장음표시 사용
221쪽
aeuast. de fundamento relationis. 2C9
transacta eius actione generat tua , imo & permaneret licet a Petro postquam genuit filium auferretur potentia generaliua 3 quod saltem, supernaturaliter videtur posse fieri cum, secundum probabiliorem sententiam distinguatur Potentia generativa Ie aliter enlitatiue a substantia , nec sit substantia immediate 5c per se-iplam ope Iatiua et Ergo relatio paternitatis nec in actione nec in potentia generativa potest fundari. Resstondeo negando antecedens , ad cuiuSProbatione tui ego minorem , ad tertium vero nego maiorem, sumptam scilicet, ut in praesenti sumitur , generaliter & ut comprehendit etiam relationem causae ad effectum , hoc enim speciale est relationi causae ad effectum, quod quamuis fundetur in actione, ita ut ipsa relatio
in fieri dependeat ab actione actualiter in se existente . nihilominus in facto esse dependeat solum ab effectu relicto per actionem; ac proi de quamdiu permanet effectus, etiamsi transie-
Iit tormaliter actio , vel etiam auferaetur potentia activa , permaneat tamen relatio causae ad
effectum cuius quidem doctrinae ratio est, quia Vnon alia de causa permanere non potest in alii L . relatio sine fundamento , pura relat lux ritudinis inter duo alba sine albedine, quia ibi permanentia fundamenti necessaria est ad coexissentiam terminorum relationis , non enim sublata albedine sibi coexistunt duo alba. Iam sic est quod ubi agitur de relatione causae dc effectus , necessaria non estipermanentia
funda menti ad coexistentiam terminorum reis lationis ; cum de natura status in facto esse , in quo reperiuntur hi termini, sir permanere transacto ipso fieri, & consequenter transacta ipsa actione ; quam tum cumque super ipsam fundetur relatio : Ergo quam tumuis fundetur relatio causae ad effectum luper ipsam actionem adlinc habet permanere posse etiam transacta actione,
ex sola permanentia effectus in facto esse; atque
222쪽
et o Liber IV. de Pradicamentis.
ita cum reducatur paternitas ad relationem causae ad effectum , habet per consequens posse in patre permanere sine fundamento. Dices vltimo aduersus tertium genus relatio innis, quod mensurabile ad mensuram ut scientia ad scibile semper dicit I lationem transcendentaLm: atqui transcendentalis relatio est alia a relatione praedicamentali, cum ad differentiam praedicamentalis vagetur per Omnia genera. Ergo male ani gnatur fundamentum terti j generis
relationis predicamentalis in me iurabili,& m sura. Probatur UMinor. Rclatio quantum ad est e intrinsecum est relatio essenii alis subinde que, trant cendentalis: sed rela:io in ensurabius ad mensuram, est relatio quantum ad esse, cum ut dictum est supra , a quo aliquid accipit esse , ab eo mensuretur , seu quod in idem redit, ab eo& per illud taxetur quantum ad pei sectionem sui eisse : Figo relatio menturabilis ad mensuistam est relatio transcendentalis. - Respondeo distinguendo maiorem : mensurabile ad mensuram semper dicit relationem transcende tua tem , praesuppositive Concedo : formalit: r sub ratione menturabilis ad men . suram ut terminum ncgo : & concessa minori nego eo quentiam. Notandum ergo & quid in serio dic diligenter hoe intercedere dii cri-
men in rer relationem transcende malem &praedicamentalem , quod transcendetietati S non.
tam ex pyicatur per esie an aliud, quam plet elle ab alio; ex eo scilicet quod eo asinat ili n de- Pendentia q. t ad 1m inuin sc eca, quae 'tu dum dependentia non cxplica ur per ad, sed Isser ab, ex quo vit cetius sit 'l iod transcendentalis relatio non habeat respicere iub rar one puri termini illud quod respicit , sed sub ratione velu causae , vel prioris, vel speci Matiui, &c. e contra vero praedicamentalis actatio totum suum
esse habet ad aliud , di illud ad quod est non rei pici r nisi sub ratione puri rermini, ut statim Ostisdam , di quidem ratione meo iudicio conuia
223쪽
u cst de fundamento relationis. 2Ir
conuincentissima : Cum ergo mensurabile ut terminabile totum tuum habcat esse re spective ad mensuram tanquana ad terminum terminantem ; conseque mer fit, quod qMamuis in mensurabili considerato , secundum quod accipit esse a Inens uia tanquaui a causa sit relatio itanscendentalis , adhuc tamen Ie lationem dicat praedicamentalem , quae propre Iea fundari dicitur supra relationem transcende ita
Iam vero quod vera sit praefata doctrina . puta quod transcendentalis relatio non iam dicat este ad aliud , quam esse ab alio , & ς contra praedicame malis relatio totum dicat este ad aliud , & conlequenter ad purum terminum, Nec exprimat esse ab alioe , ratio , Sc quidem meo iudicit' conuincentissima est, quia relatio transcendentalis , cum ut talis vagetur per Om 'Nia genera di consequenter repcriatur in emeabsoluto, etiam vi ablolutum est, id co fit quod iis quem dicit respectus debeat este talis, qui compati possit cum eme vi abloluto, nec e X trahat a ratione entis absoluti ; iam sic est quod esse ab alio , sue respectus qui explicatui per lesse ab alio ncn extrahit extra rationem enti Sabsoluti, sed cum eo potius omnino compatitur , cum ens creatum sub omni ratione sit ab alio, dc conseqtienter sub ratione emis abloluti: Ergo Iranscendentalis relatio talis est de debet esse naturae , quod in respectu suo dicat & ex
Plicet esse ab alio : e contra vero pra dicamenis talis relatio cum extrahat a ratione emis ah
luti, Sc constituat relativum genus. debet ess. talis in suo respcctu, quod conuenire non possit absoluto enti, siue elati ab alio tolutis. Iam sic Nι a. est quod absolutum ens , cum non sit solutum ab alio , a quo est , esse tantum potest solutum ab alio ad quod res est : Ergo praedicamentalis relatio , ad differentiam tran cendentalis debet in respectu suo prae Icindere a ly ab alio , de Oium suum esse dicere & habere ad aliud
224쪽
o 1 tiber I V. de Pradicamentis.
Virum praedicamentalis relatio terminetur' formaliter ad relatiuum , an tero
PRAE ttendum et . pro declaratione tituli, quod ubi inquiritur de termino relationis, an scilicet absolutus sit, vel respectivus, procedit ibi quaesiti sensus di usurpandus est in sensu
formali , non materiali ; adeo ut 1ensus sit, an terminus relationis praedicamentalis , qui quidem materialiter iumptus siue pro re quae de- Nominatur terminus lupponitur quid abso Iulum , exerceat formalitat Mn termini ratione alicuius absoluti , an vero induat sub illa formalitate termini rationem entis relatiui: ita ut sicut relativum praedicamentale , quamuis materialiter spectatum pro re quae refertur sit absoluta quaedam entitas , non tamen ratione alicuius absoluti refertur, sed potius abstrahit ab omni abloluto sub ea ratione qua refertur; ita etiam ex parte termini praescindat de abstrahat terminus sub ratione formali terminandi ab omni absoluto , ingrediatur sub ea ratio. ne genus entis relativi.
Circa quod unum ibi notandum velim , &qui dein serio & diligenter, me supra ex cosuit dixisse, Da quod in uuat stib ea ratione rationementis relatini, vel ita quod ingrediatur genus entis relatrui, non autem addidisse , ita quod
terminet ratione alicuius relationis qua corret feratur. I icet enim & hoc addere soleant ptu ires ex nothris , dum scilicet explicant aut concludiu Ictini nati relationem praedicamen xa'
225쪽
S . R. 7. V III. Vtrum relatio terwinetur. 1 I3lem non ad absolutum quid, sed ad relatiuum,
immerito, tamen hoc addere aperte colligo, de ex eorumdem probationibus, quae minime probant existere ex parte termini relationem qua cor referatur dum terminat; Sc etiam ex impossibilitate ad hoc probandum , tum quia in relationibus non mutui 3 relatio illa ex parte termini qua cor referatur communiter reiicitur, tu in quia non minus exercetur ratio & formalitas termini quamuis ex parte unius tantum extremi supponatur relatio , cum talis relatio non possit non esse formaliter terminata, in quo tamen casu non vexificatur esse tunc terminumquid relatiuum per hoc quod terminet relationem ratione alicuius qua cor referatur relationis. Non ergo sensus est , am terminu Afor iter ut talis relationem terminet ratione alicuius relationis , sed an ex ratione terminandi , rationem induat entis relativi , dc ad genus relativi entis reducatur, non quidem per aduenientem in eo relationem , ted magis Per praescisionem ab omni ratione absoluta ex ea & sub ea ratione qua terminat. - P ramittendum a. pro declaratione principi orum ad quae conclusionis veritas reduci debet, quod haec tria sunt apud Omnes rece-
Ptissima , subindeque de vim habitura principii Iespectu conclusionis inferendae , puta quod relativum tradicamentale , ut tale nihil ex
primit abso uti, quod absolutum tale dicitur, quia in proprio ct primario conceptu est ab alio solutum ; quod terminari in rela tuu est quid
relatiuum , seu relative oppositum. Imprimis
ergo receptissima est .lc verissima prima illa propositio , quod scilicet relativum praedicamentale ut tale siue vi tali nomine significatur,
nihil exprimit absoluti; quod quidem aperte colligit ut ex duplici discrimine , quod solet
communiter admitti inter relationem praedica mentalem & transcendentalem , siue inter relationem secundum esse, & secundum dici: in hoc
226쪽
2 et 4 Liber I V da Prasticamentis,
hoc enim differunt de conceditur communiter differre, quod relatiuuin praedicamentale, licet vae qua parte est accidens reale habens 1 uuinesse in lubiecto , sit absolutum quid , nomine tamen retari uo non explicatur aliquis ordo a a subiectum, sed praecise explicatur ordo dc respectas illius ad terminum , cuius quidem ratio est, quia cum talia nomina fuerint imposita ad signiticandum ipsas relationes Ec respectus ad aliud ; licet totum est e illorum, cui tales comis Pecussi relationes non sit ad aliud , totum tamen e spe eorum , quod per talia nomina significantur est esse ad aliud , ac proinde nihiΙ exprimitur absoluti sub his nominibua :& in hoc, ut iam dictum est , differunt relativa praedicamentalia a relativis tranicen dentalibus seu secundum dici, ut pote qua non solum dicunt aliquid aliud praeter ordinem ad terminum3
sed & illud aliud, quod quidem supponitur
absolutum per eorundem nomina significatur; Δοῦ eκplicatur , ut patet in creatura & in aliis similibus quae transcendentaliter referuntur, pro quo videatur quod dictum fuit iupra in praemiisis pro quaestione praecedenti. Verillima ergo& receptissima est prima illa propositio , quodici: icet relativum praedicamentale ut tale nihil exprimit absoluti. Iam vero quantum ad te cundum, puta quod absolutum tale dicitur, quia in proprio ec primario conceptu est ab alio solutum. ratio est qtita absolutu, ut ex etymologiam ominis constat, & ut communiter conceditur,
idem sonat ac ab alio solutum Iam sic est quod absolutum generaliter loquendo non est sem per ab alio lolutum, si lpinetur secundum adae ' uatum tuum conceptum , siue tam secundum id quod importat primario , quam secundum id quod importat tecundario & ex consequenti: qualitas namque v. g. quantitas 5cc. quae suntentia absoluta non sunt soluta ab alio , siue a subiecto , si considerentur , non quidem secun
dum id quod proprii, di primario significant;
227쪽
Ωuasit. VII I. utrum relatio terminet. πc. I esic enim quadritas habet esse soluta a sti biecto cum solum explicet & fignificet plurali item si
ue extensionem partium, bene quidem si considereia tur adaequa te de secundu iri omne quod dicunt siue primatio siue secundario Sc ex consequenti: restat ergo quod abio lutum,dirin taledicitur, quia ab alio solutum, hic subintelligatur in proprio & primatio conceptu , atque itaverisii na est & haec secunda propositio , quod absolutum tale dicitur, quia est in proprio, di primario conceptu ab alio solutum. Demum quantum ad tertium , quod scilicet terminati in relativis sit reIatiuum quid & re-1ariue oppositum , ex eo etiam euidenter Pazer, quod & in eo nihil exprimit ut absoluti, ut ex
Possitum fuit in primo praemisso principio; 5c in
Cis aliqua exercetur oppositio , cum non se hambeat ly terminari ut disparatum eas, ted potius Vt comparatum , ac proinde cum oppositio ibi exercita non sit contraria , ut pote quae non est nisi . inter ea quae iunt eiusdem generis , nec sit etiam contradictoria aut priuatiua, cum sit inter extrema positiua , sequitur per consequens esse oppositionem rela uuam His ergo tribus
praemiisis tanquam certis di apud Omnes receptiinaus principiis , iam pro quaesiti re sol titione, 6c conclusionis resolutoriae ad eadem pIincipia reductione sit. C o N C I. V s I Ο : omnis predicamentalis relat o , Qte mutua is siue non mutua term HAtur
forma liter loquendo, ad fermisum , nota ut aboli ocim , sed ut relatissim.
Probatur I . ex primo praemisso principio. Le-
latitium stra dicaminpale ut tale nil id exprimit
bioluti: Ergo relationis terminuq formalia erVt talis non dicit quid absolutum. ProbAttirconsequentia. Si dicet et i elationis terminus formaliter ut talis quid abiblutum , eXprime Ietur Ec in relativo quod erant naret quid absolutum : Ergo hoc ipta, quod rela: tuum quod terminatur nihil exprimit ab loluti, nec dicit relationis
228쪽
ε ς . Liber I V. de pridicamentis. - relationis terminus formaliter ut talis quid ab- sblu: unie Consequentia etl euidens. V robatur antecedens. Este id a quo , vel in quo aliud, ereratio absoluta : sed si in termino relativi exprimeretur quid absolutum , exprimeretur di in ipso relativo esse id a quo vel in quo aliud: Ergo exprimeretur in relativo quid ab 1 olutum. . unior supponitur certa ; etenian esse id a quo vel in quo Giud dicuntur de substantia increa ta quantum ad primum , dc de creata quantum ad secundum , vel quantum ad utrumque quae tamen substantiae sunt ut tales haud dubie absolutum quid , Trobatur Minor. Non poteste Aprimi in termino id quod ab alio, vel in alio. quin in relativo quod terminat exprimatur a
quo vel in quo aliud; sed si exprimeretur intermino quid absolutum, exprimeretur in eo id quod ab alio vel quod in alio : Ergo si es primeretur in termino quid absolutum, exprimeretur& in relativo quod terminat esse id a quo vel in quo aliud. Maior est certa : sicut enim esse non
potest terminus id quod ab alio , vel quod in alio , quin sit illud quod terminat id a quo aliud vel in quo aliud , ut per se patet : ita nec potest in termino exprimi esse id quod ab alio
vel quod in alio , quin exprimatur in relativo quod terminat esse id a quo aliud, vel in quo aliud. Probatur minor. Illud ab solutum quod exprimeretur in termino, vel exprimeretur sub ratione substantiae creatae , vel sub ratione accidentis inhaerentis : sed
ibi exprimitur id quod ab alio , vel quod in
alio. Ergo si exprimeretur in termino quid abso lutum , exprimeretur in eo id quod ab alio, vel quod in alio : Ergo si exprimeretur in termino quid absolutum , exprimeretur de in relativo quod terminat id a quo aliud vel in quo aliud et Ergo si exprimeretur in termino quid absolutum , exprimeretur de in relativo quod terminaret quid absolutum:
Ergo hoc ipso quod relativum quod termi-
229쪽
Quo. VIII. utrum relatio 2ITriat nihil exprimit absoluti , ut tale quod est
primum praemissum principium ) nec etiam relationis terminus formaliter ut talis dicere potest quid absolutum. Probatur 2 . ex secudo praemisso principio. Ab
solutum ens dicitur tale, qtita in proprio is primario coceptu eg ab alio solutum. Ergo relationis terminus formaliter ut talis elle non potest quid absolutum. Probatur consequentia. relationis terminus formaliter ut talis non est in Pro Prio dc primario conceptu ab alio solutus: Ergo hoc iplo quod absolutum ens tale dicitur, quia sic ab alio solutus, esse non potest relationis terminus formaliter ut talis quid absolutum. Consequentia, est euidens. Probatur antecedens: quod in proprio concςptu dicit esse id ad quod aliud, non eu ab alio solutum ex proprio coce -ptu: scd terminus formaliter ut talis dicit ex proprio conceptu id ad quod aliud: Ergo relationis terminus formaliter ut talis non est in proprio '&primario conceptu ab alio solutus. Astraor per se patet. Frobatur inas ore non minus includitur ly aliua in eo quod ex proprio conceptu
est id ad quod aliud, quam in eo quod ex pro Prio conceptu est id quod ad aliud : sed quia ὸy aliud includitur in proprio di primario conceptu illius quod est ad aliud , non est nec dicitur illud ab alio solutum ; ad differentiamentis quod solum ex secundatio conceptu dicit esse ad aliud , ut sunt entia transcendent aliter relativa : Ergo nec illud quod in proprio conceptu dicit esse id ad quod aliud , esse potest ab alio solutum ex Proprio conceptu : Ergo relationis terminus formaliter ut talis non
est ex proprio conceptu ab alio solutus : Ergo hoc ipso quod ab Iolutum ens dicitur tale. quia in proprio dc primario conceptu est quid ab alio solutum, quod est secundum praemissum principium , ) non est relationis terminus formaliter ut talis quid absolutum. Probatur tertio , ex tertio praemisso princia
230쪽
118 Libeν I V. de pradi mentis, pio ue terminari in relatiuu est relatiuum
seu relative oppositum : Ergo dc terminare seu ratio exercita termini est quid relativum. Pr batur consequentia : eadem opponuntur oppositione terminari ec terminare : Ergo hoe ipso quod terminari est quid relative oppositum , idem similiter dicendum de terminare seu de ratione exercita termini Consequentia r est euidens. Probatur antecedens o quae una opponuntur oppositione non possunt non eadem oppositione opponi et sed terminari determinare formaliter ut talia una opponuntur oppositione : Ergo dc eadem Oppositione opponuntur. Maior patet ex terminis. Probatura nor . quaecumque opponuntur, una oppositione opponuntur: sed terminari de terminare opponuntur et Ergo dc una oppositione opponuntur. Minor est cortissima. Etenim v biverificatur quod aliquid opponitur , hoc ipso
etiam verificatur quod opponuntur , cum ΟΡ- positio ex sui natura assiciat duo Se opposita reddat atque denominet quaecumque assicit; cum igitur loquendo de ly terminari de tetminare , veri ficetur ibi quod aliquid puta lyterminare opponitur , hoc ipso etiam veri ficari debet quod opponuntur. Probatur Maior et non minus una Opponuntur oppositione quae opponuntur , quam una unione uniuntur quae uniuntur , sed quae uniuntur, una unione uniuntur 3 Ergo dc quacumque opponuntur , una oppositione opponuntur. Minor conceditur . dc palet ex ratione in maiori sequenti allata. Probatur Maior idebuna unione uniuntur quae uniuntur , quia unio ex sui natura est duoruin dc duo assicit : sed etiam oppositio est ex sui natura duo-1um dc duo assicit : Ergo non minus una oppositione opponuntur quae opponuntur, quam una unione uniantur quae uniuntur: Ergo quaecumque opponuntur, una oppositione opponuntur : Ergo terminari di terminare una op