장음표시 사용
111쪽
dicabili, quod est superius ad Omnia genera; ergo praedicabile ut sc erit superius, & in serius genere primo praedicabili . Sed primo respondeo hoc argu
mentum habere multas instantias, cognitio enim, per quam cognosco Omnes cognitiones, cognoscit restexe se ip- sana, utpote via χm ex omnibus, ergo taris cognitio est cognoscens ,& cognita, superior, & inferior respectu sui ipfius. Similiter definitio in communi definitur oratio explicans essentiam rei, haec ergo definitio cuiuscimique definitionis erit superior respectu fili ipsius,quatenus est superior ad omnes definitiones, sed simul erit inserror, quatenus est una ex definitionibus definitis per hanc definitionem definitionis in communi. Demum dum dico vnraversati, vesic facio uniuersale , cui correspon-d'nt om uia uniuersalia, sed ipsum vni uersale, quod per hanc cognita emta facio, est unum ex uniuersalibus, ergo &c. 8 Ad haec igitur omnia dicendum est cognitionem habente , de se ipsam, dc alia plura pro obiecto, ita esse multiplieem,seu uniuersalem in repraesentando , ut etiam de se sit taIe ens si
gulare , hinc autem fit ut possis aequi-
112쪽
ualere duabus,&smul esse cognosces,& cognita, stiperior, & inferior e thain respectu sui ipsius; quatenus nUnc co- sideratur secundum esse uniuersale inrevraesentalido, nutac secundum suumella entitatiuum singulare. QHare cognitio de omni cognitione , quatenus habet pro obiecto omnem cognitione,&per consequens etiam sei. ipsam est cognoscens, & superior respectu omnium cognitionum, & respectu sui ipsius et quatenus vero cognitio de omni cognitione, ipsi etiam est talis c gnitio tu particulari, est cognita, Se interior respectu sui ipsius consideratae ut est uniuersialis in repraesentando; quod ideapplicandum est caeteris . Tu casu autem nostro praedicabile ut sic quatenus est quid uniuersale habens pro obiecto omnia praedicabilia, & per consequens etiam seipsum, est quid superius etiam ad se ipsum, sed quia etiam est tale praedicabilem particulari, ideo quatenus tale, est quid inserius respectu sui ipfius, Sc restructu generis, ut sic. 9 Allata generis desenitione definitur, ut quod natura, ve quo vero generei
las . In omnibus enim definitionibus Congre torum semper dici lux definiri me quod, & mnt aliter ipsum subiectu a,
113쪽
ut quo vero, id curis essentia per talem definitionem explicatur. Cum ergo per allatam generis definitionem explicetur essentia genereitatis, merito dicitur definiri ut quo ipsa genere itas. Porio genereitas tam secundum Unitatem , quam secundum aptitudinem est extrinseca naturae, quae denomInatur generiea. unitas enim habetur a cognitione confusa, aptitudo h possibilitato lurium differentium specie, utraque autem est extrinseca naturae, qIIae dicitur generica, ut constabit ubi de poss1..hilitate. Ideoque genereitas erit tota liter extrinseca naturae, quae est genus.'
cies . Q Pecies est, quae subijcitur generi. in Alia est tantum subijcibilis,quR-lis
114쪽
lis est species suba terna, quae prout praedi cabi lis non est species , quia praedicatur ut genus; alia est stib0cibilis,& praedicabilis, qualis est species infima, quia tam respectu generis,cui subiaiicitur, quam respectu indiuiduorum, de quibus praedicatur, est praedicabialis ut species. 3 Species, quae tam prout subiicibilis, quina prout praedicabilis est -cies, requirit pluralitatem indiuiduorum saltem possibilem,ileq; enim potest e re apta praedicari de pluribus, nisi finisaltem possibilia plura, de quibus praedicetur. E contra species tantum subiahcibilis non requirit pluralitatem indiuiduorum, neque possibilem; quia ad rationem speciei meris prout subijeibilis, satis est, quod supponatur generi. Quare si eget possibilis Creatura im-nrultiplicabilis,quam tamen inserius re-0ciemus, dici posset species , quia poni possiet sub aliquo genere. 3 Species infima prout praedicabi- Iis benε definitur , id quod praedicatur de pluribus differentibus numero ita quid, de hac autem, & reliquorum praedicabilium definitionibus inserius arferendis eadem proportionaliter sentienda sunt, quae diximus de definitio-E ne
115쪽
ne generis,quod nimirum constent mogenere,& differentia, quod intelligi de-heat de praedicatione aptitudinali.4 Quamuis autem etiam genus praedicetur de pluribus differetatibus ninnerc in quid, ecter tamen conuenidiantum praedicari do pluribus distereti-hus numero . Neque vero necesse suit in definitione speciei apponere explicite particulam tantum per huius enim pariaticUlar additionem non debuit definitio speciei reddi longior, cum sussicienter illa intelligatur; non aliter, ac quando dicimus Petrum, & Paulum differre numero, de scholam distare a PIatex adecem passibus, iuxta communem loquendi modum intelligitur particula
ς Ailignandus superest conceptus aliquis communis tam speciei infimae, quam speciei subalternae. Hac ergo non potest desumi per praedicabilitatem is, quia praedicabilitas cie inserioribus non conuenit speciei subalternae, quae nor est praedicabilis de inferioribus, nisi vi genus; praeterea non potest desumi per subucibilitatem, quia species infima est species non solum prout subbcitur generi, sed etiam praecise per hoc, quod
in praedicabilis de inferioribus, sub quo
116쪽
conceptu non conuenit illi subiicibi
tus communis speciei tam subijcibili, quam praedicabili,consistet in hoc,quodsipecies sit conceptus non λIum obiective, sed etiam sormaliter adaequatus, seu formaliter explicans totam essen tiam eorum, respectu quorum est species, dc importatus praeterea ad modum per se stantis. Sic homo rig. est species subbcibilis respectu animalis, &es species praedicabilis respectu Petri,Sc Pauli, a 'ia est conceptus non modo obiective , sed etiam formaliter explia
Cans totam essentiam Petri,& Pauli, respectu quorum est species praedicabilis, cum explicet aliquid,per quod illi cum alijs conueniunt, & aliquid per quod ab alijs differunt, iuxta dicta de genere . Similiter explicat formaliter totam essentiam generis, cui subiFitur; Ηο-mo enim subucitur animali tanquam geueri, homo vero cum idem formaliter sit, ac animal rationale explicat profecto ipsum animal, licet etiam eX-plicet aliquid plus, nimirum rationare. Demum species substerna, v.g. animal est pecies respectit viventis, cui tanquam generi subijcitur, quia explicat
117쪽
totam essentiam viventis; cum eni in animal idem sit, ac vivens sensitiuum, iprotecto animal explicat totam esentiam umentis, Iicet, simul cum effetitia viventis, e licet etiam aliquid plus. Cum vero tam seecies subijcibilis, qua praedicabilis importetur ad modum per lis stantis, patet quod conceptus assi- lgnatus speciei conueniat teciei tam
subijcibili, quam praedicabili , & quod
hic conceptus differat a conceptu tam generis, quam differcntiae quia tam cm.ceptus genericus, quam disterentialis non explicat formaliter, nisi partem essentiae.
SECTIO SECUNDA.βuid sit disrre specie.
a V M species dicatur a spectando,illa dici possunt differro specie , si spectemus etymologiam , quae disserunt spectabiliter . Dupliciter au- ltem potest a Iiquid dici spectabile,ut diu uersum ab alio,vel quia sit potens iam. qua diuersu ab alio spectari respectu nostri, in ordine ad quos quaerimus disserentiam specificam, vel quia sit etiam
118쪽
dignum, quod a nobis Occtetur ut diauersu ab alio. Rursus id quod respectu nostri est potens spectari, ut diuersu ab alio et est tale, ut licet habeat positiva differetia ab alio, no sit tamen a nobis talis positiva differetia positiuε defigia bilis ut diuersa, sed mere negatiuε, per hoc stilicet quod solum possimus dic re , quod unum non est aliud, de haec quia non sunt a nobis postiuε designs bilia ut diuersa, non disserunt nisi numerice; sic duae guttae aquae non disse rusit nisi numero , quia si spectemus
earum naturam,& entitatem, praescindendo ab accidentibus merὲ coassumpistis, ut mox explicabimus, non possunt nobis designari ut diuersae, nisi menezper. hoc , quod dicemus unam guttam
non esse aliam i , a et Alia tamen dantur,quae non m
do habent inter se postitiam differentiam,sed praeterea sunt a nobis pofitiuδdesignabilia ut diuersa, talia au ten sunt, quae habent praedicatum aliquodentitatiuum, seu essentiale pofictu. de rinabile ut diuersum, suffciens ad iob .lendam integram, dc perfectam similiutudinem in natura, dc entitate, δc haec quia differunt plusquam illa, quae non
119쪽
, dici possunt differre specie. turta
doctrinam Suareg disp. s. met. sect. 2,arum. 3 s. vhi sic ait: Indiuidua eiusdem speciei eum reali distinctione halene integra ,σ peiectam similitudinem in natura, in quo disseruut ab indiuiduis differentibus specie sub eodem genere, qua inter se non habenersnt m , tam perfectamque similitudinem . 3 Sed quoniam non omnia,quae Ta
tione cuiustunque praedicati entitatiui tollentis integram, persectamque simi-htudinem in natura , differunt inter se sunt talia, ut attenta vitae breuitate , nostraeque intelligentiae Iimitata capacia in te, digna snt, quae spectentur ut di uersa, ideo non omnia,quae iuxta priorem acceptionem disterunt specie, sunt, talia, ut etiam respectu humanarum scientiarum disserant specie. Quare duplicem distinguere poterimus differen aiam specificam, prima dicatur entit ima, stcunda stientifica; non quod haec lacunda non sundetur etiam in entita
rei, sed quod cum prior illa habeat
ratione emitatis,& naturae rei noattentis vllis extrinsecis circumstanti, inaec veno attendat etiam ad extrinsecas cientiarum circumstantias , 'haec pec λliari nomine dici poterit scietitifica -
120쪽
differunt nisi numerice, dicenda sunt differre secundum id quod se habet ut
materia , ex Aristotele enim I . met. cap. .leX.χ F.Maseria negatione OReuditur
ergo illa, quae non ostenduntur, neque - designantur a nobis ut diuersa, nisi pernegationem merito cum Aristotele, &s: Thonia dicuntur differre secundum id,quod se habet ut materia, non quod non possint solo numero differre, nisi quae habent materia primam,sed quod illa,quae in ordine ad defiguari ut diuersa se habent sicuti materia prima, non differant nisi numero , quae vero differunt per Praedicatum aliquod positive designahite ut diuersum modo explica to, differant secundum id quod se habet ut forma . Sic Aristoteles Io. met. tex.2 3'. docens hominem album , &nigrum disterre solo numexo ait: homo
1 De specie entitativa iuxta modo explicatum verificari dicendum est coia mune axioma fundatum in Aristotelo 8.met.tex. Io. Quod scilicet species sunt sicut numeri, ficut enim quaelibet potitia additio ,& positivh defignabilis variat numerum, ita quodlibet entita riuum praedicatum positiuε designabile ut diuersum variat speciem entitativa.