장음표시 사용
21쪽
ia 5c persem dc exertar habuit enim religio nosti a vires caeteraean multis sua infantiam, dc pueritiam nec seruator noster Christus omnia in ipsis initiis . apes ruiti Sed multa Apostolis re hi qui eis successerunt,ocut retulit ipset multa sunt quae non potestis portain re modo: Sc huiusce,generis alia plurima. Quorsum probata usitatas verba ecclesiae immutare, nisi ad ostentationem , ut pro testamento scripturae in nrumentuni dicere, etsi aliquos habeas avetores. cum Paulus testamentum dici voluerit Quorsum in sacris verba prorsus indigna, ic omniso profana . usurpare, ut cum dicis, fabulam euangelii. q inanis.
si inutilis, et noxia huiusmodi eruditionis iactatio cquae omnia sunt indicia animi rerum nouarum stu diosi. Quid dicam de iis, quae tam petulanter de hum nis, ec diuinis rebus Iusisti Quantum notae putas mi Erasme quod cum dolore, ob plurimorum ia/eturam inde derivatam dico nomini tuo inus isse Motiam illam tuam nam etsi personam substituis
stultitiam ipsam, cum tamen ore tuo Motia loqua tur, non ut a Moria prolatat sed vi a viro celebri, Meruditissimo, complures quae illic tradis, exceperunt. Quo libello tam noxia sparsisti semina, ut ex agro sic insecto procerae arbores vltro prouenerint,quae pestis lentes fructus pepererint i quo si tantum humanas Ineptias . Vanos mortalium conatus risisses, iueu dus fuisses. re aliqua ex parte probandus e ac item si Cmues artes, cuncta hominum studia , omnia vita;
22쪽
genera, omnes deniq; res humanas taxasses, ee si no/cuisses maxime adolescentibus. ea persuasione, nihil certum, nihil solidum in vita esse, nihil sponte sua e petendum: esset tamen hoc. quoquomodo ferendum. Nunc cum ne sacris quidem ritibus pepςrceris . , non religioni, quinimmo nec Christo ipsi Iesu. hoe es consequutus, ut etiam qui te defendere cupiunt. fateri cogantur, te illa si non impio animos, at tamen parum reuerenti . inconsultissime ec arro
gantissime prodidisse. Quid enim turpius profer ri potest: , et Christum oblectatum esse perpetuo mo rionibus . vetulis. dc pueris c a se autem reiecisse graues ec doctos viros aut quid foedius vel Por/phyrius, vel Iulianus apostata scripsissetit c quid ad iugulandam prorsus religionem Christianam atrocius, quam ipsam esse uniuersam in stultitia funa datam At sate stultitia proserebat , audio e Sed Erasmi ore loquebatur. Ludebam , at execrabiliter iocabaris. Turpe viris grauibus videtur, si quis se riis in rebus etiam profanis, ludat i tu tibi dies Mna deridere permittis Quibus lusibus tanto magis nocuisti, quanto maiori ingenio, facundia , arguo tiam lusisti.- Tanto plus offecisti, quanto sestiui fuisti, ec pulchrius de facie Lucianum tuum expresesisti. Utinam Erasme te minus elegantem artificem exhibuisses , ec minus bonum effictorem . Multa fiunt invita hominum quae rideamus fateor i sed nimis iniquus est humanarum rerum existimator , quilomnia sine: discrimine damnet . NihiΙ enim tam i
23쪽
se tu, tam graue,tam recte designatu est,qd reprehensione omnino possit effugere ad perfectu re tanq idea reuocantili. conditioni enim humanae necessatio for/tassis cunctis in rebus est aliquid inanis atq; imperse cti comixtu,qd saepe rectit cursum tenere vetat:& phi Iosephi cuncta mortalia ex actu N potetia,hoc est perfecto N imperfecto consi re docentiquae omnia aequo 'animo perferemus,si nos homines este meminerimus. N cuctas res natura sua metiemur.Nel enim singula sunt ad viuum resecanda,nec tam scrupulose in rebus agendu,tamis morose, ut exactiora postulemus,e rei natura patiaturme dia uniuersa despicimus,cuctaq; ri demus,nos omnibus despicied .ec ridedos exhibea
must qui cu nihil in vita laudandu esse profiteamur felicitate humana prorsus excludimus,lchominu ad virtutes studia magna ex parte debilitamus . Sed liceat sane res humanas deridere,etia ne religioni atq; sacris insultabimus Nam cum de diuinis rebus reuerentissime, parcissime ac innocentissimis verbis agedum sit, nec ipsis ludicra permiscendum: & tu longe secus ese feceris,nihil mirum est,si a multis accusaris: quod in consultius fecisti,id ab impietate animi tui profectueste,interpretantibus. Dicam enim ut res est, nihil ex monimentis tuis tantum tibi laudis attulit, quantulisc Moria detraxit.Quapropter tibi optandum esset, ut quotquot sunt ipsius exepta, reac:prorsusq; ipsius memoria,si fieri possit,aboleatur.
H Iam illud q suspectum multis fuisse putas, quasi
a Luthero non lange dissentires i l de modo conssi
24쪽
di,ipsius comoda dc incomoda reserens scripsisti velut integram exis limationem permittes lectori, retinedia, ne putet confitendi usum,an abolendum: quasi adhuc ecclesia in dubio versaretur, an lex sit constitutione humana de confesssione sanciendamec iam olim esset viii uersi orbis christiani cosensu promulgata, quinimm excepta,ut a Christo instituta, qd tu in dubio relinqst proinde illud an annumeranda sit inter vera sacra meta. profecto minime coueniebat, hoc praesertim tepore,cu id ab li reticis pertinacissime impugnatur. si ab huiusmodi disputatione teperare neqbas,salten aperte, sentires,protulissest nec ita sententiam suppressisses,ut qd senti as,non audere proserre videa ris.At inquis nunc rebus exulceratis nou placere eiusmodi vomicas mouere . At si non libuit, certe decui quippe oportuit:cum ore confessio fiat ad salute: quae
nunc maxime exquirebatur, tum ad veritatem tuen
dam,tum ad declaranda te ea in re nihil dubitaremee silentio suspicionem multis iniicere,q, haereticis asseu Meiasmec ita rem tractare, ut in partes eorum videaris
declinare:quis dicas negari non posse,quin tutior sit, qui bene confessus fuerit nam cum usum confessionis probare videaris, multum tamen minuis eius dignitatem,cum asserere metuis, instituto diuino fuisse decretam,non contentus, videlicet testimonio Iacobi Apostoli dicentis:Confitemini alterutrum peccata Vestrat α Ioannis pariter in epistola scribentis haec verba: Si confiteamur peccata nostra, fidelis est oc Ristus domi num,ut remittat nobis illaac emudet nos ab omni inla
25쪽
quItate 5 c.nec etia Christi Iesu tradetis dissicipulis pia
testate soluedi peccata: qua exercere minime poteratii usi Ppria peccatiu cofessione,nodos peccatose cognoiscerent.Omitto P in euagelio Matthaei, dc Marci se libatur,eos qui a prFursore diu baptizabantur cofiteri peccata:aiut enim,ec baptizabantur ab eo in Iordanei cofitentes peccata suamec catholicserclesiae auctoritate,qus illud institutu diuinu esse .pmulgavit. A ge vero,qd aliud est cofessionis incommoda recessere, q ho
mines a cofessione deterrere itaq; cu auctoritate cofessioni adimis,cu in quaestione vocas,comodior sit,an ia modior,cofessione propemodu euertis. Refugiunt enim mortales spote naturq molestias:qui magis per saepe adduitur falsa specie veritatis, ut re molestam
omittant,qua vi capessant, multas vetis rationibus roapprobatibus. Constituta aut a Christo consessionem fuisse,etsi non statim ubiq; Pmulgatam sed seculis posterioribus si no aliis rationibus,ta sacram literam testimoniis Pbaretur,huic vel soli holes squioris iudicii deberet adquiescere, P incredibile videatur genus h manu tuo oneri ceruice fuisse subiecturuai fuisset homano cosilio costituta.inuis igit incomoda qusdam ex cosessione,no rei culpa, sed ex accidenti prauitatessi
humana cotingant.cu nulla res sit ta salutaris,in sane eta in usum mortaliu recepta,quae,si ea abutatis,nocere no valeat io tame protinus fuerit nobis reiicienda,
cu no lance humans prudetis sint examinada, cosere do utilitates cum incommodis,quae semel fuerint diuinitus constituta.Nam etsi omnino incommoda uobis
26쪽
viderentur tamen quia sunt statuta, pura mente seruada,lc constanti animo retineda essent. Quonia nimiuprosecto iudicio nostro arrogamus .cu de orni re aeque
audemus iudicare,quid utile, quid inutile,quid honom,quid secus,quid rectu, quid depraaatu. 'd diuini quid humanu,& hoc tam in rebus definiris, qua in iis
quae adhuc sub iudice versanturicia laxamus mores. leges, suetudines,ritus,c remoniaS 1adiu receptas, quq cum tu Vpissime facias, ut monumenta tua testantur. non ab re multi te accusant arrogant et x rerum no
uarum studiosiorem fuisse dicunt. Sed cum proposuerim, fretus humanitate tua nihil Isubiicere de his quae minus ex lucubrationibus tuis, quas mihi videre contingit,approbatur:illud quoq; testabor,parum pleri'; probari cosiliu tuu in ededis in sacras literas paraphrasibus:no q, comode te,dc elegater scripsisse neget sedi ausum improbet, dicetes ta cras scripturas no pati paraphrasim,quae vix cometa
via admittant salua sua maiestate:cui miria est quantudetrahatur,cu quica immutas,ut Oratio elegatior,aue
dilucidior existati qd in paraphrasibus fieri cosueuiteatur.n .nefas elli,quenil homine vices spus saucii sup/plere velle,ut quo ille parcior esse voluit,paraphrastes prolixior sit quo ille diffusior ec amplior, hic breuiorec pressiortasseverantes diuinum spiritum arcana sua: sapientiae iis verbis quae probauit,eo ordine,ea phra si qua maxime decuit, expressisset qua in dictione
quot numerabis verba, tot recensebis sacramenta. Quamobrem nec apicem Uu cothagedu plena esse
27쪽
. Ad Erasnu Epistolam omnia mysteriis,ui tute,spiritu quibus si quid demas
vel addas,aut mutes,peruerteris scriptura,no exposueris atat ope humana no egere sacras literas: nec gra matici aut rhetoris ferule s ubiici dei orationem: qui si
compte,si ornatE,si polite proloqui voluisset,si alio sisto uti,no opus erat ei te inagistro ec elegantia tua,qfucos odit,dc cincinnos cultui oem elaboratς orationismolens verbos lenocinio ec lepore sermonis sapie tia contaminari:vsus inculta dictione,at verenda:-plicibus verbis,at Ham eis ivt testatur spiritus sanctus per laberemia dicenter Verba mea sunt quasi ignis dicit dominus,& quasi malleus coterens petra: quandoquide ipsi curς non fuit,talibus blanditiis homines indignos ad ea capessenda allicere: sed potius deterrere seueritate eloquiticu sit per sese ta reuerenda, ta subli mis,ta decora,vt nullii extrinsec' admittat ornatu: visua instructa,nullius indigens adminiculo:ta pulchra natura, ut modo ab illa non sis alienus, magis nuda adames,adimireris, q coposita dc ornatissima, qua ad summa, quicquid cultus illi superinduxeris,deturpatieris. Quod dominus per Moysen in Deuteronomio declarat his verbis: Non addetis ad verbum quod vobis loquor, nec auferetis ex eo. Tradidisse igitur illam spiritum scientem omnia, eo stilo, quo maxime, oportuit,rem tam seriam, tam graue in excelsam im culto quide ac plane plebeio, at grauissimor puro ac simplici, at profundassim mos, ec multiplices sensus, paucissimis verbis complectenti: ut inepto ad causas ciuiles agendas,ec conciones populares,sic aptissimo
28쪽
ad diuina mysteria exprimendatqui si mInus oblectet,
plus tamen iuuat,ta animis opitulaturequi no spectat ad gratiam,aut ostentationem: sed ad erudiendum .se inflamandum mortaliu animos: ad idq; etia efficacissimus est,no sermonis amoenitate, ec illecebris allicior sed robore proprio cogens, ac admirabili quada vir tute totum homine transformam. Uiuus enim sermo diuinus, animatus, aculeatus, penetrabilior est omni
gladio ancipiti,pertingens usq; ad ima spiritus,ta praecordia subiens cui si qd superaddideris,aut dempleris
illum audi gratia,Oem fide auctoritatet adimes: nec splendore adiicies,sed tenebris obduces,decoret o detrahes .idq; dicunt te paraphrasibus tuis declarasser quibus etsi prestiteris, quod vix ullus forte alius hoc seculo praestitisset tali sumpta materiaitamen si cos ratur oratio tua cu dictione sacraru literam etsi aures magis tua demulceat cultat sit ediligentissimei se, gescit tame mim in modu,nec prae se fert illa maiestate,nec illa ambrosia suppeditat,qua pascuntur animi. cu euangelista ipsum,aut Paulu audiui loquete:cuius sermone erigitur mens supra sese: flagrat am muste ultat spus mirabili quada alacritate: quos te loquere, ec Pauli vices agente languescere aiunt: nec illa diuilanitate perfundi.Ergo cu multi putent, quibus ec ego assensior rem in meliorem partem interpretantes,maiori te pietate id forte attentasse q iudicio, du tibi cresdunt profitenti,te ad alliciendos eos,quibus aures de/licatiores sunt,ad lectionem sacrarum literaru,obhortentes horridam illam do incultam orationem cum la
29쪽
. AD Erasius Epistolambore suscepisse non desunt qui suspicisurae sorte animo concepisse, enturii aliquado,ut homines fastidiata lectione illius ubrusties orationis oblectati autem nitore dc factata tua illa rei iceret, a vero reciperente
quae loco illius succederet in publicis lectionibus.sed has suspieiones Psuo quisl arbitrio suscipere potest,
O res nulla sit in comoda,quq no possit malignis in terpretationibus coturbari. illud tame inter oesiauenit, no licuisse tibi eo genere dictai vii in ea malesia; ne agere prsceptorem eloquetis spus sarum videreristasseuerates neminc hebrsoru,gr omis,aut latinorii qd constet ab ipsa nata religione hoc in sacris litetis, te uno excepto fuisse ausum i sed illis intactis , sente tias suas enarrationibus aut cometariis P tulisse. Sed dices fortasserenarratores,ic qui comentatia ediderutabis verbis, ac pluribus usos fuisse uipse author scri pluraentidem dc fecisse reiquaobre si ipsi non repreheduntur.sed laudantur potius niuria tua industria ac cusari.sed responsio in promptu esti interesse vel plurimu,intacta verba pro captu suo quisl interpretetur qd faciunt enarratores, an authotis sumpta persona,
verba spiritus sanetit pro libidine sua quod paraphra
Us accidit, moderetur. Cum igitur tu assumpseris in paraphrasibus tuis personam evageli , personam Pauli aut caeteroru apostolo' qui aliqua scripserunti quinimmo persona Christi cocionantis quem interdupraeter omne decorti inducis,lanci Honesium aut Cis
cerone compositis verbis, elaborata oratione causam
agenterΣ quod detestabilius est plurima dicentem
30쪽
quae in sacris literis non habentur humanae sapientiae verbis accomodatis: spreto Sapietis praecepto in prouerbus, s sermo dei ignitus clypeus est speratibus
inse,Ne addas qcci verbis illius ec arguaris, inueni tissmedax Quid aliud agis,cl profiteris, te comodiori oracione,quae ipsi protulerunt, ct ipsos explicuisse quod re quibusdam prologis, siue praefationibus te stati videris.Qd si ita est,rogo te cur non putas spiri tum dei non commodius fuisse locutum quia noluitian quia non potuit Negabis, credo, non potuisse: noluit igitur: quia sic decere iudicauit: e qui homu eso aduersus diuini spiritus decretum, qui omnia illa dictauit de verbo c ut aiunt J V verbum, ire contei det Nam longe alia ratio est enarratoris, qui sensus
Indagare conatur,sententias exprimere authoris inte/gra dictionei res nec tam periculosa re plena commoditatibus . Et si enim perperam quid intellexeris, si a
vero sensu auctoris aberraueris, paruam iacturam fa/cies:stant verba ipsiust quorum iterata lectione, quo rum contemplatione dc tu ipse errata tua cognoscere
valebis, re alius quispiam te admonere poterit. At in paraphrasi si a vero sensu semel deflexeris nil est,quod
lectorem tuam fidem secutum deducere valeat ad semitam,nulla regula, ad quam iterum atq; iteria spe elans sententiam iudiciumq; reuocare possit. Comen latores constat ec paraphrastas tu gr*cos,tu latinos, quorum notitiam habemus . nonnunq dormitasse. inscriptis Aristotelis, quae tractarunt, explicandis et hoc