Orientalia

61쪽

51 Tune vero in colo 5 non opus erit pro', quasi eriptum esset, cum Masorethis, perperam verba ConStruensibus, Pronuntiare; sed colon ita in quatuor membra distribuendum est, ut sensus sit: Omnia Pro OSita

eius Obatλαια auri. agendi ναιμ eius semper superba est: russieta tura non habet ob oculos; quicunque a ersantur ei,

εσαι in eos. Ampliore interpretatione, credo, non OPusin. Tantummodo moneo, rma sunt) hic feminine Murpari, quemadmodum alibi quoque 3 Pers. plur. feminina a masculina non dissert 'id. Gramm. Hebr. 3 151, 2'et 181 ; et a vire in aliquem esse signum contemtus, quo superbi et insolentes homines, si quis iis adversari conatur, se vana illa conamina socci facere significant, phys dicentes. In colo 6 ' posterius hemistichium, hi, 'et re rib, Latine converti Potest: in sempiternum absque malo erit reS. untiatio relativa subiecti vice fungitur svid. Gramm. Hebr. I 528 . Reticetur autem in hac relativo enuntiatione praeter Participium verbi substantivi subiectum, quia infinitum est, id quod vernacula et Germanica lingua infinito pronomine

Ae , es, designat sibidem 3 557J. τ'α to igitur proprie significat: non in mala est; vel potius, quae praepositionis a era notio est: non sta est, ut adiunctum sit matam : id est: Mague malo est. Praemittitur autem enuntiationi relativae

particula quoniam rei notio ei subiicitur sib. 3 50ss). Ergo his proprie significat: quod absque malo est:

et hoc vice nominis tanquam subiectum cum 'Ur 'ri, tanquam attributo construitur, dum reticetur inusitatum verbi su stantivi Participium. Atqui pro in aempiternum eat, quoualapiae mara est, Latine potius dicimus: in sempiternum absingue - integra et incolumis) res est.

62쪽

Masorethac pro legendum censuerunt m . Per se quidem nihil vetat legere ': verum tunc etiam pro sequentiriUr necessario legendum esset res); utrumque autem Verbum sine coniunctione in Imperfecto iam legit, qui antiquissimus noster hac in re testis est, Graecus interpres Alexandrinus. - Atqui verbum mn aptum hic non praebet Sensum. Nam, quae ei tribuitur se contrahendi, ut delitescat, sive coinquiniscendi notio, ea prorsus commenticia est, atque adeo aliena a contundendi, conterendi et comminuenda

significatione, quae verbo rtar et cognatis propria est, ut nullo modo admitti queat. Non dubito, quin mendum in Verbo sit, et suspicor legendum osse rrv . Verbum enim 'r, t 5, in lingua Arabica significat, ut transitivum, decepit, cis mimia feram; ut intransitivum, latuit post aliquam rem venator feram decepturus. Qua significatione quae esse ρογest huic loco aptior et sequenti riae', subsiesit, incurvat εο seu conquiniscit, convenientior 3 Litterae autem et ' in au-liqua scriptura facill inter se commutari potuerunt. Vid. Commentarii mei in aliquot Ieremiae Io, Fron. 1824ὶ, p. 27. Verbum quidem alibi in Hebraicis, quae su persunt, scriptis non Ossenditur: sed multa verba esse, quae semel tantum in iis legantur, quis ignorat 3 et in tali ii ignoto verbo facilius ductuum litterarum similitudine in errorem induci potuerunt scribae librarii. - Vocabulum z- hic, collato Arabico fian, vincula seu laqueos, vernacul et Germanica lingua striaken, Striae significare, iam vi derunt alii. Hac autem vocabuli significatione probata, novcum Masorethis v-τχ, sed Traia pronuntiandum est. 'Sensus igitur coli est: Belites a in insidiis, e quinis iii Di iii od by Cooste

63쪽

53 es incitarent in Ggveos ritia infelices. Nam α'mbri infelices significare, Collata stirpe Arabica .u 1-, quae atrum, infauatum et in iacem esse denotat, non dubitari posse videtur; quamquam quibus vocalibus haec pluralis forma et singularis rQbri Pronuntiandae sint, non aeque certum mi. Me quidem manifestum est, Masorethas singularem formam, mis legentes, ita interpretatos esse, quasi ex nomine bri et uomine ' composita esset vox. Ideo enim in colo 14 , ut in Pausa, mis scripserunt; et iam Aquila, ut in margine Syriacae translationis Hexaptaris annotatum est, in colo 8 Fes tuaa, atque Hieronymus robustos tuos, in colo 14 fortes tui, interpretatus est. Tum umbri in duas voces dispescendum et n- bri pronuntiandum censuerunt, ut sensus esset summa contritorum: et Hieronymus, valenter transferens,

quomodo vocem sibi explicuerit, non est quidem valde Pe spicuum, attamen etiam vocabulum , 3 vires) in mente habuisse videtur. Eadem Masorethica interpretatio caussa fuisse videtur, cur in nonnullis exemplaribus scriptum sit

rethae, qui vocalium notas adscripserunt, Chaldaicae inte pretationis auctor pronuntiaverit, dubium esse videtur: nam in 8 colo pauperes, in 10 ' miserum, sed in 14' miseros

tuos reddidit, ut hic quidem ria pro pronomine habuisse videatur; sed quomodo litteras bri sibi explicuerit, non liquet. Verum e dictis hoc iam satis apparet, Masorethas ita vocem interpretatos esse, ut etiam modus, quo pronuntiarunt, apud nos, qui non dubitamus, quin a stirpe queri derivata sit, nullam habere queat auctoritatem. certissime salso in colo 14' pronuntiarunt mbri, et in 10 φ, voce in duas divisa, Iegerunt v v bri. Atqui ideo non aeque certum esse

64쪽

ANNOTATIO AD

videtur, etiam in 8 ' colo perperam eos pronuutiasse min.

Namque hoc esse Potest Pro et hoc pro ri , ut forma nominis sit, qualis est Arabici similiumque, dupliei modo ad augendam significationem producta: et Masorethica vocis interpretatio adeo inepta esse videtur, ut vix intelligatur, quomodo in eam incidere potuerint, nisi

statuatur, eos quidem, vocem sic Pronuntiandam esse, traditione habuisse acceptum, sed, quum originem et verum sensum ignorarent, eam sic sibi explicuisse, ut ex nomine' et pronomine η compositam esse statuerent. Quam coniecturam comprobare videtur Chaldaica interpretatio. Huius enim auctor traditione quidem accepisse videtur, v cem miserum seu pauperem deuotare et mbra sonare, sed non Perspexisse formam vocis grammaticam, adeo ut veri non prorsus dissimile esse opinaretur, ultimam syllabam m pronomen esse, et secundum hanc opinionem in colo 14', quum ibi certe aptus pronomini locus esset, miseros tuos interpretatus sit. Animadverti quoque debet, etiam in sermone Arabica nomina a stirpe . 1 1 derivata Productam ad augendam significationem habere formam: ,

t acta, sta ias. Et prima quidem specie, fateor, Iim

guae Hebraicae analogiae convenientius esse videatur statuere, hoc masculinum vocabulum non in , sed in exiisse: Verum, dum statuimus, ultimam vocabuli vocalem, quae littera ri designatur, non esse terminationem denominatiram, sicut in re ab e re, sed, ut ita dicam, radicate augmen

tum, sicut in Arabico similibusque; quidni haec vocalis in ΙΙebraea lingua, sicut in Arabica, a sonare Potuit Τet revera sic eam sonuisse, pluralis forma E'mbri videtur arguere. Nam omnia nomina Hebraica, quae in ri, desinunt, Dissili od by Coosl

65쪽

PSALMUM X.

55 hane vocalem in plurali amittunt: pluralis forma a mbri foret muri: sed a re bri addita terminatione plurali fit miri.

Ad colon 14 et 15 . - Tna rim Iamri d*ὴr , N et rim . Ita fasore thae ediderunt priorem coli 14 partem, tanquam unum longum continuum membrum: altera duobus membris brevioribus, sed aequabilibus et inter se parallelis, constat. Atqui, quum hoc colon a littera Resch, sequens autem a KOpli incipiat, apparet, hic non tria, sed perinde, Mia reliquis ad ordinem litterarum dispositis earminis pamidua, quatuor esse oportere membra, vel potius duo e binis parallelis hemistichiis composita disticha sive cola. MO, quae sequuntur, cola iustum tale distichon sive colon constituunt: et prior huius, quemadmodum a Masorethis editum est, coli pars tam enormis longitudinis est, ut dubitari no- queat, quin in duo, alterum distichon sive colon constituentia,

membra sive hemistichia dividi debeat. Hoe fieri quidem

non potest, ut a Masorethis editum est: sed unam vocem, η, perperam Pronuntiarunt. Legere debuissent et membra dividere hoc modo: re, ta bes radix a rara . pro rinae pronuntiare debuissent re , apud seu penes eum, quemadmodum in colo 9', sed Brtasse, ut observavit ΕWald, Mintis recte, rima pronuntiarunt, et saepe pronomen δη 'pers. sing. mas . inseparabile littera m offenditur seriptum. Ira serendum est: Vidiui penes eum molestiam et aegritudinem esse; intueris, ut detur in manum tuam. Sed ve bis opus est explicatione: nam sic in Latinam linguam con- ersa, ex huius linguae consuetudine non intelliguntur. 'In ante deatibus dictum erat, improbum cum animo suo direre, non videre nec animadvertere numen, quae committat; et Iehovam ad vindictam excitans rogaverat poeta, cur sper

66쪽

ANNOTATIO AD

nat improbus Deum, dicens cum animo suo: ET ' H Ron expetes; id est, non exiges seu repetes poenam, non ulcisceris. Iamque dicit: Uidisti, penea eum molestiam et a graudinem esse. ora' bus hic, ut alibi bus, molestiam Maegritudinem designat, qua staquis auerum asscia, sive iniuriam, quam aliquis non ab altero patitur, sed - alteri facit; eaque penes illum, qui alteri eam facit, esse dicitur , quatenus eius auctor seu causa, actionis iniustae su

tectum est. Significatur igitur molestiae et aegritudinis, qua alios assicit improbus, culpa; quemadmodum notum est, nominibus, quae delictum vel fragilium significant, etiam culsam delicti vel flagitii in sermone Hebraico denotari; et sensus verborum est: Animadvertisti penes improbum molestiae et aegritudinis, qua inopes assicit, culpam. Addit poeta: in ueris, ut detur in manum tuam. Quibus verbis significat, velle quoque Deum iniuriarum ab illo capere Poenas. Nam, quod non minus notum est, iisdem nominibus, quae delictum vel sagitium significant, etiam poenia delicti vel flagitii in sermone Hebraico denotatur. Videlicet poena, ut talio sive aequa retributio, delicto seu flagitio aequalis et par censetur. Sic, quod in colo sequenti legimus, ut ' Vi yn, proprie quidem significat quaeres im'

probitatem eius, sed hoc tu eum sensum dictum est, ut denotet: quaerea improbitatem elua, ut eius cuias poenam. Et Gen. 9: 5 ita scriptum legimus: e 'rae dum rab dis s

Uestrum ipsorum Ranguinem expetam: e manu omnia σπι malia expetam eum p es e manu Aominum, e manu uni cu iusque alterius , expetam animam hominum. Sanguine et

animα hominum hic sanguinis hominum effusi animaeque

67쪽

ereptae enam denotari, probat constructio verbi cum e manu, adeo ut non tantum e manu hominum, sed etiam e manu omnia animalia dictum sit. Eodem modo verbum

eonstructum est Mech. 33: 6 et 34: 10. Damia igitur, reddenda, solvenda, pendenda, proprie significatur poena, ut debita retributio. Et quis iam non intelligit illud una rebia detur in manum tuam, in quo interpretando frustra Ia-tituunt interpretes 7 Sensus est: Intueris, quam Penes em animadvertisti, iniuriam, ut detur poena eius in manum latae; id est, ut poenam eius obtineas. quod autem dixi, debuisse Masorethas Pro pronuntiare inae, hoc ideo dixi, quod, quoties ita littera ri maseulinum tertiae pers. sing. pronomen scriptum est, illi eodem modo pronuntiare solent, acsi scriptum sit L At probabileeMe, tunc non re , sed Π- enuntiari debere, in Grammatica flebraea dixi 3 302 in annotatione prima. soli 15 membra recte sic in duohus exemplaribus manuscriptis distincta invenit I. H. Michaelis, ut non verbrer, cum Athnach scribatur. Ad colon 17 et 18 . Membra horum duorum colorum ita distribuenda esse arbitror:

lla, si aequabilem longitudinem spectas, tribus constat haec ultima stropha a litteri ri incipiens membris parallelis: at primum duas parallelas complectitur enuntiationes, quarumtamen posterior nimis brevis est, quim ut sola justum constituat hemistichium.

68쪽

ANNOTATIO AD An PskLNUN UNDECINUN.

Ad colon 3v : D rna ra 'Tri v. Vocabulum rediti hic et Ies. 19: 10, ubi etiam legitur, fian maenia interpretantur, rivitatis fundamenta intelligi, atque adeo proceres et principes in civitate viros significari dicentes. Neutri Ioeo ea significatio valde apta esse videtur; et quo tandem pacto a verbo PR, ponere, collocare, nomen me vel

ridiae, quod Participii subiectivi factivi) formam habet, fundamenti sensum obtinere potuit7 Ita certe obiectivam passivam) habere debuisset formam. Atqui in loco Iesaiae recte iam Cocceius aliique stamina interpretati sunt. comparatis Hebraeo et Aramaeo U Arabicisque Uta et Sta , quae idem significant, et considerata coli 10 cum antecedenti in eo. haerentia, de illa in eo loco significatione non posse dubi tari videtur. Ibi enim dicuntur opifera lini et textorea byιεi in Aegypto pudefactum iri: quam apte igitur consequitur:

Aegypti) comminuta, omnes mercenarii qui apud textores mercede operantur) tristes renimo. Neque Etiam in hoc Psalmi loco aptior esse potest vocabulo significatio. co verti debet: ingui sero stamina illa destruentur: iustu/quid feciι7 Stamina hic translato sensu dicuntur pro ince Ptis, conaminibus, e filiis, sive iis, quae aliquis struit et mesaurἰ quemadmodum a quarta forma verbi Arabici quod aeque ac a tia telae stamina instruere fissu '

ficat, proverbii loco dictum est It, cuius sensu

est: persee quod incepisti: proprie linguis vernacula: Myees Q ωαι gist os iovis genet MM. Etiam in Hebraeo sermonevo ritori proverbii loco dictum suisse puto, et, quo odq

69쪽

in colo primo amici poetam, ut inimicorum insidias effureret, adhibito proverbio hortati fuissent, sic eodem modo hie iis alio proverbio respondere poetam, ut significet, se nihil timere; irritos enim sere inimicorum conatsis; iustum,

qui nihil secit, quo commeruerit malum, Posse Pine Securum, siquidem, ut addit, iustus omnia regat deus. Parti a 'di hic in oppositione atqui Dero valet: vid. annot. ad Ire. 7: 16 in primo horum Orientalium volumine P. I 36 sq. -- quum sit hic di in Iesaiae loco ut masculinum construinetam sit, usitatam singularem sormam 'U fuisse apparet,

sed pluralem formam ab obsoleta singulari me, derivatam esse, perinde ut mri, pectus, in plurali habet Uri. Utraque Arma apud Arabes in usu mansit: mo est Arabicum Lia, obsoletum in singulari Hebraicum 'U Arabicum ElWest. quodque in Tree Κameis in tertia a summo tono fritatio non in Scheva mutatum est, id haudquaquam vocabulum a

stirpe rim derivatum esse demonstrat: nam eodem modo rem seriptum legimus Esth. 2: 9, quamvis a rura est. Ad eolon 5' . Verba atra a ri m vulgo iuxta accentsis Morethicos sic secipiunt, ut sensus sit: Iehona iustume lorat. Quum vero in altera coli parte sequatur, re' ma mela diram ΣΠ improbum αὐ- eumque, qui amat iniuriam, Odit anima eius, atque adeo, si ita, ut vulgo fit, primum membrum transsertur, iustus et improbus isque, qui

amat intariam, sibi invicem Oppositi sint; consequens esse idetur, ut etiam Ta' et mn rirso consimili modo opposita me, atque adeo explorat hic probat, approbat, diligit,

striat, valere statuatur. At enim verbum arin hoc sensu inusitatum est, et in hoc loco eum sensum verbo subiicere vel

ideo non licet, quod etiam modo, in ultimo praecedentis

70쪽

ANNOTATIO AD

coli membro, vulgari explorandi seusu a poeta usurpatum est. Quodsi igitur verbo non aliam, quam explorandi, significationem tribuere licet, profecto non apparet, cur iustum explorare, improbum autem odisse, poeta dicat Lehovam. Is circo alii cum Graeco interprete Alexandrino re ' priori membro adiungendum Esse arbitrantur. Atqui constructio verborum, qualis haec esset, Ieh-α iustum e loras et imis probum , non tantum Latinae magis, quim Hebraicae linguae consuetudini conveniret, sed etiam significationem haberet huic loco haud congruam: significaret enim ea enuntiationis constructio, iustum non minus quam sive aeque ad impro bum a Iehova explorari. Nisi mendum in verbis sit, sententiae articulos sic distinguendos esse iudico, ut sensus sit:

Ie in iustus eat, explorat: improbum autem eumque, qui amat iniuriam, Odia anima eius. Sic etiam numerosius, si

quid sentio, conlarmata erit sententia. Nam ita duobus quidem constabit membris haud aequalibus longitudine, sed ita, ut ambo in duos articulos divisa sint, quorum prior istpriore membro duabus, in posteriori tribus, posterior in priore una, in posteriore duabus vocibus constet, et per hanc aequabilem distributionem inaequalia membra reddantur aequalia. Sed Artasse pro amor legendum est ' , ut prioris membri hic sensus sit: LM a iustum diligis. Verba 'ria et tuo, ut contraria, eodem modo in parallelis membris usurpata sunt Prov. 1: 29. Litterarum autem et ' inter se permutatio non sine exemplo est: vid. Muntinghii criti re veteris Foederis p. 97.

Ad colon 5 - . - Verba rara Dau,' ut recte intelligantur, Dissiligod by Coos e