Ioannis Fernelii Ambianatis Monalosphaerium, partibus constans quatuor. Prima, generalis horarij & structuram, & vsum, in exquisitam monalosphaerij cognitionem praemittit. Secunda, mobilium solennitatum, criticorumque dierum rationes, multa breuitate

발행: 1526년

분량: 83페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

DEDI BRUM CRITICORUM AGNITIONE.

- Fac iter. x Alnuhaiud est eornua am Recipe medicinam. rieris; temperata. II Indue . Non emas serum. x Allothain, id est veterastietis: si tidor humida. x Non fac iter per aquam. Eme bestias domitas. γs Mercare. Jt me bestias domitas. 4 Ndebaran, id est e ut ' sinu tauri:mda, Pt infrig. I Fuge coruumum.

s Aletatara, id est extre Medica. tas comu tauri:sicca. Η Pone pueros ad disteta Perfice κα. 6 AI chara, id est sidus pars r Menas. uum,lucis magnet:teper. D λ iemina. Nil boni inchoa.

Non itinera.

s Anatrachiaώd est nubilo vestestatemperata. Η Indue.

Fac iter per aqua latum.

ς Alesiarph, id est ocula. s Non facias ito. leonis:ucca. ' Non indue.

Fae eoniugium. to Agesioche dest ceruix Non arripe iter. leonisi humida. I Non depone. Non inducia et Ambra d in eapillusio K e Semina. onis: Iemperata. D mnx Noli dimittere capti S. . Aedifica

ia Marpha,id est cauda te Planta. ut humida. ri Semina.

Fae eoniugium.

x 3 Athane d est canes.

temperata. Semina.

Planta.

1s Auarpha, id est o e Fode putem. perta humida. si Non itinera. o Non itinera. 16 At bene, id est eras IJ Non medica. fis ungulae: humida. I Non mercare. Non indue. t Alchil, id est eornua me bestias. scorpia :humida. Due eas ad pastutiis Niob, id est cor stoli c Aedifica. ph Mo. I Tmas eme. Recipe dignitatem. Is Alatha, id est cauda a Obsille. scorpii: humida. 33 Fae iter.

Non mirabis naue. Eo Abraham, id est tris:hinnita. Eme bestias. ac taetera cave. I AI Idata, id est dei hc incipe aedificium. sertum: te crata

Eme tenas. Semina.

ia Sadahacha, id est pa Medica.stor: mida. 33 Faciter. Noli lacere cola a. r Medica.13 Sabadola, id est glutii 4 Indue. eruuem Perata. I Fae iter. Non depc-- 14 Sadabad, id est sidus , e Medica. mar temperata. IL due exercit ad bellais Sadalachia, id est exi ri Bona pro rixis. pansorium a. at Fac iter ad meridie. 16 Alpham desthmiri Nil incipe, quia malae prurius dicta. in profecto.

Semina.

α Neharga, id est hau a Mercare. ties secundus: hinu. Is Fac coniugium. . L Non deponas.

Mercare.

18 Al thanod est pilicia nemperata. M Medaea. Re coniugium. Non deponas.

Hae sunt octo & viginti mansionum lunae, de appellationes & pro, Prietates:quas veteres tum Indi,tum Aegyptii tradiderunt.

32쪽

PARS SECvNDA. ii percipere. Gradus autem signiferi quo tunc luna recipitur, locus est initii Loeua ini. morbi a quo per totum morbi decursum sumul indicationes. Hunc sic ob, ni morbi. tinuisse conueniet. Osensore in Arietis capite fixo,dies & horas a nouissi, Propositio ma radice ad perspectam hora initii morbi effluxas,supputa in circulo volis dira Vru' uellae:his tandem adiectumstum,lunae locum in signifero ad morbi ortum aperiet. Vt si exemplo donaremus, febrem acutam anno isx subito ac repente quemquam hora nona post meridiem dies is Maii inuasisse , quum

proxima radix in meridie L . diei eiusde mensis extiterit,in voluella quin dies 3d horae 9 venirent supputanda:quibus admotum filum, lunam gra/dum i6 geminorum,morbi initio pol disse indicaret.Proinde horum diea Qualis sit tum supputatio,in a radicis hora in consimile subsequentis diei momentu: a quo sane vel consimili dies incipiunt donec radix alia superueniat. DECIMA PROPOSITIO.

Planetarum cunctos aspectus, summatim exprimere. Lanetas,cunctaque sidera,tum lumen,tum virtutes o cultas,orbiculariter solis exemplo transmittere,natura/lis ratio dilucid e manifestat.Aquouis idcirco sidere ii V Asphau, finiti proiiciuntur, emanantq; radii: quorum qui valen qui sint.

tiores enicatiorisq; virtutis comperti sunt, meruerut imter caneros, aspectus nuncupati. Ii autem Ν ampla dis Aspectus ctionis utar appestatione)quin sunt,coitioin agonus,tetragonus, trigoo quiniu- .nus,& oppositio. At si proprius loquendum est, itio haudquaquam illis

est annumeranda. Cmerum constitutionis eorum, modos treis accepimus. Modi tres

Primus iubet eos ex rectis ascensionibus aequato is discutere. Alter in me, ridiano per rectas ascensiones,in obliquo horizonte per obliquas, in locis auum. medijs promiscue. Tertius autem quem omnes hac tempestate imitantur, Modus ina las censet zodiaci parteis animaduertere,huncq; cstetis accurate probatis, stqvςdM

Abraham Auencetra praeserre iussit,sic & Galenus oco post haec citando. Tunc igitur sidera coire dicemus, qui1 parte zodiaci secundum longitudis Cottio.

nem eadem recipientur. Sextilis aspectus aut i, agonus, a quouis zodiaci Hexagon'.

puncto ad sexagesimum gradu trasmittitur:estq; chorda seriar partis signisseti. Hic aspectus mediocris est amicitiae:quandoquide inquit Auenezra inter ea signa cadit quae una tantum qualitate repugnant. inadratus aspe- Tetrago.ctus quartam signiferi partem intercipit,gradus utpote so: hic ob id medios nus, cris est inimicitiae,quod inter signa contrariarum prorsus naturarum re ariatur.Ttinus aspectus tertiam circuli partem,signive quatuor sibi vendi, Tummis.catiquem persectae amicitiae selliamq; dicuntietus siquidem signa omnifauriam conueniunt. Diametralis aspectus oppositis circuli puctis clauditur. Oppositio infelix, malignus,& inimicitiae completae. Omnium,coitio & oppositio efficaciores sunt: his enim aut se mutuo iuuat radij ut actius pugnant.Pora 15 sextilis,quadratus,aut trinus, sinister vocitabitur, quum a certo puncto secundum signorum consequentiam transmittitur:dexter vero si contra. Aa A ectus

ritam etenim capitis ad geminorum initium sextilem sinistrum: eiusdemq; iaad aquatit caput,dextrum usu appellamus. Quum igitur solis,alteriusve uri, usu..

33쪽

errantis sidetis aspectum cum luna,animo fueritcontemplati. aut ad morbioriginem, aut quodvis aliud temporis momentu: locum lunae ex alterutra praecedentium perscrutare. Cui filo adiecto,statim ut voluellae ostesorem ad

locu solis,alteriusve sideris insignifero cognitu, propuletis, quisnam sideris illius eli luna fuerit aspectus, filii promptὰ signabit, in eius circuli periphearia qui ad centrii figuratur. Haud maiori negotio luminatist comunctiones de oppositiones,csterorum p planetarii inter se radiationes assequeris. UNDECIΜA PROPOSITIO. Non subiicendam mensium distinctionem,

paucis enarrare.

Idebor tim traditionis nostrae limites transgredi: nihil tamen his instamus, quo no discretius ei tu omtusim Mectuu lunae causas decerpere liceat.Ignoto subinde hoe mensium discrimine, authorum scripta varia indiscrimis natura intellexisse necessum est. Solet ita duplex mensiugenus constitui. Altersi enim lunarem mensem appellant: , V alterum solarem. Hic usualli constat Sc vero. Usualis quidem est quo vulgo si ..iu . utimur:haud semper sui similis. Ianuarius nempe Februario maior,ac FObruarius taeteris contractior deprehenditur. Verus autem duodecima pars est anni solaris:diebus 3ο,horis io,& minutis ς compositus:quo tepore ses. medio motu integrum signuin percurrit. Lunari rursum tres subiectae sunt hi si, luna, species:imo, si plaetisin sit fides adhibedari tuomquippe coniunctionalis,m peragrationis apparitionis. Coniunctionalis a luminariti coitu d proaxime sequentem coitionem supputatur:quod tempus est dierum is, rara 2,minutorum prope U. Hoc magnopere suis supputationibus usi sunt veteres:quemadmodum propositionequinta annotauimus. Ex hoc danu moMesi, Iuna, tu lunae cu sole, alii' sideribus,aspectus velut coitiones quadraturae 3c opinexcutiuntur. Mensis peragrationis,qui etiam propris impresso/medie M. Vocatur,o reuolutione lunae in orbe signora ortum habet: in tempus lis. quo luna a certo signiferi puncto digrediens. ii signa perficit:ae in idepun. , . . ''I rium reuertitur,dita horas τ,minuta sere complectes. Hebdoma,ti M. ''' darum eapropter quaelibet,diebus sic horis io constat quas quum Gala

Effectus nus medicinales vocitet, carum quoq; mensem medicinalem appellasse nesi A. i muri fuerit.Hinc inses de indicativi dies proficiscutum& ex hoc motui pies huise ' signa,virm fouentur naturales ad hunc modum.

t in urium quali cibus perficina

34쪽

pARS SECUNDA. uMensis apparitionis seu communis impressionis, est ab eo tempore quo tu Mensis ap/na solares radios egreditur,ad occultationem v i sequetem. Hune non seni PMix ψω per sui similem esse,tertio criticorum probat Galenus,vir profecto ad om nia natus. At ut in plurimum inquin luna triduo solaribus radiis obtegio tur:quae etsi per id temporis nonnunquam appareat,nequaquam tame po test valenter haec inferiora mutare.Ob id ergo statuit mensem hunc is die antitas bus 8e dimidio constare:dempta scilicet lunae occultatione a mense conium mς RP ctionali. Quare εἰ quartas eius hebdomada, s erit dierum 3e i, horarum. y- '' 'Vλὰ autem luna ambietem nos aerem mutat idq; solo lumine a sole reces

pio. A principio siquidem suae illustrationis incipit calfacere ad oppositio. inem quinem v na qua ad Occultatione refrigerat. Rursum a secundae quadrae prini 0bi uc me

ripio,ad quans quadrae exordium,exiccat: opposita medietate humectat. 'qμ' Si igitur haec connectere libeat, prima quadra est calida 8e humida,veti, rutiq; puerili adsimilis. Secunda,calida&sicca aestati,& iuuenum temper mento confinis. Tertia,frigida 3e sicca,autumnum,& primam senectutem refert. Quarta,frigida S humida,hyemis,& decrepitae naturam signiscat. Non desunt qui quarta mesium speciem,m postremis duobus conlutuunt: qui amborum simul iunctorum sit medietas. Proinde qui diebus is Se lio, Mensisqueris ii consurgataeiust hebdomada 6 diebus Se horis ετ cum semisse. Haec λου aeui supputatio solerter a Galeno tradita sit, sibi tame ipsis imponunt aperate ,qui fianc caeretis mensibus admiscere moliuntur. Fatetur si quidem Gai, Noluit Gaalenus,ex illorum me situm commixtione, medium quepiam haudquaquam fieri posse: quo luna haec mutet inseriora, cuiusve virtute morbi regantur: eoponere.

Nec profecto unde virtutem haberet,planum est dignoscere. Adde quod nee illius principiti,nec finem quibus res cunctae clauduntur quis posset praea finire. Quod igitur inquit ex hac ipsa comixtione potest conducibilius hau ti,est supputatio quaedam media,Hyppocratis sentetie eo na,qui diem vigesimum,tertiae hebdomadae terminum instituit. Sed nee omnino exquissita dignoscetur eiusmodi supputatio: quod tres hebdomadae vigesimum diem, vi horis,minutisq; so superent. Quare in id quod sequenti proposistione ex Galeni sententia depromptum est,pedibus eundam censeo. DUODECIMA PROPOSITIO.

Dies decretorios,indicativos,cunct6sque insultus morborum praefigere: Ythagoras vir sane selici ingenio,Galeno suit admiratios Antiquomuni non modicae:quippe qui morbos sola numerorum vir, de crisiis tute iudicari arbitraretur:iasque omnium causas esse: sie - φ 'Se plurimi ad septem pleiades,septemve stellas ursae tum maioris tum minoris id referentes.nihil siquidem eorum valet haec Moere.Ob id ergo ad luns motum trafre compilimur: conformiter ad ea quae inquit Ptolemaeus verbo εο centiloquii. Ptolemira quibus declarantur morborum mutationes ad bonum vel malum x x Q velociter,sunt loca lunae in angulis quadrati conclusia circulo directo: alte

rationes quae praecedunt has Sc indicant,sunt loca lunae in angulis habentia

35쪽

DE CRITICORvM DIERVM RATIONEbus is latera. Huic suffragio suum calculum, spirante mea sententia Mer Galeni tu cutio,addidit Galenus, s cap.tertii criticorum. Luna inquit mutationis d aegritudinum est occasio,maximal mutassi vis ei inest, quu fuerit in quasdratura aut secudum diametrum. Ut si cuiuspiam rei,ceu aegritudinis, ini lium fuerit dum luna in in tauro, mutatio magna accidit quando luna sit in leone,aut scorpione ut aquario. haec ille. Quid hinc quaeso discutere lucebit. Nonne quod rerum mutationes ex lunae motu per signiferum,mens se ve perasrationis proficiscutur Quum etenim in quempiam quatuor a gulorum luna decidetit,locum initii morbi conspiciet: aspectu quidem inismicitiae. Quo fit ut tunc p sertim morbi mutent in melius quidem,si ae gestudinis principium laudabile suerit: in prius vero si malum. Eiuscemodi autem agnitionem, duplici astronomica ratione discretius quiuis deprehenderit: aut ex planetarum de signorum radiationibus eu luna in angulis quasdrati consistula,aut eorundem aspeetibus cum loco initii morbi. Principio tamen ut quaedam noscatur futura morbi dispositio, planetarum aspectus eum luim,dum loco initi, morbi extiterit, sunt considerandi: velut in libro pronosticorum secundum lunam,quena Hyppocrati non immerito adstria pserunt, qeffusissime declaratur. Quod si tune aspeetium nullum deprehe dere sit,per gradum morbi principio ascendentem id idem percontari iubet

Abraliam Auenezra. Ab his nimirum causis natura nonnunquam tuu tur,ad morbi materiam concoquendam: ipsiq; iuuantibus victrix evadit. Ab his rursus sic imbecilla quandoque redditur,ut morbi ramipsam maloriam prorsus nequeat concoquere: tantoq; cruditas inualescit,ut tandem naindicatiuoi tura omnino superetur. Caeterum in angulis indicatiuis luna existente, vis rum cauis concinstrix suturum lunae iuvamen praesentiens, signa praebet suturae con coetionis,quum victura est:aut eruditatis si vines debeat,senties utpote lusnae nocumenturma quibus sane notis,consueuerunt medies de momi exitu praesagire. Nonnuquam autem rata accidit naturae, simul ac materiae morabum procreanus inaequalitas,ut lusas effectu modico succedete,morbus his Cur ae aliis in locis prorsus indicetur. Quod si fotian contingat axtitudinem die tertiod in se quinc ve terminari,non uti lunae motu,verum a sebrili accessione quae otii. diebus his superuenit id oboriri cospicuum sit. Accessionis quippe macer,

batio sic naturam turbat concitati, ut materiam corpori noctuam, quae ad

diem quartum expulsioni parabatur,ante tempus die scilicet tertio cogatur propellere. Id propemodum de caeteris diebus quinto, sexto,nono, alijs,e dixisse conueniet. Novit siquidem Galenus,omni die a primo,ob accessio nis prauitatem morbos iudicari. Non igitur motu lunae, aliave quapiam si, iniis Occasione ea iudicia fieri existimandum est. Hinc pro sto sit id omne iudipestiuae om esum quod statutum tempus praeuenit, perniciosum fore. Non enim fieri pom pGni' test,quin una vi nocivo/quippiam naturae conueniens educatur. At quum suo die fit, non item. Sunt nempe humores conoe, is, cxpulsionii conuocis nientes Superest causam eae Galeno reseramus: cur potius die vigesimo die his tu, vigesimoprimo morborum fiant iudicia:quu tamen tertiae hebdomadae ter a ou ti fiat. manus die vigesimo cu semisi hac quidem supputa ne, adat: nec sane via

sum. Quibus modis nos scatur crisis natura.

36쪽

PARS TERTIA. rigesimo si primo δύ vigesimo vicinior. Morborum in ptimis accessiones in

morbis acutis, quales potissime pronunciatur tertiani, diebus imparibus, in chronicis vero aut singulo quot die,aut quarto quo superueniut. Acacessio autem maxime inter omnia natura infestat,nec quiescere sinit:eo psit ut omne morbi iudicium cu accessione fiat necessatio. Quum igitur morbi in id tempus conseruati,s,pius aut chronici sint, aut chronicoru natura donentur,opera pretium est eos die pari vigesimo inquam potius et visesimo primo iudicium suscipere. Quod si morbus ipse quod perraro accidit aut

acutus fuerit,aut acuti naturam obtineat,is sane die primo Ac vigesimo ter, minabitur:& si forsan no exquisite completo,illi tamen et vigesimo vicinior erit. Haec passim ex Galeno, iuibus perspectu est,mediu messem haudquaginstituendum esse,ad ea quae praecepit Hyppocrates. Ad dictorum autem Propositio. agnitionem, e ingenio procededum est. Voluellae ostensor oco initii mor nis us. bi per nona cognito,applicabitur.Quo fixo manente,stum sensim per dies re horas amorbi exordio lapsas,dimouebitur in mese peragrationis.In quo dies de horas quibus erises, aetiq; insultus suturi sint,prompte declarabit. In signifero subinde,lunae locum,ciust masionem perfacile. Ex quibus etsi quampiam iudicii naturam excerpere quis valeat,tum per eius signi, quod

tune luna occupat,virtutem,tum per eius augmetum vel decrementum, ea tamen minime omnibus satissaesent. Tutius iram fuerit tum astronomors, tum medicorsi rationes connectere: ut inde perseetior horum succrescat dea

terminatio: expeditest; dignoscatur quis morbi sit exitus,aut quo se eouerssurus sit. Verum id sermonem eripit longiorem, quam qui valeat hae veraborum sermula complecti:quare hac compendiatia crisium ratione conten uti,finem his imponere statuimus. SECUNDAE PARTIS FINIS.

PARS TERTIA, CUNCTAS EX

MoΤv PRIMI MOBILIS DEPROMPTAS UTILITA tes,monalosphaerii facie solerter aperiens. PRAEFATIO. Es indignas,protiusque nullo splendore lucentess. ad dignitatem non vulgarem adiecta cura videamus prouehi:aut si nobilitate quapiam donentur, in longe maiorem consursere. Sic propemodum accreuit pars huius secunda,splendidae quid aenobilis sententiae: iustamque magnitudinem praester animi sententiam assecuta est. Eam idcirco abi hac segregare curauimus: non enim ex Primo mo bili, b verius ex lunae motu depropiis utilitatis bus est reserta: quas omness ex monesosphaerii dorso desumpsisse conuenit. Impromtiaru aute superest eas sol si quae ex primo mobili scaturiunt utilistat ,aggrediamur:quas,nulla prorsus omissa,mons phsrii saties cuius d. i.

37쪽

Quid side.

tis altitudo operatio.

Meridiana

eleuatio.

Quid decli

natio.

Operatis.

EX PRIMO MOBILI UTI LITATES. partium rationes,hactenus traditae sunt iucundissime reserabit: in quibus agnoscendis nihil profecto cuiquam erit negocii. Omitto encomta quibus iuste posset lisc Mebrari:satis enim cuil suam,suo usu, pariet nobilitatem. In rem igitur ipsam in praesens expedite descendamus.

PRIMA PROPOSITIO. Solis,lunae,aut cuiusuis stellae nostro in hemisphaerio appa, rentis,altitudinem rimari. Uiusquam sideris,solis ve altitudinem, eius eleuat ne super nostrum horizonta dicere consuevimus: quae in aracua etenim per solem seu stellam,cuius altitudoqusritur, ad finientem usq; transmis , desumitur. Eleuatio ita , portio erit arcus illius a finiente ad solem vel stellam teraminata. Quam, qu6tve gradibus consurgat,si nosse desta deras,naonalos hstium extolle,eius facie ad os tuum collata. Mox orient lem pinnulam soli obiice,eam sensim aut subleuando aut deptimedo donee radius solaris, eius soramen inῖredies in aduersae pinnulae soramen incides rit. Tunc siquidem perpendiculo libere pendente, eius filum ad id temporis,solis altitudinem terminabit,in gradibus quidem limbi a mediae noctis augulo supputandam. Haud lecus poli,stellae, alteriusve sideris sublimita tem noctu venaberis: eo per utriusq; pinnae aut foramen aut fastigium conaspecto. Sic& effecisi e conueniet, si quando solares radis minime proiiciamtur,sol nihil omninus inter nebulas apparuerit. Haec sane propositio clariorestes quae exempli egeat dilucidatione. Porrb meridiana deprehendetur eleuatio, lis vel stellae,sublimitate ante si meridianu pertingat,pluries obserauata donec declinare videatur: nisi nempe maxima est meridiana.Idem prorsus consequeris,si dum meridianum possidet,sublimitatem conspicias. SECUNDA PROPOSITIO.

Cuiusuis gradus eclipticae,& stellae declinatio,

nem manifesto propalare.

Thils,gradusve declinatio,pars est circuli maioris quipipe per mundi polos He gradum seu stellam demissi stella

ipsa seu gradu de aequatore interceptus . Prauenti autem organo linea quam diximus altitudinis,eiusmodi circuli fungitur munere: eiusti; partes inter aequatorem & circus tum canta vel capricomi cadentes,maximam prsbent se. is declinationem. Caueram subinde partium declinationes hat arte depres rendentur. Perpendiculi filum oblato gradui superpone,cui&margaritam adiice in eclipticae comaetii. Tuc enim illa fixa manente, si filum ad altituadimaelineam propuleris, gradus qui a quatore δύ marsalita claudentur , sunt oblati gradus declinatio: borealis quidem quum ab aequatore in censtrum deuiat: australis vero,si in parte oppositam. Sic utiq; capitis tauri vel virginis declinatio,in partium sorealis cesebitur: gradusimq; oppositorum tanta meridionalis. Rursus hircum stellam, ab aequatore in aristonse 1 Par tibus deviare videbis.

38쪽

PARS TERTIA.

TERTIA PROPOSITI O. Regionis omnis,latitudinem definire.

accommodantur.Ptiusquam tamen in sequeteis proueatamur operationes,regionis ad qua est operatio ineuda, latitudo quae iugiter ad sequentia postulatur est attenatius obseruandamo enim ex cosmographidis tabulis descet omnela discutere. Nequit autem regionis cuiusqua mlatitudo distantia utpote etenim eius ab Uvatoro ex seipsa dignosci : quu

e zmith ipsum,nec aequator in caelo visui subiaceant. Deprehendutur id, circo in poli borealis super nostrum horizonta sublimitate. Quum mem veniese punctum cuiuspiam regionis,in eius meridiano situm, gradibusso circuqua a plana horizontis luperficie absistat: polsisque tantadem ab aequatore semoueatumquanta poli super horizonta sublimitas extiterit,inta, tam viil censeri absistentiam in meridiano,a etenim ad aquatorem, latitu dinem inquam regionis,vult tertia comunis animi sententia. Proinde stellae polaris quaque regione sublimitate percepta per Primam huius,nota quosque fiet esus habitationis latitudo. At ea stella no adamussim vero polo deicimae sphaerae supponitur in axe mudi,qui nimo ab eo quatuor gradibus,&minutis nouem absisti ec esus semper eadem percipitur sublimitas.Qua doquide Martii die decimo, media nocte minima videtur: rursa'; Septenis bris is,maxima, nima quide maior gradibusῖ,& minutis i8.Ob ea ergo diuersitateni non admodum tura suerit eiusmodi obseruatio: quare via ceratior est nobis deligenda,per maximam aquatoris super horizonta eleuati nem. Hanc nullo sane negocio quis per Primam huius venabitur, eo die quo sol aut arietis aut librs principium subintrat: tunc nempe meridiana alis eleuatio, uatoris altitudini haud dissimilis est. Quoquo autem anni tempore,ad id meridianam talis eleuatione inuestigabis per primam:a qua gradus quem tunc sol lustrat declinatione per secunda acceptam,demito,si realis extiterit:aut eidem annecte,li sol australibus signis teneatur: quod enim post additione demptionesnve reliquum suetit,altitudo dicetur quis noctialis. Hoc ipsum δύ per meridianam eleuatione stellae quae nobis & otiatur Sc occidit,eodem ingenio decet inuestigare.Rursum & sic per stella qus nobis est apparisionis sempiternae. Vbi nempe maxima minimam; altituadines esus coniunxeris,iunctoru medietas,ueri poli sublimitatem,oblatri; regionis latitudinem prompte indicabit. Exemplis dilucidius singula pastabunt.Ducor in regionem latitudinis ignotae:sole tame virginis principia occupate,esus eleuatione,dum in meridiano constituitur,graduum so conate locitae arte tunc secure pronuncio,regionis illius latitudinem esse grasduum s i. Solis siquide declinatio percipitur exsecunda huius in graduu,M realis:qua demua so gradibus subducta, uatoris relinquitur eleuatio graduum 3s, cuius arcus complementum est praefinita latitudo. Porro nicte serena oculi tauri stellae, in meridiano connitatae,reperi eleuatione gra/duum 1s .inum autem cius borealis lautudo is gradus complectatur,illis d. ij.

Quid regia

otiis latitua

Stella pota

ris est verus Polus.

Modus so

cundus.

Tereius

modus.

39쪽

Duplex cocidens.

Quid regisonis longi tudo. Duorum locorum lonsgitudo. Operatis.

Lxemplum

EX PRIMO MOBILI UTILITATES. a ss subductis diuinam operationem corroboro.Postremae operationis exaemplum peruium est. VARTA PROPOSITIO. Quo ingenio regionis citiusquam longitudo dei prehendatur manifestare. Uplice consueuerunt δe astronomi, Se geographi occidentem pra figere. Alterum quidem verum ab orientis termino,iso gradibus semotum. Alterum quem habitatum dicunt,in extremo occideralis habitationis a Ptolemaeo saltem cognitae constitutum. Huius ab oriente vero is x gra duum, & 3o minutota est absistetia: tua nempe verum, gradibus i ,& minutis 3e:in quo sane situ meridianus est insularu,quas sortunatas dicunt. Cuiuspiam autem regionis aut ciuitatis ab hoc occidereseo motio,eius est regionis logitudo:quam ex gradibus aquatoris aequissim tirue circuli,qui duobus meridianis claudutur,discutere operspretium est. si quis optet ad occidentem verum, supputatione dirigere,cognitations situdini iτ gradus,& io minuta adiiciens id propte consequetur. Qua pro Iecto supputatione utendum crediderim, pro earum insularum longitudo ne quae occidente vero& habitato intercipiuntur. Secus enim prolixus adimodum foret discursus,is occidente quidem per otientem ad earum meris dianos:sicq; portae sanetic longitudo 36o graduum censeretur. Porm du rum locorum longitudo,arcus erit a quatoris eorsi meridianis interceptus. In cuius agnitionem hae arte pedibus eundum est. Nota in primis tibi suo est ciuitatis cuiussi longitudo qua in canerarum cognitione proueheris. Ad eius meridianumMuo tempore quaq; hora suturs sint eclipses, disces aut ex tabulis eclipsium aut ex his supputationibus quas almanam dicut. Demuignota regione receptus,summa diligentia contemplaberis qua hora,q veminuto eclipseos contingit initium:idq; nostro fretus horario. Si nempe e dem prorsus momento quo alia ciuitate videtis accidisse,ambarum eadem

esse longitudinem,eundemq; meridianum tuto proclama. in si diuersia su rit hora deliquii Mon item: ea siquidem orientalior censenda est, cuius delia quit tempus maius perspectu fuerit:occidentalior vero in qua minus.Temapore autem minori ex maiore subducto,nota fiet meridianorum interea ado in horis 3c minutis. Hora subinde qualibet in is gradus versa, quouis etiam horae minuto in is minuta 8radus, eorum locoru vulgata compon tur longitudo, quae & eorum est disserentia: quandoquidem ea aut primae adiecta,aut semota,ignotiloci nota sit longitudo. Exemplo clariori exerceas mur. Noui antiquorum supputatione, Parisiorum longitudinem esse gra duum αε, δe minutorum D:in eorumq; meridiano stio sutura eclipsim mono Christi is xy, die Octobris i ,hora et matutinamalauto Palia autem ignotae longitudinis ciuitate receptus,cospicio eandem eclipsim hora octa ua matutina,minuto is fieri: hanc protinus magis orientalem Parisiis in roilocorumq; disseresiam,minutorum horae. Haec si in gradus resoluam

tur,octo prosilien duarum ciuitatum longitudo .Mox his, i gradibus δύ

40쪽

DARs TERTIA. νς minutis 3o Parisiorum inquam longitudini adietati, alte ius longitudo

nem procreabo, graduum ια,& minutorum 3o,quam principio venabar. Idipsum plaeti p per aduentum lunae cum stella ad meridiana astronomico baculo inuestigant. Quod δύ nos sola horarum apprehensione,omni quidetempore dignoscimus: cuius operationis rationem in praesens consulto obitegere censui. VINTA PROPOSITIO. Quanta quorumcunq; locorum terretas sit distantia,dimetiri. Ppida,regionesque singulas,quum non eodem verticali puncto subiacere possint, aut sola longitudine, aut solai latitudine,aut utraque differre necessum est. Si quopiam fi primorum modorum distent,differentiae per praecedena tem cognitae parteis in miliaria resolve, suo cuil gradui miliariis fio Italicis, concessis: ac singulo cuil minuto, misiario uno: prociniisque succrescet locorum inter - , capedo breuill ima. Singulis nempe gradibus disse, duum in Italica miliaria, rentiae,so tribuutur miliaria: hocque potissimum si sola latitudine disserant. Quum nempe longitudine disserui,sueritq;locoru ab squalore latitudo magna, velut nostrae habitationis, haud quail licebit cuique gradui distereti so miliaria concedere:quippe qua gradus differentiae, nores sint in his paralleliscis, culis quam in squalore. Quid autem cuique gradu imbuendu sit,ex subiecta tabella deprehendes. Qua doquidem oppidi latitudine eius ordine primo des sumpta,e regione miliaria patebui,cuit gradui patralleli in quo situatur,debita.Inseruimus autem eas solum latitudines,in quibus aliqua est vatiatio. Me, diae etenim semper praecedentes imitantur. Clatiora sent haec exemplo. Lutectae, teste Ptolemaeo, longia ludo est graduum x minutorum 3ο . At Brondens iis Germaniae ciuitatis logitudo, graduum 33,minutorum 3c .Longitudinum itaque disseresia est o grasduum. Et quum utriusq; latitudo sit prope graduu s,ingressu tabellae eoperio cuiq; gradui differentiae , Italica miliaria deberi:quibus per ' ductis, 337 nastutur,quae sunt eam ciuitatu breuissima absistentia. Caeterum,quu ciuitates& longitudine εe latitudine

disserunt, latitudinum in ptimis sume disserentiam: h ncque statim in miliaria verte per so ducedo. Ea rursus miliatia in se quadrate :orietum; prima differentia omnino digesta. Ad haec, longitudinii differentiam discussam non quidem per so multiplicabis,sed utiq; exposita tabulam ingredi conuenieti cum latitudine que inter illarum ciuitatum latis

Prior pars DPeracionis

in a

28 32

Altera pars erationis

SEARCH

MENU NAVIGATION