장음표시 사용
21쪽
ABononus corum oroganora costmoditas.
Operosa asstrolabit coapositio.
DEGENERALIS HORARII v Sutiqi illa sit elongatio,voluellae maioris dies indicant. Sit itaque ex apli gratia in E B linea. Obseruati
nis hora,patens est arcus A D.Item re arcus D C B propter motum Balis cognitum: quare Se reliquus aracus A B,distantia solis a meridiano, notus euaderi quotq; gradus a ua/toris, eiusve paralleli quod ide sum dico intercipiantur. Ex quibus osmnibus nocturnas horas conclude
re, facillimum est. Et si hinc longe plureis utilitates,quiuis suopte ingenio excerpere queat, cunctas tamen
in praesens onultimus:qubd subsequentibus partibus accommodatior omnium sese offerat disceptatio. PRIMAE PARTIS, QUA GENERALIS HORARIITVM COMPOSITIO. TVM VSVS APERIUNTUR, FINIS.
PRAEFATIO. Atias amonomicorurn quae deprimo mobili sunt oraganorum compositiones,attentissima cura antiqui tra diderunt:quibus tantae molis regularem,ac sempitemsi motum, eoq; scaturientes dignoscerent utilitates .las
gentium subinde organorum auxilio freti, nullo pro tegocio multiplices tabulas quod eas modicis organis conducibiliores aestimarent posteritati scriptis dei nan darunt:quaenullis alioqui rationibus stabiliti poterit. Hinc stam omnis huius scientiae doctrina vel demonstratio elut ab uberti mo sonte proficiscitur: sic ut his neglectis,totamq; doctrina prodigiosorum mentorum loco habere,necessum sit. Caeteris aute Ptolemaei altrolabili, certitudine,multaque utilitate praponendum asseuerant: opus sane inuensiorem sagacis animi virum fuisse,declarans. Quum tamen eius operosa, laaborisq; inexhausti,tum in voluelli praecisionem,tum tabularum multitudinem sit compositio.Rem utique non vulgariter ossiciosam e plurimis nacturum aestimaui,si easdem plureis e commoditates, unica organi facie,&aqua ne dicam maiori promptitudine complecterer . Quod tandem in
22쪽
PARS SECUNDA. Scutus,ad communem frugem, in aspectum publicum promere compellor. Organi autem ea indicantis,structuram silenti, nube obtegere constitui ne, si hanc esseram, lectores studiosos diutius remorer. Potest nempe composistionis modum Huiuis ex propositionibus primis duabus excerpere:qui vel aliquantulu his fuerit exercitatus. Ad rem igitur ipsam ventis per meta sescundis,properemus oportet:ne in immesum pauxillatim nostrum excrestat exordium. PRIMA PROPOSITIO.
Partium monato haerii situs & appellationes,expodite propalare. Tolemaei quod dicere solent astrolabium,halosphaerium,
quasi sphaeram in area seu planitis exarata, graece dici no/ uimus. Cuius tamen non unica, sed plures discretae sunt
areae. Quippe limbus,aranea,tabulae regionum, quas tot G esse couenit, quot regionibus est eius utilitas accomodanda. Hoc aute,quod eius unica sit area eadem distincte prsse serens,nionalolphaerisi, id est sphaera in unica area seu planitie exaratam, decuit nuncupare. Quod,siquis unius faciei,planu ve astrolabium dixisse maluerit,nequaquam inficiabor: non enim conor verborum nouitate pus mare.Partium autem interpraetationes sic deinceps aggredior. Dus in phimis toti facies adsunt:anterior, εἰ posterior quae Se eius dorsum consueuit appellari. Anteriotis circuserentia,limbus vel margo nuncupata,in partess,s, distinguitur,totius arquinoctialis gradibus comparatas. Quaru numeati assiduo quinarij excessuia dextro latere in sinistrum per summum protens duntur,donec in idem punctum redeant. Hunc subinde uniueratiam eius aream,diametre duae se incentro ad rectos a ualesque angulos disipescen tes,in quartas distingunt:quarum altera a summo per centru in oppositum descendens,meridiani: altera vero recti horizontis nomen, sortita est . Illa nempe summo extremo meridiem simo mediam noctem iudicat.Huius autem dexter terminus occidentis veri index est, sinister orientis. Pormireis area tota homocetricos amplectitur circulos:eorum qui maxime vicinus est limbo, capricorni circulo accommodatur, medius aequatori: otia tnum; minimus cancri tropicum repraesentat. Eorum autem circulorum rationes ampliter patebunt, zodiaci situ accuratius perpenso. Eius nempe, qui obliquus est circulus fietis librael capita a uatori connexa sunt perspetuo. Cancti vero initium in minimo quem denominat: ac tandem captis comi caput in maximo haud secus quam ex ptimo mobili videre est i giter fixa manet. Denuo pars illa quam,ab eius flexione in centru seu in di polum arcticum, borealem arcticam ves septentrionalem divit: arietem, taurum,geminos,cancrum,leonem,& virgine prae se fert. Altera pars eius, ab aequatore in oppositum centri deuiam,ob idq; meridionalis,antarctica,
vel australis appellata,sex reliqua signa,maiori licet arcu,a libra in capticora
23쪽
DE MOBILIVM CELEBRITAT vM RATIONE
num,& a tapticomo in arietem comprehendit. Quorum omnium in suos Ecliptica, gradus sectiones,m couexa supremaque zodiaci linea quae eclipsicam no bis insinuat signatae sunt:eoru numeris, signorumqa tum nominibus, tum characteribus ceu fieti solissi est circupositis. Qui huc zodiaci situ exactius velit dignoscere raniersam diametrum uinoctialem colurum esse, altes diu hini, iam Vero Bistitialis coluri munus obtinere,intellexerit.In illa siquide squis Solstitia. noctiorum pucta,in hac sol satia ambo quieta conspiciut .Meridiani me, dictas a totius centro ad capricorni principium protensa , in parteis distin gutturiquar inter se nequaq aquales sunt: de idcirco earu utilitas quamm Altitudinis xima.quadoquide his latitudines,declinationes,altitudines, circulorum4;
absistentias, exquisite venamur , a quibus meruit altitudinis linea vocati. A centro quod mundi polus est in squalorem harum partium so sunt,du plici numerorum ordinedecoratae.Ab aequatore rursus in capricorni circulum E; eum dimidia quanta scilicet pronuntiatur maxima solis declinatio. Totidemq; a tropico cancti in aequatorem esse cdspicies,arctiori licet intersuallo. Ab hac meridiani medietate origine trahunt horizontes omnes oblis' qui,se eisdem punctis pariter dirimentes:quibus etia recti horizontis, Mi pticae,& aequatoris sectiones recipiutur. Quanta autem cuiusuis corum sit Obliqv itas,partim gradus lineae altitudinis centrum de horizontem interi centes,parturi numeri his appositi dilucidant. Meridiani alteram mediet tem supra centrum costitutam,conueniebat eo prorsus ingenio distinguere Linea sinuli quo eius inferior .Quum tamen unius sectio cunctis operationibus absia de satissatiat,huic parteis εο aquas concessimus, chordarum gradibus accomodandas .Primusque numerorum ordo a centro egrediem,sinus es recti vel chordae rectae. Duo reliqui a capticorni circulo in cereum,&qui a cenotro in eudem circulum reflectitur,chordae versae parteis numerant: quae ad mequaliti sto augentur Ab his,ea quarta quae oriente& metidie clauditur,liabes ina rarum a squalium horarum arcus suis titulis declaratos: quorum qui hore sextae est,
o uasa a. niarimam sinibus inquirendis facultatem suggerit. Quadratum praeterea substituitur:cuius latera in limbo concurrentia, altimetrae setis dicuntur:ea rum p partes quae ii sunt puncta aut digiti. Ab horizonte recto aegredi rem,scalam retia reliqua vero talam versam esse volui, rationibus posta re ae tae declarandis. Passim lae quaedam caeli fulgentiores sparguntur, suis
utique nominibus dignoscend quibus etiam planetarum,quorum virtute Pin donantur,characteres circunstant. Ad rectum horizonta eriguntur tabella
seu pinnulae, foramina horizonti habentes aequissimila:quibus sane astros
Peipendi, rum,ommu mque rerum discutiumr altitudines. A centro tandem perpenculum. diculum libere pendet, assiduo horizonti perpendiculare: ob eius rei quae
tiu termino alligatur, grauitatem . vilium Id, margarita seu nodulus perambula qui alinuri vel ostensor nonnunquam vocitandus est. Quii erum hic caetera fixa sint,solus nodulus aream uniuersam,ceu vetetis astrolabi, Dranea,percurrit:eosdemque effectus,hic nobis suppeditat.
24쪽
RARs SECUNDA. τSECUNDA PROPOSITIO. Poste toris faciei partos perpaucis
ῆXpedits faciei dorsum postponitur,copletos plureis tum Posterior homocentricos tum eccentricos habens circulos , diam, facies.l tris duabus quadratos: diametti autem his quae iam in fai eie productae sunt,adamussim respondent. Primo supreal moqi circulorum ordine zodiaci part Jecundo earu nM Zodiacus. - meti,tertio signoru & characteres Ac nomina recipi utur.
Esi Cacer in parte suprema ad meridie: Aties in dextra, Libra* sinistra,
caeteris signis sua loca hac ratione tenentibus. Octo & viginti mansiones tui Mansiones nae his subsunt,hom etricis etiam circulis complexae. Earum ordo,signo iv rum sequelam imitatur, prima a tertio minuto vigesin primi gradus Ariotas his temporibus initium sumente: cuiuis rursus earum,12 gradus, si ni,1ς Κ zodiaci debentur.Subsequerem locum tenent eccentrici quidam circuρ Gieuli αε, li,diebus anni,melium nominibus,dierumq; numeris decorati:ob id diei sium. rum ac mensium circuliosu nuncupantur.Ordinem eorum inchoat Ianuas
rius: cuius initium vigesimo gradui capricomi subiicitur. Plurimos tadcin mobilia se homocetros. quibus aurei numeri alterae dominicales, caeteraq; mobilibus festis indagandis oportuna,coplectuntur,haud nos puduit subnectere:quae etsi a nasutis plaerasq; puerilia censeantur hac in reperitiores,tum tabulis, tum organis,mira diligentia expressere. Ab his, res ipsa sese hic nobis offert commodissime. Voluella his superinducta,denticulum habet veri loci solis Voluella. ostensorem:cuius circunferenti tempus peragrationis seu circuitionis lininae quod ν dierum & paulominus octo horarii est) exaratur: diebus,dieitumh: hotis singulis,binis,uinis e prout patitur instrumenti capacitas,disiunctum. Crises, dies indicatiui una cum intercidentibus, subiectis titulis Cristum Daperiumr:quos sua propositione propitus fuerit discernere. Quum volues, g VR Ia haec maior non modicam circuloru partem occultet, in ea foramen obloria Foramenium ostesori substituimus: quo mobilia sesta expedite quas valeat inluces. oblongum, si de alter ostensor huic superiacens, quoddamve filum a centro egredies: Plum quo locus mansioq; lunae indicatur: niumq; libera est circumuolutio. TERTIA PROPOSITIO.
Aureum numerum,cyclumve lunarem ex monasiosphaerii dorso Hicere. Υclum lunarem id temporis esse praefinimus,quolum se Quid c Ol i pluries iungitur,eidemq; pluries opponitur:quo tande ivM 'li expleto,luminarium&coniunctiones Se oppositiones ni pristinam sormam redeut:eisdem utpote tum diebus tum Cydorsi diis horis quibus antea. Hunc Hippolitus is annom condis uositates. dit.Iulius Caesar,Eusebius,Alexandrini,Romani,Hesbris, manat ecclesia,is annorum. Ptolemanas 2s.Arabes 3o annoru lusnatium. Cytillus Alexandrinus antistes Vs annorum solatiu. Theophilus
Cyrilli patruus 4.3 .Prosper,Victorinus, Dionysius quingentorum & ui
25쪽
DE MOBILI UM CELEBRIT ATVM RATIONEgintaduorsintq; maiores crediti sunt. Ob has ergo cyclorum varietates, sera centae tum inter Graecos & Latinos,tu Aegyptios & Arabes. ccreuerunt discordiar. Quas sane Theodosius maior .maxime religionis imperator intaque se res,tantae ut disceptationis exterminium assequeretur,curam omnem
Theophilo mathematico Alexandrino antis liti credidit: anno post Christunatum 39o. Hic prouincia suscepta cyclum decenouenalem ab Alexandri, nis saepius institutum firmauit. Quem etsi latini alio supputationis geneare iampridem imbuti, pluries repulerint: sensim nihilosecius Romana ecclesia,nullam hac exactiorem supputationem deprehendens,in Theophili do Dionysii π ctrina prolabi cogitur. Hanc ergo Dionysius abbas Romanus,cognometo uitii h Exiguus mire dilucidans, Romano calendatio admiscuit, Iustiniano imiperatore, anno Christi sal, quam in hodiernum usi die integre obseruanates,Dionysii cyclum vocitare consuevimus . Non parum fiugis haec sequen tibus sunt allatu ra: quae tamen solius historiae sormam prae se ferre plaetique di opo falso censebunt. Cycli autem ratio ad hunc modum se habet,ut si quopiamsi iς' anno,quis diem Ianuarii quo primit unium futurum es prasniat:item in Februario alijs p mensibus. Subsequenti rursus anno,cuiusuis mensis diem primitumi: sic&tertio sequentibu csteris notauerit quum ad vigesimum
annum peruenietur,competiet indubie luminarium coniunctiones,non a his diebus quam anno primo sieti. Nec secus vigesimoprimo quam secum do. Et ut paucis complectar, eandem prorsus circuitionem repetere conspis
hi iii, ' cuum erit. Ad id igitur quod exposcit propositio regredientes,quanda his
temporibus oportunam radicem praefigamus oportet. Conuenientior uti est senatius,anni uxs numerus aureus ad cruce constitutus. Sin cuiuspiam sequentis anni vis aureum numerum indagare, nos a radice inclusue Iaapsos attentius con*dera: totidem nempe domunculis a cruce dextrorsiam supputatis, omnium nouissima praesentis anni aureum numerum praebeo
hit. Quem simulatque in aliquo mense calendarii reperies,vult Dionysius die respondenti primam lunam apparere. Haud difficiliori negotio num rum hunc percontabetis ad annum quenuis elapsum,modo in leuam paratem processetis. Sic δύ pon annos undeviginti,mutata licet radice.
Dominicalem literam, cyclumve solarem quouis anno venati. Olarem cyclum, octo & v inti annis coalescere, omnis bus 8d maxime notum,& affatim promulgatum est. Eo nempe expleto tempore, iles prorsus redeunt immobsitum sestorum celebritates,dominicalesque literae non dis similes. Ob id autem cyclu hunc eo tempore perfici dixea rim,quod bissextus septies,& cum quavis dominicali lis tera semel ad unguem reperiatur. Septenis utim annis eaedem prorsus redi rent,ni bissexti obstaret intercalatio. Cycli huius partes,sunt septe seriarum elementa quater repetita, rurs1 sq: semel in bissextilibus. Hunc solarem apapillitant,quod solari cursu festa regantur immobilia, haud secus quam tu
26쪽
nati mobilia.Porm annuam dominicalium litera um vavationem,ex anni Unde sit ll. quantitate deprehedemus: quem Romani Iulium Caesarem secuti, ες dies m xum rum eumquadrante instituerunt.Ob id ergo quarto quovis anno, dies in, ροαμ tercalaris adiectus est:ita ut tres primi 36s dies,quartus autem 16s eo te, ' cteretur.Distinctis itaque diebus,per dies hebdomadae ad creatoris imitationem,yx hebdomadae in quotiete prosilie ac reliquus erit dies unus A elemento notatus, quod dominicalem literam vatiare sufficiet, quum ab eo annus incipiat finiati. Eandem rursus mutabit suo anno dies intercal tis,idq; tantum post sextum calendas Martias.Radix aute huic inquisitio, ni accommoda, en A ad crucem huiusce cycli positum: quod anni domini primi post bissextum, minicalis est literat anni semper exordio a d
minica circuncisione desumpto. A cruce igitur si annos a radice fluxos supi Propositio Putaueris,cuissi domunculae proprium annum tribuendo,clecti anni domi νβ nicalis litera protinus Hucescet.Occurrunt nonnuquam,imo quaris quotanno,duae eadem domuncula constitutae:quae tunc annum bissextilem sere declarant. Siquidem carum prior,dominicalis fiet ad anni exordium. A eedete vero Matthiae apostoli celebritate,posterior suum sortietur effectum anni residuo.Ob eamq; diuersitatem procreandam,siquot rationibus sta, Diurimas
tutum est,ut sexto die calendarum Martii, qui F litera designatur,eo anno rμ et duos dies insisteremus: quorum secundo Matthiae celebratur solennitas,ni ci ivir rdominica aduenerit: tunc etenim die primo celebranda est. In totum ergo
Matthiae senum,eiusq; profestum:ainsessum & cius crastinum,in F litera,
hisSextili anno,consistuuntur. QVINTA PROPOSITI . Mobilia sesta per expositos cyclos,quovis anno discutere. Onducit non parum,mobilium sessorum,prssertim que paschalis celebritatis rationem succincta hic inserere: quo& eorum variatio,& origo ex diuinis praeceptis deprom pia censeatur. Levitici in primis 13 capi. haec habentur. Mense primo,quartadecima die mesis ad vesperum,pha se domines est: & quintadecima die mensis huius, solennotas azunorum Gomini est.Item Deuteronomis is cap.Obserua nies no/uarum frugum, & verni primu temporis, ut iacias phase domino deo tuo: quoniam in ino mese,eduxit te dominus deus tuus de Aegypto nocte. Et si hoc idem praeceptum,apud locos plureis reperire sit:his tamen abunde Mamabitur institutum. Ad cuius agnitionem praenotandum est, Hebraeos solum lunares seu menstruos menses,in lege nouisse:quos omni eura obseruaabant. Nec uspiam aut vetus aut nouum testamentum solares menses admississe videbis, licet annos habeat solares pro more Grscorum,Persarum,&Chaldaeorum. Caeterum psimus mesis is dicebatur, cuius luna quartade cima in verno aequinoctio,autprima post aequinoctium contingeret. Luna autem quartadecima,no a lumina iii coitu,verum a die prima post eorum conuentionem suppuruda est qua tamen luminatium es oppositio. Quar tamdecima enim Theophilus haec exponens censuit videri,quum pleno orat.ij,
27쪽
Nequail a stringimur Hebraeotii
Duplex ers ror celebrastionis Pa scitatis. Proneus
DE MOBILIUM CELEBRI T ATUM RATIONE bis sui circulo,eodem momento oritur quo sol occidit. Hic ergo mesis piimus nouaru fruguriuo noui fructus teste Ambrosio apud Aegyptios colliguntur .Primus ite verni teporis,quo inquit Augustinus sol est in Atie, iis principio. Eius aute luna quartadecima a manu Pharaonis liberati sunt Hebraei. Ob idq; prsceptu ut uniuersa multitudo filiorum Is aes,agnu massculum,anniculu,singulis annis immolaret,per singulas tribus,nihil in cras stinum reseruans: habereturq; dies ille in monumentu solennis cultu sempiaterno. Sacrosancta haec solenitas audans tantum in umbra& figura,nobis vero in luce δc veritate obseruada est. Non enim nos cogit ucteris testamensti praeceptum, quum eius cerimonialia morte saluatoris consummata sint.
Lexq; dicete saluatore non soluta ,sed adimpleta. Quo igitur lisc nostrapas schalis celebritas,a sabbatariorum pascha seret aliena inummi pontifices sanctili; patres iupiritu sancto angeli p relatione illustrati,sacris concilijs decresuerunt: Ne aliquando nisi die dominica,qua dominus surrexit a mortuis, liceat dominia paschae celebrare mysterium:seruata tamen luna quartades cima primi mesis. Hic est enim dies que secit dominus: Be inter caeteros haec mater dierum est.Perspicuu ita in fuerit, paschalis celebritatis rationem,eκ his tribus pendere:verni aequinoctii obseruatione lunae quartaedecimae seu oppositionis luminarium,squinoctium proximo sequentis,indagatione:&dominicae diei memoria. Quare dominico die,qui proxime sequitur plenis Iunisi post vernu Nuinoctiu cotingens,pascha celebratur: huici celebrati
ni,ecclesia, dies praefiniuit: quippe ab undecimo calend. Aprilis,in septi,
mum cal.Maii. Enimuero vemu aquinoctium fixit 11. cal.Aptiles.Vsum autem paucis assecuturus,anni cuiusuis electi aureu numerum per tertiam
huius suo ordine venare. A quo dextrorsum progredere lonec in substitu. to ordine,litera dominicalis eiusde anni per quarta deprehela tibi occurrat. Eius quippe domuculae principio,si voluellae maioris ostesorem adieceris, per eius foramen oblongum mobilia sesta ex titulis protinus apparebunt. Quod si usu veniat dominicalem litera sub aureo numero directe repetiti, non illa,sed proxime sequente tunc desumere,iubet Theophili Alexandri, ni antistitis decrem,multis sane rationibus comprobatum. Anno subinde bissextili,ad septuagesimae inquisitionῆ,ς ea semper Matthiae sinu praeumniat, prima anni litera dominicali est utendum. Pro reliquis vero quae id ipsum sequutur,secundam conuenit accepisse. Non ergo poterit quadrage sima quae nonnuri praest,saepius sequitur,liac via immediate deprehendi.
SEXTA PROPOSITIO. Paschalem celebritat Mon secundum praeceptum, hac nostra tempestate obseruari. N huc hodiemum errorem, duplici causa compellimur. Prior quidem a cyclo decenouenali origine habet:qui liscet caneris sit exactior,nequac tamen dimmitatem o nem respuit. Annus quippe Iulianus, cuius apud ecclosiasticos freques est usus,dierum estis cum quadrante. Eorum ergo undeviginti, dies 6939, 3c horas is complo
28쪽
ctentur:quo tempore dixerunt lunam 23s reuolutiones examussim perfices retenimuero annis duodecim lunaribus comunibus, Se septem embolismiscis. Haec tamen supputatio usquequaque vera non est: quadoquidem reum Iutiones ills i exacta supputationediebus 6939,horis is,minutus 3x per ficiuntur. Quo tempore ad alterum relato,disserentia est unius horae, misnutorum Es r quibus sane cyclus unus lunaris minor est annis is Iulianis.
Maior profecto foret diuersitas si Alphonsinis annis esset viedummam cyaesus lunaris,is annos Alphoiasinos,una hora,& minutis 1 ε superaret. Eiusmodi anticipatio quu exigua seret,paucis annis nequiuit deprehedi: annis tamen tio a Nicama synodo lapsis, ad quatuor prope dies succrevit. Nus meri nempe aureiriuos Alexadrini,& ab eis Romana ecclesia caledario admiscuit, per id tempus indicabant primam lunam iis diebus fieri quibus
adhuc praenotantur: host numeros easdem sedes perpetuo obtinere arbiatrati sunt.Nune autem si primam lunam inuectigamus,ad quartum diem aut saepius quintum retrocedendum est. uum enim prima luna in catena darijs significatur,tam quarta est,cum sole radiatione habens hexagonam: quamq; quartadecima proclamatur , octauadecima aut nonadecima est in caelo.Ob quem errorem intolerabilem, noui nonullos qui suis pallina ope ribus promulgarent, Christu luna octauadecima passum suilla. Alter error ex aequinoctio verno proficiscitur.Patres siquidem Nicaenae synodi, omni molimine vernum adiluinoctium verificantes, id suis qua etia nostra sunt calendariis,duodecimo calendas Apriles fixerunt:quasi nunquam luncab, scessurum: falso tamen. Ab eo nempe tempore,in hunc usque diem, anticia pauit diebus paulominus undecim.In hunc vero errorem deducti sunt, stimantes Iulium Cssarem solaris anni quantitatem in unguem prsfiniuisa se:qui tamen undecim serὰ minutis horae,maior est quam satis sit. Hic error Ionge grauior est priore. Ille etenim trecentis annis, ad unum diem crescit: quo tempore,hunc ad duos dies & sex horas adaugeri compertu est. Quid tandem verbis pluribus ἔρ Ecce corispicimus huius sacrae sestiuitatis celebristat donM a paschali canone sanctorum patrum decretis aberrare. Casnon enim hic est: Dominica proxima post quartamdecima luna, quae versnum proxime sequitur aequinoctiu, debet sacra pascha ab omnibus Cliti,stianis chlebrari. At plaerun ,si duos errores iungamus,hoc ipsum is dies bus setius licet nunquam citius quam praecipiat canon,ecclesiam celebrare conspiciemus. Imo luod grauissimum est,saepius non primo mense nouas
rum frugu, sed utiq; secundo. Anno quippe domini istet, hoc, die Aprilis
vigesimaprima,uniuersa celebrabst ecclesia:quod ex praecepto,Martii quarta &vigesima celebrandum est.Q uadoquidem vernum aequinoctiu,Mars iij declina comperitur: lunaque quartadeclina , seu vera luminarium opapositio , eiusdem mensis octauadecima: quumque F huius anni domini scalis litera, subsequatur eiusdem mensis die vigesimaquarta: iubet canon
expositus,ea,sacram hanc solenmtatem Mebrare. Caeterum, nonne anno
domini isti , hanc ipsam solemtatem Aprilis vigesima celebrauimus
hic tamen mensis secundus erat lunaris. Nam poli decimam Martii quae.iij.
reneu,rim2 Error ex vegno aequinos ctio.
29쪽
Composistio tabulae paschalis ci
Nadit solis quid. Exemplii. Octo re vis
ginti lunae mansiones. Lunae essesctus validi. Deperi&ia.
DE CRITI CORVM DIERUM RATIONE vernum est aequinoctium,luna quartadecima,die eiusdem mensis duode smo contigit:quamq; E illius anni dominicalis litera subsequeretur,Martii sextadecima,hse sestiuitas erat cclebrata. Non ergo Aprilis vigesima,quae hanc as diebus subsequitur, secundamque luminatium oppolitionem: hie quippe dies Aprilis vigesimus,ad finem erat mesis secundi. Crebro autemhsc sic euenire cernimus. Quare ni pie ecclesia succurrat errori quando futurum est, ut sacra solennitas,mense tertio aut quarto, contra legis Se eoclesiae mandatum cclebretur. Erroribus huiuscemodi extirpandisaoannes Stometinus antidotum,medesamq; mira cura explicuit:ut scilicet die verni aequinoctii rectiscata,nullus cyclus lunaris caledario affigeretur:sed ad plus
reis annos quada tabella aureus numerus,dominicalis litera, paschalis sostennitas, per verum aequinoctium, verasque oppositiones rectificata, caetrara tandem Christi fidesibus necessaria, exprimantur. Ad resiquas posticae
faciei commoditates deinceps transgrediamur. SEPTIMA PROPOSITIO.
Gradum solis in signifero omni die praesgere. Ensem in primis,eiusq; diem pro quo id scire peroptas, in eccentricis circulis percontare.Illi subinde ostensor sua perinductus,in homocent itis circulis signum,signi que gradum praebebit, in quem sol illius diei meridie motu
proprio prouehetur.hoc autem in anno cornum. Quum
enim bis Iextus affuerit, gradus qui hunc inuentum subssequitur,diei prasenti adiudicandus est:& qui inuentus est, diei praecedensti . Quod eo anno,inclusiuea xa februa ij,secudo utpote die bissexti,ad eius vigesimam primam sequentis almi tenendum est. Nadir solis quod gradus est zodiacia o solis per diametrum oppositus nullo negotio conseque his, sexto signo ab eo quod tunc sol lumat,signorum sequesa supputator eiusq; signi toto gradu,quotus est gradus solis in proptio signo. Gradum tandε solis sic adinventu,eiusq; nadir in ecliptica monalosphaeri,ad eas quae sub sequutur operationes,prsaotato. Hoc si processetis ingenio,ptimo die Martii anni i sis, lem αε gradum piscium dices occupare:licet vigesimusquinatus gradus illi diei directe superincidat. Inuersa operatione , diem cuique gradui debitum venaberis:ceu passim fit, quum dies quaersitur quibus soli ignorum psincipia subintrat.
OCTAVA PROPOSIΤIO. Lunae mansionem,eiust locum in signistro,per dorsum indagare. i Ndorum sapientes, octo & viginti mansiones, lunae cona' cesserui: quas in octaua sphina lixa ς,& a diuersis eius sis deribus tum virtutes,tum denominationes diuersas obtoinere arbitrati sunt. Quum etenim luna quae dicente Gai. post solem persectiores habet essectus ob terrae vicinitate a in earum quapiam constituetur,peculiarem viiss ex ea foratietur virtute:qua valenter δύ expedite in haec aget inferiora. Quod genus
30쪽
PARS SECvNDA. Ioesi id quum dicunt,lunam super pluviam significaressi in coniunctione plus uiosam mansionem possederit: cisisque potissime numaqueum suerit &scemineum. Verum hoc exemplum, Se si qua similia sequentibus proposittionibus inserantur, ad clariorem intelligentiam magis referendum alicuiusdeatur. Non enim praesentis est instituti, lunae operationes manifestare. Sed ne longius a coepto itinere digrediamur,ad mansionis lunae inquisitiosnem reuertendum censeo. Arietis idcirco capiti ostensorem adiunge: mox Propositio. dies εe horas,quae proxime lapsam radicem,& tempus tuae consi deratio, ins intentu. nis intercidunt,attentius obserua.Illis nempe ab ostensere sinistrorsum in circulo voluellae supputatis filum adiiciens, in signifero signum gradum lunae,eius item mansionem ordine substituto protinus deprehendes. Radiscem autem id tempus appello, quo luna motu medio arietis principium subingreditutiquod sane ad usus,hac arte praefigendum est. Anno dominiri a ,dic Ianuatij,hora nona pomeridiana,minutos 3,luna arietis princia pium possessuram,accurata supputatione nouimus. Cui tepoti si dies 1τ, horas τ, minuta 3,tempus scilicet quo luna suam explet reuolutione, adsiunxeris, proxime sequens radix orietur : aut eo dempto, proxime hanc praecedens .Haudq; dissimili additione,ad plurimos annos radices expedite tibi parabis. Fo uolam subiunXimus ad annum is27, quo cuncis facilior usus appareat. Nec quemquam terreat minutos tum in his radicibus supputatio: ea enim prorsus in opere sunt relina Quid horuradix. dicis in astitui .
quenda,si potissimum so pauciora fuerint: quod si plura esse contiges rit, eorum loco horam caeteris ad iunges.Obseruabuntur tamen exsquisite ad nonae radicis instituti
MONA PROPOSIΤIO. Locum iniiij morbi,solerti industria persciutari. Orbi principium non horam esse decubitus, non rursus Principiit horam qua quis capitis grauitatem , membrorumve las, morbi cini situdinem primo sensit: sed utique eam qua statis quem, ''piam arripit, Galenus primo criticorum aperte demona strat ex Hyppocrate: qui semper experimeto nouit crisim--i suo diefieri,ab hora quidem febris,non ab ulla illam supiputatione facta.Vix ergo fieri potest,ut aeger,du sui morbi initiu praefinire nititur, una hora aberret: quippe qui nequeat per id tepus febrile dolore noe. iiij. Percipere.