장음표시 사용
601쪽
T A r. I. D ANIMA a Nast 1τ. 83 sei maliter sensitiuum, Si vegetati uti: hoc auten nol i Dst intelligi, nisi in ipso forinaliter insit antina sensitiva, e
ςgetativa. Respondeo rada Metaphylicuim sentiendic 'i Qgetandi inesse sorines ter in homine,non secus ae Padum ratiocinandi , ac proinde hominem esse socii 'Metatiuum,senstiuum, rationalem sed hoc auten, non esse necestavi rationalis anima alias sibi oppositas species serinaliter contineat, licEt non ut ne randum hoc diligenter nota in ipsa coirtineri rinaliter gladus
ipsi cum aliis communes. quo fit ut hones habeat ab anima ratiora ali.quod si s ,rinaliter vivens cientiens. Vbi obiter aduerte tim vegetatiuum , cum sensitiuum dupliciter accipi posse,prini quidem viii uertaliter quomodo vegetatiuum est commune plantis, bellulsi hominibus, sicque gradus viaetandi est communis tribus animarum generibus in usus sermaliter reperitur. Secundo ver specialiter , quomodo vesciatiuium plantarum duntaxat
Hoprium est, senstiuum eia, , elluarum duntaxat, quo omodo non tam statu gradus communes' metaphylici, quam differentia speciales conatiuinibus seu generalibus vocabulis expressae, sicque constituunt oppolitas animarum species tuarum nulla continetur formaliter in altera Sed haec mimis de illimum spinosa quaestione. 'An sint iuras foro paritatis in quoliba vivento
CVm unica sit in unoquoque vivente anima, partes ms . Vero corporis dissimilares seu heterogeneae , id est, q3- diuersi generis , alia enim est in animalis cor pere natura Carnis,aliaculis,alia ossium,&c. Parritur Vtrum praeter illam formam totalem,nempe animam, admitendae sint
alia substantiales sermo partiales pro varia partium illa. nam diti sitione. Qui te re grauiter inter scotistas mantes,4 Thomistas negantes, paribus ferim ration im nimitentis controuertitur, babilior autem nobis videtur hae in parte scisti--
statu opinio, videsieet praeter sermam totalem quae ex Mia. in anima,admittendas esse formas alias partiales, ut sor-mm carnis, ossis, nervi. c. Probat hac validissua .m M.'
602쪽
, a RTIA PAR T. PHYsICAExatione:partes illaeot o merui,&e per sodam abscisima a cordue nihil de nouo ac iiiirunt,cum ibi nulla siphy- sca actio per quam aliquid substantiale producaturini
inen constant materia.&forma stibstantiali, cum sint aliquid sibstantiale physicum. Cum igitur forma illaru substantialis non sit denuo producta, necesse est ut antequa partes illae praelainderentur,eam sibi congenitam habue-e.8 - rint. Confirmatur,quia temperies certissimum est latentis
- omae substantialis indicium: atqui manet eadem ossis recens auulsi temperies quae antea ergo remanet eaden liptura ossis' sie: dico ossis ut sic, id est quinenus est os simpliciter,non quatenus est os tuens, quja os avulsum
non est amplius pars viventis,sicque non remanent in eo vitae functiones,cum non amplius informetur ab anima: .ari . . . Vnde non erit dissicile soluere id quod Aristotele obiici raro posset , enape os separatum non nisi analogiceos dici posse cibi enim Aristoteles accipito quatenus est pars
quaedam viventis animata,Vbi enim auulsio est, non ςst nisi analosice id quod herataim a Animatum enim α
niunt. Eanuamen Mam panialem quan toti corpori coniunctam habebat retinet , ratione egius dicitur reti nere naturam ossis.Quod autem de os e,idem de carneae caeteris p rtibus aici potest Venim obiicitur, istud in primis quod absurdu Vide tur eandem materiam simul a pluribus formis actuari,sic enim eidem materiae multiplex esse triboeretur,sicque V nu de esset,inltiplicis natiui,vest, gratia is pra duabus formis actuaretur,nempe a partiali serma ossisin
'endisai e proprias, pecu ares formas,seque duas substantiales Arma in eodem subiecto reperiri, modo sint sibalternae,& una earum sit totalis,altera partialis e Neque sequitur propterea rem eandem habere duplex esse, sed unum ridem quoὁ habet a fotina partiali tanquam
ab inferiori , ab anima vero seu serina totali tanquam eriori principio.Vbi ver , a toto mellitur,tunc is es'
Iuum esse habet ab illos peculiari inno nihili, - -- ainietur, tam accedet anima, non
603쪽
TRAc T. I. DE ANIMA GENER I rsaciet substamiam esse aetii errat enim actu ex hypothesi: quod a serinis illis partialibus actuaretur: Quod tamen Aratotelio doctrinae repugnat, iuxta cuius decretasita linum euiusuis Armae substantialis est elis inpotentia.
Resipodetur,licet partes illae omites sint adhu ratione sua δε--lrum formarii pectiliarium,non tamen cροnstituere torum aliquod ens actu,sed potius eviis costitui aliquod ens inpotentia,inordine ad esse totale,ad quod ex Hastit ut naturae ordinantur, quodque illis ab animi mmunicatur. Aa IX.
Robabilius arbitramur,ubi animal interiit, abeunt '
Vel pereunte anima, manere eandem numero male riam non tamen ullam totalem formam remanere , aut
denuis se edere,sed partiales sermas-praeextiterunt, viconstat ex praecedemi questione,remaneretii diu 'rauibus materiae seque e pus illud mortuum dicinum quia ratione mmeriae , non tamen ratione semim nisi eo modo quo diestut exercitus unus,quamuis tamen
istud magis proprie dicatur unum quam exercitus,aut aedificium, Quia una est omnium parvum continuata materia. Non est autem probabile remanere totalem formam corporeitatis,quia non praeextitit ut quid enim praeerat-z et tisset , - anima sussiciens esset adeommunicandum ' radum non tantum vitae ac sensis,sed etiam substantii corporis Deinde serina illa corporeitatis , aut est species, aut senus aut individuum, nihil horum dictio . test Adae quod partiales Armae quas admittimus, pos munt per se conferre singulis partibus gradum illum cor-Poreitatis. Non etiam verisimile est nouam formam totalem pro primari duci,nempe formam cadaueris, tum quia nulla assignari are.
Tin actio perquam aut agens, a quo talis forma pro is . utitur:tum Quia si admittenda esset aliqua totalis an finiativi admittenda esset, partes dissimilares in
604쪽
ro Tarenei A PART DYsre Ag in via ad dissolutionein aestamen non potest dici quod
remaneat sola materia cum solis accidentibus hoc enim Iratural Her non potest coiit ingeres: Quare dicendum est rei nanere marςIIam cum formis Parcialibus,nempe,cum
, forma carnis, ossis, die quae diuersie in diuersis gastibus pro varia dispositione reperiuntur:Sicque ubi intetit ann malinon statim aliud quippiam gener tur, sed inediante partiunxtotius diilblutione ex animali corrupto tandem variae rerum species nascuntur,ut aer,terra, vermes . . quod fatis est ut etiam in animantibus locum habeat L stud Arist 'telis axioma, Q Aa aio α.--λι Xpςxientia satis compertum est , quorundam viven- ,--- Οὐ T ium animas ut plantarum4 imperfectorum animalium sectiles,seu diuisibiles esse, sic enim videmus rarum ab arbore praecisum vegetari Trondescere,, utramque partem lacertae diuise motu quodamantinali cieri.axque adeo vivemquod non aliunde prouenit nisi quia horum viventium anima diuisione quantit iis diuiditur , per
ei qhe diuisione inp*rutras dissitatis residet. . . Animam verὁ ratibnuemandiuisibilem esse seu inem
-- , is tensam non ratio modδ,sed etiam fides ipsa videtur satis comprobare.Cum enim fide tenendum sit, quod etiam ipsa rario suadet , animam hominis else immortalem ac spiritualem,non possit autem esse spiritualis seu independens a materia,proindεquenςc immortalis, nisi sit inextensa seu indivisibilis; sequi ur, alienum esse a fide a- tione, animam intellechivam esse extensam. Ag Tota igituriliminas est de aliis omnibus animabus, misisti persectorum animalium , an sint extenta seu diuisibiles, sicut sunt aes e plantarum, impersectoriani animaliu, Tris is an vero inextensae seu indivisibiles,ut sint animae rati μ' -- nales utraque enim pars graues habet authoresin par ferin' probabilitate nititur. Priorem tamen lubentius ampledimur , videlicet animas perfectorum animalium
605쪽
TRACT. I. DE Ni MA GENEq. raro addictum materiar que penitus immersum se ur eon litiones inalemae, si non omn-Gutem quae ma teriam primo consequitur, quae est extensio Atqui omnes sermo playsicie, excepta intelles tui, sinit immersae. materia eique omnino amrae,ciam extra illam cohaerere
nequeant: Ergo omnes praeter intellectivam sunt extenta ac diuisibiles. Secundo, rmae quae de potestate nateriae excitantur, ita sunt affectae, ut, at ile parte todiam detrito edueatur: Cum igitur omnes formae praeter intellec ti-uam eliciantur de potentia materiae, omnes extenssione in habebunt, ac partes quibus, toti materiae, eius partibus respondeant. Denique dissicile est intelliger quo- 'modo formae illae substautiales sint indisisibiles seu ime' reiici,nec tamen sint spirimile . logi etiam dii ficile est intellis re easaeii e potentia materiae extensae phrsi .
ea actione educi,& tamen esse inextensias. Quod Veio ii parte a toto sejunc ta remaneat forma Deita Aie imperfecti animalis, non vero persecti, non prouenit ex eo quod forma illius sit diuisibilis, huius vero nequaqua
sed ex eo quod illius forma imperfectior sit, huius vero perfectior cum tamen utraque sit diuidua. Et quia quo foris a perfectior est,ed maiori accidentium apparatu ac pluribus eget organis,ut in corpore seruetur, qua orsana ceriis corporis sedib. affixa sunt:sine fit, facta diuitio, a reliquo corpore in quo residem illa vita subsidia, coi sestim pereat forma persecti animalis in parte abscissa stiva
Nee officit,quod peracta diiii iane, membrum persecti a quitem . ni malis auulsum palpitet id enim non tam ad animae νε εο praesentiam, quam ad spiritus vitales , quorum in huius mellibro maiora copia viget referendum est , quamuis
nihil sit absurdi iuxta hanc nos ram sententiam,asserere, quod in partibus etiam persectorum inimaliun abscissis paulatim aliquid animae resideat. Quod autem Aristo teles docet lib. i. oeso a inter si in accretione mi imi e nereidem secundum formam,non secundum materiani, a intelligendum est de ratione naturae, nempe id quod accrescit manere idem secundum rationem sub speciei, ii , eet ratione materiae subinde mutetur, non vero quod forma permaneat semper indivisibilis, licet materia incrementum accipiar no mm pem alienum est a mente . ,
Aristotelis Diri, iam posset manereideli in accreti Q.
st Mari latinas, id st,siguram seu hebis externam,
606쪽
non eo secinatim materiamid est molem quae sibinderer accretionem minatur
huius tractam De iacvitatium animae generatum , a s . o I. ARistoteles t α de Anima c.3.t.α7.quinque generales animae seu rei'inviuctium potentius cnuanerat,ai mirum vim vegetandi,sentiendi,loco mouendi,apreaedi,
-- intelligendi clius legiti, ia distinctionis ratio petitur ex α lactis circa quae viventium operatio versaturi eium
,- ..., .. Giemn aliud est corpus coniunctum anime,vel aliquid ργ- - separatum. In conivii Imri agi potentia vegetandi, quia occupatur in alimenti concolitone d mutatione, ad qua yertinet vis generandi quae v8rsatur circa obieetiam con- unctum,quia perficit semen quod in ipso vivente ex ali- menti suterfluitate gignitur:Circa aratum occupantur seterae vires, vel ita ut esui imaginem intra se habeante quae si recipitur in organo corporeo pertinet ad potentia
Wtaturam,alioqui versi ad intellecti ruet ita utinarsum. dant tanquam is finem aut tanquam in terminuis sto tus;s priori mo/o est appetitus cuius est ferri in boniam, se atque adeo in finε:si posteriori,est vis loco motiva. 're quinque illae sunt generales potentiae rerum viventita. Ratio autem cur hic non distingitatur appetitus sensitiuus desint illectruus, sicut ibidem distinguuntur sensus Intellectus, est quod illi appetitus eodem modo tendant in Obiectum, nec distinguantur differentiis ad obiectu, qua
sese bun est 'ninentibus,sicuti sensus &intellectus.
607쪽
anima ori binem ducere. Ratio in promptu est,cum enim ρε isti ri potentiae seu fac tiliates animae sermae quaedam sint acei dentari ae subiecto eui insunt propriae ac natiuae,eique c5-
ferant esse secundum quid,necessarium est ut ab eo quod subiecto primum ae substantiale esse tribuit, hoc est G ma substat itiali quasi essentiae comites princiscantur. Paure plenius&planitis intelligas qua ratione ani- -- ω.
matismissicorigo inrtim potentiatiun;scimium in a.di Ionii nam triplex enus cauta sertiti posse respectu suarum
potentiaru,videlicet sentis,finalis,& materialis:Agetis, Inquam,cuatenus illas ex se active sundit; finalis, quatenus eiusmodi potentiae sunt propter ipsam:Materialis denique , quat 'nus ipsas in se recipit ac sustinet quod tamen ultimum de olis immaterialibus potentiis Imina
nae animae intelligi debetinisi velis quod probabilitate nooaret accidentia co*orea in toto composito ratioue, ieriusque pax is,materiae inquam,& sormae sibiective cipi i tunc estin anima quaevis erit sibiectum partiale suarum potentiarum niaterialium, ima verbiationalis subiectum totale suarum ficultatum immiterialium.
Cum igitur auerimus omnes potentias ab anima ori. -
d is esse lio intelligi debet in genere cauiae Mesentis, ta ut anima sit causa efficiens suarum facultatis,licet val- --Ad et de probabile sit eam non eis cauiam praecipuam,sed ipsu -- generans seu producetis,cui incubit omnia quae rei in i
stanti generationis debentur,ei,5 tribuere. Itaque an. maest causa quidem efficiens,sed quasi instrumentaria, quapxoxime qxiidem, licet minus princiyaliter facultates enficiuntur: Generans, roseu producens est causa efficiens principalis,licet remota earundem.Ex quo intelligeseest animam, ni mile sua vi blam amissas semel ficultates recuperare, elim nisu sit Ala suificiens existillarum potenti O,licet sit ipsum sientiale principium; quo G luti fluxerunt,cum ab ipse generante seu producente pri
sciami simul cuin ipsa anima comoroductae sint i niti fortaue dicas quod adhue dissicultate non caret Dreprodu-duistis in organo dispositionibus aptis animam in virtute senerantis posse facultatem suam amisi uninceknon, sena numero,inibi producere.
608쪽
is TERTIAE PARTI PHYsIC Ascendas suas secultates Respondemiis vulgo appellari inanationem, quod per ipsam facultates dinianent , - . e fluant ab anima: non esse autem camantia actionen. physicam proprie loquenda, cum non sit coniuncta cum istam o ' Si quaeras, nebranimae a tio sitiransiens,an vero ι,-- immanens Respondemus adhibita dis fines istae eam qua' potentiae materiai es ut facultas audiendi, viden di, ceterς-- lielmiusmodi corpore Organo inhqrentes emanant norecipi in ipsa ait ima a qua ortiliatur, sed in materia: sicque non videri immanentem sed transeuntem eam vero qua Poteirtia immateriales et Iaanant ab antinaci tionali in qua resident,in ipsamet anima recipi,sieque procul dubioelse immanentem me absurdum est: eo genere actionis
impropriae aliquid agere in seipsunt. Q Dd si immanenta
actionem eam omnem esse 'clis qua aliquid in ipsemet supposito agente producitur,tuue inis emanatio facultatuin ab a lima dic, poterit immanens Ex quibus colligere est haec quatuor, aentiam potentiain, erationem, obiectum in Er se habere ordinem, ut ab essentia profluat potentia,ab hac operatio,operatio vero in obieeum tendat S. . illis aeterum licet Potentia anima inter se specie disse.
Misarii f. rant,minime tamen id Obstat clito minus ordine quodam euitans ab anima ,Vt a fonte,di manent; ita ut aliae alias secunditiii quanti alia naturae antecellionem cedantisic enim probabile est eas facultates quae sunt priores ordine generationis,quaeque i quu Rurii duin natura priorem, lictimini perfectae,qui jamen sunt magis necessitiae, prius naturali aliquat in etiam empore utismorgana nondum sit dispos in recipiendas alias facultates ab anima profluere,verbi gratia, prius saeuitates vegetati uas quam sensitivas ab anima sentiente vel rationali profluetare. Non tamen existimes , eas facti itates quae posterius natura fluunt , ab anima pendere in fieri vel operari ab iis quae prius natura ab eadein emanant.
609쪽
TRAc T. L IN ANIMA GENER . . Diffrenendum sit,sequentibus assertionibus determ nabimus. Ilaima , Facultates animae iuni sint idem forinaliter i. ii
eum tria citi docet Pliola, ainalium. Probatur, et νή-- : quia id quodex se inditterens est ad diuerises aestus,opo rex, per aliquid siperadditum , ac proinde ab ipse se
maliter saltem distinctum ad eos determinetur sed ensentia animet in se spectata,est indisserens ad quelibet eo 'rilia aethrum quos edit alioqui ctim animaris sentia una sit, Sesachus plures ac re aliter diuersi ,1 dem secvnclum i demellet simul determinatum ad phira, quod fieri nequit oportet igitur essentiam animae per aliquid ad hunc&khun actum determinari ad vero nihil aliud est,quam ipsae animae facultates seu potentia : Emo potentiae seu facultates animae non sint Armaliter anum,sed aliquid
Seeunda assertio. Facultates anime non tantum sor L , μαλmaliter, sed etiam realiter ab ipsa disserunt. Probatur, minis ri, quia nulla substantia creata per seri immediate potest operari , sed per aliquod principium operandi ab ipsa diuersum, quod non potest coticipi nil realiter ab a distinistuli Ergo potentia quae est principium per quod a ' nima operatur,non est ipsam et anima substantia, sed aliquid ab ipsa realiter distinctum. Confirmatur haec ratio, Q λα-, quia elementa quae sunt maxime adtiua, vires habent adopetiuidum reipsa a suis substantialibur formis diuersis; ne pari ratione inerunt animae vires ad operandum dia.. GAdde quod si facultates essem idem readster cum anima unquam animasiperstite deperdi possi , liter, sed tantum eorum vas deperdiaretur: sicque is eui oeuli
essent consessi,non diceretur vere amisisse vissim. Minue confirmareunxetur etiam virtus miraculo tum: neque enim Christus f cultatem seu potentiam, sed tarstii missum vide adi,restituta sola organis dispositione careis restitui Iset. Verum obiicis , principium operandi esse potentiam, o Miri
animam autem esse principium operandi,cui definiatur ab Aristotere,u vi vivimus,sentimus c. Ergo anima est sui ipsius potentia.Respondetur, animam quidem es inui
se principium operandi principale, desine id quo praeci- tanquam a radice vinimus tale vero principium non esse potentiam,qui potnntia si sit virilis de quesbie uitur , est id a quo proxii Manumis principe caesa
610쪽
isi TERTIA PULTI PHYoc a italis operatio procedit, ta , . obiicies rursus. Si potentiae distingueretur realiter at anima, possent litas iunctim diuinitus conseruari, quod tamen repugnat inulta enim inae surda sequerentur. e. ,,u Primum sequeretur dari posiὸ operatione sm anima , nihil enim obstare videtur inrellectum intelligi re,in voluntatem esse:si igitui intellectus &--, luntas separarentur ab anim daretur intellestio Molutio seorsim ab anima Desiide si alicuius animae interris adhuc positae intellectus poneretur in paradiso volum tas in inferno sequeretur eandem animam simul beatiisse mun&miserrimam esse ratione suarum facultatum,nec 3 tamen secundum se foeticem nec miseram,quoabsurdi iasini sunt.Denique sita anima intellectuali separari posiet intellinus,sequeretur eam non fore ampliu intellectualem . ae proinde non esse amplius eiusdem naturae.
t. s. ad verum negamus sequi ullum absurdum, licet facultates, realiter separentur ab anima Et quuiem ad primum res
pondemus actiones vitales non posse a potentiaelici,nisi cum hae ipsi animae adhaeser l, eique intim ciniiuncta seun fuerit,sicque intellectum separatu non osse intellifer ,
- nec voluntatem velle Ex quo patet solutio secundi inc modi,nempe Intellectum separatu ab anima in Gelopositum non fore beatum,cum nihil intelligeret, nec volu tatem in insernosore miseram,cu nullius rei obiecto separati moueri seu affici possit: animam vero secundum sibiectum,nec beatam, nec miseram esse ultro con edi
μι π --mus,cum e modo ctata, id est suis facultatibus ot-bata,nihil boni vel mali operari aut pati possit. Ad Mitimsi
incommodum ditimus animam separato ab ipsa hueli ctu diei semper intellectualem α rationalem, non quidem ratione saeuitatis,sed gradus essentialisinquo sic essentialiter,seu substantialiter denominatur.