장음표시 사용
81쪽
ε8 Liber IV. de praedicamentis.
praefata praedicamenti definitione colligitur, est quod illud quod in terie ot coordinatione praedicamentali reponitur sit praedicabile de uniuersale : ad quod etiam requiritur quod sit finitum , quod sit in complexum , quod sit
uni vocum , quod sit ens per se dc completum. Ens enim infinitum ut est Deus habere nequitrationem uniuersalis , nedum quia essentialis
. essentialissime est singularis ἰ sed etiam quia
nequit concipi ut quid potentiale, ut dictum est , nec conlequenter ut praedicabile de pluribus , quae sint plura in nomine de ratione Dei, quod quidem ad Iationem uniuersalis Iequiritur , ex eo scilicet quod cum definiatur unum in multis siue relatiuum ad multa petit per
consequens quod illa sint multa , secundum tis. quod ab illo uno respiciuntur, 3: coniae taenetei quod hae sint multa sub illa etiam ratione quae illud unum participant di similiter debet esse incomplexum quid , uni vocum , ens per se , dcens completum ; complexa namque aequivoca, analoga, entia per accidens excluduntur arx-
tione uniuersalis, atque adeo dc a praedicamentis , Propterea quod defectum habent unitatis aut in modo significandi, vel concipiendi, aut in re ipsa significaba. Excluduntur etiam par 'tes , dc entia in completa ue ex eo scilicet quod habeat vinuersale utpote praedicabile rationem totius potentialis. Tertia denique conditio , cst quod sit uni uersale seu praedicabile, non qualecumque, sed essentialem habens coordinationem dc seriem cum aliis per modum supelioris de inferioris:
ad quod necesse est quod sit genus aut species.
neque enim differentiae talem habent coordi- ι nationem , siue inter se siue cum generibus aut speciebus , ut constat , dc multo minus proprium dc accidens. Vnde tandem fit in linea recta praedicamentali sola genera de species collocari , dc individuum tanquam ba-1em dc fundamentum: differantias vero , proprium
82쪽
Ruasi. III, utrum substantia , cte. ss
pritam N accidens solum in directe 5c reductitae , in quantum limitantur ad illud , qu odi clem ' dicendum est de omnibus aliis quae Pertinent , quomodocumque ird entia dire-Ehe collocata , vel tanquam partes illorum , vel alio quouis modo. Notabis autem me ibi supra locutum fuisse de proprio dc accidente in concreto scimpiis , sub qua ratione constituunt quartum re quintum praedicabile : nam si sumantur in abstracto ponuntur dc poni debent in linea recta tuorum phaedicamento Tum , cuni ut sic possint habere rationem generum dc specierum respectu suorum infe-
Virum substantia corporea independenter aquantitate habeat partes acyualitero entitatiue disinoi s. PR mittendum primo pro declaratione de
expositione huius praedicamenti, quod categoria substantiae est series generum , specierum atque indiuiduorum , quae sub eodem supremo genere substantiae dilponuntur. Atque ista quidem indiuidua vocavit Aristoteles Primm substanti s , de quibus scilicet inn-
83쪽
1cu infra positis dicantur & praecii centur. 'Secundae , seu uniuersales substantiae. Quo refertur commune illud ex modo loquendi
Aristotelico ; multa dicuntur de subiecto. que non sunt insubiecto: Nempe animal, vi-uens , dcc. quae. lunt substantiae, ac proinde quae non sunt in subiecto inhaesionis dicuntur seu Praedicantur de Petro, tanquam de inferiori sibi subiecto , id est, infra posito , in quo conti nemur . diuiditur ergo substantia categorica , seu prout poni bilis in praedicamento, a Philosopho , in primam , O secundam, quae quidem diuisio est optima , & data per me in brae opposita ; quia quamuis secunda substantia praedicetur ' de prima, ut homo vel animal de Petro 3 ex quo videtur ibi membra diuisionis non poni . cum unum praedicetur de altero ; nihilominus quia secunda subitantia non habet ira praedicari de prima , nisi in particulari & pro materiali, non autem formaliter ut secunda substantia, qua de caula haec est talia,
prima mutantia esὶ sicunda substantia , su
propterea sufficit, ut prima N. secunda substantia locundum quod formali rer lunt membra huius diuisionis opponantur formaliter. Optitne autem definiuntur seu describuntur ab eodem philosopho praefatae substantiae ; de quidem quantum ad definitionem primae, quia in illa ponitur per quod prima substantia di ieri ab omni alio : per id enim quod dicitur,
quod in ubiecto non est, differt ab accidente et per id quod additur quod de subrecto nou dicitur , differt , a lecundis substantiis , o etiam a substantiis in completis , ut a differentiis lubitantialibus, quae de subiecto dicuntur; ac Proinde talis de criptio primae sub stantiae est optima. optime etiam describuntur secundae subitantiae , quod sint genera vel species, sub quibus pr ma sussanti continuur. P exi
84쪽
ς mast. III. utrum siubstantia. Ir
id enim di ilinguitur secunda substantia a prima , nec non re ab accidente , quia 1 ubnullo accidente continetur prima substantia , essentia liter tanquam sub genere vel specie : quare autem has substantias secundas Potius quam primas appellauerit Aristoteles, cum tamen videantur esse magis subitantiae quam quae dicuntur Primae, Ut pote quae in corruptibiles sunt dc perpetuae, cum .sint uniuer- .i sales et respondeo adlviic quod cum inter alias acceptiones subitantiae te Ite eodem Ari- sotele s. Metaph - textu s. lubstantia accipiatur & pro quid ditate seu et sentia rei substantialis , dc etiam pro substantia seu lubiliten xi quod aliis 1 ubstat , licet in prima ac
ceptione uniuersalia possint dici magis de Prius subitantiae quam singularia , ut etiam notauit Aristoteles s. Metaph. in secunda
tamen acceptione quae frequentior est , ma- .gis de prius singularia dicuntur substantiae , quia pluribus subitant quam uniuersalia ;Dquidem substant ipsis etiam uniuersalibus ec per prius substant accidentibus quam uniuersalia . quae ideo subitant accidentihus , quia illis substant singularia r dc in
hac secunda acceptione accepit Aristote Ies subitantiam , cum singularia appellavii primas , dc genera ac species secundas sub
Pramittendum secundo pro declaratione Pa detonstitutivi substantiae , quod quamuis sub- const tua tantia videatur dici a substando , non ta- Iur δε--men propterea constituitur per ly substare flantia in aliis ; aliud enim est ut plurimum a quo na Hra. Tes accipit nomen , 8c aliud in quo eius essentiale cois stitutivum consistit , & quidem . in praesenti casu si constitueretur formalitor Sc cssentialiter substantia per
hoc , quod cst aliis substare , debetet consequenter substantia definiri in ordine
85쪽
d accidens, quia substans aliis est quasi re ea ctiuum ad ea , quibus substat : Iam sic est quod debet definiri substantia in ordine ad accidens , ut. deducitur ex Aristotele 7. Me taph. cap. I. asserente quod substantia est prior definitione accidentis , hoc est indepentiens in sua definitione ab accidentibus , ad differentiam ipsorum accidentium , quae utpote entia incompleta in ordine ad substantiam definiuntur, & ab illa in sua definitione dc essentia dependent. Non ergo consistit constitutivum substantiae, in eo quod est alii a substare. Quare cum substantia dicat etiam subsistere in se de per se & independenter Aquocumque alio, dicendum est substantiam constitui essentialiter talem , per e sse tens cuiuebetur esse per se. Ita enim substantiam definit
vel quasi definit quia genera generalissima non lunt proprie definibilia ) o. Thomas in η..is. i z. quas . r. art. I. Quae definitio consonat ei quam ipsius substantiae tradidit D. Da mascenus cap 2 3. tuae logica , videlicet quo a
substantia es res per se existens, nec inargens
altero ad consistentiam. Ex quibus definitionibus insinuatur, quod ly esse per se, ex multiplici acceptione, accipitur hic ut contra ponitur dc distinguit ut ab hoc , quod est esse in alio: di sicut esse in alio seu inhaerentia in subiecto non est constitutivum accidentis , ut dicit actualem , sed aptitudinalem inhaerentiam, se acui debe tur in ii aerentia ; Ita similiter pli solliandum est de constitutivo substantiae 3 nulli namque creata enii potest esse. Du existere actuale esse essentiale. Iam Vero pro quaesiti in titulo intelligentia supposito ut infra probabimus ) substantiam
corpoream esse realiter distinctam 1 quantitate nec non & quod quantitas sit accidens ex te uiuum substantiae dico hunc esse lenium titua , an scilicet substantia corpo-
86쪽
aeuast. III. Virum sud Muta τι
rea in dependenter a quantitate actuali ,ec etiam si de facto ut probabile est fieretro Te ) illam miraeu Iose non haberet, Iizmbeat distinctionem actualem partium iub-1tantialium seu emitatiuarum , ita ut una pars substantiae non sit entitatiue altera e an vero absque quantitate nullam pro tuis habeat distinctionem actualem partium , sed solum radicalem dc in potentia e quatenus scilicet est capax cliuertarum partiunt quantitatis, per quas solum ipsa substantia actualiter distinguatur in cliuersas partes ad cuius celemis adeo difficultatis resolutio Hem,
Praemittendum ostimo pro declaratione principiorum ad quae conclusionis veritas reduci debet , quod haec tria sunt apud omnes xeceptissmia, 1 ubindeque dc vim habitura principii , respectu inferendae conclusionis , puta
quod substantia corporea es ex se radix ditauersarum partium quantit iis, quod partes is quantitate habita conlier uari non possunt sine quantitate ; quod substantia habet partes entitatiue substantiales cum quantitate. Ratio
autem primi est quia substantia corporea est ex se radix ipsius quantitatis tanquam praecipuae imo de ptim actae ipsius corporis proprietatis riam sic est quod non est quantitas sive pluralitate dc distinctione partium ; qua de causa diuisibilitas mensurabilitas dc impenetrabilita a
inter eius annumerantia I proprietates : Ergis
substantia corporea habet cx se esse radix diuersarum partium quantitatis seu quod in idem redit diuersae quantitatis partiatis. Rettio vero secundi dicti est , quia partes quae habentur a quantitate , habentur ab e 1 tanquam eius enectus foriniuis, dic tanquam a causa formali , cum habeantur ab ea ut intrinsech communicata ; iam sic est quod effectus formalis ec a causa pro cc dens formali aut quasi formali conseruari non potest sine sui .causa, cum sit offectus illius prout communi- Illica T. II. D catar
87쪽
catae et Ergo verilsinium est & receptissimum le:ioe secundum , quod scilicet partes a quantitate habitae conteruari non pollunt sine quanti
Iam vero quantum ad tertium, puta quod substantia corporea habet partes entitatiue substantiales cum quantitate, potest hoc demonstrari ratiocinio. Cum destruitur substantia quae est in pede verbi gratia , licet simul cum aliqua parte quantitatis destruatur , non destruitur tota substataria hominis ut patet; Ergo vel destruitur aliqua pars substantiae hominis , vel solum substantia quae erat sub quantitate
pedis delinit esse sub illa absque aliquali seu
partiali sui destructione ; sicut cum corrumpi tur pars aliqua corporis humani non corrumpi tur pars aliqua animae rationalis , quia animan*n habet partes , sed lotuin hanc desinit informare partem quae corrumpitur, & quam antea informabat. Iam sic est quod hoc secundum sdici non potest ; alias substantia corporea esset sub quantitate in diuisibiliter , sicut anima in corpore : restat ergo quod cum destruitur aliqua pars integralis manus verbi gratia , vel pes , vere aliqua substantia partialis destruatur : ac proinde ante talem destructionem talis pars substantiae erat actualiter lubstantialiter distincta ab altera parte substantiae, quae non destruitur , sicque verum est dc receptissimum tertium illud , quod substantia corporea habet partes entitati vh suo stantiales cum quantitate. His ergo tribus suppositis tanquam certis & ab omnibus concedendis principiis, iam pro quaesti te solutione,&conclusionis ad eadem primet pia reductione sit: lCONCLvs Io et substantia eorporea lantecedenter is independenter a quam ita- 1 te actuali habet distinctas actualiter partes lentitatiuas Or βubstantiales. Probatur primo ex primo praemisso princi- ι
88쪽
euas. III. Vtrum substantia ser. τι
farum partium quantitatis e Ergo habet ex se& inde pendenter a quantitate actuali partea entitati uas actu distinctas. Probatur consequentia r e sse radix diuersae quantitatis partialis ar- iguit in substantia diuersas actu partiales sub - .itans as : Ergo hoc ipso quod substantia corpo rea est ex se radix diuersarum paritum quantitatis habet dc ex se, seu in dependenter aquantitate actuali partes entitati uas actu distinctas. Consequentia est euidens. Probatur. antecedens : sicut se habet esse radix diuersae quantitatis totalis ad arguendum diuersas actu totales substantias , sic e viam l. habet esse radix diuersae quantitatis partiat s ad arguendum diuertas actu partiales lubstantias : sed esic radix diuersae quantitatis to salis arguit diuersas actu totales substantias di Ergo dc esse radix diuersae quantitatis partialis arguere debet in sub tantia diuersas actu partiales substantias . Maior patet ex ipsis terminis. I robatur Minon: dici tuc de docetur communiter , dum de principio indiuiduationis , quod subitantiae duae totales , siue duorum in druiduorum distinguuntur actualiter, totaliter , substantialiter εbed non per ipsam actualem quantitatem , haec enim utpote accidens solum tribuit illis distinctionem accidentalem : ) Ergo per semet ipsas distinguunt ut quatenus radicaliter prςha. bent diuerias quantitates tales: Ergo esse radix diuertae quantitatis totalis arguit diuersas acta
totales substantias: Ergo & est e radix diuersae quantitatis partialis arguere debet diuersas actu substantias partiales : Ergo hoc ipso quod1ubstantia est ex se radix diuersarum partium quantitatis habet etiam ex se re independentua quantitate actuali , paItes entitati uas actu distinctas.
Probatur secundo ex secundo praemisso principio. Partes a quantitate habita conseri Mari non possunt ne quantitate : Ergo pari s
89쪽
6 Liber I V. de predi et mentis.
entitatiuae substantiae non habentur dependenter a quantitate. 'Probatur consequentia ' pocsunt pa Ites entitatiuae substantiae conseruaridistinistae sine quantitate : Ergo hoc ipso quod
Partes a quantitate habitae conseruari non pos-1unt sine quantitate , non habentur partes subissantiae dependenter a quantitate. Consequentia est euidens. Probatur antecedens: casu quo an nihilaret Deus quantitate pedum & capitis, conseruarentur partes substantiae sine quantitate et atqui potest Deus anni hilare quantitatem pedum di capitis: Ergo & possunt partes entitatiuae substantiae construari sine quantitate. Mi-- supponitur certa, cum supponatur quantitas esse accidens realiter superadditum essentiae ipsius substantiae corporeae.Trobatur Maior οῦ casu quo an nihilaret Deus quantitatem pedum & ca Piris, adhuc conseruaretur eorum substantia: sed Non conseruaretur ut una indivisibilis substantia: Ergo conseruaretur secun cum distinctas partes sine quantitate. Maior supponitur certa. I iobasur Minor . pari modo conseruaret tunc eorum substantia , ac si anni hilaretur eo
rum quantitas in iisdem ut separatis ; ut per se , patet: sed si anni hilaretur quantitas in pede
capite separatis , non conseruaretur eorum
substantia ut una indivisibilis substantia , sed vi substantia multiplex ut similiter patet rErgo casu quo an nihilaret Deus quantitatem Eedum oc capitis , non conseruaretur eorum
1ubstantia ut una indivisibilis substantia: Ergo
casu quo anni hi laetet Deus quantitarem pedum & capitis, non conseruaretur eorum iu stantia ut una indivisibilis subitantia: Ergo casu quo an nihilRrct Deus quantitatem pedum escapitis , conseruarentur substantiae partes sne quantitate : Ergo possunt partes substantiae conseruari sine quantitate : Ergo
ex praemisso illo principio , quod partes
quantitate habitae conseruari non possunt sine quantitate , euidenter sequitur non habe
90쪽
Quo. III. utrum substantia, sec. 77
ti partes substantiae emitativas a quantitate. Probatnr 3.ex tertio praemisso principio. Subsantia habet partes entitaeitie substantiales
rum quantitate : Ergo & habet illas inde pendenter a quantitate. Proba ur consequentia: par tes quas habet substantia cum quantitate , non
habet illas per quantitatem : Ergo hoc ipso quod habet yartes cum quantitate, habet & independenter a quantitate Consequentia est euidens. Probattir antecedens .' per idem habentur Partes, per quod habent dii lingui in quantum tales: Sed partes quas habet substantia non hahent distingui in ratione partis per quantitatem : Ergo nec habentur in ratione partis per quantitatem. Maior est euidens ,
tum quia pars hoc ipso quod talis habet distingui , tum quia distinctio sicut de unitas est passio emis , adeoque ab eodem petitur principio ly esse pars , & ly distingui
in ratione pariis. Probatur Ominor : partes illae substantiae habent distingui etiam in ratione partis a partibus quantitatis et 1ed non habent a partibus quantitatis distingui peripsam quantitatem : Ergo partes quas habet substainia non habent distingui etiam inquantum tales per quantitatem. maior est euidens , & supponitur certa. Probatur δεσι nor et extremum distinctionis nusquam esse
potest medium , seu id medio quo ni distinctio : sed ubi partes substantiae a quantitatis partibus distinguuntur , ipsa quanti
tas est extremum distinctionis et Ergo non habent substantiae partes distingui a quantitatis partibus per ipsam quantitatem et ErmgO -partes quas habet substantia non habent distingui etiam in ratione partis per ipsam quantitatem : Ergo partes quas ha bet substantii non habent esse partes per quantitatem : Ergo hoc ipso quod habet scit stantia partes entitatiue substantiales cum