Veritas religionis christianae manifestè demonstrata adversus omnes infideles negantes divinitatem Christi, et trinitatem divinarum personarum per rev. p. Thyrsum Gonzalez ... Opus in quinque libros divisum excerptos ad verbum ex opere fusiori ejusde

171쪽

s 1 8 caput Quartum.

habere Filium , credimus Deum dum a seipsum intelligit pio lucere Verbum quoddam internum, quod omnes ejus per fectiones persectissime repraesentat, S. cre'

dimus hoc Verbum esse personam distinctam a persona producente , & esse Filium Dei. Unde idem est form lissime in Deo

dari Verbum productum ad exprimendas persectiones personae producentis , ac dari in divinis Filium . Sicut ergb certum est, Deum non indigere foemina, ut intra producat Verbum mentis , ita certum est non indigere foemina ut habeat Filium si-hi consubstantialem . Et Ideb Evangeli - . sta Joannes illud Verbum , quod erat ir principio , & per quod omnia factata sunt, postea appellat Unigenitum Dei Filium, dum ait: Et Verbum caro factum est, O vidimus gloriam ejus , gloriam quasi

Pnigeniti a Patre. Non Caret autem misterio , quod Joannes Filium P Sternum Dei voluerit potius explicare nomine Verbi, quam nomine Filii, quamvis re ipsa idem omnino sit Verbum Dei. & Filius natu talis Dei . Ut enim inquit D. Thomas ibidem cap. Q. Ne aliquis audiens nomen Patris , filii carnalem generationem suspicare ur secundum

quam apud nos Pater dicitur , ct Filius,

172쪽

Demon . contra Mahumeri s 9 Ioannes Evangelisa , cui revelata sunt se. creta caelesta, loco Filii ponit Verbum , ut generationem intelligibilem cognoscamur. Rem hanc egregie explicat S. Thom. opusculo tertio: interrogatus enirn a Cantone Antiocheno,quomodb respondendum esset Saracenis irridentibus. Christianos, quia dicimus Christum esse Dei Fili uinis, ,. cum Deus uxorem non habeat; respon- ,, det cap. q. derisibilem esse irrisione imis, ,, qua nos irrident , quia ponimus Chri-

,, sium esse Filium Dei vivi , quasi Deus,, uxorem habuerit, cum enim carnales, ,, sant, non possunt nisa ea , qua sunt car-

,, nis, ct sanguinis cogitare et & statim explicae modum, quo Deus sine uxore

filium habere potest. ,, ctii libet enim sapiens cin qu t) con. ,, siderare potest, quod non eit idem gene-

,, rationis modus in omnibus rebus . ,, in unaquaq;re invenitur generatio secu- ,, dum proprietatem suae naturae . In ani . ,, malibus quidem per maris , & Qeminae,, commixtionem , in plantis ver b per ,, pullulationem,seu generationem; atque ,, in aliis aliter . Deus autem non est cur κ. ,, natis naturae, ut foeminam requirat. cui ,, Commisceatur ad prolis generationem.

., sed est spirit lis naturae , sive intelle

ctual.

173쪽

18o caput laartum. diualis, immd magis super omnem In

,, tellectualem . Est ergb in eo accipienda ,, generatio secundum quod convenit in- , , tellectuali naturae. Et quamvis intelle- , , chus noster ab intellectu Divino deficiat, ,, non possumus tamen aliter loqui de , , intellectu Divino et nisi secundum simi- ,, litudinem eorum, quae intellectu nostro,, invenimus. Est autem intellectus no- ,, ster aliquando quidem in potentia intel- Iigens, aliquando in actu. Quandocum- ,, que autem actu intelligit , quoddam , , , intelligibile format, quod est quaedam

, , proles ipsius et unde & mentis conceptusa, nominatur . Et hoc quidem est , quoda, Voce exteriori significatur et unde sicut , , Vox significans, verbum exterius dici- ,, tur, ita interior mentis conceptus ver se bo exterioris significatum, dicitur Verri bum intellectus , seu mentis . Hic auri tem mentis nostrae conceptus non est ,, ipsa mentis nostrae essentia, sed est quod is dam accidens ei, quia nec ipsum intelli- ,, gere nostrum, est ipsum esse intellectus, 4, alioquin nunqua intellectus esset, quin

actu intelligeret. Verbum igitur nostri ,, intellectus secundum quandam similiis tudinem dici potest, vel conceptus, Velis Droles 3 de praecipue cum intellectus

174쪽

, seipsum intelligit, in quantum scilicet ,, est quaedam similitudo intellectus pro- ,, cedens ab intellectuali eius virtutet sicut ',, ct filius habet similitudinem patris,pro-

,, cedens ab eius generativa Virtute . Non ,, tamen proprie Verbum nostri intellectus potest dici proles , vel filius , quia

,, non est ejusdem naturae , cujus est intellectus noster . Non autem omne quod

,, procedit ab aliquo etiam si sit ei simi- , , te , dicitur filius, alioquin imago sui. ,, qua aliquis pingit , proprie filius dice- ,, retur ; sed ad hoc , quod sit filius , re-

,, quiritur , quod procedens ab altero si- , , militudinem habeat ejus , a quo proceis dit, & sit ejusdem naturae cum eo .is Quia vero in Deo non est aliud in- , , telligere quam suum esse, consequen- ,, ter, neque Verbum , quod in intellectu ,, ejus concipitur , est aliquod accidens,,, aut aliquid alienum ab ejus natura, sed ,, ex hoc ipso , quod Verbum est, habet ,, rationem procedentis ab altero, & ut ,, similitudo ejus , cujus est Verbum: hoc , , enim in Uerbo nostro reperitur , sedis istiid Verbum Dei habet ulterius , quod ,, non sit aliquod accidens, nec aliqua pars

,, Dei, qui est simplex, nec aliquid alie - , , num a Divina natura, sed quod dani is

175쪽

s si caput Quartum.

,, nompletum subsistens in natura div Inahabens rationem ab altero procedentis: ,, sine hoc enim Verbum intelligi non . ,, potest . Hoc autem secundum humanae, , locutionis consuetudinem nominatur,. filius , quod procedit ab alio in similiis tudinem ejus, subsistens, in eadem nais,, tura cum ipso . Secundum igitur, quod ,, divina verbis humanis nominari positi sunt, Verbum intellectus divini Filiumri Dei nominamus et Deum ver b, cuius est Uerbum , nominamus Patrem, pro ia cessum Verbi dicimus esse generatiosi nem filii immaterialem, non autem is Carnalem , sicut carnales homines suis spicantur ue est autem aliud , in quo exta cedit praedicta filii Dei generatio omnε,, generationem humanam , sive materia ,, lem secundum quam homo ex homineri nascitur: sive intelligibilem, secundum, , quam Verbum accipitur in mente hu- mana . In utraque enim illud, quod se per generationem procedit, invenitur, , posterius tempore eo , a quo procedit. Pater enim non generat statim a prin- , , cipio sui esse , sed oportet , quod de im. M persecto ad statum perfectum veniat, in ,, quo generare possit. Nec iterum statimis' ut generationi operam dat, filius nasci M tur,

176쪽

Demon . eontra Mahumet. 18 ris tur , quia Carnalis generatio in qua- ,, dam mutatione consiliit, & succeiuo ne : secundum intellectum etiam non

,, statim a principio homo est aptus ad in- ,, telligibiles conceptus formandos , sed ,, postquam ad statum persectionis venit. ,, Vnde non semper adhu intelligit , sed ,, potentia est intelligens tantum . & post ,, fit intelligens actu , de iterum desinie,, actu intelligere , & remanet intelligens,, in potentia, vel habitu tantum. Sic eris,. go Verbum homine posterius invenitur,. tempore, & desinit aliquando esse ante is quam homo. Impossibile est autem , , , , ista duo Deo convenire . in quo nec imis persectio , nec mutatio locum habet. ,, nec etiam exitus de potentia ad actum, ,. cum sit actus purus, & primus. Ueris hum ergo Dei coaeternum est ipsi Deo.

Est autem, & aliud, in quo Verbum ,, nostrum differt a Divino . Intellectus

is enim noster non simul intelligit omnia, ,. neque unico actu, sed pluribus , & di- ,, Versis , & ideo verba intellectus nostri ',, sunt multa, sed Deus omnia simul in- ,, telligit , & unico actu , quia ejus intel- ., ligere non potest esse nisi unicum , cum ,, sit suum esse, unde sequitur qudd in is Deo sit unum Verbum tantum. Vite- ,, riuF i

177쪽

s 84 caput stuartum

., rius est consideranda alia disserentia , quod scilicet Verbum intellectus nostri

,, non adaequat intellectus virtutem, quiari cum aliquid mente concipimus, adhuc ,, possumus alia multa concipere: unde Verbum nostri intellectus imperfectum ,, est, & in eo potest compositio accide- ,, re, dum ex multis imperfectis fit ungis Verbum persectius, sicut cum intelle- ctus concipit aliquam enunciationem, , , seu definitionem alicujus rei: sed Ver- bum Divinum adaequat virtutem Dei, quia per suam essentiam seipsum intelliis git, & omnia alia : unde quanta est eia sentia , tantum est Verbum, quod conis cipit per essentiam suam , se , & omnia , , alia intelligendo . Est ergo perfectum , simplex, S aequale Deo, & hoc Verbunia Dei Filium nominamus ratione jam dicta, quod ejusdem naturae cum Patre , i & Patri coaeternum Vnigenitum , & persectum

confitemur .

178쪽

cur Evangelista non disse, verbum ho-- mo, sed Verbum caro factum est: ubire tantur varia Haereses contraria m1serio Incarnationis.

ΡRius explicanda sunt verba illa.

Verbum ear actum es . Particula illa, denotat illud ipsum Verbum de quo paulo ante dixerat, In principio erat Verbum, Verbum erat apud Deum,inc. factum esse carnem . caro autem ibi, ut supra ostendimus, pro toto homine sumitur ut idem sit, ac Verbum factumo homo ; frequens enim figura est, ut pars pro toto accipiatur, & sie saepe accipitur inscriptura caro pro homine, ut Genes. 8. Omnis caro corruperat viamsuam. Et Isai. o. Videbit omnis earo salutare Dei . Ee Rom. 3.Ex operibus legis non fusi abitur omnis caro. ut autem notat Cyrillus lib. I. in Joan. cap. I s. Non dixit Evangelista, Verbum venit in carnem, ne sic Verbum esse in Christo intelligeremus, sicut est in Prophetis, & justis . In hos enim per lumen prophetiae, aut per gratiam Venisse

dicitur: sed dixit, rerbum caro factum es, Pp ut

179쪽

eaput stulatum. ut significaret. unionem physicam , dc -- Iem factam esse inter persona Verbi, & naturam humanam , ita ut incaeperit in tem. pore esse homo, qui semper est Deus:& dein notaret . in Christo convenire duplicem naturam, divinam,& humanam,in eandem personam, ita ut Deus sit homo ,& homo

se Deus , idest eadem persona sit habens

naturam divinam, & humanam . In illis tamen verbis impegerunt Haeretiei . Nam in primis Arrius, ut testatur Ambr.lib.de Incarn.Domin.Sacram.Cap. 7. asserebat Verbum carnem solam assump-ssse,& in Christo Verbum esse loco animae. Verum Haeresis haec praeterquamquod in multis Conciliis aecumenicis est damnata, de in symbolo Athanasii reprobatur,falsitatis convincitur ex illis verbis Christi Joann. I 1. Anima mea turlata es. Et Matth. a . Trisis es anima mea . Turbatio enim, ct tristitia nequit convenire Christo ratione verbi. quod incapax est tristitiae, debee

ergb convenire ratione animae creatae vivificantis carnem P nam Caro capax non est tristitiae, & doloris , nisi informetur anima. Deinde cum Verbum assumpserit naturam nostram, ut eam sanaret, eam prκcipua

debuit assumere partem, quae plus indige bat sanitate ι haec autem est anima ratio natis,

180쪽

Demm . eontra Mahumet. s grnalis, quae initium fuit peccati,& in qua peccatum immediate existit . Praetera Apollinaris impugatus a Nazianzeno Epist. r. ad Elidon. sciens, carnem proprie dici

non posse. nisi sit animata, concedebat quisdem, Uerbum assumpsisse carnem sinimatam anima sensitiva, non tamen animatam anima rationali, ac proinde dicebat, Verbum assumpsisse animam sensitivam, no rationalem . Haec etiam Haeresis in multis Conciliis damnata , manifeste impugnatur ex illis verbis Joan.cap.23. In manus tuas Domina commendo spiritum meum, ex qui

bus constat Christunt habuisse spiritum, id est animam rationalem , quem emisisse dicit Evangelista . dum spiravit, Matth.a τὸ

v. sodesus autem iterum ciamans voce magna, emisis piritum . Et ratio facta contra Arrium hanc etiam Haeresim jugulat. Et utraque aperte reiicitur 3 quia de fide est, Christum esse hominem . & Filium hominis, ut constat ex illis verbis Pauli Roman. 9. Gratia unius ιominis Ioa chrisi in plures abundavit. ex illus I. ad Chorinth. 1 f. Primus homo de terra terrefris, secundus homo de caelo colesis : per hominem mors, per hominem resurrectio mortuo rum 9 ex qua comparatione liquet, Chrisum Vere, & proprie esse hominem simi-