장음표시 사용
211쪽
Doctor, ex quibus argumentor sic. Id ex Diuo Thoma quod inuenitur in creatura , praeter quod continetur subcatione nominis relatita , est alia res et atqui non solum subiectum sed etiam fundamentum relationis, utpote Vtrumque absolutum,
est aliquid praeter id quod continetur sub si; gnificatione nominis relatiui : Ergo ex Diuo Thoma dc subiectum relationis , de ipsius ' relationis fundamentum sunt aliares a relatione distincta ; seu quod in idem redit, sunt aliquid a relatione realiter distin
Secundo hoc idem colligo ex quaestione octaua , de potentia , articulo fecundo, ubi haec habet sanctus Doctor : dubsant iis creata
non potest sibi identiscare relusionem qtilaesi di finita a 4 in e genus, in otio 8speri abessentia Dei qAa ci σοῦ; in iniissis fApe. omnias onera potest alis sibi ident i are , ex quibus sic arguere licet
Negat Diuns Thomas inter substantiam creatam dc IeIationem, identitatem ratione finitatis , quam ponit ec asserit inter diuinam relationem dc Dei esseni iam ratione infinitatis : atqui identitas quae reperitur inter diuinam relationem & Dei essentiani ratione infinitatis , est realis idensitas ut concedunt omnes , cum infinitas ex qua prouenit realissi : Ergo & negat Diuus Thomas realem identitatem inter creatam substantiam & re lationem : atqui substantia creata est fundamentum aliquarum relationum , earum icilicet quae immediate in ea fundantur et Ergo ex Diuo Thoma non datur realis idemitas inter creatam relationem , & eius fundamen
Tettio denique id colligo ex A. contra pnt. cisite decimo q arto , ad nonum , ubi haec habet e In nobis relationes habent erio je-
pendens , quia earum esse est aliud ab Use, subflau
212쪽
dico Liber I V. de pradicamentis. substantia. Haec ille ex quibus sic arguo. Aliud di: aliud esse non repetitur , nisi ubi
est alia dc alia entitas , cum csse vel supponat pro ipla entitate , vel pro actu ipsius entitatis e atqui ex Diuo Thoma habent rela tiones aliud esse ab esse subst antiae r Ergo di alia est & supponitur ex Diuo Thomazelationis entitas ab ipsa entitate substantiae rat qui substantia est pluries & subiectum &fundamentum relationis , ut supra diximus , dc in quae stiuncula sequenti fusius dicemus : Ergo ex Diuo Thoma relatio est aliud entitatiue siue realiter a fund
Dices , quod Dilius Thomas quinto P sicorum textu decimo , lect. tertia, habet : Quod nihil aduenit mihi de nouo per hoc quod insipiam esse alteri aqualis per ei mmutationem ; sed si re Iatio aequalitatis esset quid realit et distinctiim di superadditum , non posset non a d. εnite mihi aliquid de nouo , per hoc quod inciperem esse alteri AEqualis, per eius mutationem: Ergo ex D. Thoma non est relatio realiter distincta te supera Gdita ei cuius est relatio. Respondeo negando minorem e licet en Hrixel alio aequaliatis sit quid realiter distinctum re luperadditum : adhuc tamen veri sicatur,& quidem iuxta mentem dc intentum Diui Thomae , quod incipiam esse alteri aequalis
Per eius murationem, Sc nihil adueniat milii de nouo ; cuius ratio est quia in doctrina Diui Thomae per eandem relationem , qua ad unum referebat terminum , possum re
terri ad alium solum materialiter distinctum ;id enim expr, sse docet tertia parte , quaestio' ne i rin ima quin a , articulo qhinto, ac pro
inde 'per candem relationem aequalitatis , qua tanquam forma relativa re alit et superaddita referebar ad Petrum, possum hic & tunc referri ad Paulum , ae proinde dc fieri possum
213쪽
Suast. VII. utrum relatio disting 6 c. rorei aequalis , absque eo quod aliquid mihi de
nouo adueniat , quantumvis relatio aequalitatis sit realiter superaddita ; ex eo scilicet, quod fieri alicui aequalis absque eo quod aliquid de nouo adueniat, ex duplici capite potest procedere 3 vel quia relatio aequalitatis non elt aliquid superadditum Sc distinctum, quod quidem caput respuimus dc respuendum probauimus ex Diuo Thoma ; vel quia relatio aequalitatis qua incipio esse Petro aequalis de quae supponitur superaddita , eadem supponitur cum e 1 qua iam aequali Soram Paulo , dc sic non opus est ex illo capite ut adueniat aliquid de nouo ad hoc ut incipiam esse Petro aequalis 3 quantumViS qualis sim per relationem aequalitati S a me-ipio realiter distinctam. Quod autem sit haec solutio iuxta mentem dc intentum Diui Thomae , praeter quam quod ex doctrina supra ex eodem citata colligitur, ulterius colligo ex quodlibeto primo , articulo secunήo se, ubi haec habet lanctus Doctor e Tropter unam enim quantitatem tanquam propter unam causam est in uno corpore una tantum Aqualitas , quamvis sint re*ectus plures secun-dtim quos diuersis corporibus dicitur esse aquam
te : ex quibus verbis duo euidenter infero ad intentum ; primo quidem quod aequalitas qua quantitas seu corpus quantum aequaledicitur , sit ab ipsa quantitate quae fundamentum est, realiter distincta : cum loquatur ibi sanctus Doctor de quantitate , bc de eius aequalitate tanquam do causa Sc de eo cuius est causa : dc secundo quod fieri possim aequalis alieri . etiam aequaliIate realiter di sincta , etsi nihil ad ueniat mihi de novo, cum ad hoc non opus sit quod addatur noua alia aequalitas, sed per eandem quae iam supponebatur,referri possim.
η rismo pilano , tractatu de ad aliquid,
214쪽
2ox Liber I V. de Pr dicament ις
ea tu tertio , non differre relationem a sundamento nisi ratione termini extrinse ei ; de
I. a. quaestione septima , articulo secundo , ad 'primum, dicit quod in his quae ad aliquid di
Cuntur , denominatur aliquid non solum ab eo quod inest, sed etiam ab eo , quod e X- trinsecus adiacet : atqui si relatio constitue rer speciale genus emis realis, aliud a fundamento & termino, non possent huiusmodi verba verificari ; eum in hoc casu importa Iet relatio formam intrinsece denominantem praeter fundamentum dc terminum et Ergo eκ Diuo Thoma non constituit relatio speciale senus entis realis , aliud a fundamento de .
Respondeo negando minorem ; intentum enim Diui Thomae in primo citato testimonio est , quod relatio sit solum terminatio idi habit o ipsius entitatis fundamenti axterminum extrinsecum ; ac proinde cum hoc non propterea inferat relatiuum denominario. solum a termino extrinseco , sed denominari potius a sua intrinseca habitudine quam dicit ad terminum extrinsecum, consequenter fit quod. adhuc veri ficetur praefatum testimo nium , quamvis constituat relatio speciale genus emis realis, habitudinis scilicet intrini cae , quae alia iit a fundamento & tormino. Iam vero quod intentum Diui Thomae in. Praefato terii monio sit tale quod supra exposuimus 3 adeo ut velit quod relatio sit solum babitudo intrinseca. ipsius entitatis fundamenti ad iterminum extrinsecum patet ex altero adinducto testimonio , in quo quidem cum dicat Diuus Thomas quod in his quae dicuntur ad aliquid denominatur aliquid non solum ab eo, quod inest, sed etiam ab c o quo L. extrinsecus, adiacet , admittit peἔ consequens , di quidem
mapifeste in his quae lunt ad aliquid , sue in ἔςlauui , . admittit, . inquam , iIla denomi
215쪽
Qua s. VII. utrum relatio disting. 6 e. ios
rari etiam ab eo quod inest 3 iam sit c est quod illud quod incit quo fit denominatio non ipotest aliud est e quam praefata habitudo i trinseca ipsius entitatis fundamenti ad ipsum terminum extrinsecum : Ergo hoc unicum fuit intentum Diui Thomae , dum scilicet haec habet in primo testimonio , quod relatio non differt a fundamento nisi ratione termini extrinseci. In secundo vero testimonio soluin intendit Diuus Thomas quod in his quae sunt ad aliquid , aliquid denominetur , extrinsece sciliccta relatione existente in altero extremo ue vr Deus denominatur extrinsece Dominus a relatione existente in creatura , & columna denominatur extrinsece dextra a relatione existente in animali ; non autem negat in eo testimonio D. Thomas in his quae sunt ad aliquid aliqua denominari a relatione ipsis intrinsece inhaerente ; quin imo illud ibidem a serit,eum dicat quod in his non solum fit deuominatio ab eo quod inest . .
Riat scilicet sint fundamenta relationis
ψρεν s. Metat , inleci. 17 . tria esse in genere relationis predicamentalis fundamenta, ad quς cuiuslibet relationis fundamentum potest reduci , quae quidem tria sunt unitas & numerus 3 actio & passio ; mensura Sc mensurabi . Huius autem diuisionis sussicientiam probat 'An-Mlicus 2xace2Ior loco citato dicendo, quod H 6o quia
216쪽
1οι Liter IV. de Praedicamentis. quia licet in pluribus genetibus possit esse subiectum relationis , fundamentum tamen solum est illud quod facit unum ordinari ad aliud, consequenter fit, quod iuxta solum eOIum numerum , quae faciunt unum ordinari ad aliud assignati debeat fundamentorum numerus' Iam sic est, quod ea quae ita faciunt unum ordinati ad aliud sunt tantum tria. Et enim omnia quae ad aliud ordinantur , vel ordinantur ad illud secundum esse , vel secundum operationem 1eu virtutem operandi , vel secundum proportionem cum alio habitam : si primum , siue si ad aliud ordinentur
secundum esse et Ergo ad illud ordinantur per modum mensurabilis , cum unumquodque a quo accipit esse ab eo mensuretur ; si vero ad aliud ordinantur secundum operationem seu virtutem operandi : Ordinantur consequenter ad illud secundum actionem & passionem , ut ex terminis patet; si demum ordinatur aliquid secundum proportionem , cum propor tio proprie loqvcndo fundetur in quantitate, . in qua proprie de principaliter inueniuntur unitas 3c numerus, quae talem afferunt proportionem , ideo fit quod hoc tertium aetati Onys genus attendatur penes unitatem & numerum ; ac proinde quod tria tantum sint Diada in enta relationis , cum solum secundum tria praedicta possir aliquid ordinari a d. aliud ; ut tamen clarius haec elucescat veritas, sue diuisionis sum cientia placet, simul & iuuat cam aliquibus obiectionibus discutere dc e a. minare. Vnde Dices primo , quod unitas 3c numerus pertinere solum videntur ad quantitatem et Ergo si sum ciens esset praefata fundamentorum diuisio , solum in quantitate tanquam in fundante unitatem & numerum , in actione dc passione , de in mensura di mensura aeli reperiretitu ret lationum fundamenta : atqui hoc
217쪽
S mast. de fundamento relationis. et offrelationes , quae fundantur in qualitatibus, imo & in lubitantiis, ut sunt relationes senili audinis , dc eae quae dicuntur identi ratis : Non aergo sumiens e 1t fundamentorum diuisio ita tria praefata. Res ondeo, quod sicut dum dicitur unitatem ec numerum pertineIe 1olum ad quanti- statem, hoc solum verificatur loquendo principaliter & directe , adeo ut cum hoc simulset quod etiam in aliis a quantitate , puta in qualitate dc substantia reperiantuI , quam-Vis minus proprie , Ec participatiae , Ialione scilicet alicuius assimilationis quam habent cum quantitate prout fundat unitatem flenumerum 3 ita similiter dicendum est ad consequens , quod hoc pIimum genus relationis fundatur quidem per se Primo dc principaliter in quantitate, in qua scilicet unitas di numerus per se primo dc principaliter re Periuntur ; cum quo tamen stat quod minus Proyrie reperiantur etiam in aliis a quantita-xe , puta in qualitatibus de subitantiis , in quibus reperium ur unitas 3c numerus transecendentalis ; quamvis dicendum putem relationes illas quae ita fundantur in unitate denumero transcendentali reduci Be reducendas esse ad eas , quae fundantur in quanti' rate ; ex eo 1 cilicet suod fundentur In unitatibus , quae se habent ut tales ad modum de similitudinem unitatis & numeri quantitati ui.
Dices secunB, quod unitas in qua diximus
fundari relationem esse non potest unitas formalis , nec unitas numerica et Ergo in nulla potest unitate ipsa fundari relatio. Proba-sur antecedens Si pIimo quidem quod unitas fundans relationem esse non possit unitas numerica ostendo sic ; unitas relationem fundans debet esse unitas , per quam aliqua
duo sint Vnum, cam omnis relatio debeat
218쪽
1o6 Liber I V. de Predicamentis.
semper esse inter duo et sed per unitatem numericam duo aliqua non possunt esse unum rErgo non potest in unitate numerica fundari relatio. lam vero quod nec fundari possit .relatio in unitate formali probatur sic ; illud in quo fundatur relatio realis debet esse 1 Parte rei reale quid r sed unitas formalis secundum quod est unitas non reperitur a parte Tei, ubi potius est multiplieitas , sed solum per intellectum : Ergo neque in unitate formali potest fundari relatio. Respondeo concesso antecedenti pro prima Paris , negando illud pro secunda ; unde ad eius Probationem Nego minorem , puta quod unitas formalis secundum quod est unitas fundans non reperiatur a parte rei. Pro quo notandum est quod quando dicitur fundari relationem realem in unitate formali , non interea necesse est quod detur una forma
initas utrique extremo relationis communis , siue in iis una dc indiuisa manens ; quinimo omnino necesse est quod sit alia & alia unitas in extremis , cum irequenter ipsa
etiam unitas fundans , seu quae est ratio fundandi fiat etiam extremum relationis & affaliam referat ut , ut patet in relatione aequalitatis quae est inter duo quanta 3 non enim solum ipsa corpo ia quanta dicuntur aequalia, dc consequenter extrema relationis , sed ipsae etiam rationes fundandi , seu quantitates dicuntur aquales : Non ergo debet unitas illa formalis quae supponitur fundare relatio
nem e Te virique extremo communis , sub , qua ratione non reperitur de facto a partex ei ; sed debet potius hac unitas supponere pro duabus unitatibus formalibus identificatis cum vnitatibus numericis extremo Tum, per quas tamen unitates formales, cum sint in utroque extremo eiusdem ratio
nis , Utrumque proPterea dicitur a parte rei utrum formaliter. .
219쪽
mas. de fundamente relationis. 2OT
Dices tertiis , in primo genere relationis non solum reperiuntur relationes similitudi nis , identitatis & aequalitatis quae fundantur in unitate qualitatum , substantiarum, de quantitatum, sed.etiam reperiuntur relati nes dissimilitudinis , diuersitatis & inaequalitatis et sed hae postremae relationes non videntur posse fundari in unitate , ut patet ; nec etiam fundari possunt in numero, in quo solum fundantur relationes proportionis numeri ad numerum: Ergo non debet coarctari primum illud genus leu fundamentum relationis ad unitatem & numerum.
Respondeo negando minorem quoad pri mam partem , puta quod relationes illae dissimilitudinis , diuersitatis & inaequalitatis fundari non possint in unitate 3 pro quo sciendum , est, quod cum unitas in diuisionem dieat simul
di diuisionem a quocumque , cui similis.vnitas non competit , possunt per consequens in ea
fundari relationes similitudinis aequalitatis Scidentitatis ; nec non & dissimilitudinis , diuersitatis de inaequalitatis : similitudinis quidem prout scilicet unitas importat & dicit in diui- sionem ; & dissimilitudinis, ice. prout haec ea-ctem unitas diuisionem dicit ab alio ; sic Petrus , verbi gratia relationem dicit identitatis specificae ad Paulum, & relationem diuersitatis specificae ad Leonem , & utraque rela- 'tio fundatur in unitate specifica Petri secundum diuersos conceptus in adaequatos eiusdem unitatis. Nam secundum quod unitas.
Petri est in diuisio per principia formalia funis
dat relationem identitatis cum Petro 3 & se cundum quod dicit diuisionem a Leone habente. diuersa principia formalia specifica , fundat relationem diuersitatis ad Leonem: ac proinde iomnis Ielatio primi generis fundatur vel in.
ces quarto , si esset rekatio aliqua quae r -
220쪽
Ψos Liber I V. de Praedicamentis.
fundaretur in numero formaliter ut tali 3c ut condistincto ab unitate , ellet maxime illa quae est inter duos num cros ' ut inter duos binarios r atqui talis relatio fundatur potius in vilitate & conuenientia quae est inter illos : Ergo non datur relatio aliqua quae fundetur in numero , nisi solum materialiter , ita quod fundetur in unitate numerorum ; sicut fundatur in unitate qualita
Respondeo negando maiorem ; praeter namisque relationem aequalitatis quae est iniet aliquos numeros ei uidem rationis , quae quidem ut recte probat argumentum fundatur in unitate numerorum, repeIitur praeterea inter numeros alia relatio proportionis numeralis,
ut relatio dupli ad subduplum , quae fundatur in proportione propria numeri ad numerum, de propter quam fundamentum primi generis supponit non tantum pro unitate, sed etiam Pro
Dices quin, o . aduersus secundum assignatum fundamentum quod nulla est relatio quae fundetur in actione & passione r male ergo assignatum est in actione Ec passione hoc fundamentum. Probatur antecedens. Si alima esset relatio fundata in actione , esset maxime relatio paternitatis : sed relatio paternitatis nullo modo fundatur in actionesiue sumatur achio proprie pro actione superaddita potentiae, siue pro ipsa sumatur opera intina potenti 1 : Ergo nulla datur relatio quae
fundetur in actione , nec consequenter in pa sone. proba ur . UFinor. Relatio non potest Permanere , non permanente illius fundamento ; re luto namque similitudinis verbi gratia inter duo alba , quia fundatur in unitate ab. Ibedinis , inter illa permanere non potest nisi dum utrumque permanet album atqui permanens est relatio Paternitatis in rctro v. gr..