumere lydi ginctionem partitim, non prout opponitur Vni tali, bc soluin dicit multiplicitatem , sed prout opponitur distinctio confusioni & dicit ordinent pallium, Ut videre est in Ioanne a S. Thona a qui hic citari solet ut nobis contrarius, quique hanc praemittit annotandam considerationem duplicem distinctionis partium,eaque an notara in nostro concludit sensu etiam ex toto
D Thoma. Vel respondeo secundo quod quan do contendunt illi Thom istae quod non habet substantia distinctas partes absque quam a te, intelligendi sunt loqui non de quantitate actuali, sed de eadem etiam vi ta dicaliter habita , Ut etiam colligi potest ex eodem Ioanne a S. Thoma qui pro primo suae . sententiae fundamento,
haec habet : L uod si quantitas es designatiuo
materia quantum ad indiuiduationem eu distinctionem i n diuidhorum, erit etiam is quan
tum ad distinctionem partium, quia siola diui
sone actuali partes 'gnata oe extensa fiunt
plura indiuidua. Haec Ioannes a S. Thoma I ERquibus
109쪽
sς Liher I V. de pred amentis. q uibus sequitur quod cu sentiat ille quod quantitas solum ut radicaliter praehabita sit de necessitate prinei pium distinctionis indiuidualis, sentiat per consequens, & intelligendus sit ita sentire de quantitate sic radicaliter prae habita quantum ad hoc quod est tribuere distinctioncm partium.
An .recte fuerint assignata a Philosopho pro. prietates subsantra.
REJondeo affirmative Pro quo praenotandum est sex assignasse Philosophum proprietates substantiae , quarum prima est , in jubiecto non esse r quo quidem intellecto desubiecto inhaesionis , communis est illa proprietas omni substantiae , siue incompIetae siue completae. Secundam vero proprietatem assignat Philosophus in eo , quod omnes substan tia habeant conuenire univoce. omnia namque in uniuertum praedicata praedicamenti substantiae , siue significent naturas complotas , ut genera & species , siue formas in completas , ut differentiae, praedicantur haec omnia nomine Scratione de suis in f rioribus,sive secundum nOmen dc rationem significatam,adeoque dc conueniunt omnia illa uni voce. Tertiam autem Proprietatem ponit Philosophus in eo quod
omnis substantia videtur hoc aliquid significa
re : sola tamen prima substantia significat hoc aliquid , de omnis alia substantia significat quale quid , cum omnis illa significet formam essentialem respectu Primae. Quartam assignat Philosophus proprietatem, inico quoas stantia nihiι est contrarium e contrar Iacnima
110쪽
enim , ut dicetur in post praedicamentis sunt sub eodem genere dc ab eodem subiecto se mutuo expellunt ; ac proinde cum substantia omnibus alii; substet , & ipsa ut ex prima proprietate constat, ) 'in nullo sit subiecto, non potest illa habere contrarium. Pro quinta proprietate assignat Philosophus,
Non suseipere magis , minus : QSia tamen
substantia aeeepta ut substat aliis , dicitur s cundum magis & minus, qua de caula dictum. fuit supra primam substantiam esse sub hac ratione magis substantiam quam secunda mi ideo: dicendum est, quod praefata proprietas habet conii enire substantiae prout dicit essentiam cui debetur esse per se ue oumque accidentia suscipiant magis & minus secundum quod magis reminus radicant ut in subiecto, ideo cum sub stantia nulli insit subiecto , non habet per consequens unde pollit suscipcre magis oc minuς. Vltimam deniq; substantiae pio prietatem assignat Philosophus in eo , Ω od cajem n Amerost susceptiua contrarior m ; Quae quidem est.
Proprietas substantiae quarto modo, ut potu Omni , bc soli , dc semper substantiae competens ἔquia ex eo quod substantia Sc praecipue prima substantia est subiectum receptiuum Omnium accidentium, eadem per consequens numeris substantia est su 'ceptiua contrariorum ; Sc ho mo v g. de Petrus modo est albus , modo niger. modo calidus, modo frigidus, quod utique accidentibuq minime competit. Iam vero quod recte sint assignatae praefatae proprietates ut probetur , iuuat illas aliquibus obiectionibus tu
Contrarium examinare. Unde Dices I. aduersus primam proprietatem a
quod Jc elementa dc fotimae substantiales lunt substantiae sed Sc elementa Sc fotritae substantiales sunt in subiecto , elementa quidem inmixto; δc formae in materia: Ergo aliquae Cubstantiae sunt in subiecto contra assertum primia